Beleid uitvoering gemeentelijke taken Wet kinderopvang Ermelo 2025

1.1 Waarom beleid

In dit beleidsstuk is vastgelegd hoe het beleid is dat gemeente Ermelo voert met betrekking tot de gemeentelijke taken die voortvloeien uit de Wet kinderopvang.

Het vastleggen van dit beleid draagt bij aan:

• –

  een transparante werkwijze, omdat houders, ouders, toezichthouders en andere belanghebbenden vooraf geïnformeerd zijn over de mogelijkheden en bevoegdheden van het college;

• –

  rechtsgelijkheid, door het vastleggen van beleid wat voor iedereen van toepassing is;

• –

  het stimuleren van kwalitatief goede kinderopvang.

1.2 Wat komt aan de orde

Allereerst wordt de gemeentelijke integrale visie op handhaving en de relatie met het dossier kinderopvang toegelicht. Vervolgens wordt ingegaan op de verschillende mogelijkheden binnen het toezicht, waaronder herstelaanbod en risico gestuurd toezicht. Daarna wordt uitgelegd hoe een aanvraag tot exploitatie afgehandeld wordt. Als laatste gaat het college in op de verschillende mogelijkheden voor handhaving bij het niet naleven van de kwaliteitseisen. Hierin wordt aangegeven welke strategie gevolgd wordt. Daarbij wordt per niet nageleefde kwaliteitseis bepaald welke handhaving daarop volgt, waarbij het afwegingsmodel richting geeft.

In het afwegingsmodel (in de bijlage) is vastgelegd:

• –

  of er een boete kan worden opgelegd en de hoogte daarvan;

• –

  de hoogte van een last onder dwangsom;

• –

  de maximale hersteltermijn.

1.3 Landelijke en gemeentelijke ontwikkelingen (Nota Sociaal Domein)

De Wet kinderopvang is sinds 2005 van toepassing. Sindsdien is het speelveld volop in beweging. Zo bestaan er sinds 2018 geen peuterspeelzalen meer 1 . Ook is er in datzelfde jaar een personenregister kinderopvang ingevoerd om continue screening in de kinderopvang te versterken.

Daarnaast is in 2018 en 2019 de wetgeving dankzij de (wijzigings-) Wet innovatie en kwaliteit kinderopvang behoorlijk aangepast. Met ingang van 2022 is het voor gemeenten en GGD’en in de uitvoering van het toezicht op kindercentra en gastouderbureaus mogelijk om keuzes te maken in de per inspectie te onderzoeken onderwerpen (de flexibele inspectieactiviteit). Waar de toezichthouder eerder verplicht was om minimaal een vooraf landelijk bepaald aantal onderwerpen mee te nemen in het onderzoek, is er door de invoering van deze flexibele inspectieactiviteit meer ruimte voor de gemeente en de toezichthouder om variatie hierin aan te brengen.

Nota Sociaal Domein

De Nota Sociaal Domein 2024 – 2029 ‘Samen doen wat nodig is’, versie 23 juni 2023, is vastgesteld door de drie gemeenten Harderwijk, Ermelo en Zeewolde.

De afgelopen jaren hebben deze drie gemeenten zich steeds meer gezamenlijk georiënteerd op de ontwikkelingen in het sociaal domein. Deze nota dient als kompas voor de verschillende uitvoeringsprogramma’s die in de drie gemeenten vorm krijgen. Hoewel de nota gemeenschappelijk is, wordt tijdens de uitvoering rekening gehouden met de lokale behoeften, voorzieningen en mogelijkheden.

Eén van de opgaven in de Nota Sociaal Domein is het kansrijk opgroeien. In de Nota staat dat we ernaar streven om jongeren optimale kansen te bieden, zodat ze hun volledige potentieel kunnen benutten. Het beschikken over een actueel beleid kinderopvangbeleid en uitvoering daarvan draagt bij aan deze doelstelling en opgave van de Nota Sociaal Domein.

2.1 Besluit

Burgemeester en wethouders van de gemeente Ermelo

Gelet op artikel 4:81 en 5:21 ev, 5:31 ev en 5:4 van de Algemene wet bestuursrecht;

Gelet op de artikelen 1.61 lid 1, 1.65 lid 1 en 4, 1.66 en 1.72 lid 1 Wet kinderopvang;

besluiten:

Het ‘Beleid uitvoering gemeentelijke taken Wet kinderopvang Ermelo 2025’ vast te stellen.

2.2 Toepassing

Dit beleid is van toepassing op de gemeentelijke inzet om:

• –

  toezicht te houden op de kwaliteit van de kinderopvang;

• –

  aanvragen tot exploitatie en wijzigingsverzoeken voor kinderopvang af te handelen;

• –

  te handhaven naar aanleiding van het niet naleven van voorschriften van de bij of krachtens de Wet kinderopvang gestelde regelgeving;

Dit beleid is van toepassing op alle gastouderbureaus, voorzieningen voor kinderopvang en gastouderopvang binnen de gemeente.

2.3 Citeertitel

Dit document wordt aangehaald als ‘Beleid gemeentelijke taken uitvoering Wet kinderopvang Ermelo 2025’.

2.4 Definities

Hieronder vindt u definities van de belangrijkste in dit beleid voorkomende termen. Voor alle (overige) definities wordt aangesloten bij de definities zoals deze zijn gegeven in de Wet Kinderopvang en onderliggende regelgeving.

3.1 Kader

Aan kinderopvang worden kwaliteitseisen gesteld. Deze kwaliteitseisen staan in de Wet kinderopvang (Wko) en in de daarop gebaseerde algemene maatregelen van bestuur en ministeriële regelingen en aanverwante regelingen.

De regelgeving stelt kwaliteitseisen aan de volgende onderwerpen (in de GGD rapportages ook wel domeinen genoemd):

• –

  registratie, wijzigingen en administratie;

• –

  het pedagogisch klimaat;

• –

  personeel en groepen;

• –

  veiligheid en gezondheid;

• –

  accommodatie;

• –

  ouderrecht.

De Wko bepaalt dat gemeenten verantwoordelijk zijn voor toezicht op en handhaving van deze eisen. De GGD is bij wet de aangewezen toezichthouder voor kinderopvang. Het college heeft de directeur publieke gezondheid van de GGD aangewezen als toezichthouder.

De Inspectie van het Onderwijs is de tweedelijns toezichthouder en controleert jaarlijks of de gemeente haar wettelijke taken met betrekking tot de registervoering en de uitvoering van het toezicht, goed uitvoert.

3.2 Visie op handhaving

De gemeente heeft de volgende visie op handhaving. Wanneer geconstateerd wordt dat een kwaliteitseis niet nageleefd wordt grijpt de gemeente actief in met een handhavingsmaatregel. Feiten en omstandigheden waaronder de overtreding is begaan worden daarbij meegewogen.

• 1.

  Het doel van het handhavend optreden is de overtreding te laten herstellen en te bestraffen indien nodig (dus: de gemeente kan een bestuurlijke boete opleggen).

3.3 Ambitie

De gemeente Ermelo vindt kwalitatief goede kinderopvang zeer belangrijk. Toezicht en handhaving worden passend ingezet. De gemeente streeft een goede relatie met de houder na en werkt vanuit vertrouwen.

Gemeente Ermelo heeft de volgende ambities:

• 1.

  Streven naar het jaarlijks halen van de wettelijke 100% norm van het jaarlijkse toezicht op KDV, BSO en GOB.

• 2.

  Streven om ieder jaar de wettelijke eis van minimaal 50% van de gastouders te bezoeken, doel is alle gastouders één keer in de 3 jaar te bezoeken.

• 3.

  Toepassen flexibele inspectieactiviteit m.b.t. de jaarlijkse onderzoeken t.b.v. kindercentra en gastouderbureaus om de kwaliteit van de kinderopvang te verhogen.

• 4.

  Een veilige en verantwoorde kinderopvang.

• 5.

  Kwalitatief goede kinderopvang.

• 6.

  Streven naar een goede relatie met de houder van de kinderopvang.

3.4 Flexibel inspecteren

Met ingang van 1 januari 2024 is de flexibilisering in het toezicht kinderopvang landelijk ingevoerd. Flexibel toezicht houdt in dat niet standaard vaste onderwerpen in het toezicht worden meegenomen, maar dat meer risico gestuurd maatwerk wordt toegepast. Dit maakt het toezicht minder voorspelbaar en draagt bij aan de kwaliteit. In de Beleidsregel werkwijze toezichthouder kinderopvang staan thema’s opgenomen die onderdeel zijn van het gesprek dat de gemeente met de GGD periodiek voert over de invulling van de flexibele inspectieactiviteit en daarmee de keuzes die gemaakt worden ten aanzien van de onderwerpen die aan toezicht onderworpen worden. De eisen met betrekking tot de verklaringen omtrent het gedrag, de registratie daarvan in het Personenregister kinderopvang, de pedagogische kwaliteit en (indien van toepassing) de Voorschoolse educatie worden bij ieder onderzoek meegenomen.

De thema’s zijn:

In het overleg tussen gemeente en GGD over het toezicht kunnen vanuit de gemeente ook speerpunten voor het toezicht worden meegegeven (zie ook paragraaf 3.8).

3.5 Signalen

De ambitie van het college is kwalitatief goede kinderopvang. Het houden van toezicht door de GGD draagt hieraan bij. Daarnaast kunnen er ook situaties zijn die gesignaleerd worden buiten dit toezicht om. Denk bijvoorbeeld aan ouders, beroepskrachten of andere betrokkenen die een situatie signaleren waarbij zij een zorg hebben over de kwaliteit van de kinderopvang. Zowel het college als de toezichthouder vinden het dan ook van belang dat iedereen deze signalen met ons deelt. Dergelijke signalen zijn voor het toezicht een belangrijke bron van informatie.

Signalen kunnen worden doorgegeven aan de gemeente en de GGD Noord en Oost Gelderland. Verwezen wordt naar de websites voor de actuele contactgegevens.

3.6 Gastouderopvang

Gastouderopvang is kleinschalig en persoonlijk en vindt plaats in de woning van de gastouder of van het kind. Ook voor de gastouderopvang heeft het college als ambitie van kwalitatief goede opvang. De wettelijke kwaliteits- en toezichteisen wijken op enkele punten af van die voor kindercentra, bijvoorbeeld de kwalificatie eis. Niet alleen de gastouder (de houder van de voorziening) is verantwoordelijk voor de kwaliteit, maar ook het gastouderbureau dat bemiddelt en begeleidt. In de gemeente Ermelo kunnen ook gastouders actief zijn die worden bemiddeld door een gastouderbureau buiten de GGD-regio. Hierdoor heeft de GGD die in de regio Ermelo actief is, minder zicht op de kwaliteit van deze gastouderbureaus.

De toezichthouder kan binnen het inspectieonderzoek bij een gastouderbureau contact opnemen met de aangesloten gastouders, ook als hun voorziening voor gastouderopvang is gevestigd buiten de gemeente Ermelo. Zoveel mogelijk van de inspecties bij gastouders zijn onaangekondigd en bij de gastouderbureaus zijn de inspecties aangekondigd. Wanneer de toezichthouder tijdens een inspectieonderzoek bij een gastouder een overtreding van het gastouderbureau vaststelt dan legt de toezichthouder deze overtreding ook vast in een inspectierapport. Daarnaast kan de toezichthouder zorgen over een gastouderbureau en signalen uit inspectieonderzoeken delen met de toezichthouder die toezicht houdt op het gastouderbureau.

3.7 Voorschoolse educatie

Het college is verantwoordelijk voor voldoende aanbod en een goede spreiding van de voorschoolse educatie. Kinderdagverblijven die voorschoolse educatie aanbieden zijn terug te vinden in het LRK. De voorschoolse educatie is onderdeel van het onderwijsachterstandenbeleid (OAB).

Voor voorschoolse educatie gelden aanvullende (wettelijke) kwaliteitseisen, waar de toezichthouder toezicht op houdt. De toezichthouder heeft hierbij een signaalfunctie richting de Inspectie voor het Onderwijs die toezicht houdt op de gehele voor- en vroegschoolse educatie (VVE).

De wettelijke kwaliteitseisen maken standaard onderdeel uit van het jaarlijks onderzoek. Dit zijn bijvoorbeeld eisen aan het minimaal aantal uur aanbod, de opleidingseisen van de beroepskrachten en het vastleggen van de werkwijze in het pedagogisch beleidsplan en de uitvoering van het beleid.

3.8 Speerpunten

De gemeente geeft aan bepaalde kwaliteitseisen extra aandacht. Dit kan gerealiseerd worden door bijvoorbeeld intensiever toezicht op voorschriften die al onderdeel uitmaken van het onderzoek, maar ook door extra (aanvullende) voorschriften in het onderzoek op te nemen. Op deze wijze krijgt de gemeente een beter beeld van de kwaliteit van de kinderopvang en waar nodig kan handhaving ingezet worden. Zodoende draagt de gemeente bij aan de kwaliteit van de kinderopvang.

Jaarlijks kunnen er speerpunten worden bepaald. De speerpunten kunnen bijvoorbeeld worden ingegeven door2 :

• –

  informatie die via signalen binnenkomt;

• –

  incidenten die in de regio of landelijk voorkomen.

De toezichthouder kinderopvang van de GGD komt jaarlijks op alle kindercentra en gastouderbureaus en ziet wat daar in de dagelijkse praktijk gebeurt. De toezichthouder fungeert daarmee als de ogen en oren van de gemeente. Hij onderzoekt de naleving van de kwaliteitseisen en adviseert de gemeente over deze naleving.

De toezichthouder geeft geen advies aan de houder maar kan wel toelichten wat er wordt getoetst en waarom.

4.1. Onderzoeken

De toezichthouder van de GGD voert de volgende onderzoeken voor de gemeente Ermelo uit:

• •

  Onderzoek voor registratie: naar aanleiding van een ingediende aanvraag tot exploitatie onderzoekt de toezichthouder of de exploitatie redelijkerwijs zal plaatsvinden volgens de voorschriften van de Wko en onderliggende regelgeving.

• •

  Onderzoek na registratie: binnen 3 maanden na registratie in het LRK vindt een onderzoek plaats (dit onderzoek vindt niet plaats bij voorzieningen voor gastouderopvang).

• •

  Jaarlijks onderzoek: alle kindercentra en gastouderbureaus worden jaarlijks onderzocht. Wanneer voor het kindercentrum of gastouderbureau een risicoprofiel is opgesteld, wordt het jaarlijks onderzoek volgens de flexibele inspectieactiviteit ingericht.

• •

  Onderzoek voorzieningen voor gastouderopvang; ieder jaar dient minimaal 50% van de gastouders te worden bezocht, doel is alle gastouders één keer in de 3 jaar te bezoeken

• •

  Nader onderzoek: naar aanleiding van eerder geconstateerde overtreding(en) kan de toezichthouder onderzoeken of de overtreding hersteld is en hersteld blijft. Wanneer er een handhavingsmaatregel is ingezet, onderzoekt de toezichthouder nadat de hersteltermijn is verstreken of de overtreding is hersteld en de handhavingsmaatregel is opgevolgd.

• •

  Incidenteel onderzoek: een onderzoek naar aanleiding van onder meer een incident, een signaal of een wijzigingsverzoek ingediend door een houder.

De bevindingen tijdens een onderzoek en het oordeel van de toezichthouder worden in een inspectierapport vastgelegd. Deze inspectierapporten geven een beeld van de kwaliteit van de voorziening. De rapporten worden openbaar gemaakt in het LRK.

4.2. Risicogestuurd en onaangekondigd toezicht

Om een goed beeld te krijgen van een kindercentrum, gastouderbureau of voorziening voor gastouderopvang, vinden de onderzoeken (met uitzondering van het onderzoek voor registratie en het onderzoek bij gastouderbureaus) in principe onaangekondigd plaats.

Daarnaast wordt het toezicht op kindercentra en gastouderbureaus vanaf het derde kalenderjaar dat zij geregistreerd zijn, risico-gestuurd uitgevoerd. Dit betekent meer toezicht waar het nodig is, minder waar het kan.

Om hier invulling aan te geven wordt door de toezichthouder een risicoprofiel opgesteld of aangepast na ieder (daarvoor relevant) onderzoek. Aan de hand hiervan wordt de intensiviteit van het daarna volgende jaarlijks inspectieonderzoek bepaalt.

4.3. Herstelaanbod

De gemeente Ermelo en de GGD werken met de werkwijze herstelaanbod. Door te werken met herstelaanbod verwacht de gemeente dat een overtreding sneller beëindigd wordt. Dit komt de kwaliteit van de kinderopvang ten goede en de gemeente hoeft minder handhaving in te zetten.

Het herstelaanbod kan aangeboden worden bij alle type voorzieningen, bij een onderzoek na registratie, een jaarlijks onderzoek en een incidenteel onderzoek. Het wordt niet aangeboden bij een onderzoek voor registratie of bij een nader onderzoek.

Elke overtreding kan in aanmerking komen voor herstelaanbod. De toezichthouder beoordeelt of de aard en omstandigheid zich leent voor herstelaanbod. De periode tot herstel is maximaal 4 weken. De toezichthouder schrijft in het inspectierapport het verloop van het aanbod. De houder is niet verplicht om van het aanbod gebruik te maken.

In opdracht van de gemeente Ermelo geeft de GGD geen herstelaanbod bij:

• •

  De aard en ernst van de overtreding leent zich niet voor het herstelaanbod.

• •

  Recidive, als een overtreding voor een tweede keer of vaker is begaan.

• •

  Te veel overtredingen.

• •

  Overtredingen op het gebied van de pedagogische praktijk.

De gemeente weegt de oorspronkelijke overtreding en de resultaten van herstelaanbod mee bij haar beslissing om wel of niet te handhaven. Meer informatie hierover staat in paragraaf 6.5 Handhaving na herstelaanbod.

4.4. Schriftelijk bevel

Indien de toezichthouder tijdens een onderzoek een situatie tegenkomt waarin het nemen van maatregelen redelijkerwijs geen uitstel kan lijden, kan de toezichthouder zelf ingrijpen. Dit gebeurt met een schriftelijk bevel. Dit bevel heeft een geldigheidsduur van 7 dagen. In het bevel geeft de toezichthouder aan wat de overtreding(en) is/zijn en welke actie de houder moet ondernemen en binnen welke termijn dit dient te gebeuren.

De toezichthouder informeert de gemeente over het opgelegde schriftelijk bevel. Hierdoor is de gemeente tijdig op de hoogte om eventueel vervolgstappen (zoals verlenging van het schriftelijk bevel) te nemen.

In de volgende gevallen spreken we wettelijk gezien van een aanvraag tot exploitatie:

• •

  Nieuwe voorziening

• •

  Houderwijziging

• •

  Verhuizing

In tegenstelling tot een aanvraag voor een nieuwe voorziening en een verhuizing, dient voor een houderwijziging een wijzigingsverzoek ingediend te worden.

5.1. Nieuwe voorziening

Een nieuwe kinderopvangvoorziening mag pas in exploitatie genomen worden na schriftelijke toestemming daartoe verleend door het college, op een in dat besluit vastgestelde specifieke datum. Als er toestemming is gegeven wordt de voorziening vervolgens in het Landelijk Register Kinderopvang (LRK) geregistreerd. Om deze toestemming te verkrijgen dient de houder een aanvraag tot exploitatie in bij de gemeente waar de beoogd te exploiteren kinderopvangvoorziening zich bevindt. De beslistermijn is 10 weken. Deze termijn kan in bepaalde situaties nog verlengd worden. Het is dus van belang dat de houder een aanvraag tijdig voor de gewenste startdatum indient. Een aanvraag wordt ingediend middels een door de rijksoverheid vastgesteld aanvraagformulier, te vinden op www.rijksoverheid.nl en www.landelijkregisterkinderopvang.nl.

Bij het indienen van een aanvraag voor een nieuwe kinderopvangvoorziening, kunnen leges in rekening worden gebracht. 3

5.2. Houderwijziging

Een kindercentrum of gastouderbureau dat wordt overgenomen, is veelal al in exploitatie en er worden kinderen opgevangen/bemiddeld.

Het is voor de continuïteit daarom van groot belang dat de oude en nieuwe eigenaar samen een overname goed regelen. Een houderwijziging wordt ingediend middels een door de rijksoverheid vastgesteld wijzigingsformulier. Deze formulieren zijn te vinden op www.rijksoverheid.nl en www.landelijkregisterkinderopvang.nl.

De volgende uitgangspunten worden bij een overname gehanteerd:

• •

  Een overname moet worden behandeld als een nieuwe aanvraag. Dat betekent dat ook bij een overname streng wordt getoetst. Naleving van de kwaliteitseisen bij andere kinderopvangvoorzieningen en de handhavingshistorie van de nieuwe houder wordt meegewogen.

• •

  Bij een overname kunnen leges in rekening worden gebracht, omdat de overname wordt behandeld als een nieuwe aanvraag, met bijbehorend onderzoek. 5

• •

  De nieuwe houder heeft redelijkerwijs tijd nodig om eventuele bestaande tekortkomingen op te heffen. Daar wordt rekening mee gehouden.

5.3. Verhuizing

Het college is verantwoordelijk voor toezicht en handhaving en kan een handhavingsbesluit nemen indien is geconstateerd dat de kwaliteitseisen niet nageleefd zijn. Dit zal doorgaans blijken uit de inspectierapporten van de GGD.

De Wet kinderopvang verplicht gemeenten om na het onherroepelijk worden van een handhavingsbesluit, deze te publiceren in het LRK. Een handhavingsbesluit is pas onherroepelijk wanneer de procedures met betrekking tot bezwaar en beroep ten aanzien van dat besluit zijn afgerond. Hoe in bezwaar en/of beroep gegaan kan worden, wordt bij ieder besluit bekend gemaakt aan de ontvanger.

6.1 Maatwerk in handhaving

De gemeente heeft een beginselplicht tot handhaven. De wet en regelgeving is hiervoor de basis en in dit gemeentelijk beleid wordt hier invulling aan gegeven. Goed handhaven betekent echter ook dat het college oog heeft voor de specifieke situatie van het geval. Individuele omstandigheden - verzwarend of verzachtend – kunnen van invloed zijn op het wel of juist niet geven van een maatregel nadat geconstateerd is dat een kwaliteitseis niet is nageleefd. Dat doet recht aan het feit dat niet alle situaties ‘standaard’ zijn. Handhaven is maatwerk.

6.2 Handhavingsmiddelen

De gemeente kan de volgende herstellende en bestraffende handhavingsmiddelen inzetten:

Niet ieder middel is in iedere situatie geschikt om in te zetten. De gemeente kiest altijd het meest passende middel.

Hieronder volgt een toelichting op de diverse middelen die de gemeente Ermelo zal inzetten.

6.3 Handhaving na herstelaanbod

Wanneer er herstelaanbod heeft plaatsgevonden, kan dit van invloed zijn op de handhaving die de gemeente inzet op de overtredingen die primair door de toezichthouder geconstateerd zijn.

6.4 Handhaving bij een gastouderbureau gevestigd buiten de gemeente Ermelo

De toezichthouder kan bij een onderzoek bij een voorziening voor gastouderopvang binnen onze gemeente een overtreding vaststellen, begaan door een gastouderbureau gevestigd buiten onze gemeente. Aan gastouderbureaus gevestigd buiten onze gemeente mag het college geen aanwijzing opleggen. Ook het opleggen van een last onder dwangsom is in dit geval geen geschikt handhavingsmiddel. Immers, het college is doorgaans niet zelf verantwoordelijk voor het toezicht op deze bureaus. Een last onder dwangsom is alleen een effectief handhavingsmiddel als deze ook wordt ingevorderd bij herhaling van een overtreding. Nu het college hierop buiten haar gemeentegrenzen geen toezicht kan houden, vervalt de effectiviteit van dit handhavingsmiddel. Het enige handhavingsmiddel dat geschikt en daarmee noodzakelijk voor handhaving bij deze bureaus is het opleggen van een bestuurlijke boete.

Onder bijzondere omstandigheden kan het college gemotiveerd afwijken van dit beleid.

Dit beleid wordt aangehaald als ‘Beleid gemeentelijke taken uitvoering Wet kinderopvang gemeente Ermelo 2025’ en treedt in werking op de dag van bekendmaking.

Het Beleid kinderopvang, zoals vastgesteld door het college op 26 november 2013, kenmerk/nummer 13027604, wordt ingetrokken.

[Hoofdstuk 7 bevat een kennelijke verschrijving, hier wordt bedoeld: Het Beleid kinderopvang, zoals vastgesteld door het college op 22 november 2013, kenmerk/nummer 13027604, wordt ingetrokken.]

Dit beleid aangehaald als ‘Beleid gemeentelijke taken uitvoering Wet kinderopvang gemeente Ermelo 2025’ is vastgesteld in de collegevergadering van 9 september 2025.