Eilandsverordening aanwijzing veiligheidsrisicogebieden en cameratoezicht

Ondertekening

Eilandsraad van hetOpenbaar lichaam Bonaire

EILANDSVERORDENING aanwijzing veiligheidsrisicogebieden en cameratoezicht 2024

MEMORIE VAN TOELICHTINGNo. 4

Artikel 1

Op grond van artikel 155 van de Wet openbare lichamen Bonaire, sint Eustatius en Saba (hierna: WolBES) kan de eilandsraad aan de gezaghebber bij verordening de bevoegdheid verlenen om bij verstoring van de openbare orde door de aanwezigheid van wapens, of bij ernstige vrees voor het ontstaan daarvan, een gebied aan te wijzen als veiligheidsrisicogebied. In artikel 1 wordt deze bevoegdheid aan de gezaghebber gegeven.

De gezaghebber kan na overleg met de officier van justitie overgaan tot het aanwijzen van een veiligheidsrisicogebied (artikel 155, tweede lid, van de WolBES). De gezaghebber is hiertoe alleen bevoegd, als er voldaan is aan een aantal vereisten. De eerste is dat door de aanwezigheid van wapens sprake is van een verstoring van de openbare orde, of een ernstige vrees daarvoor. Dit kan zich voordoen bij bijvoorbeeld:

• •

  (Uitgaans)gebieden met een verhoogd risico voor de openbare orde en veiligheid, doordat zich daar bijvoorbeeld steekpartijen of schietincidenten hebben voorgedaan of kunnen voordoen;

• •

  (Sport-)evenementen en manifestaties met een verhoogd risico voor de openbare orde en veiligheid, waar zich bijvoorbeeld gewapende incidenten hebben voorgedaan of kunnen voordoen;

• •

  Gebieden met een voortdurende drugsoverlast, waar zich incidenten met wapens hebben voorgedaan of kunnen voordoen.

De aanwijzing wordt schriftelijk gegeven voor een bepaalde duur en een bepaald gebied. De duur mag niet langer zijn en het gebied mag niet groter zijn dan strikt noodzakelijk (artikel 155, derde lid en vierde, van de WolBES). Dit kan een dag zijn, bijvoorbeeld wegens een bepaalde sportwedstrijd of evenement, maar ook een jaar, bijvoorbeeld wanneer het gaat om een bepaald gebied dat zich kenmerkt door geweldsincidenten. De gezaghebber brengt de gebiedsaanwijzing zo spoedig mogelijk ter kennis van de eilandsraad en de officier van justitie (artikel 155, vijfde lid, van de WolBES).

Op grond van artikelen 50, 51 en 52 van de Wet wapens en munitie, in samenhang gelezen met artikel 155 van de WolBES is de officier van justitie in een veiligheidsrisicogebied bevoegd tot het geven van een bevel tot preventief fouilleren. Dit houdt in dat de politie, zonder concrete verdenking, controles kan uitoefenen voor de aanwezigheid van wapens en munitie op verpakkingen van goederen, op vervoermiddelen en aan de kleding van personen. In het bevel vermeldt de officier van justitie op grond van welke feiten en omstandigheden hij van zijn bevoegdheid gebruik wil maken. Kenmerkend voor het fouilleren in een veiligheidsrisicogebied is dat er ten aanzien van de te controleren personen geen sprake hoeft te zijn van een concrete verdenking van wapenbezit of van het plegen van een strafbaar feit waarbij wapens zijn gebruikt.

De gezaghebber trekt de aanwijzing in als de verstoring van de openbare orde door de aanwezigheid van wapens of de vrees voor het ontstaan daarvan niet meer aanwezig is.

Artikel 2

Op grond van artikel 156 van de WolBES kan de eilandsraad aan de gezaghebber bij verordening de bevoegdheid verlenen tot het uitvoeren van cameratoezicht op openbare plaatsen in het belang van de handhaving van de openbare orde. In artikel 2 wordt deze bevoegdheid aan de gezaghebber gegeven.

De gezaghebber is belast met de uitvoering van het besluit tot plaatsing van camera's. Hij bepaalt in dat kader de duur van de plaatsing en wijst de openbare plaats(en) aan waar de camera's geplaatst zullen worden, met inachtneming van hetgeen daaromtrent in de verordening en de WolBES is bepaald. Voorts stelt hij, na overleg met de officier van justitie en de korpschef in de lokale gezagsdriehoek, de periode vast waarin de door middel van cameratoezicht geregistreerde beelden in elk geval rechtstreeks worden bekeken. Het voorafgaande overleg met de officier van justitie is gewenst vanwege de strafrechtelijke aspecten die mede aan cameratoezicht kunnen zijn verbonden, bijvoorbeeld in verband met het strafrechtelijke traject dat volgt indien door middel van cameratoezicht strafbare feiten worden geconstateerd. Voor de operationele uitvoering van het toezicht bedient de gezaghebber zich van de onder zijn gezag staande politie.

Doel van het cameratoezicht

Cameratoezicht op grond van artikel 156 van de Wet mag uitsluitend plaatsvinden voor het handhaven van de openbare orde. Dit begrip omvat ook de algemene bestuurlijke voorkoming van strafbare feiten die invloed hebben op de orde en rust in de gemeentelijke samenleving. Dit hoofddoel laat onverlet dat deze vorm van cameratoezicht ook subdoelen mag dienen. Zo biedt artikel 156, zevende lid van de WolBES de mogelijkheid om de opgenomen beelden te gebruiken voor de opsporing en vervolging van strafbare feiten. Daarnaast mogen camera's worden gebruikt om de politie en andere hulpdiensten efficiënter en effectiever in te zetten. De preventieve werking van cameratoezicht vergroot bovendien hun veiligheid.

Proportionaliteit en subsidiariteit

Het uitvoeren van cameratoezicht op openbare plaatsen moet noodzakelijk zijn voor de handhaving van de openbare orde. Het cameratoezicht moet evenredig zijn in relatie tot het doel (proportionaliteit) en er moet worden bezien of dit doel (de handhaving van de openbare orde) niet op een minder ingrijpende wijze kan worden geëffectueerd (subsidiariteit).

De eisen van proportionaliteit en subsidiariteit zorgen ervoor dat periodiek moet worden beoordeeld of de doelstelling(en), die aan het plaatsen van de camera’s ten grondslag hebben gelegen, zijn gerealiseerd en of er nog langer een noodzaak bestaat voor cameratoezicht. Daarom geldt op grond van artikel 156 van de WolBES dat de plaatsing van camera’s geschiedt voor een bepaalde duur. Na het verstrijken van deze termijn kan het cameratoezicht, bij gebleken noodzaak, worden verlengd.

Kenbaarheid

Cameratoezicht moet voor de burgers kenbaar worden gemaakt bijvoorbeeld door het aanbrengen van borden aan het begin van het door de camera's bestreken gebied. Er mogen geen beelden worden gemaakt in niet voor het publiek toegankelijke gelegenheden en in andere gelegenheden die niet kunnen worden aangemerkt als een openbare plaats in de zin van de Wet openbare manifestaties.

Rechtsbescherming

Het aanwijzingsbesluit van de gezaghebber betreft het een beschikking in de zin van de Wet administratieve rechtspraak BES waartegen door belanghebbenden – zoals bewoners of winkeleigenaren uit het betreffende gebied – bezwaar en beroep kunnen aantekenen. Regelmatige bezoekers van het gebied zijn in beginsel geen belanghebbenden.

Het bestuurscollege van het openbaar lichaam Bonaire,

De gezaghebber,

de eilandsecretaris