Nulbeleid coffeeshops gemeente Schiermonnikoog

Deze notitie gaat in op het beleid zoals wordt gevoerd door het Openbaar Ministerie (OM) en de politie en geeft weer welk beleid ten aanzien van coffeeshops in de gemeente Schiermonnikoog wordt gevoerd.

Binnen de gemeente Schiermonnikoog is de exploitatie van een coffeeshop al geruime tijd niet toegestaan. De gemeente voert een zogenaamd nulbeleid. Het onderliggende nulbeleid is echter tot op heden niet in beleidsregels vastgelegd. Met de vaststelling van het nulbeleid coffeeshops kan in voorkomende gevallen duidelijker worden opgetreden tegen de vestiging van een coffeeshop. Het nulbeleid voor coffeeshops sluit aan bij de pogingen van de gemeente Schiermonnikoog om meer aandacht te vragen voor een gezonde leefstijl.

In deze beleidsregel wordt de koers van de huidige gedragslijn met betrekking tot de vestiging van coffeeshops in de gemeente Schiermonnikoog niet gewijzigd. Het exploiteren van een coffeeshop is en blijft niet mogelijk.

Met dit nulbeleid kan de gemeente makkelijker optreden tegen de vestiging van een coffeeshop. Het voornaamste doel van de gemeente voor het vaststellen van een nulbeleid is de bescherming van de openbare orde en veiligheid, de leefbaarheid en de gezondheid.

In dit onderdeel wordt de juridische grondslag beschreven van het gemeentelijk coffeeshopbeleid. Het beleid is gefundeerd op artikel 13 b Opiumwet waarin de burgemeester bevoegd is verklaard tot oplegging van een last onder bestuursdwang (sluiting) indien in woningen of lokalen dan wel in of bij woningen of zodanige bij lokalen behorende erven (soft)drugs worden verkocht, afgeleverd of verstrekt dan wel daartoe aanwezig zijn.

2.1. Gedoogbeleid coffeeshops

Het is in Nederland formeel niet toegestaan om softdrugs te produceren of te verhandelen. De wet verbiedt dit. Er bestaan landelijke richtlijnen, uitgevaardigd door het College van Procureurs-generaal over de wijze waarop de wet wordt nageleefd; het gedoogbeleid. De basis van het gedoogbeleid is de Aanwijzing Opiumwet van het OM. Onder strenge voorwaarden, die in de Aanwijzing staan beschreven, wordt er niet strafrechtelijk opgetreden tegen de verkoop van hennepproducten die op Lijst II staan. Deze voorwaarden gelden voor alle coffeeshops in Nederland.

2.2. Artikel 13b Opiumwet (Wet Damocles)

In het jaar 1999 is de wet Bestuurlijke handhaving Opiumwet (Damocles) in werking getreden. Met inwerkingtreding van deze wet heeft de burgemeester de mogelijkheid gekregen om bestuursrechtelijk handhavend op te treden tegen coffeeshops. Vóór de wetswijziging was het alleen voor het OM mogelijk om als handhaver tegen overtredingen van de Opiumwet strafrechtelijk op te treden. Dit gaf een aantal praktische beperkingen. De belangrijkste beperking is wel dat het op basis van het strafrecht niet mogelijk is een coffeeshop te sluiten. De ongewenste vestiging van een coffeeshop kan daardoor op basis van het strafrecht nauwelijks worden voorkomen, of effectief worden bestreden.

Het toegevoegde artikel 13b Opiumwet geeft de burgemeester nu de bevoegdheid bestuursdwang uit te oefenen tegen coffeeshops, cafés en andere voor het publiek toegankelijke lokalen indien hard- of softdrugs worden verkocht, afgeleverd of verstrekt, dan wel daartoe aanwezig zijn. Door het opnemen van een bestuursdwangbevoegdheid in de Opiumwet wordt duidelijk dat handhaving niet uitsluitend afhankelijk is van strafrechtelijk optreden. Artikel 13b Opiumwet biedt daardoor een wettelijke grondslag voor handhaving door de burgemeester die niet langer op louter openbare orde aspecten berust. De burgemeester kan nu ook optreden bijvoorbeeld ter bescherming van jeugdigen en vanuit een volksgezondheidsmotief.

De Wet Damocles biedt de gemeenten de mogelijkheid om beleid te ontwikkelen op het terrein van coffeeshops. Gelet op de regionaal gemaakte afspraken, heeft de gemeente Schiermonnikoog er voor gekozen om gebruik te maken van deze mogelijkheid om een zogenaamd nulbeleid ten aanzien van coffeeshops te voeren. Dit heeft tot gevolg dat er in de gemeente Schiermonnikoog tegen de vestiging van (illegale) coffeeshops zal worden opgetreden. Ook indien een inrichting zich ontwikkelt tot een coffeeshop zal de burgemeester op basis van dat enkele feit tot sluiting kunnen overgaan.

3.1. Lokaal beleid

Dit nulbeleid is voor een belangrijk deel lokaal beleid. Behalve een goede afstemming tussen gemeente, OM en de politie is het ook van belang dat er rekening gehouden wordt met het beleid van de omliggende gemeenten in de regio.

3.2. Overwegingen tot het voeren van een nulbeleid

Op basis van een analyse is er in de gemeente Schiermonnikoog voor gekozen geen coffeeshops te gedogen. Deze keuze is als volgt gemotiveerd:

Om in voorkomende gevallen naleving van het beleid af te kunnen dwingen zal handhaving noodzakelijk zijn. Bij een nulbeleid wordt consequent opgetreden tegen de vestiging van een coffeeshop binnen de gemeente.

4.1. Strafrechtelijke handhaving van een nulbeleid

Uit de richtlijnen van het OM blijkt dat als in de lokale driehoek is afgesproken tot het voeren van nulbeleid het OM kan overgaan tot vervolging van elke vorm van handel in softdrugs, ook als het verkooppunt voldoet aan de zogenaamde AHOJGI-criteria. Deze bevoegdheid is nog eens nadrukkelijk bevestigd door de Hoge Raad naar aanleiding van een zaak in de gemeente Kampen (uitspraak 15 oktober 1996). Het optreden van het OM tegen de exploitant van een niet gedoogd verkooppunt was naar het oordeel van de Hoge Raad niet in strijd met het gelijkheidsbeginsel.

4.2. Bestuurlijke handhaving van een nulbeleid

Ook bestuursrechtelijk kan op basis van een vastgesteld nulbeleid worden opgetreden.

De vestiging van een coffeeshop binnen de gemeente Schiermonnikoog is niet wenselijk. Het is in strijd met de lijn die de gemeente volgt om het middelengebruik bij jongeren te verminderen en de bewustwording over de schade die middelengebruik met zich meebrengt te vergroten. Daarnaast zal een coffeeshop het leefklimaat op het eiland aantasten.

Ter bescherming van de volksgezondheid, het woon- en leefklimaat dan wel de openbare orde wordt binnen de gemeente Schiermonnikoog het nulbeleid gevoerd. Dit beleid is gericht op het volledig weren van bedrijven waarvan de exploitatie (mede) is gericht op de verkoop of de handel in soft- en/of harddrugs.

Dit besluit treedt in werking op de dag na bekendmaking (artikel 3:40 en artikel 3:42 Algemene wet bestuursrecht).

Deze beleidsregels worden aangehaald als 'Nulbeleid coffeeshops Gemeente Schiermonnikoog'.