Bomenbeleid Land van Cuijk 2025

1.2.1 BRAINSTORMSESSIES MET STAKEHOLDERS

Om te bepalen wat de invulling van het bomenbeleid moet worden zijn met verschillende gemeentelijke en maatschappelijke stakeholders, waaronder het Platform NLE, werksessies gehouden. Hieruit kwam naar voren dat men bezorgd is over de bescherming van de bestaande bomen, zeker waar het gaat over monumentale bomen of boomstructuren. Ten aanzien van de ruimtelijke inrichting is genoemd dat bomen een goede plek moeten krijgen. Hiermee wordt zowel het ontwerpproces als de groeiplaatsinrichting bedoeld. Bij het beheer van bomen werd gewezen op het hanteren van duidelijke afwegingskaders. Bijvoorbeeld om te bepalen wanneer sprake is van hinder en in welke situaties wordt geïnvesteerd in het behouden en verbeteren van bomen. Bij communicatie ging het over het belang van draagvlak voor bomen en de wijze waarop de gemeente bomen beheert en beschermt. Hiervoor is kennis nodig over de waarden en functies van bomen maar ook over beheer en onderhoud. Tegelijkertijd werd genoemd dat communicatie 2-richtingsverkeer is, dus ook dat input van inwoners een plek moet krijgen in de gemeentelijke processen.

2.1.1 OMGEVINGSVISIE: OPGAVENNOTIE

De gemeentelijke omgevingsvisie is bij het vaststellen van het Bomenbeleid nog niet gereed. In de opgavennotie, een tussenproduct van de visie, staan de doelen en opgaven voor de omgevingsvisie vermeld. Het is nog geen formele beleidsnota en het is geen weerspiegeling van bestuurlijke standpunten. Het geeft wel de maatschappelijke opgaven weer waar de gemeente voor staat. Met het bomenbeleid wordt een bijdrage geleverd aan de opgaven voor een gezonde samenleving, natuur en landbouw, en klimaat, energie en water.

Afbeelding 2: Doelen en opgaven omgevingsvisie gemeente Land van Cuijk

2.1.2 NATUURVISIE LAND VAN CUIJK

De Natuurvisie is op 4 april 2024 vastgesteld. Hierin wordt vooral ingegrepen op urgente vraagstukken, te weten de sterk afnemende biodiversiteit, de behoefte aan een gezonde en veilige leefomgeving, en de natuur als leverancier van ecosysteemdiensten. Bomen zijn onderdeel van de natuur. En daarom wordt in het bomenbeleid verder uitgewerkt welke rol bomen spelen.

2.1.3 PROGRAMMABEGROTING LAND VAN CUIJK 2024

In de programmabegroting Land van Cuijk 2024 is budget voor boombeheer opgenomen. Hiermee kan worden gewerkt aan een openbare ruimte die schoon, heel en veilig is. Van belang is om alle gemeentelijke opgaven te verbinden, maar ook gefundeerde keuzes te maken tussen wonen, mobiliteit of groen.

Dit nemen we mee in dit Bomenbeleidsplan. Zo identificeren we bomen met grote waarde en onderscheiden we bomen met onvervangbare waarde die absoluut beschermd en behouden moeten blijven. Of bomen behouden moeten blijven, of dat functieverandering, herinrichting en herplant mogelijk is, wordt uitgewerkt in het beschermingsregime en in een later stadium in vervangingsplannen.

2.1.4 KLIMAATBUDGETTEN LAND VAN CUIJK

Een interactief dashboard, ‘Klimaatbudgetten Land van Cuijk’1, is ontwikkeld. Hierin worden de kosten voor klimaatadaptatie in beeld gebracht voor verschillende deelgebieden binnen de kernen. In het rapport ‘Klimaatbudgetten gemeente Land van Cuijk Klimaatlabels’2 staat de technische methode uitgelegd. Dit met als doel om bestuurders binnen de gemeente inzicht te geven in de verhouding tussen ambitie en het benodigde budget voor klimaatadaptieve maatregelen op het gebied van hittestress. Het planten van een boom wordt in het rapport opgevoerd als enige maatregel om in de openbare ruimte meer schaduw te creëren. Door middel van het dashboard kan een keuze worden gemaakt voor de schaduw-ambitie per deelgebied aan de hand van bijbehorende kosten voor het planten van bomen.

In dit beleid wordt de schaduw-ambitie, zoals vastgesteld door de gemeenteraad op 2 november 2023 in raadsbesluit ‘RIS 2023-R–132 Raadsbesluit Ambitie Klimaat d.m.v. Klimaatlabels’, gelijkgesteld aan de ambitie voor kroonoppervlak.

2.1.5 TIJDELIJK AFWEGINGSKADER KAPPROCEDURE

Bij fusering van de gemeenten Cuijk, Grave, Mill en St Hubert, St Anthonis en Boxmeer was het nodig om ook het beschermingsregime te harmoniseren. Als tijdelijke oplossing is een afwegingskader opgesteld voor de kapprocedure. Hierin is het uitgangspunt; niet kappen, tenzij er een grond voor het verlenen van een omgevingsvergunning, zoals aangegeven in de bomenverordening, van toepassing is. In dit beleid wordt het bescherming regime verder uitgewerkt.

2.1.6 BEBOUWINGSCONTOUR HOUTKAP

Sinds het in werking treden van de Omgevingswet is ook de bebouwingscontour houtkap van kracht. Deze wordt door de gemeenteraad vastgesteld. Binnen de bebouwingscontour houtkap gelden de gemeentelijke bomenregels.

Bomen buiten de bebouwingscontour houtkap vallen onder Rijksbescherming. De provinciale omgevingsdienst is hiervoor het bevoegd gezag. Bij voorgenomen kap van één of meerdere bomen in een houtopstand moet melding gemaakt worden bij de omgevingsdienst, als de houtopstand 1.000 m2 of groter is, of als de boom onderdeel uitmaakt van een rijbeplanting van ten minste 21 bomen. Deze houtopstanden vertegenwoordigen namelijk landschappelijke waarde en/of natuurwaarde. Naast de Rijksregels mag de gemeente extra regels opleggen om andere waarden te beschermen zoals cultuurhistorische waarden. Ze mag deze houtopstanden vergunningsplichtig maken en op de Groene Kaart vastleggen.

Mocht de gemeente kleinere elementen willen beschermen, dan kan ze die op basis van iedere groene waarde op de Groene Kaart opnemen. Ook voor bomen in tuinen en op erven mag de gemeente haar eigen regels laten gelden.

5.1.1 BIJZONDER WAARDEVOLLE BOMEN

De bijzonder waardevolle bomen zijn de meest waardevolle bomen (en boomgroepen) in gemeente Land van Cuijk. Deze zijn individueel aangegeven op de ‘Lijst bijzonder waardevolle bomen’. Ook staan de bomen als stip op de Groene Kaart weergegeven.

De lijst wordt door het college vastgesteld en indien nodig, bij voorkeur minimaal elke 2 jaar geactualiseerd. Deze bomen kunnen zowel gemeentelijk als niet-gemeentelijk eigendom zijn.

Uitzondering

Een boom wordt niet op de lijst geplaatst als er een onomkeerbare aantasting is aangetroffen die binnen afzienbare tijd voor afsterving zal zorgen.

5.1.1.1Toelatingscriteria gemeentelijke bijzonder waardevolle bomen

Bij gemeentelijke bijzonder waardevolle bomen gaat het om bomen (en boomgroepen) die vanwege de cultuurhistorische status een bijzondere waarde hebben. Hiervoor moet de boom voldoen aan één van onderstaande cultuurhistorische kenmerken. Ook wordt een gemeentelijke boom bij aanplant geregistreerd als bijzonder waardevol als het een vervangende boom betreft, ter compensatie van de kap van een bijzonder waardevolle boom.

Cultuurhistorische kenmerken

• •

  De boom maakt onderdeel uit van een beschermd dorps- of stadsgezicht.

• •

  De boom is opgenomen in documentatie betreffende een gemeentelijk of Rijksmonument (ensemble met historisch pand).

• •

  Boom in historische houtwal/houtsingel (ouder dan 50 jaar).

• •

  De boom is een van onderstaande:

  • o

    Koningsboom

  • o

    Herdenkingsboom

  • o

    Bakenboom

  • o

    Grensboom

  • o

    Markeringsboom

  • o

    Verzetsboom

5.1.1.2Toelatingscriteria niet-gemeentelijke bijzonder waardevolle bomen

Bij niet-gemeentelijke bijzonder waardevolle bomen gaat het om bomen die vanwege de cultuurhistorische status (op basis van onderstaande cultuurhistorische kenmerken) een bijzondere waarde hebben. Ook speelt de leeftijd of stamdiameter van de boom een rol als graadmeter voor de groene waarden die bomen kunnen vertegenwoordigen. Tot slot zijn ook vervangende bomen na kap van een bijzonder waardevolle boom vanaf het moment van aanplant bijzonder waardevol. Hiermee voorkomen we dat bomen die vanuit herplantplicht geplant zijn, zonder vergunning verwijderd mogen worden.

Leeftijd / stamdiameter

• •

  De boom heeft een leeftijd van minimaal 50 jaar.

• •

  De boom heeft een stamdiameter van minimaal 50 cm, gemeten op 130 cm boven maaiveld. (Dit komt overeen met een stamomtrek van 157 centimeter.)

• •

  Voor particulieren die zelf vrijwillig hun boom op de lijst willen zetten, geldt een stamdiameter van minimaal 40 cm, gemeten op 130 cm boven maaiveld. (Dit komt overeen met een stamomtrek van 126 centimeter.)

Cultuurhistorische kenmerken

• •

  De boom maakt onderdeel uit van een beschermd dorps- of stadsgezicht.

• •

  De boom is opgenomen in documentatie betreffende een gemeentelijk of Rijksmonument (ensemble met historisch pand).

• •

  Boom in historische houtwal/houtsingel (ouder dan 50 jaar).

• •

  De boom is een van onderstaande:

  • o

    Herdenkingsboom

  • o

    Grensboom

  • o

    Markeringsboom

  • o

    Verzetsboom

De bomen worden toegevoegd aan de lijst en de groene kaart met als voorwaarde dat de eigenaar van de boom hiermee instemt, of niet binnen een redelijke termijn bezwaar aangeeft.

5.1.2 BESCHERMWAARDIGE BOMEN

Beschermwaardig vinden we de gemeentelijke bomen met een stamdiameter vanaf 20 centimeter, gemeten op 130 centimeter boven maaiveld. (dit komt overeen met een stamomtrek van 63 centimeter.) Dit geldt niet als de boom al op de ‘lijst bijzonder waardevolle bomen’ staat.

Deze bomen staan geregistreerd in het gemeentelijk beheersysteem, maar niet op de lijst bijzonder waardevolle bomen en ze worden ook niet getoond op de Groene Kaart. Ook vervangende bomen die na kap van een beschermwaardige boom worden aangeplant, vallen in deze categorie.

Vervangende bomen

Voor de kap van bijzonder waardevolle en beschermwaardige bomen wordt als voorwaarde voor een omgevingsvergunning herplantplicht opgelegd. De bomen die ter compensatie worden aangeplant krijgen vanaf het moment van aanplant dezelfde beleidscategorie als de originele boom: beschermwaardig of bijzonder waardevol. Hierbij is de cultuurhistorische waarde of stamdiameter nog niet bepalend, maar geldt de categorie van de oorspronkelijke boom. Uiteraard moet de boom een goede groeiplaats met voldoende boven- en ondergrondse ruimte krijgen om gezond uit te groeien. Als dat niet gerealiseerd kan worden, kan financieel gecompenseerd worden, zie paragraaf 5.5.

Voor bomen die in een structuur staan, is herplant niet altijd verplicht. In dergelijke structuren staan bomen vaak dicht op elkaar. Wanneer een boom wordt gekapt, ontstaat er ruimte voor de naaststaande bomen. Het is weinig zinvol om op deze plek een nieuwe boom te planten, omdat deze door concurrentie om zonlicht en groeiruimte weinig kans heeft om goed te ontwikkelen. Door het verdwijnen van een boom krijgen de andere bomen juist de kans om verder te groeien.

Een voorwaarde voor het niet hoeven herplanten van bomen in structuren is dat het verloren gegane volume van de boomkroon op natuurlijke wijze door de naaststaande bomen wordt gecompenseerd.

5.1.3 OVERIGE BOMEN

Alle bomen in gemeente Land van Cuijk zonder beleidscategorie bijzonder waardevol of beschermwaardig noemen we overige bomen. Dit zijn zowel gemeentelijke als niet-gemeentelijke bomen.

Ondanks dat deze bomen nog niet aan de criteria voor een beleidscategorie voldoen, worden ze uiteraard duurzaam behouden en zorgvuldig beheerd door de gemeente. Schade aan deze bomen door werkzaamheden en verlies van deze bomen bij ruimtelijke ontwikkelingen of met oogpunt op het terugdringen van overlast wordt zoveel mogelijk voorkomen. Zie ook paragraaf 5.2 en het hinderprotocol.

Niet-gemeentelijke bomen die zijn aangeplant ter vervanging van een bijzonder waardevolle boom en die een goede groeiplaats hebben gekregen, hebben de potentie om gezond, oud en omvangrijk te worden. Deze bomen worden automatisch op de ‘lijst bijzonder waardevolle bomen’ geplaatst. Hiervoor is geen aanmelding van de eigenaar nodig.

5.1.4 SCHEMATISCH OVERZICHT BELEIDSCATEGORIEËN

Tabel 1: Overzicht beleidscategorieën bomen gemeente Land van Cuijk

5.2.1 BELEIDSCATEGORIEËN

We maken onderscheid tussen gemeentelijke en niet-gemeentelijke bomen. Als gemeente hebben we een grote verantwoordelijkheid voor het beheer en behoud van de leefomgeving. Dit doen we door bomen met een stamdiameter vanaf 20 centimeter als beschermwaardige beleidscategorie in te delen. Daarnaast willen we graag de echt bijzondere bomen, zowel van de gemeente als van inwoners koesteren, en leggen we deze vast op de lijst bijzonder waardevolle bomen en op de Groene Kaart.

5.2.2 REDEN VAN VELLEN

Voor het vellen van bomen worden verschillende redenen aangehaald. Afhankelijk van de reden wordt een apart instrument ingezet voor boombescherming. Hieronder staan de drie hoofdredenen benoemd.

Beheerplan bomen

In het beheerplan bomen Land van Cuijk 2023 staat de instandhouding van bomen centraal. Hierbij wordt beschreven hoe gewerkt wordt aan de juiste balans tussen een veilige omgeving en een groene omgeving met ruimte voor klimaatadaptatie en biodiversiteit. Onderdeel van beheer is dat bomen worden vervangen als deze onveilig zijn. Ook dunnen is onderdeel van beheer. Dit houdt in dat bomen gekapt kunnen worden als daarmee nevenstaande bomen meer ruimte krijgen om gezond uit te groeien. Wanneer gemeentelijke bomen conform een door het college goedgekeurd beheerplan worden geveld is er voor het vellen van deze bomen geen omgevingsvergunning vereist.

Ruimtelijke ontwikkeling

Bij bouwprojecten in de openbare ruimte kan het zijn dat bomen worden verwijderd omdat ze echt niet inpasbaar zijn in het ontwerp. Daarbij is het van belang dat deze bomen worden gecompenseerd, door zorgvuldige herplant, met voldoende toekomstige groeiruimte.

Bij ruimtelijke ontwikkelingen dient schade aan bomen door werkzaamheden voorkomen te worden. De anterieure overeenkomst is een belangrijk instrument waarin projectafspraken contractueel zijn vastgelegd.

Gemeentelijke bomen die op basis van een collegebesluit in het kader van een ruimtelijke ontwikkeling worden geveld, worden vrijgesteld van een eventuele vergunningsplicht, mits de procedure zoals beschreven in paragraaf 5.3.1, wordt gevolgd. Voor deze bomen is namelijk beleidsmatig al een zorgvuldige (belangen)afweging gemaakt. Op basis hiervan is een bestuurlijke keuze gemaakt op basis van een bomenplan met de beschrijving van kap en herplant. In de ontwerpfase is reeds sprake geweest van inspraak. Deze vrijstelling zorgt voor een verlichting van de regeldruk en een integrale afweging terwijl het beschermingsniveau wel geborgd blijft.

Hinder

Het komt voor dat mensen hinder ervaren van bomen. Dit kan bijvoorbeeld gaan om vruchten en noten die uit bomen vallen of overhangende takken, verhardingsopdruk of funderingsproblemen. Lang niet altijd is er een gegronde reden om in te grijpen. De gemeente wil dit eerlijk en in alle gevallen eenduidig kunnen afwegen.

Om de mate van hinder te bepalen is een puntensysteem ontwikkeld, zie bijlage 2. In geval van onrechtmatige hinder worden bij voorkeur boom besparende maatregelen met hinde verlichtende werking genomen.

5.3.1 PROCEDURE BOMEN IN RUIMTELIJKE ONTWIKKELINGEN

Wanneer vergunningsplichtige ruimtelijke initiatieven worden gestart, moeten ten aanzien van bomen de volgende stappen worden doorlopen (zie ook paragraaf 6.2):

• 1)

  Vooronderzoek naar aanwezige bomen.

• 2)

  Boominventarisatie en opname kenmerken (denk aan beleidscategorie, boomwaarde, kwaliteitsbeoordeling en randvoorwaarden en behoeftes zijn voor duurzaam behoud). Dit is een BEA Nulmeting.

• 3)

  Als het eerste ontwerp van het initiatief gereed is, kan middels een BEA Projectinvloed worden onderzocht of de ontwikkeling mogelijk negatieve invloed heeft op de bomen en hoe dat voorkomen kan worden.

Enkel onderzoek rapportages die zijn opgesteld door een boom technisch deskundige (minimaal BVC- of DIB gecertificeerd) en een inhoudelijk deskundige ten aanzien van de werkzaamheden, worden geaccepteerd als onderbouwing voor het motiveren van een omgevingsvergunning. Bij een beschermd dorps- of stadsgezicht moet een omgevingsvergunning ook worden getoetst aan de regels en voorschriften van dat dorps-/stadsgezicht (regels erfgoed). Als het een Rijksmonument is, wordt de vergunningaanvraag deels ook behandeld buiten de gemeente.

5.3.2 AFWEGING OMGEVINGSVERGUNNING

Vellen is alleen toegestaan als alle andere opties zijn onderzocht en overwogen, maar alternatieven mét boombehoud niet reëel of uitvoerbaar zijn. Als andere opties niet haalbaar zijn, wordt het belang van boombehoud afgewogen tegen het belang van het vellen van de boom. Hierbij wegen maatschappelijke belangen zwaarder dan individuele belangen. De maatschappelijke belangen voor het behoud van een boom zijn de groene waarden en functies van bomen zoals omschreven in hoofdstuk 3.

Zwaarwegend maatschappelijk belang

Voorbeelden van zwaarwegend maatschappelijke belang zijn de aanleg van nieuwe wijken of wooncomplexen of het realiseren van hoogwaardig onderwijs en gezondheidszorg. Ook de aanleg van straten, wegen, voetpaden en fietsroutes dient een groot maatschappelijk belang. Te allen tijde is het van belang dat alternatieven met boombehoud uitvoerig zijn onderzocht en dat is onderbouwd waarom die niet uitvoerbaar zijn.

De openbare veiligheid weegt zwaarder dan de boomwaarde. Door gebreken in de boom kan de veiligheid in het geding zijn. In de overweging tot vellen wordt eerst gekeken naar de mogelijkheid om de gebreken met boom besparende maatregelen weg te nemen.

Afbeelding 4: Schematische weergave afweging vellen in het kader van een ruimtelijke ontwikkeling. (pdf in bijlage 4)

5.4.1 VERVANGENDE HERPLANT

Voor iedere boom die gekapt wordt met herplantplicht, worden één of meerdere bomen herplant om de groene waarde van de gekapte boom, lees: boomkroonvolume te compenseren. Het uitgangspunt is realisatie van 30% kroonoppervlak binnen een zo kort mogelijke, maar redelijke termijn die in het uiterste geval maximaal 25 jaar mag zijn. Na 5 jaar zal de uitvoering van dit beleidsuitgangspunt geëvalueerd en indien nodig geactualiseerd worden. Bij onvoldoende ruimte binnen de perceelsgrenzen kan het boomkroonvolume ook elders in de gemeente worden aangevuld door het planten van extra bomen.

Afbeelding 6: Herplantplicht boomkroonvolume

Herplant niet-gemeentelijke bomen

Of een niet-gemeentelijke boom ook herplant moeten worden, hangt af van de reden van kap. Als de boom om beheerredenen moet worden gekapt is geen herplant nodig. Het vellen van de boom op grond van boom technische gebreken is onderdeel van de natuurlijke cyclus. Herplant is in dat geval vrijwillig.

Bij ruimtelijke ontwikkeling is herplant wel verplicht. In dit geval verandert de bestaande situatie en moet de groene waarde worden gecompenseerd.

Als een boom vanwege onrechtmatige hinder wordt geveld, is herplant situatie-afhankelijk. Als er onvoldoende ruimte is voor herplant, dan zal de nieuwe boom binnen afzienbare tijd opnieuw hinder geven. Ook moet er rekening worden gehouden met de boomsoort die herplant wordt.

Groeiplaatsinrichting

Onderdeel van de herplantplicht is een passende groeiplaatsinrichting conform de richtlijnen van Handboek Bomen 20229, en ten minste 3 jaar nazorg. Als de jonge aanplant tussentijds uitvalt, is inboet (vervangende aanplant) verplicht. De nazorgperiode gaat dan opnieuw in. De vervangende boom krijgt bij aanplant dezelfde beleidsstatus als de boom die er voorheen stond, ongeacht de stamdiameter of eigenaar.

Financiële compensatie

In sommige gevallen is herplant niet (volledig) mogelijk. In overleg met de gemeente is dan financiële compensatie mogelijk. In dit geval wordt de financiële waarde van de bomen berekend volgens de methode van het Handboek Bomen 2022 . De inkomsten vanuit compensatie worden gestort in het Bomenfonds.

5.6.1 TRANSPARANT BOOMBEHEER

Als het conform beheerplan nodig is om bomen te vellen, dan kan dat vergunningsvrij. Wel wordt jaarlijks een kaplijst gepubliceerd. Hierop staan alle bomen weergegeven die het komend jaar geveld worden en de reden hiervoor. Ook herplant van gevelde bomen is in het beheerplan geborgd en wordt online gedeeld zodat het inzichtelijk is voor iedereen. De rol en functie van bomen die worden meegewogen bij de boomsoortkeuze, wordt hierbij benadrukt.

5.6.2 ANTERIEURE OVEREENKOMST

In plaats van het aanvragen van een omgevingsvergunning, is het bij (her)inrichtingsprojecten ook mogelijk om werkafspraken op te nemen in een anterieure overeenkomst. Op deze manier worden de afspraken over bomen onderdeel van de omgevingsvergunning voor het specifieke project. Dankzij gebied specifieke regels in het omgevingsplan kan bijvoorbeeld 30% boomkroonbedekking als beleidsuitgangspunt voor het ontwerp worden meegegeven. Dit flexibele instrument maakt het mogelijk om integrale oplossingen te vinden voor complexe situaties. Minimale eisen bij het maken van een anterieure overeenkomst met bomen zijn het voldoen aan Handboek Inrichting Openbare Ruimte en de normen zoals gesteld in paragraaf 6.1 van dit beleid. De anterieure overeenkomsten moeten met gebiedsgericht zoeken raadpleegbaar zijn.

5.6.3 TOEZICHT EN HANDHAVING

Het is belangrijk dat de gemeente adequaat optreedt bij overtredingen ten aanzien van bomen. Met adequaat toezicht en handhaving kan de gemeente de bomen beschermen en behouden voor de toekomstige generaties. Hierbij wordt gezocht naar passende compensatie, waarbij het de ambitie is om het verloren boomkroonvolume binnen maximaal 25 jaar te compenseren.

Bij het constateren van overtredingen in de zin van illegaal vellen, beschadigen, bekladden, beplakken, etc. kan maximaal worden bestraft met een hechtenis van ten hoogste drie maanden of een geldboete van de tweede categorie. Naast een geldboete kan bij vellen worden geëist dat de boomwaarde wordt gecompenseerd. Voor het bepalen van de hoogte van de boomwaarde wordt gebruik gemaakt van de taxatiewaarde zoals beschreven in de meest recente versie van het Handboek Bomen.

Bescherming bij werkzaamheden

Onze gemeente werkt, als licentiehouder van het Norminstituut Bomen, volgens de normen en richtlijnen van de meest recente versie van Handboek Bomen. De bomenposter ‘Werken rond bomen’ geeft overzichtelijk de belangrijkste aandachtspunten weer, zie afbeelding 7. Het is daarom verplicht om bij werkzaamheden nabij bomen deze poster zichtbaar op te hangen en ernaar te handelen.

Bedrijven die grondwerkzaamheden uitvoeren, moeten zich houden aan de verordeningen van de gemeente Land van Cuijk als het gaat om het vellen en/of beschadigen van bomen en andere beplanting. De gemeente kan de schade aan beplanting door werkzaamheden verhalen op de veroorzaker.

Toezicht

Toezicht op de uitvoering van werkzaamheden bij bomen door een gemeentelijke toezichthouder is noodzakelijk om te kunnen aantonen wanneer er schade is toegebracht. De gemeente zet in op het vooraf schouwen van de staat van bomen bij werkzaamheden (een ‘nulmeting’) en het bij oplevering nogmaals uitvoeren van een boominspectie. Voorafgaand aan alle werkzaamheden in en om bomen legt de gemeente in het werkbestek concreet vast dat tegenover een schade een boete staat (boeteclausule). Ontstaat er toch onduidelijkheid en mogelijk discussie over de mate van de schade en de hoogte van de boete, dan wordt de schade bepaald aan de hand van de meest recente versie van Handboek Bomen (in editie 2022 betreft het Hoofdstuk 15).

Afbeelding 7: Poster ‘Werken rondom bomen’

5.7.1 COMMUNICATIE

Als gemeente vinden we het belangrijk dat iedereen zich bewust is van de rol van bomen voor een gezonde leefomgeving. Door diverse manieren en communicatiemiddelen kan de bewustwording hiervan positief beïnvloedt worden. Het belang van bomen en daarmee het belang van boombescherming is de gewenste benadering. Met deze mindset krijgen bomen meer waarde in afweging met persoonlijke, economische of andere belangen.

Onderwerpen

Jaarkalender

Er wordt een communicatieplan opgesteld met een jaarkalender om onderwerpen te agenderen.

De groene waarde van bomen, de functies van bomen, boombeheer, boombescherming en de participatie initiatieven zijn voorbeelden van onderwerpen die op de kalender komt. Ook wordt er een lijst veel gestelde vragen gepubliceerd waarop inwoners antwoorden kunnen vinden

Communicatiekanalen

Informatie over boombescherming wordt gedeeld via diverse online en offline media, maar ook met publieksacties op Boomfeestdag of het aanmelden van bomen voor de bijzonder beschermwaardige bomenlijst of het organiseren van een bomenwandeling.

Daarnaast nieuwsberichten, nieuwsbrieven of een groenpagina op de gemeentelijke website.

Netwerk

De artikelen sluiten waar mogelijk aan op projecten en initiatieven van zowel de gemeente als groene belangenorganisaties. Door groene belangenorganisaties te betrekken wordt gemeentelijk beleid aan maatschappelijke initiatieven gekoppeld en wordt de boodschap versterkt.

5.7.2 PARTICIPATIE

Participatie betreft het samen actief meedoen, -denken of organiseren. Het inzetten van participatie vergroot de betrokkenheid van deelnemers, zowel op persoonlijke titel als vanuit een (belangen)organisatie, bedrijf of instantie. Ook dragen de kennis en kunde, fysieke inzet of financiële bijdrage bij aan het eindresultaat.

Participatie kan bijvoorbeeld worden ingezet voor het aanmelden, ambassadeurschap, het in kaart brengen, onderhouden en promoten van beschermwaardige bomen.

Voorbeelden van maatschappelijke initiatieven, waarvoor soms ook regelingen mogelijk zijn ter ondersteuning, zijn bijvoorbeeld NL Doet, Boomfeestdag, een boom planten in een herdenkingsbos, een tiny forest aanleggen, schoolpleinen vergroenen, tegelwippen, geveltuinen aanleggen, het buurtpark vernieuwen of bomen adopteren.

Aanmelden bijzonder waardevolle bomen

Een bijzonder aandachtspunt betreft de niet-gemeentelijke bijzonder waardevolle bomen. Het laten inspecteren en het krijgen van tips voor onderhoud en verbetering kan leiden tot langdurige in stand houding van de bijzondere bomen die op de lijst staan.

Zo worden inwoners verleid om hun boom aan te melden als bijzonder waardevolle boom. Particulieren kunnen een boom vrijwillig aan de lijst met bijzonder waardevolle bomen toevoegen indien die voldoen aan specifieke criteria (onder andere leeftijd of minimale stamdiameter van 40 cm), daarmee maakt de boom definitief deel uit van deze lijst;

Aan alle adressen waarop reeds een niet-gemeentelijke bijzonder waardevolle boom vermeld staat, wordt een brief gestuurd. In deze brief kan men lezen aan welke voorwaarden de boom moet voldoen om op de lijst te blijven staan. Ook worden de rechten en plichten voor de eigenaren bekend gemaakt. Op de online Groene Kaart zien de eigenaren de actuele bijzonder beschermwaardige bomen weergegeven. De eigenaren mogen een herinspectie aanvragen, maar ze mogen zich ook afmelden van de lijst.

5.7.3 AANDACHT VOOR NIET-GEMEENTELIJKE BIJZONDER WAARDEVOLLE BOMEN

Boomeigenaren kunnen hun eigen boom aandragen wanneer zij achten dat hun boom aan minimaal één van de criteria van een bijzonder waardevolle boom voldoet. De vigerende bestaande bomenlijst is het uitgangspunt. Er komt eenmalig de mogelijkheid voor particulieren een herbeoordeling aan te vragen voor de boom op de bomenlijst, waarbij deze getoetst worden aan de nieuwe criteria. Indien de boom voldoet aan deze criteria dan blijft de boom op de lijst. Indien deze niet voldoet aan de criteria mag de eigenaar besluiten de boom van de lijst te halen.

Als hun boom op de lijst staat, biedt dat diverse voordelen. Ten kunnen eigenaren deskundig advies vragen en een visuele controle van hun boom door de gemeente laten uitvoeren, wat bijdraagt aan het behoud en de gezondheid van de boom. Daarnaast kunnen particulieren tegen een eerlijk tarief gebruikmaken van collectieve aanbestedingen voor nader onderzoek en onderhoud, zoals snoeiwerkzaamheden. Dit zorgt niet alleen voor kostenbesparing, maar ook voor toegang tot professionele zorg voor hun bomen. Bovendien draagt het aanmelden bij aan de bescherming van cultuurhistorisch waardevolle bomen en het behoud van het groene karakter van de omgeving, wat de leefbaarheid en esthetische waarde van de buurt verhoogt. Tot slot kunnen eigenaren trots zijn op hun bijdrage aan het behoud van waardevolle natuur en erfgoed in hun gemeenschap.

6.1.1 3-30-300

Bij de ontwikkeling van de klimaatlabels zijn normen voor schaduw vastgesteld. De ambitie10, zoals vastgesteld in 2023, is dat in 2050 30% van de openbare ruimte beschaduwd is. In het rapport van de klimaatlabels wordt de aanplant van bomen als enige maatregel voor meer schaduw genoemd. Daarom wordt in dit beleid het percentage schaduw in de openbare ruimte gelijkgesteld aan het percentage kroonbedekking. Omdat de zon geen onderscheid maakt tussen gemeentelijke en niet-gemeentelijke bomen, stellen wij dat alle bomen onderdeel zijn van de kroonbedekking.

De norm die we stellen is dat de openbare ruimte in elke buurt voor 30% bedekt is met boomkronen. Deze norm komt daarmee overeen met de ‘30’ in de 3-30-300 regel11

Ook in de Natuurvisie gemeente Land van Cuijk is deze norm van 30% boomkroonbedekking gesteld, vanuit het oogpunt van het positieve effect op gezondheid en biodiversiteit.

Afbeelding 8: 3-30-300 regel met toelichting

Groei van bomen

Wanneer jonge bomen worden aangeplant hebben deze logischerwijs nog niet hun volle potentie kroonoppervlak (en schaduwwerking) bereikt. Wanneer op dat moment een berekening van kroonbedekking zou worden gemaakt wordt de ambitie van 30% nog niet behaald. Het uitgangspunt is realisatie van 30% kroonoppervlak binnen een zo kort mogelijke, maar redelijke termijn die in het uiterste geval maximaal 25 jaar mag zijn. Na 5 jaar zal de uitvoering van dit beleidsuitgangspunt geëvalueerd en indien nodig geactualiseerd worden.

Bestaande situaties versus nieuwe ontwikkelingen

Bij bestaande situatie zijn de functies in de openbare ruimte al toebedeeld. Bij herplant is het daarom niet altijd mogelijk om voldoende ruimte voor de groeiplaats in richten. Bij herinrichting is het afhankelijk van de ruimteverdeling of 30% boomkroonbedekking kan worden gehaald. De 3-30-300 regel is voor bestaande situaties daarom meer een ambitie dan een norm.

In nieuwe situaties, waar nog geen ruimtelijke functieverdeling is gemaakt, is de 3-30-300 regel wél een norm die onderdeel is van het programma van eisen voor het ontwerp.

6.1.2 GROEIPLAATSINRICHTING

Zowel kwantitatief als kwalitatief stelt een boom boven- en ondergronds eisen aan de groeiplaats. Hoe beter de bodem is (voeding, schimmels, bodemleven, vocht en zuurstof), hoe minder kubieke meters nodig zijn. Een langere omlooptijd houdt in dat de boom een grotere en betere groeiplaats krijgt waarin hij langer blijft doorgroeien en zich optimaal ontwikkelt.

De juiste boom op de juiste plek is het uitgangspunt bij aanplant van nieuwe bomen. waarbij de beschikbare ruimte leidend is. Bij het planten van een boom in de ideale situatie, wordt de groeiplaats zodanig ingericht dat de boom gezond en veilig kan uitgroeien en zijn beoogde ambitieleeftijd kan behalen. Indien de bomen vervangen worden kan de soortkeuze opnieuw worden overwogen, zodat boom en groeiplaats optimaal op elkaar worden afgestemd. Hierbij wordt gebruikt gemaakt van Boommonitor Online, een rekeninstrument behorende bij het Handboek Bomen.

Bijzonder waardevolle bomen krijgen een groeiplaats voor een beoogde omlooptijd van 80 jaar. Op die leeftijd heeft een boom zijn maximale omvang bereikt en zal hij nog lang kunnen doorleven, maar minimaal of niet in kroonvolume toeneemt. Per boomsoort is de benodigde groeiruimte berekend en vastgelegd in de Boommonitor, een instrument van het Norminstituut Bomen12. Per boomsoort en per ambitieniveau (marginaal, redelijk en optimaal) is aangegeven hoe groot de boom bij eindbeeld kan worden in kroondiameter en boomkroonvolume. Een marginale groeiplaats leidt tot een kleiner eindbeeld.

Hieronder laten we een rekenvoorbeeld zien van Boommonitor voor een zomereik (Quercus robur). Bij optimale groeiplaatsinrichting zorgt bijna 50 kuub doorwortelbare ruimte voor 80 jaar gezonde groei. Er kan dan een boomkroonbedekking worden bereikt van 491 m2 en het boomkroonvolume kan 6.000 m3 worden.

De ontwikkeling van optimale groei is per tijdsinterval van 20 jaar af te lezen. De boomkroonbedekking bij maximaal 25 jaar valt net tussen de intervallen in.

Afbeelding 9: rekenvoorbeeld groeiplaatsinrichting Quercus robur.

6.2.1 INITIATIEFFASE

In deze fase is het belangrijk dat de informatieverstrekking op orde is en dat duidelijk is waar verantwoordelijkheden liggen. De initiatiefnemer dient te beschikken over actuele bomendata en het programma van eisen ten aanzien van bomen en klimaatadaptieve inrichting. Op basis van de informatie kan beoordeeld worden of een omgevingsvergunning nodig is.

Bomendata

De bomendata bevat gegevens over de aanwezigheid van bomen. Op grond van deze gegevens moet de initiatiefnemer al dan niet verder met het laten onderzoeken van de impact van het project op de bomen.

Programma van eisen (PvE)

In het programma van eisen zijn de normen voor bomen opgenomen. Onderdeel hiervan zijn normen voor boomkroonbedekking en boven- en ondergrondse inrichtingseisen voor groeiplaatsen.

Projectleider bomen

Het werken rondom bomen mag uitsluitend worden uitgevoerd door of moet ten minste (ter goedkeuring) zijn afgestemd met een ter zake deskundige projectleider bomen14.

6.2.2 ONDERZOEKSFASE

In deze fase wordt op verzoek een vooronderzoek uitgevoerd. Onderdeel hiervan is een ‘nulmeting’. Dit onderzoek geeft informatie voor het ontwerp en vormt later de basis voor de BEA projectinvloed.

Vooronderzoek bomen (nulmeting)

Het vooronderzoek bomen wordt uitgevoerd volgens de richtlijnen van de nulmeting kwaliteitsbeoordeling (Handboek Bomen 2022, hoofdstuk 19.13). Hierbij gaat het om de algemene kenmerken, beleidsstatus en kwaliteitsbeoordeling. Op grond van dit onderzoek kan later, indien knelpunten ontstaan door het initiatief, worden bepaald of een boom moet worden vervangen, behouden of verbeterd.

Een vooronderzoek bomen moet worden uitgevoerd bij:

• •

  De bomen die aanwezig zijn in het te ontwikkelen gebied en/of binnen een straal van 50 meter van de projectgrens, die redelijkerwijs negatief beïnvloed kunnen worden door de ontwikkeling;

• •

  De bomen waarbij onder de kroonprojectie (oppervlakte rond de stam onder de boomkroon) en binnen de kwetsbare zone (tot 1,5 meter buiten de boomkroon) gegraven moet worden;

• •

  Bij uitzonderlijke logistieke situaties (denk aan zwaar of hoog transport) ten behoeve van het project, worden de bomen langs mogelijke aanrijroutes ook meegenomen in het onderzoek;

• •

  Alle bomen indien bronbemaling gaat plaatsvinden ten behoeve van het project en de grondwaterstand hierdoor gaat veranderen.

Bomen Effect Analyse (BEA)

De systematiek van de BEA is een landelijk gehanteerde richtlijn om de mogelijke effecten van plannen op bomen in kaart te brengen, en die voorziet in advies en alternatieven.

Onderdeel van de BEA is een verplantbaarheidsonderzoek volgens de richtlijnen van het Handboek Bomen 2022, hoofdstuk 13.

6.2.3 ONTWERPFASE

Dit is de fase waarin het ontwerp tot stand komt. In het schetsontwerp wordt opgenomen waar bomen van welke grootte aanwezig zijn en behouden blijven, welke bomen verplant worden, welke bomen onhoudbaar zijn en welke nieuwe bomen geplant worden. Het eindbeeld is daarbij leidend voor het ontwerp. In het voorlopig ontwerp is de boomsoort bekend en is ook de ondergrondse groeiplaats in beeld gebracht.

Vervolg BEA

In een BEA Projectinvloed wordt onderzocht welke invloed het ontwerp heeft op de bomen in het projectgebied.

Maatregelenplan (boombeschermingsplan15)

In het maatregelenplan worden de resultaten van de BEA omgezet in maatregelen. Per boom of houtopstand wordt beschreven hoe deze duurzaam behouden kan blijven, of dat hij verplant kan worden of dat groeiplaatsverbetering een optie is voor duurzaam behoud. Op basis van deze bevindingen kan het ontwerp worden aangepast in het belang van de bomen. Vervolgens wordt opnieuw de projectinvloed onderzocht en vastgelegd in een rapportage.

Besluit college van B&W

Het Definitieve Ontwerp wordt inclusief bomenplan ter goedkeuring aangeboden aan het college van burgemeester en wethouders. De boombeheerder adviseert het college. Het college neemt een integraal besluit op het hele project inclusief de bomen wat een aparte omgevingsvergunning voor het vellen van bomen overbodig maakt.

6.2.4 VOORBEREIDINGSFASE

Als het definitieve ontwerp akkoord bevonden is, kan gestart worden met de werkvoorbereiding. Dat betekent voor bomen dat een uitvoeringsontwerp of technisch ontwerp wordt opgesteld. Daarbij horen ook een bestek en werkinstructie.

Uitvoeringsontwerp of technisch ontwerp

In het Technisch Ontwerp wordt op tekening vastgelegd wat nodig is om het ontwerp te maken, variërend van de constructie-opbouw tot de toe te passen (bouw)materialen. Dit is de tekening waarmee de aannemer werkt. Daarom is het belangrijk dat in deze tekeningen ook de constructies voor bomen correct zijn meegenomen.

Een belangrijk aspect is dat eventuele werkzaamheden rond de bomen goed zijn ingepast. Zo mag opslag van materialen niet binnen de kroonprojectie plaatsvinden en mogen bij de bewegingen van de bouwmachines geen bomen worden beschadigd.

Bestek

Het bestek is de nauwkeurige beschrijving van de werken, met alle relevante inlichtingen m.b.t. de uitvoering en het verloop van de werken, rechten en plichten van de verschillende partijen, de te gebruiken materialen en de regeling van de werkzaamheden. Ook wordt afgesproken hoe wordt omgegaan met de nazorg.

Werkinstructie (werkplan bomen)

In de werkinstructie is opgenomen hoe specifiek wordt gewerkt rond de bomen. Onderdeel hiervan is de bomenposter ‘Werken rond bomen’, deze is weergegeven in paragraaf 5.6.2 (afbeelding 7).

6.2.5 UITVOERINGSFASE & NAZORG

In de realisatiefase van het project wordt door een toezichthouder bomen, toezicht gehouden op de uitvoering van de werkzaamheden conform de werkinstructie. Bij oplevering wordt gecontroleerd of de bomen en de inrichting van de groeiplaatsen voldoen aan het programma van eisen. In het bestek is opgenomen wie verantwoordelijk is voor de nazorg en welke verplichtingen daarbij horen.

6.3.1 ADVIES VAN DE BOOMBEHEERDER16

Voordat gestart wordt met een project, wordt besloten of dit project wenselijk is vanuit het oogpunt van boombeheer. Op grond van beschikbare informatie wordt een kosten en baten analyse gemaakt van het project. Onderdeel van de beschikbare informatie zijn de boomgegevens. De boombeheerder kan de gegevens voorzien van een advies vanuit het oogpunt van de bomen.

Wanneer de impact van het initiatief groot is, wordt het college gevraagd om een besluit te nemen. Hiervoor wordt een voorstel ingediend. Team groen, natuur en afval schrijft mee aan dit voorstel.

Aan het einde van de initiatieffase geeft de boombeheerder aan welke bomen behoudenswaardig zijn en ingepast moeten worden in het ontwerp. Wanneer er behoudenswaardige bomen binnen de invloedssfeer van het project staan, die binnen de plannen niet behouden kunnen worden, kan een advies voor verplanten worden uitgebracht. Hierbij moet wel sprake zijn van een zwaarwegend belang waarbij de plannen niet op een alternatieve (boom besparende) wijze kunnen worden uitgevoerd. Met een BEA Projectinvloed kunnen hiervoor opties worden gegeven.

6.3.2 BEHOUDEN, VERBETEREN OF VERVANGEN

De boombeheerder adviseert op basis van de onderzoeken welke bomen behoudenswaardig zijn, vervangen mogen worden of in welke bomen juist moet worden geïnvesteerd. In deze afweging wordt de boom beoordeeld in zijn huidige staat.

• •

  Bomen met een toekomstverwachting van meer dan 15 jaar is, dienen behouden te blijven.

• •

  Bomen met een toekomstverwachting van minder dan 15 jaar, kunnen in het kader van de ruimtelijke ontwikkeling, beter worden vervangen.

• •

  In bomen met een toekomstverwachting van minder dan 15 jaar, die met kwaliteitsverbetering een langere resterende levensduur kunnen krijgen, moet geïnvesteerd worden. Boombehoud en kwaliteitsverbetering hebben dan de voorkeur. De boombeheerder geeft aan welke groene waarden verbeterd kunnen worden door te investeren in bomen en groeiplaatsen. Hierbij wordt de investering afgezet tegen het effect dat binnen 10 jaar verwacht mag worden.

6.4.1 VERVANGENDE BOMEN

Als bomen niet duurzaam te behouden zijn, is herplant verplicht. Hierbij geldt de norm dat het kroonvolume binnen maximaal 25 jaar hersteld moet worden. Bij nieuwe inrichtingen is de norm dat de boomkroonbedekking van de openbare ruimte binnen maximaal 25 jaar 30% bedraagt. Deze normen worden in de anterieure overeenkomst vastgelegd.

De boomsoort en boomgrootteklasse kunnen in overleg met de boombeheerder worden bepaald. Met de Boommonitor van het Norminstituut Bomen kan berekend worden wat de eindgrootte is en welke eisen dit stelt aan de groeiplaatsinrichting.

De vervangende bomen zijn direct beschermwaardig en worden geregistreerd met hun beleidscategorie en vastgelegd op de Groene Kaart.

6.4.2 KABELS EN LEIDINGEN

De randvoorwaarden voor graafwerkzaamheden en andere bodembewerkingen zijn terug te lezen in het Handboek Bomen 2022, hoofdstuk 2, Werken rond bomen. Gemeente Land van Cuijk toetst bij graafwerkzaamheden aan het Handboek Bomen om mogelijke gevaren van het graafwerk voor bomen in de directe omgeving te bepalen.

Een harde randvoorwaarde (conform Handboek Bomen 2022, 2.22c) is dat wortels met een diameter van meer dan 5 centimeter bij graafwerkzaamheden niet beschadigd mogen worden. Beschadiging hiervan heeft namelijk negatieve gevolgen voor de conditie en stabiliteit (en dus de veiligheid) van bomen.

Als het onvermijdelijk is om in de zone direct rond de boom graafwerkzaamheden uit te voeren, moet dit ofwel handmatig ofwel via de ‘zuigmethode’ (het machinaal wegzuigen van de grond tussen de beworteling) worden uitgevoerd. De grootst mogelijke voorzichtigheid moet in acht worden genomen.

De gemeente overlegt vooraf met (nuts)bedrijven over de bestaande en toekomstige ligging van tracés bij nieuw aan te leggen kabels en leidingen. Bij nieuwbouwlocaties wordt een speciale zone aangewezen voor alle kabels en leidingen. Kabels en leidingen worden zo veel mogelijk geclusterd, waardoor de ondergrondse groeiruimte voor bomen toeneemt en toekomstige werkzaamheden beter uit te voeren zijn.

Bedrijven die grondwerkzaamheden verrichten, moeten zich houden aan de algemene regelgeving van de gemeente Land van Cuijk bij het vellen en/of beschadigen van bomen. In voorkomende gevallen maakt de gemeente gebruik van het recht om de schade aan bomen door werkzaamheden te verhalen op de veroorzaker.

6.4.3 DIVERSITEIT

De lanen in ons buitengebied bestaan hoofdzakelijk uit eiken. Doordat het een monocultuur is met een eenduidig beeld hebben de lanen een statige uitstraling. Tegelijkertijd zorgt het grote aantal bomen van dezelfde soort voor een hoog besmettingsrisico bij uitbraak van ziekten en plagen.

De diversiteit van soorten is in onze laanstructuren nog onvoldoende. In een op te stellen vergroeningsplan werken we uit hoe we in de toekomst invulling zullen geven aan de diversiteit in het bomenbestand van Land van Cuijk.

In het kader van biodiversiteit wordt gestreefd naar een gevarieerd bomenbestand volgens de 10-20-30-regel van Santamour. Dit betekent:

• -

  Maximaal 10% van het bomenbestand mag van dezelfde boomsoort zijn (Quercus robur | zomereik).

• -

  Maximaal 20% van het bomenbestand mag van hetzelfde geslacht zijn (Quercus | eik).

• -

  Maximaal 30% van het bomenbestand mag van dezelfde familie zijn (Fagaceae | napjesdragersfamilie, waaronder de eik, maar ook de beuk en tamme kastanje vallen).

6.5.1 OVERDRACHT VAN BOMEN NAAR BEHEER

Naast het dagelijks beheer van gemeentelijke bomen, heeft de beheerder te maken met het overnemen van bomen in projecten. Deze zijn bij herinrichting of nieuwbouw aangeplant en worden na een succesvolle afronding van de nazorgperiode overgedragen aan de gemeente. Hier moet een kwaliteitscheck op worden gedaan (geen scheefgroei, achterstallige snoei, schade of groeiplaatsproblemen bijvoorbeeld). Goede communicatie over richtlijnen en uitgangspunten zoals vermeld in het Handboek Inrichting Openbare Ruimte (HIOR) en hierop toetsen is van belang voor beide partijen.

6.5.2 BOMEN IN PROJECTEN

Inwoners en belangenorganisaties kunnen met vragen terecht bij de initiatiefnemer. Bij de projectteams is altijd een adviseur aangesloten. De adviseur vertegenwoordigt de belangen van de bomen conform het bomenbeleid en de HIOR en kent op alle onderdelen t.a.v. bomen de afspraken en uitgangspunten die zijn gemaakt in dit proces.

7.1.1 GEBIEDSVERDELING

Om het boombeheer effectief en efficiënt te kunnen inplannen en uitvoeren, wordt gewerkt in een beheercyclus. Het gehele areaal van de gemeente Land van Cuijk is in drie segmenten verdeeld; A, B en C. Bij de indeling van deze segmenten wordt een evenredige leeftijdsverdeling nagestreefd. Ieder segment wordt aangevuld met de attentiebomen die jaarlijks geïnspecteerd moeten worden. Hiermee zijn de beheerkosten per segment vergelijkbaar.

In september en oktober vindt de inspectie plaats van één perceel. Hierna volgt de besluitvorming ten aanzien van de adviezen. In de wintermaanden (tussen januari en maart) wordt kap en aanplant uitgevoerd. In het voorjaar en in de zomer (januari – augustus ) worden de snoeimaatregelen uitgevoerd. Op deze manier wordt in een 3-jarige cyclus het gehele bomenbestand van de gemeente Land van Cuijk geïnspecteerd en onderhouden.

Afbeelding 12: Indicatieve kaart van de segmenten A, B en C (kan wijzigen)