Uitvoeringsplan handhaving alcoholgebruik in de openbare ruimte - Gemeente Meppel

In Meppel wordt veel gedaan om de sfeer, veiligheid en leefbaarheid in het uitgaansgebied in de binnenstad van Meppel te waarborgen en waar mogelijk te verhogen. Als daar een prettige en veilige sfeer heerst, heeft dat een positieve uitstraling op de regio. In de afgelopen jaren is gebleken dat aangebroken alcohol in de openbare ruimte in verband staat met incidenten in het uitgaansgebied, waardoor de sfeer en veiligheid in het geding zijn.

De politie en de handhavers van de gemeente Meppel constateren regelmatig tijdens de horecadiensten op vrijdag- en zaterdagnacht dat bezoekers aan de binnenstad van Meppel zelf aangebroken alcoholhoudende drank meenemen. Daarnaast wordt geconstateerd dat bezoekers hun alcoholhoudende drank, die zij hebben gekocht bij een horecagelegenheid, meenemen in de openbare ruimte. De politie stelt vast dat er met name in de nacht van zaterdag op zondag gemiddeld vijf incidenten plaatsvinden in de binnenstad van Meppel. Variërend van ruzie en bedreiging tot zware mishandeling. Deze incidenten zijn grotendeels te relateren aan de binnenstad van Meppel als uitgaansgebied in combinatie met het gebruik van alcohol.

Dit uitvoeringsplan ziet op de toepassing van artikel 13, eerste lid en artikel 45 van de Alcoholwet en artikel 2:29 en 2:29a van de Algemene plaatselijke verordening van de gemeente Meppel (hierna: APV). Deze artikelen zien op de verboden op aangebroken alcohol en glazen drinkgerei in de openbare ruimte.

De naleving van de verboden uit de Alcoholwet en de APV dient, gelet op de hiervoor vermelde incidenten, verbeterd te worden. Daarom wordt er in afwijking van de Uitvoerings- en handhavingsstrategie Meppel, zoals vastgesteld door het college van burgemeester en wethouders op 12 november 2024, met dit uitvoeringsplan prioriteit gegeven aan dit verbod en wordt er een beleidskader gegeven voor het toezicht en de handhaving op het verbod. Daarnaast wordt in dit uitvoeringsplan een toelichting gegeven op de inzet van de capaciteit van handhaving en politie.

Dit uitvoeringsplan past eveneens in het horecaconvenant dat de gemeente Meppel heeft gesloten met de Koninklijke Horeca Nederland afdeling Meppel, politie en Openbaar Ministerie. In dit convenant is de gezamenlijk verantwoordelijkheid opgenomen voor een beheersbaar uitgaansklimaat in Meppel. Hierbij geldt voor de partners van het convenant een inspanningsverplichting om aangebroken alcohol in de openbare ruimte tegen te gaan conform de verboden in de Alcoholwet en de APV. Overigens wordt in 2025 gestart met het actualiseren van genoemd convenant.

De doelstelling van het uitvoeringsplan is naleving van artikel 13, eerste lid en artikel 45 van de Alcoholwet en artikel 2:29 en 2:29a van de APV te vergroten. Hiermee wordt beoogd om schadelijk en hinderlijk alcoholgebruik en alcohol gerelateerde openbare ordeproblemen zoals overlast, agressie en geweld tegen te gaan. Dit bevordert een beheersbaar uitgaansklimaat. Daarnaast wordt met het uitvoeringsplan een duidelijk kader gegeven aan (horeca)ondernemers en bezoekers van de binnenstad van Meppel omtrent het verbod op alcohol en glazen drinkgerei in de openbare ruimte.

De wettelijke bevoegdheid tot het optreden tegen het niet naleven van wetten en regels is geregeld in artikel 125 van de Gemeentewet. In enkele bijzondere gevallen is de handhavingsbevoegdheid geregeld in de desbetreffende bijzondere wet. Verder zijn in de artikelen 172 tot en met 178 van de Gemeentewet diverse bevoegdheden toegekend aan de burgemeester in het kader van handhaving van de openbare orde, het toezicht op openbare gelegenheden e.d.

Artikel 13, eerste lid, van de Alcoholwet regelt het verbod om vanuit een horecalokaliteit alcoholhoudende drank te verstrekken voor gebruik elders dan binnen de horecalokaliteit. Artikel 45 van de Alcoholwet verbiedt minderjarigen alcoholhoudende dranken aanwezig te hebben in de openbare ruimte.

Op grond van artikel 44a van de Alcoholwet kan de burgemeester een bestuurlijke boete opleggen ter zake van overtreding van het verbod uit artikel 13, eerste lid van de Alcoholwet. De hoogte van de bestuurlijke boete wordt bepaald aan de hand van artikel 7.3 van het Alcoholbesluit. Op grond van het hiervoor genoemde artikel 125 van de Gemeentewet kan eveneens handhavend opgetreden worden middels een herstelsanctie tegen een overtreding van artikel 13, eerste lid van de Alcoholwet.

Artikel 2.29 van de APV verbiedt het personen van achttien jaar of ouder om op een door het college aangewezen openbare plaats alcoholhoudende dranken te gebruiken of geopende flessen, blikjes, glazen en dergelijke met alcoholhoudende drank bij zich te hebben. Vervolgens verbiedt artikel 2.29a van de APV om op aangewezen openbare plaatsen drinkgerei van glas of geopende flessen van glas die kennelijk bestemd zijn voor het bewaren van drank bij zich te hebben of mee te voeren.

Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Meppel heeft op 13 mei 2025 het aanwijzingsbesluit 2.29 en 2.29a van de APV vastgesteld. Voor de binnenstad van Meppel zijn zowel in het aanwijzingsbesluit 2.29 en 2.29a van de APV een gebied aangewezen dat begrensd wordt door de Noteboomstraat, Kifhoek, Kleine Oever, Zuideindigerpad, Keizersgracht, Soembastraat, Javastraat, Grote Oever, Stoombootkade, Koekoekstraat, Zuideinde, Badhuisstraat, Vledderplein, Vledderlanden, Het Vledder, Burgemeester Knopperslaan en Javaplein.

Handhaving van beide verboden uit de APV kan doordat deze strafbaar zijn gesteld in artikel 6:1 van de APV en door oplegging van herstelsancties (zoals volgt uit artikel 125 van de Gemeentewet).

Politie en buitengewoon opsporingsambtenaren (hierna: boa’s) van de gemeente Meppel hanteren horecadiensten. Dit betekent dat politie en boa’s zijn ingeroosterd om aanwezig te zijn in het horecagebied. Van zaterdag op zondag tussen 00:00 en 4:00 uur vinden de meeste incidenten plaats in het uitgaansgebied van Meppel. Hier wordt op ingezet door vier politieagenten in te roosteren (twee koppels) die van zaterdagavond 20:00 uur tot de volgende ochtend 5:00 uur worden ingezet ten behoeve van de horeca. Aanvullend daarop worden twee boa’s van de gemeente Meppel (één koppel) ingezet vanaf zaterdagavond 21:00 uur tot de volgende ochtend 5:00 uur.

Naast de reguliere politie en boa inzet tijdens de weekenden in de binnenstad van Meppel is sinds een aantal jaren een Sus-team actief in de binnenstad van Meppel op de zaterdagavond van 22:00 uur tot de volgende ochtend om 04.00 uur. Het Sus-team, bestaande uit twee particuliere beveiligers, is in het leven geroepen om het

uitgaansklimaat in Meppel te bevorderen. Het Sus-team kan het publiek waar nodig aanspreken op hun gedrag om zo uitgaansproblemen vroegtijdig aan pakken. Het Sus- team heeft geen extra bevoegdheden. Zij kunnen het uitgaanspubliek dus niet dwingen, zoals politie en de boa’s dit wel kunnen. Er is een structurele samenwerking tussen politie, boa’s en het Sus-team. Partijen staan onderling met elkaar in contact via de portofoon.

Met de bekendmaking van dit beleidskader wordt gekozen om meer prioriteit te geven aan de naleving van de verboden in artikel 13, eerste lid en 45 van de Alcoholwet en artikel 2.29 en 2.29a van de APV. In de communicatie met de horecaondernemers en de politie is aangegeven dat sinds 1 juni 2025 hier prioriteit aan is gegeven bij de bezoekers. Hierbij geldt een gefaseerde aanpak, beginnend met een waarschuwingsfase. De waarschuwingsperiode voor deze handhavingsmaatregelen is één maand voor de bezoekers en twee maanden voor de horecaondernemers. Vanaf 1 juli 2025 wordt er al strenger gehandhaafd op bezoekers. Voor horecaondernemers geldt dat er vanaf 1 augustus 2025 strenger wordt gehandhaafd. In deze waarschuwingsperiode lag/ligt de focus op bewustwording van horecaondernemers en bezoekers aan het uitgaansgebied in de binnenstad van Meppel. Na deze periodes zal op de verboden in beginsel handhavend worden opgetreden en zullen er sancties opgelegd worden zoals steeds is gecommuniceerd met de betrokken partijen.

5.1 Fase 1: Voorlichting- en waarschuwingsperiode voor twee maanden

Regelgeving is effectief, maar kan niet zonder educatie en bewustwording. Het aantal incidenten in relatie tot alcohol laat zien dat er noodzaak bestaat tot educatie en bewustwording om de regelgeving effectiever te maken. Het minder beschikbaar maken van alcohol is op zichzelf vaak niet populair onder het grote publiek en onder alcoholverstrekkers. Educatie en bewustwording (onder meer via de media) is dan vooral ook nodig om draagvlak te creëren voor de te nemen maatregelen. De uitleg dat regels niet bedoeld zijn om het ondernemers en bezoekers lastig te maken, maar dat regelgeving nodig is ter bescherming van de volksgezondheid en veiligheid is erg belangrijk.

Tijdens deze fase worden de volgende preventieve maatregelen getroffen:

• •

  Bewustwordingscampagne: Via de gemeentelijke kanalen zoals: sociale media, gemeentelijke website, brief van de burgemeester aan de horecaondernemers, postermateriaal voor horecaondernemers dan wel alcoholverstrekkers in het aangewezen gebied, verbodsborden alcoholhoudende drank en glazen drinkgerei in de openbare ruimte en een tekstkar van politie in te zetten, tijdelijk, in de binnenstad van Meppel worden bewoners, bezoekers en horecaondernemers geïnformeerd over de regels omtrent alcoholgebruik in de openbare ruimte.

• •

  Horecaoverleg: Via het periodieke horecaoverleg zijn en worden de horecaondernemers geïnformeerd over het handhaven van het verbod op het meenemen van alcoholhoudende drank vanuit de horeca inrichting naar de openbare ruimte conform artikel 13, eerste lid, van de Alcoholwet.

  Daarnaast zijn/worden zij gewezen op het verbod uit de APV om drinkgerei van glas buiten de horeca inrichting te brengen. De horecaondernemers zijn verplicht om maatregelen te treffen om dit te voorkomen. Zij ontvangen tijdens het horecaoverleg informatie over de regels en de aankomende handhavingsacties.

• •

  Waarschuwingen aan bezoekers en horecaondernemers: Van 1 juni tot 1 juli 2025 hebben politie en de boa’s bezoekers, wanneer zij aangebroken alcohol in de openbare ruimte bij zich hebben, gewaarschuwd en de regels uitgelegd. Dit geldt eveneens voor drinkgerei in glas. Bezoekers zijn verzocht hun alcoholhoudende drank of drinkgerei in glas weg te gooien of terug te keren naar de horecalokaliteit waar zij vandaan kwamen. Hoewel in deze fase educatie en bewustwording centraal stonden, gold ook in deze fase dat er handhavend kan worden opgetreden, indien de bezoekers niet meewerken aan het verzoek om de alcoholhoudende drank of glazendrinkgerei weg te gooien of terug te keren naar de horecalokaliteit.

  Als er met zekerheid kan worden vastgesteld uit welke horeca inrichting de bezoeker kwam, dan zal de horecaondernemer eveneens tot 1 augustus 2025 aangesproken worden door politie of de boa’s. Als dit niet direct lukt met de horecaondernemer, dan kan dit gesprek later op de avond of nacht worden gevoerd. Mocht dit ook niet lukken, dan kan er gekozen worden om dit de volgende dag te doen of de ondernemer van de overtreding schriftelijk in kennis te stellen.

5.2 Fase 2: Handhavend optreden

Na de waarschuwingsperiode zullen de handhavingsmaatregelen worden aangescherpt en zullen overtredingen gesanctioneerd worden. Dit was aldus per 1 juli 2025 voor bezoekers en 1 augustus 2025 voor de horecaondernemingen.

Voor het handhaven van artikel 13, eerste lid en 45 van de Alcoholwet en artikel 2:29 en 2:29a van de APV wordt aansluiting gezocht bij de Landelijke Handhavingsstrategie (hierna: LHSO), zoals ook vastgesteld in de Uitvoerings- en handhavingsstrategie Meppel. De LHSO wordt gehanteerd als leidraad om te bepalen hoe wordt gereageerd op geconstateerde overtredingen. De strategie biedt een gestructureerd afwegingskader, maar tegelijkertijd biedt het flexibiliteit om in te spelen op en rekening te houden met de specifieke feiten en omstandigheden van het geval.

De strategie hanteert drie stappen; constateren, waarschuwen en sanctioneren. Als sprake is van bijzondere omstandigheden, kan afgeweken worden van de strategie. De sanctie die het beste past om het gestelde doel te bereiken wordt toegepast. Zo kan bijvoorbeeld een tweede waarschuwing gegeven worden of het geven van een eerste waarschuwing achterwege gelaten worden. In bepaalde gevallen kan een afwijking van het stappenplan leiden tot een beter resultaat, namelijk het beëindigen van de overtreding en het voorkomen van toekomstige overtredingen. Een afwijking zal wel gemotiveerd moeten worden.

De LHSO biedt een formeel kader om af te wegen of er redenen zijn om (al dan niet tijdelijk) af te zien van handhavend optreden. Als deze redenen er niet zijn dan wordt, aan de hand van het gedrag van de overtreder en de ernst van de overtreding, gekomen tot een gepaste sanctie. Uitganspunt is dat gedrag en ernst van de overtreding bepalend zijn voor de keuze van de op te leggen sanctie. De ernst van de overtreding betreft de (mogelijke) gevolgen voor o.a. veiligheid, gezondheid en de fysieke omgeving.

Voor de horecaondernemers en de bezoekers van de binnenstad gelden op basis hiervan de volgende uitgangspunten voor het opleggen van sancties bij overtredingen op grond van artikel 13, eerste lid en artikel 45 van de Alcoholwet en artikel 2:29 en 2:29a van de APV.

5.3 Horecaondernemers:

Eerste overtreding artikel 13, eerste lid:

Politie en/of de boa’s rapporteren aan de burgemeester wanneer een horecaondernemer artikel 13, eerste lid van de Alcoholwet heeft overtreden. De burgemeester zal aan de horecaondernemer een waarschuwing geven om verdere overtreding van artikel 13, eerste lid van de Alcoholwet te voorkomen. In deze waarschuwing wordt de horecaondernemer op de hoogte gesteld van de geconstateerde overtreding en wordt aangekondigd dat bij een volgende overtreding binnen een in de waarschuwing te bepalen termijn een last onder dwangsom zal worden opgelegd.

Tweede overtreding artikel 13, eerste lid van de Alcoholwet:

Een tweede overtreding wordt eveneens door de politie en/of de boa’s gerapporteerd aan de burgemeester. Indien de tweede overtreding wordt geconstateerd binnen de termijn van de waarschuwing dan volgt een last onder dwangsom. Alvorens deze last onder dwangsom op te leggen, wordt de horecaondernemer in de gelegenheid gesteld om een zienswijze in te dienen. In spoedeisende gevallen kan besloten worden om geen zienswijze of een mondelinge zienswijze te vragen.

Voor de hoogte van de dwangsom wordt aansluiting gezocht bij de bedragen die vastgesteld zijn voor de bestuurlijke boete bij overtreding van artikel 13 van de Alcoholwet. Er dient vanuit gegaan te worden dat deze bedragen een voldoende prikkel geven aan de horecaondernemer om het verbod na te leven. De bedragen gelden als een bedrag ineens. Een derde geconstateerde overtreding leidt dus tot verbeuring en invordering van de dwangsom.

Volgende overtredingen artikel 13, eerste lid van de Alcoholwet:

Indien na verbeuring en invordering van de dwangsom opnieuw een overtreding wordt geconstateerd, zal aan de hand van onderstaande tabel de dwangsommen worden bepaald.

Bestuurlijke boete:

In beginsel zal de burgemeester herstelsancties opleggen aan de horecaondernemers, teneinde herhaling van overtredingen te voorkomen. De burgemeester kan, zoals reeds aangegeven, eveneens een bestuurlijke boete opleggen (artikel 44a van de Alcoholwet). Aan de hand van de Interventiematrix van de LHSO kan de burgemeester naast het opleggen van een last onder dwangsom, overgaan tot oplegging van een bestuurlijke boete. Indien wordt overgegaan tot het opleggen van een bestuurlijke boete, is in het Alcoholbesluit reeds vastgelegd welk bedrag bij welke overtreding wordt opgelegd.

Anders dan de last onder bestuursdwang en de last onder dwangsom is de bestuurlijke boete geen herstelsanctie, bedoeld om de illegale situatie te herstellen. Het is een punitieve sanctie, bedoeld om leed toe te voegen aan de overtreder. Dit brengt met zich dat er - net als in het strafrecht - extra waarborgen gelden (onschuldpresumptie en cautieplicht).

5.4 Bezoekers:

Handhaving van de bepalingen van artikel 2:29 en 2:29a van de APV, die zich richten tot de meerderjarige bezoekers, zal plaatsvinden door strafrechtelijke handhaving. Dit betekent dat waar mogelijk de bezoekers worden gewaarschuwd. En worden zij verzocht hun alcoholhoudende drank of glazen drinkgerei weg te gooien of terug te keren naar de horecalokaliteit waar zij vandaan kwamen. De waarschuwingen zijn gedaan tot 1 juli 2025. Vanaf 1 juli 2025 worden bezoekers geverbaliseerd en volgt inbeslagname van de alcoholhoudende dranken en glazen drinkgerei omdat de APV daar reeds in voorziet.

Het boetebedrag voor aangebroken alcohol in de openbare ruimte is door het Openbaar Ministerie vastgesteld op €110,- (incl. administratiekosten). Voor het bij zich hebben of meenemen van glazen drinkgerei is geen standaardbedrag vastgesteld.

5.5 Minderjarige bezoekers:

Voor jongeren onder de achttien jaar is het op grond van de Alcoholwet artikel 45 verboden om alcoholhoudende drank te nuttigen of aangebroken flesjes en blikjes met dergelijke drank bij zich te hebben. Als politie en/of de boa’s een minderjarige aantreffen met alcoholhoudende drank, wordt diegene altijd aangesproken dan wel bekeurd.

Wanneer de minderjarige zichtbaar teveel alcohol heeft genuttigd, dan worden de ouders/verzorgers ingelicht en gevraagd hun kind op te halen. Met de ouders/verzorgers wordt dan de keus gemaakt voor een boete of Halt-straf.

Het boetebedrag voor aangebroken alcohol in de openbare ruimte is door het Openbaar Ministerie vastgesteld op € 110,- voor jongeren van 16 en 17 jaar oud. Voor jongeren onder de 16 jaar wordt de boete gehalveerd.

Halt is een organisatie die zich richt op het voorkomen en bestraffen van jeugdcriminaliteit vanuit de overtuiging dat jongeren een tweede kans verdienen. Dit is gericht op een korte en snelle interventie om herhaling van strafbaar gedrag te voorkomen. De Halt-straf bestaat uit gesprekken met de jongere en zijn ouders, het aanbieden van excuses, het maken van leeropdrachten, het vergoeden van eventuele schade en het maken van een werkopdracht.

Politie en de boa’s hebben een belangrijke taak om de openbare orde en veiligheid te waarborgen tijdens de vrijdag- en zaterdagavond en nacht. Dit behelst niet alleen handhavend optreden tegen aangebroken alcohol en glazen drinkgerei in de openbare ruimte. Er kunnen zich geweldsincidenten, vernielingen en bedreiging/intimidatie en andere verstoringen van de openbare orde voordoen. Er kunnen zich incidenten gelijktijdig voordoen die onmiddellijke inzet van politie en de boa’s vragen. Als onderstaande situaties zich gelijktijdig voordoen, dan geldt de volgende prioritering in handhaving:

• 1.

  Geweldsincidenten of vrees daarvoor;

• 2.

  Bedreiging/intimidatie;

• 3.

  Vernieling/zaakbeschadiging;

• 4.

  Verbod nuttigen aangebroken alcohol dan wel glazen drinkgerei.

Het uitvoering van het uitvoeringsplan zal gemonitord en geëvalueerd worden. Deze monitoring en evaluatie vindt als volgt plaats:

• •

  Gegevensverzameling: Alle waarschuwingen, boetes en incidenten worden geregistreerd en in de wekelijkse horeca-mutaties vermeld. Bij bijzonderheden wordt er een overleg geïnitieerd door gemeente Meppel of de politie.

• •

  Horecaoverleg: In het maandelijkse horecaoverleg waar gemeente, politie en het bestuur van Koninklijke Horeca Nederland, afdeling Meppel aan deelnemen zal tussentijds een terugkoppeling worden gegeven en waar nodig gestuurd worden. Hier gaat een ambtelijk vooroverleg aan vooraf.

• •

  Politieoverleg: met een frequentie van eens per twee weken vindt er structureel overleg plaats tussen de burgemeester en politie, waarbij de ontwikkelingen en aandachtspunten binnen de horeca standaard aan bod komen.

• •

  Jaarlijks evaluatierapport: Uiterlijk 31 augustus 2026 wordt een verslag opgesteld van dit uitvoeringsplan en over de effectiviteit ervan. In dit verslag is specifiek aandacht voor de aangewezen gebieden in het aanwijzingsbesluit op grond van artikel 2.29 en 2.29a van de APV Meppel, evenals voor meldingen en overlast in de binnenstad van Meppel. Daarna vindt jaarlijks, telkens na een periode van 12 maanden, een evaluatie plaats.

Met inachtneming van de specifieke omstandigheden van het geval kan de burgemeester gemotiveerd afwijken van dit uitvoeringsplan.

Deze beleidsregels worden aangehaald als “Uitvoeringsplan handhaving alcoholgebruik in de openbare ruimte - Gemeente Meppel”.

Dit uitvoeringsplan treedt in werking op de dag na die van bekendmaking.