Beleidsregels vervallen zoekperiode jongeren 27-

INLEIDING

Sinds 1 januari 2012 is in artikel 41, lid 4 van de Participatiewet bepaald dat potentiële uitkeringsgerechtigde jongeren tot 27 jaar vanaf de datum van melding een zoekperiode van 4 weken moeten doormaken, voordat zij een aanvraag om bijstand mogen indienen. Deze zoekperiode is indertijd in het leven geroepen om de jongeren te motiveren om eerst zelf intensief naar werk te zoeken en voor zichzelf te onderzoeken of er nog scholingsmogelijkheden zijn. In onze gemeente is nadien al snel overgegaan op een afwijkende toepassing van de zoekperiode voor jongeren die uitstroomden bij het Voortgezet Speciaal Onderwijs en het Praktijkonderwijs, de zogenaamde VSO/PRO-jongeren. Bij deze belanghebbenden werd de zoekperiode al tijdens de laatste weken op school toegepast, waardoor aansluitend aan de school een uitkering aan deze, toch vooral kwetsbare, inwoners kon worden verstrekt. Hierover bestonden nauwe contacten met de onderwijsinstellingen.

Per 1 juli 2023 is de uitzondering voor VSO/PRO-jongeren om de zoekperiode toe te passen in de wet vastgelegd, evenals overigens voor belanghebbenden die medisch uren beperkt zijn of behoren tot de doelgroep voor loonkostensubsidie. Overwegingen zijn de kwetsbare (arbeidsmarkt)positie en om zoveel mogelijk te voorkomen dat daardoor financiële problemen ontstaan.

De huidige praktijk laat zien dat de jongeren die zich, met de huidige arbeidsmarkt in gedachten, nog moeten melden voor een uitkering (ongeveer 2 meldingen per week) af en toe behoren tot de bovengenoemde groepen. Voor hen geldt dus niet de zoekperiode. Er zijn echter ook situaties, waarin de jongere te kampen heeft met andere (multi)problematiek, die maakt dat zij als kwetsbaar kunnen worden aangemerkt. Ook voor hen zou de zoekperiode niet moeten gelden. Dit zorgt voor korte lijnen, het niet uit beeld raken van de jongere en veel snellere duidelijkheid over de uitkering. De praktijk leert dat eigenlijk nagenoeg alle jongeren die zich moeten melden te maken hebben met diverse problematiek en gebaat zou zijn met een snelle toegang tot een uitkering.

Binnen de huidige Participatiewet vraagt dit om een besluit van het college omdat dit afwijkt van de wetsbepalingen. Dit zou echter gezien kunnen worden als het vooruitlopen op de nieuwe Participatiewet (PW in balans, geplande inwerkingtreding 1 januari 2026), waarin de mogelijkheden voor gemeenten om de zoekperiode buiten werking te stellen “indien naar het oordeel van het college de omstandigheden van de belanghebbende of het gezin daartoe aanleiding geven” aanmerkelijk worden verruimd. Deze beleidsregels moeten dus ook voorzien in het invullen van “de omstandigheden van de belanghebbende of het gezin”, zoals bedoeld onder de nieuwe wetgeving.

Met deze beleidsregels wordt het laten vervallen van de zoekperiode voor jongeren jonger dan 27 jaar vastgelegd.