Kadernota geluidbeleid

2.1 Geluid in de gemeente Wijchen

Wijchen is een gemeente waarin het prettig wonen is. Dat is mede te danken aan een goede kwaliteit van de leefomgeving. Er zijn voldoende goede voorzieningen, er is de nabijheid van Nijmegen, tevens biedt Wijchen werkgelegenheid, winkels en kleinschalige uitgaansmogelijkheden. De bereikbaarheid naar Wijchen en in Wijchen is goed.

Deze kadernota gaat over omgevingslawaai. Met deze term wordt aangegeven: het ongewenst of schadelijk geluid dat door menselijke activiteiten buiten de woning wordt veroorzaakt.

Wijchen is een tamelijk stille gemeente. Er zijn niet veel plaatsen waar het geluid in de woonomgeving als te hoog wordt ervaren. In 2007 werd in opdracht van de gemeente een belevingsonderzoek 1)* uitgevoerd, waarbij 84% van de bevolking aangaf tevreden tot zeer tevreden te zijn met hun geluidsituatie. Waar hinder wordt ondervonden, is wegverkeer de aanleiding. Dan gaat het in de eerste plaats om auto’s en in de tweede plaats om scooters en brommers.

Deze gunstige situatie is een gevolg van reeds uitgevoerd beleid: doorgaand verkeer wordt in Wijchen buiten het kerngebied om geleid; zware industrie is ver van de dichte woongebieden gelegen.

Deze goede leefomgevingkwaliteit wil het bestuur van de gemeente graag behouden.

Dat wil niet zeggen dat er helemaal geen hinder of overlast is. Hier en daar is het drukke wegverkeer er toch verantwoordelijk voor dat de omgeving als lawaaiig wordt ervaren. Het gaat dan vooral om de A50, de A326 en de Graafseweg.

Als minder hinderlijk worden de geluiden van het spoor, van jongeren op straat en van buren ervaren.

Het minste last heeft men in Wijchen van het geluid van horeca of industriële activiteiten.

Juist omdat er dus in het algemeen sprake is van een goede woonkwaliteit wil de gemeente zonodig actief deze kwaliteit ook in de toekomst handhaven.

In Wijchen is geen behoefte aan een gebiedsgericht beleid. De gemeente verwacht, dat men met één set van normen voor de gewenste leefomgevingkwaliteit uit de voeten kan. Men heeft geen behoefte om onderscheid te maken tussen gebieden met een zeer hoge kwaliteit en andere gebieden waar, op grond van de functie of van de voorliggende situatie, met een lagere kwaliteitsnorm zou kunnen worden volstaan.

Het gemeentebestuur van Wijchen wil de bestaande, goede leefomgevingskwaliteit voor zijn bewoners ook in de toekomst behouden.

Voor u ligt de kadernota geluid van de gemeente Wijchen. Deze kadernota beoogt de visie van het gemeentebestuur op het aspect geluidhinder in de gemeente weer te geven. Deze nota vormt daarmee het toetsingskader voor het vaststellen van ruimtelijke plannen, verkeersplannen of voor het verlenen van milieu- en bouwvergunningen.

Deze nota start met de twee belangrijkste uitgangspunten van het geluidsbeleid in Wijchen:

In deze beleidsnota wordt eerst de huidige situatie met betrekking tot omgevingslawaai in Wijchen globaal geschetst. Dan worden de mogelijke effecten van bestaande plannen in kaart gebracht.

Mogelijke knelpunten worden genoemd en potentiële oplossingen voorgesteld.

Deze nota is bedoeld als kadernota. Met alleen deze kadernota zijn we er niet. Het beleid moet worden vertaald naar de praktijk, naar plannen die worden uitgevoerd. Veel verschillende afdelingen binnen de gemeente hebben of krijgen te maken met omgevingslawaai:

• •

  het taakveld milieu van de afdeling RME , die direct verantwoordelijk is voor het opstellen en de uitvoering van het opgestelde beleid en uitvoering van saneringsprojecten,

• •

  het taakveld milieu van de afdeling B&L, die direct verantwoordelijk is voor het verlenen en handhaven van verleende vergunningen voor evenementen, voor de horeca en voor het bedrijfsleven,

• •

  het taakveld ruimtelijke ordening en woningbouw, bij de toetsing van ruimtelijke plannen aan wetgeving,

• •

  het taakveld verkeer en vervoer bij de toetsing en het opstellen van verkeersplannen en mobiliteitsplannen,

• •

  het taakveld openbare werken bij de aanleg en het onderhoud van gemeentelijke wegen,

• •

  eventueel de politie, als het gaat om de handhaving van de APV.

Om het deze partijen makkelijker te maken, ligt het in de bedoeling om enkele uitvoeringsnotities op te stellen, waarin concrete regels voor concrete situaties zijn opgenomen. Deze regels vloeien direct voort uit het beleid dat in deze kadernota is vastgesteld.

Op het moment van schrijven van deze nota is de eerste uitvoeringnotitie, die handelt over het beleid met betrekking tot toepassing van hogere grenswaarden, al door de raad vastgesteld. In deze notitie zijn de regels opgenomen die worden toegepast als de gemeente zelf Hogere Grenswaarden moet of wil vaststellen in het kader van de Wet geluidhinder.

Tevens zal er wellicht een uitvoeringsnotitie Evenementen en geluid worden opgesteld, waarin de regels zijn opgenomen die zullen worden toegepast bij het verlenen van vergunningen (en de handhaving daarvan) bij evenementen.

In een later stadium kunnen – indien daaraan behoefte bestaat – nog andere, specifieke uitwerkingsnotities volgen, zoals:

• •

  een actualisatie van de notitie over het bedrijventerrein Bijsterhuizen,

• •

  een notitie over gezondheids- en belevingsaspecten van omgevingslawaai,

• •

  een actieplan voor de geconstateerde knelpunten

Deze nota heeft geen eeuwigheidswaarde. Het gemeentebestuur neemt zich voor, de effectiviteit van deze nota na een periode van ca. 4 jaar te evalueren en aan de hand van de bevindingen de nota te actualiseren.

2.2 Aanleiding

De aanleiding voor het opstellen van de Geluidnota is de wijziging van de Wet geluidhinder die op 3 juli 2006 door de Eerste Kamer is aangenomen (in werking getreden 1 januari 2007). De wijziging houdt een decentralisatie van bevoegdheden naar het gemeentelijke niveau in. Het doel van deze kadernota geluid is:

• •

  Een integrale visie van het gemeentebestuur op het aspect geluidhinder formuleren;

• •

  afwegingen voor geluid transparant maken;

• •

  de nieuwe bevoegdheden implementeren;

• •

  hiaten in bestaande regelgeving invullen.

2.3 Reikwijdte en status

Deze beleidsnota gaat over geluid. Het milieuaspect geluid is in verschillende wetten opgenomen, waarbij onderscheid gemaakt wordt naar type geluidsbron, namelijk industrie/bedrijven, (spoor)wegen, evenementen, burenlawaai en vliegtuiglawaai.

In deze nota hebben we het onder andere over geluid van wegverkeer en railverkeer, van evenementen en van bedrijven naar de omgeving. Het wettelijk kader voor geluid wordt primair gevormd door de Wet geluidhinder en de Wet milieubeheer. Voor evenementen wordt het geluidbeleid in een afzonderlijke nota uitgewerkt. Daarbij wordt gerefereerd aan de APV.

Deze beleidsnota is bedoeld om de behandeling van het aspect geluid in de omgeving te reguleren en een bepaalde geluidskwaliteit in een gebied te behouden.

Zo wordt een beleidskader geschapen dat richtinggevend is, waarbij in een aantal modulen de aanpak nader is uitgewerkt.

De nota zal door het College vastgesteld worden waarna deze ter inzage wordt gelegd overeenkomstig afdeling 3.4 van de Algemene wet bestuursrecht.

Het beleid wordt vervolgens in een gemeentelijke verordening vastgelegd. De verordening wordt door de gemeenteraad vastgesteld.

2.4 Gezondheid en hinder

In de afgelopen jaren is men tot het inzicht gekomen, dat overmatig geluid in de leefomgeving tot ernstige gezondheidsschade leidt. Wie langdurig aan teveel geluid wordt blootgesteld, kan bij hoge geluidniveaus lawaaidoof worden. Er wordt regelmatig op gewezen, dat zulke geluidniveaus zich voordoen bij het luisteren naar live muziek en bij het gebruik van muziekinstallaties met oortelefoons. Ook op sommige werkplekken kunnen zulke hoge geluidniveaus optreden.

In de dagelijkse leefomgeving zijn lagere geluidniveaus meer gebruikelijk. Ook die leiden tot gezondheidsschade, omdat ze aantoonbaar geluidhinder en slaapverstoring kunnen veroorzaken. Wie

langdurig door geluid gehinderd wordt of door geluid in zijn slaap gestoord, heeft een verhoogde kans op hart- en vaatziekten en zal daardoor, volgens de Wereld Gezondheids Organisatie, een verminderd aantal gezonde levensjaren te verwachten hebben. Overmatig geluid leidt ook tot verminderde leerprestaties, vooral bij kinderen.

Hoewel dit alles al lang bekend is, neemt de hoeveelheid geluid in de dagelijkse leefomgeving nog steeds toe. In een stedelijke omgeving wordt het meeste geluid door menselijk handelen veroorzaakt. Lang niet elk geluid is hinderlijk of bedreigend voor de gezondheid. Bovendien is de beleving van de akoestische kwaliteit sterk subjectief. Zo kan de één genieten van een dance-feest en is dit voor een ander een aanslag op het gehoor. Echter in alle gevallen geldt: overdaad schaadt. Bij een goede leefomgevingkwaliteit hoort, dat de burger zelf de keuze kan maken of hij of zij aan geluid wil worden blootgesteld of niet. Daarom beschouwt de gemeente het als zijn taak om een goede basiskwaliteit te bieden en voldoende bescherming in die gevallen waarin de basiskwaliteit (tijdelijk) niet wordt gehaald.

De huidige geluidnormen uit de Wet geluidhinder zijn er op gebaseerd, dat de gezondheidseffecten zoals hierboven beschreven zo min mogelijk optreden. De laatste jaren hebben gemeenten meer bevoegdheden gekregen om eigen beleid te ontwikkelen, dat in meer of mindere mate van deze landelijke normen kan afwijken. In deze kadernota wordt het beleid van de gemeente Wijchen beschreven.

2.5 Uitwerking

De huidige, hoge akoestische kwaliteit in Wijchen is mede het gevolg van het gevoerde beleid op de terreinen milieu, ruimtelijke ordening, verkeer en evenementen en het resultaat van het consequent toepassen van de regels uit de vorige versie van de Wet geluidhinder. Daarbij zijn de gebruikelijke grenswaarden uit de oude wettelijke regeling toegepast. Er is terughoudend gebruik gemaakt van de mogelijkheid tot verruiming van grenswaarden, die ook de oude wettelijke regelingen al boden.

Dat beleid wil de gemeente voortzetten;

Het uitgangspunt van het gemeentebestuur is, om de huidige kwaliteit in Wijchen te behouden. Uitgedrukt in grenswaarden impliceert dat, dat er geen grote behoefte is aan verruiming van de oude grenswaardenstelling. Maar er moeten ook nieuwe ontwikkelingen mogelijk blijven, als ze maar zorgvuldig worden ingepast, zodat de hoge woon- en leefkwaliteit ook dan gewaarborgd blijft.

Er is dus ook geen behoefte aan strengere grenswaarden dan uit de oude Wet geluidhinder.

De oude wettelijke regeling maakte het mogelijk, dat lokaal toch hogere geluidsbelastingen ontstonden dan wenselijk wordt geacht. Zoiets kon bijvoorbeeld gebeuren door de groei van het wegverkeer. Men spreekt in dat verband wel van het “handhavingsgat”. Zo’n handhavingsgat is er voor het rijkswegennet, maar ook voor sommige gemeentelijke wegen. In die gevallen waar dit tot onwenselijke geluidsbelastingen heeft geleid, wil de gemeente Wijchen deze door maatregelen tot een beter geluidklimaat terugbrengen.

In de oude wet geluidhinder was een geluidbelasting van 50 dB(A) etmaalwaarde als streefwaarde opgenomen. Met deze waarde wordt een goede woonkwaliteit gegarandeerd. In de nieuwe wetgeving wordt gewerkt met een nieuwe dosismaat, de Lden. Voor wegverkeer en railverkeer kan als indicatie worden aangehouden 2)*:

Lden P = Letm -2 dB

Daarmee wordt een waarde van

Lden = 48 dB

een belangrijk uitgangspunt bij grenswaardenstelling voor weg- en railverkeerslawaai in de gemeente Wijchen.

Voor industrielawaai blijft als dosismaat de etmaalwaarde gehandhaafd.

Voor industrielawaai geldt

Letm = 50 dB(A) als streefwaarde.

3.1 Streekplan Provincie Gelderland

Dit plan [4], vastgesteld door Provinciale Staten van Gelderland op juni 2005, geeft de beleidskaders aan voor de ruimtelijke ontwikkeling in de komende tien jaar. Deze beleidskaders zijn bepaald door Provinciale Staten. Dit streekplan is er op gericht de verschillende functies in regionaal verband een zodanige plek te geven dat ruimtelijke kwaliteiten worden versterkt en er zuinig en zorgvuldig met de ruimte wordt omgegaan.

Voor de gemeente Wijchen ligt de uitdaging in het onderscheid dat de provincie aanbrengt tussen enerzijds hoogdynamische functies met provinciaal belang, zoals stedelijke netwerken (Wijchen maakt onderdeel uit van het stedelijk netwerk KAN) en anderzijds multifunctionele functies, zoals samenwerkende steden en dorpen, waarmee de provincie weinig bemoeienis heeft. Wijchen heeft van beide functies elementen. De uitdaging voor Wijchen, overigens niet alleen op het gebied van geluid, zal zijn om de eigen strategische visie in te passen in de ambities en plannen die de provincie in het streekplan heeft verwoord.

3.2 Strategische Visie Wijchen 2025

De afgelopen vijfentwintig jaar is het inwonertal van de gemeente Wijchen sterk gegroeid, zijn er nieuwe woongebieden ontwikkeld, zijn nieuwe bedrijfsterreinen aangelegd, zijn er vele voorzieningen op sociaal, cultureel en recreatief gebied tot stand gekomen.

Conform het besluit van de gemeenteraad in 2002 is een strategische visie [7] opgesteld voor de gemeente Wijchen voor de komende vijfentwintig jaar. Conform deze visie stelt Wijchen zich voor het jaar 2025 ten doel:

• -

  groei én een kwaliteitsimpuls;

• -

  het ontwikkelen van kernen en land in duurzame samenhang.

Uit deze doelstelling worden de volgende leidende thema’s afgeleid:

• •

  Bedrijvig Wijchen: alle kansen voor een economisch gezonde gemeente, waar het goed werken is, worden benut; op bestaande bedrijventerreinen, op nieuwe (binnenstedelijke) locaties, door een sterke agrarische sector, ontwikkeling van de recreatie etc. Een goede en multimodale bereikbaarheid is daarbij essentieel, net als een hoge ruimtelijke kwaliteit.

• •

  Sociaal sterk: gericht op een evenwichtige bevolkingssamenstelling, een hierop afgestemd en divers woningaanbod, met aandacht voor specifieke doelgroepen. Bijzondere aandacht gaat uit naar een aantrekkelijke leefomgeving, ontwikkeling van voorzieningen (zorg, sport, sociaalmaatschappelijke, culturele functies, etc.).

• •

  Duurzaam groen: het rijke verleden, de diversiteit aan landschappen, natuur- en cultuurwaarden moeten gewaarborgd worden voor de toekomst, even als het groene karakter van de kern Wijchen.

Ook aan de wateropgave moet worden voldaan.

• •

  Wijchense identiteit: leidend thema voor verdere ontwikkeling is het Wijchense gevoel; een hechte en betrokken samenleving, niet alleen naar elkaar, maar ook naar de waardevolle groene omgeving en cultuurhistorie. De eigen sfeer van Wijchen en de afzonderlijke kernen moet worden gewaarborgd.

3.3 Het coalitieakkoord 2006-2010

Aan de hand van de door de raad vastgestelde programma’s is het coalitieakkoord uitgewerkt. Per programma wordt een korte inleiding gegeven van de algemene uitgangspunten of de missie die door de raad is vastgesteld.

Programma ruimte en natuur

‘Met de vaststelling van de Strategische Visie heeft Wijchen gekozen voor een duurzame en op versterking van de kwaliteit gerichte ontwikkeling. Hiervoor heeft Wijchen zich een negental strategische opgaven voor de komende 20 jaar gesteld. Voor de korte termijn is het beleid gericht op de strategische opgaven ‘Wonen in het groen’, ‘Wijchen naar de Maas’, ‘Kwaliteit in de wijk’, ‘Hart van Wijchen’, en ‘Vitaal buitengebied’ aan de orde’.

Programma Mobiliteit en Infrastructuur

‘Wijchen wordt doorkruist door snelwegen. De bereikbaarheid via het nationale wegennet is daardoor zeer goed. Dit verbetert zelfs nog als de voorgenomen verbreding van de A50 en de stadsbrug van Nijmegen is gerealiseerd. De provinciale wegen i.c. de Drutenseweg en de Graafseweg hebben een lokale ontsluitingsfunctie voor de uitbreidingen van Wijchen.

Het betreft hier in het bijzonder bestemmingsverkeer en in mindere mate doorgaand verkeer. De mobiliteit per openbaar vervoer moet beter. Wijchen maakt zich hard voor de komst van regiorail, met drie stations in Wijchen. Behalve in de strategische visie is er ook in de centrumvisie aandacht voor bereikbaarheid en verkeersafwikkeling'.

3.4 Milieubeleidsprogramma 2004-2007

De gemeente Wijchen stelt vierjaarlijks een milieubeleidsprogramma [8] vast. Het milieubeleidsprogramma geeft richting aan het op te stellen uitvoeringsprogramma. Het lopend milieubeleidsprogramma is met één jaar verlengd tot en met 2008.

Het programma geeft een integrale en planmatige visie op de inhoudelijke en procesmatige uitvoering van milieutaken binnen de gemeente Wijchen. Het programma beschrijft op welke manier lokaal uitvoering wordt gegeven wordt aan nationaal en regionaal milieubeleid. Daarnaast richt het milieuprogramma zich op kwaliteitsverbetering van processen.

Het bestuur heeft duidelijk gekozen voor concentratie van mensen en middelen rond de kerntaak van de gemeente, te weten: het lokaal uitvoering geven aan nationaal en regionaal milieubeleid. De wettelijk voorgeschreven uitvoering dient deze planperiode als anker; leefbaarheid en duurzaamheid vormen het kompas.

Belangrijke bestuurlijke aandachtspunten zijn een veilige en gezonde leefomgeving. Daarnaast benadrukt het bestuur het belang van een integrale benadering van milieubeheer, transparantie van processen en meetbaarheid van effecten.

Voor zover mogelijk is aansluiting gezocht bij de strategische visie van de gemeente Wijchen, gericht op kwaliteit van wonen, werken, landschap, natuur en infrastructuur.

3.5 Verkeersmilieukaart / GVVP

De verkeersmilieukaart (VMK) is in 1999 gerealiseerd. Voor het jaar 2006 is de verkeersmilieukaart [3] geactualiseerd.

In de Wijchense situatie zijn circa 4500 woningen in de verkeersmilieukaart opgenomen. De overige circa 9500 woningen zijn voor de VMK niet interessant omdat onder meer de verkeersintensiteit en/of de – snelheid er zo laag is dat geen wezenlijke negatieve effecten te verwachten zijn. Als vervolg op de VMK 1999 is de notitie Geluidshinder langs wegen 2000 opgesteld. Hierin wordt uitleg gegeven over de VMK en de scenario's. Tevens worden aanbevelingen gedaan voor de aanpak en bestrijding van geluidshinder.

In de VMK wordt een prognose gegeven naar te verwachten toekomstige ontwikkelingen en de effecten daarvan. Deze ontwikkelingen worden door het gemeentelijk verkeers- en vervoersplan (GVVP) geïnitieerd. De effecten worden zichtbaar gemaakt voor het jaar 2016. Het GVVP is momenteel alleen in concept beschikbaar en is nog niet vastgesteld door de gemeenteraad.

De in de VMK opgenomen scenario's zijn:

• 1.

  De bestaande situatie;

• 2.

  De situatie 2016 (vastgesteld beleid)

• 3.

  De situatie 2016, met projecten uit het GVVP

Enkele projecten uit het concept-GVVP zijn voor omgevingslawaai van groot belang. Dat zijn met name de reconstructie van de Graafseweg (N324), de totstandkoming van een nieuwe aansluiting op de A326 waardoor deze beter de functie van noordelijke ringweg kan krijgen, en het afsluiten van een spoorwegovergang (aanleg ongelijkvloerse kruising) in het centrumgebied. Het is te verwachten, dat door de laatste twee projecten de verkeersdruk op woongebieden en daarmee de ermee gepaard gaande geluidbelasting kan worden verminderd. De reconstructie van de Graafseweg, met mogelijk verdiepte ligging en vrije kruising bij Alverna, zal de omgevingskwaliteit in Alverna aanzienlijk kunnen verbeteren.

4.1 Uitgangspunten

In de voorgaande hoofdstukken zijn de beleidskaders geformuleerd. De belangrijkste uitgangspunten worden hier nog eens samengevat.

Bron-overdracht-ontvanger

Bij het nemen van maatregelen tegen geluidshinder wordt de prioriteit gelegd bij maatregelen aan de bron.

Als een bronmaatregel zou worden toegepast en daar onvoldoende effect wordt bereikt of er andere redenen zijn om geen bronmaatregelen toe te passen, dan worden overdrachtsmaatregelen overwogen.

Als laatste komen maatregelen bij de ontvanger in aanmerking.

De bedoeling van het bovenstaande is dat een zo klein mogelijk gebied aan een hoog geluidsniveau wordt blootgesteld. Hierdoor kan de overige ruimte efficiënt gebruikt worden. Deze gedachtegang is een wezenlijk element uit de Wet geluidhinder.

4.2 Opgaven

Zoals uit het voorgaande hoofdstuk blijkt, zijn er enkele beleidsmatige taken en opgaven op het gebied van omgevingslawaai, die min of meer rechtstreeks volgen uit de beleidskaders die in Wijchen van toepassing zijn. Kort samengevat komen deze opgaven neer op:

• •

  Actief handhaven van de hoge kwaliteit van de leefomgeving waar die in Wijchen nu al aanwezig is. De aandacht gaat daarbij uit naar wonen zowel in het centrumgebied als in het buitengebied.

• •

  Verbeteren van de leefomgevingkwaliteit waar die in Wijchen op dit moment onvoldoende is.

• •

  Signaleren en behandelen van situaties, waar in de beleidskaders sprake is van mogelijk conflicterende ruimtelijke ontwikkelingen. De aandacht gaat daarbij uit naar “bestaande knelpunten”.

Figuur 1 Opgaven voor het geluidbeleid HIER MOET NOG EEN ILLUSTRATIE KOMEN

4.3 Wettelijke taken Wet geluidhinder

Tot de wettelijke taken van de gemeente in het kader van de Wet geluidhinder behoren:

• •

  In de voorfase van de ruimtelijke planvorming (bestemmingsplan- of vrijstellingsprocedure, bijvoorbeeld het herzien, wijzigingen of opstellen van een bestemmingsplan of het verlenen van een buitenplanse vrijstelling (als zijnde een artikel 19 Wro procedure)) toetsen of er geluidgevoelige bestemmingen aanwezig zijn waarvoor het betreffende plan een invloed kan hebben op de geluidbelasting.

• •

  (Doen) uitvoeren van het akoestisch onderzoek in het kader van de bestemmingsplan- of vrijstellingsprocedures (in het geval dat er binnen het bestemmingsplan geluidgevoelige bestemmingen zijn gedefinieerd),

• •

  Aanvragen én verlenen van ontheffingen voor een eventuele hogere grenswaarde

• •

  (doen) uitvoeren van de geluidsanering, voor zover nog niet afgerond

• •

  Beheren van de geluidzone rondom industrieterrein Loonse Waard.

Sanering woningen weg- en railverkeer

Bij het vaststellen van de Wet geluidhinder in 1986 kreeg men aandacht voor de hoge geluidsbelasting op bestaande woningen bij drukke (spoor)wegen. Om de bewoners van deze woningen beter te beschermen werd de gemeenten gevraagd om deze woningen in kaart te brengen. Dit heeft uiteindelijk geresulteerd in de zogenaamde A-, B-, C- en Raillijsten. Deze lijsten zijn medio 2000 uiteindelijk vastgesteld, waarbij aan de A- en Raillijst prioriteit is toegekend, aangezien dit de woningen zijn met de hoogste geluidsbelasting op de gevel.

De wettelijke sanering is een instrument om bestaande knelpunten op te lossen. Voor zover deze sanering nog niet is uitgevoerd, is het belangrijk om daarin een prioriteit aan te brengen en de sanering, voor zover daar gelden voor zijn, actief aan te pakken.

De laatste jaren ontvangt de gemeente via het Investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing (ISV) budget om deze woningen aan te pakken. In de regel gebeurt dit door gevelisolatie: aanbrengen van geluidwerende beglazing en geluidwerende permanente ventilatievoorzieningen. Soms is er ruimte voor alternatieven zoals geluidsarme wegverhardingen of geluidschermen. De provincie heeft begin 2007 € 100.000,- toegekend voor het saneren van woningen met een te hoge geluidsbelasting vanwege railverkeerlawaai.

De sanering dient voor 2010 uitgevoerd te zijn. Helaas betreft het budget slechts een fractie van het benodigde budget. Hierdoor is het noodzakelijk een fasering op te stellen voor de periode tot 2010.

In de loop der jaren was de situatie met betrekking tot de sanering aan grote veranderingen onderhevig.

Soms werden saneringssituaties min of meer vanzelf opgelost, of de geluidbelasting wijzigde doordat de verkeerssamenstelling veranderde. Het ministerie van VROM wenste een totaalbeeld van de saneringsvoorraad te krijgen en heeft daarom de zogenaamde eindmelding ingevoerd. Vóór 1 januari 2007 moesten gemeenten de definitieve lijst van saneringswoningen voor railverkeer inleveren. Wijchen heeft deze lijst in december 2006 ingediend. Op grond hiervan is nog aanvullend budget te verkrijgen.

De eindmelding voor de sanering van wegverkeerslawaai moet voor 1 januari 2009 geschied zijn.

4.4 Wettelijke taken Wet milieubeheer

Tot de wettelijke taken in het kader van de Wet milieubeheer behoren:

• •

  Vergunningverlening aan bedrijven

• •

  Ambtshalve wijzigen en intrekken van vergunningen

• •

  Behandelen van meldingen

• •

  Opstellen van nadere eisen in het kader van vergunningen

• •

  Uitvoeren van controles

• •

  Handhaving van voorschriften

• •

  Behandeling van klachten

Vergunningverlening bedrijven

In de milieuvergunningverlening wordt onder meer de toegestane geluidsruimte opgenomen. Het geluidsniveau voor de omgeving (referentieniveau) van elk bedrijf kan hierbij als richtwaarde voor het toegestane geluidsniveau worden aangehouden. Voor Wijchen zijn weinig referentiewaarden bekend. De resultaten van referentiemetingen die zijn uitgevoerd worden bij de vergunningverlening betrokken. Soms kan ook een benadering voor het referentieniveau worden gevonden door uit te gaan van het Lden van het wegverkeer, verminderd met 10 dB.

Het vaststellen van de maximale geluidsruimte voor een bedrijf is een zorgvuldige afweging tussen enerzijds de ruimte die aan een bedrijf wordt gegund om activiteiten te ontplooien en te groeien, en anderzijds de kwaliteit van de woonomgeving in de nabijheid van dit bedrijf. Landelijk zijn er aanbevelingen voor te hanteren grenswaarden. De gemeente kan een eigen plandrempel vaststellen die bij vergunningverlening wordt gehanteerd.

Bij de vergunningverlening voor uitbreidingen wordt gekeken naar bestaande rechten van bedrijven.

Anderzijds kan in het belang van een betere milieukwaliteit een vergunning worden aangescherpt. Dit maatwerk bij vergunningverlening leidt in de praktijk niet tot onnodige beperkingen voor bedrijven, zolang met realistische en aanvaardbare maatregelen aan de voorschriften kan worden voldaan. Een bovengrens voor wat nog realistisch en aanvaardbaar is wordt aangeduid met de term BBT (Best Beschikbare Technieken).

De geluidshinder door bedrijven en industrieterreinen in Wijchen kan in het algemeen met de huidige regelgeving goed worden beheerst. De gemeente Wijchen beschouwt voor bedrijven het stand-still principe als richtinggevend. Dit houdt in dat de gemeente ernaar streeft de huidige akoestische kwaliteit van de leefomgeving te behouden. Bij uitbreidingen van bedrijven betekent dit, dat wordt gepoogd de vergunninghouder zijn eigen groeiruimte te laten creëren door maatregelen te nemen in de bestaande installaties. Daarbij wordt tegelijk ook in ogenschouw genomen dat de geluidbelasting tot aan de voorkeursgrenswaarde wordt geaccepteerd.

Handhaving Bedrijven

Periodiek worden bedrijven bezocht in het kader van handhaving van de Wet milieubeheer. Hierbij wordt ook aandacht besteed aan het onderdeel geluid. Dan wordt ook beoordeeld of de geluidproducerende activiteiten zijn gewijzigd.

Tevens wordt bij overlast door bedrijven, middels een piepsysteem, extra aandacht besteed aan het aspect geluid.

Gedifferentieerde aanpak

De vergunningverlening en handhaving zijn een zeer belangrijk instrument bij de opgave om de bestaande kwaliteit van de leefomgeving te handhaven waar die nu al goed is. Ook bij het vermijden van toekomstige knelpunten is het een belangrijk instrument.

Op dit moment ontbreken echter nog concrete handreikingen, hoe de politieke doelstellingen uit deze kadernota dan bij de vergunningverlening en handhaving tot hun recht zouden moeten komen.

Taken en een bijbehorende aanpak kunnen worden vergemakkelijkt, als er duidelijke plandrempels worden gedefinieerd voor verschillende geluidssituaties. Het formuleren van verschillende plandrempels voor verschillende geluidssituaties kan in een uitvoeringsnotitie aan de orde komen. De uitvoeringsnotitie heeft vooralsnog geen hoge prioriteit, omdat van klachten en knelpuntsituaties geen sprake is.

4.5 Hogere Waarde beleid

De procedure hogere waarde is een begrip uit de Wet geluidhinder. Deze procedure wordt bijvoorbeeld gevoerd bij de aanleg van een (spoor)weg, de aanleg van een industrieterrein met ‘grote lawaaimakers’ of bij de bouw van een woning langs een weg of bij zo’n industrieterrein. De procedure wordt gevoerd indien in zo’n situatie de voorkeursgrenswaarde, te weten 48 dB Lden voor wegverkeer bij een woning zal worden overschreden. De gemeente heeft dan de bevoegdheid om een ontheffing te verlenen voor toepassing van een hogere grenswaarden. Van deze bevoegdheid wordt alleen gebruik gemaakt in tevoren gedefinieerde situaties. Aan het verlenen van een ontheffing kunnen voorwaarden worden verbonden.

Doel van de procedure is het aantal woningen dat een hoge geluidbelasting ondervindt zoveel mogelijk te beperken. Daarom heeft deze regeling de volgende kenmerken:

• 1)

  beperkte toepassing, terughoudend omgaan met het besluit HGW

• 2)

  beoordelen of er ruimtelijk mogelijkheden zijn om onder de voorkeursgrenswaarde te blijven

• 3)

  beoordelen of door middel van maatregelen aan de bron of in de overdracht aan de grenswaarde kan worden voldaan.

Bij de aanvraag van een ontheffing is het noodzakelijk om door middel van onderzoek aan te tonen, met welke maatregelen tóch aan de voorkeursgrenswaarde zou kunnen worden voldaan (de zogenaamde onderzoeksplicht).

Een hogere waarde is niet ongelimiteerd. Er is altijd een bovengrens. Verder zijn aan het toepassen van een hogere waarde altijd voorwaarden verbonden. Zo moet er altijd voor worden gezorgd dat een maximum geluidniveau binnenshuis niet wordt overschreden. Dit wordt bereikt door het toepassen van (extra) gevelisolatie. Daarnaast bestaan er voorschriften voor woningindeling, een geluidluwe gevel e.d.

Bij toepassing van hogere grenswaarde is van belang, dat er een eenduidig systeem van voorwaarden en condities wordt gehanteerd. Dat geeft duidelijkheid en rechtszekerheid, enerzijds naar de burger maar ook naar de initiatiefnemer van bouwplannen. Met dit doel heeft de gemeente Wijchen een nota Hogere Waarden beleid doen opstellen [1] en vastgesteld.

4.6 Gebiedsgericht beleid?

In de voorgaande hoofdstukken en paragrafen is het begrip “kwaliteit van de leefomgeving” veelvuldig gebruikt. Om hier in de uitvoering van geluidbeleid effectief mee om te kunnen gaan, is een kwantitatieve invulling van dit begrip nodig. Het is nodig om vast te stellen, bij welke geluidbelasting, naar het oordeel van het gemeentebestuur, sprake is van een goede of voldoende leefomgevingkwaliteit, en bij welke geluidbelasting dat niet (meer) het geval is.

Het vaststellen van zo’n drempelwaarde is nodig om aan te kunnen geven, in welke bestaande situaties naar het oordeel van het gemeentebestuur ingrijpen noodzakelijk is. Met andere woorden: bij welke geluidbelasting is sanering of verbetering van de situatie gewenst of noodzakelijk?

Ook bij de beoordeling van nieuwe situaties is een drempelwaarde nodig. Die drempelwaarde geeft dan aan, of de situatie nog kan worden toegelaten (en onder welke voorwaarden) of dat die situatie moet worden vermeden.

Deze afweging speelt een rol bij vergunningverlening aan bedrijven, bij het verlenen van ontheffingen voor evenementen, en bij het verlenen van ontheffingen voor toepassing van hogere grenswaarden.

Uit het voorgaande is duidelijk, dat het hanteren van één enkele drempelwaarde voor de gehele gemeente het risico inhoudt van een rigide en onhanteerbaar systeem. Er zou immers snel behoefte bestaan aan meer nuance; tussen nieuwe en bestaande situaties, tussen “gewenst “ en “noodzakelijk”, tussen “ongewenst” en “onacceptabel”, maar ook tussen “stedelijk gebied” en “landelijk gebied”.

Zo’n set van genuanceerde drempelwaarden en voorwaarden wordt aangeduid met de verzamelterm “gebiedsgericht geluidbeleid”.

Uit de praktijk van vergunningverlening en handhaving, plantoetsing, sanering en ontheffingen zal moeten blijken of dit uitgangspunt te hanteren is.

5.2 Autowegen

5.2.1 Autosnelwegen

Wijchen wordt omsloten door de autosnelwegen A50, A73 en A326.

Volgens de geactualiseerde VMK 2006 treden in Hernen en Niftrik hoge geluidbelastingen (tot boven 68 dB Lden) op ten gevolge van het verkeer op de A50. Klachten hierover zijn bij de gemeente bekend. De verouderde geluidschermen en de grote toename van de verkeersintensiteiten dragen bij aan een hoge geluidbelasting.

In het kader van de verwachte herziening van de Wet geluidhinder 2008 zullen woningen met een geluidbelasting van meer dan 65 dB Lden langs de rijksinfrastructuur worden bestempeld als Nota Mobiliteitswoningen, waarvoor op termijn budget voor sanering beschikbaar komt.

Als deze sanering met behulp van stille wegdekken of geluidschermen worden aangepakt, heeft dat ook een gunstig effect voor de nabijgelegen woningen met een lagere geluidbelasting dan de bedoelde NoMogrenswaarden van 65 dB Lden.

5.2.2 Stedelijke wegen en niet-autosnelwegen

De belangrijkste bebouwing van Wijchen ligt binnen de ring van A326 aan de noordzijde, N324 (Graafseweg) aan de oostzijde en N 845 (Drutenseweg) aan de westzijde. Deze wegen hebben naast een bovenlokale functie vooral ook een functie als ring om Wijchen.

Het toegenomen verkeer op de Graafseweg leidt in Alverna tot overlast en klachten. Er bestaan plannen om de Graafseweg op termijn verdiept en gecentreerd aan te leggen, met daarbij snelheidsreductie, stil asfalt en lage geluidschermen, waardoor de geluidbelasting op woning aanzienlijk lager wordt. Hiermee is een van de belangrijkste knelpunten geagendeerd en de maatregelen vastgelegd.

Volgens de VMK 2006 komen op diverse plaatsen binnen de ring woningen voor met een geluidbelasting boven 58 dB Lden.

In Wijchen zijn op enkele plaatsen, bij de realisatie van woningbouwplannen, geluidschermen en – wallen geplaatst. Bij langer bestaande bouwblokken kan de geluidbelasting in de loop der jaren toenemen door toegenomen verkeer, zonder dat er een wettelijke basis voor maatregelen is. Overlast van gemeentelijke wegen komt steeds vaker voor, van ernstige overlast is (nog) geen sprake. Een nadere analyse van de VMK kan de aanzet zijn tot een nadere bepaling en prioritering van deze knelpuntsituaties.

Gelet op enkele inbreidinglocaties (voor woningbouw) langs drukke(re) wegen zal de kans op geluidgehinderden toenemen. Tevens komen bij enkele woningbouwplannen langs wegen geluidsknelpunten voor. Het is daarom van cruciaal belang dat geluid in de beginfase van de planvorming tijdig meegewogen wordt.

5.3 Stille wegdekken

In de uitgangspunten in paragraaf 4.1 is het principe gepresenteerd dat de gemeente, om geluid te reduceren, in eerste instantie maatregelen aan de bron zal overwegen. Als tweede stap zal de gemeente daarna de overdracht optimaliseren en pas in het laatste geval overgaan tot maatregelen bij de ontvanger.

In de gemeente Wijchen is het verkeer de belangrijkste bron van omgevingslawaai. Door de zogenaamde ‘autonome’ toename van het autoverkeer wordt de geluidssituatie geleidelijk slechter. Het ligt dan ook voor de hand om te proberen verkeerslawaai aan de bron te verminderen. Dit kan door het aanleggen van stille wegdekken.

Er wordt tot nu toe bij de aanleg, beheer en onderhoud van wegen in Wijchen geen beleid gevoerd om stille wegdekken te stimuleren. Er is ook geen geoormerkt budget voor beschikbaar. Slechts incidenteel is er voor stille wegdekken gekozen. In het stedelijke gebied van de gemeente Wijchen zijn de stille wegdekken van het type dunne microdeklagen (asfalt) het best inzetbaar. Deze reduceren het verkeerslawaai met circa 3 dB. Hierdoor wordt het merkbaar stiller. Er zijn reeds in de gemeente Wijchen enkele wegen waar stil asfalt is toegepast (zoals Stationslaan, Randweg Noord en A326).

Bij een keuze van asfalt zal gekeken moeten worden naar de kosten, effect en levensduur van het asfalt.

Stil asfalt is in aanleg maar weinig duurder dan dicht asfalt, maar het is eerder aan vervanging toe, waardoor de levenscycluskosten toch hoger uitvallen dan voor dicht asfalt. Op grond van een recent onderzoek van Rijkswaterstaat worden de meerkosten voor dunne geluidreducerende deklagen in stedelijke toepassing geraamd op € 1,10 per m2 bij de aanleg en de meerkosten in levenscycluskosten op € 0,44 per m2 per jaar.

Een aantal gemeentelijke wegen zou vanwege de hoge geluidsuitstraling in aanmerking komen voor het toepassen van stil asfalt, vooral wegen in situaties waarbij een hoge woningdichtheid aanwezig is op een korte afstand tot de weg.

5.4 30-km-wegen

Wettelijk gezien liggen er langs wegen met een maximale verkeerssnelheid van 30 kilometer per uur (30-km-wegen) geen zones die aandachtsgebied zijn ter bestrijding van geluidshinder.

In het kader van een goede ruimtelijke ordening beschouwt de gemeente Wijchen enkele 30-km-wegen toch als wegen waar aandacht aan besteed moet worden bij een wijziging van de situatie in de directe omgeving ervan. Redenen hiervoor zijn het materiaal waarvan het wegoppervlak is gemaakt (klinkers geven meer lawaai dan asfalt), de bebouwing langs de wegen en de verkeersintensiteit die op deze wegen van toepassing is. De gemeente Wijchen is van mening dat er niet zonder meer van uitgegaan kan worden dat bij de 30 km-wegen de voorkeursgrenswaarde van de Wet geluidhinderniet wordt overschreden.

5.5 Brommerlawaai

Brommers zijn vaak een bron van overlast. In Wijchen wordt het geluid van brommers gezien als een primair knelpunt. Bij de behandeling van klachten is relevant, onderscheid te maken tussen klachten over lawaai en klachten over gedrag van de berijders.

Overmatig geluid van brommers is vaak een gevolg van slecht onderhoud of bewust knoeien aan motor en uitlaat. Bij politiecontroles kan de geluidproductie van brommers worden gecontroleerd. In het algemeen geeft de politie weinig prioriteit aan dit systeem, mede vanwege gebrek aan gekwalificeerde menskracht voor de controles. Wel is vermeld in de APV onder artikel 4.1.5c dat het verboden is zich met een motorvoertuig of een bromfiets, scooter of snorfiets met in werking zijnde motor zodanig te gedragen, dat daardoor voor een omwonende of overigens voor de omgeving (geluid)hinder ontstaat. De gemeente kan op grond van dit artikel handhavend optreden.

Een mogelijkheid om brommerlawaai te reduceren is het stimuleren van het gebruik van elektrisch aangedreven brommers. De gemeente kan dit gebruik stimuleren door het aanbieden van oplaadpunten en door een premie op de aanschaf.

Op verzoek van de Tweede Kamer heeft Staatssecretaris Van Geel een brief (kamerstuk 30300 XI nr. 6; 6 oktober 2005) geschreven waarin hij de mogelijkheden beschrijft om de geluidsoverlast van (opgevoerde) brommers en scooters op korte termijn verder te beperken.

5.6 Spoorweg

De gemeente wordt doorsneden door de spoorlijn Den Bosch - Nijmegen, de zogenaamde Brabantselijn.

Wijchen heeft een station met een halfuurdienst (stoptrein) naar Nijmegen. Er bestaan plannen voor de ontwikkeling van deze lijn tot een volwaardige light rail verbinding met Nijmegen.

In het woongebied langs de spoorlijn en in de omgeving van het station is sprake van een saneringssituatie. De gemeente wil een aantal saneringssituaties oplossen door plaatsing van een geluidscherm.

5.7 Vliegtuiglawaai

Uit het onderzoek naar geluidbeleving blijkt, dat vliegtuiglawaai in Wijchen niet tot nauwelijks hinder oplevert. Vliegtuiglawaai is daarom slechts een secundair knelpunt.

Wat betreft het vliegtuiglawaai is niet de gemeente maar het Rijk het bevoegd gezag. Rechtstreekse beïnvloeding door de gemeente is dus niet mogelijk.

5.8 Bedrijventerreinen

Tussen de woonbebouwing wil de gemeente bedrijvigheid alleen toestaan als deze niet tot overlast of milieudruk aanleiding geeft. Vestiging van nieuwe bedrijvigheid wordt daarom zoveel mogelijk op bedrijventerreinen geconcentreerd.

De locatie van bedrijventerreinen binnen gemeente is van grote invloed op de verkeersdruk die daardoor ontstaat. Bedrijvigheid die potentieel tot veel aan- en afvoer over de weg leidt, wordt geconcentreerd op die terreinen die zodanig ontsloten zijn, dat er weinig verkeer langs woningen komt.

De gemeente kent enkele bedrijventerreinen, die in de volgende paragrafen kort worden besproken.

5.8.1 Industrieterrein Loonse Waard

Het industrieterrein Loonse Waard, gelegen aan de Maas, is een gezoneerd industrieterrein. Binnen de zone worden de wettelijke regels, vervat in maximaal toelaatbare grenswaarden (MTG’s) gerespecteerd.

Voor dit industrieterrein wordt een afzonderlijke visie ontwikkeld. De aanwezigheid van dit terrein staat op gespannen voet met de lange termijn doelstellingen voor dit gebied, namelijk hoogwaardige natuur en recreatie.

5.8.2 Bedrijventerrein Bijsterhuizen

Om de geluidsbelasting van de omgeving van bedrijventerrein Bijsterhuizen te beperken, voeren de gemeenten Nijmegen en Wijchen al enige jaren een gezamenlijk akoestisch beleid. Dit beleid is in hoofdlijnen reeds toegepast in het bestemmingsplan Bijsterhuizen van beide gemeenten. Dit bedrijventerrein is, zeker in het Wijchense deel, nog niet volledig in exploitatie. Het uitgestrekte terrein zou een functie kunnen vervullen bij het saneren van hinderlijke bedrijven elders. Dergelijke bedrijven kunnen dan naar Bijsterhuizen worden verplaatst.

Woningen zijn op dit bedrijventerrein niet aanwezig. De dichtstbijzijnde woningen liggen ten zuiden van het bedrijventerrein, namelijk aan de Woeziksestraat.

De Beleidsnota geluid Bedrijventerrein Bijsterhuizen [5] is tot stand gekomen door intensief gemeenschappelijk overleg met de direct betrokken partijen. Deze nota adviseert onder andere het instellen en handhaven van een geluidzone rondom het terrein, bij voorkeur het gehele terrein, maar in elk geval rondom het Wijchense deel. Zonebeheer kan bijdragen tot een duidelijk inzicht in de aard van de activiteiten die op de vrije kavels wel en niet kunnen worden toegelaten.

5.8.3 Overige bedrijventerreinen

Op het bedrijventerrein Oost en het bedrijventerrein Breekwagen liggen nogal wat bedrijfswoningen. Door deze vermenging van functies kunnen ongewenste situaties ontstaan. In de eerste plaats kan de geluidbelasting van bedrijfswoningen tot een onvoldoende woonkwaliteit leiden. Bedrijfswoningen worden soms, enkele jaren nadat ze tot stand zijn gekomen, aan derden verkocht. De nieuwe bewoners hebben geen directe relatie met de naastgelegen bedrijven en verwachten een goede leefomgevingkwaliteit. Voor het bedrijventerrein Oost wordt momenteel een bestemmingsplan ontwikkeld. Vestiging van nieuwe bedrijfswoningen wordt ontmoedigd of uitgesloten (zie ook paragraaf 5.8.5).

5.8.4 Woningen op bedrijventerreinen

Momenteel wordt voor woningen op bedrijventerreinen de Handreiking Industrielawaai en Vergunningverlening gehanteerd. Woningen op bedrijventerreinen zijn hierin niet vermeld. De gemeente Wijchen volgt de jurisprudentie en stelt woningen op bedrijventerreinen gelijk aan woningen in een stadsomgeving (vrij hoog omgevingsgeluid). Hiervoor geldt een voorkeursgrenswaarde van 50 dB(A) etmaalwaarde op gevels van woningen. Omdat er in Wijchen geen sprake is van grote industriële bedrijvigheid, wordt er naar gestreefd om een normwaarde van 50 dB(A) op de gevel van de dichtstbijzijnde woning van derden op het bedrijventerrein te realiseren. De verwachting is dat dit in de gemeente Wijchen geen problemen oplevert.

Indien er zwaarwegende redenen zijn om voor individuele bedrijven toch een hogere norm dan 50 dB(A) toe te staan, dan dient dit apart te worden gemotiveerd.

5.8.5 Agrarische bedrijven

Overlast door geluid van agrarische bedrijven is vaak een gevolg van de vermenging van functies, wat in het buitengebied hand over hand toeneemt. Door de intensivering van de landbouw en de sanering van minder florerende bedrijven ontstaan steeds meer mogelijkheden om in agrarisch gebied te wonen.

Gebiedseigen geluiden, zoals het geluid van trekkers, vrachtverkeer en landbouwmachines, worden door de nieuwe bewoners als hinderlijk ervaren. Klachten leiden ertoe, dat de geluidsruimte van agrarische bedrijven wordt ingeperkt, waardoor een normale bedrijfsvoering onmogelijk wordt.

In de Wijchense situatie komen daar ook nog de recreatieve functie en de natuurwaarde bij. Ook deze stellen immers eisen aan de akoestische kwaliteit, terwijl de recreatie ook weer verkeer en vertier met zich meebrengt die een beslag legt op de schaarse geluidsruimte.

Agrarische bedrijvigheid wordt in Wijchen beschouwd als een secundair geluidsknelpunt. Door een goed gebalanceerde, weloverwogen ruimtelijke ordening moet het mogelijk zijn 4 functies, te weten agrarische bedrijvigheid, wonen in het groen, recreatie en natuur, met elkaar te verenigen zonder dat nieuwe knelpunten ontstaan. Vooral waar tegenstrijdige functies dicht bij elkaar worden gerealiseerd, moet zeer zorgvuldig met de geluidsruimte worden omgesprongen.

5.9 Evenementen / Collectieve- en incidentele festiviteiten / Kermis

Aan de rand van het verkeersvrije gedeelte van het centrumgebied van Wijchen is sprake van een niet aangewezen horecaconcentratiegebied. Hier is een beperkt aantal horecagelegenheden geconcentreerd.

Ook de overlast door aankomende en vooral vertrekkende bezoekers kan door concentratie van de horeca beperkt blijven. Geluidoverlast bij horeca wordt in Wijchen als secundair geluidsknelpunt beschouwd. Dit blijkt ook uit het geluidbelevingsonderzoek van juli 2007.

Wijchen wil de levendigheid en aantrekkelijkheid van de gemeente bevorderen door jaarlijks op beperkte schaal evenementen toe te staan. Deze evenementen trekken bezoekers van buiten naar de gemeente, die deels ook gebruik maken van de middenstand en de horeca. Maar ook voor de inwoners zelf zijn deze evenementen aantrekkelijk.

Veel evenementen dragen zo positief bij aan een goede kwaliteit van de leefomgeving. Maar bepaalde typen evenementen kunnen tot ongewenste neveneffecten aanleiding geven.

Het Emporium, een dance-feest dat jaarlijks in het recreatiegebied De Berendonck in Wijchen wordt georganiseerd, heeft landelijke (en wellicht nog wel grotere) bekendheid. Maar het veroorzaakt veel geluid, dat ook tot in de woonomgeving van Alverna, Nijmegen en Wijchen zelf doordringt.

Evenementen

Bij evenementen die niet gekoppeld zijn aan inrichtingen worden ontheffingen verleend. Voorafgaand aan het organiseren van een evenement moet een vergunningaanvraag worden ingediend. Daarna wordt beoordeeld of op grond van artikel 4.1.5 APV een ontheffing kan worden verleend. Aan deze activiteiten worden geluidsvoorschriften verbonden die opgenomen zijn in de Deelnota geluidhinder bij evenementen en incidentele festiviteiten [2]. Echter, de deelnota is nodig toe aan een actualisatie. Een koppeling met een evenementennota is wenselijk.

Collectieve- en incidentele festiviteiten

Op grond van het Besluit algemene regels voor inrichtingen milieubeheer (Activiteitenbesluit) kan het college voor een festiviteit bij een dergelijke inrichting ontheffing verlenen. Onder de inrichting wordt het hele binnen- en buitenterrein van de inrichting verstaan. De 12-dagen-regeling heeft meestal betrekking op het buitenterrein omdat activiteiten die daar gehouden worden eerder tot overlast leiden dan activiteiten binnenskamers. Op het moment dat een inrichting een inpandige festiviteit organiseert geldt ook hiervoor de 12-dagenregeling.

De ontheffing wordt geregeld in artikel 2.21 van het Activiteitenbesluit. Daarbij wordt onderscheid gemaakt in twee typen festiviteiten:

• •

  festiviteiten die bij of krachtens een gemeentelijke verordening zijn aangewezen, in de gebieden in de gemeente waarvoor de verordening geldt (collectief);

• •

  andere festiviteiten die plaatsvinden in de inrichting, waarbij het aantal bij of krachtens een gemeentelijke verordening aan te wijzen dagen of dagdelen niet meer mag bedragen dan twaalf per kalenderjaar (incidenteel).

De gemeenteraad heeft in artikel 4.1.3 APV vastgelegd dat een inrichting maximaal 6 maal per jaar de mogelijkheid heeft een incidentele festiviteit te houden, mits het college daarvan twee weken voor de activiteit in kennis is gesteld.

Indien noodzakelijk kan het bevoegd gezag middels een maatwerkvoorschrift op grond van het Activiteitenbesluit aanvullende voorschriften toevoegen over de voorzieningen, gedragsregels en periode van openstelling.

Aan de activiteit worden geen geluidsvoorschriften verbonden die zijn opgenomen in de Deelnota geluidhinder bij evenementen en incidentele festiviteiten [2]. Of dit wenselijk is zal nader bekeken worden.

In artikel 4.1.2 van de APV heeft het college de mogelijkheid om collectieve festiviteiten, die aan een inrichting gebonden zijn en die onder het Activiteitenbesluit vallen, aan te wijzen. Aan deze activiteiten worden geen geluidsvoorschriften verbonden die opgenomen zijn in de Deelnota geluidhinder bij evenementen en incidentele festiviteiten. De APV biedt deze mogelijkheid niet. Of dit wenselijk is zal nader bekeken worden.

Kermis

Tot op heden worden voor kermissen andere geluidnormen opgenomen in de algemene voorwaarden.

Bekeken dient te worden of de geluidsvoorschriften up to date zijn en/of de geluidsvoorschriften kunnen worden opgenomen uit de Deelnota geluidhinder bij evenementen en incidentele festiviteiten mits deze wordt geactualiseerd.

5.10 Ruimtelijke plannen

De gemeente Wijchen streeft naar een duurzame ruimtelijke ontwikkeling, waarbij leefbaarheid een belangrijk aspect is. Samenwerking en een vroegtijdige afstemming bij ruimtelijke plannen zorgt ervoor dat de duurzaamheid gewaarborgd blijft en de wettelijke kaders niet worden overschreden. Bij advisering is vooral de doelstelling van belang, dat conflicterende bestemmingen zoveel mogelijk worden vermeden, en als dat niet kan door middel van voorschriften (bijvoorbeeld terughoudend gebruik van een hogere grenswaarde) toch een hoge leefomgevingkwaliteit wordt gegarandeerd.

Dit beleid wordt in de praktijk als volgt vormgegeven:

• •

  Bij de voorbereiding of ontwikkeling van nieuwe bestemmingsplannen of bij de herziening van bestaande bestemmingsplannen wordt het taakveld milieu in een vroeg stadium betrokken. Er vindt eerst een globale inventarisatie plaats om te beoordelen, of er mogelijk sprake is van consequenties voor geluid. Dat is bijvoorbeeld het geval als de ontwikkeling nieuwe woningbouw mogelijk maakt, of nieuwe geluidbronnen (wegen of bedrijvigheid) kunnen ontstaan in de omgeving van bestaande woningen.

• •

  Als er inderdaad consequenties voor geluid zijn, kan door middel van een globaal akoestisch onderzoek nagegaan, of er sprake is van een overschrijding van de voorkeursgrenswaarden zoals de gemeente die wil hanteren.

• •

  Als er naar verwachting sprake is van zo’n overschrijding, wordt eerst getracht door aanpassing van het plan zelf (oriëntatie, geometrie, dichtheid) de overschrijding ongedaan te maken,

• •

  Als dat onvoldoende soelaas biedt, wordt getracht door maatregelen in de omgeving (stille wegdekken, afschermende niet-geluidgevoelige gebouwen) de overschrijding ongedaan te maken. De kosten voor dergelijke maatregelen worden zoveel mogelijk binnen het plan gedragen.

• •

  Als dat ook niet lukt, wordt een beroep gedaan op de gemeente om eventueel een hogere grenswaarde toe te passen, binnen de voorwaarden die de gemeente daarvoor in de Nota Hogere Grenswaarden heeft neergelegd.

• •

  Als ook daaraan niet kan worden voldaan, moet van realisatie van het plan worden afgezien.

5.11 Burenlawaai

Burenlawaai (zowel binnen als buiten de woning) is vanouds één van de belangrijkste bronnen van geluidoverlast in Nederland. De gemeente Wijchen kent nog geen beleid voor geluidsoverlast dat door buren wordt veroorzaakt. Uit het in juli 2007 uitgevoerde bevolkingsonderzoek naar de beleving van geluid blijkt dat burenlawaai in Wijchen niet als een prioritair probleem moet worden gezien.

5.12 Stille en stiltegebieden

Stille gebieden kunnen dienen als belangrijke compensatie voor mensen die in een lawaaiige omgeving moeten wonen en werken. Als zodanig dragen stille gebieden, zowel in de directe nabijheid van de woning als ook wat verder weg, bij tot de volksgezondheid.

Stille en stiltegebieden worden in Wijchen beschouwd als een secundair onderwerp.

In Wijchen zijn, door de aanwezigheid van diverse autosnelwegen, geen gebieden aan te wijzen waar het echt stil is. Ook zijn er in de gemeente Wijchen geen als zodanig door de Provincie Gelderland aangewezen stiltegebieden gelegen.

Niettemin zijn er, ook in de kern van Wijchen, gebieden waar het omgevingslawaai als gebiedseigen wordt ervaren en waarin weinig storende geluiden doordringen. Het Kasteelpark is daarvan een goed voorbeeld.

De aanwezigheid van deze relatief stille gebieden is te versnipperd om daarop specifiek beleid te ontwikkelen. Wij adviseren om bij planontwikkeling ad-hoc de aanwezigheid van stille gebieden te inventariseren en – indien een stil gebied aanwezig is – mogelijkheden voor conservering daarvan te bezien.

Bij de bouw van woningen wordt door de gemeente gecontroleerd of de geluidisolatie tussen de woningen voldoet aan de regels uit het bouwbesluit.

5.13 Bouwlawaai

In de gemeente Wijchen wordt jaarlijks een aantal bouwwerkzaamheden uitgevoerd. In de meeste gevallen wordt het geluid van deze werkzaamheden niet direct als ernstige overlast ervaren. Dit komt omdat het vaak om kortdurende werkzaamheden in de dagperiode (07.00 - 19:00 uur) gaat. Het ook aanwezige omgevingsgeluid zal het geluid vanwege werkzaamheden grotendeels maskeren.

Anders is dit als de werkzaamheden tijdens de avond- of nachtperiode plaatsvinden.

Lawaaiige bouwwerkzaamheden in deze perioden kunnen geluidsoverlast veroorzaken voor omwonenden waardoor het woon- en leefklimaat in meer of mindere mate wordt geschaad. In principe kan de gemeente met bouwlawaai net zo omgaan als met evenementen: tevoren dient een ontheffing van de APV te worden aangevraagd en er kan door de gemeente handhavend worden opgetreden. In de APV is vermeld dat het verboden is toestellen of geluidsapparaten in werking te hebben of handelingen te verrichten op een zodanige wijze dat voor een omwonende of overigens voor de omgeving geluidhinder wordt veroorzaakt.

Vooralsnog zijn er weinig klachten met betrekking tot bouwlawaai. Mochten er in de toekomst meer klachten optreden ( wat vooral zou op kunnen treden bij inbreidinglocaties), dan is een notitie hoe om te gaan met bouwlawaai wenselijk.

5.14 Bouwbesluit

Het bouwbesluit [11] bevat regels voor de bescherming tegen geluid van buiten en geluid van installaties binnen de gebouwen. Deze regels zijn van toepassing bij nieuwbouw; ze zijn niet alleen van toepassing op woongebouwen maar ook op gebouwen met andere functies, zoals kantoren, en onderwijsgebouwen.

De gemeente past de regels uit het bouwbesluit toe bij het verlenen van een bouwvergunning.

De werking van het bouwbesluit is dat er binnen in woningen en andere gebouwen een gewenst akoestisch klimaat ontstaat. In principe heeft de gemeente gekozen voor een beleid, waarbij maatregelen aan de bron en in de geluidoverdracht prioritair worden uitgevoerd. Pas als deze maatregelen onvoldoende effectief zijn, komen (extra) maatregelen aan de gevel van gebouwen in aanmerking.

Er zijn geen aanwijzingen dat er knelpunten optreden bij toepassing van de regels uit het bouwbesluit. Als er twijfels zijn of deze regels voldoende worden opgevolgd kan de gemeente in het kader van bouwvergunningen handhavend optreden.

5.15 Klachtenbehandeling

Klachten over geluidshinder van bedrijven worden behandeld volgens de klachtenprocedure van de gemeente Wijchen.

De geluidsklachten worden via afdeling B&L afgehandeld dan wel doorgesluisd naar de betreffende afdeling van de gemeente.

Andere klachten over geluidoverlast betreffen horeca- en evenementenlawaai en burenlawaai. In incidentele gevallen wordt ook over (rail)verkeerslawaai geklaagd.

Klachten worden in het kader van het belevingsonderzoek geïnventariseerd en gecategoriseerd.

5.16 Globale kaart met geluidsbronnen– en knelpunten

Hieronder zijn de geluidskaarten weergegeven, die met de verkeersmilieukaart zijn geproduceerd. Ze geven de situatie voor wegverkeerslawaai voor het jaar 2006 weer. In de eerste kaart is de ligging van de belangrijke autosnelwegen en van de bedrijfsterreinen (globaal) aangegeven.

KAART

Legenda:

Lden contouren

Meer dan 73 dB

68 – 73 dB

63 – 68 dB

58 – 63 dB

53 – 58 dB

48 – 53 dB

Op de kaart is te zien, dat de hoogste geluidbelastingen worden veroorzaakt door de autosnelwegen A50 en A73. Hier treden knelpunten op, omdat de gewenste leefomgevingkwaliteit niet gehaald wordt.

In de bebouwde kom van Wijchen is het stedelijk wegverkeer de belangrijkste bron. De geluidbelastingen leiden slechts in enkele gevallen tot hoge geluidbelastingen. Een nadere analyse van deze kaart kan tot een inventarisatie van deze knelpunten leiden. Gedetailleerde informatie over de globale kaart met geluidsbronnen- en knelpunten is beschikbaar bij de afdeling RME taakveld milieu.