Actieplan Geluid Provincie Fryslân 2024-2028

2.1 Europese regelgeving

Op 18 juli 2002 werd door het Europees Parlement de Richtlijn 2002/49/EG, betreffende de evaluatie en de beheersing van omgevingslawaai gepubliceerd. In het kort wordt dit de “Richtlijn omgevingslawaai” genoemd. De bepalingen in de Wet milieubeheer zijn gebaseerd op deze Richtlijn omgevingslawaai.

De richtlijn is van toepassing op omgevingslawaai, waaraan mensen worden blootgesteld. 

Deze geldt onder andere voor de volgende bestemmingen:

• Woningen; 

• Geluidgevoelige objecten, zoals scholen en ziekenhuizen en ook ligplaatsen voor woonschepen en woonwagenstandplaatsen 

• Stille gebieden op het platteland;

In de richtlijn spitst men zich vooral toe op het vaststellen, handhaven en zo nodig en gewenst het omlaag brengen van geluidniveaus in de woon- en leefomgeving. Hinder is het bekendste effect van geluid. Daarnaast kan een te hoog geluidniveau ook leiden tot slaapverstoring of zelfs hart- en vaatziekten. 

Om deze gevolgen te bestrijden worden de volgende acties ondernomen:

• Inventariseren van de blootstelling aan wegverkeerslawaai door middel van geluidbelastingkaarten; 

• Vaststellen van actieplannen om lawaai te voorkomen c.q. beperken. Dergelijke plannen moeten vooral afgestemd zijn op situaties waar hoge geluidniveaus schadelijke kunnen zijn voor de mens. Tevens moeten lage geluidniveaus zo veel mogelijk gewaarborgd blijven; 

• Informeren van de bevolking over omgevingslawaai en de gevolgen daarvan.

De richtlijn is gebaseerd op onderzoek van de Europese Commissie naar de omvang van en mate waarin mensen binnen de Europese Unie aan omgevingslawaai werden blootgesteld. Hieruit bleek dat circa 45 miljoen mensen te veel omgevingslawaai ondervonden. Het geluidniveau was soms zo hoog, dat het slecht was voor de woon- en leefkwaliteit en tot gevaar voor de gezondheid leidde. Op basis van dat onderzoek en overige berichten uit de diverse landen wijzigde de EU haar geluidbeleid. In het ’Groenboek geluid’(1996) werd vastgesteld dat het tot dan toe gevoerd geluidbeleid te versnipperd en niet doelmatig was.

2.2 Omgevingswet

Op 1 januari 2024 is de Omgevingswet (Ow) van kracht geworden. Op basis daarvan dient de provincie voor alle provinciale wegen, met een jaarlijkse weekdagintensiteit van meer dan 2.500 mvt/etmaal in een door de provincie gekozen basisjaar, geluidproductieplafonds (gpp’s) op referentiepunten en een geluidaandachtsgebied vast te stellen. 

De geluidproductieplafonds (gpp’s) worden gevormd door een aantal denkbeeldige referentiepunten aan weerszijden van de weg. Op deze referentiepunten wordt het geluid berekend van een door de provincie te bepalen referentie(basis)jaar. De provincie heeft gekozen voor 2023 als basisjaar. 2023 is het eerste volledige kalenderjaar waarvan we van alle benodigde wegvakken kwalitatief goede data hebben. 

Vervolgens wordt bij de vaststelling van gpp’s een ‘werkruimte’ van 1,5 dB toegevoegd, waarbij uiteindelijk de vast te stellen plafondwaarde ontstaat. De werkruimte is noodzakelijk om fluctuaties in verkeersintensiteiten op te vangen, zodat het plafond niet meteen overschreden wordt bij een fluctuatie of kleine verandering. De maximale toelaatbare plafondwaarde is 65 dB buiten de bebouwde komt en 70 dB binnen de bebouwde kom. Objecten met een hogere geluidbelasting komen op de verplichte saneringslijst. 

Periodiek (elk jaar) wordt bekeken of de vastgestelde plafonds al dan niet overschreden worden, bijvoorbeeld door toename van verkeer. Elke vijf jaar dient een formeel nalevingsrapport te worden op- en vastgesteld. Daarin wordt in beeld gebracht waar plafonds worden overschreden, of waar de plafonds worden benaderd.
Bij een overschrijding is de wegbeheerder verplicht om maatregelen te treffen om de overschrijding ongedaan te maken. Voor het nemen van maatregelen wordt de verplichte volgorde van eerst bron- en overdrachtsmaatregelen en dan pas saneren gehanteerd. 

Wanneer maatregelen niet mogelijk of niet voldoende doelmatig zijn, kan de provincie een besluit nemen om het plafond te verhogen. In dat geval moet bij de betreffende woningen het geluidniveau in de woning onderzocht worden en eventueel maatregelen aangeboden worden om aan de eis beschreven in de Ow te voldoen.  

Opmerking:
Ook voor wegreconstructie(s) geldt dat het geluid in de toekomstige situatie binnen de gpp’s moet blijven.
In geval van aanleg van een nieuwe weg geldt een ander regime om nieuwe geluidhinder situaties te voorkomen. Er dient te worden aangetoond dat ter hoogte van geluidgevoelige objecten wordt voldaan aan de standaardwaarde (L_den = 50 dB) voor nieuwe situaties. Dit op grond van een akoestisch onderzoek dat is gebaseerd op gegevens in het toekomstig maatgevende jaar.
Voor deze nieuwe weg moeten dan eveneens gpp’s en een aandachtsgebied worden vastgesteld. 

De gpp’s en het geluidaandachtsgebied dienen uiterlijk 31 december 2026 te zijn vastgesteld. Na vaststelling van de gpp’s en het geluidaandachtsgebied moeten nieuwe saneringslijsten worden opgesteld. Op deze lijsten moeten de geluidgevoelige bestemmingen voorkomen welke binnen het geluidaandachtsgebied van de provinciale wegen liggen èn een bepaalde geluidbelasting ondervinden. In afwachting van een daarvoor nog te nemen Koninklijk Besluit zullen deze lijsten in principe circa twee jaar na het vaststellen van de gpp’s moeten zijn vastgesteld. 

Onder de Ow moet de verplichte saneringslijst en kan de vrijwillige saneringslijst worden opgesteld. 

Verplichte saneringslijst

De verplichte saneringslijst betreft alle geluidgevoelige bestemmingen langs een provinciale weg welke zijn gelegen:   

• Binnen de bebouwde kom en met een geluidbelasting op de gevel van méér dan 70 dB; 

• Buiten de bebouwde kom en met een geluidbelasting van méér dan 65 dB.

Vrijwillige saneringslijst 

De vrijwillige saneringslijst betreft alle geluidgevoelige bestemmingen langs een provinciale weg welke zijn gelegen:   

• Binnen de bebouwde kom met een geluidbelasting op de gevel van méér dan 65 dB tot en met 70 dB; 

• Buiten de bebouwde kom met een geluidbelasting van méér dan 60 dB tot en met 65 dB.

De geluidbelasting wordt daarbij bepaald op basis van de brondata behorende bij het volledig benut geluidproductieplafond (= gpp + werkruimte 1,5 dB). 

De provincie is als wegbeheerder, onder de Ow verantwoordelijk voor de sanering van geluidgevoelige objecten langs de provinciale wegen. Voor geluidgevoelige bestemmingen op de verplichte saneringslijst kan, nadat de provincie een saneringsprogramma heeft vastgesteld, subsidie worden aangevraagd. De kosten voor het nemen van maatregelen worden gesubsidieerd door het Rijk. Het aanbrengen van gevelmaatregelen wordt naar verwachting volledig gesubsidieerd voor woningen op de verplichte saneringslijst. Voor bron- en overdrachtsmaatregelen kan ook subsidie worden aangevraagd en zijn eenheidsbedragen beschikbaar. 

Voor geluidgevoelige bestemmingen op de vrijwillige lijst kan ook, nadat een saneringsprogramma is vastgesteld, subsidie worden aangevraagd. Echter bij deze lijst wordt slechts een deel van de kosten voor het aanbrengen van gevelmaatregelen gesubsidieerd door het rijk. Dit deel wordt bepaald op basis van een nieuwe regeling sanering verkeerslawaai onder de Ow waarbij voor het percentage een staffeling wordt gehanteerd op basis van de overschrijding van het binnenniveau. Dit percentage varieert van 30% tot 60%. Het resterende deel (70% tot 40%) komt dan voor rekening van de provincie dan wel de eigenaar. 

Met deze nieuwe systematiek onder de Ow zullen burgers beter worden beschermd tegen een te hoge geluidbelasting en een toenemende geluidbelasting door de groei van het verkeer. De provincie dient er namelijk voor te zorgen dat het vastgestelde geluidplafond niet wordt overschreden. Daarnaast zullen eigenaren van geluidgevoelige bestemmingen (woningen en andere geluidgevoelige objecten), welke straks voorkomen op de verplichte, provinciale saneringslijst, onder bepaalde voorwaarden in aanmerking kunnen komen voor landelijke subsidie voor gevelmaatregelen. 

2.3 Actieplan Geluid onder de Ow

De verplichting voor het opstellen van een actieplan is geregeld in artikel 2.26 van de Ow met daarbij verwijzend naar de in artikel 3.8 van de Ow genoemde Europese richtlijn omgevingslawaai. 

De eerder door de provincie vastgestelde Geluidbelastingkaart vormt de basis voor het onderhavige Actieplan (art.3.6, lid 2 Ow).  

In afdeling 4.3 van het aan de Ow gerelateerde Besluit kwaliteit leefomgeving (Bkl), wordt nader ingegaan op de actieplannen geluid (zie ook bijlage 1). Daarin zijn, naast de verplichting tot het vaststellen van een plandrempel (art.4.22, Bkl), in artikel 4.24 voorwaarden gesteld aan de inhoud van een actieplan. 

Een actieplan dient in ieder geval de volgende (verplichte) elementen te bevatten:

• 1.

  Een beschrijving van de geluidbronnen.

• 2.

  Een vermelding van de instanties bij wie de geluidbronnen in beheer zijn.

• 3.

  Een beschrijving van het wettelijk kader voor geluidbelasting door die geluidbronnen.

• 4.

  Een samenvatting van de gegevens die zijn opgenomen in de geluidbelastingkaart of geluidbelastingkaarten waarop het actieplan berust.

• 5.

  Een beschrijving van het beleid voor de eerstkomende 5 jaar en, voor zover redelijkerwijs mogelijk, voor de 5 jaar daarna, om de geluidbelasting in L_den en de geluidbelasting in L_night die wordt veroorzaakt door de betrokken geluidbron of geluidbronnen te beperken. Hierbij wordt in ieder geval de bescherming van stille gebieden betrokken.

• 6.

  Een overzicht van belangrijke infrastructurele werken die in de komende 5 jaar zijn voorgenomen en andere belangrijke ruimtelijke ontwikkelingen die van invloed zijn op de geluidhindersituatie.

• 7.

  Een overzicht van bestaande en in voorbereiding of uitvoering zijnde bron- en overdrachtsmaatregelen voor de betrokken geluidbron of geluidbronnen.

• 8.

  Een overzicht en een beoordeling van het aantal bewoners van woningen dat door geluid als gevolg van de betrokken geluidbron of geluidbronnen lijdt aan ischemische hartziekten, een hoge mate van hinder of een hoge mate van slaapverstoring ondervindt.

• 9.

  Een planning van de voorgenomen maatregelen om de geluidbelasting in L_den en de geluidbelasting in L_night in de komende 5 jaar te verminderen, waarbij een relatie wordt gelegd met de plandrempel en een schatting wordt gegeven van het effect van de maatregelen op het aantal bewoners van woningen, bedoeld onder 8.

• 10.

  Financiële informatie over de voorgenomen maatregelen, voor zover deze beschikbaar en openbaar is.

• 11.

  De situaties waarin de ten hoogste toelaatbare geluidbelasting op grond van de Wet luchtvaart of de standaardwaarde, bedoeld in de tabellen 3.34 en 5.78t Bkl, wordt overschreden.

• 12.

  De situaties waarin de grenswaarde, bedoeld in de tabellen 3.35 en 5.78u Bkl, wordt overschreden.

• 13.

  Een overzicht van voorgenomen maatregelen om te voldoen aan in het omgevingsplan vastgestelde geluidproductieplafonds als omgevingswaarden (gpp).

• 14.

  Een evaluatie van de uitvoering en de resultaten van het vorige actieplan.

• 15.

  Een beknopte samenvatting van de bovenstaande elementen.

• 16.

  Een verslag van het geluid door bronnen met een geluidproductieplafond als omgevingswaarde.

Stappen 11 t/m 13 en 16 kunnen pas worden gedaan in een volgend actieplan als er inmiddels gpp’s zijn vastgesteld.

In het bestuursakkoord 2023-2027 “Oparbeidzje foar Fryslân” geeft GS het volgende als ambitie aan:   

“Wij werken aan een schoon, gelukkig en gezond Fryslân. Daar blijven wij gezond en gelukkig en genieten wij van de schone lucht”.   

In zijn algemeenheid draagt geluidhinder niet bij aan geluk en gezondheid. Ten aanzien van gezondheid ligt de focus vooral op gezondheidsaspecten als zorg, eten en bewegen en minder op gezonde leefomgeving.
In het bestuursakkoord is geen specifieke aandacht voor geluidhinder. Er is wel een tijdelijk budget beschikbaar om aan de wettelijke verplichtingen te voldoen.
Het onderhavige Actieplan beschrijft de ambitie op dit terrein de komende periode.  

In het Regionaal Mobiliteitsprogramma (RMP) is wel aandacht voor de schadelijke effecten van geluidhinder door wegverkeerslawaai op de omgeving. Een nadere uitwerking voor het thema geluid volgt bij het RMP 2.0.

3.1 Útfieringsprogramma RMP 2024

In het Útfieringsprogramma RMP 2024 wordt in hoofdstuk 6 aangegeven dat in 2024 een Actieplan Geluid wordt vastgesteld. Daarnaast wordt ook aangegeven dat de provincie uiterlijk 31 december 2026 Geluidproductieplafonds en een geluidaandachtsgebied heeft vastgesteld.  

Nieuwe (rond-)wegen en reconstructies opgenomen in het Útfieringsprogramma RMP 2024 kunnen een belangrijke bijdrage aan de verbetering van het geluidniveau in de leefomgeving leveren. Bij reconstructies en aanleg van nieuwe wegen worden de regels uit de Ow gevolgd om te voorkomen dat nieuwe hindersituaties ontstaan. 

Het Útfieringsprogramma RMP 2024 bevat geen grootschalige reconstructies of aanleg van nieuwe wegen die in de toekomst van betekenis kunnen zijn voor vermindering van de geluidbelasting. Een aantal snelheidsverlagingen mogelijk wel.

3.2 Onderhoud wegen in relatie met stil type asfalt

Voor het groot onderhoud deklagen is jaarlijks een vast budget beschikbaar. Dit budget is afgestemd op het huidige areaal, type asfalt en afgesproken onderhoudsniveau. Keuzes ten aanzien van milieueisen, zoals stiller asfalt, kunnen gevolgen hebben voor de onderhoudskosten. Zo kunnen de geluidskaders bijvoorbeeld leiden tot het toepassen van geluidarmer asfalt waarvan de levensduur korter is in vergelijking met het regulier toegepaste asfalt. Op dit moment is er in de onderhoudsbudgetten geen ruimte voor extra onderhoudskosten voor stil asfalt. Dat maakt dat de optie stiller asfalt als geluidreducerende maatregel in dit Actieplan buiten beschouwing gelaten wordt.

3.3 Maatregelen Actieplan

In deze overgangsperiode tussen het oude geluidsregime en het opstellen van gpp’s, het geluidaandachtsgebied en op te stellen saneringslijsten, kiest de provincie ervoor om geen maatregelen te nemen en de sanering op te pakken als duidelijk is wat de verplichtingen zijn ten aanzien van de omvang de uit te voeren saneringen in het kader van de Omgevingswet  

Binnen de huidige kaders van het beheer en onderhoudsbeleid kunnen geen bron- en overdrachtsmaatregelen genomen worden. Omdat dat de eerst voorliggende maatregelen zijn, pleit ook dat ervoor om de sanering op te pakken bij de uitvoering van de verplichte saneringslijst(en). Willen bron- en overdrachtsmaatregelen dan wel mogelijk zijn, dan dient er eerst een beleidswijziging plaats te vinden.

Het Actieplan Geluid van de Provincie Fryslân voor de periode 2018-2022, is op 17 juli 2018 vastgesteld. In dat actieplan was een geluidbelasting van L_den 65 dB als plandrempel gehanteerd.
Dat Actieplan had betrekking op 121 wegvakken waarop in 2016 het aantal voertuigpassages meer dan 3 miljoen bedroeg.  

Op basis van de toen gekozen plandrempel van L_den 65 dB ondervonden 217 bestemmingen een hogere geluidbelasting.     

Gebleken is dat van dat aantal:

• 83 woningen in het verleden al waren voorzien van geluidisolatie; 

• 11 woningen vanwege het bouwjaar na 1986, op basis van een hogere waarde besluit, ook al waren voorzien van gevelmaatregelen; 

• 2 bestemmingen geen geluidgevoelige bestemmingen waren; 

• 45 woningen worden opgenomen in de uitvoering van een saneringsproject langs de N355 en N396.

Voor de nog resterende 76 bestemmingen is in het Actieplan Geluid 2018-2022 een maatregelpakket opgenomen.    

Daarin is aangegeven dat:

• 11 woningen met een geluidbelasting van meer dan 68 dB, daar waar nodig zullen worden voorzien van aanvullende geluidisolatie; 

• Voor de overige 65 bestemmingen bronmaatregelen in de vorm van stil asfalt worden voorgesteld over een totale lengte van 6,8 kilometer op alleen de N358. (= lengte 1,4 kilometer tussen Augustinusga-Surhuisterveen en een lengte van 5,4 kilometer ter hoogte van de Skieding).

4.1 Gerealiseerde bronmaatregelen N358 periode 2018-2022

Het aanbrengen van het 6,8 km stil asfalt SMA NL8G+ op de N358 is slechts voor een deel binnen de periode 2018-2022 aangebracht. Voor het deel N358 tussen Augustinusga-Surhuisterveen is van de 1,4 kilometer ca. 800 m SMA NL8G+ aangebracht. Het andere deel van de 1,4 km maakt deel uit van de aanleg van een nieuwe ovonde en een nieuwe parallelweg. Dit deel van de weg zal samen met het 5,4 kilometer wegvak van de N358 (Skieding) in 2024-2026 worden voorzien van de gekozen bronmaatregel.

4.2 Gerealiseerde gevelvoorzieningen 11 woningen

Op basis van het Actieplan Geluid 2018-2022 zouden 11 bestemmingen (woningen) met een geluidbelasting van meer dan 68 dB worden voorzien van geluidisolatie. 3 woningen daarvan moesten nog worden uitgevoerd op basis van het Actieplan Geluid 2013-2017.  

In 2019 is akoestisch onderzoek uitgevoerd om de geluidbelasting voor deze woningen te bepalen voor het toekomstig maatgevende jaar 2030.  

De uitvoering van de 11 woningen op basis van het Actieplan Geluid 2018-2022 is geheel afgerond.

4.3 Evaluatie maatregelen vorige actieplan

Grote infrastructurele projecten hebben vaak een positieve impact op het verminderen van de geluidhinder van het wegverkeer. Enerzijds is er sprake van gewijzigde verkeersstromen waardoor op onderliggende wegen de hinder minder kan worden en anderzijds worden bij wijziging of aanleg van wegen de geluidnormen uit de Wet geluidhinder en straks de normen uit de Ow in acht genomen waardoor een acceptabel geluidniveau wordt gegarandeerd en er dus geen nieuwe geluidgehinderden bij komen. 

Een goed voorbeeld daarvan is de realisatie van de Centrale As en de rondweg Hurdegaryp. Door de aanleg van deze wegen is het doorgaande verkeer door de dorpen drastisch afgenomen waardoor de geluidhinder op veel woningen langs deze voormalig provinciale wegen is afgenomen tot acceptabele waarden. De Centrale As en de rondweg Hurdegaryp waren overigens nog niet opgenomen in het Actieplan Geluid 2018-2022. Bij het opstellen van de daarbij behorende Geluidbelastingkaart waren er voor deze wegen tezamen met de N913 en N381 nog geen feitelijke intensiteiten bekend.  

Het voorliggende Actieplan is gebaseerd op de geluidbelastingkaart met nieuwe, actuele verkeersgegevens en uitgangspunten uit 2021. Afhankelijk van de plandrempelkeuze en de ontwikkeling/spreiding van verkeersstromen kan het zijn dat het aantal wegvakken met mogelijke bronmaatregelen zich deels op andere locaties voordoen dan op basis van het vorige Actieplan geluid 2018-2022. 

Gezien de nieuwe Ow en het moeten vaststellen van gpp's, kijkt de provincie Fryslân nu niet alleen naar bestaande provinciale wegen met meer dan 3 miljoen voertuigpassages de geluidhinder te verminderen, maar alle provinciale wegen.

De Geluidbelastingkaart 2021 met daarin de brondata van het verkeer in dat basisjaar vormt de basis voor het opstellen van het Actieplan. Wettelijk is dat zo bepaald. 

Voor de Geluidbelastingkaart is op elk geluidgevoelig gebouw (o.a. woning, school of zorggebouw) langs het provinciale wegennet de geluidbelasting berekend. Daarbij is ook rekening gehouden met de gevelreflectie van andere gebouwen. In navolging van de Geluidbelastingkaart is dat in het geval van het Actieplan ook gedaan.  

De geluidbelasting wordt uitgedrukt in decibel, afgekort als dB. De decibel is de standaardmaat voor de geluidsterkte. Omdat het verkeer niet op elk moment van de dag even druk is, varieert ook de hoeveelheid verkeerslawaai. Daarom wordt er gerekend met een gemiddelde: de geluidbelasting. 

Het achtervoegsel L_den of L_night geeft aan over welk gemiddelde het gaat. L_night heeft betrekking op het geluid tijdens de nachtelijke uren (tussen 23:00 – 07:00 uur). L_den heeft betrekking op het geluid gedurende het gehele etmaal . Daarbij telt nachtelijk geluid en geluid tijdens avonduren (19:00 – 23.00 uur) sterker mee dan geluid overdag (07:00 – 19.00 uur), omdat gebleken is dat geluid ‘s avonds en ’s nachts eerder tot hinder leidt dan overdag.

5.1 Andere rekenmethode geluidbelastingkaart

In afwijking van de vorige geluidbelastingkaarten is de Geluidbelastingkaart 2021 berekend op basis van de nieuwe rekenmethode CNOSSOS-NL. Voor vorige geluidbelastingkaarten werd nog gebruik gemaakt van de SKM-II rekenmethode. 

Het gebruik van die nieuwe rekenmethode geeft andere, hogere resultaten en aantallen dan de oude rekenmethode. De optredende verschillen en de oorzaken daarvan zijn benoemd en toegelicht in hoofdstuk 5 van de Geluidbelastingkaart 2021.Zie hiervoor ook de toelichting op het Informatiepunt Leefomgeving (https://iplo.nl/thema/geluid/regels-geluid-handig-toepassen/uitvoering-actieplan-geluid/onderzoek-rekenmethode-cnossos/) 

5.2 Onderscheid provinciale wegen

Met de in 2022 vastgestelde Geluidbelastingkaart 2021 is de geluidsituatie onderzocht ten gevolge van de provinciale wegen(delen) met meer dan 3 miljoen motorvoertuig-passages in dat jaar en de overige provinciale wegen. Deze wegvakken zijn op 19 september 2022 geüpload in het CVGG. Hiermee voldoen we aan de verplichting wat betreft het aan leveren van gegevens. 

In het voorliggende Actieplan wordt als vervolg op de Geluidbelastingkaart 2021 eveneens onderscheid gemaakt in de provinciale wegen met meer dan 3 miljoen voertuigpassages en overige provinciale wegen.  

In figuur 1 zijn de provinciale wegen opgenomen en wegvakken met meer dan 3 miljoen motorvoertuig-passages in 2021, en overige provinciale wegen weergegeven (Bron: Geluidbelastingkaart 2021).  

De wegen met meer dan 3 miljoen passages per jaar zijn in roodweergegeven. In tegenstelling tot de vorige geluidbelastingkaart (2016) zijn nu ook de N381, de N356 (Centrale As), de rondweg rond Garyp (N913) en de rondweg om Hurdegaryp (N355) opgenomen. Deze wegvakken, uitgezonderd de N913 maken nu ook deel uit van de wegen met meer dan 3 miljoen passages per jaar. Ten tijde van het opstellen van de geluidbelastingkaart 2016 waren deze wegen net aangelegd en/of gereconstrueerd of pas in 2016 opengesteld, waardoor de verkeersintensiteit voor het jaar 2016 niet representatief was. 

5.3 Telgegevens Geluidbelastingkaart 2021

6.1 Afwegingen plandrempel keuze

Eén van de belangrijkste stappen bij het opstellen van een actieplan is het maken van een keuze voor de te hanteren plandrempel. Een plandrempel geeft de geluidwaarde aan waarboven de provincie onderzoek gaat doen naar mogelijke maatregelen. Het college van Gedeputeerde Staten kan zelf een plandrempel vaststellen. Voor woningen, scholen of zorggebouwen met een hogere geluidbelasting dan de plandrempel, kunnen dan maatregelen worden getroffen.  

Eerst is nagegaan wat voor de hand liggende plandrempels zouden zijn. Er is gekozen om aan te sluiten bij de waarden die gaan gelden voor de verplichte en vrijwillige saneringslijst. Ook is daarbij rekening gehouden met de eerder door de provincie gehanteerde plandrempel. Verder is overwogen om de plandrempel te laten aansluiten bij de drempelwaarde voor nieuwe situaties (50 dB).
Bij die verschillende plandrempels is verkend wat de omvang van de problematiek en mogelijke maatregelen en opgave zijn en wat de kosten daarvan zouden zijn. 

6.2 Keuze plandrempel Lden 64/69 dB

6.3 Keuze maatregelen

Zoals ook al aangegeven in paragraaf 4.3 kiest de provincie er voor om in deze overgangsperiode tussen het oude geluidsregime en het opstellen van gpp’s, het geluidaandachtsgebied en op te stellen saneringslijsten, geen maatregelen te nemen en de sanering op te pakken bij de uitvoering van alleen de verplichte sanering in het kader van de Ow.  

Bij de sanering van geluid dienen we eerst te kijken naar bron- en overdrachtsmaatregelen en dan pas naar het isoleren van woningen. Binnen de huidige kaders van het beheer en onderhoudsbeleid kunnen geen bron en overdrachtsmaatregelen genomen worden. Omdat dat de eerst voorliggende maatregelen zijn, pleit ook dat ervoor om de sanering op te pakken bij de uitvoering van de (verplichte) saneringslijst(en). Willen bron- en overdrachtsmaatregelen dan wel mogelijk zijn, dan dient er eerst een beleidswijziging plaats te vinden.

6.4 Stiltegebieden

In de geluidbelastingkaart worden ook stiltegebieden beoordeeld. De provincie heeft de ligging van deze stiltegebieden in de provinciale omgevingsverordening vastgelegd. Voor de stiltegebieden heeft de Provincie Fryslân (nog) geen concrete normstelling opgenomen. In het kader van de Ow heeft de provincie de opdracht normen op te nemen voor stiltegebieden. Hier wordt aan gewerkt.

8.1 Inspraak (participatie) en publicatie

Bij het opstellen van een actieplan dient er onder de Ow aandacht te zijn voor het aspect participatie. Het vaststellen van het actieplan is geen voor beroep vatbaar besluit, omdat het alleen beleidsvoornemens en voorgenomen maatregelen bevat en niet is gericht op direct rechtsgevolg.  

In het bestuursakkoord zijn geen ambities opgenomen ten aanzien van geluidhinder. Wel heeft men aangegeven aan de wettelijke verplichtingen te zullen voldoen.
Het ligt daardoor niet voor de hand een uitgebreid gesprek met de samenleving aan te gaan over het invullen van een ambitie en de wenselijke hoogte van de plandrempel dan wel het uitvoeren van maatregelen. De ruimte om daaraan tegemoet te komen is er niet of nauwelijks.  

Het actieplan moet binnen vier weken na vaststellen op de gebruikelijke wijze in te zien zijn door de betrokkenen. Wij dragen er zorg voor dat het Actieplan Geluid Provincie Fryslân Periode 20234-2028 tijdig via het Digitale Stelsel Omgevingswet is in te zien en na vaststelling in het DSO wordt opgenomen. Ook dragen we er zorg voor dat de noodzakelijke gegevens via de Centrale voorziening geluidgegevens (Cvgg) aan de minister van I&W worden verstrekt 

8.2 Zienswijzen

Het Ontwerp-actieplan heeft vanaf 21 januari 2025 tot en met 3 maart 2025 ter inzage gelegen. Er zijn 3 zienswijzen ingediend. Deze hebben geen aanleiding gegeven tot wijzigingen in het Ontwerp Actieplan geluid. Het actieplan is derhalve ongewijzigd vastgesteld.

AFDELING 4.3 ACTIEPLANNEN GELUID  

Artikel 4.22 (plandrempel) 

• 1.

  Een actieplan als bedoeld in de artikelen 3.6, eerste lid, 3.8, eerste lid, en 3.9, eerste lid, onder b, van de wet bevat een plandrempel in Lden en in Lnight voor de geluidbelasting op geluidgevoelige gebouwen.

• 2.

  De plandrempel kan voor verschillende categorieën van gevallen verschillend zijn.

• 3.

  In het actieplan wordt aangegeven welke maatregelen worden overwogen of in uitvoering zijn om overschrijdingen van de plandrempel te voorkomen of ongedaan te maken.

Artikel 4.24 (actieplan geluid provincie) 

• 1.

  Een actieplan als bedoeld in artikel 3.8, eerste lid, van de wet bevat een beschrijving van de in dat artikellid bedoelde geluidbronnen binnen het provinciale grondgebied en de elementen, bedoeld in artikel 4.23, eerste lid, onder b tot en met n, en een beknopte samenvatting van die geluidbronnen en elementen. 

• 2.

  Bij de beschrijving van het beleid, bedoeld in artikel 4.23, eerste lid, onder e, wordt in ieder geval betrokken de bescherming van stille gebieden, zijnde: 

  • a.

    de op grond van artikel 7.11, eerste lid, onder a, bij omgevingsverordening aangewezen stiltegebieden; en

  • b.

    gebieden waarin de fysieke leefomgeving in verband met geluid bijzondere bescherming behoeft, waartoe in ieder geval behoren de gebieden die als zodanig bij omgevingsplan zijn aangewezen en die zijn gelegen binnen een bij ministeriële regeling aangewezen agglomeratie.

• 3.

  Het actieplan bevat ook: 

  • a.

    het verslag van de resultaten van de monitoring, bedoeld in artikel 11.45, vierde lid, onder b, en de wijze waarop is voldaan aan de resultaatsverplichting, bedoeld in artikel 3.44;

  • b.

    een overzicht van de op grond van de artikelen 2.12a, eerste lid, en 2.13a, eerste lid, van de wet vastgestelde geluidproductieplafonds als omgevingswaarden waarbij toepassing is gegeven aan artikel 3.37;

  • c.

    een beschrijving van de ontwikkelingen van het bronbeleid en andere relevante ontwikkelingen die van invloed kunnen zijn op de geluidproductieplafonds, bedoeld onder b;

  • d.

    een motivering of de ontwikkelingen, bedoeld onder c, aanleiding geven tot intrekking of wijziging van de geluidproductieplafonds, bedoeld onder b;

  • e.

    de conclusies naar aanleiding van de resultaten van de monitoring, bedoeld in artikel 11.45; 
    en

  • f.

    een overzicht van voorgenomen maatregelen om te voldoen aan op grond van de artikelen 2.12a, eerste lid, en 2.13a, eerste lid, van de wet vastgestelde geluidproductieplafonds als omgevingswaarden.

Artikel 4.23 (actieplan geluid gemeente)

• 1.

  Een actieplan als bedoeld in artikel 3.6, eerste lid, van de wet bevat in ieder geval:

  • a.

    een beschrijving van de geluidbronnen, bedoeld in dat artikellid, die binnen het gemeentelijke grondgebied liggen;

  • b.

    een vermelding van de instanties bij wie die geluidbronnen in beheer zijn;

  • c.

    een beschrijving van het wettelijk kader voor geluidbelasting door die geluidbronnen;

  • d.

    een samenvatting van de gegevens die zijn vervat in de geluidbelastingkaart of geluidbelastingkaarten waarop het actieplan berust;

  • e.

    een beschrijving van het beleid voor de eerstkomende vijf jaar en, voor zover redelijkerwijs mogelijk, voor de vijf jaar daarna, om de geluidbelasting in Lden en de geluidbelasting in Lnight die wordt veroorzaakt door de betrokken geluidbron of geluidbronnen te beperken;

  • f.

    een overzicht van belangrijke infrastructurele werken die in de komende vijf jaar zijn voorgenomen en andere belangrijke ruimtelijke ontwikkelingen die van invloed zijn op de geluidhindersituatie;

  • g.

    een overzicht van bestaande en in voorbereiding of uitvoering zijnde bron- en overdrachtsmaatregelen voor de betrokken geluidbron of geluidbronnen;

  • h.

    een overzicht en een beoordeling van het aantal bewoners van woningen dat door geluid als gevolg van de betrokken geluidbron of geluidbronnen lijdt aan ischemische hartziekten als bedoeld in bijlage III, onder 1, bij de richtlijn omgevingslawaai, een hoge mate van hinder of een hoge mate van slaapverstoring ondervindt;

  • i.

    een planning van de voorgenomen maatregelen om de geluidbelasting in Lden en de geluidbelasting in Lnight in de komende vijf jaar te verminderen, waarbij een relatie wordt gelegd met de plandrempel en een schatting wordt gegeven van het effect van de maatregelen op het aantal bewoners van woningen, bedoeld onder h;

  • j.

    financiële informatie over de voorgenomen maatregelen, voor zover deze beschikbaar en openbaar is;

  • k.

    de situaties waarin de ten hoogste toelaatbare geluidbelasting op grond van de Wet luchtvaart of de standaardwaarde, bedoeld in de tabellen 3.34 en 5.78t, wordt overschreden;

  • l.

    de situaties waarin de grenswaarde, bedoeld in de tabellen 3.35 en 5.78u, wordt overschreden;

  • m.

    een overzicht van voorgenomen maatregelen om te voldoen aan in het omgevingsplan vastgestelde geluidproductieplafonds als omgevingswaarden;

  • n.

    een evaluatie van de uitvoering en de resultaten van het vorige actieplan;
    

Bijlage XIX. bij artikel 8.2 van deze regeling (dosiseffectrelaties voor actieplannen geluid) 

NTB