Openstellingsbesluit GLB 2023-2027 Herstel en inrichting van het landelijk gebied voor landschap, biodiversiteit en water 2024 provincie Fryslân

Artikel 1 Begripsbepalingen

In aanvulling op de definities, als bepaald in artikel 1.1 van de regeling, wordt in dit openstellingsbesluit verstaan onder:

• 1. Agenda Herstel Biodiversiteit Fryslân: Biodiversiteit | Fryslan;

• 2. Autochtoon: Autochtone soorten (ook wel genetisch inheems genoemd) zijn natuurlijke inheemse selecties die zelfstandig meer dan 100 jaar zichzelf in stand houden in een bepaald gebied;

• 3. Basisregister kwetsbare, bedreigde en beschermde soorten in Fryslân (2011-2022): Soorten - Biodiversiteit.frl;

• 4. Bergen van water: het tijdelijk opslaan van een teveel aan water om schade te voorkomen;

• 5. Biodiversiteit: alle soorten planten en dieren die voorkomen en thuishoren in het landschap, met zijn specifieke kenmerken, waar het project plaatsvindt (inheems, autochtoon);

• 6. Bodemkaart:

  https://app.pdok.nl/viewer/#x=160000.00&y=455000.00&z=3.0000&background=BRT-A%20standaard&layers= de kaartlaag BRO bodemkaart;

• 7. Catalogus Groenblauwe Diensten: de Catalogus Groenblauwe Diensten bevat onder andere kwaliteits- en uitvoeringsrichtlijnen. Catalogus Groenblauwe Diensten - BIJ12;

• 8. Conserveren van water: het zo lang mogelijk vasthouden van water ter voorkoming van verdroging en van droogteschades als gevolg daarvan;

• 9. Hoofdwatergang: is onderdeel van hoofdwateren zoals vermeld in de beleidsregels Integrale Legger, par. 3.3. van het Wetterskip Fryslân;

• 10. Hydromorfologische maatregelen: het toepassen van allerlei kleinschalige maatregelen in beken die de hydromorfologische omstandigheden in de beken verbeteren, inclusief het optimaliseren van de vegetatie rondom de beken, en daarmee bijdragen aan een betere habitat voor flora en fauna in de beken zelf;

• 11. Inheems: soorten die van nature in een bepaald gebied voorkomen;

• 12. Klimaatdoelen: verminderen van kwetsbaarheid van het watersysteem voor de gevolgen van zeespiegelstijging en extreme weersomstandigheden die als gevolg van klimaatverandering ontstaan. Dit laatste gaat zowel om situaties met extreme droogte als om situatie met wateroverlast. Deze doelen worden voor Fryslân beschreven in het regionaal waterprogramma 2022-2027;

• 13. Klimaatmaatregelen: maatregelen die nodig zijn om de gevolgen van klimaatverandering voor het watersysteem en daarvan afhankelijke functies op te vangen;

• 14. KRW: Kaderrichtlijn Water, de Europese richtlijn die tot doel heeft uiterlijk in 2027 een goede chemische en ecologische waterkwaliteit te bereiken in alle Europese oppervlaktewateren en grondwateren en de lidstaten verplicht de daartoe noodzakelijke maatregelen te nemen;

• 15. KRW-doelen: doelen gericht op een betere waterkwaliteit, waarmee voldaan wordt aan de vereisten van de Kaderrichtlijn Water. Deze doelen zijn voor Fryslân beschreven in de KRW-nota’s 2022-2027;

• 16. KRW-maatregelen: maatregelen die bijdragen aan de realisatie van de Friese KRW-doelen;

• 17. KRW-nota’s: betreft de Notitie KRW in Fryslân, de nota waarin de provincie Fryslân de doelen en op hoofdlijnen de maatregelen samenvat voor de Kaderrichtlijn Water voor de periode 2022-2027, en betreft de KRW-beslisnota 2022-2027 d.d. 23 november 2021 van het Wetterskip Fryslân, beide te vinden op http://lokaleregelgeving.overheid.nl/CVDR704864;

• 18. KRW-waterlichamenkaart: kaart met daarop aangegeven wateren die zijn aangewezen onder de KRW. De functies van de watergangen op deze kaart zijn ingetekend via hartlijnen door het waterlichaam: deze lijnen zelf zeggen dus niets over daadwerkelijke breedte ter plaatse, vorm, nevengeulen, meanders e.d. De kaart is te vinden in de KRW-nota, Bijlage 2;

• 19. Landschapselementen: hout, water en overige landschappelijke elementen en die omschreven staan in de visie Grutsk op ‘e Romte, de Landschapstypenkaart, of Cultuurhistorische Kaart zoals deze weergegeven zijn op respectievelijk www.fryslan.frl/grutsk, (cultuurhistorische kaart) www.fryslan.frl/chk en www.fryslan.frl/landschapstypenkaart.

• 20. Natuurvriendelijk inrichten: aanleggen of inrichten van ondiepe waterzones met een waterbreedte van minimaal 3 meter tot op een waterdiepte van maximaal 0,7 meter;

• 21. Niet productieve investering: investering die niet leidt tot een aanzienlijke stijging van de waarde of de rentabiliteit van het landbouwbedrijf of een andere onderneming;

• 22. Regionaal waterprogramma: het regionale waterplan bedoeld in artikel 4.4 van de Waterwet, waarin de provincie de hoofdlijnen van het in Fryslân te voeren waterbeleid vastlegt, voor de periode 2022-2027. Dit beleid is gericht op de bescherming tegen overstromingen en wateroverlast en de inrichting van watersystemen met voldoende en schoon water. Het Regionaal waterprogramma is door Provinciale Staten van Fryslân vastgesteld in de 1e week van juli 2022 en is te vinden onder de volgende link https://www.fryslan.frl/regionaal-waterprogramma-20222027?origin=/rwp;

• 23. Regeling: Regeling Europese landbouwsubsidies 2023-2027 provincie Fryslân zoals vastgesteld op 5 december 2023 te vinden op http://lokaleregelgeving.overheid.nl/CVDR709340

• 24. SNN: Samenwerkingsverband Noord-Nederland;

• 25. Topografische kaart 1950: te vinden via www.topotijdreis.nl, selecteren op jaartal;

• 26. Vasthouden van water: het tijdelijk of gedurende langere tijd opslaan van water om schade als gevolg van wateroverlast en/of watertekorten tegen te gaan;

• 27. Vispassage: voorziening die het voor vissen mogelijk maakt obstakels als stuwen, gemalen en dergelijke te passeren;

• 28. Waterkwaliteitsbaggeren: het verwijderen van nutriëntenrijke bagger ter verbetering van de waterkwaliteit;

• 29. Zomerperiode: de maanden april tot en met september.

Artikel 2 Subsidiabele activiteiten

• 1. Overeenkomstig artikel 2.4.1 van de regeling kan subsidie worden verstrekt voor niet- productieve investeringen op niet-landbouwbedrijven.

• 2. Overeenkomstig artikel 2.4.1 van de regeling kan subsidie uitsluitend worden verstrekt als de activiteit bijdraagt aan minimaal één van de volgende doelen:

  • a.

    matiging van en aanpassing aan klimaatverandering of bevorderen van duurzame energie;

  • b.

    bevorderen van duurzame ontwikkeling of efficiënt beheer van natuurlijke hulpbronnen;

  • c.

    het tot staan brengen en ombuigen van biodiversiteitsverlies, versterking van ecosysteemdiensten of instandhouding van habitatten of landschappen.

• 3. In aanvulling op lid 2 van dit artikel kan subsidie uitsluitend worden verstrekt voor één van de volgende onderdelen:

  • a.

    de in bijlage 1 genoemde investeringsmaatregelen voor landschapselementen;

  • b.

    de in bijlage 2 genoemde investeringsmaatregelen voor water.

Artikel 3 Doelgroep

• 1. In aanvulling op artikel 2.4.2. en op grond van artikel 1.2, derde lid, onder c van de regeling kan subsidie zoals bedoeld in artikel 2, derde lid, onder a van dit openstellingsbesluit worden verstrekt aan natuurlijke en rechtspersonen, uitgezonderd overheden, of aan samenwerkingsverbanden van natuurlijke en rechtspersonen, uitgezonderd overheden.

• 2. In aanvulling op artikel 2.4.2. en op grond van artikel 1.2, derde lid, onder c van de regeling wordt subsidie zoals bedoeld in artikel 2, derde lid, onder b van dit openstellingstellingsbesluit uitsluitend verstrekt aan waterschappen.

Artikel 4 Openstellingsperiode

• 1. Subsidieaanvragen voor activiteiten zoals bedoeld in dit openstellingsbesluit kunnen worden ingediend van 30 april 2024 9:00 uur tot en met 31 juli 2024 17:00 uur.

• 2. Een aanvraag is tijdig ingediend indien deze binnen de in het eerste lid genoemde periode door SNN is ontvangen via het daarvoor ontwikkelde webportaal: http://www.snn.nl/programmas/glb-23-27.

Artikel 5 Subsidieplafond

• 1. Het beschikbare subsidieplafond voor de periode zoals bepaald in artikel 4, eerste lid, van dit openstellingsbesluit bedraagt € 4.700.000,--, bestaande uit € 2.992.500,-- nationale overheidsmiddelen en € 2.257.500,-- Europese middelen (ELFPO). Dit budget wordt als volgt beschikbaar gesteld:

  • a.

    € 1.700.000,-- (bestaande uit € 969.000,-- provinciale middelen (57%) en € 731.000,- Europese middelen (ELFPO) (43%)) voor alle investeringsmaatregelen genoemd in Bijlage 1 van dit openstellingsbesluit (landschapsdoelen);

  • b.

    € 3.000.000,-- (bestaande uit € 1.710.000,-- nationale overheidsfinanciering (57%) en € 1.290.000,-- Europese middelen (ELFPO) (43%) voor alle investeringsmaatregelen genoemd in Bijlage 2 van dit openstellingsbesluit (waterdoelen);

Artikel 6 Hoogte subsidie

• 1. De hoogte van de subsidie voor de subsidiabele activiteit investeringsmaatregel voor landschapselementen, zoals bedoeld in artikel 2, derde lid, onder a, bedraagt 100% van de subsidiabele kosten met een minimum van € 100.000,- en een maximum van € 500.000,-, met dien verstande dat:

  • a.

    indien subsidie wordt aangevraagd voor activiteiten die vallen onder Bijlage 1 maatregel 1 er per dorp of buurtschap maximaal € 25.000,- subsidie wordt verleend;

  • b.

    indien subsidie wordt aangevraagd voor activiteiten die vallen onder Bijlage 1 maatregel 4 er per erf maximaal € 5.000,-- subsidie wordt verleend.

• 2. De hoogte van de subsidie voor de subsidiabele activiteit investeringsmaatregel voor water, zoals bedoeld in artikel 2, derde lid, onder b, bedraagt 100% van de subsidiabele kosten met een minimum van € 200.000 ,- en een maximum van € 2.000.000,--

• 3. In afwijking van het tweede lid bedraagt de subsidie 70% van de subsidiabele kosten voor investeringen die gericht zijn op de waterkwantiteit.

• 4. De regels inzake subsidie op basis van arrangement 3 zoals bedoeld in artikel 1.7, eerste lid onder c, in artikel 1.18, derde lid en in artikel 1.21 van de regeling zijn onder toepassing van artikel 1.7, vijfde lid van de regeling van toepassing op de subsidie als bedoeld in artikel 1.7, eerste lid onder b van de regeling.

Artikel 7 Subsidiabele kosten

• 1. In afwijking op artikel 1.8 van de regeling komen alleen kosten als bedoeld in artikel 1.8, onder a, b en e, voor subsidie in aanmerking.

• 2. De subsidiabele kosten worden berekend volgens de in artikel 1.9b of de in artikel 1.9c, eerste lid, onder a en het tweede lid van de regeling genoemde berekeningswijze.

Artikel 8 Niet subsidiabele kosten

• 1. Overeenkomend artikel 2.4.4 van de regeling en in aanvulling op artikel 1.10 komen investeringen in het watersysteem waar uitsluitend landbouwers van profiteren niet voor subsidie in aanmerking.

• 2. In aanvulling op artikel 1.10 van de regeling komen eventuele afvoer en stortkosten van vrijkomende grond, puin of bagger niet voor subsidie in aanmerking voor activiteiten beschreven in Bijlage 1.

• 3. Gronden die op het moment van publicatie van dit openstellingsbesluit reeds als gemeentelijk openbaar groen zijn ingericht, zijn uitgesloten van subsidie.

• 4. Het aanleggen van kruidenrijkgrasland komt niet in aanmerking voor subsidie, wanneer de bemesting in het verleden en het bemestingplan hier niet op aansluiten.

Artikel 9 Subsidievereisten aanvraag

Onverminderd artikel 1.6 van de regeling en in aanvulling op het bepaalde in artikel 1.3 van de regeling:

• 1. Dient een subsidieaanvraag te worden ingediend bij Gedeputeerde Staten van de provincie Fryslân via het SNN door middel van een daarvoor ontwikkelde webportal dat bereikbaar is via de website van http://www.snn.nl/programmas/glb-23-27.

• 2. Wordt een aanvraag voor subsidie ingediend met gebruikmaking van een volledig, door SNN verstrekt, ingevuld projectplan format, vergezeld van de van toepassing zijnde bijlagen. In aanvulling op artikel 1.6 van de regeling bevat de aanvraag in elk geval:

  • a.

    een omschrijving van de activiteiten waarvoor subsidie wordt aangevraagd;

  • b.

    een begroting voor de activiteiten waarvoor subsidie wordt aangevraagd;

  • c.

    een toelichting of onderbouwing op de begroting, bijvoorbeeld door middel van één of meerdere offertes, een standaardsystematiek voor kostenramingen (SSK) of een duidelijk kostenoverzicht op basis van het Handboek Catalogus Groenblauwe Diensten;

  • d.

    een sluitend financieringsplan van de kosten van de activiteit, met inbegrip van een opgave van subsidies of vergoedingen die voor dezelfde activiteiten bij andere bestuursorganen, private organisaties of personen zijn aangevraagd, onder vermelding van de stand van zaken daarvan;

  • e.

    een kaart met daarop aangegeven de locatie of locaties waar de activiteit wordt uitgevoerd of, indien deze locatie of locaties nog niet exact bekend is, een zoekgebiedenkaart voor de activiteit;

  • f.

    een archeologisch advies waaruit blijkt dat de voorgenomen activiteiten geen archeologische bezwaren oplevert, voor activiteiten binnen aanvragen die vallen onder Bijlage 1, categorie 3 met betrekking tot pingoruïnes en dobben, categorie 5 met betrekking tot sloten rond terpen en categorie 7 met betrekking tot omgrachting;

  • g.

    historische kaarten of kadastrale kaarten van voor 1950 waaruit blijkt dat het herstel overeenkomstig deze kaarten is, voor activiteiten binnen aanvragen die vallen onder Bijlage 1, categorie 3, 4, 5, 7 en 9.

    • i.

      voor categorie 5 mag dit naast bovengenoemde kaarten ook de kaartlaag vaarwegen uit de Cultuurhistorische Kaart zijn;

    • ii.

      voor categorie 9 mag dit ook een oude luchtfoto bodemkaarten zijn;

    • iii.

      voor de categorieën 3 en 4 mag het herstel afwijken van deze kaarten wanneer wordt onderbouwd dat dit landschap historisch gezien tot een passende situatie leidt;

  • h.

    een onderbouwing van wat er met eventueel vrijkomende grond gebeurt, waarbij dit in ieder geval niet mag leiden tot demping van sloten of greppels elders;

  • i.

    een toelichting waaruit blijkt dat de verwezenlijking van de landschappelijke en cultuurhistorische doelstellingen zo veel mogelijk in combinatie met doelstellingen ten aanzien van flora en/of fauna en/of indien van toepassing water, worden behaald;

  • j.

    indien de activiteit waarvoor subsidie wordt aangevraagd naar waarschijnlijkheid leidt tot negatieve omgevingseffecten, bevat de subsidieaanvraag een omschrijving van de benodigde vergunningen, waarin deze omgevingseffecten worden getoetst, die voor de uitvoering dienen te worden verkregen;

  • k.

    Voor aanvragen betreffende bijlage 1 onderdeel 1 dient te worden aangetoond dat het dorp of het buurtschap niet meer dan 10.000 inwoners heeft;

  • l.

    Hoofdwatergangen die smaller zijn dan gemiddeld 5 meter dienen verbreed te worden met minimaal 1 meter of hoofdwatergangen breder dan gemiddeld 5 meter dienen verbreed te worden met minimaal 2 meter.

Artikel 10 Selectiecriteria, weging en rangschikking

• 1. Aanvragen die voor subsidie in aanmerking komen, worden door een adviescommissie als bedoeld in artikel 1.13 van de regeling geselecteerd en gerangschikt op basis van de volgende selectiecriteria overeenkomend 2.4.6 van de regeling:

  • a.

    de mate van effectiviteit van de activiteit;

  • b.

    de haalbaarheid van de activiteit;

  • c.

    de mate van efficiëntie van uitvoering van de activiteit;

  • d.

    de mate van urgentie.

• 2. Voor ieder van de in het eerste lid bedoelde criteria kunnen 0 tot en met 5 punten worden behaald.

• 3. De criteria hebben de volgende wegingsfactoren:

  • a.

    het criterium bedoeld in het eerste lid, onder a, heeft een wegingsfactor van 3;

  • b.

    het criterium bedoeld in het eerste lid, onder b, heeft een wegingsfactor van 2;

  • c.

    het criterium bedoeld in het eerste lid, onder c, heeft een wegingsfactor van 1;

  • d.

    het criterium bedoeld in het eerste lid, onder d, heeft een wegingsfactor van 4.

• 4. Als twee of meer aanvragen een gelijk aantal punten hebben verkregen en hun plaats in de rangschikking zodanig is dat de som van de toe te kennen maximale subsidiebedragen het subsidieplafond overstijgt, wordt met inachtneming van het subsidieplafond subsidie verleend voor de aanvraag om subsidie met het hoogste aantal punten behaald op het criterium, bedoeld in het eerste lid, onderdeel d.

• 5. Indien de aanvragen, bedoeld in het vierde lid, een gelijk aantal punten hebben behaald op het criterium, bedoeld in het eerste lid, onderdeel d, wordt de subsidie verleend voor de aanvraag om subsidie met het hoogste aantal punten behaald op het criterium, bedoeld in het eerste lid, onderdeel a.

• 6. Indien de aanvragen, bedoeld in het vijfde lid, een gelijk aantal punten hebben behaald op de criteria, bedoeld in het eerste lid, onderdelen a en d, wordt de subsidie verleend voor de aanvraag om subsidie met het hoogste aantal punten behaald op het criterium, bedoeld in het eerste lid onderdeel b.

• 7. Indien de aanvragen, bedoeld in het zesde lid, een gelijk aantal punten hebben behaald op de criteria, bedoeld in het eerste lid, onderdelen a, b en d, wordt de subsidie verleend voor de aanvraag om subsidie met het hoogste aantal punten behaald op het criterium, bedoeld in het eerste lid, onderdeel c.

Artikel 11 Bevoorschotting en deelbetaling

• 1. In aanvulling op het bepaalde in artikel 1.17 van de regeling kan een voorschot worden aangevraagd. Het voorschot bedraagt 50% van de verleende subsidie.

• 2. Het aanvragen van een deelbetaling is mogelijk. In aanvulling op het bepaalde in artikel 1.18 van de regeling kan één keer per half kalenderjaar een aanvraag om een deelbetaling worden ingediend, waarop een uitbetaling kan plaatsvinden.

• 3. Voorschotten als bedoeld in artikel 1.17 van de regeling en deelbetalingen als bedoeld in artikel 1.18 tweede en derde lid van de regeling bedragen overeenkomstig artikel 1.18 vijfde lid van de regeling tezamen niet meer dan 90% van de verleende subsidie.

Artikel 13 Verplichtingen

• 1. In aanvulling op artikel 1.15 van de regeling is de subsidieontvanger verplicht de subsidiabele activiteit(en) uit te voeren binnen twee jaar na datum subsidieverlening of, indien dat eerder is, uiterlijk op 30 juni 2028.

• 2. In aanvulling op artikel 1.15 derde lid onder d van de regeling is subsidieontvanger verplicht de niet productieve investering in stand te houden voor vijf jaar en voor maatregelen genoemd onder bijlage 1 tien jaar, tenzij sprake is van een investering door een mkb-onderneming of sprake is van een investering die leidt tot door een mkb-onderneming gecreëerde banen, in welk geval de instandhoudingsverplichting drie jaar bedraagt overeenkomstig artikel 65 van verordening 2021/1060.

• 3. Voor de duur van minimaal de termijn van de instandhoudingsplicht is het herstelde pad, waaraan subsidie is verleend onder Bijlage 1 categorie 10, opengesteld voor wandelaars. Daarnaast heeft het Recreatieschap bij investeringen die vallen onder Bijlage 1 categorie 10 toestemming om langs het pad markeringen te plaatsen en deze te onderhouden.

• 4. Het eventueel vrijkomen van grond binnen het project mag niet leiden tot demping van sloten of greppels elders.

Artikel 14 Slotbepalingen

• 1. Dit openstellingsbesluit treedt in werking op de eerste dag na bekendmaking in het Provinciaal Blad waarin zij wordt geplaatst;

• 2. De bijlagen maken integraal onderdeel uit van dit openstellingsbesluit.