Treasurystatuut 2016 Omgevingsdienst Achterhoek

Ondertekening

Memorie van toelichting Treasurystatuut 2016 ODA

In deze memorie van toelichting wordt het wettelijke kader voor de treasuryfunctie van de OD kort beschreven. Onderliggend Treasurystatuut voldoet aan de wettelijke verplichtingen en opgelegde randvoorwaarden.

Wettelijk kader

Het wettelijke kader aangaande treasuryfunctie betreft een drietal wetten namelijk:

• 1.

  de Gemeentewet

• 2.

  Besluit Begroting en Verantwoording Gemeenten (BBV)

• 3.

  de Wet financiering en decentrale overheden (fido) en daaruit voortvloeiende regelingen.

Ad 1: Gemeentewet

In de Gemeentewet staat ten aanzien van treasury het volgende:

• •

  Artikel 212 van de Gemeentewet stelt dat een verordening moet worden opge-steld waarin o.a. de regels voor de treasuryfunctie zijn opgenomen. In dit Treasurystatuut is de verdere uitwerking van de in deze verordening opgenomen regels met betrekking tot de treasuryfunctie opgenomen.

• •

  In artikel 160, lid 1e is opgenomen dat het college (DB) bevoegd is tot privaat-rechtelijke rechtshandelingen van de OD te besluiten. Het college (DB) is daarom verantwoordelijk voor een deugdelijke uitvoering van het treasurybeleid en –functie.

• •

  In artikel 169, lid 4 is hier wel een beperking op aangebracht. Het college (DB) behoort geen besluiten te nemen aangaande privaatrechtelijke handelingen in-dien de raad (AB) daarom verzoekt of het besluit ingrijpende gevolgen heeft voor de OD. In dit geval moet de raad in staat zijn om vooraf wensen en be-denkingen ter kennis van het college te brengen.

Ad 2: Besluit Begroting en Verantwoording

In het BBV zijn een aantal zaken vermeld ten aanzien van de treasuryfunctie, zijnde:

• •

  De verplichting tot het opstellen van een financierings/treasuryparagraaf in zo-wel de begroting als de jaarrekening staat in artikel 9, lid 2d en artikel 26 van het Besluit begroting en verantwoording en (BBV).

• •

  In artikel 13 is vervolgens vermeld dat in de treasuryparagraaf minimaal de be-leidsvoornemens ten aanzien van het risicobeheer van de financieringsportefeuil-le moet zijn opgenomen.

Ad 3: Wet fido

De Wet fido (Financiering Decentrale Overheden) heeft begin 2001 de Wet filo (Finan-ciering Lagere Overheden) uit 1987 vervangen. In 2006 is de wet geëvalueerd en enigszins aangepast. In december 2013 is vervolgens de regelgeving ten aanzien van de verplichting tot schatkistbankieren toegevoegd.

Daarnaast gelden, als uitvloeisel van de Wet fido:

• •

  De uitvoeringsregeling financiering decentrale overheden.

• •

  De regeling uitzettingen en derivaten decentrale overheden die is aangescherpt naar aanleiding van de problemen met de beleggingen in IJsland uit het najaar van 2008. In 2014 zijn deze regels wederom worden aangepast als gevolg van het beleidskader inzake het gebruik van financiële derivaten door (semi)publieke instelling.

• •

  De regeling schatkistbankieren decentrale overheden waarin de spelregels zijn vastgelegd ten aanzien van het verplichte aanhouden van overtollige liquide mid-delen bij ’s Rijks schatkist.

De hoofdzaken uit de Wet fido en bijbehorende regelingen zijn:

• •

  De OD gaat slechts leningen aan, zet middelen uit of verleent garanties ten be-hoeve van de publieke taak. Decentrale overheden kunnen binnen het wettelijke kader zelf bepalen wat zij tot hun publieke taak rekenen. Wel wordt terughou-dendheid van de decentrale overheden verwacht en zal door de toezichthouder worden gekeken of de OD degelijk motiveert waarom een activiteit tot zijn pu-blieke taak wordt gerekend.

• •

  Een belangrijk uitgangspunt van de Wet fido is het vermijden van grote fluctua-ties in de rentelasten van openbare lichamen. De kasgeldlimiet is opgenomen in de Wet fido ter beperking van het bedrag van de vlottende schuld waarover da-gelijks renterisico wordt gelopen. Zo worden grote fluctuaties in de korte rente-lasten vermeden. Bij een derde achtereenvolgende overschrijding wordt de toe-zichthouder op de hoogte gebracht tezamen met een plan om binnen de limiet te blijven in het lopende kwartaal. De toezichthouder kan ontheffing verlenen van de verplichting om onder de kasgeldlimiet te blijven.

• •

  Het renterisico op de vaste schuld van de OD overschrijdt de renterisiconorm niet. Deze norm beoogt de beperking van het bedrag van de vaste schuld waar-over op termijn renterisico wordt gelopen. De renterisiconorm is een bedrag ter grootte van een percentage van het totaal van de vaste schuld van de OD bij aanvang van het jaar. De toezichthouder geeft een aanwijzing als hieraan niet wordt voldaan. Ook hier kan de toezichthouder ontheffing verlenen.

• •

  Overtollige liquide middelen moeten, behoudens het drempelbedrag, worden aangehouden bij ’s Rijks schatkist. Het drempelbedrag bedraagt 0,75% van het begrotingstotaal bij decentrale overheden met een begrotingsomvang dat kleiner is dan 500 miljoen euro. Bij een groter begrotingstotaal dan 500 miljoen euro, bedraagt het drempelbedrag 3,75 miljoen euro plus 0,2% over het meerdere dat 500 miljoen euro te boven gaat.

• •

  Aangezien vrijwel alle overtollige middelen belegd moeten worden bij ’s Rijks schatkist, zijn de regels ten aanzien van uitzettingen van gering belang gewor-den. Er gelden echter wel eisen voor de tegenpartijen waarmee zaken wordt gedaan, zijnde:

  • a.

    Het moeten financiële ondernemingen zijn.

  • b.

    Deze ondernemingen moeten in lidstaten gevestigd zijn die ten minste be-schikken over een AA-rating, afgegeven door minimaal twee ratingbureaus.

  • c.

    De door deze ondernemingen uitgegeven waardepapieren moeten minimaal over aan AA minusrating beschikken, afgegeven door minimaal twee rating-bureaus. Indien de uitzetting een looptijd heeft van minder dan 3 maanden dan moet over minimaal een A-rating worden beschikt, wederom afgegeven door twee rating-bureaus.

  • d.

    Het bovenstaande geldt niet bij beleggingen in waardepapieren met een sol-vabiliteitsratio van 0% (doorgaans overheden).

Toelichting per artikel

Niet alle artikelen zijn voorzien van een toelichting, in het hierna volgende wordt zover nodig per artikel nog een nadere toelichting verstrekt.

Artikel 2 Uitgangspunten risicobeheer treasuryfunctie

Met de in artikel 2, lid 3 vermelde mantelovereenkomst wordt onder meer bedoeld het contract met de huisbankier waarmee afspraken zijn vastgelegd over daggeld- en kasgeldleningen. Voor dergelijke kortlopende leningen dient in ieder geval een offerte bij de huisbankier opgevraagd te worden. Overigens is de OD niet verplicht deze lenin-gen bij de huisbankier aan te trekken dus kan de treasuryfunctie te allen tijde meer-dere offertes opvragen.

In dit artikel worden al een tweetal verantwoordelijkheden/bevoegdheden benoemd, voor een totaaloverzicht van de verantwoordelijkheden en bevoegdheden wordt ver-wezen naar artikel 11.

Artikel 3 Richtlijnen en limieten externe financiering

De rente voor vlottende schuld is normaliter lager dan de rente op vaste schuld. Van-daar dat tot maximaal het bedrag van de kasgeldlimiet kort kan worden geleend alvo-rens tot consolidatie wordt overgegaan.

Bij het aantrekken van vaste schuld wordt gekeken naar de bestaande leningenporte-feuille samen met de verwachte financieringsbehoefte die blijkt uit de liquiditeitsplan-ningen van de investeringen. Er wordt bij het aantrekken van langlopende leningen gezorgd voor een spreiding van het renterisico. Dit betekent dat de leningenportefeuil-le een evenwichtig aflossingspatroon kent en het renterisico langjarig binnen de voor-geschreven renterisiconorm blijft.

Onderhandse geldleningen zijn er in diverse vormen:

• •

  Lineaire leningen met een jaarlijks gelijkblijvende aflossing.

• •

  Annuïtaire leningen met een jaarlijkse gelijkblijvende betaling van rente en aflos-sing.

• •

  Fixe leningen waarbij jaarlijks slechts rente wordt betaald en aflossing van de gehele lening aan het einde van de looptijd plaatsvindt.

Een roll-over lening wordt uitgegeven op basis van een variabele rente die elke afge-sproken periode (tussen 1 en 12 maanden) herzien wordt op basis van de dan actuele rentestand. Normaliter behoren deze leningen tot de kortlopende schulden (met loop-tijd van minder dan 1 jaar). Indien echter een cap (zie afgeleide financiële producten) wordt afgesloten, dan wordt het een langlopende geldlening met eenzelfde looptijd als de cap.

In het leningcontract van een onderhandse lening kan de clausule zijn opgenomen dat de mogelijkheid bestaat tot vervroegde aflossing van de restant hoofdsom van de lening. Doorgaans bestaat deze mogelijkheid voor de eerste maal na een looptijd van 10 jaren. Het benutten van deze clausule brengt wel extra kosten met zich mee in de vorm van een boete.

Vervroegde aflossing is interessant op het moment dat de huidig geldende rente lager is dan de rente die nu wordt betaald. Indien de contante waarde van de resterende rentebetalingen van een lening tegen de huidige rente, dus de rente waartegen even-tueel hergefinancierd kan worden, lager is dan de contante waarde tegen de contract-rente dan is vervroegde aflossing interessant. Om de administratieve kosten te dek-ken, wordt als vuistregel gehanteerd dat het voordeel groter moet zijn dan te betalen boete.

Artikel 4 Richtlijnen en limieten uitzettingen

Uitzettingen in de vorm van aandelen zijn niet toegestaan omdat deze in hoge mate gevoelig zijn voor marktbewegingen. Volgens de Wet fido is de aankoop van aandelen de OD slechts toegestaan als aantoonbaar is dat deze worden gekocht in het kader van de publieke taak. Conform artikel 160, lid 2 van de Gemeentewet zal het college alvorens tot aanschaf van aandelen over te gaan, een ontwerpbesluit hierover sturen aan de raad die wensen en bedenkingen kan uiten.

De genoemde randvoorwaarden zijn conform de ministeriële regeling ‘uitzettingen en derivaten decentrale overheden’ behorende bij de Wet fido.

De ratings moeten zijn afgegeven door één van de officiële ratingbureaus (bijvoor-beeld Standard & Poor’s, Moody’s of Fitch IBCA).