Permanente link
Naar de actuele versie van de regeling
http://lokaleregelgeving.overheid.nl/CVDR737070
Naar de door u bekeken versie
http://lokaleregelgeving.overheid.nl/CVDR737070/1
Beheerplan sportvelden Gemeente Maassluis
Geldend van 28-03-2025 t/m heden
Intitulé
Beheerplan sportvelden Gemeente MaassluisSamenvatting
Gemeente Maassluis wil zorgen voor veilige, bespeelbare sportvoorzieningen die voldoen aan de (sporttechnische) normeringen van de sportbonden. Tevens wenst zij inzicht te hebben in de daarbij benodigde financiële middelen. Om dit inzichtelijk te krijgen heeft B.A.S. Begeleiding en Advies Sportterreinen een beheerplan voor de sportvelden opgesteld.
Algemene doelstelling:
De algemene doelstelling van het “Beheerplan sportvelden Maassluis” is het zorgen voor veilige, bespeelbare sportvoorzieningen die voldoen aan de (sporttechnische) normeringen van de sportbonden en het inzichtelijk maken van de daarbij benodigde financiële middelen. |
Het beheerplan bestaat uit:
- a.
Nulmeting
Van de sportvelden is een kwaliteitsbepaling en inventarisatie uitgevoerd. Aan de hand hiervan is een inschatting gemaakt van de levensduur van het veld en het moment van vervangen of renoveren.
Niet opgenomen in het beheerplan:
- •
Speeltoestellen, vlaggenmasten, scoreborden e.d. vallen onder de verantwoording van de vereniging. De speeltoestellen dienen te voldoen aan het “Attractiebesluit” en dienen dus jaarlijks gekeurd te worden.
- •
Losse containers en andere niet permanente opslagruimten waar een bouwvergunning voor is aangevraagd, vallen onder verantwoording en beheer van de vereniging. Overige opslagruimtes zijn illegaal.
- •
Watergangen, beschoeiingen en duikers.
- •
Oriëntatieverlichting, masten en overige elementen.
- b.
Dagelijks onderhoudsplan (DOP)
In hoofdstuk 3 wordt het dagelijks beheer omschreven en worden de kosten daarvan berekend en weergegeven. Door het uitvoeren van het dagelijks beheer en onderhoud, worden de sportaccommodaties in stand gehouden om veilig binnen de sporttechnische normen te kunnen worden gebruikt.
Algemene uitgangspunten DOP:
- •
Alle genoemde kosten/ prijzen zijn marktconforme aannemersprijzen.
- •
Het beheerplan heeft betrekking op alle sportvelden zoals beschreven in hoofdstuk 2.
- •
De verhardingen en overhoeken gras zijn opgenomen in de onderhoudskosten.
De gemeente Maassluis is voor het onderhoud van de sportvelden verantwoordelijk voor:
- •
Het onderhoud van de sportvelden, deels uitbesteed en deels in eigen beheer.
- •
Het volgens de zorgplicht onderhouden van de kunstgras sportvelden en voorkomen van verspreiding van infill-materiaal (op basis van polymeren).
- •
Het chemievrij bestrijden van onkruiden op de sportvelden.
- •
Wedstrijddoelen en dug-outs, hoekvlaggen, korfbalpalen en korven, vuilnisbakken e.d. worden bij renovatie van de velden vervangen, indien nodig.
- •
De gemeente zorgt voor het herstellen van speelschade en doelgebieden.
- •
De kosten voor herstellen van speelschade is opgenomen als kosten voor de gemeente.
De verenigingen zijn verantwoordelijk voor:
- •
Het verwijderen van zwerfvuil, legen en onderhouden van de afvalbakken en het afvoeren van het vuil.
- •
Uitzetten en belijnen van de sportvelden volgens de geldende maatvoering van de sportbonden.
- •
Onderhoud aan wedstrijddoelen en dug-outs, hoekvlaggen, korfbalpalen en korven, vuilnisbakken e.d.
- •
Losse trainingsdoelen en overige trainingsmiddelen.
Overzicht kostenonderhoudsplan (DOP) sportvelden Gemeente Maassluis |
||
Sportpark |
2024 |
Toelichting |
Voetbal VDL* |
€ 22.000,- |
Huidig areaal |
Voetbal Excelsior Maassluis |
€ 48.000,- |
huidige areaal |
Voetbal M.S.V.‘71 |
€ 42.500,- |
huidige areaal |
Honk,- en softbal Gophers en Allez Tirer (Jeu de Boules) |
€ 8.500,- |
huidige areaal |
MHV Evergreen |
€ 20.000,- |
huidige areaal |
Korfbal CKC Maassluis |
€ 15.500,- |
huidige areaal |
TOTAAL |
€ 156.500,- |
|
Zorgplicht sportvelden:
Gemeente Maassluis vindt de aandacht voor het milieu bij de aanleg, renovatie en het onderhoud van sportvelden van wezenlijk belang. Dat geldt ook voor kunstgrasvelden. Daarbij heeft gemeente Maassluis ook een (wettelijke) zorgplicht om de bodem en watergangen schoon te houden.
Belangrijkste uitgangspunten van de zorgplicht t.b.v. kunstgrasvelden:
- •
Voorkomen van verspreiding/ vervuiling van de omgeving.
- •
Uitvoeren van onderhoud gericht op het voorkomen van verspreiding.
LET OP:
In de huidige situatie zijn er geen voorzieningen getroffen rond de kunstgrasvelden om verspreiding van infill-materiaal op basis van polymeren (SBR) tegen te gaan. In het investeringsplan (MIP) is rekening gehouden met een inhaalslag in 2024. In dat jaar is budget opgenomen om voorzieningen te treffen zoals beschreven in het zorgplicht document. Daarnaast is extra budget gereserveerd gelijktijdig met de renovatie van het veld om de omliggende grasstroken te bemonsteren en te analyseren om te bepalen of er vervuiling is ontstaan door het gebruik van SBR infill. Ook in het DOP (Dagelijks Onderhoudsplan) is budget gereserveerd voor het opvolgen van de zorgplicht gedurende het jaar. |
- c.
Meerjaren investeringsplan (MIP)
Als door het dagelijks beheer en onderhoud een sportaccommodatie niet meer op een veilig en/of sporttechnisch verantwoord niveau gehouden kan worden, moet deze worden vervangen of gerenoveerd. Hiervoor is het MIP opgesteld.
Algemene uitgangspunten:
- •
Uitgangspunt van dit investeringsplan is dat de totale kosten voor renovatie en vervanging van sportvelden in de ramingen zijn opgenomen. Het gaat hierbij om:
- -
De sportconstructie.
- -
De vaste inrichtingsmaterialen, doelen, dug-outs en hoekvlaggen.
- -
De hekwerken die onderdeel uitmaken van het sportveld.
- -
De verhardingen die onderdeel uitmaken van het sportveld (rondom 2-4 meter).
- -
De beregeningsinstallaties en verlichtingsinstallaties.
- -
- •
Bij vervanging of renovatie is het uitgangspunt dat het type en de kwaliteit van het veld en de inrichting gelijk blijft aan de huidige situatie.
- •
Alle verhardingen op het sportterrein zijn opgenomen in het MIP.
De vereniging is verantwoordelijk voor:
- •
Fietsenstallingen/rekken, vlaggenmasten en afvalbakken, reclame-uitingen en scoreborden, losse plantenbakken en meubilair.
- •
Overige elementen die door de vereniging zijn aangeschaft of aangebracht.
Uitgangspunten ter verbetering van de kwaliteit en beleving van de sportparken:
- •
Bij vervangen van verhardingen wordt voorkeur gegeven aan het toepassen van betonplaten om het onderhoud te vergemakkelijken.
- •
Kunstgrasvoetbalvelden worden niet meer voorzien van SBR infill of TPE maar van natural infill, mineral-infill of NON infill.
- •
Ter verhoging van de kwaliteit van de natuurgrasvelden en verlagen van de arbeidsintensiteit van het werk, wordt bij renovatie van een natuurgrasveld de aanleg van een automatisch beregeningssysteem opgenomen.
Bijlage III “Meerjaren Investeringsplan 2024-2029” geeft de investeringskosten exclusief BTW voor de komende 5 jaar weer. Hierbij is geen rekening gehouden met inflatie.
- d.
Buitensport accommodatieplan/beleid (BAP)
Het doel van een accommodatieplan voor de toekomst is om dezelfde uitgangspunten te hanteren voor de verschillende gebruikers. Daarbij is gekeken naar duurzaam onderhoud en aanleg van een sportveld.
Een beheerplan is een dynamisch rapport en dient jaarlijks te worden bijgestuurd. Wijzigingen in beleid, vereniging-samenstelling en gewijzigde wetgeving zijn een aantal belangrijke aspecten die van invloed zijn op het plan. Deze aspecten kunnen jaarlijks wijzigen en dus een ander uitgangspunt geven voor het plan. Er kunnen door de sportverenigingen geen rechten worden ontleend aan dit plan. |
1. Inleiding
1.1 Inhoud en doelstelling van het beheerplan
Gemeente Maassluis wil zorgen voor veilige, bespeelbare sportvoorzieningen die voldoen aan de (sporttechnische) normeringen van de sportbonden en inzicht hebben in de daarbij benodigde financiële middelen. B.A.S. Begeleiding en Advies Sportterreinen (BAS) heeft sinds 2014 jaarlijks de kwaliteit van de sportvelden beoordeeld. Om inzicht te krijgen in de kosten voor het dagelijks, - en meerjarenonderhoud is aan BAS opdracht gegeven om een beheerplan voor de sportvelden op te stellen en dit jaarlijks bij te werken. Het beheerplan bestaat uit:
Nulmeting / Kwaliteitsbepalingen:
- -
Naast een cultuurtechnische beoordeling van de grasvelden, worden de aangrenzende hekwerken en verhardingen beoordeeld. De gemeente laat de kunstgrasvelden toetsen aan de normen van de bonden. Deze metingen zijn door derden (Kiwa ISA Sport) uitgevoerd.
Dagelijks OnderhoudsPlan:
- -
Advies voor het dagelijks onderhoud op de sportvelden incl. het eventuele extra onderhoud dat nodig is om de velden in een goede staat te houden.
Wij noemen dit het Dagelijks OnderhoudsPlan (DOP). Daarin worden de onderhoudshandelingen in beeld gebracht die nodig zijn om de accommodaties in stand te houden. Van deze onderhoudshandelingen worden ook de kosten uitgewerkt.
Meerjaren Investeringsplan:
- -
Renovatieschema met geraamde kosten voor de uit te voeren renovaties. Wij noemen dat het Meerjaren Investeringsplan (MIP). Hierin zijn de inventarisaties uitgewerkt in overzichten met een voorstel tot afschrijving en berekening van de herinvesteringen.
Buitensport accommodatieplan/beleid (BAP):
- -
Het doel van een accommodatieplan voor de toekomst is om op een duurzame manier dezelfde uitgangspunten te hanteren voor de verschillende gebruikers. Daarbij is gekeken naar duurzaam onderhoud en aanleg van een sportveld.
Niet opgenomen in het beheerplan:
- •
Speeltoestellen, vlaggenmasten, scoreborden e.d. vallen onder de verantwoording van de vereniging. De speeltoestellen dienen te voldoen aan het “Attractiebesluit” en dienen dus jaarlijks gekeurd te worden.
- •
Losse containers en andere niet permanente opslagruimten waar een
- •
bouwvergunning voor is aangevraagd, vallen onder verantwoording en beheer van de vereniging. Overige opslagruimtes zijn illegaal.
- •
Watergangen, beschoeiingen en duikers.
- •
Oriëntatieverlichting, masten en overige elementen.
De algemene doelstelling van het “Beheerplan sportparken gemeente Maassluis” is:
Het zorgen voor veilige, bespeelbare sportvoorzieningen die voldoen aan de (sporttechnische) normeringen van de sportbonden en het inzichtelijk maken van de daarbij benodigde financiële middelen. |
1.2 Betrokken Partijen
De heren P. (Paul) Mostert en P.(Patrick) Tol vertegenwoordigen de Gemeente Maassluis.
De heer P. (Peter) Prins heeft als projectadviseur buitensport dit beheerplan opgesteld.
De heer E. (Evert) Mandemaker heeft de kwaliteitsbepalingen van de velden uitgevoerd.
1.3 Leeswijzer
Hoofdstuk 1 Geeft een inleiding op het Beheerplan sportparken 2024-2029.
Hoofdstuk 2 Betreft de Nulmeting.
Hoofdstuk 3 Betreft het Dagelijks Onderhoudsplan (DOP).
Hoofdstuk 4 Betreft het Meerjaren Investeringsplan (MIP).
Hoofdstuk 5 Betreft het Buitensport accommodatieplan (BAP).
2 Nulmeting
2.1 Kaders en richtlijnen
Om een goed beheerplan op te stellen, is het van belang dat de huidige kwaliteit van de sportvelden en alle bijbehorende inrichtingselementen bekend is. Tevens dienen de hoeveelheden van alle sportvelden en inrichtingsmaterialen opgenomen te worden.
De kwaliteitsbepalingen zijn opgenomen in bijlage I en aan dit rapport toegevoegd.
In het beheerplan zijn alle onderstaande onderdelen opgenomen. Het gaat hierbij om:
- -
De sportconstructies.
- -
De hekwerken die onderdeel uitmaken van het sportpark.
- -
Verhardingen binnen de hekwerken van het sportpark.
- -
De sportveldverlichting en bijbehorende lichtmasten.
- -
Inrichtingsmaterialen op de sportvelden.
Niet opgenomen in het Beheerplan:
- -
Watergangen en groenvoorzieningen.
- -
Parkeerterreinen.
- -
Openbare verlichting.
- -
Opstallen als clubgebouwen, opslagruimtes en tribunes.
- -
Speeltoestellen, vlaggenmasten, scoreborden, siergroenvoorziening e.d. valt onder de verantwoording van de vereniging. De speeltoestellen dienen te voldoen aan het “Attractiebesluit” en dienen dus jaarlijks gekeurd te worden.
- -
Losse containers en andere niet permanente opslagruimten waar een bouwvergunning voor is aangevraagd, vallen onder verantwoording en beheer van de vereniging. Overige opslagruimtes zijn illegaal.
- -
Banken en afvalbakken.
2.2 Kwaliteitsniveau
Om een eenduidig beeld te krijgen van de sportaccommodaties en inrichtingselementen, worden deze afgezet tegen een kwaliteitsniveau. In de kwaliteitsniveaus is voor de volgende indeling gekozen:
Zeer goed (A): |
De kwaliteit van de sportvoorziening of element is geschikt, functioneel en veilig voor gebruik. Veelal betreft het velden of elementen die 1-3 jaar oud zijn. Het onderhoud wordt met zeer hoog niveau en zeer hoge frequentie uitgevoerd. De kwaliteit blijft hoog en nog jaren behouden. Er komen geen gebreken voor en visueel geeft het sportpark een zeer goede indruk. Het algehele onderhoudsniveau ligt zeer hoog, de gebruiker is zeer tevreden en voert zelf vrijwel geen werkzaamheden uit. |
Goed (B): |
De kwaliteit van de sportvoorziening of element is geschikt, functioneel en veilig voor gebruik. Het onderhoud wordt op hoog niveau en met hoge frequentie uitgevoerd. Met kleine onderhoudsmaatregelen (lichte reparaties) is de kwaliteit gemakkelijk te handhaven. Er komen heel sporadisch gebreken voor en visueel geeft het sportpark een goede indruk. Het algehele onderhoudsniveau ligt hoog, de gebruiker is tevreden en voert zelf enkele eenvoudige werkzaamheden uit. |
Voldoende (C): |
De kwaliteit van de sportvoorziening of element is vrijwel altijd geschikt, functioneel en veilig voor gebruik. Het onderhoud wordt goed uitgevoerd maar er is te weinig ruimte om extra bewerkingen uit te voeren. Geregeld moeten er extra onderhoudsmaatregelen (reparaties) genomen worden om de kwaliteit te handhaven. Er komen af en toe gebreken voor en visueel geeft het sportpark een redelijke indruk. Het algehele onderhoudsniveau is gemiddeld, de gebruiker heeft af en toe klachten en is gematigd tevreden, als ze zelf geen extra werkzaamheden uitvoeren gaat de algehele kwaliteit naar beneden. |
Matig (D): |
De kwaliteit van de sportvoorziening of element is niet altijd geschikt, functioneel en veilig voor gebruik. Het onderhoud wordt uitgevoerd maar betreft alleen het noodzakelijke en er is geen ruimte om extra bewerkingen uit te voeren om een normale kwaliteit te behalen. Vaak moeten er extra onderhoudsmaatregelen (reparaties) genomen worden om de veiligheid te waarborgen. Er komen geregeld gebreken voor en visueel geeft het sportpark een rommelige indruk. Het algehele onderhoudsniveau is matig, de gebruiker heeft veel klachten en is zelden tevreden, ze moeten veel werk zelf verrichten en komen handen tekort. |
Onvoldoende (E): |
Kwaliteit van de sportvoorziening of element is ongeschikt, niet functioneel en onveilig voor gebruik. Er wordt beperkt onderhoud uitgevoerd wat te weinig is om normale kwaliteit te garanderen. Heel frequent zijn er gebreken en de veiligheid is in het geding. De gebruiker is zeer ontevreden en heeft veel klachten. Visueel geeft het sportpark een onveilige en verlaten indruk. |
Gemeente Maassluis heeft als streefwaarde voor de te leveren kwaliteit op de sportvelden, minimaal een voldoende ( C ) gesteld. Hieruit kan worden opgemaakt dat de sportaccommodaties en inrichtingselementen veilig en functioneel moeten zijn. Deze dienen tijdig te worden onderhouden, gerepareerd, vervangen of gerenoveerd als er onveilige of niet beheersbare situaties ontstaan.
2.3 Huidige areaal en capaciteit
In deze paragraaf is een overzicht gegeven van de sportparken en velden binnen de gemeente Maassluis die opgenomen zijn in het beheerplan.
Op hoofdlijnen verzorgt de gemeente het onderhoud van alle sportvelden, echter zijn er een paar uitzonderingen. Zo heeft VDL het hoofdveld en het trainingsveldje in eigendom en verzorgt de vereniging al het onderhoud aan de kunstgrasvelden.
Bij MSV’71 is het kunstgras jeugdveldje 4 eigendom van de vereniging en voeren ze hier ook het onderhoud uit.
Capaciteit en gebruik van de velden
Sportvelden welke zeer intensief gebruikt worden door de sportvereniging en of schoolsport of andere verhuur hebben een kortere levensduur. Ook het uitvoeren van juist onderhoud is van invloed op de levensduur van de velden.
Om een globaal beeld te geven van de bezettingsgraad op de sportvelden in Maassluis zijn bijgevoegd als bijlage VI de capaciteitsbepalingen van de sportverenigingen. De berekeningen zijn opgesteld aan de hand van tools of uitgangspunten van de betreffende sportbond.
In onderstaande tabel 1 de belangrijkste gegevens van de capaciteitsbepalingen gebaseerd op het seizoen 2023-2024.
Vereniging |
Aantal teams |
Benodigde wedstrijd- velden |
Beschikbare wedstrijd- velden |
Benodigde training- Velden/uur |
Beschikbare training- Velden/uur |
VDL voetbal |
44 |
4,5 |
3,5 |
2 |
2,5 |
Excelsior Maassluis voetbal |
45 |
5 |
4,5 |
2 |
2,5 |
MSV’71 voetbal |
24 |
2 |
3,5 |
1 |
1,5 |
Gophers honkbal |
n.v.t. |
n.v.t. |
n.v.t. |
n.v.t. |
n.v.t. |
Evergreen hockey |
16 |
0,7 |
2 |
24,5 uur |
40 uur |
CKC Maassluis korfbal |
15,3 normteams |
2,2 |
3 |
|
|
H.V Unitas |
8 normteams |
0,8 |
1 |
|
|
TABEL 1: OVERZICHT CAPACITEIT SPORTVERENIGINGEN
2.3.1 VDL
Sportpark Sportlaan huisvest momenteel de oudste voetbalvereniging van Maassluis, V.D.L.
AFBEELDING 1: OVERZICHT VELDEN SPORTPARK SPORTLAAN/ VDL
Veld |
Soort |
Bouw of laatste renovatiejaar |
Fundatie |
Status |
1 |
Kunstgras voetbal |
2012 |
Onbekend |
Voldoende/matig |
2 |
Natuurgras voetbal |
2013 |
|
Matig |
3 |
Kunstgras voetbal |
2010 |
Onbekend |
Voldoende/matig |
Trainingsveld |
Kunstgras voetbal |
2010 |
Onbekend |
Voldoende/matig |
TABEL 2: OVERZICHT SPORTVELDEN VDL
Veld 1 en het trainingsveldje zijn eigendom van de VDL en is niet opgenomen in de MIP.
Veld 2 is eigendom van de gemeente en wordt ook door de gemeente onderhouden.
Veld 3 is eigendom van de gemeente maar wordt door VDL onderhouden.
2.3.2 Excelsior Maassluis
Sportpark Dijkpolder huisvest momenteel voetbalvereniging Excelsior Maassluis.
AFBEELDING 2: OVERZICHT VELDEN SPORTPARK EXCELSIOR MAASSLUIS
Veld |
Soort |
Bouw of laatste renovatiejaar |
Fundatie |
Status |
1 |
Kunstgras voetbal |
2019 |
lava |
Goed |
2 |
Natuurgras voetbal |
2018 |
|
Voldoende |
3 |
Kunstgras voetbal |
2015 |
lava |
Matig |
4 |
Natuurgras voetbal |
2015 |
|
Voldoende |
Trainingshoek |
Kunstgras voetbal |
2019 |
|
Goed |
TABEL 3: OVERZICHT SPORTVELDEN EXCELSIOR MAASSLUIS
2.3.3 M.S.V.’71 en H.V. Unitas ‘63
Voetbalvereniging M.S.V.’71 en handbalvereniging H..V. Unitas ’63 zijn gevestigd in de Steendijkpolder in Maassluis West.
AFBEELDING 3: OVERZICHT VELDEN SPORTPARK M.S.V.’71 EN H.V UNITAS ‘63
Veld |
Soort |
Bouw of laatste renovatiejaar |
Fundatie |
Status |
1 |
Kunstgras voetbal |
2014 |
Lava |
Voldoende |
2 |
Natuurgras voetbal |
2016 |
|
Voldoende |
3 |
Natuurgras voetbal |
2019 |
|
Voldoende |
Jeugdveld |
Kunstgras voetbal |
2014 |
lava |
Voldoende |
H.V. Unitas ‘63 |
Asfalt handbal |
|
|
|
TABEL 4: OVERZICHT SPORTVELDEN M.S.V.’71 EN H.V. UNITAS ‘63
Jeugdveld is eigendom van de vereniging en niet opgenomen in de MIP.
H.V. Unitas is gebruikt de faciliteiten van MSV’71 en hebben een eigen asfalt handbalveld op het terrein.
2.3.4 Honk- en softbalvereniging Gophers
Gophers is in september 2023 gestopt met hun activiteiten; de accommodatie is NIET opgenomen in het MIP. Het beachveld en het grasoppervlak wordt wel meegenomen in het Dagelijks Onderhoudsplan.
AFBEELDING 4: OVERZICHT VELDEN SPORTPARK GOPHERS EN ALLEZ TIRER (JEU DE BOULES)
Veld |
Soort |
Bouw of laatste renovatiejaar |
Fundatie |
Status |
Honkbalveld |
Natuurgras |
|
|
Matig |
Softbalveld |
Natuurgras |
|
|
Matig |
Honkbalveld gravel |
|
2022 |
|
Matig |
Softbalveld gravel |
|
2022 |
|
Matig |
Beachvolleybal -veld |
Zand |
2022 |
|
Voldoende |
TABEL 5: OVERZICHT SPORTVELDEN GOPHERS
2.3.5 Allez Tirez
De banen van de jeu de boules vereniging Allez Tirer worden door de vereniging zelf onderhouden. Alleen de gazons zoals op afbeelding 4 hierboven weergegeven, worden door de gemeente gemaaid. Deze zijn, samen met de Gophers, opgenomen in het dagelijks onderhoudsplan (DOP).
2.3.6 MHV Evergreen
Hockeyvereniging Evergreen is gevestigd aan de Dr. Albert Schweitserdreef.
AFBEELDING 5: OVERZICHT VELDEN SPORTPARK MHV EVERGREEN
Veld |
Soort |
Bouw of laatste renovatiejaar |
Fundatie |
Status |
|
|
|
|
|
Hoofdveld |
Waterveld op Fielddrain* |
2017 |
E-layer |
Voldoende |
2e veld |
Zandkunstgras op lava- rubber |
2023 |
Lava-rubber |
Goed |
TABEL 6: OVERZICHT SPORTVELDEN MHV EVERGREEN
* Fielddrain is destijds een innovatief product geweest. De aanwezige lava-rubber is gemengd met cement en als gebonden constructie teruggebracht. Hierop is een E-layer aangebracht.
2.3.7 C.K.C. Maassluis
De korfbalvereniging CKC is gevestigd in het Wipperspark. Op het kunstgras korfbalveld 3 is ook tennisbelijning aanwezig.
AFBEELDING 5: OVERZICHT VELDEN SPORTPARK CKC MAASSLUIS
Veld |
Soort |
Bouw of laatste renovatiejaar |
Fundatie |
Status |
Grasveld |
Natuurgras |
|
|
|
Korfbalveld 1 |
Kunstgras op lava- rubber |
2016 |
Lava-rubber |
Matig |
Korfbalveld 2 |
Kunstgras op foam |
2016 |
lava-rubber |
Matig |
Korfbalveld 3 |
Kunstgras op foam |
2016 |
lava-rubber |
matig |
TABEL 7: OVERZICHT SPORTVELDEN CKC MAASSLUIS
3 Dagelijks Onderhoudsplan (DOP)
3.1 Inleiding
Bij het opstellen van het DOP is uitgegaan van de in paragraaf 3.3 opgestelde uitgangspunten.
Dit onderhoudsplan is opgesteld om de wijze van beheer vast te leggen. Daarnaast worden de hiervoor benodigde financiële middelen inzichtelijk gemaakt. In bijlage II is per type sportveld omschreven welke onderhoudsmaatregelen er moeten worden uitgevoerd om de kwaliteit van de sportvelden goed te houden. In deze bijlage zijn eveneens de kosten voor deze onderhoudsmaatregelen opgenomen.
Om dit plan actueel te houden, dient er na het doorvoeren van wijzigingen een update te worden gemaakt. Wijzigingen in beleid, gebruik (intensief of extensief), sportveld (kunst- of natuurgras) en beschikbare budgetten kunnen van invloed zijn op het totale beheerplan.
3.2 Kwaliteitsniveau en taakverdeling
Onderhoud van sportvelden kan op vele wijzen worden uitgevoerd. Doelstelling van de gemeente Maassluis is het zorgen voor veilige, bespeelbare sportvoorzieningen die voldoen aan de (sporttechnische) normeringen van de sportbonden.
Om dit te bewerkstelligen is uitgegaan van de bijlage II beschreven frequentie van onderhoudswerkzaamheden. In deze bijlage is ook de taakverdeling van de werkzaamheden tussen de gemeente en verenigingen weergegeven.
- •
Het beheer en onderhoud van de sportvelden van gemeente Maassluis wordt deels uitgevoerd door de eigen onderhoudsdienst van gemeente Maassluis. Specialistische onderhoudswerkzaamheden aan de sportvelden worden uitgevoerd door gespecialiseerde onderhoudsbedrijven die worden ingehuurd.
3.3 Uitgangspunten Dagelijks OnderhoudsPlan (DOP )
Algemene uitgangspunten:
- •
Alle genoemde kosten/prijzen zijn marktconforme aannemersprijzen.
- •
Het beheerplan heeft betrekking op alle sportvelden zoals beschreven in hoofdstuk 2.
- •
De kosten voor het beheer en onderhoud van de verhardingen en gazons binnen de terreingrenzen van de sportaccommodaties is opgenomen in dit beheerplan.
De gemeente Maassluis is voor het onderhoud van de sportvelden verantwoordelijk voor:
- •
Het wekelijks onderhoud van de sportvelden, deels uitbesteed, deels eigen beheer.
- •
Het volgens de zorgplicht onderhouden van de kunstgras sportvelden en voorkomen van verspreiding van infill-materiaal (op basis van polymeren).
- •
Het chemievrij bestrijden van onkruiden op de sportvelden.
- •
Wedstrijddoelen en dug-outs, hoekvlaggen, korfbalpalen en korven, vuilnisbakken e.d. worden bij renovatie van de velden vervangen, indien nodig.
- •
De gemeente zorgt voor het herstellen van speelschade en doelgebieden.
- •
De kosten voor herstellen van speelschade zijn opgenomen voor de gemeente.
In de huidige situatie worden de werkzaamheden, benoemd in tabel 8, in eigen beheer door de gemeente Maassluis uitgevoerd. Hiervoor zijn de genoemde machines aanwezig. Het werk wordt uitgevoerd door 2 medewerkers van de gemeente Maassluis die naast hun werkzaamheden aan de sportvelden andere taken hebben.
Bewerking |
Materieel |
Freq. jaar |
Aantal velden / are |
Uur / veld/ are |
Uur / totaal |
Onderhoud kunstgras |
|||||
Borstelen infill |
Tractor/borstel |
13 |
8,5* |
1 |
117 |
Decompacteren infill |
Tractor/ wiedeg/ airrake |
13 |
8,5 |
1 |
117 |
Schoonmaken veld |
Tractor/ blazer * |
26 |
8,5 |
1 |
234 |
Onderhoud grasvelden |
|||||
Kunstmest strooien |
Tractor/strooier |
5 |
6** |
1 |
30 |
Topbeluchten / snijden |
Tractor / Imants prikrol |
6 |
6 |
1 |
36 |
Maaien |
Zelfrijdende cirkelmaaier |
50 |
6 |
0,5 |
150 |
Wiedeggen |
Tractor / wiedeg |
4 |
6 |
1 |
24 |
Vegen |
Tractor / veegmachine |
4 |
6 |
1 |
24 |
Rollen |
Tractor / landrol |
2 |
6 |
0,5 |
6 |
Beregenen |
Tractor / pomp/ 2 haspels |
15 |
6 |
5 |
450 |
Drainage reinigen |
Tractor / drainagespuit |
0,33 |
15 |
5 |
25 |
Mollen bestrijding |
handmatig |
40 |
6 |
0,5 |
120 |
Speelschade herstel |
handmatig |
40 |
6 |
0,5 |
120 |
Overhoeken maaien |
Zelfrijdende cirkelmaaier |
25 |
310 are |
0,02 |
155 |
Totaal uren in eigen beheer |
1608 uur |
TABEL 8: WERKZAAMHEDEN IN EIGEN BEHEER GEMEENTE MAASSLUIS
*Totaal 8,5 kunstgrasvelden: kunstgras wordt door VDL zelf onderhouden, 2,5 veld bij Excelsior Maassluis, 1 veld bij MSV, 3 korfbalvelden CKC Maassluis en 2 kunstgras hockey bij Evergreen.
**Totaal 6 natuurgras: 1 veld bij VDL, 2 velden bij Excelsior, 2 velden bij MSV, en 1 grasoppervlak bij Gophers.
De vereniging is verantwoordelijk voor :
- •
Het verwijderen van zwerfvuil, legen en onderhouden van de afvalbakken en het afvoeren van het vuil.
- •
Uitzetten en belijnen van de sportvelden volgens de geldende maatvoering van de sportbonden.
- •
Onderhoud en tussentijdse vervanging van inrichtingsmaterialen zoals doelen, eerder dan de geplande renovatie. Korven, netten, dug-outs etc. is voor rekening van de verenigingen.
- •
Losse trainingsdoelen en overige trainingsmiddelen.
3.4 Onderhoud en gebruik natuurgras
Om de kwaliteit van de sportvelden op peil te houden, is voortdurend onderhoud noodzakelijk. De mate van onderhoud is afhankelijk van de kwaliteit en het gebruik van een veld. Om inzicht te krijgen in de verschillende soorten velden, zijn de verschillende type velden met hun bijbehorende functie en onderhoudsmaatregelen hieronder beschreven.
3.4.1 Grasvelden (wedstrijdvelden)
Onder wedstrijdvelden (voetbal) verstaan we de grasvelden die voornamelijk voor wedstrijden gebruikt worden. Het aantal speeluren voor een gras voetbalveld is uit het oogpunt van kwaliteitsbeheersing aan een maximum gebonden. Bij het aantal speeluren wordt uitgegaan van bespeling door een seniorenteam. Het toelaatbare gebruik in speeluren verdeeld over het hele seizoen van een wedstrijdveld is voor voetbal gesteld op 250-300 uur.
Andere grasvelden die in Maassluis aanwezig zijn betreffen korfbalvelden en honk- en softbalvelden. Voor deze velden kan over het algemeen een gelijk onderhoudsniveau als bij voetbal grasvelden worden aangehouden.
De standaard gras wedstrijdvelden kennen, naast een maximumaantal speeluren, ook gebruiksbeperkingen ten opzichte van de volgende klimatologische omstandigheden:
- -
neerslag groter dan 3 mm/ 2 uur;
- -
neerslag groter dan 10 mm/ 12 uur;
- -
vorst;
- -
opdooi.
Uiteraard dient vakkundig en met gezond verstand een veld beoordeeld (gekeurd) te worden alvorens een veld te bespelen.
Een correcte, regelmatige belasting van de speelvelden is in principe een belangrijke onderhoudsmaatregel die, in samenhang met de overige toegesneden onderhoudsmaatregelen, de kwaliteit van de velden en daarmee het speelgenot bepaalt. Om die reden zijn wedstrijdvelden in het najaar en het voorjaar, m.n. de zijstroken, ook geschikt voor trainingen.
In onderstaande tabel 9 zijn de standaard onderhoudswerkzaamheden voor grasvelden weergegeven, inclusief de frequentie per jaar en verdeling van het werkzaamheden.
Onderhoudswerkzaamheden gras- velden |
||||
|
|
frequentie per jaar |
verantwoordelijk voor uitvoering |
|
|
MAATREGELEN |
|
vereniging |
gemeente |
1 |
MAAIEN GRASVELDEN |
|
|
|
a |
maaien wedstrijdvelden |
50 |
|
X |
c |
gras vegen, incl.afvoer en storten |
5 |
|
X |
d |
bijmaaien veldranden en langs hekwerken en obstakels (doelen) |
12 |
|
X |
e |
maaien overhoeken |
25 |
|
X |
f |
afsteken graskanten |
1 |
|
X |
2 |
BEMESTEN VELDEN |
|
|
|
a |
uitvoering bemestingsplan intensief bespeelde velden |
5 |
|
X |
b |
uitvoeren bemestingsplan extensief bespeelde velden |
5 |
|
X |
c |
bijsturen bemesting |
1 |
|
X |
3 |
SPEELKLAAR MAKEN/ HERSTEL NA GEBRUIK |
|
|
|
a |
opruimen zwerfvuil, papierprikken, vuilnisbakken legen |
52 |
X |
|
b |
uitzettenvelden en eerstebelijning na renovatie en grootonderhoud |
1 |
X |
|
c |
belijnen velden |
40 |
X |
|
d |
speelschade herstellen/uitvullen oneffenheden (doelen, hoekvlaggen e.d.) |
40 |
|
X |
e |
beluchting / handmatig prikken, verschralen van intensief bespeelde plekken |
10 |
|
X |
4 |
BELUCHTEN VELDbuiten grootonderhoud |
|
|
|
a |
prikrollen / snijden |
6 |
|
X |
b |
diepbeluchten vertidrain/schudfrees |
1 |
|
X |
5 |
WIEDEGGEN/VERTICUTEREN/AFVOEREN GRASEN BLAD buitengrootonderhoud. |
|||
a |
wiedeggenspeel- en grassportvelden (dubbele bewerking) |
5 |
|
X |
c |
vegen na wiedeggen grassportvelden |
5 |
|
X |
e |
verwijderenbladafval velden incl.opruimen |
5 |
|
X |
6 |
SLEPEN VELDEN |
|
|
|
a |
egaliserendslepen van velden |
3 |
|
X |
7 |
ROLLEN VELDEN |
|
|
|
a |
rollen velden na vorstperiode |
3 |
|
X |
8 |
ONKRUIDBESTRIJDING GRASVELDEN |
|
|
|
a |
onkruidbestrijding grasvelden waar nodig |
0,4 |
|
X |
9 |
BESTRIJDING VAN ZIEKTENEN PLAGEN |
|
|
|
a |
mollenbestrijding/ ratten / konijnenbestrijding |
52 |
|
X |
b |
bestrijding ziekten en plagen |
1 |
|
X |
|
|
frequentie per jaar |
verantwoordelijkvoor uitvoering |
|
10 |
BEREGENEN |
|
|
|
a |
beregenen grasvelden |
10 |
|
X |
b |
beregenen WeTra-/trainingsvelden |
15 |
|
X |
c |
inspectie werking beregeningsinstallatie incl. reparatie/ vervangen sproeiers |
5 |
|
N.v.t. |
d |
onderhoud beregeningsinstallatie |
2 |
|
N.v.t. |
11 |
GROOT ONDERHOUD/NAJAARSONDERHOUD SPEELVELDEN (WAAR NODIG) |
|||
a |
doelen verwijderen en terugplaatsen |
1 |
|
X |
c |
bewerken fieldtopmaker grasvelden |
0,25 |
|
X |
d |
verticuteren en vegen grasvelden |
2 |
|
X |
e |
dressen van uitgespeelde plekken/ doelgebieden |
1 |
|
X |
f |
vertidraineren metholle pennen of recyclingdresser |
1 |
|
X |
g |
egaliserenmet behoud van tonrondte |
1 |
|
X |
h |
doorzaaien vredo3,5 cm |
1 |
|
X |
i |
bezandengrassportveld (20-40 m3) |
|
|
N.v.t. |
j |
bezanden grassportveld (10-15 m3) |
1 |
|
X |
k |
diepbeluchten/ vertidrain sportvelden |
1 |
|
X |
12 |
DRAINAGE |
|
|
|
a |
controle,eventuele reparatie + schoonmaken eindbuizen |
2 |
|
X |
b |
doorspuiten drainage |
0,33 |
|
X |
17 |
VERLICHTING |
|
|
|
a |
controle veld-en parkverlichting |
4 |
X |
X |
b |
onderhoud veldverlichting |
1 |
|
X |
18 |
HEKWERKEN EN BALLENVANGERS |
|
|
|
a |
onderhoud ballenvangers |
2 |
|
X |
b |
onderhoud veldafrastering met poorten |
2 |
|
X |
c |
onderhoud reclameborden |
2 |
X |
|
20 |
VERHARDINGEN |
|
|
|
a |
schoonhouden verhardingen (zwerfafval en organisch materiaal, kruidengroei) Hete lucht of branden |
8 |
X |
X |
b |
herstellen elementenverharding (plaatselijk herstraten) |
1 |
|
X |
c |
schoonmakenputten en kolken |
1 |
|
X |
21 |
PARKMEUBILAIR |
|
|
|
a |
Onderhoudvaste doelen, schoonhouden, klein herstelwerk |
|
X |
|
b |
Onderhoud doelnetten |
10 |
X |
|
c |
onderhoud dug-outs |
2 |
X |
|
d |
onderhoud lossedoelen |
4 |
X |
|
TABEL 9: OVERZICHT BEWERKINGEN GRASVELDEN
3.4.2 Kunstgrasvelden
Deze velden zijn vrijwel onder alle omstandigheden bespeelbaar voor wedstrijden en trainingen. Uitzonderingen zijn tijdens extreme vorst, extreme regen en tijdens sneeuwval. Ook in de periode van opdooi is het niet toegestaan kunstgrasvelden te gebruiken.
I.v.m. de inzetbaarheid van kunstgrasvelden wordt over het algemeen uitgegaan van betreding van 1.200 tot 1.500 uur op jaarbasis.
Daarnaast zijn er ook kunstgras korfbalvelden in Maassluis aanwezig. Deze velden zijn zandingestrooide velden met een poollengte van ca. 20 tot 24 mm. De bruikbaarheid en het onderhoud van dergelijke velden zijn vergelijkbaar met die van de voetbalvelden.
Onderhoud van de kunstgrasvelden
Kunstgrasvelden dienen wekelijks geïnspecteerd te worden op beschadigingen. Bij constatering daarvan dient men deze vakkundig te (laten) herstellen.
Zwerfafval als glas, blik e.d. kan beschadiging van de kunstgrasmat veroorzaken. Daarom dient dagelijks het veldoppervlak en de directe omgeving schoongemaakt te worden. Ook moet organische vervuiling als bladafval e.d. zoveel mogelijk worden tegengegaan.
Regelmatig schoonmaken van de kunstgrasvelden is van groot belang.
Om vervuiling door het schoeisel van de gebruikers tegen te gaan, is het belangrijk dat er schoonloopmatten/ roosters bij de ingangen van het veld aanwezig zijn of borstels, zodat schoenen schoongemaakt kunnen worden. Een schone omgeving en verharde paden naar de velden kunnen er al voor zorgen dat het schoeisel schoon is en vervuiling wordt tegengegaan.
Als gevolg van vocht en/ of schaduwwerking kan er algengroei in de kunstgrasmat optreden. Ook onkruidgroei in de randen van een kunstgrasveld is mogelijk. Ook deze vervuiling moet worden tegengegaan, zo nodig door bestrijding met voor dit doel geschikte en toegestane middelen.
Om de invulling (zand en/of rubber) zoveel mogelijk verdeeld over het veld aanwezig te laten zijn, is regelmatig onderhoud d.m.v. slepen noodzakelijk. Om de kunstgrasmat de sporttechnische kwaliteiten te laten behouden, is regelmatig decompacteren van de invulling (rubber of zand) noodzakelijk. Indien noodzakelijk, zal zand en/of rubber moeten worden bijgevuld.
In onderstaande tabel 10 zijn de standaard onderhoudswerkzaamheden voor kunstgrasvelden opgenomen, inclusief de frequentie per jaar en verdeling van het werk. Daarbij zijn de kruisjes bij ‘verantwoordelijk voor uitvoering’ aannames.
Ter voorkoming van verspreiding van infill-materiaal op basis van polymeren dient de eigenaar te voldoen aan de zorgplicht. Paragraaf 3.6.2 geeft een duidelijk toelichting.
Onderhoudswerkzaamheden kunstgrasvelden |
||||
|
|
frequentie per jaar |
verantwoordelijk voor uitvoering |
|
|
MAATREGELEN |
|
vereniging |
gemeente |
14 |
KUNSTGRASVELD |
|
|
|
a |
inspectiekunstgrasveld met aannemer kunstgrasveld |
2 |
|
X |
b |
inspectie op beschadigingen e.d.,incl. kleine reparaties |
26 |
|
X |
c |
bestrijding (handmatig) onkruiden randen kunstgrasveld |
12 |
X |
|
d |
bestrijding algenen onkruiden kunstgrasveld |
4 |
|
X |
g |
schoonhouden voor borstelen of decompacteren |
26 |
|
X |
|
schoonhouden voorbespeling van het kunstgrasveld incl.zwerfvuil |
52 |
X |
|
h |
slepen kunstgras metharde driehoeksbezem |
13 |
|
X |
i |
decompacteren kunstgrasveld met speciale wiedegcombinatie |
13 |
|
X |
j |
navulleninfill, rubber of zand, kleinehoeveelheden |
40 |
|
X |
k |
navullen infill, rubber of zandgehele veld |
1 |
|
X |
l |
diepreiniging kunstgrasmat |
2 |
|
X |
m |
reparatie beschadigingen door specialist |
1 |
|
X |
12 |
DRAINAGE |
|
|
|
a |
controle, eventuele reparatie + schoonmaken eindbuizen |
2 |
|
X |
b |
doorspuiten drainage |
0,334 |
|
X |
17 |
VERLICHTING |
|
|
|
a |
controle veld- en parkverlichting |
6 |
X |
X |
b |
onderhoud veldverlichting |
1 |
|
X |
18 |
HEKWERKEN EN BALLENVANGERS |
|
|
|
a |
onderhoud ballenvangers |
2 |
|
X |
b |
onderhoud veldafrastering met poorten |
2 |
|
X |
c |
onderhoud reclameborden |
2 |
X |
|
20 |
VERHARDINGEN |
|
|
|
a |
schoonhouden verhardingen (zwerfafval en organisch materiaal) |
52 |
X |
|
b |
Onkruidvrijhouden middels hete luchtof branden |
8 |
|
X |
c |
herstellen elementenverharding (plaatselijk herstraten) |
1 |
|
X |
d |
schoonmakenputten en kolken |
1 |
|
X |
21 |
PARKMEUBILAIR |
|
|
|
a |
onderhoudvaste doelen, schoonhouden, klein herstelwerk |
2 |
X |
|
b |
onderhoud doelnetten |
10 |
X |
|
c |
onderhoud dug-outs |
2 |
X |
|
d |
onderhoud lossedoelen |
4 |
X |
|
22 |
ZORGPLICHT |
|
|
|
a |
Schoonmaken roosters voor ingangen |
12 |
X |
|
b |
Schoonmakenomliggende kolken, gotenen filters |
12 |
|
X |
|
|
|
|
|
TABEL 10: OVERZICHT BEWERKINGEN KUNSTGRASVELDEN
3.5 Halfverharde sportvelden
Onder de sportterreinen van de gemeente Maassluis vallen ook de gravel delen van de honk- en softbalvelden. Deze velden worden tijdens het schrijven van dit beheerplan niet meer gebruikt en zullen ook niet onderhouden worden. Mocht het onderhoud weer opgepakt worden moet uitgegaan worden van onderstaande werkzaamheden:
Dagelijks onderhoud (vereniging):
- •
Na iedere bespeling vegen/ slepen met bezem/ sleepnet.
- •
Na-egaliseren en kleine beschadigingen (kuilen) repareren /aanvullen.
- •
Regelmatig sproeien/beregenen (de halfverharding moet vochtig blijven).
Wekelijks onderhoud (deels vereniging deel gemeente):
- •
Sportveld schoonhouden (blad, papier, onkruid verwijderen).
- •
Kuilen en oneffenheden uitvlakken, opvullen en walsen.
- •
Indien noodzakelijk gravel 0-1 bijstrooien.
- •
Afwateringsgoten schoonmaken.
Jaarlijks onderhoud: Het jaarlijks onderhoud vindt plaats in het voorjaar en wordt in de regel uitgevoerd door de leverancier (gemeente):
- •
Sportveld schoonmaken (blad en mos verwijderen).
- •
Afschrappen 1-2 mm toplaag met vervuiling en afvoeren.
- •
Losmaken toplaag, aanvullen, egaliseren en verdichten sportveld (honk-, en softbal en gravel tennis). Voor gravel onder afschot is dit noodzakelijk eens per 4 jaar.
- •
Uitgelopen delen van het sportveld opvullen met gravel 0-1.
- •
Sproeien, walsen en slepen tot de toplaag voldoende stabiel is (na opdooi).
- •
Eventueel toplaagmateriaal aanbrengen, afhankelijk van de kwaliteit gravel.
- •
Mos en algen bestrijden.
- •
De belijning en goten controleren.
In de tabel 11 hieronder zijn de standaard onderhoudswerkzaamheden voor halfverhardingen opgenomen, inclusief de frequentie per jaar en verdeling van het werk.
Onderhoudswerkzaamheden halfverharding |
||||
|
|
frequentie per jaar |
verantwoordelijk voor uitvoering |
|
|
MAATREGELEN |
|
vereniging |
gemeente |
15 |
ONDERHOUD HALFVERHARDINGEN (Tennisen honkbal) |
|
|
|
a |
losmakenen egaliseren van de toplaagin het voorjaar |
1 |
|
X |
b |
afstrooien met toplaagmateriaal, egaliseren en rollen in voorjaar |
1 |
|
X |
c |
egaliseren,slepen met bezem/ sleepnet na bespeling |
40 |
X |
|
d |
uitvullen met toplaagmateriaal,egaliseren en rollen tijdens seizoen |
26 |
|
X |
e |
beregenen/ nat maken halfverharding |
|
X |
|
f |
Hetelucht onkruidbestrijding halfverharding / randen |
13 |
|
X |
g |
opruimen zwerfvuil, papierprikken, vuilnisbakken legen |
52 |
X |
|
h |
schoonhouden veld,bladvuil e.d. ruimen |
26 |
|
X |
TABEL 11 : BEWERKINGEN HALFVERHARDE SPORTVELDEN
3.6 Ontwikkelingen Onderhoud: Onkruidbestrijding/zorgplicht infill
Bij bovengenoemde is rekening gehouden met het huidige standaard onderhoud. Desondanks is het van belang rekening te houden met ontwikkelingen in het dagelijks beheer en onderhoud van sportvelden en de wet- en regelgeving. In onderstaande paragrafen worden twee onderwerpen aangehaald.
3.6.1 Preventie en bestrijding van onkruiden, ziekten en plagen
Het primaire doel van sportgrasbeheer is het realiseren van structureel goede en veilig bespeelbare velden. Dat vereist zorgvuldige aanleg en goed onderhoud. Een blijvende zorg hierbij is de beheersing van onkruiden, ziekten en plagen die de speelkwaliteit ondermijnen. In het verleden werden deze problemen veelal ‘opgelost’ met herbiciden, fungiciden of insecticiden. Hoewel het gebruik hiervan buiten de landbouw is verboden, gelden onder andere voor sportvelden en golfbanen tijdelijk nog enkele uitzonderingen.
Onderstaand een citaat uit de rapportage “ Handleiding Geïntegreerd Sportgrasbeheer ”.
Sportveldbeheerders, die als laatste redmiddel (mogelijk) gewasbeschermingsmiddelen gebruiken, zijn wettelijk verplicht om Geïntegreerde Gewasbescherming (IPM – Integrated Pest Management) toe te passen. Deze verplichting is vastgelegd in Europese verordeningen en richtlijnen en uitgewerkt in de Nederlandse wet- en regelgeving.
Doel van IPM is het gebruik en de afhankelijkheid van gewasbeschermingsmiddelen zoveel mogelijk te beperken en de impact op mens, dier en milieu zo gering mogelijk te houden. De focus ligt op preventie, biologische en mechanische bestrijding. IPM is op sportvelden en golfbanen relatief complex door de aard, intensiteit en het jaarrond gebruik van de velden. Daarnaast vereist het beheer goede communicatie met diverse stakeholders, zoals verenigingsbestuurders, spelers, aannemers en politiek.
Vanwege deze brede focus spreken we in de sportgrassector daarom ook wel van Geïntegreerd Sportgrasbeheer (ITM - Integrated Turfgrass Management).
Basis voor de ITM betreft:
- -
Kwalitatief goede velden met gezonde graszode voorkomt onkruiden, ziekten en plagen.
- -
Door goede monitoring en sturing van het onderhoud wordt de kwaliteit van de sportvelden op een hoog niveau gehouden.
Op basis van de ervaringen van B.A.S. met het werken zonder chemische bestrijdingsmiddelen moet er rekening gehouden worden met ongeveer 10% extra kosten voor het onderhoud. Deze kosten zijn opgenomen in het beheerplan.
Bronnen: - Handleiding Geïntegreerd Sportgrasbeheer maart 2023
3.6.2 Zorgplicht kunstgrasvelden
Gemeente Maassluis vindt de aandacht voor het milieu bij de aanleg, renovatie en het onderhoud van sportvelden van wezenlijk belang. Dat geldt ook voor kunstgrasvelden. Daarbij heeft gemeente Maassluis ook een (wettelijke) zorgplicht om de bodem en watergangen schoon te houden.
Een speciale werkgroep binnen de BSNC –de werkgroep Zorgplicht- heeft een zorgplichtdocument opgesteld. De werkgroep Zorgplicht werkte bij de totstandkoming van dit document nauw samen met de BSNC-werkgroep Renovatie Kunstgras.
Het zorgplichtdocument presenteert met dit document één compleet, gedragen stuk voor alle onderdelen van het kunstgrasveld. In het zorgplichtdocument is omschreven welke maatregelen u kunt inzetten om zo netjes mogelijk om te gaan met de gebruikte materialen in het kunstgrassysteem, ook gelet op het hergebruik. Het zorgplichtdocument is te downloaden van de website van de BSNC.
Belangrijkste uitgangspunten van de zorgplicht t.b.v. kunstgrasvelden:
- •
Voorkomen van verspreiding/vervuiling van de omgeving.
- •
Uitvoeren van onderhoud gericht op het voorkomen van verspreiding.
Ten behoeve van de invulling van de zorgplicht is in bijlage IV omschreven hoe gemeente Maassluis invulling wil gaan geven aan deze zorgplicht.
In de huidige situatie zijn er geen voorzieningen getroffen rond de kunstgrasvelden om verspreiding van infill-materiaal op basis van polymeren (SBR) tegen te gaan. In het investeringsplan (MIP) is rekening gehouden met een inhaalslag in 2024. In dat jaar is budget opgenomen om voorzieningen te treffen zoals beschreven in het zorgplicht document. Daarnaast is extra budget gereserveerd gelijktijdig met de renovatie van het veld om de omliggende grasstroken te bemonsteren en te analyseren om te bepalen of er vervuiling is ontstaan door het gebruik van SBR infill. Ook in het DOP (Dagelijks Onderhoudsplan) is budget gereserveerd voor het opvolgen van de zorgplicht gedurende het jaar. |
3.7 Kosten beheer
De kosten voor het onderhoud van de sportvelden, op basis van de in paragraaf 3.3 beschreven uitgangspunten, is per sportpark weergegeven in bijlage II. Hierin zijn ook de frequenties van uit te voeren werkzaamheden omschreven. In deze begrotingen is rekening gehouden met normale marktconforme prijzen.
Het totaal van de ramingen voor het onderhoud op de sportparken voor de komende 5 jaar is hieronder weergegeven. In deze raming is rekening gehouden met kosten voor toezicht en begeleiding. De genoemde bedragen zijn bedragen voor het onderhoud van de sportvelden per jaar en excl. btw.
Overzicht kostenonderhoudsplan (DOP) sportvelden Gemeente Maassluis |
||
Sportpark |
2024 |
Toelichting |
Voetbal VDL* |
€ 22.000,- |
huidige areaal |
Voetbal Excelsior Maassluis |
€ 48.000,- |
huidige areaal |
Voetbal M.S.V.‘71 |
€ 42.500,- |
huidige areaal |
Honk,- en softbal Gophersen Allez Tirer (jeude boules) |
€ 8.500,- |
huidige areaal |
MHV Evergreen |
€ 20.000,- |
huidige areaal |
Korfbal CKC Maassluis |
€ 15.500,- |
huidige areaal |
TOTAAL |
€ 156.500,- |
|
TABEL 12: OVERZICHT ONDERHOUDSKOSTEN PER JAAR
*VDL verzorgt zelf het onderhoud van de kunstgrasvelden, genoemde kosten betreffen alleen het onderhoud aan natuurgras veld 2. Verhardingen en overhoeken gras.
4 Meerjaren InvesteringsPlan (MIP)
Een Meerjaren InvesteringsPlan (MIP) geeft inzicht in de benodigde kosten voor het renoveren van de sportvelden en alle bijbehorende inrichtingselementen. Aan de hand van de vastgestelde kwaliteit tijdens de inventarisatie/ nulmeting is per element een vervangings- of renovatiemoment vastgesteld. Aan alle elementen zijn renovatie- of vervangingsbedragen gekoppeld. Deze zijn verwerkt in de MIP (bijlage III).
Ook een MIP dient jaarlijks geactualiseerd te worden. Wijzigingen in beleid, gebruik en mogelijk beschikbare budgetten kunnen van invloed zijn op de ingeschatte renovatie- of vervangingsjaren.
De frequentie van gebruik van de sportvelden is hierbij een belangrijke factor. Frequenter gebruik (door bijvoorbeeld groei van een vereniging) van een sportveld kan leiden tot vervroegde renovatie of vervanging van het veld of tot vervanging/ renovatie van de inrichtingselementen. Ook beheer en onderhoud van de sportvelden is van invloed op de levensduur. Goed beheer zorgt voor het behalen van de levensduur. Matig tot slecht beheer leidt tot vervroegde afschrijving.
De MIP dient als leidraad gebruikt te worden, er kunnen geen rechten aan worden ontleend. Vervanging en renovatie moet een functioneel doel dienen en niet worden toegepast omdat het budget vastgesteld is. Middels jaarlijks beoordelen (uitvoeren van metingen/ toezicht) van de kwaliteit van de sportvelden en updaten van de MIP zullen er altijd actuele gegevens beschikbaar zijn. |
Bij renovaties en/ of vervangingen van sportvelden en/of hun inrichting dient een gedegen plan/ bestek opgesteld te worden. Door middel van een aanbesteding bij minstens drie gerenommeerde bedrijven dient hiervoor een prijs te worden opgevraagd.
Een goede voorbereiding, maar ook begeleiding en directievoering tijdens de uitvoering van het werk, is voor een goed eindresultaat van belang. Hiervoor zou hiernavolgende jaarschijf-indeling gehanteerd kunnen worden om werkzaamheden vooral tijdig en goed voorbereid in de markt te zetten. Dit resulteert in een soepele aanbesteding en gunstige prijsvorming.
Maart / April |
||
* Beoordelen sportvelden d.m.v. uitvoeren metingen en kwaliteitbeoordelingen |
* Besluitvorming welke acties voor welke sportvelden. Budgetten bepalen |
* Indienen voorstel voor renovatie/vervanging |
|
||
Juli / Augustus |
||
* Uitvoeren regulier onderhoud op de sportvelden |
* Extra onderhoud (niet zijnde renovaties) uitvoeren indien noodzakelijk n.a.v. beoordeling in maart/april |
|
|
||
Oktober / November / December |
||
* Onderzoek en voorbereiding voor renovatie en of vervanging |
* Overleg verenigingen |
* Contractdocumenten opstellen. |
|
||
Januari / Februari |
||
* Contractdocumenten in de markt zetten |
* Selectieaannemer |
|
|
||
Uitvoering werkzaamheden bij voorkeur Mei / Juni of September |
AFBEELDING 10: JAARSCHIJF PROJECTVERLOOP
4.1 Uitgangspunten Meerjaren InvesteringsPlan
Onderstaande uitgangspunten worden gehanteerd.
Algemene uitgangspunten:
- •
Uitgangspunt van dit investeringsplan is dat de totale kosten voor renovatie en vervanging van sportvelden in de ramingen zijn opgenomen. Het gaat hierbij om:
- -
De sportconstructie.
- -
De vaste inrichtingsmaterialen, doelen, tennisnetten, dug-outs en hoekvlaggen.
- -
De hekwerken die onderdeel uitmaken van het sportveld.
- -
De verhardingen die onderdeel uitmaken van het sportveld (rondom 2-4 meter).
- -
De beregeningsinstallaties en verlichtingsinstallaties.
- -
- •
Bij vervanging of renovatie is het uitgangspunt dat het type en de kwaliteit van het veld en de inrichting gelijk blijft aan de huidige situatie.
- •
Alle verhardingen op het sportterrein zijn opgenomen in het MIP.
De vereniging is verantwoordelijk voor:
- •
Fietsenstallingen/ rekken, vlaggenmasten en afvalbakken, reclame-uitingen en scoreborden, losse plantenbakken en meubilair.
- •
Overige elementen die door de vereniging zijn aangeschaft of aangebracht.
Uitgangspunten ter verbetering van de kwaliteit en beleving van de sportparken:
- •
Bij vervangen van verhardingen wordt voorkeur gegeven aan het toepassen van betonplaten om het onderhoud te vergemakkelijken.
- •
Kunstgrasvoetbalvelden worden niet meer voorzien van SBR infill of TPE maar van natural infill of NON infill.
- •
Ter verhoging van de kwaliteit van de natuurgrasvelden en verlagen van de arbeidsintensiteit van het werk, wordt bij renovatie van een natuurgrasveld de aanleg van een automatisch beregeningssysteem opgenomen.
4.2 Renovatie van sportvelden
Als door het uitvoeren van dagelijks beheer de kwaliteit van de sportvelden niet kan worden gehandhaafd of als er te veel kosten moeten worden gemaakt om de kwaliteit van de sportvelden te handhaven, kan het nodig zijn een veld te renoveren. Het doel van een renovatie is het veld weer op een dusdanig niveau te brengen dat met normaal onderhoud de sporttechnische eigenschappen, het behalen van het aantal speeluren en de veiligheid gegarandeerd kunnen worden.
Er wordt onderscheid gemaakt tussen een toplaagrenovatie en een totale renovatie. Bij een toplaagrenovatie wordt alleen de grasmat vervangen. Bij een totale renovatie wordt de totale constructie van het veld, indien nodig tot en met de drainage, vervangen c.q. opnieuw opgebouwd.
4.3 Afschrijvingen
De frequentie van het gebruik, beheer en onderhoud van een sportveld heeft invloed op de levensduur van het veld, maar zeker ook op de inrichtingselementen (hekwerken, dug-outs, doelen etc.).
In tabel 13 worden de afschrijvingstermijnen en de eenheidsprijzen weergegeven waar rekening mee is gehouden in het Meerjaren InvesteringsPlan.
|
Element |
Gemiddelde afschrijvings- termijn in jaren |
Eenheid |
Kosten/ eenheidin € excl.btw |
|
|
|
Kunstgras |
Natuurgras |
|
|
|
Natuurgrasvelden: |
|
|
|
|
|
Totale renovatie |
|
30 |
m² |
12,76 |
|
Toplaagrenovatie |
|
15 |
m² |
8,04 |
|
Kunstgras voetbalveld: |
|
|
|
|
|
Totale renovatie |
30-36 |
|
m² |
64,57 |
|
Toplaag renovatie |
10-12 |
|
m² |
49,08 |
|
Reinigen bermen |
10-12 |
|
veld |
10.000,00 |
|
Vervangen doelgebieden + KWAZO |
8 |
|
veld |
25.000,00 |
|
Kunstgras hockey/korfbal (zand): |
|
|
|
|
|
Totale renovatie |
30-36 |
|
m² |
75,75 |
|
Toplaagrenovatie |
10-12 |
|
m² |
56,10 |
|
Ovalen vervangen |
5-8 |
|
EUR |
10.000,00 |
|
Kunstgras hockey (water/semi-water): |
|
|
|
|
|
Totale renovatie |
30-36 |
|
m² |
64,43 |
|
Toplaagrenovatie |
10-12 |
|
m² |
44,01 |
|
Beregeningsinstallatie: |
|
|
|
|
|
Sproeiers |
10-12 |
beheer |
stuk |
|
|
Pomp met automaat |
15 |
15 |
stuk |
30.000,00 |
|
Leidingen compleet met sproeiers |
10-12 |
30 |
veld |
18.000,00 |
|
Kosten bij renovatie |
|
15 |
veld |
4.200,00 |
|
Verhardingen: |
|
|
|
|
|
Betonplatenverharding vervangen |
30-36 |
45 |
m² |
67,00 |
|
Elementenverharding vervangen |
30-36 |
30 |
m² |
49,40 |
|
Betonplatenverharding herstraten |
10-12 |
15 |
m² |
17,75 |
|
Elementenverharding herstraten |
10-12 |
15 |
m² |
16,20 |
|
Hekwerken: |
|
|
|
|
|
Veldafrastering vervangen |
20-24 |
30 |
m |
115,00 |
|
Veldafrastering bij renovatie veld |
10-12 |
15 |
m |
29,00 |
|
Ballenvangers 3 / 4 m vervangen |
20-24 |
30 |
m |
210,00 |
|
Ballenvangers 3 / 4 m bij renovatie veld |
10-12 |
15 |
m |
51,60 |
|
Ballenvangers 5 / 6 m vervangen |
20-24 |
30 |
m |
235,20 |
|
Kunstgras |
Natuurgras |
|
|
|
Ballenvangers 5 / 6 m bij renovatie veld |
10-12 |
15 |
m |
56,40 |
|
Terreinafrastering |
30 |
30 |
m |
161,00 |
|
Verlichting: |
|
|
|
|
|
Vervangen veldverlichting klasseII |
40 |
40 |
stuk |
60.360,00 |
|
Vervangen verlichting klasse III |
|
|
|
41.160,00 |
|
Vervangen armaturen veldverlichting LED |
15 |
15 |
stuk |
3.720,00 |
|
Overige Inrichting: |
|
|
|
|
|
Dug-outs 4 m |
20-26 |
30 |
stuk |
5.250,00 |
|
Doelen (voetbal/ hockey) en hoekvlaggen set |
10-13 |
15 |
set |
7.865,00 |
|
Korven en grondpotten |
10-12 |
|
set |
3.000,00 |
TABEL 13: OVERZICHT AFSCHRIJVINGSTERMIJNEN EN EENHEIDSPRIJZEN
4.4 Kosten Meerjaren InvesteringsPlan (MIP)
In bijlage III wordt voor de periode van 2024 tot 2029 per sportpark een overzicht gegeven van het gewenste investeringsjaar en investeringsbedrag.
In de MIP zijn eenheidsprijzen opgenomen die zijn ontstaan op basis van onze jarenlange ervaring met beheer en onderhoud van sportterreinen en onze kennis van de marktprijzen.
De investeringsbedragen zijn gebaseerd op het prijspeil 2023 en vermeld excl. btw en inclusief 12-15% (afhankelijk van type werk) project en advieskosten. Er is geen rekening gehouden met inflatie.
5 Buitensport AccommodatiePlan (BAP)
Het doel van een accommodatiebeleidsplan voor de toekomst is om op een duurzame manier dezelfde uitgangspunten te hanteren voor de verschillende gebruikers. In dit hoofdstuk worden de uitgangspunten weergegeven die worden aangehouden bij aanleg of vervanging van sportvelden.
5.1 Kunstgrasconstructies en infill
Op 26 september 2023 heeft de Europese commissie besloten om de verkoop van infill materialen op basis van polymeren < 5 mm voor sportvelden per september 2031 te verbieden. De gemeente Maassluis past bij de laatste renovaties of aanleg van kunstgrasvoetbalvelden SBR (gemalen autobanden), een polymerisch materiaal, toe in hun kunstgrasvoetbal constructies.
Voor dit materiaal geldt eveneens een verkoop verbod per september 2031, de kans bestaat dat leveranciers al eerder stoppen met de productie ervan waardoor de verkrijgbaarheid van het product onder druk komt te staan.
Het Europese besluit maakt dat ook de gemeente Maassluis moet nadenken over een alternatieve constructie opbouw van hun kunstgrasvoetbalvelden. Mogelijkheden hiervoor zijn:
- -
Non infill > kunstgras zonder infill-materiaal.
- -
Mineral infill > kunstgras met alleen een dun laagje zand.
- -
Natural infill > kunstgras met een natuurlijke infill zoals kurk, mais, kokos etc.
In de investeringskosten is nu uitgegaan van kunstgras met TPE infill (synthetisch rubber op basis van polymeren). Dit is een veel gebruikt materiaal wat op den duur ook zal worden verboden. De investeringskosten van dit materiaal zijn vrij hoog, alle andere niet polymerische infill-materialen waar de gemeente Maassluis voor kan kiezen zijn goedkoper in aanschaf.
5.2 Voetbalvelden
Bij aanleg of renovatie van voetbalvelden wordt uitgegaan van onderstaande uitgangspunten.
Hoofdveld bestaande uit:
- •
Iedere vereniging heeft een eigen (of gedeeld) hoofdveld in kunstgras naargelang de capaciteitsbehoefte en keuze in overleg met de gemeente en de vereniging.
- •
Indien mogelijk hoofdveldafmetingen (105 x 69 m met 4 m uitloop) en belijning volgens de normen van de KNVB.
- •
Ballenvangers met een lengte van minimaal 25 m en een hoogte van minimaal 5 m achter de senioren doelen.
- •
Rondom een afgesloten leunhekwerk met een hoogte van 1,10 tot 1,20 m, voorzien van dubbelstaafmat of reclamebordenprofiel al naargelang de wens van de vereniging.
Bij het toepassen van reclamebordprofielen dient de vereniging er zorg voor te dragen dat het veld rondom wordt voorzien van boarding.
- •
Een verharding rondom met een maximale breedte van 2 m (incl. de verharding onder
- •
het hekwerk/ binnen het veld).
- •
Bij toepassing van gras wordt geen verlichting geplaatst. Alleen bij aanleg van kunstgras kan er sprake zijn van aanbrengen van een wedstrijdverlichting.
- •
Alleen bij grasvelden wordt een automatisch beregeningssysteem aangelegd.
- •
Inrichtingsmaterialen:
- ➢
2 stuks kooidoelen met grondbeugel.
- ➢
4 hoekvlaggen met grondpot.
- ➢
2 dug-outs van max 5 meter.
- ➢
4 afvalbakken.
- ➢
Bijveld/trainingsveld bestaande uit:
- •
Bijveld/ trainingsveld: naar behoefte krijgt iedere vereniging de beschikking over bijvelden voor wedstrijden en trainingen, uitgevoerd in gras (standaard of wetra) of kunstgras naargelang de capaciteitsbehoefte. Deze velden kunnen door meerdere verenigingen worden gebruikt.
- •
Veldafmetingen minimaal 100 x 64 m met belijning volgens de eisen van de KNVB.
- •
Ballenvangers met een lengte van minimaal 25 m en een hoogte van minimaal 5 m achter de senioren doelen.
- •
Bij toepassen van jeugdbelijning worden ook ballenvangers achter de jeugddoeltjes geplaats van 20 x 4 meter.
- •
Het veld wordt omzoomd door leunhekwerk met een hoogte van 1,10 tot 1,20 m, voorzien van leunbuis.
- •
Een verharding langs minimaal 1 zijde met een minimale breedte van 2 m (incl. de verharding onder het hekwerk/ binnen het veld).
- •
Rond een natuurgras bijveld wordt geen verlichting geplaatst. Alleen bij aanleg van kunstgras of wetra-veld zal er sprake zijn van aanbrengen van een trainingsverlichting.
- •
Alleen bij grasvelden wordt een automatisch beregeningssysteem aangelegd.
- •
Inrichtingsmaterialen:
- ➢
2 stuks P model doelen met grondbeugel.
- ➢
4 hoekvlaggen met grondpot.
- ➢
2 dug-outs van max 4 meter.
- ➢
5.3 Korfbalvelden
Bij aanleg of renovatie van korfbalvelden wordt uitgegaan van onderstaande uitgangspunten:
- •
Ondergrond van zandingestrooid kunstgras volgens de normen van de KNKV.
- •
Standaard korfbalbelijning met of zonder ovalen, naargelang de wens van de vereniging.
- •
Leunhekwerk geplaatst met een hoogte van 1,1 tot 1,2 m voorzien van dubbelstaafmat of reclamebordenprofiel naargelang de wens van de vereniging. Bij toepassen van reclamebordprofiel dient de vereniging er zorg voor te dragen dat het veld rondom wordt voorzien van boarding.
- •
Verharding rondom het veld met een minimale breedte van 2 m (incl. de verharding onder het hekwerk/binnen het veld).
- •
Wedstrijdverlichting volgens de normen van de KNKV.
- •
Inrichtingsmaterialen:
- ➢
2 dug-outs met een breedte van 5 m, bereikbaar middels een verharding.
- ➢
Set korfbalpalen met korf en grondpot.
- ➢
2 afvalbakken.
- ➢
5.4 Hockeyvelden
Bij aanleg of renovatie van hockeyvelden wordt uitgegaan van onderstaande uitgangspunten.
Hockeyveld bestaande uit :
- •
Hoofdveld van kunstgras volwater veld op lava met shockpad (of indien anders aanwezig). Bijvelden kunstgras zandingestrooid op lava met shockpad. Aanleg volgens de normen van de KNHB.
- •
Ballenvangers met een lengte van minimaal 35 m en een hoogte van minimaal 6 m achter de senioren doelen, voorzien van smoornet.
- •
Rondom een afgesloten leunhekwerk met een hoogte van 1,10 tot 1,20 m, voorzien van dubbelstaafmat of reclamebordenprofiel al naargelang de wens van de vereniging. Bij het toepassen van reclamebordprofielen dient de vereniging er zorg voor te dragen dat het veld rondom wordt voorzien van boarding.
- •
Kantplank van gerecycled kunstgras (GreenMatter) of gelijkwaardig.
- •
Een verharding rondom met een minimale breedte van 2 m (incl. de verharding onder het hekwerk/ binnen het veld).
- •
Veldverlichting bestaande uit wedstrijdstrijdverlichting volgens de normen van de KNHB.
- -
Inrichtingsmaterialen:
- ➢
2 stuks standaard doelen.
- ➢
4 hoekvlaggen met grondpot.
- ➢
2 dug-outs van max 5 meter, bereikbaar middels een verharding.
- ➢
4 afvalbakken.
- ➢
5.5 Honk- en softbal
Bij aanleg of renovatie van honk- en softbalvelden wordt uitgegaan van onderstaande uitgangspunten:
- -
Afmetingen volgens de normen van de bond KNBSB.
- -
Ondergrond van gras en halfverharding van “Halverood” of gelijkwaardig.
- -
Backstop en veldafrastering volgens de normen van de bond, inclusief verreveld afrastering.
- -
Verharding naar en achter de backstops van minimaal 2 meter zodat de dug-outs ook schoon bereikt kunnen worden.
- -
Verlichting van 1 honkbal en 1 softbalveld volgens de normen van de KNBSB.
- -
Alleen bij grasvelden wordt een automatisch beregeningssysteem aangelegd.
- -
Inrichtingsmaterialen:
- ➢
Dug-outs conform de voorschriften, bereikbaar middels een verharding.
- ➢
Honken en grondpotten voor het spel.
- ➢
4 afvalbakken.
- ➢
5.6 Biodiversiteit op de sportterreinen
Binnen de branche is er steeds meer oog voor verduurzaming van de sportterreinen.
Ook de NOC*NSF wil de sportsector helpen met verduurzamen en is één van de ondertekenaars van de Routekaart Verduurzaming Sport. "Sporten in een natuurrijke omgeving is nóg gezonder”.
Het natuur inclusief ontwerpen van sportparken en de openbare ruimte gaat over duurzaam ontwerpen en bouwen van de sportomgeving, zodat het waarde toevoegt aan de biodiversiteit, een gezondere leefomgeving en het klimaat.
B.A.S. heeft voor meerdere gemeente een biodiversiteitsplan opgesteld voor de sportterreinen. Daarbij wordt gekeken naar maairegime van graslanden, onderhoud van bomen en heesters, natuurvriendelijk oevers en overige kleine eenvoudige maatregelen om meer natuurwaarde te creëren.
De gemeente Maassluis heeft de ambitie om aan de routekaart van de NOC*NSF invulling te geven.
Ondertekening
Ziet u een fout in deze regeling?
Bent u van mening dat de inhoud niet juist is? Neem dan contact op met de organisatie die de regelgeving heeft gepubliceerd. Deze organisatie is namelijk zelf verantwoordelijk voor de inhoud van de regelgeving. De naam van de organisatie ziet u bovenaan de regelgeving. De contactgegevens van de organisatie kunt u hier opzoeken: organisaties.overheid.nl.
Werkt de website of een link niet goed? Stuur dan een e-mail naar regelgeving@overheid.nl