Vergunningverlening Uitvoering Programma Hillegom 2025

Op grond van het Omgevingsbesluit (art 13.5 t/m 13.11) is de gemeente verplicht om jaarlijks een uitvoeringsprogramma op te stellen met betrekking tot de vergunningverlenende, toezichthoudende en handhavende activiteiten in het kader van het omgevingsrecht. De Omgevingswet gerelateerde taken en de vergunningverleningstaken volgend uit de Algemene Plaatselijke Verordening (APV) en de Bijzondere Wetten (BW) hebben echter veel raakvlakken. Ook worden de vergunningstaken als geheel door hetzelfde team van HLTsamen uitgevoerd. Om deze redenen zijn zowel in het VTH-beleidsplan als in het VUP ook de taken volgend uit de APV/BW meegenomen.

Voor u ligt het Vergunningverlening Uitvoering Programma (VUP) Hillegom 2025. Het VUP is een nadere periodieke uitwerking van het VTH-beleidsplan Gemeente Hillegom 2024-2027. Beleidsmatige keuzes uit het VTH beleidsplan worden hierin vertaald naar uitvoeringsniveau. Als gevolg van de hierboven genoemde keuze is het VUP geschreven voor zowel de Omgevingswet-, de APV-, als de taken volgend uit de Bijzondere Wetten.

De Omgevingsdienst West-Holland (ODWH) voert op mandaatbasis de milieu gerelateerde vergunning- en handhavingstaken voor de gemeente Hillegom uit.

De taken op het gebied van vergunningverlening en toezicht/handhaving zijn organisatorisch gescheiden. De toezicht en handhavingstaken (van zowel de eigen organisatie als de ODWH) maken daarom geen onderdeel uit van dit uitvoeringsprogramma. Deze taken zijn ondergebracht in het Handhaving Uitvoering Programma (HUP), dat wordt namens het college opgesteld door het team Bouw- en Woningtoezicht.

Het uitvoeringsprogramma vloeit dus voort uit het VTH-beleidsplan 2024-2027 en dient de daarin opgenomen beleidsdoelstellingen. Het uitvoeringsprogramma wordt door B&W vastgesteld en bekend gemaakt aan de gemeenteraad en de Provincie Zuid Holland.

2.1 Wettelijk kader (op hoofdlijnen)

• 1.

  Omgevingswet;

• De Omgevingswet vormt de basis van het wettelijk stelsel van de totale Omgevingswet-regelgeving. De Omgevingswet gaat over de fysieke leefomgeving. Onder de Omgevingswet geldt een algemene zorgplicht. Dit houdt in dat overheden, bedrijven én burgers verantwoordelijk zijn voor een veilige en gezonde fysieke leefomgeving.

• De Omgevingswet stelt maatschappelijke doelen met het oog op duurzame ontwikkeling, bewoonbaarheid van het land en het beschermen en verbeteren van het leefmilieu. De Omgevingswet gaat uit van het subsidiariteitsbeginsel (decentraal, tenzij). Dit betekent dat de taken en bevoegdheden die de wet benoemt in principe worden uitgevoerd door gemeenten en waterschappen.

• Onder de Omgevingswet vallen de 4 onderstaande algemene maatregelen van bestuur (AMVB’s) en de Omgevingsregeling.

• 2.

  Besluit activiteiten leefomgeving (Bal);

• In het Bal staan algemene regels voor activiteiten in de fysieke leefomgeving, waaronder milieubelastende activiteiten.

• 3.

  Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl);

• In het Bbl staan algemene regels over bouwen, gebruiken en slopen van bouwwerken.

• 4.

  Besluit kwaliteit leefomgeving (Bkl);

• In het Bkl staan regels over omgevingswaarden, instructieregels, beoordelingsregels en regels voor monitoring.

• 5.

  Omgevingsbesluit;

• In het Omgevingsbesluit staan de regels over het bevoegd gezag voor omgevingsvergunningen, procedures, handhaving en uitvoering en het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO).

• 6.

  Omgevingsregeling;

• In de Omgevingsregeling staan vooral technische en administratieve regels, zoals regels voor aanvraagvereisten, meet- en rekenmethoden en financiële bepalingen.

• 7.

  Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb);

• De Wkb regelt het stelsel van kwaliteitsborging voor het bouwen. Bij de oplevering van een bouwwerk moet de aannemer aantonen dat aan de bouwregelgeving is voldaan.

• 8.

  Algemene wet bestuursrecht (Awb).

• De Awb bevat de algemene regels van het bestuursrecht met betrekking tot de verhouding tussen de overheid enerzijds en de inwoners, bedrijven en overige instanties anderzijds alsmede de diverse overheidsorganen onderling. Verder regelt de Awb de bevoegdheden van bestuursorganen tot het nemen van besluiten. Tevens hoe de besluiten moeten worden voorbereid, gemotiveerd, bekendgemaakt en ook het recht tot het maken van bezwaar en het instellen van beroep;

• 9.

  Wet op de kansspelen. Kansspelen worden gereguleerd door deze wet. In veel gevallen is een vergunning nodig om kansspelen te organiseren;

• 10.

  Alcoholwet.

• Deze wet geeft gemeenten de verantwoordelijkheid over vergunningverlening, toezicht en handhaving met betrekking tot drank en horeca. Het stelt gemeenten verplicht om een preventie- en handhavingsplan alcohol vast te stellen;

• 11.

  Wegenverkeerswet (WVW)

• De WVW vormt de basis voor de regelgeving van het wegverkeer. Deze is van toepassing indien dit betrekking heeft op de leefbaarheid en valt binnen de bevoegdheden van de boa’s;

• 12.

  Winkeltijdenwet.

• Deze wet regelt de openingstijden van winkels.

2.2 Beleidskader (op hoofdlijnen)

• 1.

  Verordening uitvoering en handhaving omgevingsrecht Hillegom

• De vergunningen en handhaving beleidscyclus vindt zijn basis in de Verordening uitvoering en handhaving omgevingsrecht Hillegom. Ook worden in deze verordening de kwaliteitscriteria voor de uitvoering van de VTH taken van toepassing verklaard. Deze kwaliteitscriteria zijn in breed overleg tussen Rijk, Provincies en VNG vastgesteld.

• 2.

  VTH-Beleidsplan Gemeente Hillegom 2024-2027. In het VTH-Beleidsplan gemeente Hillegom 2024-2027 is op strategisch niveau beschreven hoe de taken op het gebied van Vergunningen, Toezicht en Handhaving (VTH) gedurende vier jaar worden opgepakt. Het VTH-beleidsplan is een beleidsregel, met dit beleidsplan en de bijbehorende jaarlijkse uitvoeringsprogramma’s waaronder dit VUP, wordt door het college de kwaliteit van de uitvoering van de VTH geborgd. Het gaat hierbij op uitvoeringsniveau om de taken op het gebied van bouwen, ruimtelijke ordening, milieu, Algemene Plaatselijke Verordening (APV) en bijzondere wetten.

• 3.

  Algemene Plaatselijke Verordening (APV). In de APV staat de gemeentelijke regelgeving op het gebied van openbare orde en veiligheid. Elke gemeente heeft een eigen APV en deze geldt voor iedereen binnen de gemeente. Uit de regels van de APV blijkt of ergens een vergunning of melding op het gebied van openbare orde en veiligheid voor nodig is. Voorbeelden van onderwerpen in de APV zijn: evenementen, horeca, vuurwerk, parkeren, geluidshinder, prostitutie, etc.

3.1 Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb)

De Wet ‘kwaliteitsborging voor het bouwen’ (Wkb) is op 1 januari 2024 in werking getreden.

De Wkb heeft als doel de bouwkwaliteit te verbeteren. De rol van de gemeente als bevoegd gezag is veranderd door het nieuwe stelsel van kwaliteitsborging in de bouw. Zowel de bouwtechnische toets als het toezicht tijdens de bouw worden voor nieuwe bouwwerken in gevolgklasse 1 (zoals eengezinswoningen en eenvoudige bedrijfspanden) in het nieuwe stelsel van kwaliteitsborging uitgevoerd door een onafhankelijke kwaliteitsborger en niet meer door de gemeente. De gemeente behoudt wel haar taak voor de planologische beoordeling, welstandstoets en toetsing van de omgevingsveiligheid. Ook blijft de gemeente verantwoordelijk voor (toezicht op) welstand, monumenten en bestaande bouw (minimumeisen bestaande bouw en gebruikseisen).

Bron afbeelding: Rijksoverheid

De Wkb is tegelijk met de Omgevingswet op 1 januari 2024 in werking getreden en wordt gefaseerd ingevoerd. Voor verbouwactiviteiten wordt dit op zijn vroegst 1 juli 2025, maar waarschijnlijk later. Begonnen is met bouwwerken die vallen onder de gevolgklasse 1 (eenvoudige bouwwerken zoals eengezinswoningen, woonboten, vakantiewoningen en eenvoudige bedrijfspanden).

Drie jaar na de inwerkingtreding wordt de werking van de Wkb door de minister geëvalueerd. Afhankelijk van de evaluatie volgt mogelijk uitbreiding van het systeem naar andere meer complexe bouwwerken die vallen onder de gevolgklasse 2 en 3. Op zijn vroegst is dit in 2029. Dit is echter niet meer in de wet meegenomen en wordt een nieuw traject. Voor vergunningen die al vóór 1 januari 2024 zijn aangevraagd, blijft de oude regelgeving gelden. Ook voor lopende bezwaar- en beroepsprocedures geldt de Wkb niet.

In dit hoofdstuk worden de kernactiviteiten van 2025 weergegeven. Het grootse deel van de werkzaamheden bestaat uit de reguliere werkzaamheden. Verder zijn er activiteiten welke voort vloeien uit de beleidsdoelstellingen van het VTH-beleidsplan. Aandacht wordt gegeven aan de verwachte werkvoorraad.

In de evaluatie van het Vergunningverlening Uitvoering Programma Hillegom 2023 zijn een aantal actiepunten genoemd. Deze zullen, indien van toepassing, bij de onderstaande activiteiten in een blauwe kleur worden vermeld.

4.1 Kernactiviteiten, reguliere werkzaamheden

Het grootse deel van de werkzaamheden van team Vergunningen bestaat (uiteraard) uit het behandelen van aanvragen om vergunningen. Het gaat hierbij om de taakvelden Omgevingswet en APV/Bijzondere Wetten. Deze werkzaamheden zijn dus direct aan een specifieke aanvraag of melding te relateren. Naast deze directe werkzaamheden zijn er ook taken die betrekking hebben op hetzelfde taakveld, maar waar geen aanvraag of melding aan ten grondslag ligt. Het gaat hierbij hoofdzakelijk om de volgende werkzaamheden:

• •

  Behandeling van principeverzoeken/conceptaanvragen;

• •

  beantwoording van telefonische vragen;

• •

  behandeling/beantwoording van email en brieven;

• •

  informatieverstrekking bezoekers;

• •

  ondersteuning applicatiebeheer;

• •

  overige aanvragen, bijvoorbeeld verhuur leegstaande woningen, parkeerontheffingen, etc.;

• •

  deelname aan interne projectgroepen, voorbereiding op nieuwe ontwikkelingen;

• •

  ondersteuning andere teams, bijvoorbeeld meelezen van (concept)stukken etc.;

• •

  verstrekken van documenten uit het bouwarchief.

Genoemde werkzaamheden worden voor de HLT-gemeenten volgens dezelfde processen afgehandeld, echter onder toepassing van het geldende gemeente-specifieke beleid. In de verdeling van de onderlinge aantallen is uiteraard wel de individuele gemeentelijke omvang terug te zien. Maar met betrekking tot deze aantallen en de daaruit volgende werkzaamheden, hoeft er voor de taakuitvoering per gemeente geen onderscheid te worden gemaakt. Over een periode van meerdere jaren zullen eventuele verschillen in jaarlijkse aantallen elkaar ook weer opheffen is in de praktijk gebleken. Daarom wordt uitgegaan van de aantallen van de HLT-gemeenten als geheel, als één werkvoorraad.

Onder invloed van de Omgevingswet zal het ambitieniveau van de HLT-gemeenten mede bepalend zijn voor de hoeveelheid aanvragen en uitvoeringsprocessen. Deze invloed zal zich echter eventueel pas na jaren laten gelden, na eventuele aanpassing van het op 1 januari 2024 van rechtswege ontstane omgevingsplan.

4.2 Werken onder Omgevingswet / Wkb

Inmiddels is op 1 januari 2024 de Omgevingswet samen met de Wkb in werking getreden. Deze verandering heeft grote impact op de wijze van vergunningverlening. Flexibiliteit in benadering en contact zijn onder invloed van de Omgevingswet nog belangrijker. Mede hierom is er ook een organisatiestructuurverandering doorgevoerd. Wij moeten kunnen inspelen op maatwerk vraagstukken (burgerinitiatieven, co-creatie en meervoudige, complexe vragen). Ook is de doorlooptijd/beslistermijn van het vergunningentraject verkort naar 8 weken (geen fatale termijn, deze termijn kan 1 maal met maximaal 6 weken worden verlengd.) Initiatieven welke niet aan vastgesteld beleid voldoen, worden in samenwerking met alle betrokkenen tegelijkertijd aan de omgevingstafel besproken. Dit vergt complementaire kwaliteiten van de medewerkers. Daarnaast is onder invloed van de Wkb juist de technische toetsing van de bouwplannen (vooralsnog voor bouwwerken gevolgklasse 1) meer naar de achtergrond verschoven doordat deze toetsing plaatsvindt door een onafhankelijke kwaliteitsborger. Er vindt dus een verschuiving plaats waarbij het meer om de ruimtelijke- en omgevingsaspecten gaat dan om de bouwtechnische toetsing van een bouwwerk. Voor dat laatste onderdeel is de bouwende partij zelf verantwoordelijk door middel van het contracteren van een onafhankelijke kwaliteitsborger.

De ingrijpende transitie naar de Omgevingswet vergde veel voorbereiding. Met name in 2023 is hier flink op ingezet en dit loopt door in de uitvoeringsfase, welke gestart is in 2024 en verder doorloopt in de jaren daarna. Daarom heeft dit VUP van 2025 veel overeenkomsten met het VUP van voorgaande jaren. De transitie vereist onder andere een hernieuwd strak ingericht werkproces met daarbij duidelijke afspraken met onze ketenpartners. Door met de Omgevingswet te werken, ontstaan nieuwe inzichten om de processen welke voorbereid waren te verbeteren. En beleid wordt hierop verder afgestemd. Daarom staat ook 2025 in het teken van het verwerven van kennis en ervaring. Ook applicaties moeten verder worden ingericht en afgestemd op ambities.

De belangrijkste onderdelen worden hieronder op hoofdlijnen beschreven. In het werkplan van het team zal dit verder concreet worden uitgewerkt en afgestemd met andere teams en interne/externe partijen.

Aktie voor 2025 uit de evaluatie van het VUP 2023:

Het aanvraagproces omgevingsvergunningen is opnieuw ingericht en afgestemd met andere teams en externe partijen. Applicaties zijn hierop ingeregeld, met aangepaste sjablonen. Medewerkers hebben trainingen gevolgd en zijn bekend geworden met de nieuwe regelgeving en software. Dit wordt in 2024 verder opgepakt, maar als er in 2024 ervaring mee wordt opgedaan, zal naar aanleiding hiervan dit ongetwijfeld ook in 2025 inzet vragen op het gebied van verdere inrichting op detailniveau, afstemming en doorontwikkeling.

4.3 Activiteiten vanuit beleidsdoelstellingen VTH beleidsplan.

In de Verordening uitvoering en handhaving omgevingsrecht Hillegom heeft de gemeenteraad doelen gesteld waarop de kwaliteit van het VTH-beleid in elk geval betrekking moeten hebben. Deze doelen zijn de kwaliteit van dienstverlening (conform dienstverleningsconcept), de uitvoeringskwaliteit van diensten en producten en (beschikbaarheid van) financiën. Op grond van de Omgevingswet c.q. het Omgevingsbesluit en met in acht name van de door de gemeenteraad gestelde doelen moet het college van burgemeester en wethouders als bevoegd gezag beleid voeren t.a.v. de uitvoering van de VTH taken. Dit beleid, VTH-beleidsplan gemeente Hillegom 2024-2027, omvat onder andere het stellen van uitvoeringsdoelen en het beschrijven van de activiteiten om deze doelen te realiseren. In voorliggend vergunningverlening uitvoeringsprogramma wordt uitgewerkt hoe hier uitvoering aan wordt gegeven. Het college zal dit uitvoeringsprogramma periodiek evalueren.

5.1 Inleiding

In dit hoofdstuk is uiteengezet hoe de uitvoering, zoals in het vorige hoofdstuk beschreven, geborgd wordt.

5.2 Financiële borging uitvoering

In de HLT-begroting zijn de uitvoeringskosten van de reguliere VTH taken structureel opgenomen. Daarnaast kan naar aanleiding van politieke keuzes en/of prioritering eventueel ook incidenteel geld of capaciteit ingezet worden om bepaalde knelpunten aan te pakken. De financiële borging van de uitvoering van de reguliere VTH taken is opgenomen in de (meer)jaarlijkse begrotingscyclus.

5.3 Kritieke massa

Hillegom beschikt over een kwaliteitsverordening VTH; de Verordening uitvoering en handhaving omgevingsrecht Hillegom. In deze verordening is vastgelegd dat de VTH taken worden uitgevoerd overeenkomstig de kwaliteitscriteria welke op dat moment geldend zijn, deze criteria zijn gebaseerd op de afspraken zoals gemaakt tussen het Rijk, het IPO en de VNG. In de huidige situatie zijn dit de kwaliteitscriteria 2.3. Hiermee is het kwaliteitsniveau op het gebied van kennis, kunde en capaciteit voor kwaliteit en inzet van de medewerkers geborgd.

5.4 Borging beschikbaarheid samenwerkingspartners

Om het uitvoeringsplan te realiseren is de inzet en samenwerking met externe partijen essentieel. Bij het opstellen van het VTH-Beleidsplan Gemeente Hillegom 2024-2027 is de wijze van samenwerking met externe partijen eerder beschreven.

6.1 Inleiding

De VTH-beleidscyclus betreft een gesloten cyclus. In deze cyclische aanpak zijn de strategische en operationele cycli met elkaar verbonden. Dit is planmatig geborgd door deze telkens te monitoren en aan te passen. Op deze wijze wordt constante verbetering bewerkstelligd. Daarbij wordt zoveel mogelijk aangesloten bij de bestaande gemeentelijke planning- en control-cyclus. Binnen de VTH-beleidscyclus staan drie documenten centraal: het integraal beleid, het uitvoeringsprogramma en het evaluatieverslag. Het VTH-beleid wordt periodiek uitgewerkt in een uitvoeringsprogramma. In het uitvoeringsprogramma staat concreet weergegeven welke uitvoeringsactiviteiten het college voornemens is in de betreffende periode uit te voeren. Hierbij wordt rekening gehouden met de evaluatieresultaten uit het verleden en met de doelen in het beleid. Ten slotte evalueert het college periodiek welke activiteiten feitelijk zijn uitgevoerd en in hoeverre deze activiteiten hebben bijgedragen aan het bereiken van de in het VTH-beleid geformuleerde doelen. Deze evaluatie wordt vastgelegd in een evaluatieverslag (jaarverslag). De evaluatie van het inmiddels vastgestelde VUP 2023 is verwerkt in het voorliggende VUP 2025.

6.1 Interbestuurlijk Toezicht volgens nieuwe bestuursovereenkomst

Met ingang van 1 januari 2022 is de Provincie het generiek Interbestuurlijk Toezicht anders gaan vormgeven. Deze wijziging zet in op een dynamischer toezicht met een IBT-ladder en een dashboard. Daarvoor is een bestuursovereenkomst generiek interbestuurlijk toezicht opgesteld. Het college is de bestuursovereenkomst aangegaan.

Interbestuurlijk toezicht betekent dat er over meerdere bestuurslagen toezicht is, namelijk van rijk, naar provincie, naar gemeente. Al sinds 2012 legt het college verantwoording af aan de Provincie over een aantal toezichtgebieden waaronder het omgevingsrecht, waar ook de VTH taken onder vallen. Hierbij wordt de laatste jaren onder andere ook gekeken naar het binnen bepaalde termijnen opstellen en vaststellen van een VUP en de evaluatie hiervan.

De overeenkomst heeft consequenties voor het moment waarop over het VUP en de evaluatie hiervan moet worden besloten en wanneer de raad en Provincie hierover moeten worden geïnformeerd.

Een VUP van een betreffend jaar moet vóór 1 februari van dat jaar door het college zijn vastgesteld. Achtereenvolgens wordt dit vóór 1 juli van dat jaar aan de raad ter kennisname aangeboden en voor 15 juli naar de Provincie gestuurd.

Voor evaluaties van het voorgaande VUP geldt dat deze vóór 15 juli door het college zijn vastgesteld en dat vóór 1 oktober de raad en de Provincie over de evaluatie zijn geïnformeerd. Dit betekent dat in het voorliggende VUP van 2025 conform de bestuursovereenkomst de evaluatie van 2023 is verwerkt.

Jaarlijks wordt volgens deze cyclus gewerkt om aan de bestuursovereenkomst te voldoen.

6.2 Evaluatie

In het eerste kwartaal van 2026 wordt geëvalueerd hoe de uitvoering zoals in dit uitvoeringsprogramma beschreven gerealiseerd is. In het Vergunningverlening Uitvoering Programma 2027 wordt inhoudelijk rekening gehouden met deze evaluatie en waar nodig worden zaken bijgestuurd. Dit Vergunningverlening Uitvoering Programma is daarmee een onderdeel van de gehele beleidscyclus fysieke leefomgeving. Bron afbeelding: Aandeslagmetdeomgevingswet

Bron afbeelding: Aandeslagmetdeomgevingswet