GVVP Meerssen 2024-2030

1.1.1 Evaluatie vorige GVVP

Een evaluatie van het vorige GVVP van de gemeente Meerssen biedt belangrijke informatie voor het opstellen van het nieuwe GVVP. Het leert ons wat voor beleid goed werkt in de gemeente en waarvoor extra aandacht nodig is.

Uit de evaluatie blijkt dat veel plannen uit het GVVP “Meerssen goed op weg naar 2020’ zijn uitgevoerd. Dit heeft geleid tot een scala aan maatregelen en projecten, waaronder:

• •

  Fietsstraat bij de Wereldster

• •

  Snelfietsroute bij de Vliegveldweg

• •

  Herinrichting van de Pletsstraat en de verbinding tussen Bunde en Geulle

• •

  De drop-off bij Stella Maris

• •

  Vliegenstraat in Bunde

• •

  De Witte Hoek in Rothem

• •

  Schoolzone Triangel in Ulestraten

Tegelijkertijd blijven verschillende onderwerpen en projecten nog steeds een aandachtspunt. De ambitie in het Verkeer- en Vervoerplan van de gemeente Meerssen (2013) zette in op een aantal onderwerpen; de wegenstructuur, duurzame mobiliteit, parkeren, verkeersveiligheid en leefbaarheid. Daarnaast kwamen ook onderwerpen over verschillende vervoerswijzen, zoals voetgangers, fietsers, auto-en landbouwverkeer en vrachtverkeer aan bod. De belangrijkste punten uit het vorige beleidsplan en de mate waarin dit is uitgevoerd zijn hieronder per thema omschreven.

Verbeteren van de wegenstructuur, verkeersveiligheid en leefbaarheid

• •

  Aansluiten van landelijke richtlijnen Duurzaam Veilig. De Duurzaam Veilig-visie is een door vele verkeersveiligheidsprofessionals gedeeld beeld van de optimale aanpak om de verkeersonveiligheid in Nederland te verbeteren. Dit is inmiddels succesvol toegepast op verschillende wegen in gemeente Meerssen. Het blijft belangrijk deze inzet voort te zetten.

• •

  Doorgaand verkeer zoveel mogelijk via de gebiedsontsluitingswegen laten rijden.

• •

  Aanpassen van de snelheidslimiet. Binnen de bebouwde kom kregen veel oude 50km/u wegen een veilige snelheid van 30km/u. Buiten de bebouwde kom is er voor meer wegen een 60 km/u snelheid ingesteld. Ondanks dat deze stap leidt tot veiligere situaties tussen voetgangers, fietsers en gemotoriseerd verkeer en minder (geluids)overlast, is het netwerk nu versnipperd. Er zijn nog steeds knelpunten in het netwerk die zorgen voor te veel verkeer op erftoegangswegen.

• •

  Duidelijke komgrenzen door betere inrichting met bebording op de juiste locatie. Dit is succesvol toegepast.

Veilig gevoel in het verkeer

• •

  De aandacht voor verdere inrichting van 30 km/u gebieden, fietspaden en het lokaal oplossen van gevaarlijke situaties heeft het verkeersveiligheidsgevoel verbeterd.

• •

  Onveilig rijgedrag terugdringen was ook een doel van de gemeente. Uit de evaluatie blijkt dat de gemeente hier (nog) meer op in kan zetten.

• •

  Extra aandacht voor schoolomgevingen en thuis-school routes. Hierin zijn positieve stappen gezet en is er in samenwerking met scholen maatwerk geleverd. Het is belangrijk dat er aandacht blijft voor verkeersveiligheid bij nieuwe schoolomgevingen, zoals in Bunde.

Verschillende wijzen van verplaatsen

• •

  De gemeente verbeterde de toegankelijkheid van looproutes bij horeca/ winkels door middel van opritten, minimale breedtes en oversteekvoorzieningen. Toch ontvangt de gemeente nog regelmatig berichten over knelpunten voor looproutes.

• •

  De proefprojecten met tijdelijke voetgangersoversteekplaatsen (zebrapaden) werden gewaardeerd, maar gaf een schijnveiligheid. Voetgangersoversteekplaatsen zijn niet overal uitgevoerd volgens de landelijke regelgeving, qua breedte en bebording.

• •

  Voor het aanleggen van een compleet fietsroute netwerk zijn stappen gemaakt. Hier wordt de komende jaren verder aan gewerkt.

• •

  In het openbaar vervoer is de afgelopen jaren veel veranderd. Door bezuinigingen op het openbaar vervoersbudget is het gebied ten westen van de A2 (Geulle en omgeving) slechter bereikbaar. Ook is de toegankelijkheid van bushaltes en fietsenstallingen een blijvend punt van aandacht.

• •

  Voor vrachtverkeer is er een hoofdroutenetwerk opgesteld. Momenteel rijdt het vrachtverkeer echter nog door straten en over kruisingen die niet gemaakt zijn voor (lange) vrachtauto's. Daarom blijft het juist regelen van vrachtverkeer een belangrijk aandachtspunt, bijvoorbeeld in de kern Bunde voor de bevoorrading van de supermarkt aan de Sint Rochusstraat. Hiervoor is het gewenst om het routenetwerk nader te bekijken en waar nodig aan te passen of aan te vullen. Ook is het belangrijk de routes in de fysieke omgeving duidelijk aan te geven.

• •

  Voor het landbouwverkeer is een routenetwerk opgesteld. De RDW heeft mandaat gekregen om namens de gemeente Meerssen ontheffingen te verlenen voor de toelating van het brede landbouwverkeer. Dat zijn landbouwvoertuigen met een breedte tussen 3,00 en 3,50 meter die zonder ontheffing niet op de openbare weg mogen rijden.

Duurzame mobiliteit

Binnen de gemeente groeit het aantal laadpunten voor elektrische auto's op eigen terrein. Daarnaast zijn er publieke laadpunten in de openbare ruimte geplaatst. Ook dit aantal blijft groeien. Een aantal oude laadpalen werkt niet altijd goed. Recenter geplaatste laadpalen werken wel goed. Vanaf 2024 start er een nieuwe aanbesteding om een leverancier te selecteren die in de komende jaren de publieke laadpunten zal plaatsen.

Parkeren

Om de parkeersituatie in gemeente Meerssen beter te regelen is in december 2022 de nieuwe parkeernota 2022 – 2025 vastgesteld. De belangrijkste onderdelen zijn:

• 1.

  De juiste parkeerder op de juiste plek. Duidelijk wordt wie waar en tegen welke prijs een parkeerplek kan vinden. Op deze manier weet de automobilist of fietsparkeerder waar hij/ zij aan toe is. Dit voorkomt zoeken naar een parkeerplaats en maakt het mogelijk een keuze te maken om met een andere vervoerswijze te reizen als dat makkelijker, goedkoper of betrouwbaarder is.

• 2.

  De openbare ruimte is erg belangrijk voor de gemeente Meerssen. De gemeente kiest liever voor groen, water, spelen, ontspannen, fietsen en wandelen dan het aanleggen van meer parkeerplaatsen.

• 3.

  Voldoende parkeergelegenheid, binnen een straal van 100 meter van een eindpunt, voor mensen met een fysieke beperking.

• 4.

  Voldoende openbare mogelijkheden voor het opladen van elektrische voertuigen. De gemeente Meerssen heeft als doel om de verduurzaming van mobiliteit te stimuleren door in te spelen op de toekomstige vraag naar elektrische laadvoorzieningen.

1.1.2 Raakvlak huidig beleid andere beleidsdomeinen

Mobiliteit is een intrinsiek onderdeel van de openbare ruimte. Het kan niet los worden gezien van vraagstukken op het gebied van economie, klimaat, energie en digitalisering. De raakvlakken tussen mobiliteit en andere beleidsdoelen van gemeente Meerssen zijn hieronder beschreven.

Wonen

De gemeente Meersen staat de komende jaren (tot medio 2035) voor de uitdaging om circa 500-650 woningen te bouwen. Deze woningen zullen niet één of twee grote uitbreidingswijken gerealiseerd worden.

Woningbouw

Voor de woningbouwopgave in gemeente Meerssen wordt eerst gekeken naar plekken binnen de bebouwde kom (inbreiding), en daarna naar mogelijkheden aan de rand van de kernen. Hierdoor zal de verkeersdruk gelijkmatig en in kleine mate toenemen, verspreid over de gemeente Meerssen. Extra ontsluitingswegen zijn hiervoor niet nodig, omdat ontsluiting al aanwezig is. Wel is er blijvende aandacht nodig voor het mogelijk ontstaan van lokale knelpunten en verkeersveiligheidsrisico's.

Duurzaamheid

Vanuit het beleidsdomein Duurzaamheid is gemeente Meerssen met name bezig met de energietransitie (90%) en de Landelijk doelstelling van 49% CO2 reductie. De basis voor de energietransitie is verankerd in de Regionale Energiestrategie Zuid-Limburg (2021) en Transitievisie Warmte (2021). Het raakvlak met mobiliteit ligt met name bij de nieuwe ontwikkelingen op het gebied van elektrisch vervoer en de laadinfrastructuur die daarvoor nodig is.

Energietransitie en mobiliteit

Steeds meer inwoners en bezoekers van gemeente Meerssen stappen over op elektrisch rijden. Daarbij hoort een nieuwe infrastructuur met laadpunten. Veel bezitters van elektrische auto’s laden hun auto op eigen terrein op. Anderen dienen gebruik te maken van openbare laadpunten welke de gemeente Meerssen steeds meer laat plaatsen. Samen met andere nieuwe ontwikkelingen in de energietransitie, zoals zonnepanelen en warmtepompen, heeft de installatie van laadpalen invloed op het elektriciteitsnet.

Door deze nieuwe ontwikkelingen neemt de druk op het elektriciteitsnet steeds meer toe. Op landelijk niveau heeft dit reeds tot netcongestie geleid. Hoe meer mensen elektrisch gaan rijden, hoe meer duurzame elektriciteit moet worden opgewekt. Dit kan zowel door zonnepanelen op particuliere daken, of via grote zonneparken op daken of grondgebonden objecten.

Klimaatadaptatie, het waterprogramma, Landschap en biodiversiteit

De gemeente is een groene gemeente met een uitdaging op het gebied van waterberging. Daarnaast heeft de gemeente een aantal oude historische laanstructuren omringd door natuurgebieden rondom de verstedelijkte gebieden. De beleidsdoelen voor groen zijn vastgesteld in april 2023. Het waterprogramma en de strategie voor klimaat adaptatie zijn in september 2022 vastgesteld. Het raakvlak tussen Water, Groen en Verkeer bevindt zich met name bij de (her)inrichting en aanleg van wegen. Waarbij aandacht nodig is voor het beschermen, behouden en uitbreiden van groen.

Vergroenen in plaats van verharden

Tussen de woonkernen zijn er kansen voor het verbinden van groenstructuren via bermen e.d. van ontsluitende wegen. In natuurgebieden is het vooral belangrijk dat er duidelijke keuzes worden gemaakt voor recreatiepaden in het natuurgebied. De paden zorgen ervoor dat wandelaars en fietsers op bepaalde plekken wel mogen komen en daardoor op bepaalde plekken ook niet. Daar heeft flora en fauna meer ruimte. Tegelijkertijd zijn te veel paden niet gewenst, met name mountainbikeroutes.

In verstedelijkt gebied wordt er ingezet op meer vergroening en minder verharding. Dit helpt voor de waterberging, biodiversiteit, verkoeling én gezondheid van mensen. Hierin worden al stappen gemaakt:

bijvoorbeeld het weghalen van overbodige bestrating. Als groen moet wijken voor verharding, dan wordt dit gecompenseerd. Parkeerplaatsen worden zo veel mogelijk klimaatrobuust ingericht. Ook wordt er nagedacht over groen bij herinrichtingsvoorstellen en het teruggeven van grond aan de natuur in plaats van het realiseren van nieuwbouw wanneer percelen vrijkomen. Om zo effectief mogelijk te werk te gaan is het belangrijk te vergroenen waar de grootste risico's zijn in de gemeente. De klimaateffectkaarten laten dit zien.

Water bergen en afvoeren

De gemeente zet zich in voor waterberging middels meer groen door struiken, planten en bloemen en een meer vernieuwende waterberging (tijdelijk opvangen van regenwater in de bodem, sloten, beekjes en overige waterbergingsgebieden). Ook waterdoorlatende bestrating, zoals grasbetontegels voor parkeerplaatsen kunnen vaker toegepast worden. Daarnaast wordt er bij het aanpassen van bestaande bouw en nieuwbouw zorgvuldig afgewogen hoeveel verharding er nodig is. Een bijkomend voordeel van vergroening en natuurlijke waterberging is het verkoelende effect. Een belangrijk onderdeel met betrekking tot oplopende hittestress.

Bij heftige buien kan de riolering extreme hoeveelheden regen vaak niet verwerken. De gemeente zet dan in op waterafvoer via het wegennetwerk. Water op straat is dus onderdeel van de waterafvoeraanpak. Het overgrote deel van de wegen in de gemeente is zo ingericht dat het water tussen de trottoirbanden wordt geborgen en naar het groen in de straat wordt afgevoerd.

Economie

Gemeente Meerssen bevordert een duurzame bedrijfsomgeving en ondernemersklimaat door de optimalisatie van werklocaties en bereikbaarheid. Ook versterkt de gemeente het extensieve toerisme met de focus op cultuur en natuur. Hiervoor wordt samengewerkt met Visit Limburg. Voor zowel het ondernemersklimaat en toerisme is de bereikbaarheid en herkenbaarheid van bestemmingen en randvoorwaarde.

Duurzame bedrijfsomgeving en ondernemersklimaat

Meerssen zet in op het stimuleren van een aantrekkelijke en duurzame bedrijfsomgeving en ondernemersklimaat. Randvoorwaarden hierbij zijn de optimalisering van bestaande werklocaties met aandacht voor circulaire economie, het optimaliseren van interne en externe bereikbaarheid van werklocaties en goed functionerende en goed bereikbare dorpscentra.

Kunst, cultuur en recreatie

De gemeente Meerssen heeft veel cultuur-historische- en religieuze bouwwerken, daarnaast biedt de kern Meerssen (luxe) winkels en een gezellig marktplein met restaurants en cafés. De gemeente Meerssen zet in op het aantrekken van meer extensief toerisme; kleinschalig en in samenwerking met de natuur. Dit doen ze in samenwerking met Visit Limburg. Voor mobiliteit betekent dit dat de gemeente Meerssen bezoekers aantrekt.

Het reisgedrag en de benodigde informatievoorziening voor deze doelgroep is anders dan dat van bewoners. Daarnaast zijn ook de wandel- en fietspaden een belangrijke aantrekkende kracht.

Behouden van kwalitatief toerisme

In samenwerking met Visit Limburg zorgt de gemeente Meerssen dat de bezoekersstroom op een prettige manier wordt geregeld. Zo worden zichtlijnen en wandelpaden van het station naar de basiliek in het nieuwe centrumplan verbeterd. Er wordt ook onderzocht hoe toeristische bestemmingen, met borden, beter zichtbaar gemaakt kunnen worden. Daarnaast zet de gemeente in op meer overnachtingsfaciliteiten en het maken van een aantrekkelijke wandelomgeving door het ontwikkelen van wandelknopen, kunst in de openbare ruimte (kunstroutes) en parkeermogelijkheid aan de rand van het centrum.

Faciliteren van wandel- en fietstoerisme

Voor het wandel- en fietstoerisme komen verschillende belangen bij elkaar, wat momenteel tot een ruimtelijke uitdaging leidt. Er wordt gezocht naar de juiste balans tussen wandelaars, fietsers en mountainbikers. Daarnaast is er aandacht voor de ontvangst van bezoekers via Natuurtransferia (zoals Natuurpoorten in Brabant), de treinstations en de locaties van parkeerplaatsen. Op de Markt in Meerssen en in het centrum van Bunde worden fietsers gefaciliteerd met een fietsenstalling. In Geulle houden we een veerpont in stand voor fietsers en wandelaars van en naar België, in het kader van het rivierpark Maasvallei.

Orde in de openbare ruimte

Een aangename woonomgeving, waarin iedereen zich veilig voelt, wordt beheerd door het beleidsdomein 'orde in de openbare ruimte'. De gemeente zet zich dagelijks in om de afgesproken regels te handhaven, waarbij zij samenwerkt met de politie. Beide partijen vervullen hun eigen rol en hebben specifieke bevoegdheden. De Buitengewoon Opsporingsambtenaren (BOA's) zijn inzetbaar vanuit de gemeente, terwijl de politie regionaal en landelijk wordt aangestuurd.

Naast het handhaven van regels zet dit beleidsdomein zich ook in bij bijzondere activiteiten en evenementen, zodat deze op een veilige manier kunnen plaatsvinden. Bovendien speelt het een belangrijke rol in crisissituaties, bijvoorbeeld bij wateroverlast of verkeersongevallen.

In relatie tot mobiliteit zijn er drie raakvlakken: 'veiligheidsbeleving', 'verkeer bij evenementen en crisissen' en 'handhaving van verkeersregels'.

Veiligheidsbeleving

Bij het ontwerpen van de openbare ruimte, inclusief verkeersruimtes, is het belangrijk om rekening te houden met hoe mensen de veiligheid in de wijk of gemeente ervaren. Er bestaan bepaalde principes, zoals CPTED (Criminal Prevention Through Environmental Design), die dienen als ontwerprichtlijnen om de veiligheidsbeleving in de openbare ruimte te verbeteren.

Wanneer deze principes niet worden toegepast in plannen, kunnen er situaties ontstaan die aantrekkelijk zijn voor bijvoorbeeld hangjongeren, of er kunnen dode hoeken ontstaan waar onopgemerkte activiteiten plaatsvinden. In het kader van verkeer zijn er vergelijkbare thema's, zoals zichtlijnen en verlichting, vooral voor voetgangers en fietsers. Het is belangrijk om deze overwegingen vanaf het begin van projecten mee te nemen, bijvoorbeeld tijdens startoverleggen waarin alle betrokken disciplines samenkomen.

Tijdelijke bijzondere situaties - Evenementen en crisissen

Enerzijds zorgt de gemeente ervoor dat hulpdiensten hun werk goed kunnen doen door bepaalde wegen open te houden tijdens evenementen. Anderzijds is het belangrijk dat de juiste gemeente voorwaarden opneemt in vergunningen, want de gemeente geeft ook toestemming voor evenementen.

Handhaving verkeer

Voor de handhaving binnen het domein 'verkeer' zet de gemeente BOA's in en wordt er samengewerkt met de politie. Vanuit de gemeente worden BOA’s direct aangestuurd en hebben ze specifieke bevoegdheden. De politie heeft meer bevoegdheden die algemener van aard zijn. Politieagenten mogen bijvoorbeeld ook snelheidscontroles uitvoeren en verbaliseren op snelheidsovertredingen.

• •

  De handhaafbaarheid is afhankelijk van de juiste inrichting van de wegen volgens de regels. Als de inrichting niet volgens de regels is, kan er niet volgens de regels worden gehandhaafd.

• •

  BOA’s hebben geen bevoegdheid om op snelheid te handhaven, wat alleen door de politie mag gebeuren. Er wordt geprobeerd snelheidscontroles te faciliteren, maar dit kan niet structureel in de hele gemeente plaatsvinden.

• •

  Handhaafbaarheid heeft ook te maken met uitvoerbaarheid, en momenteel wordt er vooral gereageerd op meldingen, waardoor de situatie ter plekke al kan zijn veranderd.

• •

  Bij schoolomgevingen wordt projectmatig gehandhaafd op verkeerssituaties, waarbij samenwerking met scholen en ouders belangrijk is. Het streven is niet alleen handhaving en naleefgedrag vergroten, maar ook samenwerken aan verbeteringen, zoals het stimuleren van lopen en fietsen om overlast van autoverkeer te verminderen. De BOA's in de gemeente reageren proactief in dergelijke initiatieven. De gemeente Meerssen heeft juridische handvatten opgesteld om handhaving beter te faciliteren. Zo is in de verordening fysieke leefomgeving een wegsleepregeling opgenomen.

Infrastructuur

De gemeente Meerssen is belast met de uitvoering van het GVVP in combinatie met de reconstructie en het onderhoud van de wegen. Dit laatste is verankerd in het Beleidsplan- en Beheerplan Wegen. Daarnaast wordt er een nieuw Handboek Openbare Ruimte (HOR) voor gemeente Meerssen opgesteld. Hierin zullen allerlei overstijgende details en inrichtingen opgenomen worden vanuit wegen, verkeer, groen en water.

Integrale aanpak

Bij de start van een project worden alle disciplines benaderd om inbreng te leveren voor een schetsontwerp. Daarnaast volgt er ook een budget bijdrage vanuit de disciplines om het project te financieren voor het onderhoud.

1.1.3 Mobiliteitsbeleid in de regio

Gemeente Meerssen is onderdeel van het samenwerkingsverband "Zuid-Limburg Bereikbaar". Hierin wordt gewerkt aan bereikbaarheid, actief autogebruik en duurzame mobiliteit voor een gezond woon-, werk- en leefklimaat in de regio. De samenwerkingen in de regio helpen gemeente Meerssen om de bereikbaarheid en veiligheid te verbeteren en duurzame stappen te nemen richting de toekomst. Denk hierbij aan doorfietsroutes, laadpunten voor e-bikes en elektrische auto's, mogelijkheden voor deelmobiliteit en de verdeling van het vrijetijdsverkeer. Het nieuwe GVVP voor gemeente Meerssen sluit actief aan op het regionale beleid.

Samen met gemeenten Eijsden-Margraten, Gulpen-Wittem, Maastricht, Vaals en Valkenburg aan de Geul werkt gemeente Meerssen aan de Mobiliteitsvisie Zuid-Limburg en de vertaling naar de Mobiliteitsagenda. De gezamenlijke mobiliteitsambities in Zuid-Limburg zijn samengevat in 10 verschillende thema’s.

• 1.

  Duurzame en slimme mobiliteit;

• 2.

  Knooppunten waar ruimte en mobiliteit samen komen;

• 3.

  Nationaal en internationaal (openbaar) vervoer;

• 4.

  Goederenvervoer en distributie;

• 5.

  Vernieuwende aandacht voor de verkeersveiligheid;

• 6.

  Verbeteren van netwerk en stimuleren fietsgebruik;

• 7.

  Robuust wegennetwerk en leefbare kernen;

• 8.

  Aanmoedigen ketenmobiliteit;

• 9.

  Vrijetijdsverkeer;

• 10.

  Sociaal en inclusief.

1.1.4 Nationaal beleid

Er zijn verschillende landelijke beleidsplannen die belangrijk zijn voor de mobiliteit in gemeente Meerssen. De belangrijkste zijn het Strategisch Plan Verkeersveiligheid (SPV), het klimaatakkoord en het Nationaal Toekomstbeeld Fiets (NTF).

Strategisch programma Verkeersveiligheid

Het SPV is een programma van de Rijksoverheid om de verkeersveiligheid de komende jaren flink te verbeteren. Hierbij wordt gekozen voor een aanpak waarbij wordt gekeken hoe ongevallen vermeden kunnen worden. In plaats van te richten op locaties waar ongevallen zijn gebeurd, wordt meer ingezet op het voorkómen van ongevallen. Meer informatie: Het strategisch Plan Verkeersveiligheid 2030 Veilig van deur tot deur | Rapport | Rijksoverheid.nl

Klimaatakkoord

In het Klimaatakkoord is de noodzaak van een duurzamer mobiliteitssysteem vastgelegd. Dit is een belangrijke pijler van de Rijksoverheid. Hierin is de wens uitgesproken om minder en schoner te reizen en daarvoor het gehele mobiliteitssysteem te verduurzamen.

Nationaal Toekomstbeeld Fiets

Het NTF versterkt de positie van de fiets. Het richt zich op nieuwe fietsinfrastructuur en op het wegnemen van knelpunten van bestaande fietsinfrastructuur. Het doel is om naast de auto en het openbaar vervoer de fiets als vervoerswijze in te zetten voor de nationale verbetering op het gebied van woningbouw, verstedelijking, bereikbaarheid, gezondheid, veiligheid, klimaat, duurzaamheid en leefbaarheid. Het is gewenst een landelijk dekkend netwerk van fietsinfrastructuur te bieden, zodat het aantrekkelijker wordt om met de fiets van punt A naar punt B te gaan. Meer informatie: Nationaal Toekomstbeeld Fiets - De kracht van de fiets volop benut! | Rapport | Rijksoverheid.nl

In gemeente Meerssen heeft dit al tot resultaat geleid in de vorm van een Fietscafé op 16 mei 2023. Het fietscafé nodigde deelnemers uit om in drie groepen stil te staan bij het gebruik van verschillende vervoersmiddelen, barrières voor fietsen (wat is leuk en minder leuk?) en de mogelijke groeipotentie van de fiets als vervoersmiddel.

30 km/u in de bebouwde kom

Om de verduurzaming van het mobiliteitssysteem nog meer kracht bij te zetten en de leefbaarheid in woongebieden te verbeteren is er in de Tweede Kamer in 2020 een voorstel van GroenLinks en SGP aangenomen. In deze ‘Motie 30’ is de wens uitgesproken om in de toekomst voor méér verkeersveiligheid en méér leefbaarheid binnen de bebouwde kom te kiezen en niet meer uit te gaan van standaard 50km/u, maar van 30km/u. Dit heeft geleid tot de introductie van een nieuw type weg: de gebiedsontsluitingsweg 30 km/u (GOW30). Een weg met een dubbelfunctie: doorstroming en verblijven.

Voor de introductie van de GOW30 is er een afweegkader en handreiking voor inrichting ontwikkeld. Meer informatie is te vinden op: Kamerbrief over handreiking inrichtingskenmerken GOW30 | Kamerstuk | Rijksoverheid.nl.

1.2.1 Enquête: Huidige ervaringen van bewoners

De huidige ervaringen van bewoners zijn opgehaald door middel van een enquête. In de enquête is gevraagd naar het reisgedrag, de manier van verplaatsen, en de intenties en motieven voor de verplaatsingen. Dit gaf onder andere inzicht in het gebruik van verschillende vervoerswijzen. Als onderdeel van de enquête is er ook gevraagd naar de locaties van specifieke knelpunten en wensen.

Door beter te begrijpen hoe en waarom mensen in gemeente Meerssen reizen, kan er nagedacht worden over de strategie voor het faciliteren van de gewenste verplaatsingen.

De vragenlijst en bestond uit 12 vragen, werd anoniem ingevuld en via het internet verspreid. Daarnaast zijn er berichten op sociale media en in de krant geplaatst om de vragenlijst onder de aandacht te brengen.

De vragen waren verdeeld onder de thema’s "Openbare ruimte", "Verkeersveiligheid", "Vervoerswijzen en Bereikbaarheid" en "Parkeren en Leefbaarheid". Niet alle thema’s hebben hetzelfde aantal reacties ontvangen. Per thema is dit aangegeven.

Openbare ruimte – 176 reacties

Voor inwoners van gemeente Meerssen zijn groen, lagere snelheden en het verbeteren van paden voor wandelen en fietsen erg belangrijk. In onderstaande figuur zijn de resultaten weergegeven. Samenvattend vallen er 3 aspecten op:

• •

  Er is een wens voor meer groen voor waterberging, lagere snelheden en het verbeteren paden voor wandelen en fietsen. Dit wordt door de meeste inwoners aangegeven als belangrijk of heel erg belangrijk.

• •

  Sommige inwoners vinden de frequentie van het openbaar vervoer, openbaar vervoer op maat, en laadpunten in de openbare ruimte belangrijk, maar een groot deel geeft aan hier neutraal in te staan of dit onbelangrijk te vinden.

• •

  Minder belangrijk voor de grootste groep inwoners is het faciliteren van nieuwe mobiliteitsdiensten.

Verkeersveiligheid – 152 reacties

De meeste inwoners geven aan dat ze zich veilig kunnen verplaatsen binnen gemeente Meerssen. De personen die aangeven dat ze zich niet veilig kunnen verplaatsen geven de volgende aspecten als reden:

• •

  Te hoge snelheden (16)

• •

  Weginrichting (26)

• •

  Gedrag van andere verkeersdeelnemers (5)

• •

  Kinderen/ Scholieren/ Ouderen/ Slechtzienden/... (6)

• •

  Overig (8)

Er is aan de inwoners van gemeente Meerssen gevraagd aan te geven hoe ze de verkeersveiligheid van wegen ervaren. Inwoners geven aan dat wandelpaden, fietspaden en het OV veiliger zijn dan de wegen voor gemotoriseerd verkeer in gemeente Meerssen.

• •

  Onveiligheid wordt met name ervaren tijdens het autorijden. Een verklaring hiervoor kan zijn dat de meeste mensen het vaakst met de auto rijden.

• •

  Lopen, fietsen of reizen met het OV wordt door ongeveer de helft van de respondenten als positief ervaren. Zij geven aan dat er voldoende verlichting is, er voldoende oversteekplaatsen zijn, dat de fietsvoorzieningen veilig zijn en het OV veilig is.

Vervoerswijzen en Bereikbaarheid – 108 reacties

De verschillende dorpskernen zijn volgens de inwoners over het algemeen goed bereikbaar. Daarnaast kunnen met de auto, trein, fiets of lopend de meeste bestemmingen goed bereikt worden. Op basis van verschillen overwegingen wordt de keuze voor de vervoerswijze bepaald.

De bereikbaarheid van de verschillende dorpskernen wordt door de meeste inwoners als goed of zeer goed ervaren. Er zijn wel enkele kleine verschillen: Bunde is het best bereikbaar volgens de respondenten, Geulle en Ulestraten blijken net wat minder goed bereikbaar.

Er is een groot verschil te zien tussen de bereikbaarheid van verschillende bestemmingen met verschillende vervoerswijzen.

• •

  Met de benzineauto, trein, fiets en te voet kunnen de inwoners bestemmingen "goed" of "zeer goed" bereiken.

• •

  Met de scooter/brommer, bus en elektrische auto is dit minder goed of niet van toepassing. Dit betekent dat een deel van de respondenten geen gebruik van deze vervoerswijzen kan of wil maken.

• •

  Met de bus is het lastiger om verschillende bestemmingen te bereiken. De respondenten die gebruikmaken van de bus geven het vaakst aan dat ze "slecht" of "zeer slecht" naar verschillende bestemmingen kunnen met de bus.

De vervoerswijze die inwoners van gemeente Meerssen kiezen is afhankelijk van verschillende motieven. Uit de response blijkt dat er voor inwoners "altijd" of "vaak" meerdere redenen zijn om op een bepaalde manier te reizen.

• •

  "Veiligheid", "Reistijd", "Plezier" en "Lichamelijke beweging en comfort" worden het vaakst afgewogen

• •

  "Duurzaamheid" en "Kosten" zijn niet altijd redenen om met een vervoermiddel te reizen

• •

  "Laadvermogen" en "Kosten" worden door de kleinste groep gebruikt om de vervoerswijze te bepalen

Parkeren – 124 reacties

Er lijken voldoende parkeerplaatsen voor auto’s te zijn in de gemeente. Voor fietsparkeerplaatsen zijn de reacties wisselend. De meeste inwoners zijn het eens met ‘Betalen naar gebruik’ voor het parkeren van auto's. Daarnaast vinden de inwoners dat de gemeente goede afwegingen moet maken tussen parkeren en groen.

Respondenten zijn gevraagd of er voldoende parkeerfaciliteiten zijn in de gemeente.

• •

  Bijna de helft van de respondenten geeft aan dat er voldoende fietsparkeerplaatsen zijn. Ongeveer 1/3 geeft aan dat er onvoldoende fietsparkeerplaatsen zijn. De overige respondenten weten het niet.

• •

  Alle respondenten hebben aangegeven dat er voldoende autoparkeerfaciliteiten zijn.

Aan de hand van twee stellingen is gevraagd welke aspecten van het parkeerbeleid ten aanzien van betaald parkeren en het vergroenen van parkeerplaatsen de respondenten belangrijk vinden:

• •

  De meeste respondenten prefereren het betalen naar gebruik in het centrum ten opzichte van het betalen van de parkeerfaciliteiten door de gemeente.

• •

  De meeste respondenten zijn het eens met het afwegen van ruimte voor vergroening, water en verharding. Hierbij is het logisch dat de gemeente het parkeergedrag stuurt aan de hand van vergunningen en betaald parkeren.

Verkeer en Leefbaarheid – 124 reacties

Een deel van de inwoners ondervindt hinder van verkeer. Het geluidsniveau hindert het meeste.

Respondenten zijn gevraagd hoe ze het geluidsniveau, de luchtkwaliteit en trillingen ervaren als gevolg van het verkeer.

• •

  Trillingen: Ongeveer evenveel respondenten ondervinden geen (46) of juist veel hinder (41) van trillingen. Een kleinere groep (37) geeft aan een beetje hinder te ervaren en een enkeling (7) weet het niet.

• •

  Luchtkwaliteit: Ongeveer evenveel respondenten ondervinden geen (37) of juist veel hinder (34) van de luchtkwaliteit. Een grotere groep (42) geeft aan een beetje hinder te ervaren en een kleinere groep (11) weet het niet.

• •

  Geluidsniveau: De kleinste groep (27) ondervindt geen hinder, een grotere groep (39) ondervindt een beetje hinder en de grootste groep (57) ondervindt veel hinder van het verkeersgeluid. Één respondent weet het niet.

1.2.2 Wensen en knelpunten vanuit de gemeente

Wensen en knelpunten van bewoners

Tijdens de enquête hebben we de inwoners van gemeente Meerssen de mogelijkheid geboden om wensen, ideeën en knelpunten aan te dragen via een online tool. In deze online toepassing zijn uiteindelijk 294 reacties geregistreerd. In het dashboard zijn alle reacties zichtbaar.

U kunt ook de QR code scannen.

Belangrijkste wensen en knelpunten per woonkern Bunde

• •

  Spoorwegovergang Prinses Ireneweg

• •

  Toegang Koningin Julianastraat

• •

  Omgeving Dennenberg

Geulle

• •

  Kruising Cruisboomveld – Cruisboomstraat – Hussenbergstraat

• •

  Snijdersberg

• •

  Aan de Maas

Meerssen

• •

  Spoorwegovergang station

• •

  Ingang ‘t Bergske vanuit Gasthuisstraat Beekstraat

• •

  Kruising Kuileneindestraat – Volderstraat

Rothem

• •

  Kuilenstraat Klinkenberg

• •

Ulestraten

• •

• •

  St. Catharinastraat

  Pastoor van Eijsstraat

Bovenstaande punten zijn slechts een greep uit de opmerkingen die zijn gemaakt. Uiteindelijk zijn alle opmerkingen voor zover deze verkeerskundig van aard zijn gekoppeld aan een maatregel. Dat kan zijn dat het wordt meegenomen bij een reconstructie of dat nader onderzoek gewenst is. Dit geldt vooral voor aandachtspunten met betrekking tot snelheid en parkeeroverlast. Een meting is gewenst om de aard van het aandachtpunt te objectiveren.

1.2.3 Wensen en knelpunten vanuit belangenorganisaties

Afgevaardigden vanuit verschillende belangenorganisaties zijn geconsulteerd. Zij boden waardevolle ervaringen, kennis en wensen naar voren die het GVVP mede vorm hebben gegeven. Belangrijke aandachtpunten waren:

Het voldoen aan de richtlijnen en regels. In de gemeente voldoen momenteel niet alle voetgangersoversteek plaatsen aan de richtlijnen van duurzaam veilig en veel voetpaden te smal zijn. Ook is aangegeven dat veel verkeersborden niet bijdragen aan de overzichtelijkheid van een verkeerssituatie, de borden zijn onlogisch geplaatst of niet goed leesbaar. Hier kan de gemeente de richtlijnen en regels uniformer toepassen. De richtlijnen zorgen voor uniformiteit en herkenbaarheid, wat bijdraagt aan een verkeersveilige omgeving. Ook voor fietsers en het verhogen van de toegankelijkheid zijn er richtlijnen die in gemeente Meerssen consequent kan toepassen.

Tijdens de bijeenkomst is er ook gewenzen op onhandige situaties van zwaar verkeer voor zowel vracht van goederen en landbouw. Het vrachtverbod in Bunde-West beperkt de bereikbaarheid. Tegelijktijd worden verkeersveiligheidsrisico's gesignaleerd van interactie met zwaar verkeer. Het is wenselijk dat genomen maatregelen passend zijn bij de uitdaging,.

Er is aangegeven dat het huidige parkeerbeleid niet past bij de gemeente. Enerzijds is het parkeerbeleid met blauwe zones versnipperd wat leidt tot een onduidelijke parkeerregels en overlast van parkeren in woonwijken. Anderzijds zijn parkeerplaatsen niet via een logische route te vinden en varieert het parkeerbeleid tussen de verschillende kernen. Het is wenselijk dat het parkeerbeleid de economische sector van gemeente Meerssen ondersteund zonder dat dit conflicteert met de mobiliteitsdoelstellingen.

Door de verschillende belangenorganisaties zijn ook verschillende locatie specifieke knelpunten benoemd. Hierin werd overlap gezien met de knelpunten die door bewoners zijn aangedragen. Het gaat hierbij om onduidelijke verkeerskundige situaties, verkeersveiligheid met betrekking tot school - thuisroutes en onjuist geplaatste of ontbrekende verkeersborden.

2.1.1 Innovatieve trends

Mobiliteit is voortdurend onderhevig aan veranderingen. Hoe we ons verplaatsen, of wanneer we thuisblijven, wordt gedreven door technologische vooruitgang; zowel op het gebied van data en digitalisering als ontwikkeling van voertuigtechnologie.

Digitalisering leidt tot nieuwe initiatieven, bijvoorbeeld het aanbieden van nieuwe mobiliteitsdiensten. Door betere technologie in voertuigen en meer data kan men op een nog betere, veiligere en slimmere manier reizen. Voor de gemeente Meerssen betekent dit dat steeds meer verkeersdata beschikbaar gemaakt moet worden. Dit is afgesproken in de data Top 15 van de Digitalisering Overheden.

Data en digitalisering

Door het verzamelen van data en toepassingsgericht gebruik hiervan wordt ook het gedrag van mobiliteit gestuurd. Waar vroeger genavigeerd werd op basis van de routeborden langs de weg, gebruiken veel mensen nu live verkeersinformatie onderweg. Hierdoor worden soms ongewenste routes genomen om een file te ontwijken.

Digitaal werken en Thuiswerken

Met de komst van digitaal vergaderen in combinatie met de pandemie Covid-19 zijn de mogelijkheden en de acceptatie om thuis te werken voor een grote groep mensen in Nederland toegenomen. Dit geeft kansen om werkverkeer te reduceren en/of om op andere tijden te reizen.

Digitale stadslogistiek en ZE zones

Door de groei van online winkelen en thuisbezorging neemt de vraag naar efficiënte, duurzame en veilige stadslogistiek toe. Slimme stadslogistiek is een manier om de bevoorrading van bedrijven en inwoners efficiënter, en duurzamer te maken. Daarnaast kiezen steeds meer grotere gemeenten ervoor om bepaalde typen vervuilende voertuigen niet meer toe te staan in het centrum. Vanaf 2025 treden de Zero-Emissie zones voor stadslogistiek bij verschillende gemeentes in werking (zoals de voorbereiding ZE 2050 in Maastricht).

Deze trend resulteert in het feit dat voedsel en goederen steeds vaker bezorgd, in plaats van opgehaald worden. Dit heeft invloed op het aantal en type verplaatsingen en de openbare ruimte, zowel bij winkels als op locaties met een hoge bevolkingsdichtheid. Ook hiervoor ontstaan steeds meer innovatieve oplossingen zoals elektrische voertuigen, logistieke hubs of pakketautomaten. Het is echter belangrijk de onderlinge interacties goed te begrijpen. Zo kan een pakketkluis als één centraal punt het aantal verplaatsing voor afgiften reduceren, echter komt er een nieuwe verkeersstroom op gang voor het ophalen van de pakketten door de bestellers. Tegelijkertijd is het van belang de waarde van het fysieke winkelen niet uit het oog te verliezen en een goede wisselwerking tussen online winkelen en fysiek te bevorderden.

Voertuigtechnologie

Technologie ontwikkelt en leidt tot nieuwe en slimmere voertuigen.

Nieuwe lichte elektrische voertuigen

Het aantal verschillende voertuigen op met name de (brom)fietspaden is de afgelopen jaren sterk toegenomen. Onder andere door de komst van de elektrische fiets (incl. ‘fatbike’), speed pedelec, en de toename van het gebruik van o.a. de (elektrische) bakfiets neemt de diversiteit in massa, snelheid en breedte op de fietspaden toe. Daarnaast komen er steeds meer verschillende typen voertuigen op de markt. Ook binnen de gemeente Meerssen maken deze verschillende voertuigen hun intrede. De weg- en fietsinfrastructuur binnen de gemeente moet geschikt zijn om het gebruik van de diverse soorten voertuigen veilig een plaats te bieden.

Autonome en coöperatieve voertuigen

De technologie in auto’s neemt toe en er vinden ontwikkelingen plaats op het gebied van autonome en coöperatieve voertuigen. Onder een autonoom voertuig wordt een voertuig verstaan dat zich volledig automatisch kan voortbewegen. Hoewel er zich ontwikkelingen op dit gebied voordoen zijn deze nog niet zover dat autonome voertuigen voor de consument te koop zijn.

Voor de wegen in gemeente Meerssen is het belangrijk om deze technologieën in de gaten te houden en te zorgen voor een goede kwaliteit van de infrastructuur. Denk hierbij aan duidelijke gestandaardiseerde bebording en belijningen op de belangrijkste gebiedsontsluitingswegen.

Daarnaast worden voertuigen ook geavanceerder en kunnen met elkaar én infrastructuur communiceren (bijv. verkeerslichten). Dit systeem dat de rijtaken van een bestuurder ondersteunt wordt een coöperatief systeem genoemd. De mogelijkheden zullen zich in de toekomst uitbreiden (o.a. middels de iVRI). Op gemeentelijke wegen en kruispunten zal dit in de toekomst effect hebben.

2.1.2 Sociaal maatschappelijke trends

Mobiliteit betreft alle verplaatsingen, diensten daarvoor en keuzes voor activiteiten van of door mensen, bedrijven, recreatie, sport, enzovoort. Hoe we mobiliteit organiseren is daarom afhankelijk van mensen en de verschillende mobiliteitsbehoeften.

Demografische ontwikkelingen

De demografie van de gemeente geeft inzicht in hoeveel mensen er in de gemeente wonen maar ook hoe oud ze zijn, hoe het huishouden is opgebouwd of welke culturele achtergronden er zijn. Kortom, het beschrijft de verschillende bevolkingsgroepen, deze hebben een verschillende mobiliteitsbehoefte en het is belangrijk daar rekening mee te houden. Een gezin met kinderen verplaats zich bijvoorbeeld anders dan senioren.

Bevolkingsgroei en verstedelijking

Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) kent de gemeente Meerssen in totaal 18.600 inwoners (januari 2023). De bevolking is sinds 1995 met 10% gedaald. Het gemiddeld aantal personen per huishouden daalt echter waardoor er per inwoner een groter aantal woningen nodig is. Daarnaast is er een trend van verstedelijking gaande. Meer mensen die in verstedelijkt gebied wonen, en minder mensen die in het buitengebied wonen. Dit komt mede doordat er voor de woningopgave in Nederland gestuurd wordt op de bouw van woningen binnen of direct aangrenzend aan bestaand verstedelijkt gebied (inbreiding, "straatje erbij"). Ook gemeente Meerssen heeft een woningbouwopgave meegekregen.

Verschuiving in de bevolkingsopbouw

In Nederland vindt er een verschuiving plaats in de leeftijdsopbouw van de samenleving. De groep ouderen (55+) neemt toe (vergrijzing). Tegelijkertijd is deze groep ouderen ook mobieler dan voorheen. Maar er is ook aandacht nodig voor de mobiliteit van ouderen die niet meer willen of kunnen autorijden en fietsen.

Ouderen blijven langer actief en maken meer gebruik van verschillende vervoersmiddelen. De (elektrische) fiets wordt vooral veel gebruikt. Fietsen is niet alleen goed voor de gezondheid, maar ook voor de sociale contacten en de mobiliteit van ouderen. Het aantal fietsbewegingen onder ouderen is in de afgelopen jaren dan ook fors toegenomen. Dit vraagt om veilige en comfortabele fietspaden, die voldoende breed en goed verlicht zijn en goed onderhouden worden.

Ook is het belangrijk dat de gemeente rekening houdt met de behoefte aan meer opties voor openbaar vervoer of doelgroepenvervoer. Niet alle ouderen kunnen of willen zelfstandig fietsen of autorijden. Met toegankelijk, betaalbaar en frequent openbaar vervoer kunnen ouderen zich blijven verplaatsen.

Diversiteit in de maatschappij

De gemeente Meerssen is een diverse gemeente, waar mensen van verschillende achtergronden, culturen en leeftijden samenleven. Deze diversiteit heeft ook invloed op de mobiliteit in de gemeente. Mensen hebben verschillende behoeften, voorkeuren en mogelijkheden om zich te verplaatsen.

Naast bewoners zijn er ook toeristen die gemeente Meerssen en omgeving bezoeken. De ligging dicht tegen de Belgische en Duitse grens maakt het ook een aantrekkelijke bestemming voor dagjesmensen uit de buurlanden. Verder zijn er ook mensen met een mobiliteitsbeperking, die juist meer behoefte hebben aan aangepast vervoer, zoals rolstoeltoegankelijk OV of trottoirs aangepast op slechtzienden. Deze groepen vragen om een inclusieve mobiliteit, waarbij niemand wordt uitgesloten en het mobiliteitssysteem aansluit bij de wensen en behoeften van alle inwoners.

Politiek-maatschappelijke ontwikkeling

Cultuur ontwikkelt zich en politiek-maatschappelijke ontwikkelingen hebben invloed op de besluitvorming van het mobiliteitsbeleid. We zorgen gezamenlijk voor een leefbare omgeving. Daarvoor gaan we in gesprek met elkaar. Participatie wordt steeds belangrijker, vanuit belangenorganisaties maar ook vanuit bewoners.

Betrokkenheid van burgers

Door een toename in internetgebruik en social media wordt steeds meer informatie transparant en worden burgers steeds meer betrokken. Dit leidt ertoe dat er meer controle op besluitvorming in de politiek plaatsvindt. De betrokken burger uit zich met gezamenlijke initiatieven, en soms zelfs protestacties. Ook dit zien we terug op het vlak van mobiliteit. De gemeente krijgt steeds meer klachten, verzoeken of inbreng van burgers en moet hier op de juiste manier mee omgaan om te waarborgen dat de gemeente de juiste koers blijft varen. In de gemeente is Burgerkracht een manier om de burgers zelf ook initiatieven te laten ontplooien.

Participatie

Vanuit onder andere de Omgevingswet wordt er aan burgers steeds meer invloed toebedeeld in het proces om te komen tot besluitvorming. Dit heeft ook effect bij de totstandkoming van mogelijke verkeersmaatregelen. Belangrijk hierbij is dat een gemeente vooraf een duidelijke structuur heeft voor de inbreng van bewoners en in dit proces ook duidelijk is wat de positie is van de mening van de burgers in een specifieke situatie (participatieladder). Voor het GVVP wordt ingezet op consulteren.

2.1.3 Duurzame trends

De impact van mobiliteit op het klimaat wordt steeds meer belicht. Fossiele brandstoffen, stikstof en de verharding van stedelijk gebied hebben gevolgen voor de natuur en daarmee ook de kwaliteit van onze eigen leefomgeving. Om deze impact te reduceren, ontstaan steeds meer trends op het gebied van duurzame mobiliteit en een gezonde leefomgeving.

Schonere mobiliteit

Vanuit het Rijk, de provincie en de gemeenten wordt ingezet op het reduceren van uitstoot van schadelijke stoffen zoals koolstofdioxide, stikstof en fijnstof. Dit heeft een impact op de mobiliteit. Het gebruik van duurzamere vervoerswijzen draagt bij aan de overkoepelende klimaatdoelstellingen.

Actief bereikbare regio's en autoluwe centrumgebieden

Een van de trends in de stedenbouw en mobiliteit is het concept van actief bereikbare regio's en autoluwe centrumgebieden. Het doel is om de levenskwaliteit, de duurzaamheid en de vitaliteit van een gebied te verbeteren, door minder afhankelijk te zijn van auto’s en meer ruimte te geven aan groen, fietsers, voetgangers en openbaar vervoer. Het concept actief bereikbare regio's gaat hand in hand met autoluwe centrumgebieden. Door voorzieningen op loop- of fietsafstand te hebben, is er minder noodzaak om de auto te gebruiken. En door het autoverkeer in centrumgebieden de juiste plek te geven, wordt het aantrekkelijker om naar de centrumgebieden te lopen of te fietsen. Hiervoor is een zorgvuldige ruimtelijke planning van woningen, voorzieningen van belang. Ook vraagt het om een goede inrichting van de openbare ruimte, met meer groen, pleinen, terrassen en speelplaatsen.

Actieve mobiliteit en multimodale mix

Een duurzame trend is de toename van actieve verplaatsingen en de prioriteit die hieraan gegeven wordt. Het geeft prioriteit aan duurzame mobiliteitsvormen en minder prioriteit aan minder duurzame vormen. Op volgorde van dit principe krijgt lopen de eerste prioriteit, gevolgd door fietsen, openbaar vervoer, deelmobiliteit, MaaS (Mobility as a Service) en ten slotte de privéauto. De fiets als vervoerswijze wordt daarnaast ook steeds belangrijker bij bijvoorbeeld de bezorging van pakketjes.

Voor de gemeente Meerssen is de verwachting dat het gebruik van de auto zal afnemen en dat van de (elektrische) fiets zal toenemen. Het is de vraag of andere elektrische voertuigen eenzelfde soort opkomst gaan hebben, waardoor eventuele aanpassingen aan de infrastructuur wenselijk worden. Daarnaast streeft de provincie ernaar om het openbaar busvervoer op een manier in te zetten dat meer mensen en op een betere manier bediend worden.

Deelmobiliteit

Er is sprake van een trendbreuk waarbij de positie van de auto afneemt en het belang van het bezit van een voertuig van ondergeschikt belang wordt.

Deze trend heeft bijgedragen aan het ontstaan van het concept van deelmobiliteit. Deelmobiliteit houdt in dat voertuigen zoals auto's, scooters of fietsen gedeeld worden, gebruikers betalen alleen voor het gebruik van het vervoermiddel en het aantal kilometers dat ze maken. De verplaatsing krijgt hiermee steeds meer de prioriteit ten opzichte van bezit (MaaS -Mobility as a Service- richt zich hierop). Het aanbod van deelmobiliteit is sterk afhankelijk van de vraag en is vooralsnog in Nederland vooral terug te vinden in de steden. Het is de vraag of deze trend zich doorzet én hoe deze trend zich ontwikkelt binnen de gemeente Meerssen

Naast service voor deelmobiliteit zien we ook andere ontwikkelingen ontstaan. Zo is er ook de Stichting NederlandLift. Deze stichting ziet liften als volwaardige vervoersmethode die reizen leuker, spontaner en socialer maakt. Om dit te faciliteren worden er bijvoorbeeld liftbankjes geplaatst.

Elektrische voertuigen

Het aantal elektrische voertuigen in gemeente Meerssen neemt toe, inclusief daarmee het aantal elektrische laadpalen in de openbare ruimte. De verwachting is dat deze trend zich doorzet waardoor de komende jaren de elektrische auto steeds nadrukkelijker aanwezig zal zijn.

Deze trend zal ertoe leiden dat de aanvragen voor de oplaadpunten in de gemeente Meerssen in sterke mate zullen toenemen.

Om de klimaatverandering te beperken en de energiezekerheid te vergroten is een overgang naar duurzame energiebronnen nodig. Nederland heeft ambitieuze klimaatdoelen die een versnelde en opgeschaalde energietransitie vereisen. Dit vraagt om meer groene energie, meer energiebesparing en meer duurzaam gedrag. Dankzij deze transitie stijgt het gebruik van alternatieven voor fossiele energiebronnen.

Gezonde leefomgeving

Steeds meer wordt verharding in stedelijk gebied teruggedrongen. Meer ruimte voor divers groen zorgt voor waterberging, een reductie van hittestress en een grotere biodiversiteit.

Ruimte voor de natuur

In toenemende mate wordt het positieve effect van natuur in stedelijk gebied erkend. Traditioneel wordt verkeersruimte ingericht met verharding die afgewisseld wordt met een groenstrook. Tegenwoordig weten we dat wanneer we groenstroken inrichten met kruidentuinen en bloemperken om boomspiegels, de biodiversiteit wordt vergroot. Wegen kunnen worden aangelegd zodat ze groengebieden verbinden in plaats van zorgen voor een barrière voor flora en fauna. Maar ook dat meer groen oppervlak leidt tot betere waterberging en een reductie van hittestress. Voor deze ontwikkelingen zijn steeds meer innovatieve toepassingen, van speciale watervasthoudende matten, tot grasbetontegels en anti-uilenrollen op hectometerpaaltjes.

2.3.1 Veiligheid - Iedereen elke dag veilig thuis

In de dynamiek van het dagelijks leven, willen en kunnen we ons gemakkelijk binnen en buiten gemeente Meerssen verplaatsen. Voor de gemeente staat hierin veiligheid centraal. Het doel: "Iedereen elke dag veilig thuisbrengen." Dit bereiken we aan de hand van vier strategische doelstellingen

Herkenbare wegen

Terwijl we ons verplaatsen, zijn begrijpelijke en uniforme wegen van essentieel belang. Ons beleid streeft naar wegen die een universele taal spreken, zodat weggebruikers weten wat er van hen verwacht wordt. Zo creëren we een omgeving van verantwoorde mobiliteit.

• •

  Continue verbetering aan standaarden van duurzaam veilig

• •

  Voldoende uniform ingerichte voetgangersoversteekplaatsen

• •

  Aanpakken van langlopende knelpunten

Veilige snelheden binnen en buiten de kom

De snelheid waarmee we ons verplaatsen, heeft invloed op onze veiligheid. Ons beleid stelt veilige snelheden vast die zowel efficiënt reizen als veiligheid mogelijk maken, zowel binnen als buiten de bebouwde kom.

• •

  Implementatie van de nieuwe gebiedsontsluitingsweg 30 km/u binnen de bebouwde kom

• •

  Implementatie van 60 km/u buiten de bebouwde kom

Ruimte voor diversiteit op het fietspad

De diversiteit aan lichte voertuigen zoals elektrische fietsen, speedpedelecs leiden tot meer veerplaatsingen over langere afstanden in vergelijking met de normale fiets. Daarnaast ontstaan er ook meer snelheidsverschillen. Om veilig gebruik te maken van deze voertuigen is het belangrijk dat fietspaden voldoende ruimte bieden om in te halen.

• •

  Sterk netwerk met doorfietsroutes (zie ook bereikbaarheid)

• •

  Brede fietspaden op hoofdroutes

Veilige schoolomgevingen

Schoolomgevingen verdienen bijzondere aandacht. Ons doel is om deze gebieden veiliger te maken, zodat kinderen en families zonder zorgen (zelfstandig) naar school kunnen gaan.

• •

  Lage snelheden in schoolzones

• •

  Attentieverhogende schoolzones

• •

  Fietsen en lopen uitnodigen en auto te gast

Veilig gevoel op straat

Een gevoel van veiligheid op straat is van onschatbare waarde. We willen dat iedereen zich met een veilig gevoel in gemeente Meerssen kan verplaatsen, ook wanneer het donker is. Via slimme stadsplanning, goede verlichting en zichtlijnen willen we een straatomgeving creëren waarin die prettig is. Handhaving speelt hierin ook een rol.

Dit komt terug bij thema 4.

• •

  Aandacht voor sociale veiligheid in ontwerp, met name in het donker

2.3.2 Duurzaam - Aanpassingsvermogen voor de toekomst

In een wereld waarin verandering de constante factor is, staat ook het thema duurzaamheid centraal. We moeten op weg naar een veerkrachtige toekomst. Het doel: "Voorbereiding op de toekomst door aanpassingsvermogen."

Reduceren uitstoot (CO2, stikstof, fijnstof)

De impact van onze mobiliteit reikt ver. Het verminderen van emissies zoals CO2, stikstof en fijnstof door het maken van andere mobiliteitskeuzes draagt bij aan de beleidsdoelen om uitstoot te reduceren. Door het stimuleren van duurzame mobiliteit in gemeente Meerssen werken we aan een schonere lucht en bewerkstelligen we een gezonder milieu.

• •

  Stimuleren actieve mobiliteit en OV

• •

  Verkennen van de mogelijkheden voor implementatie van deelmobiliteit

• •

  Vergroten van laadmogelijkheden en stimuleren van elektrisch vervoer

Benutten van kansen voor klimaatadaptatie: water en biodiversiteit

Infrastructuur voor verplaatsingen bieden ruimte voor dubbelgebruik. Hierdoor kan er in de gemeente beter worden omgegaan met hitte, extreme regen of droogte. Tegelijkertijd zijn er kansen om de biodiversiteit te versterken. Zo passen we ons aan richting de toekomst en creëren we tegelijkertijd een ecosysteem waarin rijke natuurpracht behouden blijft.

• •

  Wegen inzetten ten behoeve van waterberging en het afvoeren van water

• •

  Groenen netten, wegen als verbindingen van ecosystemen

• •

  Vergroening in plaats van verharding, met name in gebieden met groot risico op hittestress

• •

  Diversiteit in groen

Recreatief wandelen en fietsen

De landschappelijke kwaliteiten in gemeente Meerssen dragen bij aan de ambities voor het creëren van een schone lucht en een klimaatadaptatie. Tegelijkertijd biedt het de ruimte voor een aantrekkelijk netwerk voor wandelen en fietsen waarmee we inwoners en bewoners faciliteren en stimuleren om actief te wandelen en fietsen. Dat komt ten goede komt aan de gezondheid en welzijn.

• •

  Stimuleren actieve recreatieve mobiliteit

• •

  Veilige recreatieve wandel- en fietsroutes

2.3.3 Bereikbaarheid & Toegankelijkheid - Een robuust netwerk met aandacht voor doorstroming en gebruik voor iedereen

In een wereld waar bewegingsvrijheid gelijkstaat aan sociale inclusie, is toegankelijkheid een van de belangrijkste aandachtspunten van de gemeente. Het doel: dorpskernen goed bereikbaar voor iedereen.

Doorstroming in netwerken

Ons beleid voorziet in het creëren van een robuust netwerk, zorgvuldig ontworpen om rekening te houden met verkeersstromen en zo gebruiksvriendelijkheid voor elke persoon te waarborgen. Terwijl we de basis leggen voor dit onderling verbonden web, erkennen we het belang van het geven van prioriteit aan actieve reismogelijkheden binnen deze netwerken. Hierbij verliezen we de doorstroming van de privéauto, de stadslogistiek en het vracht- en landbouwverkeer niet uit het oog.

• •

  Routenetwerk fiets

• •

  Routenetwerk OV

• •

  Routenetwerk Nood- en hulpdiensten

• •

  Routenetwerk auto

• •

  Routenetwerk logistiek en vrachtverkeer

• •

  Ontsluiting ten tijde van evenementen. Zie draaiboek evenementen.

• •

  Ontsluiting ten tijde van wateroverlast. Zie draaiboek en checklist (dreigend) hoogwater voor woonbuurten.

Zorg voor onze kinderen en oudere inwoners

Terwijl we voorwaarts gaan, is het essentieel om rekening te houden met de diverse behoeften van onze samenleving, inclusief onze vergrijzende bevolking. Het beleidsplan pleit voor een toegankelijke infrastructuur die voldoet aan de evoluerende vereisten van senioren, waarbij hun onafhankelijkheid en deelname binnen de stedelijke landschappen worden gewaarborgd.

• •

  Kinderen kunnen binnen de kernen zelfstandig en veilig lopen en fietsen

• •

  Oudere inwoners blijven zo lang mogelijk zelfstandig, veilig en actief in het verkeer

Aandacht voor mindervalide inwoners en bezoekers

Het garanderen van een infrastructuur die geschikt is voor mensen met diverse beperkte mobiliteitsmogelijkheden is van belang voor de toegankelijkheid in de gemeente. Het beleid benadrukt de inzet om omgevingen te creëren die gevoelig zijn voor de behoeften van minder bevoordeelde individuen, waardoor zij met gemak en waardigheid door de gemeente kunnen bewegen.

• •

  Publieke en openbare voorzieningen zijn gemakkelijk te bereiken voor mensen met een verstandelijke en/ of fysieke beperking

Bereikbare kernen en bedrijfslocaties

De vijf verschillende kernen hebben een belangrijke verbindende, dienstverlenende en economische functie binnen de gemeente. Op deze plekken zijn voorzieningen gecentreerd en komt veel verkeer te samen. Zoekverkeer is onnodig en ongewenst. Het is daarom belangrijk dat de kernen voor verschillende verkeersdeelnemers vanuit de gemeente en de regio bereikbaar zijn middels logische, herkenbare routes. Daarnaast zijn er bedrijfslocaties in Bunde (de Meer), Meerssen (Weerterveld en Kruisberg) en Ulestraten (Bamford). Voor zowel logistiek als werknemers is het belangrijk dat deze locaties op veilige, duurzame wijze optimaal bereikbaar blijven.

• •

  Bezoekers worden middels logische, herkenbare routes naar de verschillende kernen begeleid

• •

  Ophaalpunten voor pakketten worden gecombineerd met fysieke winkels om wisselwerking te bevorderen en extra verplaatsingen te reduceren

• •

  Kernen en bedrijflocaties zijn op veilige, duurzame wijze gemakkelijk te bereiken

2.3.4 Verkeersleefbaarheid - minder hinder

Goed verbonden zijn en ons makkelijk kunnen verplaatsen heeft ook een schaduwkant. Verkeer kan leiden tot hinder. Leefbaarheid staat echter voor de gemeente centraal als de sleutel tot een harmonieuze samenleving. Daarom zetten we ons in om hinder van mobiliteit te verminderen.

De juiste gebruiker parkeert op de juiste plek

Om de parkeersituatie in gemeente Meerssen beter te regelen is in december 2022 de parkeernota 2022 – 2025 vastgesteld. Deze parkeernota geeft het beleid van het parkeren in het centrum van de kern Meerssen weer en presenteert de gehanteerde parkeernormen.

Vanuit de gemeente is er behoefte aan een parkeerbeleid voor de gehele gemeente waarbij de huidige maatregelen worden heroverwogen. Sinds de invoering van het betaald parkeren zijn namelijk diverse nieuwe parkeervoorzieningen gerealiseerd zoals de P&R terreinen. Daarnaast zijn er diverse vergunninghouderszones gerealiseerd en hebben er herontwikkelingen plaatsgevonden. Ook is het betaalregime in de loop der jaren aanzienlijk veranderd waardoor diverse neveneffecten hebben plaatsgevonden. Deze veranderingen hebben geleid tot een versnipperd parkeerbeleid waardoor de ruimte niet optimaal gebruikt wordt.

Daarnaast kent ook de kern Bunde vraagstukken met betrekking tot parkeren in het centrumgebied. Tot slot spelen er diverse knelpunten rondom voorzieningen en woonwijken in de gehele gemeente waar met een uniform parkeerbeleid sturing aan gegeven kan worden.

Tijdens de looptijd van dit GVVP gaat de gemeente daarom aan de slag met een nieuw parkeerbeleid voor de gehele gemeente als opvolger van de huidige parkeernota 2022- 2025.

• •

  Passend parkeerbeleid op centrum en buurtniveau

• •

  Optimaal gebruik van huidige parkeervoorzieningen

Reduceren van omgevingshinder

De impact van mobiliteit gaat ook over het verminderen van geluidshinder, trillingen en directe overlast van luchtvervuiling. Het doel is om een omgeving te creëren waarin iedereen zich comfortabel kan bewegen zonder de ongewenste effecten van geluid, trillingen en uitstoot.

• •

  Reduceren van overlast vrachtverkeer

• •

  Reduceren van overlast landbouwverkeer

Uitnodigen van veilig verkeersgedrag en handhaving voor onveilig verkeersgedrag

Veilig verkeersgedrag wordt bevorderd met een duurzaam veilige verkeersinrichting (zie thema veiligheid), informatievoorziening en campagnes. Een veilige en verantwoorde samenleving vereist handhaving van verkeersregels en het voorkomen van gevaarlijk rijgedrag. Het beleid zet zich in voor de handhaving van goede rijgewoonten, wat bijdraagt aan een veiligere mobiliteitservaring en een leefomgeving vrij van onnodige risico's.

• •

  Voorlichting en bewustwording verkeersgedrag (afleiding in het verkeer, zichtbaarheid op de fiets, rijden met gewenste snelheid)

• •

  Reduceren van te hard rijden

• •

  Reduceren van overlast wielergroepen

Voorkomen van neveneffecten bij nieuwe ontwikkelingen

Nieuwe ontwikkelingen mogen de leefbaarheid van onze omgeving niet ondermijnen. We willen ongewenste neveneffecten van nieuwe innovaties voorkomen, zoals verrommeling van de openbare ruimte door deelvoertuigen of extra verplaatsingen van zoekverkeer of door pakketkluizen.

• •

  Geen onnodig extra verplaatsingen bijv. bij gebiedsontwikkelingen

• •

  Geen overlast van deelmobiliteit