Beleidsregel voor de toepassing van de Wet Bibob Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier 2025

Het doel van de Wet Bibob is het voorkomen dat een overheidsorganisatie activiteiten faciliteert door bijvoorbeeld het verlenen van een vergunning of het verstrekken van een subsidie aan een malafide ondernemer. Dit wordt zo goed mogelijk voorkomen door een Bibob-onderzoek uit te voeren naar de integriteit van de betrokkene en diens (zakelijke) omgeving.

De Wet Bibob is van toepassing op alle in de wet genoemde beschikkingen (publiekrechtelijk), overheidsopdrachten en vastgoed-/grondtransacties waarbij de overheid partij is (privaatrechtelijk). Het biedt de mogelijkheid deze beschikkingen te weigeren dan wel in te trekken en overheidsopdrachten en vastgoed-/grondtransacties niet aan te gaan dan wel te ontbinden, opzeggen of vernietigen wegens mogelijk crimineel misbruik ervan. Zo wordt de integriteit van de overheidsorganisatie beschermd. De vermenging van onder- en bovenwereld heeft een ontwrichtende werking op de samenleving en kan leiden tot oneerlijke concurrentie. Met toepassing van de Wet Bibob wordt dus tevens de concurrentiepositie van bonafide ondernemers beschermd.

Het is de eigen beslissing en verantwoordelijkheid van het hoogheemraadschap (en zijn bestuursorgaan) om het Bibob-instrument toe te passen. Vanwege de grote mate van bestuurlijke keuzevrijheid bij de toepassing van de Wet Bibob verdient het de voorkeur dat de toepassing plaatsvindt op basis van een beleidsregel, waarin het hoogheemraadschap aangeeft op welke wijze de Wet Bibob door de organisatie toegepast zal worden. Dit schept duidelijkheid naar de burgers en ondernemingen dat ze mogelijkerwijs aan een Bibob-onderzoek kunnen worden onderworpen. Dit laat onverlet dat in afwijking van de hierna volgende bepalingen tot uitvoering van een Bibob-onderzoek kan worden besloten, indien de omstandigheden van het geval daartoe aanleiding geven.

Voorts acht het hoogheemraadschap het van belang om middels deze beleidsregel van tevoren kenbaar te maken dat zij het uitermate van belang vindt dat haar eventuele zakenrelaties en contractspartijen integer handelen en dat daarover geen twijfels mogen bestaan of ontstaan. Zij wil uitsluitend zakendoen met integere partijen.

In deze beleidsregel zijn de definities, zoals deze genoemd zijn in artikel 1 van de Wet Bibob van overeenkomstige toepassing, tenzij hieronder anders is bepaald.

In deze beleidsregel wordt verstaan onder:

• –

  Aanvraag: de aanvraag om een vergunning of een subsidie, de aanmelding voor of de inschrijving op -een aanbestedingsprocedure voor de plaatsing van een overheidsopdracht of het aangaan van een vastgoedtransactie;

• –

  Bestuursorgaan: het hoogheemraadschap heeft drie bestuursorganen: het college van hoofdinglanden, het college van dijkgraaf en hoogheemraden en de dijkgraaf;

• –

  Beschikking: een beschikking ter zake van een subsidie, alsmede een beschikking ter zake van een vergunning, toekenning, goedkeuring, erkenning, registratie, aanwijzing of ontheffing als bedoeld in artikel 1, eerste lid, Wet Bibob;

• –

  Betrokkene: de aanvrager van een beschikking, de subsidieontvanger, de vergunninghouder, de begunstigde van een beschikking, de gegadigde en de inschrijver, de onderaannemer, de natuurlijke persoon of rechtspersoon met wie een vastgoedtransactie is of zal worden aangegaan of met wie wordt onderhandeld over een dergelijke transactie, en de beoogd verkrijger van een erfpachtrecht of opstalrecht waarvoor toestemming is gevraagd en de beoogd verkrijger van een recht op eigendom of een zakelijk recht waarvoor toestemming is gevraagd als bedoeld in de begripsbepaling “vastgoedtransactie”. Onder betrokkene wordt verder mede verstaan degene die op grond van feiten en omstandigheden redelijkerwijs met de aanvrager van de omgevingsvergunning gelijk kan worden gesteld (art. 5.31, tweede lid van de Omgevingswet).

• –

  Bibob-toets: de wijze van behandelen van een aanvraag waarbij door het bestuursorgaan volgens deze beleidsregel wordt beoordeeld of er redenen aanwezig zijn om de aanvraag te weigeren, een beschikking in te trekken, te beëindigen, te wijzigen of hieraan voorschriften te verbinden dan wel een vastgoedtransactie niet aan te gaan of te beëindigen of een overheidsopdracht niet te gunnen, al dan niet na adviesaanvraag bij het Landelijk Bureau Bibob (LBB);

• –

  Bibob-vragenformulier: een formulier dat is gebaseerd op de regeling als bedoeld in artikel 7a, vijfde lid van de Wet Bibob;

• –

  Eigen ambtelijke informatie: informatie waarover de overheidsorganisatie beschikt en die het hoogheemraadschap in het kader van het eigen onderzoek kan gebruiken en/of informatie waar het hoogheemraadschap op verzoek over kan beschikken;

• –

  Eigen onderzoek: de wijze waarop het hoogheemraadschap toepassing geeft aan artikel 7a van de Wet Bibob, waarbij onderzoek wordt gedaan naar feiten en omstandigheden als bedoeld in artikel 3, eerste tot en met zesde lid, en artikel 9, tweede en derde lid van de Wet Bibob. Het eigen onderzoek is nader omschreven in deze beleidsregel;

• –

  Landelijk Bureau Bibob (LBB): het Bureau bevordering integriteitsbeoordelingen door het openbaar bestuur zoals bedoeld in artikel 8 van de Wet Bibob;

• –

  Overheidsopdracht: een opdracht zoals nader omschreven in artikel 1, vierde lid, van de Wet Bibob;

• –

  Vastgoed/grondtransactie: een overeenkomst of een andere rechtshandeling met betrekking tot een onroerende zaak als bedoeld in artikel 1, eerste lid, Wet Bibob;

• –

  Zakelijke relatie: persoon die (in)direct leiding geeft dan wel heeft gegeven aan, zeggenschap heeft dan wel heeft gehad over, vermogen verschaft dan wel heeft verschaft aan betrokkene, of in een zakelijk samenwerkingsverband tot hem staat of heeft gestaan.

Waar in deze beleidsregel “het hoogheemraadschap” wordt genoemd, wordt hiermee zowel het bestuursorgaan als -wanneer van toepassing- de rechtspersoon met een overheidstaak bedoeld.

3.1 Aanleiding starten Bibob-onderzoek

Het Hoogheemraadschap kan een Bibob-onderzoek starten:

• •

  indien er een aanvraag wordt gedaan voor een publiekrechtelijke beschikking zoals een vergunning of subsidie;

• •

  bij privaatrechtelijke transacties, waaronder begrepen overheidsopdrachten en vastgoed-/grondtransacties;

• •

  indien op basis van eigen ambtelijke informatie en/of informatie afkomstig van één van de partners van het samenwerkingsverband RIEC (regionale informatie- en expertisecentra) twijfels bestaan over de integriteit van betrokkene of diens (zakelijke) relaties. Deze twijfels kunnen bestaan uit vermoedens dat een betrokkene of diens zakelijke omgeving in relatie staat tot strafbare feiten die reeds zijn gepleegd of nog gepleegd zullen worden;

• •

  indien het hoogheemraadschap een tip van het Landelijk Bureau Bibob als bedoeld in artikel 11 van de Wet Bibob heeft ontvangen;

• •

  indien er een tip van de officier van justitie, een tip van een ander bestuursorgaan dat of een rechtspersoon met een overheidstaak die bevoegd is tot toepassing van deze wet, die er op wijst dat een betrokkene in relatie staat tot strafbare feiten die reeds zijn gepleegd of nog gepleegd zullen worden, als bedoeld in artikel 26 van de Wet Bibob is ontvangen.

Dit geldt ook voor reeds verleende beschikkingen.

Uitvoering van het Bibob-onderzoek blijft in beginsel achterwege in het geval een aanvraag afkomstig is van overheidsinstanties, semioverheidsinstanties, woning(bouw)coöperaties die onder de Woningwet vallen.

3.2 Beschikkingen

Het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier kan de Wet Bibob toepassen bij de volgende verleende dan wel te verlenen beschikkingen (vergunningen en subsidies).

• •

  Omgevingsvergunning voor een waterschap activiteit (zie Waterschapsverordening Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier, hoofdstuk 2 tot en met 4)

• •

  Een wijzigingsbesluit met betrekking tot een omgevingsvergunning

• •

  Subsidiebeschikking

• •

  De hier niet genoemde (toekomstige) vergunningen(stelsels) in het kader van waterschaps belangen, in gevallen en onder de voorwaarde als genoemd in artikel 3 en volgende van de Wet Bibob.

3.3 Privaatrechtelijke transacties

Het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier kan de Wet Bibob toepassen bij de volgende privaatrechtelijke transacties.

• •

  Vastgoed-/grondtransacties als bedoeld in artikel 1, eerste lid, Wet Bibob;

• •

  Overheidsopdrachten als bedoeld in artikel 1.1 van de Aanbestedingswet 2012.

4.1 Aanvraag buiten behandeling stellen

Weigering volledig invullen Bibob-vragenformulieren

• 1.

  Bij een weigering om de Bibob-vragenformulieren volledig ingevuld met daarbij de verplichte bijlagen te retourneren, zullen bij aanvragen om een beschikking de daartoe gestelde regels van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) toegepast worden. Bij volharding zal de aanvraag buiten behandeling worden gesteld ingevolge artikel 4:5 van de Awb.

• 2.

  Bij verleende beschikkingen zal een weigering om een formulier volledig in te vullen met daarbij de verplichte bijlagen op grond van artikel 4, eerste lid, van de Wet Bibob worden beschouwd als een ernstig gevaar als bedoeld in artikel 3, eerste lid, van de Wet Bibob. De verstrekte vergunning of subsidie kan als gevolg daarvan worden ingetrokken.

4.2 Eigen onderzoek

Het eigen onderzoek wordt gedaan door medewerkers van Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier. Hierbij wordt gekeken naar de organisatie- en bedrijfsstructuur, de financiering en de handhavings- en strafgeschiedenis.

Het hoogheemraadschap:

• •

  beoordeelt de aanvraag op basis van de bij het Hoogheemraadschap bekende feiten en omstandigheden en het geretourneerde Bibob-vragenformulier;

• •

  analyseert de verzamelde informatie die, al dan niet via het Bibob-vragenformulier en bijhorende bijlagen door de betrokkene is verstrekt, en de gegevens die zijn verkregen uit informatiebronnen die het hoogheemraadschap volgens de wet mag/kan raadplegen;

• •

  trekt een eigen conclusie zonder tussenkomst van het Landelijk Bureau Bibob, of;

• •

  verzoekt het Landelijk Bureau Bibob om een nader advies.

4.3 Verbindende voorschriften

Voor zover blijkt dat geen sprake is van ernstig gevaar (als bedoeld in artikel 3 eerste lid, van de Wet Bibob) kan het bestuursorgaan bij mindere mate van gevaar aan de beschikking voorschriften verbinden. Deze voorschriften zijn gericht op het wegnemen of beperken van dergelijk gevaar. Het bestuursorgaan heeft eenzelfde bevoegdheid indien sprake is van een ernstig gevaar waarbij de ernst van de strafbare feiten weigering of intrekking van de beschikking niet rechtvaardigt. Het bestuursorgaan kan een op grond van deze bepaling gegeven voorschrift wijzigen. Indien niet wordt voldaan aan een op grond van deze bepaling gegeven voorschrift, kan het bestuursorgaan de beschikking intrekken.

4.4 Landelijk Bureau Bibob

Het LBB zal naar aanleiding van de adviesaanvraag een nader onderzoek instellen en een advies uitbrengen over de mate van gevaar als bedoeld in artikel 3 Wet Bibob. Het LBB valt onder het ministerie van Veiligheid en Justitie en onderzoekt of betrokkene in relatie staat tot strafbare feiten als bedoeld in de Wet Bibob. Daarnaast kunnen andere personen (zakelijke samenwerkingsverbanden) betrokken worden in het onderzoek. In artikel 3 Wet Bibob is bepaald dat betrokkene in relatie staat tot strafbare feiten als die feiten door een ander gepleegd zijn. Het LBB kan drie soorten adviezen afgeven.

• 1.

  Er is geen sprake van een ernstige mate van gevaar.

• 2.

  Er is sprake van een mindere mate van gevaar.

• 3.

  Er is sprake van geen gevaar.

Naar aanleiding van het afgegeven advies dient het hoogheemraadschap een afweging te maken over de beschikking. Het Hoogheemraadschap kan besluiten de beschikking te verlenen, te verlenen met voorschriften of te weigeren/in te trekken. Het hoogheemraadschap is verantwoordelijk voor het besluit dat wordt genomen, al dan niet op basis van het advies van het LBB.

Notificatieplicht

• •

  Het Hoogheemraadschap informeert betrokkene schriftelijk over een adviesaanvraag aan het LBB. Betrokkene wordt daarbij gewezen op de opschorting van de beslistermijn. Een afschrift van deze brief wordt gevoegd bij het adviesverzoek aan het LBB.

• •

  Als, op basis van het advies van het LBB, een gevraagde beschikking wordt geweigerd of een eerder verleende beschikking wordt ingetrokken, wordt aan betrokkene een kopie van het adviesrapport ter hand gesteld. Betrokkene wordt daarbij gewezen op zijn geheimhoudingsplicht.

• •

  Derden hebben recht op inzage, maar alleen op dat gedeelte dat op hen van toepassing is.

• •

  Wanneer het hoogheemraadschap na eigen onderzoek zonder advies van het LBB concludeert dat sprake is van een ernstig gevaar of mindere mate van gevaar of wanneer betrokkene zich vanwege het toepassen van de Wet Bibob terugtrekt, meldt hij dit aan het LBB op grond van de verplichting in artikel 7 lid 7 en lid 8 van de Wet Bibob.

Het advies van het LBB kan door het hoogheemraadschap voor een periode van twee jaar worden gebruikt voor andere beslissingen.

4.4 Subsidiariteits- en proportionaliteitsbeginsel

Bij de Wet Bibob zijn de beginselen van subsidiariteit en proportionaliteit belangrijke uitgangspunten. Bij subsidiariteit gaat het er om of het doel (de bescherming van de integriteit van het hoogheemraadschap) ook op andere, minder ingrijpende manieren kan worden bereikt. Ten aanzien van de Wet Bibob betekent dit dat het een ultimum remedium is. Het hoogheemraadschap dient eerst te bekijken of bestaande weigerings- of intrekkingsgronden mogelijkheden bieden om een vergunning of een subsidie al dan niet te weigeren of in te trekken, een vastgoedtransactie niet aan te gaan, op te schorten of te ontbinden, of een overheidsopdracht niet te gunnen of de onderhandelingen af te breken. Alle gangbare en minder vergaande mogelijkheden moeten zijn benut, voordat in het uiterste geval advies wordt gevraagd aan het Landelijk Bureau Bibob.

Het proportionaliteitsbeginsel wordt door het hoogheemraadschap tot uitdrukking gebracht door het Bibob-instrument risicogericht in te zetten op de plekken waar de kans op het onbewust faciliteren van criminele activiteiten het grootst is. In de praktijk betekent dit dat het hoogheemraadschap de Wet Bibob zal toepassen om de mate van gevaar als bedoeld in artikel 3, eerste lid, van de Wet Bibob te onderzoeken indien sprake is van:

• •

  bezwaren met betrekking tot de integriteit van de betrokkene en zijn zakelijke relaties;

• •

  geen tot onvoldoende transparantie met betrekking tot de bedrijfsstructuur, de organisatiestructuur en/of de wijze van financiering;

• •

  specifieke branche- en/of locatierisico’s.

In dergelijke gevallen worden in beginsel slechts die gegevens van de betrokkene verlangd die noodzakelijk zijn voor een adequaat onderzoek. Daarnaast moeten de gevolgen die voortvloeien uit de besluitvorming door het hoogheemraadschap, gebaseerd op de resultaten van het Bibob-onderzoek, evenredig zijn aan de mate van gevaar.

4.5 Valsheid in geschriften

Het Bibob-vragenformulier dient volledig en naar waarheid te worden ingevuld. Het opzettelijk verschaffen van onjuiste informatie is strafbaar, net als het opzettelijk weglaten van informatie (art. 227a en 227b, Wetboek van Strafrecht). Het hoogheemraadschap kan de vergunning in dat geval weigeren of intrekken, een vastgoed-/grondtransactie niet aangaan dan wel een inschrijver voor een overheidsopdracht uitsluiten. Indien er een vermoeden bestaat dat ter verkrijging of behoud van de (ver)gunning een strafbaar feit, bijvoorbeeld valsheid in geschrifte, is gepleegd kan het hoogheemraadschap aangifte doen bij de politie. Van deze bevoegdheid zal het hoogheemraadschap in beginsel gebruik maken.

5.1 Evaluatie en aanpassing

Het hoogheemraadschap zal de inzet van het Bibob-instrumentarium blijvend evalueren. Aandachtspunten daarbij zijn onder andere knelpunten bij de uitvoering van de wet, juridische ontwikkelingen, samenwerking tussen partners en samenwerking met het RIEC en het Landelijk Bureau Bibob.

5.2 Citeerregel

Deze beleidsregel wordt aangehaald als de 'Beleidsregel voor de toepassing van de Wet Bibob Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier 2025'.

5.3 Inwerkingtreding

Deze beleidsregel is vastgesteld door het college van dijkgraaf en hoogheemraden van Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier op 11 februari 2025. Deze regeling treedt in werking met ingang van de dag na die van bekenmaking in het Waterschapsblad.

5.4 Bekendmaking

Dit beleid zal bekendgemaakt worden door plaatsing in het Waterschapsblad en publicatie op overheid.nl