Beleidsregel Wet aanpak woonoverlast van de gemeente Culemborg

Ondertekening

Bijlage 1. Werkproces beleidsregels Wet aanpak woonoverlast

Op basis van de beleidsregels van de Wet aanpak woonoverlast van de gemeente Culemborg, volgt hier een werkproces met de rollen van de betrokken partners in het aanpakken van woonoverlast:

Werkproces Aanpak Woonoverlast

• 1.

  Melding van Woonoverlast

  • •

    Rol van omwonenden of melder:

    • o

      Omwonenden (burgers, bedrijven, instellingen) doen een melding van woonoverlast bij de gemeente, politie of woningcorporatie.

    • o

      De melder geeft gedetailleerde informatie over de aard, ernst, frequentie en tijdstip van de overlast. Ook wordt aangegeven welke maatregelen zij zelf hebben genomen om de overlast te stoppen.

  • •

    Rol van gemeente:

    • o

      De gemeente ontvangt de melding en beoordeelt of er voldoende aanleiding is voor onderzoek. Indien nodig, wordt informatie opgevraagd bij andere betrokken partijen, zoals politie of woningcorporaties.

    • o

      Een dossier wordt aangemaakt waarin alle klachten, waarnemingen en genomen stappen worden vastgelegd.

• 2.

  Onderzoek naar Woonoverlast

  • •

    Rol van gemeente:

    • o

      De gemeente voert een onderzoek uit naar de ernst en herhaaldelijkheid van de overlast. Dit kan in samenwerking met de politie, buurtbemiddeling en/of woningcorporaties gebeuren.

    • o

      Informatie wordt verzameld van de melder, omwonenden en andere relevante partijen, zoals zorginstanties en politie.

    • o

      Een buurtonderzoek en gesprekken met de overlastgever zijn mogelijk.

  • •

    Rol van woningcorporatie/verhuurder (bij huurwoningen):

    • o

      De verhuurder (woningcorporatie of particuliere verhuurder) moet eerst zelf actie ondernemen om de overlast te beëindigen, bijvoorbeeld door de huurder te waarschuwen of door buurtbemiddeling in te schakelen.

    • o

      Als de verhuurder geen resultaat boekt, kan deze de gemeente verzoeken om in te grijpen door middel van een gedragsaanwijzing.

  • •

    Rol van politie:

    • o

      De politie verstrekt informatie over de overlast, vooral als er sprake is van strafbare feiten, en kan betrokken worden bij het onderzoek. Strafrechtelijke maatregelen kunnen parallel aan bestuursrechtelijke maatregelen lopen.

• 3.

  Beoordeling door de burgemeester

  • •

    Rol van burgemeester:

    • o

      De burgemeester beoordeelt op basis van het onderzoek of er sprake is van ernstige en herhaaldelijke overlast die niet op een andere manier kan worden opgelost.

    • o

      Bij kwetsbare personen of overlastgevers met psychische problemen worden hulpverleningsinstanties betrokken om te bepalen welke aanpak het meest passend is.

    • o

      Als de situatie ernstig genoeg is, kan de burgemeester besluiten tot een waarschuwing of een gedragsaanwijzing (last onder dwangsom of bestuursdwang).

• 4.

  Waarschuwing aan de overlastgever

  • •

    Rol van burgemeester:

    • o

      De overlastgever ontvangt een schriftelijke waarschuwing waarin staat dat de hinderlijke gedragingen moeten stoppen. De overlastgever krijgt de kans om bezwaar te maken (zienswijze indienen).

    • o

      Indien de gedragingen niet stoppen binnen de gestelde termijn, kan de burgemeester overgaan tot het opleggen van een gedragsaanwijzing.

  • •

    Rol van politie en ambtenaren openbare orde:

    • o

      Ambtenaren en politie kunnen de waarschuwing persoonlijk overhandigen aan de overlastgever om de ernst van de situatie te benadrukken.

• 5.

  Gedragsaanwijzing

  • •

    Rol van burgemeester:

    • o

      Als de waarschuwing geen effect heeft, geeft de burgemeester een gedragsaanwijzing in de vorm van een last onder dwangsom of bestuursdwang.

    • o

      De gedragsaanwijzing is concreet en geeft aan welke gedragingen moeten stoppen en binnen welke termijn.

  • •

    Rol van gemeente en politie:

    • o

      De handhaving van de gedragsaanwijzing wordt gecontroleerd door ambtenaren van de gemeente, met ondersteuning van de politie. Indien de gedragingen niet stoppen, worden verdere stappen ondernomen, zoals het invorderen van dwangsommen of uitvoering van bestuursdwang.

• 6.

  Controle en Handhaving

  • •

    Rol van gemeente en politie:

    • o

      Toezichthouders van de gemeente en de politie controleren of de gedragsaanwijzing wordt nageleefd. Informatie van de melder, omwonenden en andere instanties wordt hierbij gebruikt.

    • o

      Bij niet-naleving kan overgegaan worden tot het effectueren van een bestuursrechtelijke maatregel, zoals het opleggen van een huisverbod of het invorderen van de dwangsom.

Belangrijke partners en hun verantwoordelijkheden

• 1.

  Omwonenden/Melder: Melding maken van de overlast, documentatie en bewijsvoering verstrekken.

• 2.

  Gemeente: Ontvangt en beoordeelt meldingen, voert onderzoek uit, en coördineert de bestuurlijke maatregelen.

• 3.

  Burgemeester: Beslist over waarschuwingen, gedragsaanwijzingen en de inzet van dwangmiddelen.

• 4.

  Woningcorporatie/Verhuurder: Neemt eerst zelf maatregelen bij overlast in huurwoningen en kan de gemeente verzoeken om hulp.

• 5.

  Politie: Helpt bij het onderzoek, handhaving, en kan parallel strafrechtelijke stappen zetten.

• 6.

  Hulpverleningsinstanties: Betrokken bij kwetsbare personen om passende hulp te bieden in plaats van of naast bestuursrechtelijke maatregelen.

Dit werkproces zorgt voor een duidelijke verdeling van rollen en verantwoordelijkheden en waarborgt een gestructureerde aanpak van woonoverlast in de gemeente Culemborg.

Toelichting:

Voor aantal artikelen in deze beleidsregel is nadere toelichting gewenst. De toelichting wordt hieronder per artikel uitgewerkt.

Artikel 1

Het artikel 151d Gemeentewet (hierna: artikel 151d) geeft de gemeenteraad de mogelijkheid om aan de burgemeester de bevoegdheid te verlenen om aan iemand die ernstige en herhaaldelijke hinder voor omwonenden veroorzaakt een gedragsaanwijzing te geven in de vorm van een last onder bestuursdwang. Op grond van de Awb kan de burgemeester in plaats van een last onder bestuursdwang dan ook een last onder dwangsom opleggen.

De bevoegdheid geldt voor alle woningen in de gemeente, dus ook voor de corporatiewoningen en andere huurwoningen. Dat betekent dat woningverhuurders in zeer urgente gevallen, of nadat zij al datgene wat in hun macht ligt hebben ingezet om de overlast te beëindigen, een beroep kunnen doen op de burgemeester. Bovendien biedt de bevoegdheid meer mogelijkheden om op te treden tegen particuliere huiseigenaren/bewoners die overlast veroorzaken. Die groep veroorzakers is nu, zonder gebruik van artikel 151d, het lastigst aan te pakken.

Met artikel 2:79 van de APV gemeente Culemborg heeft de gemeenteraad de burgemeester nieuwe bevoegdheden toegekend op grond artikel 151d Gemeentewet ter bestrijding van ernstige en herhaaldelijke woonoverlast.

De voorliggende beleidsregels over het gebruik van deze nieuwe bevoegdheid, zijn bedoeld om duidelijkheid te creëren richting inwoners, maar ook om uiterste zorgvuldigheid bij de toepassing te waarborgen.

Artikel 4

Woonoverlast doet zich voor in allerlei vormen en intensiteiten. De gemeente wint bij de melder c.q. de overlastbelevers informatie in over de melding om een scherp beeld te krijgen van de situatie. Dat wil zeggen de aard, de ernst, de frequentie en de veroorzaker(s) van de overlast. De melders c.q. de overlastbelevers moeten duidelijk aangeven wat zij aan overlast ervaren en hoe ernstig dit voor hen is aan de hand van vastgelegde waarnemingen met data, zo mogelijk gestaafd met metingen en/of foto- of filmmateriaal. Omdat overlast een subjectieve beleving is, dragen deze feiten ertoe bij om te bepalen of er sprake is van ernstige en herhaaldelijke hinder. De gemeente laat zich tevens informeren door betrokken partijen als politie, de woningverhuurder en betrokken hulpverleningsinstanties. Een buurtonderzoek en een gesprek met de vermeende overlastgever behoren ook tot de te nemen stappen. Of er sprake is van woonoverlast zoals bedoeld in artikel 2:79 van de APV beoordeelt de burgemeester aan de hand van de specifieke omstandigheden van het geval en de intensiteit van de gedragingen. Artikel 2:79 van de APV geeft een niet-limitatieve opsomming van verschijningsvormen van woonoverlast. Overlast is zoals gezegd subjectief, maar bij de beoordeling van een casus wordt getoetst of en in hoeverre er sprake is van een belangrijke afwijking van wat in het normale dagelijkse verkeer tussen bewoners en omwonenden gebruikelijk en aanvaardbaar is.

Artikel 8

Als een waarschuwing niet het gewenste effect heeft, kan de burgemeester over gaan tot het opleggen van een gedragsaanwijzing in de vorm van een last onder dwangsom of last onder bestuursdwang. In de gedragsaanwijzing staat omschreven welke gedragingen moeten stoppen, binnen welke termijn en wat de consequenties zijn bij het niet opvolgen van de gedragsaanwijzing. Het tweede lid van artikel 151d Gemeentewet geeft aan dat, alvorens de burgemeester gebruik kan maken van de bevoegdheid, duidelijk moet zijn geworden dat de hinder niet op “een andere geschikte wijze” kan worden tegengegaan. De bevoegdheid is het sluitstuk van de aanpak. Vóórdat de beslissing aan de orde is of er gebruik moet worden gemaakt van de bevoegdheid, zal er een duidelijk beeld moeten zijn van de ernst en de frequentie van de overlast. In de beslissing moet tevens opgenomen worden of, en zo ja, welke, andere minder zware aanpak heeft plaatsgevonden. Deze aanpak kan onder andere bestaan uit bemiddeling, hulpverlening en de huurrechtelijke aanpak (privaatrecht). In alle gevallen zal uit het dossier moeten blijken wat er al gedaan is en met welk resultaat en dat er eigenlijk geen andere opties meer zijn dan de gedragsaanwijzing.

De bevoegdheid zal alleen worden gehanteerd na een zorgvuldige belangenafweging. Het gaat daarbij uiteraard om de belangen van zowel de veroorzaker(s) als van degenen die hinder ondervinden. Als uitgangspunt geldt dat degenen die aantoonbaar ernstige en herhaaldelijke hinder ondervinden, bescherming verdienen. Dit impliceert dat het niet verantwoord is om de beëindiging van de hinder een onredelijk lange tijd te laten duren. In praktijk is er al een lange tijd woonoverlast vooraf gegaan wanneer een gedragsaanwijzing wordt gegeven. Het kan niet zo zijn dat de aanpak van hinder een slepende kwestie wordt. Er is altijd sprake van een behoorlijke mate van urgentie. Het is voorspelbaar dat de burgemeester soms voor een lastig dilemma zal komen te staan, maar dat er ook een verantwoord besluit moet worden genomen.

De gedragsaanwijzing wordt in principe door een ambtenaar in persoon uitgereikt (veelal door de ambtenaar openbare orde en veiligheid, coördinator handhaving en/of een boa). Indien gewenst kan een gemeenteambtenaar zich hierbij laten vergezellen door de politie. Uitreiking in persoon biedt de zekerheid dat de veroorzaker van woonoverlast op de hoogte is van het feit dat aan hem of haar door de burgemeester een maatregel is opgelegd en het onderschrijft de ernst van de situatie.

Er vindt afstemming plaats met het Openbaar Ministerie. In bepaalde situaties kan de gemeente bestuursrechtelijk optreden, terwijl er ook een strafrechtelijke aanpak mogelijk is of reeds is opgestart. Dit zijn gescheiden trajecten die overigens wel parallel kunnen lopen. Indien aan de orde is afstemming hierover tussen de gemeente enerzijds en politie en Openbaar Ministerie anderzijds gewenst. Het centrum voor criminaliteitspreventie en veiligheid (CCV) heeft een escalatieladder ontworpen, waarbij per trede de handhavingsmaatregelen om overlast te stoppen steeds ingrijpender worden. Echter is het mogelijk om bij elke casus maatwerk toe te passen en hiervan af te wijken, een trede over te slaan of juist terug te stappen. Voor een nadere duiding van de escalatieladder, zie bijlage 2.