Nota reserves en voorzieningen 2025-2028

1.1 Algemeen

Voor u ligt de nota reserves en voorzieningen voor de periode van 2025 tot en met 2028. In de financiële verordening (artikel 14) van onze gemeente is vastgelegd dat het college van burgemeester en wethouders eens per raadsperiode een nota reserves en voorzieningen aan de gemeenteraad dient aan te bieden. Deze nota vormt een essentieel onderdeel van de financiële rapportage en planning. De huidige nota reserves en voorzieningen, die betrekking heeft op de periode 2021-2024 en op 21 december 2021 is vastgesteld, wordt met deze nieuwe nota geactualiseerd en waar nodig aangevuld.

Deze beleidsnota biedt een uitgebreide beschrijving van de kaders voor het beheer van reserves en voorzieningen, inclusief de processen van beheer, mutatie en opheffing ervan binnen onze gemeente. Het doel van deze nota is om een transparante, solide en duurzame financiële huishouding te waarborgen. Dit gebeurt in overeenstemming met de richtlijnen die zijn vastgelegd in het Besluit Begroting en Verantwoording, dat hierna verder wordt aangeduid als BBV.

Daarnaast is het belangrijk om te benadrukken dat deze nota ook een cruciale rol vervult in het invullen van de kaderstellende en controlerende rol van de gemeenteraad. Om deze rol effectief te kunnen vervullen, is het van groot belang dat er inzicht is in de gehele financiële positie van de gemeente. Een belangrijk onderdeel van deze financiële positie zijn de reserves en voorzieningen, waarvan de juiste inzet en beheer bepalend zijn voor de financiële stabiliteit en de toekomstige mogelijkheden van onze gemeente. Deze nota zal daarom dienen als een fundament voor het beleid en de besluitvorming die de komende jaren van invloed zullen zijn op de financiële gezondheid van onze gemeente.

1.2 Onderscheid reserves en voorzieningen

Reserves en voorzieningen worden vaak in één adem genoemd. Toch is er een wezenlijk onderscheid. Reserves zijn vrij besteedbaar en zijn bestemd voor het afdekken van risico’s, het egaliseren van baten en lasten en het dekken van incidenteel beleid. Reserveren is een vorm van sparen. Meestal gaat het om zaken die niet direct in de exploitatie kunnen worden opgevangen en die incidenteel van aard zijn. Reserves kunnen in principe vrij worden bestemd. De gemeenteraad kan aan reserves een bepaalde bestemming geven of de bestemming wijzigen. Bij voorzieningen ligt dat anders. Voorzieningen worden gevormd omdat daar verplichtingen of risico’s tegenover staan waarbij omvang en tijdstip van optreden onzeker zijn. De raad kan de bestemming van voorzieningen niet wijzigen.

In onderstaande tabel is het onderscheid tussen reserves en voorzieningen samengevat.

Vanwege de inhoudelijke verschillen is er in deze nota voor gekozen reserves en voorzieningen in afzonderlijke hoofdstukken te behandelen.

2.1 Wettelijk kader

In het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV) zijn de wettelijke regels vastgelegd met betrekking tot reserves en voorzieningen. De reserves en voorzieningen die zijn opgenomen in deze nota vallen allemaal binnen deze wettelijke kaders. De van toepassing zijnde artikelen zijn hieronder opgenomen:

Artikel 41

Onder de vaste passiva worden afzonderlijk opgenomen het eigen vermogen, de voorzieningen en de vaste schulden, met een rente typische looptijd van één jaar of langer.

Artikel 42

• 1.

  Het eigen vermogen bestaat uit de reserves en het gerealiseerde resultaat volgend uit het overzicht van baten en lasten in de jaarrekening.

• 2.

  Het in het eerste lid bedoelde resultaat wordt afzonderlijk opgenomen als onderdeel van het eigen vermogen.

Artikel 43

• 1.

  In de balans worden de reserves onderscheiden naar:

  • a.

    de algemene reserve;

  • b.

    de bestemmingsreserves.

• 2.

  Een bestemmingsreserve is een reserve waaraan de raad een bepaalde bestemming heeft gegeven.

Artikel 44

• 1.

  Voorzieningen worden gevormd wegens:

  • a.

    verplichtingen en verliezen waarvan de omvang op de balansdatum onzeker is, doch redelijkerwijs te schatten;

  • b.

    op balansdatum bestaande risico’s ter zake van bepaalde te verwachten verplichtingen of verliezen waarvan de omvang redelijkerwijs is te schatten;

  • c.

    kosten die in een volgend begrotingsjaar zullen worden gemaakt, mits het maken van die kosten zijn oorsprong mede vindt in het begrotingsjaar of in voorafgaand begrotingsjaar en de voorziening strekt tot gelijkmatige verdeling van lasten over een aantal begrotingsjaren;

  • d.

    de bijdragen aan toekomstige vervangingsinvesteringen, waarvoor een heffing wordt geheven zoals bedoeld in artikel 35, eerste lid onder b.

• 2.

  Tot de voorzieningen worden ook gerekend van derden verkregen middelen die specifiek besteed moeten worden, met uitzondering van de voorschotbedragen, bedoeld in artikel 49; onderdeel b.

• 3.

  Voorzieningen worden niet gevormd voor jaarlijks terugkerende arbeidskosten gerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume.

Artikel 45

Rentetoevoegingen aan voorzieningen zijn niet toegestaan.

Artikel 54

• 1.

  In de toelichting op de balans worden de aard en reden van elke reserve en de toevoegingen en onttrekkingen daaraan toegelicht.

• 2.

  Per reserve wordt het verloop gedurende het jaar in een overzicht weergegeven. Daaruit blijken:

  • a.

    het saldo aan het begin van het begrotingsjaar;

  • b.

    de toevoegingen of onttrekkingen uit hoofde van het voorgaande boekjaar;

  • c.

    de toevoegingen of onttrekkingen bij het overzicht van baten en lasten in de jaarrekening;

  • d.

    de verminderingen in verband met afschrijvingen op activa waarvoor een specifieke bestemmingsreserve is gevormd;

  • e.

    het saldo aan het einde van het begrotingsjaar.

Artikel 55

• 1.

  In de toelichting op de balans worden de aard en reden van de voorzieningen, bedoeld in artikel 44 en de wijzigingen daarin toegelicht.

• 2.

  Per voorziening wordt het verloop gedurende het jaar in een overzicht weergegeven. Daaruit blijken:

  • a.

    het saldo aan het begin van het begrotingsjaar;

  • b.

    de toevoegingen;

  • c.

    ten gunste van de rekening van baten en lasten vrijgevallen bedragen;

  • d.

    de aanwendingen;

  • e.

    saldo aan het einde van het begrotingsjaar.

2.2 Gemeentelijk kader

Volgens artikel 14, lid 2 van de Financiële verordening, biedt het college de raad eens per raadsperiode een nota reserves en voorzieningen aan.

Deze nota wordt door de raad vastgesteld en behandelt:

• a.

  de vorming en besteding van reserves;

• b.

  de vorming en besteding van voorzieningen;

• c.

  de vorming van reserves en voorzieningen met betrekking tot budgetten die vóór 31 december van een begrotingsjaar niet of niet volledig zijn besteed.

In artikel 14, lid 1, 3 en 4 van onze financiële verordening is het volgende opgenomen:

In de begroting en de jaarrekening vindt geen toerekening van rente over de reserves en voorzieningen aan de taakvelden plaats.

Bij een voorstel voor de instelling van een bestemmingsreserve wordt minimaal aangegeven:

• a.

  het specifieke doel van de reserve;

• b.

  de voeding van de reserve;

• c.

  de maximale hoogte van de reserve; en

• d.

  de maximale looptijd.

Als een bestemmingsreserve binnen de aangegeven maximale looptijd niet heeft geleid tot een uitgave, valt de bestemmingsreserve vrij en wordt deze aan de algemene reserve toegevoegd.

3.1 Algemeen

De definitie van reserves luidt:

Reserves zijn vermogensbestanddelen die als eigen vermogen zijn aan te merken. Bij de reserves zijn de volgende functies te onderscheiden:

• •

  Bufferfunctie:

  De bufferfunctie is de belangrijkste functie van het eigen vermogen van de gemeente. Vooral de algemene reserve dient als buffer om bij bepaalde incidentele (onvoorziene) omstandigheden te kunnen worden ingezet om risico’s af te dekken. De algemene reserve kan niet worden gebruikt ter afdekking van structurele tekorten. Deze dienen opgevangen te worden binnen de exploitatie.

• •

  Bestedingsfunctie of bestemmingsfunctie:

  Bij bestemmingsreserves is sprake van een vastgelegde toekomstige aanwending waarbij op het moment van vorming van deze bestemmingsreserve nog geen (wettelijke of feitelijke) verplichting ten opzichte van een derde bestaat. Het bestedingsdoel ligt in principe vast.

• •

  Financieringsfunctie:

  Bij gebruik van reserves (eigen vermogen) en voorzieningen (vreemd vermogen) hoeft geen beroep te worden gedaan op de geld- en kapitaalmarkt. Het gebruiken als intern financieringsmiddel wordt aangeduid met de financieringsfunctie. We spreken van een externe financieringsfunctie als de gelden korte of lange(re) tijd uitgezet worden bij een bankinstelling.

• •

  Inkomensfunctie:

  Reserves kunnen worden ingesteld om structurele lasten te dekking (kapitaal dekkingsreserve).

• •

  Egalisatiefunctie:

  Deze soort reserve dient om grote schommelingen in baten en lasten tussen verschillende jaren te verminderen, zodat de uitgaven en inkomsten gelijkmatiger over de tijd worden verdeeld en de exploitatie stabieler wordt. Ook ongewenste schommelingen in tarieven die aan derden in rekening worden gebracht kunnen doormiddel van een egalisatiereserve worden opgevangen.

3.2 Criteria voor het vormen van reserves

De vorming van een reserve is in het kader van het budgetrecht een bevoegdheid van de gemeenteraad. Een bestemmingsreserve wordt ingesteld voor een concreet door de gemeenteraad vastgesteld doel. Om te voorkomen dat er onnodig middelen worden vastgelegd waarvoor een andere bestemming mogelijk is, moet een bewuste afweging en onderbouwing ten grondslag aan de vorming van een reserve.

Bij het instellen van reserves gelden de volgende criteria:

• •

  De vorming van een reserve vindt plaats via een raadsbesluit;

• •

  In het raadsbesluit dient het volgende aangegeven te worden: de naam van de reserve, de specifieke doelstelling van de reserve, het verloop van de reserve, hierbij dient specifiek te worden ingegaan op welke wijze dotaties plaatsvinden en op welke wijze gelden worden onttrokken aan de reserve, de maximale looptijd en de minimale omvang van € 50.000 bij het vormen van een nieuwe bestemmingsreserve.

• •

  Het minimumbedrag voor het instellen van een bestemmingsreserve bedraagt € 50.000.

3.3 Soorten reserves

Reserves worden, zoals opgenomen in artikel 43 van het BBV, verdeeld in:

• a.

  Algemene reserve;

• b.

  Bestemmingsreserves.

De algemene reserve heeft geen bepaalde bestemming en is dus bedoeld voor algemene zaken en

ter opvanging van eventuele tekorten en risico’s. Bestemmingsreserve is een reserve waaraan de raad een bepaalde bestemming heeft gegeven. Het is weliswaar een vastgelegde toekomstige aanwending maar nog geen financiële verplichting. Immers het staat de raad nog altijd vrij om aan de gelden een ander doel te geven bij de daadwerkelijke besteding van de reserve.

3.4 Mutaties reserves

In beginsel is het toevoegen en onttrekken aan reserves een bevoegdheid van de gemeenteraad. Hierbij gelden de volgende criteria:

Opbouw (toevoegingen):

• •

  Toevoegingen aan reserves worden door de gemeenteraad goedgekeurd via de reguliere rapportagemomenten in de planning & control cyclus (kadernota, begroting, programmarapportages en jaarrekening) of via een afzonderlijk raadsbesluit;

• •

  In de jaarrekening worden de toevoegingen aan elk van de reserves verwerkt tot het begrote bedrag dat door de gemeenteraad is goedgekeurd. Daarboven is een expliciet raadsbesluit vereist.

Aanwending (onttrekkingen):

• •

  Onttrekkingen aan reserves worden door de gemeenteraad goedgekeurd via de reguliere rapportagemomenten in de planning & control cyclus (kadernota, begroting, programmarapportages en jaarrekening) of via een afzonderlijk raadsbesluit;

• •

  In de jaarrekening worden de toevoegingen aan elk van de reserves verwerkt tot het begrote bedrag dat door de gemeenteraad is goedgekeurd;

• •

  Onttrekkingen mogen niet tot gevolg hebben dat de reserves negatief wordt;

• •

  Uitgaven die gedaan worden ten laste van een reserve, dienen incidenteel van aard te zijn omdat een reserve eindig is. Als de reserve besteed is, zijn er geen middelen die deze lasten kunnen opvangen. Vandaar dat structurele lasten, gedekt moeten worden door structurele baten. Uitzondering betreft de dekking van kapitaallasten waarvoor een reserve wordt ingezet.

Algemene reserve:

Uitgangspunt is dat een positief resultaat dat wordt geconstateerd bij de reguliere rapportagemomenten wordt toegevoegd aan de algemene reserve. Tekorten worden onttrokken aan de algemene reserve. Voor afwijkingen van dit uitgangspunt dient een afzonderlijk voorstel opgesteld te worden.

Egalisatiereserves:

Zoals hierboven al is weergegeven kunnen reserves ook een egalisatiefunctie hebben. Indien de gemeenteraad een bestemmingsreserve met egalisatiefunctie heeft ingesteld, dan kunnen tekorten en overschotten voor dat doel worden onttrokken of toegevoegd zonder dat daarvoor een afzonderlijk raadsbesluit noodzakelijk is. De toevoegingen en onttrekkingen aan deze egalisatiereserves worden via de vaststelling van de jaarrekening door de raad geautoriseerd.

3.5 Wijzigen van doel of bestemming en opheffen reserves

De gemeenteraad besluit, al dan niet op voorstel van het college, over het wijzigen van het doel of de bestemming dan wel tot het opheffen van reserves. Hierbij gelden de volgende criteria:

• •

  De gemeenteraad kan besluiten het doel of de bestemming van de reserves geheel of gedeeltelijk te wijzigen;

• •

  De gemeenteraad kan besluiten tot opheffen van een reserve;

• •

  Opheffing kan geschieden op momenten dat het geformuleerde doel is gerealiseerd dan wel op basis van ontwikkelingen het doel op enig moment is komen te vervallen of de reserve is uitgeput;

• •

  Bestemmingsreserves en claims op reserves kleiner dan € 25.000 vallen vrij bij de jaarrekening uitgezonderd de reserves ter dekking van de kapitaallasten;

• •

  Vrijkomende middelen komen ten gunste van de algemene reserve.

3.6 Overige spelregels

• •

  Zowel bij de begroting als de jaarrekening wordt een overzicht aangeboden waaruit het verloop van de reserves blijkt. Hierbij wordt voldaan aan artikel 54 van het BBV;

• •

  Een actualisatie van de reserves vindt plaats bij de begroting en jaarrekening. Voor zover noodzakelijk kan deze actualisatie ook in de programmarapportage plaatsvinden;

• •

  Bij de reguliere rapportagemomenten in de planning & control cyclus kunnen de bestemmingsreserves inclusief claims op voorstel van het college worden herzien. Nagegaan wordt of het doel nog steeds bestaat en of de hoogte van de bestemmingsreserve nog in overeenstemming is met de te verwachten lasten;

• •

  Er wordt geen rente toegevoegd aan de reserves.

4.1 Algemeen

Voorzieningen worden gevormd voor het bestemmen van gelden die nodig zijn voor in redelijke mate zekere toekomstige financiële verplichtingen. Conform het BBV dient een voorziening te voldoen aan specifieke voorwaarden. Deze voorwaarden zijn benoemd in het vorige hoofdstuk onder de wettelijke kaders. Voorzieningen zijn onderdeel van het vreemd vermogen van de gemeente.

4.2 Criteria voor het vormen van voorzieningen

De uitgangspunten voor het vormen van een vormen van een voorziening zijn voorgeschreven in de verslaggevingsvoorschriften (BBV), namelijk in artikel 44. Voorzieningen worden gevormd voor:

• •

  Verplichtingen en verliezen waarvan de omvang op balansdatum onzeker is, doch redelijkerwijs is in te schatten;

• •

  Bestaande risico’s ter zake van ter verwachten verplichtingen of verliezen waarvan de omvang redelijkerwijs is in te schatten;

• •

  Kosten die in een volgend begrotingsjaar zullen worden gemaakt, mits het maken van die kosten zijn oorsprong mede vindt in het begrotingsjaar of in een voorafgaand begrotingsjaar en de voorziening strekt tot gelijkmatige verdeling van lasten over een aantal begrotingsjaren. Ter onderbouwing van deze kosten dienen actuele onderhoudsplannen aanwezig te zijn;

• •

  De bijdragen aan toekomstige (vervangings-)investeringen, waarvoor een heffing wordt geheven als bedoeld in artikel 35 lid 1b BBV;

• •

  Van derden verkregen middelen die specifiek besteed moeten worden;

• •

  Arbeidsgerelateerde kosten waarbij geen sprake is van een gelijkblijvend volume.

Voor de instelling van een voorziening gelden de volgende criteria:

• •

  De wet geeft aan dat voor het afdekken van risico’s een voorziening in de balans gevormd moet worden indien deze redelijkerwijs zijn in te schatten. Bij deze voorzieningen geldt het principe dat lasten genomen moeten worden zodra deze bekend zijn. Het nemen van het verlies betekent het vormen van een voorziening ten laste van de exploitatie. Formalisering voor het vormen van deze voorziening vindt plaats via de reguliere rapportagemomenten;

• •

  Het vormen van een voorziening ter egalisatie van kosten (artikel 44 lid 1c BBV) dient een raadsbesluit aanwezig te zijn waaruit het gewenste kwaliteitsniveau blijkt en de daarbij behorende groot onderhoudskosten;

• •

  Voor de gelden van derden met een specifiek bestedingsdoel (artikel 44 lid 2 BBV) geldt dat verantwoording over de inzet van deze gelden plaatsvindt via de reguliere rapportagemomenten;

• •

  Bij de vorming van de voorziening worden de volgende gegevens verstrekt: de naam van de voorziening, de specifieke doelstelling (aard en reden) van de voorziening, de looptijd van de voorziening (inschatting), het onderliggend bestedingsplan (onderbouwing van de dotatie en onttrekking aan de voorziening).

• •

  Waardering vindt plaats tegen nominale waarde.

4.3 Soorten voorziening

Zie artikel 44 van het BBV waarin de verschillende voorzieningen zijn benoemd. Hieronder worden de voorzieningen die van toepassing zijn binnen gemeente Maasgouw kort toegelicht:

Voorziening voor verplichtingen, verliezen en risico’s:

Voor verplichtingen, verliezen en risico’s welke vanuit bedrijfseconomische oogpunt noodzakelijk zijn en waarvan de omvang redelijkerwijs is in te schatten wordt een voorziening gevormd. Hierbij valt te denken aan de voorziening pensioen wethouders. De voorziening voor dubieuze debiteuren (algemeen, BsGW en sociale zaken) alsmede voorziening grondexploitatie betreffen verliesvoorzieningen. Op grond van de verslaggevingsvoorschriften worden deze in mindering gebracht op de waardering van het actief (bijvoorbeeld vorderingen).

Voorziening ter egalisatie van kosten (groot onderhoudsvoorzieningen):

Onderhoudsvoorzieningen worden vooraf door de gemeenteraad ingesteld. Om een voorziening groot onderhoud in te stellen dient een actueel meerjarenonderhoudsplan aanwezig te zijn. De volgende criteria gelden:

• •

  Instelling en voeding gebeurt alleen op basis van een meerjarenonderhoudsplan (MJOP);

• •

  Het MJOP dient periodiek te worden geactualiseerd (minimaal eenmaal in de vijf jaar).

Bij de vaststelling van het onderhoudsplan wordt het te hanteren kwaliteitsniveau door de gemeenteraad vastgesteld. De hoogte van de onderhoudsvoorziening sluit aan op dit vastgestelde kwaliteitsniveau.

Voorziening voor middelen van derden waarvan de bestemming gebonden is:

Dit betreft gelden van derden die besteed moeten worden aan een specifiek doel. Voor gemeente Maasgouw betreft dit de voorziening riolering. Deze gelden moeten ingezet worden in het kader van riolering (ten behoeve van de burger). Via de paragraaf lokale heffingen wordt de inzet van deze voorziening toegelicht.

Voorzieningen arbeidsgerelateerde uitgaven:

In het BBV is aangegeven dat er géén voorziening gevormd mogen worden voor arbeidsgerelateerde kosten waarbij het volume gelijkblijvend is. Gemeente Maasgouw heeft een drietal voorzieningen die arbeidsgerelateerd zijn waarbij hiervan geen sprake is. Het volume is niet gelijk waardoor een voorziening gevormd moet worden. Deze voorzieningen worden jaarlijks geactualiseerd.

4.4 Mutaties voorzieningen

Voorzieningen dienen toereikend te zijn om de verplichtingen en risico’s te kunnen dekken. Ze mogen daarom niet te hoger of lager zijn dan de verplichtingen en/of risico’s waarvoor ze zijn gevormd. Het beschikkingsrecht ligt bij het college.

Opbouw (toevoegingen):

• •

  Toevoegingen moeten zijn gebaseerd op de onderliggende documentatie;

• •

  Voorzieningen ter egalisatie van kosten dienen gebaseerd te zijn op een vastgesteld onderhoudsplan. Hierbij worden de lasten gelijkmatig verdeeld over een aantal begrotingsjaren;

• •

  Toevoegingen aan de voorziening vinden plaats via de exploitatie.

Aanwending (onttrekkingen):

• •

  Onttrekkingen vinden rechtstreeks plaats op de voorziening. Er vindt géén verwerking in de exploitatie plaats;

• •

  Voorzieningen mogen niet negatief zijn;

• •

  Bestedingen ten laste van de voorziening vinden alleen plaats voor het doel waarop deze betrekking hebben en waarvoor de voorziening is gevormd.

4.5 Opheffen voorzieningen

Het doel of de bestemming van een voorziening kan niet gewijzigd worden. Voorzieningen worden opgeheven als de verplichting en/of risico waarvoor de voorziening is gevormd, is vervallen. Hiervoor is geen raadsbesluit noodzakelijk.

Voor voorzieningen ter egalisatie van kosten geldt dat er wel een raadsbesluit nodig is voor het opheffen van deze voorziening.

Resterende gelden bij het opheffen van een voorziening worden ten gunste van de exploitatie gebracht.

4.6 Overige spelregels

• •

  Zowel bij de begroting als de jaarrekening wordt een overzicht aangeboden waaruit het verloop van de voorziening blijkt. Hierbij wordt voldaan aan artikel 55 van het BBV;

• •

  Een actualisatie van de voorziening vindt plaats bij de begroting en jaarrekening. Voor zover noodzakelijk kan deze actualisatie ook in de programmarapportage plaatsvinden;

• •

  Er wordt geen rente toegevoegd aan de voorziening.

Onderstaand worden een overzicht van de reserves en voorzieningen weergegeven met het saldo per 1 januari 2025.

Het saldo per 1 januari 2025 is het saldo per 31 december 2024 inclusief de besluitvorming m.b.t. de jaarstukken 2024. De toevoegingen en onttrekkingen zijn conform raadsbesluiten tot en met 8 juli 2025 (begrotingsbasis).

Reserves:

Voorzieningen:

6.1 Instellen nieuwe reserves

Bestemmingsreserve strategisch investeringsfonds

Doelstelling van het fonds is om waar mogelijk strategische aankopen te verrichten. Het fonds (strikt genomen een bestemmingsreserve) kan worden ingezet voor kansen die zich voordoen (zoals de aankoop van vastgoed). De investeringen richten zich op het fysieke domein.

Deze aankopen worden voorgelegd aan de gemeenteraad. In het geval dat ‘snel’ handelen noodzakelijk is, zal de procedure gestart worden om een extra raadsvergadering in te plannen.

Hierbij worden de volgende criteria gehanteerd:

• 1.

  Investeringen waaraan een bijdrage wordt gedaan dienen inhoudelijk te worden gemotiveerd in de reguliere rapportagemomenten. Daarbij dient duidelijk te worden gemotiveerd en aangegeven:

  • •

    Het beoogde maatschappelijk effect van de betreffende investering;

  • •

    Hetgeen er wordt gerealiseerd en op welke wijze dit bijdraagt aan het beoogde maatschappelijke effect van de betreffende investering.

• 2.

  Voorbereidingskosten (voorafgaand aan het investeringsbesluit), exploitatielasten (onderhoud en vervanging) en risico’s komen niet in aanmerking voor dekking uit het fonds;

• 3.

  Een aankoop dient voorzien te zijn van een taxatierapport waaruit de waarde van het onroerend goed blijkt. Dit taxatierapport is een indicatie voor de aankoopprijs. Indien een taxatierapport, als gevolg van het tijdsaspect, niet haalbaar is, dient waardering onderbouwd te worden met referentiegegevens.

  Indien afgeweken wordt van deze taxatiewaarde dient gemotiveerd te worden welke argumenten hieraan ten grondslag liggen. Het college besluit over het voorstel dat aangedragen wordt;

• 4.

  Het fonds kan ingezet worden ten behoeve van nieuwe investeringen. Bestaande investeringen komen niet voor een bijdrage in aanmerking;

• 5.

  Een vast te stellen ondergrens van € 1,0 miljoen en een bovengrens van € 2,5 miljoen.

Voeding:

• 1.

  Voeding van het strategisch investeringsfonds maakt integraal onderdeel uit van de afwegingen tijdens de jaarlijkse bespreking van het jaarresultaat en de programmabegroting;

• 2.

  Om een robuuste ‘start’ mogelijk te maken en in te kunnen spelen op “actuele ontwikkelingen’ een éénmalige toevoeging vanuit de algemene reserve van € 1,5 miljoen in het jaar 2026. Feitelijk gaat het om het deels verschuiven van vermogen (Bestemmingsreserve aanpak t.b.v. vluchtelingen en Bestemmingsreserve ontwikkelingsbedrijf);

• 3.

  Winstnemingen bij grondexploitatie worden toegevoegd aan deze reserve;

• 4.

  Boekwinsten op de verkoop van onroerend grond (gronden of gebouwen) worden toegevoegd aan deze reserve.

In het jaarverslag (paragraaf grondbeleid) wordt een verloopoverzicht opgenomen van de bestemmingsreserve strategische investeringsfonds.

Looptijd:

Niet van toepassing.

Bestemmingsreserve budgetoverheveling

Er wordt voorgesteld om een nieuwe bestemmingsreserve budgetoverheveling te vormen. Tot en met het boekjaar 2024 werden de budgetoverhevelingen alsmede resultaatbestemmingen toegevoegd aan de bestemmingsreserve claims. In de bestemmingsreserve claims zijn zowel reserveringen voor de langere termijn als de kortere termijn opgenomen. Voor de langere termijn kan gedacht worden aan reservering van dekkingsmiddelen voor de kapitaallasten voor grote investeringen. Voor de kortere betreft dit dus met name budgetoverhevelingen en resultaatbestemmingen, waarbij de doelstelling is dat deze gelden binnen één jaar worden uitgegeven. Om het onderscheid duidelijk te maken tussen de claims voor de ‘langere’ (groter dan één jaar) en de ‘kortere’ termijn.

Zoals hierboven beschreven wordt een bestemmingsreserve budgetoverheveling gevormd voor nog niet ingezette budgetten van een afgesloten dienstjaar. Deze budgetten moeten beschikbaar blijven om noodzakelijke werken/diensteton te kunnen uitvoeren in het daaropvolgende jaar. De budgetten blijven beschikbaar als:

• •

  Hiervoor al een collegebesluit is genomen in het dienstjaar; of

• •

  Een verplichting richting derden is aangegaan, waarvan de uitvoering op een later moment zal plaatsvinden; of

• •

  Gerelateerd zijn aan infrastructurele werkzaamheden (bestek groot onderhoud). Dit betreft veelal incidentele budgetten met langere doorlooptijd, waardoor deze beschikbaar dienen te blijven om noodzakelijke werken/diensten te kunnen uitvoeren in de daaropvolgende jaren.

Bij het opstellen van de jaarrekening worden niet bestede middelen in het betreffende dienstjaar, waarvoor al een bepaald bestedingsdoel is vastgelegd, toegevoegd aan deze reserve. De minimale omvang per post bedraagt € 25.000 tenzij er sprake is van een collegebesluit. Posten die qua aard gelijk zijn mogen getotaliseerd worden. De besteding van de gereserveerde middelen dient plaats te vinden in het volgende begrotingsjaar tenzij sprake is van projecten en werken met een langere doorlooptijd. Niet bestede middelen vallen vrij ten gunste van de exploitatie.

In de jaarrekening (toelichting op de balans) wordt een verloopoverzicht opgenomen van de bestemmingsreserve budgetoverheveling. Op deze wijze heeft wordt de gemeenteraad geïnformeerd over de toevoegingen alsmede deze inzet van deze gelden.

Looptijd:

Niet van toepassing.

6.2 Opheffen reserves

Bestemmingsreserve aanpak t.b.v. vluchtelingen

Per 31 december 2024 is hierin een bedrag van € 1.014.000 opgenomen. Van dit bedrag is een totaalbedrag van € 70.000 geclaimd voor de dekking van de kosten jobhunter statushunters voor de jaren 2025 en 2026 (€ 35.000 per jaar). Voor de overige gelden zijn er momenteel geen claims.

Claim ad. € 35.000 voor 2026 wordt toegevoegd aan de bestemmingsreserve budgetoverheveling (gezien kortlopend karakter).

Voorstel om deze bestemmingsreserve op te heffen en restant toe te voegen aan de algemene reserve.

Voorziening Afwikkeling grondexploitaties

Deze voorziening kan vervallen. Per heden is er geen verplichting richting derden. De uit te voeren werkzaamheden zijn in afwachting van de verdere planvorming. Voorstel om deze voorziening op te heffen en restant toe te voegen aan de algemene reserve.

6.3 Wijzigingen reserves en voorzieningen

Bestemmingsreserve ontwikkelingsbedrijf

Voor deze bestemmingsreserve geldt dat hier in maximumbedrag van € 1.000.000 wordt opgenomen. Gezien de beperkte risico’s bij het grondbedrijf wordt voorgesteld dat bedrag te verlagen tot € 500.000.

De doelstelling van deze reserves wordt aangepast. Deze reserve betreft een buffer en afdekking mogelijke risico’s in het kader van de grondexploitatie.

Verder zouden wij de volgende ‘spelregels’ willen opnemen:

• •

  Indien sprake is van een verlies bij een grondexploitatie wordt de voorziening gevormd of aangevuld vanuit deze bestemmingsreserve. Eventuele tekorten worden aangevuld vanuit de algemene reserve. Via de reguliere rapportagemomenten (minimaal begroting en jaarrekening) wordt de gemeenteraad geïnformeerd over de mutaties;

• •

  Per jaareinde wordt de omvang van de bestemmingsreserve bepaald. Deze mag maximaal € 500.000 bedragen. Een tekort wordt aangevuld vanuit de algemene reserve. Een overschot komt ten gunste van de algemene reserve. Dit wordt direct in de jaarrekening verwerkt.

• •

  Via de reguliere rapportagemomenten (minimaal begroting en jaarrekening) wordt de gemeenteraad geïnformeerd over het verloop van de bestemmingsreserve ontwikkelingsbedrijf.

Bestemmingsreserve sociaal domein

Deze egalisatiereserve is in 2025 gevormd en wordt ingezet om onvoorziene of moeilijk te begroten fluctuaties binnen de maatwerkvoorzieningen in het lopend begrotingsjaar incidenteel op te vangen. De reserve dient ter dekking van:

• •

  Volumeschommelingen (Q-factor) in de vraag naar maatwerkvoorzieningen binnen het Sociaal Domein.

• •

  Kostenstijgingen (P-factor) als gevolg van indexatie, AMvB reële prijzen en andere autonome prijsontwikkelingen.

Door deze reserve te hanteren, voorkomen we dat structurele kostenstijgingen direct en abrupt impact hebben op de algemene middelen (post onvoorzien). De reserve biedt de mogelijkheid om binnen het lopende jaar deze kosten incidenteel te dekken en zorgt voor een lagere uitputting van de begrotingspost indexeringen.

Voorgesteld wordt om de doelstelling te verbreden naar sociaal domein in brede zin. Vaak is hier sprake van openeinderegeling. Door de inzet van de egalisatiereserve worden fluctuaties/schommelingen opgevangen.

Bestemmingsreserve claims

Het doel van deze reserves wordt aangepast. Het betreft hier claims die door de gemeenteraad zijn geoormerkt voor de langere termijn (langdurig karakter). De middelen vanuit de budgetoverhevelingen of resultaatbestemming worden opgenomen in een afzonderlijke reserve.

Vanuit de claims kunnen vervolgens nieuwe reserves gevormd worden volgens het doel waarvoor deze geoormerkt zijn. Denk hierbij aan de claim voor de realisatie van MFC. De aanwezig claim betreft de dekking van de kapitaallasten.

Voorafgaand aan de jaarrekening worden alle claims beoordeeld. Eventuele claims die niet meer voldoen aan de gewijzigde doelstelling of waarvan de doelstelling is gerealiseerd worden onttrokken aan deze reserve en toegevoegd aan de algemene reserve. Via de jaarstukken en raadsvoorstel wordt de gemeenteraad geïnformeerd over de mutaties.

In de jaarrekening (toelichting op de balans) wordt een verloopoverzicht opgenomen van de bestemmingsreserve claims.

Voorziening groot onderhoud gebouwen

De voorziening groot onderhoud gemeentelijke gebouwen en ook onderhoud schoolgebouwen worden conform het raadsvoorstel ‘Onderhoudsplan gemeentelijke gebouwen’ samengevoegd tot één voorziening, vastgesteld in de raadsvergadering van 30 september 2025.

Onderstaand worden een overzicht van de reserves en voorzieningen weergegeven na wijziging (hoofdstuk 6).

Reserves:

Voorzieningen:

8.1 Toelichting reserves

Algemene reserve Maasgouw

Bestemmingsreserve ontwikkelingsbedrijf

Bestemmingsreserve claims

Bestemmingsreserve voormalig personeel

Bestemmingsreserve verbetering lokale basis en preventie binnen sociaal domein

Egalisatiereserve maatwerkvoorzieningen sociaal domein

Bestemmingsreserve kwaliteitsfonds RO

Dekkingsreserves kapitaallasten

Bestemmingsreserve strategisch investeringsfonds

Bestemmingsreserve budgetoverheveling

8.2 Toelichting voorzieningen

Voorziening pensioen wethouders

Voorziening wachtgeldverplichtingen wethouders

Voorziening groot onderhoud gemeentelijke gebouwen

Voorziening groot onderhoud civiele kunstwerken

Voorziening riolering

Voorziening afval

Voorziening verlofsparen

Voorziening overmatige verlofsaldi

Voorziening RVU-regeling

Voorziening dubieuze debiteuren

Voorziening dubieuze debiteuren sociale zaken

Voorziening dubieuze debiteuren BsGW

Voorziening grondexploitatie Nautische Boulevard Wessem