Beleidsregels Participatiewet, IOAW, IOAZ en Bbz van de Gemeente Amsterdam

Artikel 1.1. Begripsbepaling

In deze beleidsregels wordt verstaan onder:

• a.

  Bbz: Besluit bijstandverlening zelfstandigen.

• b.

  Bijstand: een inkomensvoorziening op grond van de Participatiewet en Bbz.

• c.

  Bijstandsgerechtigde: inwoner van de gemeente Amsterdam, van wie het recht op inkomensvoorziening in de vorm van bijstand of uitkering is vastgesteld.

• d.

  College: het College van Burgemeester en Wethouders van de gemeente Amsterdam.

• e.

  Dringende redenen: bij een beroep op dringende redenen worden de sociale en financiële gevolgen van de beslissing beoordeeld op hun onaanvaardbaarheid voor de situatie van betrokkene.

• f.

  Gerechtigde: inwoner van de gemeente Amsterdam, van wie het recht op een inkomensvoorziening is vastgesteld.

• g.

  IOAW: Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers.

• h.

  IOAZ: Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen.

• i.

  Inkomensvoorziening: een financiële verstrekking op grond van de Participatiewet, de IOAW, de IOAZ en de Bbz, bedoeld voor de algemeen noodzakelijke kosten van het bestaan.

• j.

  Inlichtingenplicht: de in artikel 17 eerste lid, Participatiewet, artikel 13, eerste lid IOAW en IOAZ, bedoelde verplichting van de aanvrager en de bijstands- en uitkeringsgerechtigde om het college te informeren over alle feiten en omstandigheden waarvan diegene redelijkerwijs kan begrijpen dat die van invloed kunnen zijn op het recht op de inkomensvoorziening of de hoogte daarvan.

• k.

  Uitkering: een inkomensvoorziening op grond van de IOAW of de IOAZ.

• l.

  Uitkeringsgerechtigde: inwoner van de gemeente Amsterdam, waarvan het recht op inkomensvoorziening in de vorm van uitkering is vastgesteld.

• 1.2.

  Voor zover niet anders bepaald worden begrippen in deze beleidsregels gebruikt in dezelfde betekenis als in de Participatiewet. Daar waar wet- en regelgeving gelijk zijn voor een bijstandsgerechtigde en een uitkeringsgerechtigde c.q. voor bijstand en uitkering worden in deze beleidsregel de termen bijstandsgerechtigde en bijstand gebruikt. Bij verschillen in wet- en regelgeving worden de verschillen expliciet benoemd.

Artikel 2.1. Gegevensuitvraag

Voor aanvang van de verlening van de inkomensvoorziening vraagt het college geen nadere bewijsstukken op tenzij:

• 1.

  tijdens de behandeling van de aanvraag sprake blijkt van een verschil tussen de opgave van de aanvrager en de gegevens zoals die van de aanvrager in de bronbestanden zijn geregistreerd of op basis van andere objectieve gegevens concrete twijfel over de juistheid van de opgave bestaat.

• 2.

  er sprake is van een hernieuwde aanvraag en de aanvrager zich beroept op gewijzigde omstandigheden ten opzichte van de eerdere aanvraag.

• 3.

  de voorgaande bijstandsperiode is beëindigd als gevolg van een onderzoek naar de rechtmatigheid ervan en de nieuwe aanvraag binnen een jaar na beëindiging van de voorgaande bijstands- of uitkeringsperiode is ingediend.

• 4.

  de aanvrager in het bezit is van een woning.

• 5.

  er sprake is van een aanvraag in het kader van het Besluit bijstandsverlening zelfstandigen.

Artikel 2.2. Verlaging vanwege het ontbreken van woonkosten

Op grond van paragraaf 3.3 van de Participatiewet kan het college de bijstandsnorm verlagen.

• a.

  Het college verlaagt de norm met 20% van de bijstandsnorm voor gehuwden, genoemd in artikel 21 onderdeel b van de Participatiewet, wanneer de belanghebbende lagere algemeen noodzakelijke kosten van het bestaan heeft als gevolg van de bewoning van een woning waaraan geen woonkosten zijn verbonden of als gevolg van het niet aanhouden van een woning.

• b.

  Het college verlaagt de norm, met 10% van de bijstandsnorm voor gehuwden, genoemd in artikel 21 onderdeel b van de Participatiewet, wanneer de belanghebbende geen woning aanhoudt en ook niet in een inrichting verblijft, maar het aannemelijk is dat gebruik wordt gemaakt van de maatschappelijke opvang.

Artikel 2.3. Vrijlating deeltijdinkomsten

• a.

  Voor de toepassing van de gedeeltelijke vrijlating van inkomsten uit arbeid, als bedoeld in artikel 31, tweede lid, onder n en r, van de Participatiewet, artikel 8, tweede en vijfde lid, van de IOAW en artikel 8, derde en negende lid, van de IOAZ, gaat het college ervan uit dat deze per definitie bijdraagt aan de arbeidsinschakeling.

• b.

  Als het verwerven van inkomsten uit arbeid door een bijstandsgerechtigde pas achteraf door het college wordt geconstateerd doordat de betrokkene het college hierover niet had geïnformeerd, gaat het college ervan uit dat naderhand toepassen van een vrijlating van deze eerder verworven inkomsten niet bijdraagt aan de arbeidsinschakeling en past het college de vrijlating daarom niet toe.

Artikel 2.4. Giftendrempel

• a.

  Het college is van oordeel dat giften als bedoeld in artikel 31 lid 2 onder m Participatiewet, alsmede besparingskosten, verantwoord zijn zolang deze per kalenderjaar niet hoger zijn dan € 1.800 en dat voor de giften van de ontvanger geen tegenprestatie wordt gevraagd of is verleend.

• b.

  Wanneer de giften in een kalenderjaar tezamen hoger zijn dan € 1.800 kan het college op basis van individuele omstandigheden van de persoon of diens gezin, besluiten het meerdere vrij te laten voor de beoordeling van het recht op inkomensvoorziening of de hoogte daarvan. Het is aan het college te onderbouwen wanneer het college oordeelt dat de hogere giften verantwoord zijn vanuit het oogpunt van bijstandsverlening.

• c.

  Wanneer achteraf blijkt dat belanghebbende in een kalenderjaar in totaal meer dan € 1.800 aan giften heeft ontvangen, het meerdere daarvan niet verantwoord is vanuit het oogpunt van bijstandsverlening en belanghebbende het overschrijden van de € 1.800 niet uit eigen beweging heeft gemeld, en dit leidt tot een benadelingsbedrag, wordt bij de vaststelling van de hoogte van het benadelingsbedrag de eerste € 1.800 buiten beschouwing gelaten.

• d.

  Giften in de vorm van verstrekkingen van de voedselbank, kledingbank, speelgoedbank en dergelijke charitatieve instellingen worden niet als middel beschouwd.

Artikel 2.5. Toekenning van bijstand

• a.

  Het college wijkt op verzoek af van het in artikel 44 lid 1 Participatiewet neergelegde uitgangspunt dat de bijstand wordt toegekend vanaf de dag waarop dit recht is ontstaan, voor zover deze dag niet ligt voor de dag waarop de belanghebbende zich heeft gemeld om bijstand aan te vragen. Het college wijkt op verzoek af van dit uitgangspunt wanneer (1) de aanvrager heeft aangetoond dat de latere melding diegene niet te verwijten valt en/of (2)er sprake blijkt van dringende redenen.

• b.

  Wanneer het college op basis van dringende redenen met terugwerkende kracht bijstand toekent, beperkt het college de duur van die periode tot maximaal drie maanden.

Artikel 3.1. Vrijlating re-integratiepremies

Voor de toepassing van de vrijlating van re-integratiepremies, als bedoeld in artikel 31, tweede lid, onder j, van de Participatiewet en, voor de toepassing van de IOAW en de IOAZ, artikel 2.8, eerste lid, onder b, van het Algemeen inkomensbesluit socialezekerheidswetten, gaat het college ervan uit dat een dergelijke premie per definitie bijdraagt aan de arbeidsinschakeling.

Artikel 3.2. Incidentele inkomsten

• a.

  Inkomsten uit hobby of niet bedrijfsmatige activiteiten worden tot een bedrag van € 1.200 euro per kalenderjaar niet in mindering gebracht op de bijstand. Hieruit vloeit voort dat dergelijke inkomsten pas onder de inlichtingenplicht als genoemd in artikel 17 lid 1 Participatiewet vallen, wanneer de inkomsten in het kalenderjaar de € 1.200 overschrijden.

• b.

  Incidentele inkomsten uit gokken worden in aanmerking genomen bij de beoordeling van het recht op bijstand. Wanneer de winst uit gokken niet kan worden aangetoond, is het in aanmerking te nemen bedrag zo hoog als de inzet over het kalenderjaar. De vrijlating van € 1.200 wordt hier niet toegepast.

Artikel 3.3 Inkomstenverrekening

Bij de vaststelling van aanspraak op aanvullende bijstand op grond van de Participatiewet houdt het college rekening met de middelen, zoals omschreven in artikel 31, eerste en tweede lid van de Participatiewet, en het netto inkomen, zoals beschreven in artikel 31, derde lid van de Participatiewet.

• a.

  Het college rekent niet tot de middelen vergoedingen en verstrekkingen als bedoeld in artikel 31, eerste lid, onderdeel f en onderdeel g, van de Wet op de loonbelasting 1964, evenals onkostenvergoedingen, tenzij deze tot het fiscaal loon worden gerekend;

• b.

  Om het netto inkomen te bepalen en om automatische inkomstenverrekening mogelijk te maken, maakt het college gebruik van een generiek standaardpercentage voor de heffing Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten/Werkhervattingskas (WGA/WHK), dat elk jaar opnieuw wordt vastgesteld op de volgende wijze:

  • •

    het gemiddelde premiepercentage, zoals vermeld in de premiewijzer van het UWV;

  • •

    vermenigvuldigd met drie;

  • •

    gedeeld door twee.

• Als door toepassing van het generiek standaardpercentage de belanghebbende er financieel nadeel van ondervindt, dan houdt het college rekening met het daadwerkelijk toegepaste heffingspercentage.

• c.

  Dit artikel komt te vervallen, zodra in de Participatiewet of een daarop gebaseerde algemene maatregel van bestuur of ministeriële regeling, de voorgestelde wijzigingen zijn opgenomen.

Artikel 3.4. Vermogensvaststelling

• a.

  Het vermogen wordt bij de aanvang van de bijstand vastgesteld door de aanwezige direct opeisbare schulden in mindering te brengen op de in aanmerking te nemen bezittingen en van dit totaal anderhalf keer de van toepassing zijnde maandnorm af te trekken.

• b.

  Wanneer er gedurende de bijstandsperiode sprake is van een toename van de bezittingen wordt het vermogen opnieuw vastgesteld volgens de daartoe onder a van dit artikel genoemde systematiek.

Artikel 3.5. Vrijlating vermogen

Van de gezamenlijke waarde van roerende en onroerende zaken zoals voertuigen, caravan, tuinhuisje, boot en camper, wordt bij aanvang van de algemene bijstand de eerste € 5000 vrijgelaten.

Artikel 3.6. Schadevergoeding

• a.

  De schadevergoeding die de belanghebbende ontvangt voor materiële schade wordt niet als vermogen aangemerkt, tenzij de schadevergoeding niet wordt gebruikt voor het wegnemen van de schade.

• b.

  Schadevergoeding die is bedoeld ter compensatie van het verlies van arbeidsvermogen, wordt aangemerkt als inkomen voor de periode waarop de vergoeding betrekking heeft.

• c.

  Indien de schadevergoeding voor immateriële schade meer bedraagt dan € 47.500 wordt het meerdere van dat bedrag in aanmerking genomen bij de beoordeling van het recht op bijstand.

Artikel 4.1. Verrekenen

Het college maakt gebruik van de in artikel 58 vierde lid Participatiewet en artikel 25 vierde lid IOAW en IOAZ, genoemde bevoegdheid om in de voorgaande zes respectievelijk drie maanden ontvangen middelen te verrekenen met de inkomensvoorziening en hanteert daarbij de volgende voorwaarden:

• a.

  De verrekening met de bijstand vindt niet langer plaats dan zes maanden en de verrekening met de uitkering vindt niet langer plaats dan drie maanden.

• b.

  Het na verrekening overgebleven bedrag aan te veel ontvangen inkomensvoorziening, wordt terug- en ingevorderd volgens de daartoe in de beleidsregels Handhaving Participatiewet, IOAW, IOAZ en Bbz 2004 genoemde bepalingen.

• c.

  Het maandelijks te verrekenen bedrag is, tenzij er uitdrukkelijke toestemming is van de gerechtigde om hiervan af te wijken, nooit hoger dan € 150.

Artikel 5.1. Vooropgezet tijdelijk verblijf

• a.

  Indien er voor het delen van het hoofdverblijf door twee partijen sprake is van vooropgezet tijdelijk verblijf als gevolg van de aanwezigheid van een dringende redenen bij één van de twee partijen, dan kan het college op verzoek van de belanghebbende(n) beiden als individueel subject van bijstand beschouwen als bedoeld in artikel 4 lid 1 onder a Participatiewet voor de duur van maximaal 6 maanden.

• b.

  na 6 maanden beoordeelt het college opnieuw de omstandigheden van de belanghebbende(n). Indien er nog steeds sprake is van dringende redenen en er is perspectief op een eigen vaste woonplek/woning, dan kan het college besluiten de periode te verlengen met nog eens maximaal 6 maanden.

• c.

  Het college herbeoordeelt de situatie maximaal 1 keer. Indien bij herbeoordeling alsnog beroep wordt gedaan op dringende redenen voor het delen van het hoofdverblijf accepteert het college dit in beginsel niet. Er wordt dan een besluit genomen dat er sprake is van hoofdverblijf en kostendelen als bedoeld in artikel 19a Participatiewet of dat er sprake is van een gezamenlijke huishouding als bedoeld in artikel 3 lid 3 Participatiewet.

• d.

  Indien in de afgelopen 5 jaar al gebruik is gemaakt van de kennismakingsperiode, kan er geen gebruik worden gemaakt van vooropgezet tijdelijk verblijf.

Artikel 5.2. Verrekenen van inkomsten op jaarbasis (bescheidenschaalregeling)

Ingevolge artikel 45, tweede lid, Participatiewet kan het college besluiten de algemene bijstand over een andere periode dan per kalendermaand vast te stellen of te betalen.

• 1.

  Het college maakt gebruik van de bevoegdheid, bedoeld in artikel 45, tweede lid Participatiewet, indien een uitkeringsgerechtigde Amsterdammer op bescheiden schaal bedrijfs- of beroepsmatige werkzaamheden voor eigen rekening verricht, voor minder dan 23,5 uur per week (1225 uur op jaarbasis), wanneer vooraf toestemming is ontvangen van het college;

• 2.

  Het college geeft toestemming in de volgende gevallen:

  • a.

    Wanneer een uitkeringsgerechtigde Amsterdammer begeleiding ontvangt zoals bedoeld in artikel 2, derde lid, van het Bbz 2004 met het doel om te starten als zelfstandige in de zin van art. 1 sub b Bbz 2004 en de werkzaamheden naar het oordeel van het college daaraan bijdragen;

  • b.

    Aan Amsterdammers die wegens een arbeids- of medische urenbeperking beperkt zijn in het type werk dat zij kunnen uitvoeren en/of het aantal uren dat zij kunnen werken. Waarbij het uitvoeren van parttime werkzaamheden als zelfstandige de beste manier is om gedeeltelijk in het eigen levensonderhoud te voorzien;

  • c.

    In overige gevallen waarbij het verrichten van zelfstandige werkzaamheden op bescheiden schaal naar het oordeel van het college de beste manier is om actief deel te nemen aan de maatschappij en/of te werken aan vaardigheden en competenties die uiteindelijk wel kunnen leiden tot een zelfstandig inkomen.

• 3.

  De periode waarvoor toepassing kan worden gegeven aan de bevoegdheid van het college, bedoeld in het eerste lid, bedraagt twaalf maanden. Deze periode kan worden verlengd wanneer individuele omstandigheden daar aanleiding toe geven;

• 4.

  Bij toepassing van de bevoegdheid van het college, bedoeld in het eerste lid, gelden de volgende voorwaarden en uitgangspunten:

  • a.

    De werkzaamheden zijn van bescheiden omvang en nemen gemiddeld maximaal 23,5 uur per week in beslag.

  • b.

    De bedrijfsmatige activiteiten voldoen aan de wettelijke vereisten;

  • c.

    De Amsterdammer hanteert gebruikelijke marktprijzen;

  • d.

    De Amsterdammer voert een deugdelijke boekhouding;

  • e.

    Er worden geen verplichtingen aangegaan voor een langere periode dan dat de regeling wordt toegekend;

  • f.

    De door de klant gemaakte zakelijke kosten dienen noodzakelijk te zijn voor de bedrijfsvoering, te passen bij het bescheiden karakter en redelijkerwijs in verhouding te staan tot de gemaakte omzet. In de bijstandsnorm begrepen kosten worden niet als zakelijk aangemerkt.

• 5.

  Na afloop van het kalenderjaar neemt het college een beslissing over het in aanmerking te nemen inkomen over de periode waarop de uitkeringsgerechtigde Amsterdammer recht had op algemene bijstand. De basis daarvan is het resultaat uit onderneming of uit overige werkzaamheden, na aftrek van de daarover verschuldigde inkomstenbelasting, premies volksverzekering, alsmede de inkomensafhankelijke bijdrage, bedoeld in artikel 41 van de Zorgverzekeringswet, maar zonder rekening te houden met de ondernemersaftrek zoals bedoeld in artikel 3.74 van de Wet inkomstenbelasting 2001 en de MKB-winstvrijstelling, bedoeld in artikel 3.79a van de Wet inkomstenbelasting 2001.

Artikel 5.3. Noodzakelijke betalingen

Ingevolge artikel 57, aanhef, en onderdeel a, van de Participatiewet kan het college, indien en zolang er gegronde redenen zijn om aan te nemen dat de belanghebbende zonder hulp niet in staat is tot een verantwoorde besteding van zijn bestaansmiddelen, aan de bijstand de verplichting verbinden dat de belanghebbende eraan meewerkt dat het college in naam van de belanghebbende noodzakelijke betalingen uit de toegekende bijstand verricht.

Artikel 5.4. Voorbereidingskrediet

Ingevolge artikel 2 lid 3 van het Bbz 2004 kan een persoon die algemene bijstand ontvangt gedurende ten hoogste 12 maanden gebruik maken van een voorbereidingsperiode. Personen die in verband met het voorbereidingstraject kosten moeten maken, kunnen daarvoor een beroep doen op het voorbereidingskrediet.

• 1.

  De hoogte van het voorbereidingskrediet bedraagt maximaal € 2.000.

• 2.

  Het voorbereidingskrediet heeft in eerste instantie de vorm van een renteloze lening. Start de betrokkene in aansluiting op het voorbereidingstraject een bedrijf, dan wordt de renteloze geldlening omgezet in een rentedragende geldlening zoals nader is bepaald in artikel 29 van het Bbz 2004. Daarbij wordt voor de hoogte van het rentepercentage van het voorbereidingskrediet aangesloten bij artikel 15 van het Bbz 2004.

• 3.

  Het College kan het voorbereidingskrediet ook toekennen aan klanten met een uitkering op grond van de Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW) onder toepassing van dezelfde voorwaarden als bedoeld in de aanhef, lid 1 en 2 van dit artikel.

Artikel 6 - Hardheidsclausule

Het college kan in bijzondere gevallen afwijken van het bepaalde in deze Beleidsregels als toepassing daarvan zou leiden tot een onbillijkheid van overwegende aard.

Artikel 7 - Inwerkingtreding

Deze beleidsregels treden in werking op 1 maart 2025.

Artikel 8 - Citeertitel

Deze regeling wordt aangehaald als: Beleidsregels Participatiewet, IOAW, IOAZ en Bbz