Beleidsregels Sociaal Domein Gemeente Oude IJsselstreek 2025

2.6.1 Jeugd

Verzorging aan verzekerden tot 18 jaar valt deels onder de Zorgverzekeringswet (Zvw) en deels onder de Jeugdwet. De Jeugdwet spreekt dan van persoonlijke verzorging.

Onder de Zvw valt de persoonlijke verzorging die nodig is in verband met een 'behoefte aan geneeskundige zorg of een hoog risico daarop'. Bedoeld wordt de verpleging en verzorging die verpleegkundigen bieden. Dit wordt ook wel wijkverpleging genoemd. Voor jeugdigen tot 18 jaar beoordeelt een kinderverpleegkundige of er sprake is van 'behoefte aan geneeskundige zorg of een hoog risico daarop'. Als dat zo is, geeft de kinderverpleegkundige een indicatie af voor persoonlijke verzorging op grond van de Zvw.

Onder de Jeugdwet valt de persoonlijke verzorging bij algemene dagelijkse levensverrichtingen (ADL). Bedoeld wordt de zorg die gericht is op het opheffen van het probleem dat iemand niet goed genoeg voor zichzelf kan zorgen. Voor jeugdigen tot 18 jaar beoordeelt Buurtzorg Jong of de persoonlijke verzorging onder de Jeugdwet valt. Bijvoorbeeld zorg bij: wassen, lichamelijke hygiëne, toiletbezoek, reguliere huidverzorging, mond- en gebitsverzorging en hand- en voetverzorging.

De afbakening Zvw-Jeugdwet voor persoonlijke verzorging voor jeugdigen tot 18 jaar is dezelfde als die voor persoonlijke verzorging voor volwassenen.

2.6.2 Wmo

Persoonlijke verzorging kan ook onder de Wmo 2015 vallen. Maar als er een “behoefte aan geneeskundige zorg of een hoog risico daarop” is, valt de zorg onder de Zvw. Verzekerden hebben recht op verpleging en verzorging via de Zvw als ze geneeskundige zorg nodig hebben. De zorg heeft dan te maken met geneeskundige zorg in de eerste lijn (huisartsgeneeskundige zorg) of in de tweede lijn (medisch-specialistische zorg).

Bij 'een hoog risico' gaat het om verzekerden die nog geen ziekte, aandoening of beperking hebben, maar wel een hoog risico hierop hebben. Dit kunnen bijvoorbeeld ouderen zijn met een lichamelijke beperking of met dementie. In het algemeen gaat het om mensen bij wie de gezondheidssituatie snel kan veranderen. Meestal zijn dit mensen die al veel te maken hebben met huisartsenzorg of ziekenhuiszorg.

Als het niet duidelijk is of de persoonlijke verzorging onder de Zvw of onder de Wmo 2015 valt, zal de consulent de situatie met toestemming van de inwoner bespreken met de wijkverpleegkundige.

De persoonlijke verzorging op grond van de Wmo bestaat uit hulp bij de algemene dagelijkse levensverrichtingen (ADL). Het gaat meestal niet om het daadwerkelijk douchen en aankleden van cliënten, maar om de begeleiding hierbij.

2.7 Medisch advies Wmo en Jeugd

Het college van burgemeester en wethouders beschikt niet altijd over alle benodigde kennis en informatie om een beslissing te nemen. Hierdoor kan een medisch advies van een onafhankelijk sociaal-medisch adviseur heel belangrijk zijn. Advies kan bijvoorbeeld worden gevraagd bij een inwoner die nog niet eerder een aanvraag heeft ingediend, dus niet bekend is bij de gemeente. Het belang van een medisch advies in een dergelijke situatie is dat er voor de gemeente door iemand waarover de gemeente geen invloed heeft wordt vastgesteld wat er met de inwoner (medisch) aan de hand is, welke problemen ervaren worden en wat de prognose is. Daarnaast kan een advies voor de consulent helpen om te beoordelen wat de grondslag voor de aanvraag is en voor het in kaart brengen van de behandel- en ontwikkelingsmogelijkheden van de inwoner.

Waar het altijd om gaat is dat, waar nodig, deskundigheid wordt ingeschakeld om heel precies en dus op basis van voldoende en passende gegevens, te kunnen besluiten. Het gaan er daarbij van uit dat de adviseur niet onder invloed van de gemeente is en er geen cliënt-/patiëntrelatie is tussen de adviseur en de inwoner.

De gemeente beoordeelt het medisch advies en neemt dit advies mee in de beoordeling van de melding.

3.1.1 Individuele specialistische ondersteuning

Individuele specialistische ondersteuning is ondersteuning aan een jeugdige en/of het gezin met als doel het vergroten van de zelfredzaamheid en om mee te doen aan de samenleving. Jeugdige en/of ouders kunnen extra ondersteuning nodig hebben bij opvoed- en opgroeiproblemen, gedragsproblemen of ontwikkelproblemen en het vergroten van de Eigen Kracht op verschillende levensgebieden.

Door het aanleren en oefenen van nieuwe vaardigheden en gedrag kan de jeugdige en/of gezin de situatie verbeteren zodat de jeugdige en/of gezin weer zonder (of met minder) hulp kan functioneren, dan wel om kan gaan met de gevolgen van de problemen, veilig op kan groeien en mee kan doen in de samenleving.

De ondersteuning is tijdelijk en kan in de beginperiode vaker gegeven worden dan aan het einde. Als de ondersteuning minder wordt kan deze overgenomen worden door de jeugd- en gezinswerkers van Buurtzorg Jong.

3.1.2 Specialistische GGZ

Specialistische GGZ is ondersteuning aan jeugdige en/of het gezin met als doel complexe opvoed- of opgroeiproblemen, psychische problemen en stoornissen te verbeteren. Door het aanleren van vaardigheden en behandelen van gedrag wordt de problematiek hersteld en voorkomen dat de problematiek verergerd. Daarnaast wordt voorkomen dat er een met de problematiek samenhangende stoornis /ziekte ontstaat of dat deze erger wordt. Diagnostiek kan onderdeel van de behandeling zijn.

De (regie)behandelaar heeft speciale kennis, opleiding en ervaring met de problemen van de jeugdige.

De behandeling is tijdelijk en kan als dat nodig is overgaan in lichtere individuele specialistische ondersteuning of door de jeugd- en gezinswerkers van Buurtzorg Jong

3.1.3 Specialistische ondersteuning in groepsverband

Specialistische ondersteuning in groepsverband is ondersteuning in groepsverband aan een jeugdige gericht op het vergroten van de zelfredzaamheid en om mee te doen aan de samenleving. De jeugdige leert in een groep nieuwe vaardigheden om voldoende te participeren, dagelijkse levensverrichtingen uit te voeren en het persoonlijke leven te structureren en daar zo veel mogelijk zelf de regie in te nemen. De ondersteuning heeft als doel het activeren, stimuleren, samen-doen en oefenen van vaardigheden.

Specialistische ondersteuning in groepsverband kan ook worden ingezet om de situatie voor de mantelzorger of thuissituatie tijdelijk minder zwaar te maken.

3.1.4 Persoonlijke verzorging

Persoonlijke verzorging is gericht op het aanleren en verbeteren van vaardigheden rondom persoonlijke hygiëne en lichamelijke basiszorg zodat de jeugdige deze taken (weer) zelfstandig of met behulp van zijn/haar omgeving kan uitvoeren.

De ondersteuning is gericht op het aanleren, oefenen en behouden van vaardigheden en gedrag.

Wanneer de persoonlijke verzorging gericht is op geneeskundige zorg of een hoog risico daarop is de zorgverzekeringswet van toepassing. Onder de Jeugdwet valt de persoonlijke verzorging bij algemene dagelijkse levensverrichtingen (ADL). Bedoeld wordt de zorg die als doel heeft om te doen wat de jeugdige zelf niet kan doen, maar (voor zijn gezondheid) wel moet gebeuren.

3.1.5 Logeren

Logeren is het logeren in een accommodatie van een zorgaanbieder of in een logeergezin met als doel om de situatie voor de mantelzorger en/of de omgeving tijdelijk minder zwaar te maken. Jeugdigen hebben een beschermende woonomgeving nodig waarin de fysieke en sociale veiligheid is gewaarborgd en een passend pedagogisch klimaat wordt geboden. Er wordt aangesloten bij de behoefte en interesses van de jeugdige. Er wordt ondersteuning gegeven aan kwetsbare jeugdigen met of zonder verstandelijke beperking die vastlopen met opvoed- en opgroeiproblemen, gedragsproblemen, ontwikkelingsproblemen en/of ondersteuning nodig hebben bij praktisch handelen en/regievoeren in het dagelijks leven.

Logeren geldt voor de tijd tussen ongeveer 17.00 uur en 9.00 uur. Logeren kan voor de dag invulling worden aangevuld met dagdelen specialistische ondersteuning in groepsverband of met individuele specialistische ondersteuning.

3.1.6 Ambulante spoedhulp

Ambulante Spoed Hulp is een kortdurende, intensieve, activerende hulpverleningsvorm die de problemen onderzoekt en ordent, gezinsleden structuur en veiligheid biedt, het sociaal netwerk van het gezin activeert, de afzonderlijke gezinsleden helpt om de problemen beter zelf op te lossen en de regie in het gezin herstel. Dat kan met of zonder dat zij naar aanvullende (intensieve) hulpverlening worden verwezen. De zorg kan de volgende werkdag worden ingezet en als dat nodig is biedt de aanbieder in de avonduren of in het weekend ondersteuning. De aanbieder kan de ambulante spoedhulp direct vergroten naar zorg met verblijf als dat nodig is. De ambulante spoedhulp wordt ingezet voor de duur van maximaal 28 dagen.

3.2 Gezins- en woonvormen

Definitie: Gezins- en Woonvormen betreft verschillende vormen van verblijf. Deze zijn onder te verdelen in de onderdelen gezinsvormen (Pleegzorg en Gezinshuizen) en woonvormen (Verblijf Groep en Wonen gericht op zelfstandigheid). De gemeente gaat ervan uit dat deze zorg wordt ingezet wanneer de thuissituatie geen veilige of passende woonomgeving voor een jeugdige is. Er moet een andere passende woonvorm worden gevonden, die zo lang als nodig een tweede thuis voor de jeugdige is. Binnen het onderdeel Gezins- en Woonvormen wordt samen met de jeugdige, het gezin en de zorgaanbieders gekeken naar de best passende woonplek. Met een duurzaam (langdurig) perspectief waar nodig. Daarbij werkt de zorgaanbieder gezins- en netwerkgericht, waardoor er steeds verbinding is tussen de jeugdigen, hun gezin, het netwerk, de naaste omgeving en de zorgaanbieder. Daarnaast krijgt de jeugdige onderwijs, werk of arbeidsmatige dagbesteding. De opdrachtnemer bepaalt dit samen met de jeugdige/ouders of wettelijk vertegenwoordiger.

De hulp vindt plaats op een passende (zorg)locatie of zo dicht mogelijk bij de leefomgeving van de jeugdige, zoals school of thuisadres.

Bij een crisissituatie wordt altijd eerst gekeken of een ambulante aanpak met hulp bij de jeugdige thuis voldoende is of dat er een crisisplaatsing in het eigen netwerk mogelijk is. Alleen als dat niet kan, kan een gezins- of woonvorm worden ingezet binnen een crisissituatie.

Het onderdeel Gezins- en Woonvormen (GWV) kent vier zorgvormen:

1. Pleegzorg

2. Gezinshuis

3. Verblijf Groep

4. Wonen gericht op zelfstandigheid

3.2.1 Pleegzorg

Onder Pleegzorg verstaan we een normale gezinssituatie buiten het eigen gezin, begeleid door een professional(s). De jeugdhulpaanbieder biedt het pleeggezin, de ouders en de jeugdige begeleiding en ondersteuning. Doel van pleegzorg is om voor een veilige opvoedingssituatie te zorgen, waarbinnen de jeugdige de beste ontwikkelingsmogelijkheden heeft. Als de situatie in het gezin van herkomst het toelaat, is het doel dat de jeugdige terug gaat naar de biologische ouders/het gezin van herkomst. Is terugkeer naar het gezin van herkomst niet mogelijk voor de jeugdige dan is het doel een blijvende en veilige opvoedingssituatie te bieden waar de jeugdige de beste ontwikkelingsmogelijkheden heeft en zo ‘gewoon’ mogelijk kan opgroeien.

Pleegzorg kan plaatsvinden in netwerkgezinnen (bekenden van het gezin of de jeugdige), bestandsgezinnen (gezinnen die zich bij een zorgaanbieder hebben aangemeld) en gezinnen die zijn geworven voor een bepaalde jeugdige (kindgericht werven). Het voordeel van netwerkpleegzorg is dat de jeugdige wordt opgevangen in een vertrouwd gezin. De jeugdige is vaak ook bekend met de rituelen en gebruiken uit de cultuur of religie van dit gezin. Netwerkpleegzorg verdient om deze redenen de voorkeur boven pleegzorg vanuit bestandsgezinnen. Pas als netwerkpleegzorg niet mogelijk blijkt, wordt gezocht naar een ander pleeggezin.

Pleegzorg kan bestaan uit voltijdpleegzorg of deeltijdpleegzorg. Deze vormen zijn beschreven in het Programma van eisen Pleegzorg van de VNG. Binnen pleegzorg is specifiek aandacht voor werving, selectie en borging. En ook voor nazorg voor zowel de jeugdige als pleegouder(s). Dit om een break down te voorkomen. Maar ook om ervoor te zorgen dat de pleegouders zo goed mogelijk worden ondersteund.

Doel: Jeugdigen ervaren een verbinding met het gezin van herkomst en hun eigen omgeving/netwerk.

3.2.2 Gezinshuiszorg

Gezinshuiszorg betreft wonen en begeleiding in een gezinsvorm. In een gezinshuis wonen gezinshuisouders met meerdere geplaatste jeugdigen en soms met eigen kinderen. Gezinshuisouders zijn vaste professionele opvoeders. Ze oefenen zeven dagen per week 24 uur per dag hun beroep uit en zijn ook 24/7 beschikbaar. Een gezinshuis biedt een vervangende gezinssituatie en een veilige, stabiele opvoed- en opgroeiomgeving. Dit betekent professionele zorg en ondersteuning voor de jeugdige. Vanwege de professionele opvoedrelatie in een gezinshuis, kan aan de jeugdige een stabiele plaatsing in een gezinshuis worden geboden. Een doelstelling is om toe te werken naar ander gedrag van de jeugdige. Het verblijf in een gezinshuis draagt bij aan het oplossen van ontstane problemen in de eigen omgeving van de jeugdige.

Plaatsing in een gezinshuis is altijd gericht op de toekomst. Als de situatie daar geschikt voor is, is het de bedoeling dat de jeugdige naar de biologische ouders/het gezin van herkomst terug gaat. Als dit niet mogelijk is, dan is het belangrijk om zo dicht mogelijk aan te sluiten bij een blijvende en veilige opvoedingssituatie. Dit is een situatie waarbij de jeugdige de beste ontwikkelingsmogelijkheden heeft en zo ‘gewoon’ mogelijk kan opgroeien.

Doel: Jeugdigen ervaren een verbinding met het gezin van herkomst en hun eigen omgeving/netwerk.

3.2.3 Verblijf in een groep

Dit betreft het bieden van een veilige en stabiele opgroeiomgeving, wanneer daar in de thuissituatie geen invulling aan kan worden gegeven. De plaatsing heeft als doel een vaste basis waar de jeugdige op kan vertrouwen en het voorkomen van breuken (overplaatsingen) in het leven van de jeugdige. Daarbij werkt de opdrachtnemer gezins- en netwerkgericht, waardoor er steeds verbinding is tussen de jeugdigen, hun gezin, het netwerk, onderwijs, de leefgroep en de naaste omgeving. Binnen het verblijf is sprake van een positieve, veilige en open leefsituatie waarin de jeugdige zich kan ontwikkelen. De begeleiding helpt de jeugdige, luistert en leert de jeugdige dingen die zinvol zijn voor de toekomst. Het verblijf op de groep is zo kleinschalig en gezinsgericht mogelijk.

Dit onderdeel heeft (intensieve) begeleiding als basis. Het gaat om een verblijfsgroep met 24 uur per dag en 7 dagen per week toezicht en begeleiding. Het wordt aangeboden op de locatie van de jeugdhulpaanbieder. Het verblijf bestaat uit verzorging, dagelijkse opvoeding en begeleiding van de jeugdige. Dit gebeurt binnen een goed opvoedkundig klimaat in een kindvriendelijke omgeving. Het is een kleinschalige opvang, met een hierbij passende groepsgrootte. De begeleiding is afgestemd op de behoefte, kwaliteiten en ontwikkeling van de jeugdige. Onderdeel van de begeleiding kunnen ook behandelingen zijn die niet in een groep, maar met alleen de jeugdige plaatsvinden. Die worden gedeeltelijk uitgevoerd of onder toezicht van een gedragswetenschapper. Wanneer de situatie het toelaat, is deze woonvoorziening zo dicht mogelijk bij de leefomgeving van de jeugdige.

Plaatsing is altijd gericht op perspectief. Indien mogelijk, gaat een jeugdige zo snel als kan terug naar biologische ouders/het gezin van herkomst. Blijkt dit niet mogelijk, dan is het van belang om zo dicht mogelijk aan te sluiten bij een veilige opvoedingssituatie met weinig veranderingen. Dit is een situatie waarbij de jeugdige de beste ontwikkelingsmogelijkheden heeft en zo ‘gewoon’ mogelijk kan opgroeien.

Doel: Jeugdigen ervaren een verbinding met de groep waar ze zijn geplaatst, hun eigen gezin, omgeving (netwerk) en het onderwijs.

3.2.4 Wonen gericht op zelfstandigheid

Dit zijn vormen van zelfstandigheidstraining. Bijvoorbeeld kamertraining of begeleid wonen. Het kan geboden worden in een gezamenlijk huis met verschillende kamers en/of appartementen (of geschakelde woningen), waar geleerd kan worden om te koken, wassen etc. Het verblijf wordt geboden in een veilige omgeving, waarin wordt toegewerkt naar zelfstandigheid van de jeugdige en waar ‘wonen in de wijk’ centraal staat.

De begeleiding van de jeugdigen heeft als doel het zonder hulp van anderen leren functioneren op sociaal, emotioneel en praktisch gebied waarbij veiligheid (fysiek en sociaal) verzekerd is. Het is een kleinschalige opvang met een hierbij passende groepsgrootte. De begeleiding is afgestemd op de behoefte, competenties en ontwikkeling van de jeugdige. Aan de ene kant krijgt een jeugdige de ruimte om zich te ontwikkelen richting zelfstandigheid, aan de andere kant is er sprake van begeleiding die 24 uur per dag en 7 dagen per week bereikbaar (maar niet standaard aanwezig) is.

Doel:

• Jeugdigen ervaren een verbinding met het verblijf waar ze zijn geplaatst, hun eigen gezin, omgeving (netwerk) en het onderwijs en/of werk.

• Na het bereiken van het 18e levensjaar is gaat de zorg door als dat nodig is, zonder schotten tussen Jeugdhulp of Wmo.

3.3 Essentiële Functies jeugdhulp (EF)

Essentiële Functies jeugdhulp (EF) zijn hele specialistische vormen van zorg waarbij jeugdigen niet zelfstandig of bij hun ouders (niet vallend onder het Landelijke aanbod) die zich richten op kwetsbare jeugdigen en hun gezinnen en/of netwerk. Hun zorgvragen -en de oorzaken ervan- zijn heel verschillend. Ook de kinderen en hun gezinnen/netwerk die deze vorm van zorg nodig hebben zijn heel verschillend. Zij hebben zorg nodig die alleen speciaal opgeleide medewerkers kunnen geven. De zorg bestaat uit verschillende onderdelen en richt zich op verschillende problemen. Niet één van de problemen is het belangrijkst en veroorzaakt de andere problemen, mar het is een combinatie van meerdere problemen. De oplossing, aanpak en behandeling van de problemen vraagt om samenwerking tussen iedereen die betrokken is. Denk bijvoorbeeld aan en combinatie van heftige gedragsproblemen waarbij iemand zijn gedachten of gevoelens uit door middel van vandalisme, woede-uitbarstingen, agressie of impulsief gedrag, geestelijke ziekten of verschillende diagnoses tegelijkertijd. Er kunnen ook extra problemen zijn in het gezin zoals een scheiding die moeilijk verloopt, geweld in het gezin of de relatie, geldproblemen , geestelijke ziekte(s) van ouders of verzorgers inclusief verslavingen of mishandeling/verwaarlozing. De beoordeling of de zorgvraag van een jeugdige en het gezin past binnen EF gebeurt door een goede analyse (volgens methodiek Verklarende Analyse) te maken en is per jeugdige anders. Deze Verklarende Analyse maakt Buurtzorg Jong.

De EF worden op basis van bovenregionale samenwerking door 15 hele specialistische zorgaanbieders geboden. Zij heten de Gelderse Jeugd Alliantie. Naar de EF kunnen gemeenten, medische verwijzers en Gecertificeerde Instellingen verwijzen voor de volgende zeer specialistische vormen van verblijf:

• JeugdzorgPlus

• Driemilieus voorzieningen

• Onvoorwaardelijk Wonen

• Gezinsbehandeling (met JeugdzorgPlus)

• Kliniek verslavingszorg

3.3.1 Mobiele Brigade

Daarnaast bestaat er binnen de EF ook een “Mobiele Brigade” waarnaar kan worden verwezen. Deze Mobiele Brigade probeert om plaatsing in de vormen van verblijf hierboven te voorkomen. De Mobiele Brigade kan actief en snel handelen door kennis in te zetten op de plek waar de jeugdige woont. Het doel is om de jeugdige en het gezin te ondersteunen en daarmee te voorkomen dat de jeugdige moet worden overgeplaatst.

3.3.2 Toegang tot Essentiële Functies via Regionale Expertise Tafel

De voorzitter van het Regionale Expert Team (RET) is de contactpersoon als vanuit de EF verblijf of Mobiele Brigade nodig lijken te zijn. Met de voorzitter moet contact worden opgenomen als een situatie rond een jeugdige dreigt vast te lopen, onvrijwillige of onwenselijke doorplaatsing dreigt of daar waar het RET ziet dat er expertise gemist wordt. Het RET kan aan de hand van een bespreking beoordelen of er een vorm van heel specialistische verblijfszorg nodig is. Ook beoordeelt de voorzitter van het RET (bijvoorbeeld tijdens een bespreking) of de inzet van de Mobiele Brigade de juiste keuze is.

3.3.3 Crisiszorg GGZ

Crisiszorg is intensieve (thuis)behandeling van jeugdigen en het gezin/huishouden vanuit hun vertrouwde omgeving, thuis of op locatie. Het doel van deze hulp is onder andere het voorkomen van een uithuisplaatsing van één of meer jeugdigen. Wanneer nodig kan vanuit de crisiszorg een tijdelijke en kortdurende klinische opname (verblijf complex) worden ingezet.

3.4 Diagnose en behandeling van ernstige dyslexie

Dyslexie is een term die in de wetenschap gebruikt wordt voor ernstige problemen met het kunnen lezen van woorden. Onderzoek heeft uitgewezen dat dyslexie een oorzaak in de hersenen (neurologisch) heeft. Dyslexie is een neurobiologische, eenduidige stoornis die zichtbaar is in de hersenen. Ook al zijn er veel verschillende varianten en oorzaken voor dyslexie. In veel gevallen zijn de hersenen niet goed in staat visuele (zichtbare) of auditieve (hoorbare) informatie te begrijpen.

Dyslexie is aangeboren en heeft niets te maken met intelligentie. Het kan goede schoolprestaties ernstig tegenhouden waardoor jeugdigen met dyslexie op school vaak onder hun niveau presteren.

Om dyslexiezorg te krijgen bouwt school een leesdossier op, op basis van het protocol “Leesproblemen en dyslexie”. Samen met de ouders wordt vervolgens het formulier “Verklaring aanvraag toelating vergoede dyslexiezorg” ingevuld en ondertekend. Hiermee kunnen de ouders zich melden bij Buurtzorg Jong en vervolgens bij een aanbieder waarmee een contract is gesloten voor dyslexiezorg. Deze dyslexiezorg wordt door de gemeente, op basis van populatiebekostiging. Deze ondersteuning is voor jongeren van 7 tot en met 12 jaar, waarbij de afspraken opgenomen in het protocol dyslexie worden gevolgd. Het doel van de behandeling is het behalen van een geschikt niveau van technisch lezen en spellen.

3.5 Kindergeneeskunde

Curatieve ggz-zorg door kinderartsen in dit onderdeel gaat over diagnosestelling en behandeling van jeugdigen met ADHD. Behandeling vindt plaats door een kinderarts, diagnosestelling vindt vanuit meerdere vakgebieden (multidisciplinair) plaats door een kinderarts samen met een regiebehandelaar zoals bijvoorbeeld een psycholoog of orthopedagoog. Voor diagnose en behandeling verwijzen wij naar de “Multidisciplinaire richtlijn ADHD” van het Trimbos instituut (2005).

Daarnaast kan de curatieve ggz-zorg door kinderartsen betrekking hebben op de kortdurende behandeling van of onderzoek naar nog niet uitgelegde/toegelichte psychosociale problematiek door kinderartsen van jeugdigen. De behandeling/het onderzoek is kortdurend, omdat het moet worden gezien als het voortraject van onder andere een behandeling door een psychiater of een doorverwijzing naar het lokale team.

3.6 Vervoer naar jeugdhulp

Vervoer naar jeugdhulp betreft het vervoer van een jeugdige van en naar de locatie waar de jeugdhulp wordt gegeven. Dit geldt voor individuele gevallen als de jeugdige niet zelf naar de locatie kan reizen, doordat er een medische noodzaak is en/of de jeugdige of zijn ouder de reis niet zelf kan ondernemen. Eigen kracht speelt hierin een belangrijke rol.

Het vervoer wordt geboden door de zorgaanbieder of een vervoersbedrijf.

4.2.1 Hulp bij het huishouden

Uitgangspunten voor Hulp bij het huishouden

Hulp bij het huishouden kan worden ingezet als er beperkingen zijn bij het voeren van een huishouden. Dan kan zich uiten in vervuiling (van de woning of van kleding), verwaarlozing (gezondheidsrisico's, persoonlijke verzorging, voeding en vocht) of ontreddering van zichzelf of van afhankelijke huisgenoten waardoor het functioneren in huis maar ook buitenshuis moeilijk is.

Onderdelen van hulp bij het huishouden

Hulp bij het huishouden kan als voorziening uit veel taken bestaan. Het kan gaan van het aanmoedigen om of aansturen van, tot het instrueren en zo nodig overnemen van:

• Het zorgen voor eten en drinken: aanschaffen van voedingsmiddelen, bereiden en tot zich doen nemen van voeding en drinken afvoeren van vuilnis.

• De noodzakelijke hygiëne van de huishouding: schone bedden, kleding, sanitair, vloeren stofzuigen en dweilen.

• Werkzaamheden die minder vaak nodig zijn zoals het schoonhouden van ramen, kasten, enzovoort.

• Verzorgen van dieren en planten (in aanvaardbare mate, dus als het er niet teveel zijn).

• Het verzorgen van de aanwezige hulpbehoevende personen (volwassenen en kinderen).

• De veiligheid van en de regie over het huishouden.

4.2.2 Afgeleid recht voor de mantelzorger

Ook bij mantelzorgers kunnen problemen zijn met het bereiken van het resultaat “een schoon en leefbaar huis”. Dit is een afgeleid recht van de verzorgde, zodat geen zelfstandig recht ontstaat. Dit betekent dat dit recht er alleen is zo lang de mantelzorger zorgt voor de verzorgde en daardoor niet alles kan doen. Dit kan in twee situaties het geval zijn. Bij de eerste situatie komt de mantelzorger aantoonbaar niet toe aan een bijdrage tot een schoon en leefbaar huis van de verzorgde. Dat zou kunnen als gevolg van (dreigende) overbelasting. De tweede situatie betreft het niet toekomen aan het schoonmaken van het eigen huis. Ook dan kan (tijdelijk) het afgeleide recht ingezet worden door extra ondersteuning op naam van de verzorgde in te zetten bij de mantelzorger thuis.

4.2.3 Bepalen omvang van de ondersteuning

Als er geen op de Wmo voorliggende oplossingen zijn, kent de gemeente een maatwerkvoorziening toe. Bij het vaststellen van wat er in het persoonlijke geval noodzakelijk is wordt als richtlijn gebruik gemaakt van het MO-protocol.

4.2.4 Hulp bij het Huishouden 1 en 2 (HH1 en HH2)

Bij het toekennen van hulp bij het huishouden (HH) voor ondersteuning bij het realiseren van een schoon en leefbaar huis, regievoeren en andere resultaten is er een verschil tussen HH1 en HH2. Deze verdeling heeft betrekking op de aard en zwaarte van de benodigde hulp in persoonlijke gevallen

4.2.5 A Hulp bij het huishouden 1 (HH1)

HH1 houdt in op de woning gerichte huishoudelijke werkzaamheden als licht huishoudelijk werk en zwaar huishoudelijk werk. De inwoner is zelf in staat de regie over het huishouden te voeren of beschikt over persoonlijke begeleiding die deze rol vervult. Dit kan aangevuld worden met werkzaamheden die zich meer richten op de persoonlijke verzorging en eigendommen, zoals huishoudelijke spullen in orde houden en signaleren van belangrijke veranderingen in de situatie van de inwoner. Met signaleren wordt bedoeld dat eventuele veranderingen in de huishoudelijke situatie worden gesignaleerd en dat er daarna vervolgstappen genomen worden. Deze activiteiten worden samengevat als lichte huishoudelijke taken.

4.2.6 B Hulp bij het huishouden 2 (HH2)

HH2 houdt naast de werkzaamheden uit HH1 ook in de organisatie van het huishouden: de dagelijkse organisatie van het huishouden, advies, instructie en voorlichting. Deze activiteiten worden samengevat als organisatie van het huishouden. Ook het signaleren van belangrijke veranderingen in de situatie van de inwoner valt onder HH2. Met signaleren wordt bedoeld dat eventuele veranderingen in de huishoudelijke situatie in de gaten worden gehouden en dat er daarna vervolgstappen genomen worden. Deze indicatie volgt als de zorgvrager niet (volledig) de regie over zijn of haar huishouden kan voeren.

4.3 Rolstoelvoorziening

Dat inwoners zich in en om hun woning kunnen verplaatsen, is heel belangrijk bij zelfredzaamheid en participatie. Dit verplaatsen kan op verschillende manieren plaatsvinden: bijvoorbeeld met een rollator, lopend met krukken, met een trippelstoel, maar ook met een rolstoel. Inwoners die voor het dagelijks verplaatsen zijn aangewezen op een rolstoel voor gebruik langer dan een half jaar kunnen deze voorziening aanvragen op grond van de Wmo. Het gaat hier dan om een rolstoel die nodig is voor dagelijks, meerdere uren achter elkaar, zittend gebruik. Rolstoelen voor het zogenaamde incidenteel (af en toe) en kortdurend (voor een korte tijd achter elkaar/een korte periode) gebruik worden in principe niet verstrekt; de incidentele rolstoel is bedoeld voor verplaatsingen over langere afstanden elders, tijdens uitstapjes. Hiervoor kan gebruik worden gemaakt van de uitleenservice en/of de verhuurservice. Een sportrolstoel wordt niet gerekend tot een rolstoel voor het dagelijks verplaatsen.

Als een rolstoel voor het dagelijks verplaatsen langer dan een half jaar echt nodig is, kan via een medisch en/of ergotherapeutisch advies door of namens het college van burgemeester en wethouders een programma van eisen worden opgesteld. Een rolstoel wordt in principe alleen uitgeleend en hierbij horen ook alle kosten van onderhoud en verzekering. Bij mantelzorgers wordt rekening gehouden met hun belangen. Bij een verstrekking als persoonsgebonden budget (pgb) wordt voor het bepalen van de hoogte gekeken naar de rolstoel die de inwoner zou hebben gekregen als voorziening in natura genomen.

Er zijn twee verschillende rolstoelvoorzieningen:

• Met de hand voortbewogen rolstoel

• elektrisch voortbewogen rolstoel

Daarnaast kan het zijn dat er aanpassingen moeten worden gedaan aan een rolstoel. Het gaat hier niet alleen om extra onderdelen die niet standaard op een rolstoel zitten zoals comfort beensteunen of een werkblad, die nodig zijn voor het zittend verplaatsen. Voor rolstoelen geldt geen eigen bijdrage. Een rolstoel voor het dagelijks gebruik die korter dan een half jaar nodig is voor revalidatie, is te leen via de Zorgverzekeringswet.

4.4 Sportvoorziening

Sporten kan een belangrijk middel. Wanneer het voor de inwoner zonder sporthulpmiddel niet mogelijk is om een sport te beoefenen en de kosten hiervoor duidelijk veel hoger zijn dan de gebruikelijke kosten die een persoon zonder beperkingen heeft voor dezelfde (of een vergelijkbare) sport, kan eens in de 3 jaar een financiële bijdrage (geld) voor een sportvoorziening worden verstrekt. Dat kan voor een sportrolstoel zijn, maar ook voor een ander hulpmiddel. De inwoner moet aantonen dat er sprake is van een actieve sportbeoefening die niet als vorm van werk wordt gedaan. Voor de hoogte van de vergoeding van de sportvoorziening wordt aansluiting gezocht bij de kosten van het hulpmiddel. Maar de vergoeding is niet hoger dan het vastgestelde maximale bedrag. Het maximale bedrag dat wordt verstrekt is opgenomen in het financieel besluit 2024 en is dus nooit kostendekkend.

De ervaring leert dat sportclubs, sponsors of fondsen vaak bereid zijn een deel van de kosten te vergoeden. Tijdens de onderzoeksfase worden mogelijkheden van sponsoring of fondsenwerving in kaart gebracht. Als de voorziening ook met hulp van sponsoring aangeschaft kan worden, dan valt dit onder de eigen kracht van inwoner. Inwoner kan dan zijn beperkingen op eigen kracht oplossen door gebruik te maken van de sponsoring.

4.5 Vervoersvoorziening

Het lokaal verplaatsen per vervoermiddel is de mogelijkheid om in de eigen woon- en leefomgeving te gaan en staan waar men wil. Voor de inwoner moet de inzet van deze vorm van ondersteuning bijdragen aan hun zelfredzaamheid, de mogelijkheid om zelf regie te voeren over hun eigen leven en om mee te doen aan de samenleving (participatie). Er wordt gesproken over lokaal verplaatsen, waarbij gedacht moet worden aan verplaatsingen in een straal tot 20 kilometer rond de woning. Buiten dit gebied kan gebruik worden gemaakt van de mogelijkheden van het bovenregionale vervoer Valys.

Collectief Vraagafhankelijk Vervoer (CVV) is in de gemeente geregeld via “ZOOV”. ZOOV is een gezamenlijk initiatief van de Achterhoekse gemeenten en heeft voorrang als ondersteuningsmogelijkheid. Er wordt geen onbeperkte gratis vervoermogelijkheid aangeboden. Ook personen zonder beperkingen betalen de kosten voor hun vervoer zelf.

4.5.1 Afwegingskader bij het lokaal verplaatsen per vervoermiddel

4.5.10 I Kilometers Collectief vervoer

Met collectief vervoer of met een andere maatwerkvoorziening of combinatie van maatwerkvoorzieningen moet tenminste een afstand van 1.500 - 2.000 km per jaar kunnen worden afgelegd (jurisprudentie, zie bijvoorbeeld LJN BU4334).

Het jaarlijkse maximum kilometerbudget van ZOOV is 2.000 kilometer. Binnen dit kilometerbudget kan iemand met korting reizen. Buiten dit budget betaalt iemand het reguliere OV-tarief.

Het reisbereik tegen Wmo-tarief bedraagt 20 kilometer per rit. Bij dit aantal kilometers kan het gebruik van een andere verstrekte voorziening zoals een scootmobiel meegenomen worden, wat invloed kan hebben op het aantal kilometers.

De volgende budgetten zijn mogelijk:

• Jaarlijkse standaard maximum kilometerbudget voor Wmo-geïndiceerden van 2.000 kilometer;

• Als de Wmo-geïndiceerde in het bezit is van een andere passende vervoersvoorziening (vanuit de Wmo) zoals een scootmobiel, fiets, etc. is het jaarlijkse maximum kilometerbudget 1.000 kilometer;

• Afhankelijk van de situatie kan (alleen in zéér bijzondere situaties) dit aantal naar boven of beneden worden bijgesteld door de consulenten.

4.5.11 J Puntbestemming ZOOV

Een puntbestemming is een bestemmingsadres dat buiten het reisbereik van 20 kilometer per Wmorit ligt. Het betreft dan vaak ziekenhuizen en stations. Door dit bestemmingsadres aan te wijzen als puntbestemming kan een inwoner toch de gehele afstand met korting reizen.

4.5.12 K Persoonlijke puntbestemmingen

In zeer bijzondere situaties kan een geïndiceerde inwoner (met een Wmo-indicatie voor collectief vervoer oftewel een Wmo-pas) een persoonlijke puntbestemming toegewezen krijgen. Te denken valt aan situaties waarin iemand met grote regelmaat naar een bestemming net iets verder dan 20 kilometer moet reizen en Valys niet voldoet (vanwege de zone-indeling). Belangrijk is dat het bij het beoordelen van de situatie niet gaat om het aantal kilometers dat afgelegd gaat worden, maar dat het gaat om het reisdoel/locatie en hoe vaak de eis gemaakt wordt.

4.5.13 L Begeleiding bij vervoer ZOOV

Er kan voor twee soorten begeleiding een indicatie worden toegekend voor ZOOV: medische begeleiding en sociale begeleiding. De gemeente betaalt daarvoor een opslag aan de vervoerder.

4.5.14 M Verplichte/medische begeleiding

• Van medische begeleiding is sprake als de inwoner vanwege medische of andere redenen (zoals vanwege psychiatrische, psychische of psychogeriatrische problematiek) niet in staat is zelfstandig te reizen. Hierbij moet gedacht worden aan situaties waarbij de begeleider moet kunnen ingrijpen tijdens de rit.

Als er medische redenen zijn, kan de gemeente een indicatie afgeven voor verplichte/medische begeleiding. De collectieve vervoer-reiziger met verplichte/medische begeleiding mag niet alleen reizen. De medische begeleider is ten minste 12 jaar oud, is in staat om hulp te verlenen als dat nodig is en gebruikt zelf geen rolstoel. Ze reizen gezamenlijk van plaats A naar plaats B. De medische begeleider betaalt geen reizigersbijdrage. De indicatie wordt verwerkt als een toeslag van 10% op de reiseenheden van de rit van de reiziger met een Wmo indicatie voor vervoer. Voor de begeleider worden geen aparte reiseenheden bij de gemeente in rekening gebracht.

• Sociale begeleiding

In gevallen waar de inwoner zowel thuis als op locatie ondersteuning nodig heeft van een begeleider kan er een indicatie voor sociale begeleiding worden toegekend. In dat geval betaalt de begeleider hetzelfde reizigerstarief als de inwoner met een indicatie. Zij reizen gezamenlijk van plaats A naar plaats B. De indicatie wordt verwerkt als een toeslag van 10% op de reiseenheden van de rit van de reiziger met een Wmo indicatie voor vervoer. Voor de begeleider worden geen aparte reiseenheden bij de gemeente in rekening gebracht. Een begeleider die meereist zonder indicatie van de gemeente, reist als Openbaar Vervoer (OV) reiziger mee en betaalt het OV-tarief.

4.5.15 Jaarlijkse bijdrage in de kosten van ZOOV

Voor het reizen met ZOOV moet een eigen bijdrage worden betaald.

De hoogte van de jaarlijkse eigen bijdrage is opgenomen in het Besluit Sociaal Domein gemeente Oude IJsselstreek 2024. Voor minderjarigen (jonger dan 18 jaar) is er geen eigen bijdrage voor ZOOV verschuldigd.

4.6 Woonvoorziening

Om langer zelfstandig te kunnen wonen in de eigen leefomgeving (dat kan de eigen woning zijn of een geschiktere woning binnen de gemeente) zijn er tegenwoordig veel voorzieningen die helpen om dit mogelijk te maken. Wij verwachten dat inwoners in eerste instantie zelf zorgen voor een geschikte woning. Inwoners hebben een eigen verantwoordelijkheid in de keuzes die zij maken in hun wooncarrière. Daarbij mag er van uit worden gegaan dat rekening wordt gehouden met bekende beperkingen, ook naar de toekomst toe. Ook al is hier rekening mee gehouden, kan het voorkomen dat door (plotseling) veranderende omstandigheden ondersteuning nodig is in de vorm van een woonvoorziening.

Wij onderscheiden de volgende woonvoorzieningen:

• Niet bouwkundige (losse) woonvoorzieningen: voorzieningen die niet nagelvast zitten en dus verplaatsbaar zijn.

• Bouwkundige woonvoorzieningen: nagelvaste voorzieningen

• Tijdelijke huisvesting, verwijderen van aanpassingen, ondersteuning bij verhuizing, inrichting en het bezoekbaar maken van de woning. Het bedrag voor de maximale vergoeding voor het bezoekbaar maken van de woning is opgenomen in het Besluit Sociaal Domein gemeente Oude IJsselstreek 2024.

Voor alle woonvoorzieningen wordt het abonnementstarief (eigen bijdrage) geïnd door het CAK. Niet bouwkundige woonvoorzieningen en hulpmiddelen worden uitgeleend en moeten na gebruik worden ingeleverd. Van de inwoner wordt verwacht dat hij netjes met de voorziening omgaat, zodat de normale afschrijvingsduur niet korter wordt.

4.6.1 Woningaanpassing

Een woningaanpassing heeft als doel normaal gebruik van de woning mogelijk te maken. Onder normaal gebruik wordt verstaan dat de basis- woonfuncties mogelijk moeten zijn, zoals slapen, lichaamsreiniging, toiletgang, het bereiden en eten van voedsel en het kunnen verplaatsen in de primaire leefruimtes in de woning. Voor kinderen komt daarbij het veilig kunnen spelen in de woning. Er worden geen hobby- of studeerruimtes aangepast of bereikbaar gemaakt, omdat het hier geen basis-woonfuncties betreft.

4.6.2 Aanpassing gemeenschappelijke ruimten

Over het algemeen heeft de woningbouwcorporatie of de vereniging voor Eigenaars (VvE) een verantwoordelijkheid. Aanpassingen aan gemeenschappelijke ruimten zijn meestal (het verbergen van de toe- en doorgankelijkheid van) entrees en portieken, maar er kan ook gedacht worden aan mogelijkheden voor stalling en opladen.

Voorwaarde is dat de voorzieningen voor de inwoner noodzakelijk zijn om de woning te kunnen bereiken.

Dat hoort namelijk bij het normale gebruik van de woning. Voorziening in gemeenschappelijke ruimten mogen mogen geen overlast opleveren voor overige bewoners en moeten voldoen aan bouwvoorschriften. Bij aanpassingen aan gemeenschappelijke ruimten beoordeelt de gemeente of het veilig is om voorzieningen op een voor iedereen bereikbare plaats te zetten. Ook kijkt de gemeente naar zaken als slijtage door weer en wind.

4.6.3 Grote bouwkundige aanpassingen

Bij grotere bouwkundige aanpassingen aan de woning werkt de gemeente altijd eerst met een programma van eisen, waarmee als dat nodig is een bouwkundige berekening wordt opgevraagd bij een deskundige.

De volgende kosten voor een woningaanpassing kunnen, als dat aan de hand is, mee worden genomen bij het bepalen van de kosten van de maatwerkvoorziening of het bepalen van de hoogte van het persoonsgebonden budget (pgb):

• De aanneemsom (hierin meegerekend de loon- en materiaalkosten) voor het treffen van de voorziening;

• De risicoverrekening van loon- en materiaalkosten, waarbij rekening wordt gehouden met het bepaalde in de Risicoregeling woning- en utiliteitsbouw 1991;

• Het architectenhonorarium tot ten hoogste 10% van de aanneemsom, maar dat dit niet hoger is dan het maximale honorarium als bepaald in SR 1988 van de BNA. Alleen in die gevallen dat het noodzakelijk is dat een architect voor de woningaanpassing moet worden ingeschakeld worden deze kosten meegenomen in de berekening. Het gaat dan meestal om de grotere woningaanpassingen. Hierbij wordt de inwoner gevraagd minimaal 2 offertes te laten opstellen, waarna de hoogte van de vergoeding maximaal het bedrag van de laagste offerte is;

• De door de gemeente (schriftelijk) goedgekeurde kostenverhogingen, die ten tijde van het opstellen van de offerte met reden niet voorzien hadden kunnen zijn;

• De kosten voor noodzakelijk technisch onderzoek en adviezen over het doen van de aanpassing;

• Kosten van het aansluiten op een openbare nutsvoorziening voor gas, water en licht.

Let op: De gemeente is niet verantwoordelijk om te zorgen dat de aanwezige kinderen in de leefsituatie van de inwoner een eigen slaapkamer hebben in de aan te passen woning.

4.6.4 Doelgroepgebouwen

Bij het aanpassen van doelgroepgebouwen wordt verwacht dat, vanwege het soort gebouw en de groep bewoners, bepaalde voorzieningen standaard aanwezig zijn en de woningen geschikt zijn. In bepaalde gevallen kunnen toegankelijkheidsvoorzieningen in gemeenschappelijke ruimten algemeen gebruikelijk zijn.

4.6.5 Begunstigde in geval bouwkundige aanpassing

Een maatwerkvoorziening in de vorm van een woningaanpassing kan zowel aan de eigenaar als aan de huurder worden toegekend. Net als de eigenaar kan ook een huurder een pgb voor een woningaanpassing krijgen.

4.6.6 Voorzieningen speciaal voor professionals

De gemeente kan voorzieningen geven aan de inwoner. Voorzieningen die speciaal bedoeld zijn voor gebruik door (bijvoorbeeld via een pgb-ingehuurde) professionals, omdat die ook beperkingen hebben, worden niet gegeven.

Bij het plaatsen van wel of niet bouwkundige woonvoorzieningen houdt de gemeente rekening met de kenmerken van mantelzorgers, zoals bij tilliften en andere hulpmiddelen die door mantelzorgers bediend moeten worden.

In de situatie dat inwoners met een Modulair Pakket Thuis (MPT) of Volledig Pakket Thuis) extramuraal verblijven op een speciaal door de woningcorporatie daarvoor aangewezen locatie, wordt van de woningcorporatie verwacht dat deze locaties bouwkundig geschikt zijn voor deze doelgroep.

4.6.7 Woningsanering

Een maatwerkvoorziening voor woningsanering is mogelijk in gevallen waarin dit als gevolg van allergie, astma of chronische bronchitis (Chronic Obstructive Pulmonary Disease = COPD) noodzakelijk is. De noodzaak voor het geven van een vergoeding, wordt ook in relatie tot het leefpatroon en leefregels, de gehele woninginrichting en ventilatiemogelijkheden en op basis van een onafhankelijk deskundig medisch advies bepaald. Verwacht wordt dat de inwoner zich in het vervolg bij de aanschaf van nieuwe materialen aan het programma van eisen voor de woninginrichting zal houden. Ook wordt verwacht dat de inwoner zelf maatregelen treft om COPD-klachten te voorkomen. Als een inwoner verhuist, wordt geen maatwerkvoorziening verstrekt, omdat het niet algemeen gebruikelijk is dat bij verhuizing nieuwe vloerbedekking wordt gekocht.

Meestal kan hiervoor een maatwerkvoorziening worden verstrekt als:

• Er door de huisarts of de longarts kort geleden een duidelijke diagnose is gesteld;

• De inwoner bij de aanschaf van de woning of voorziening niet van tevoren had kunnen weten dat COPD zou ontstaan/verergeren;

• Vervanging van de voorziening medisch gezien op zeer korte termijn noodzakelijk is;

• De woningsanering betreft meestal het vervangen van gestoffeerde gebruiksruimten waar mensen vaak of langere tijd achter elkaar zijn, zoals de woon- en slaapkamer;

• De te vervangen stoffering nog niet afgeschreven is, zie bij algemeen gebruikelijk.

4.6.8 Uitraasruimte

Bepaalde stoornissen van inwoners (met een verstandelijk beperking) bijvoorbeeld hyperactiviteit en moeilijkheden in het doseren van omgevingsprikkels, kunnen aanleiding geven tot problemen bij het verblijf in de woning. Deze problemen kunnen worden opgevangen door in de woning een uitraaskamer te maken. Onder een uitraaskamer wordt verstaan een verblijfsruimte waarin een inwoner die vanwege een gedragsstoornis ernstig ontremd gedrag vertoont zich kan afzonderen of tot rust kan komen. Indicaties waaruit blijkt dat voor iemand een uitraaskamer nodig is zijn:

• De inwoner beschadigt zichzelf (zelfverwonding);

• De inwoner beschadigt de omgeving (vernielzucht);

• Er is sprake van gedrag dat niet gestopt kan worden door ongecontroleerde driftbuien.

Het gaat om een maatwerkvoorziening of pgb voor (aanpassen van) een ruimte die alleen voor de persoon met een gedragsstoornis die bewezen kan worden noodzakelijk is, om hem tot rust te laten komen. Op basis van advies van een deskundige (vooral van een onafhankelijk psycholoog of orthopedagoog is hierbij van belang en verplicht) zal op individuele basis worden vastgesteld aan welke eisen de uitraasruimte moet voldoen. Waar mogelijk zullen bestaande ruimten in de woning worden aangepast.

In sommige situaties kan het verstandig zijn om als proef, eerst een tijdelijke mobiele uitraaskamer te plaatsen.

4.6.9 Primaat verhuizing

Met het primaat van verhuizen bedoelen wij dat het verlenen van de voorziening voor verhuizing en inrichting voorrang heeft op andere woonvoorzieningen. De gedachte bij het primaat van verhuizing is dat er zo efficiënt/slim mogelijk met de beschikbare middelen en woningen wordt omgegaan (goedkoopst compenserende voorziening). Het onderzoek richt zich op de beperkingen van de inwoner, de bouw- en woontechnische kenmerken van zijn woning en alle andere voor die beoordeling belangrijke feiten en omstandigheden. Hierbij wordt niet alleen gekeken naar de kosten van de aanpassing op dat moment, maar ook naar de nog te verwachten kosten voor aanpassingen in de toekomst. Een consulent onderzoekt deze feiten en omstandigheden en hoe de voorliggende verhuizing naar een passende woning of een woningaanpassing past bij de kenmerken van de inwoner, zijn beperkingen en zijn woonbehoeften. Daarbij beantwoordt hij de vraag welke woonvoorziening in het geval van die inwoner leidt tot het behouden of het bevorderen van de zelfredzaamheid van de inwoner en het meedoen aan de maatschappij. Bij de belangenafweging die de consulent moet maken gelden nog meer aspecten.

Enkele aspecten zijn:

• Of er aangepaste of eenvoudig aan te passen woningen zijn.

• De snelheid waarmee het woonprobleem kan worden opgelost.

• De sociale omstandigheden.

• Een kostenafweging tussen het aanpassen van de huidige woonruimte aan de ene kant en verhuizen (inclusief eventuele aanpassingskosten in de nieuwe woonruimte) aan de andere kant.

• Integrale afweging van verschillende (maatwerk)voorzieningen.

• Het feit dat een aan te passen koopwoning waarschijnlijk minder kans heeft om hergebruikt te kunnen worden

• Volkshuisvestelijke afwegingen.

• De werksituatie.

• De woonlastenconsequenties.

• Is de inwoner huurder of eigenaar van de woning.

• Wil de inwoner verhuizen of niet

4.6.10 Verhuis- en herinrichtingskosten

Als een inwoner verhuist vanwege een normale wooncarrière hoeft er geen verhuiskostenvergoeding verstrekt te worden. Denk hierbij aan voor het eerst zelfstandig gaan wonen, verhuizingen vanwege gezinsuitbreiding, echtscheiding enzovoorts. Een verhuiskostenvergoeding wordt dan niet gegeven omdat ook personen zonder beperkingen deze kosten hebben. Wel blijft een compensatieplicht bestaan voor eventueel noodzakelijke woningaanpassingen in de nieuwe woning. Dit betekent als de inwoner door zijn beperkingen moet verhuizen (dit blijkt uit een urgentieverklaring) dan kan een financiële vergoeding verstrekt worden om een deel van de kosten van de verhuizing en (her)inrichting te betalen.

De hoogte van de financiële vergoeding in de verhuiskosten is opgenomen in het Financieel Besluit

4.7.1 Individuele ondersteuning

Individuele ondersteuning is gericht op herstel, verbeteren, ontwikkelen, stabiliseren en/of compenseren van de zelfredzaamheid en het welbevinden en/of de kwaliteit van leven. De ondersteuning kan gericht zijn op door- en uitstroom, stabilisatie of voorkomen van achteruitgang. De ondersteuningsbehoefte, complexiteit van de problematiek en benodigde intensiteit verschilt per inwoner.

De zorgaanbieder zet de ondersteuning in om de inwoner te ondersteunen bij de vaardigheden die de inwoner nodig heeft in het dagelijks leven. Of om deze vaardigheden aan te moedigen. Ook wordt de ondersteuning ingezet om de eigen regie en zelfredzaamheid van de inwoner te vergroten en om maatschappelijk te participeren.

4.7.2 Ondersteuning in groepsverband

Ondersteuning in groepsverband is gericht op ontwikkeling naar het vergroten van de zelfredzaamheid, deelname aan de samenleving en/of door- en uitstroom richting scholing, werk of vrijwilligerswerk. Afhankelijk van de inwoner kan er sprake zijn van de ondersteuning als doel hebben op het verder ontwikkelen of behouden van de aangeleerde vaardigheden en daardoor voorkomen van achteruitgang. De ondersteuning heeft dan vaak een stabiliserend effect. Soms draagt ondersteuning in groepsverband bij aan het verminderen van de belasting van de mantelzorgers in de thuissituatie.

De zorgaanbieder zet de ondersteuning in om nieuwe vaardigheden aan te leren om voldoende mee te participeren, ADL uit te voeren, persoonlijk leven te structuren en zoveel mogelijk regie te voeren. Het kan ook zijn dat de ondersteuning in groepsverband wordt ingezet om in de gaten te houden hoe het gaat, te activeren, aan te moedigen, samen te doen, te oefenen, te ventileren of om te voorkomen dat er teveel van iemand wordt gevraagd. Daarbij kan het nodig zijn dat er taken of vaardigheden (tijdelijk) overgenomen worden om het uiteindelijk weer zelf te kunnen doen.

4.7.3 Vervoer naar Wmo-hulp in de buurt

Vervoer naar Wmo-hulp in de buurt is het vervoeren van een inwoner van en naar de locatie waar de hulp wordt gegeven. Dit geldt voor persoonlijke gevallen als de inwoner niet zelf of met behulp van het netwerk naar de locatie kan reizen. Eigen kracht speelt hierin een belangrijke rol. Als de inwoner en/of zijn sociale omgeving niet in staat zijn om zelfstandig vervoer te regelen naar ondersteuning buitenshuis dan valt dit onder de verantwoordelijkheid van het college van burgemeester en wethouders.

Vervoer door de zorgaanbieder:

Heeft de zorgaanbieder aangegeven het vervoer tijdens de uitvoering van het contract zelf te organiseren, dan geldt dat de zorgaanbieder het vervoer zelf organiseert als de inwoner en zijn omgeving geen mogelijkheid heeft om de locatie van de ondersteuning of behandeling te bereiken.

Vervoer door de gemeente:

Als de zorgaanbieder niet heeft aangegeven het vervoer tijdens de uitvoering van het contract zelf te organiseren en vervoer nodig is, organiseert de gemeente dit door middel van de inzet van ZOOV-actief.

4.7.4 Persoonlijke verzorging

Persoonlijke verzorging richt zich op algemene dagelijkse verrichtingen (ADL) op het gebied van persoonlijke verzorging. De ondersteuning is gericht op het opheffen van een tekort aan het zelfredzaamheid op dit gebied. Persoonlijke verzorging richt zich op het aanleren, oefenen, verbeteren en behouden van vaardigheden en gedrag rondom persoonlijke hygiëne en lichamelijke basiszorg. Het doel is het vergroten van de zelfredzaamheid van de inwoner. De inzet stopt in principe na een bepaalde tijd. Als het kan, wordt geprobeerd dat de inwoner in de toekomst (weer) zelf of met hulp van het sociale netwerk de taken kan uitvoeren. Persoonlijke verzorging kan ook bestaan uit advies, uitleg en voorlichting aan de inwoner. Hierbij hoort als dat nodig is ook het adviseren van informele verzorgers van de inwoner. Het kan gaan om inwoners met verschillende problematieken. De hoeveelheid ondersteuning verschilt per inwoner. De aard van de ondersteuningsbehoefte ligt beslist niet op een behoefte aan geneeskundige zorg of een hoog risico hierop. De gemeente is alleen verantwoordelijk voor het gedeelte van persoonlijke verzorging dat niet onder andere wet- en regelgeving valt, zoals de Zorgverzekeringswet (Zvw) of Wet langdurige zorg (Wlz).

Persoonlijke verzorging richt zich op het helpen bij, inslijten en/of aanleren van Algemene Dagelijkse Levensverrichtingen (ADL), persoonlijke hygiëne en lichamelijke basiszorg.

4.7.5 Kortdurendverblijf/logeren

Bij de afweging of ondersteuning die wordt verstrekt, moet altijd worden onderzocht of het probleem van de inwoner met de inzet van een of meer mantelzorgers kan worden opgelost. Als er een mantelzorger is, moet bij het beoordelen rekening worden gehouden met de mogelijkheden en behoeften van de mantelzorger. Nadrukkelijk moet het college van burgemeester en wethouders rekening houden met de belangen van de mantelzorger en zijn dreigende overbelasting. Om de mantelzorger te ontlasten kan iemand kortdurend logeren in een instelling (respijtzorg). Hierdoor kan de mantelzorger de zorg langer volhouden en kan de inwoner langer thuis blijven wonen. In dit geval kan in plaats van de mantelzorger ook de gebruikelijke hulp worden gelezen.

4.7.6 Het ontlasten van de mantelzorger

Er zijn veel mogelijkheden om de mantelzorger te ontlasten (zorgen dat het niet te zwaar voor hem wordt. Zodra duidelijk wordt dat er sprake is van overbelasting en de mantelzorger niet meer in staat om de mantelzorg (volledig) te leveren, beoordeelt het college van burgemeester en wethouders eerst of binnen het eigen netwerk van de mantelzorger een oplossing voor de overbelasting kan worden gevonden. Denk bijvoorbeeld aan een familielid of een vrijwilliger die een middag of weekend de zorg overneemt. Ook het geven van een indicatie van dagbesteding kan als doel hebben om het voor de mantelzorger minder zwaar te maken. Als blijkt dat dit niet voldoende is om de dreigende overbelasting van de mantelzorger te voorkomen, kan een indicatie voor kortdurend verblijf worden gegeven.

4.7.7 Richtlijnen kortdurend verblijf

Kortdurend verblijf is het verblijven op een andere locatie dan het eigen woonadres. Het is maatwerk afhankelijk van wat noodzakelijk is in de bijzondere situatie van de inwoner. Inwoners die kortdurend verblijf kunnen ontvangen krijgen langdurig ondersteuning van de mantelzorger bij het kunnen functioneren in de maatschappij. De mantelzorger ondersteunt de wens van de inwoner om thuis te blijven wonen, maar deze heeft zelf misschien ondersteuning nodig om de mantelzorg vol te kunnen houden.

De ondersteuning heeft als doel om het toezicht op de inwoner tijdelijk over te nemen.

Bij kortdurend verblijf regelt de gemeente niet alleen de opvang, maar ook het toezicht, dagbesteding en begeleiding als dat nodig is. Dit verblijf kan gecombineerd worden met huisartsengeneeskundige of verpleegkundige zorg vanuit de Zorgverzekeringswet.

In sommige situaties vergoedt de zorgverzekering via een aanvullende polis het kortdurend verblijf. Via zo’n aanvullende polis biedt de zorgverzekeraar de mogelijkheid om de mantelzorg tijdelijk door iemand anders over te laten nemen. Inwoners zijn niet verplicht om zich hiervoor te verzekeren. Kortdurend verblijf vanuit de Wmo heeft niet als doel het herstel van de inwoners na ziekte en/of ziekenhuisopname herstellen.

Het kortdurend verblijf wordt geïndiceerd in periodes van 24 uur of per nacht. Hoe lang het kortdurend verblijf duurt is afhankelijk van wat nodig is in de specifieke situatie van de inwoner. Er kunnen situaties zijn waarbij gedacht kan worden aan verblijf van een week of enkele weken achter elkaar. Als er structureel meer dan 3 etmalen per week nodig zijn, dan is er sprake van opname waarvoor een indicatie op grond van de Wlz moet worden opgesteld.

4.8 Wmo wonen

Wmo Wonen is bedoeld voor inwoners die 18 jaar of ouder zijn en waar sprake is van complexe psychische en/of psychosociale problematiek op één of meerdere levensterreinen. Bijvoorbeeld bij het zelfstandig nemen van besluiten, het regelen van dagelijkse bezigheden en de dagelijkse routine. Inwoners zijn bij het voorkomen en/of oplossen van problemen en het nemen van besluiten afhankelijk van anderen. De inwoner kan zijn zorgvraag niet (uit)stellen. Hierdoor heeft de inwoner 7 dagen per week 24-uurs toezicht of bereikbaarheid van een professionele organisatie nodig. De in te zetten ondersteuning of zorg is flexibel, gericht op samenwerking en ambulantisering. Dat houdt in dat inwoners zoveel mogelijk in hun eigen wijk en liefst ambulant (bij de inwoners thuis of in hun omgeving) geholpen worden.

4.8.1 Ontwikkelvermogen

De ondersteuning bij Wmo Wonen is tijdelijk en heeft als doeldoorstroom en uitstroom naar zelfstandig wonen. De inwoner kan in principe dingen leren. Er kunnen situaties zijn, waarbij de inwoner meer heeft aan stabilisatie en langdurige ondersteuning. Een verwijzing naar de Wlz kan dan nodig zijn.

4.8.2 Duur toekenning

Door het stimuleren van de eigen kracht en het uitgaan van de eigen mogelijkheden van de inwoner kan de gemiddelde verblijfsduur misschien worden bekort. Daarom is de indicatie voor Wmo Wonen altijd ivoor maximaal twee jaar. Verlenging is mogelijk als dat noodzakelijk is.

4.8.3 Melding behoefte aan Wmo Wonen

In de Wmo 2015 is landelijke toegankelijkheid voor hulp-op-maat Wmo Wonen (beschermd wonen) geregeld. Dit betekent dat iemand in elke gemeente van Nederland een melding kan doen om voor Wmo Wonen in aanmerking te komen.

4.8.4 Het onderdeel Wmo Wonen kent drie sub-onderdelen :

4.8.8 Bijzondere omstandigheden

Bijzondere omstandigheden zijn:

• Wanneer Beschermd Wonen niet direct beschikbaar is.

• Wanneer de inwoner een maatwerkvoorziening in de vorm van beschermd wonen nodig heeft, maar het nog niet bekend is vanuit welke aanbieder de ondersteuning geboden kan worden, wordt er een beschikking ‘advies Wmo Wonen’ toegekend. In deze beschikking wordt in ieder geval opgenomen: De duur van de indicatie;

• Op welke wijze bezwaar tegen de beschikking kan worden gemaakt.

• Wanneer een passende plek nog niet beschikbaar is wordt de inwoner op de wachtlijst van de instelling geplaatst. Van de inwoner wordt verwacht dat hij in samenspraak met de betrokken consulent en indien nodig in overleg met de aanbieder die reeds betrokken is op een wachtlijst wordt geplaatst. Met hem wordt besproken hoe de periode tot plaatsing kan worden doorgekomen .

• Wanneer de inwoner Hulp in de buurt Wmo nodig heeft om de periode tot de Beschermd wonen plek beschikbaar is door te komen (te overbruggen) dan kan er worden besloten om overbruggingszorg toe te kennen. In bepaalde situaties heeft de inwoner al ondersteuning die geïndiceerd is door de gemeente. Voorwaarde voor overbruggingszorg is dat de ondersteuning gericht is op het voorbereiden en toewerken naar de beschermd wonen plek. Er is sprake van overbruggingszorg als dit wordt geboden door de aanbieder waar de inwoner ook wil gaan wonen, of een andere beschermd wonen aanbieder.

4.8.9 Tijdelijk verblijf naar een andere regio

Het kan gebeuren dat een inwoner uit de gemeente Oude IJsselstreek tijdelijk in een instelling in een andere gemeente/regio moet verblijven wanneer er geen passend aanbod in de eigen gemeente is. ‘Tijdelijk verblijf’ is verblijf van maximaal één jaar, waarbij het vanaf het begin de bedoeling is om de inwoner terug te laten keren naar de gemeente Oude IJsselstreek. In dat soort situaties wordt er door de gemeente met de (centrum-)gemeente van plaatsing onderling overlegd en worden er afspraken gemaakt.

4.8.10 Tijdelijke afwezigheid

De aanbieder Wmo Wonen moet binnen een week nadat de inwoner tijdelijk als gevolg van een behandeling in een ziekenhuis of behandelcentrum of detentie ergens anders wordt opgenomen melding maken bij de gemeente. Dit geldt ook wanneer de inwoner uit zichzelf de beschermde woonplek heeft verlaten.

Wanneer duidelijk wordt dat de inwoner langer dan twaalf weken ergens anders zal verblijven, vervalt in principe zijn plek bij de aanbieder. Wanneer de inwoner na deze periode weer beschermd wil gaan wonen, kan de inwoner hiervoor een melding doen. De inwoner kan in overleg met de consulent ervoor kiezen zijn ondersteuning bij een andere aanbieder voor Wmo Wonen te krijgen. De inwoner kan pas weer instromen bij de aanbieder als er plaats is.