Uitvoeringsplan Handhaving Participatiewet, IOAW en IOAZ 2025-2026

Op 31 augustus 2023 is het ‘Uitvoeringsplan Handhaving Participatiewet, IOAW en IOAZ 2023-2024” vastgesteld door de gemeenten Maassluis, Vlaardingen en Schiedam. In dit plan staat beschreven welke activiteiten worden ondernomen door Stroomopwaarts om rechtmatige uitkeringsverstrekking te bevorderen en oneigenlijk gebruik en misbruik te bestrijden. Het uitvoeringsplan verloopt aan het einde van dit jaar. Op basis van de ‘Handhavingsverordening sociale zekerheid’ moet er door de colleges een nieuw plan worden vastgesteld voor de komende periode.

Aanleiding

De huidige regionale koers Handhaving Participatiewet liep door tot 2025 en is in het najaar van 2024 door de MVS-gemeenteraden verlengd tot 2027. Naar verwachting wordt het wetsvoorstel Handhaving Sociale Zekerheid begin 2025 aan de Tweede Kamer voorgelegd. Met deze nieuwe Handhavingswet vindt een herijking van het handhavingsinstrumentarium binnen de sociale zekerheid plaats. Er komt waarschijnlijk een gereedschapskist voor het sanctieregime voor het overtreden van de inlichtingenplicht. Hiermee wordt passend sanctioneren mogelijk. Om deze redenen is ervoor gekozen om het Uitvoeringsplan voor 2025-2026 te updaten aan de hand van de huidige ontwikkelingen en de evaluatie van de activiteiten in 2023-2024.

Verwachte wetswijzigingen

Dit uitvoeringsplan voor handhaving geeft richting aan ons beleid en onze werkwijze op het gebied van handhaving binnen de sociale zekerheid. Het plan bestrijkt de komende twee jaar en houdt rekening met de huidige wet- en regelgeving. Tegelijkertijd blijft het plan flexibel: bij relevante ontwikkelingen of veranderingen in wet- en regelgeving wordt het aangepast, zodat het actueel blijft en inspeelt op nieuwe inzichten.

We anticiperen in dit plan op verwachte wetswijzigingen, zoals de aangekondigde aanpassingen in de Wet handhaving sociale zekerheid en de Participatiewet in balans. Deze wijzigingen zullen invloed hebben op onze aanpak en vragen om een proactieve benadering.

Ons uitgangspunt blijft een balans tussen rechtmatigheid en maatwerk, waarbij we streven naar een mensgerichte uitvoering. Met dit plan zetten we een volgende stap in het versterken van onze handhavingspraktijk. Daarbij combineren we regels en rechtvaardigheid met begrip en respect voor de menselijke maat.

Belangrijkste nieuwe accenten

Dit uitvoeringsplan moet worden vormgegeven binnen de bestaande middelen en formatie en de Participatiewet is leidend. We bouwen derhalve voort op het bestaande beleid, maar introduceren ook enkele belangrijke nieuwe elementen die bijdragen aan een mensgerichte en effectieve handhaving. Zo bieden we een stevig kader voor rechtmatige uitvoering, terwijl we meer nadruk leggen op maatwerk en de menselijke maat. De activiteiten die wij de komende jaren gaan inzetten zijn een combinatie van reeds bestaande activiteiten met een beperkt aantal nieuwe activiteiten.

De belangrijkste nieuwe accenten in dit plan zijn:

• •

  Meer focus op de menselijke maat, maatwerk en een meer dienstbare houding. (geheel)

• •

  Cirkel van naleving als uitgangspunt in de uitvoering (pag. 4 Hoofdstuk 2)

• •

  Update van de website en de folder (pag. 6 Hoofdstuk 4.1)

• •

  Gebruik van beeldschermcommunicatie (pag. 6 Hoofdstuk 4.1)

• •

  Het terugdringen van boetes (pag. 5 Hoofdstuk 3b & (pag. 9 Hoofdstuk 4.4)

Dit uitvoeringsplan biedt daarmee niet alleen continuïteit, maar ook vernieuwing.

Onderstaande biedt een overzicht van de evaluatie van het uitvoeringsplan Handhaving 2023-2024. Hierin worden de belangrijkste resultaten en aandachtspunten benoemd, evenals enkele concrete aanbevelingen. De uitwerking van deze aanbevelingen is opgenomen in dit nieuwe uitvoeringsplan.

Hoogwaardig handhaven is een beleidsmatig uitgangspunt. De afgelopen jaren hebben wij gewerkt met ‘hoogwaardig handhaven’ als systematiek voor de uitvoering van het handhavingsbeleid. Dit is een erkende systematiek die door vrijwel alle gemeenten in Nederland wordt toegepast. Hoogwaardig handhaven blijft ook de komende jaren het uitgangspunt van de activiteiten die wij gaan inzetten op het gebied van handhaving. Hoogwaardig handhaven bestaat uit vier verschillende elementen die ieder op hun beurt bijdragen aan het vergroten van de nalevingsbereidheid van onze cliënten. Deze elementen zijn:

• 1.

  Tijdig informeren;

• 2.

  Optimale dienstverlening;

• 3.

  Vroegtijdig detecteren en controle op maat;

• 4.

  Daadwerkelijk sanctioneren.

De eerste twee elementen zijn erop gericht om naleving te bevorderen door vroegtijdig te informeren en de dienstverlening aan de burger te optimaliseren (preventie). De laatste twee elementen zijn erop gericht oneigenlijk gebruik en misbruik tegen te gaan door te controleren op rechtmatigheid van de verstrekte bijstand en misstanden op te sporen en te sanctioneren.

Cirkel van naleving is een uitgangspunt in de uitvoering. De Cirkel van naleving beschrijft de verschillende fases en stappen die in de uitvoering worden doorlopen om te komen tot naleving van regelgeving.

‘Hoogwaardig handhaven’ en de ‘Cirkel van naleving’ zijn complementair: hoogwaardig handhaven kan bijdragen aan een succesvolle cirkel van naleving door ervoor te zorgen dat handhavingsmaatregelen effectief en rechtvaardig zijn.

In het uitvoeringsplan 2023-2024 is ‘Hoogwaardig handhaven’ reeds opgenomen en ondanks dat dit strategisch gezien een prima concept is, nemen we in dit uitvoeringsplan voor 2025-2026 het aanvullende concept ‘Cirkel van naleving’ op, zodat we in de uitvoering voor nog betere resultaten kunnen zorgen.

In essentie focust ‘Hoogwaardig handhaven’ op de kwaliteit en effectiviteit van de handhavingspraktijk zelf, terwijl de ‘Cirkel van naleving’ een model is dat de stappen en processen beschrijft die leiden tot naleving van regelgeving.

Menselijke maat en maatwerk

Met het wetsvoorstel Handhaving Sociale Zekerheid, dat naar verwachting begin 2025 aan de Tweede Kamer wordt voorgelegd, wordt extra aandacht gegeven aan het belang van de menselijke maat en maatwerk in handhaving. Dit wetsvoorstel voorziet in een gereedschapskist voor het sanctioneren, waarmee passend en proportioneel gehandeld kan worden, afgestemd op de persoonlijke situatie van cliënten. Dit principe van maatwerk sluit direct aan bij de Cirkel van naleving, waarin zorgvuldig afwegen en aansluiten bij de specifieke omstandigheden van iedere cliënt centraal staan. Door een combinatie van hoogwaardig handhaven en een op maat gesneden aanpak binnen de Cirkel van naleving, zorgen we ervoor dat handhaving niet alleen effectief, maar ook sociaal verantwoord en mensgericht wordt . We stellen vertrouwen centraal, zodat cliënten vanuit een basis van wederzijds respect worden benaderd en ondersteuning krijgen waar dat nodig is.

De ultieme doelstelling van het handhavingsbeleid is dat er geen oneigenlijk gebruik en misbruik plaatsvindt en dat er geen aanleiding is voor het opleggen van boetes en maatregelen. Het is niet realistisch om als doel te hebben om alle onrechtmatig handelen te voorkomen. Daarom hebben wij de volgende doelstellingen geformuleerd om te meten of de activiteiten op het gebied van handhaving, die wij gaan inzetten, ook de beoogde resultaten tot gevolg hebben:

• a.

  Het openstaande bedrag aan vorderingen wegens onrechtmatig gebruik wordt volgens de huidige trend met 10% per twee jaar verminderd. Dit wordt bereikt door preventieve maatregelen en het vroegtijdig opsporen van onrechtmatig handelen.

• b.

  Het terugdringen van boetes tot het niveau van de benchmark.

• c.

  De incassoquote blijft minimaal 20%. Sociale incasso blijft een belangrijk onderwerp voor de komende jaren.

• d.

  Wij zetten erop in om uitkeringen zoveel mogelijk rechtmatig te verstrekken. Hiervoor checkt de consulent een complete aanvraag op voorliggende voorzieningen. Cliënten die kunnen werken krijgen een RWO 1 aangeboden, waardoor we voorkomen dat ze instromen in de uitkering. Bij mogelijke onrechtmatigheden wordt een bijzondere controle ingezet.

• e.

  Bijzondere onderzoeken: 200 per jaar.

• f.

  Preventieonderzoeken: 250 per jaar.

• g.

  Wij streven ernaar 75% van de IB-signalen binnen 8 weken af te handelen en 100% binnen 12 weken.

• h.

  De communicatie richting cliënten verbeteren door een meer dienstbare houding aan te nemen. Dit betekent dat we helder en empathisch communiceren, met begrip voor de persoonlijke situatie van cliënten. We streven ernaar om duidelijkheid te bieden, waarbij we de focus leggen op het bieden van ondersteuning in plaats van enkel op regels en verplichtingen.

De vier elementen van zowel hoogwaardig handhaven als de cirkel van naleving vormen een totaalpakket waarmee een zorgvuldige, systematische en gedegen aanpak op het gebied van handhaven wordt neergezet. In dit uitvoeringsplan ligt de focus op een vernieuwde, mensgerichte werkwijze waarin maatwerk en persoonlijke omstandigheden van cliënten centraal staan. De activiteiten in dit uitvoeringsplan komen voort uit deze elementen, maar worden uitgevoerd met oog voor de menselijke maat en een dienstbare benadering.

Per element wordt beschreven welke activiteiten Stroomopwaarts gaat inzetten en hoe deze aansluiten bij de nieuwe manier van werken, die gericht is op het combineren van effectiviteit en zorgvuldigheid binnen de handhaving.

4.1. Voorlichten en duidelijke afspraken maken

Tijdig informeren

Om te voorkomen dat cliënten onbedoeld de fout ingaan, is het van belang om hen regelmatig voor te lichten en hierbij maatwerk te leveren. Maatwerk houdt in dat communicatie wordt toegespitst op de doelgroep en de vraag van cliënten. Stroomopwaarts wil cliënten zo goed mogelijk informeren over de spelregels met betrekking tot handhaving en doet dit met een mensgerichte benadering. Hierbij wordt niet alleen gekeken naar het naleven van regels, maar ook naar de persoonlijke omstandigheden van cliënten om hen op een passende manier te ondersteunen en voor te lichten. Op het gebied van informatieverstrekking worden de volgende activiteiten ingezet:

Website

Lopende het uitvoeringsplan wordt de website geüpdatet met extra aandacht voor duidelijke taal, preventie en de menselijke maat. Op de website staat zo eenvoudig mogelijk omschreven wat de rechten en plichten zijn die verbonden zijn aan een bijstandsuitkering. Ook staat uitgelegd wat het oneigenlijk gebruik en misbruik van uitkeringen inhoudt en wat cliënten moeten doen om dit te voorkomen. Door een toegankelijke opzet en eenvoudige taal sluit de website aan bij de verschillende behoeften van cliënten, zodat informatie voor iedereen begrijpelijk is. Cliënten kunnen er antwoorden vinden op veel gestelde vragen zoals:

• -

  Welke wijzigingen moet ik doorgeven om oneigenlijk gebruik of misbruik van uitkeringen te voorkomen?

• -

  Hoe werkt een onderzoek naar oneigenlijk gebruik of misbruik van uitkeringen?

• -

  Wat zijn de gevolgen als ik mijn verplichtingen niet nakom?

Verder zijn er op de website formulieren te vinden waarmee cliënten wijzigingen in hun situatie (inlichtingenplicht) kunnen doorgeven.

Folder

In 2023 is een folder opgeleverd met informatie voor cliënten waarin de rechten en plichten kort en bondig op een rij worden gezet. In 2025 wordt de folder geüpdatet. De folder geeft informatie over de inlichtingenplicht en beschrijft concreet wat cliënten moeten doen als er iets wijzigt in hun situatie. Daarnaast wordt uitgelegd hoe Stroomopwaarts cliënten kan ondersteunen bij het vinden van een betaalde baan. Door werk te vinden kan onjuist gebruik van uitkeringen op de langere termijn worden voorkomen. De folder wordt verstrekt bij het eerste contact met cliënten, maar kan ook op andere momenten tijdens het re-integratietraject worden aangeboden, zodat cliënten regelmatig worden gewezen op hun rechten en plichten. Deze aanpak ondersteunt een persoonlijke en laagdrempelige manier van informeren.

Beeldschermcommunicatie

Beeldschermcommunicatie (Narrowcasting) is gerichte communicatie via digitale schermen naar een specifieke doelgroep(en) op een bepaalde locatie. Voor onze informatievoorziening richten we ons, naast de website en folder, op beeldschermcommunicatie. Via beeldschermcommunicatie kunnen wij relevante en actuele informatie op een toegankelijke manier verspreiden, bijvoorbeeld op het Werkplein en in de wachtruimtes van de formulierenbrigades .

Beeldschermcommunicatie stelt ons in staat om regelmatig updates te geven over onderwerpen zoals rechten, plichten en andere belangrijke mededelingen. Dit biedt ook flexibiliteit om op korte termijn wijzigingen in wet- en regelgeving kenbaar te maken en snel te reageren op actuele ontwikkelingen.

Daarbij wordt extra aandacht besteed aan het gebruik van begrijpelijke taal en beeldmateriaal, zodat de informatie ook goed toegankelijk is voor laaggeletterden en cliënten die de Nederlandse taal moeilijk vinden.

Huisbezoek

Als er signalen binnenkomen van (dreigend) oneigenlijk gebruik of misbruik van de uitkering, starten de medewerkers bijzondere controle eerst een dossieronderzoek. Mocht uit dit dossieronderzoek onvoldoende blijken of er sprake is van onrechtmatig gebruik, dan worden cliënten uitgenodigd voor een persoonlijk gesprek. Het afleggen van een huisbezoek is een zwaar instrument en wordt pas ingezet wanneer het dossieronderzoek en het gesprek geen duidelijkheid geven en aanvullend onderzoek nodig is. Bij een huisbezoek wordt de menselijke maat centraal gesteld: het is een gelegenheid om cliënten te informeren over hun rechten en plichten en hen waar mogelijk begeleiding te bieden, zodat ze niet onbedoeld in de fout gaan. Medewerkers bijzondere controle werken hierbij met een formulier ‘informed consent’. Dit houdt in dat cliënten voor het binnentreden van de woning om toestemming wordt gevraagd en de reden van het huisbezoek wordt uitgelegd. Cliënten ondertekenen ook de gespreksbevestiging om de toestemming vast te leggen. Met dit protocol voor huisbezoeken streven we naar transparantie en respect voor de persoonlijke leefomgeving van cliënten. Zo wordt handhaving uitgevoerd op een manier die rechtvaardig, duidelijk en mensgericht is.

4.2. Klantgericht doen wat je belooft en afspreekt

Optimale dienstverlening

Een goede service en optimale dienstverlening ten dienste van cliënten is van groot belang om cliënten te stimuleren de regels na te leven. Er wordt gewerkt met multidisciplinaire teams, hetgeen bijdraagt aan een optimale dienstverlening. Door onnodig ingewikkelde stappen in onze dienstverlening weg te nemen, helpen wij cliënten soepel door het proces. We anticiperen hiermee op de invoering van het dienstbaarheid beginsel binnen de Algemene Wet Bestuursrecht (Awb). Wij zetten de volgende activiteiten in voor een optimale afstemming op de wensen en behoeften van onze cliënten:

Sociale incasso

In het ‘Activiteitenplan armoede en schulden’ wordt gesproken over ‘sociale incasso’. Sociale incasso houdt in dat wij bij de incasso van een vordering of een andere verplichting rekening houden met andere leefgebieden zoals werk, wijkteam of de eigen rol van de gemeente en Stroomopwaarts als schuldeiser. Ook hebben wij oog voor ‘niet-kunners’, ‘niet-lukkers’ en niet-willers en passen wij onze dienstverlening hierop aan door maatwerk te leveren bij het vaststellen van betalingsregelingen. Sociale incasso is een belangrijk onderdeel van onze dienstverlening. We sturen op meer maatwerk door vernieuwde werkinstructies en handvatten voor onze medewerkers. We willen onze kpi behouden op 20% incasso of hoger voor alle drie de gemeentes. We gaan een jaarlijkse check doen op verjaring bij oudere zaken.

Transparante benadering

In het kader van de komende wetswijziging ‘Participatiewet in balans’ willen wij nog meer de nadruk leggen op duidelijke, begrijpelijke en respectvolle communicatie met cliënten. Dit betekent dat we niet alleen verplichtingen en sancties opleggen, maar streven naar een gelijkwaardige en transparante benadering.

We willen cliënten actief ondersteunen bij het begrijpen van hun rechten en plichten, zodat zij deze beter kunnen opvolgen. Dit kan vragen om aanpassingen in onze communicatie. Hierdoor kunnen we verplichtingen helder overbrengen op een manier die uitnodigt tot samenwerking, zonder dat de nadruk ligt op dwang of sancties.

Om dit te bereiken, nemen we de volgende stappen:

• 1.

  Website: We werken doorlopend aan onze website, zodat informatie in begrijpelijke taal en op een uitnodigende toon wordt aangeboden.

• 2.

  Correspondentie: Standaardbrieven worden waar nodig herschreven om helderheid te bieden voor alle cliënten, inclusief laaggeletterden en cliënten die de Nederlandse taal moeilijk vinden.

• 3.

  Communicatiekanalen: We verbeteren waar nodig de communicatie via e-mail, telefoon en persoonlijke gesprekken.

• 4.

  Opleiding medewerkers: Medewerkers worden met regelmaat getraind in klantgerichte en begrijpelijke communicatie.

4.3. Anticiperen op gedrag en controleren van afspraken

Vroegtijdig detecteren en controle op maat

Het kan voorkomen dat cliënten onbewust of bewust onrechtmatig handelen. Om te voorkomen dat mensen onbedoeld in problemen komen, controleren wij het recht op uitkering door zorgvuldig signalen van oneigenlijk gebruik te onderzoeken. Onze werkwijze is gebaseerd op de menselijke maat, waarbij we een balans zoeken tussen handhaving en het respecteren van de persoonlijke omstandigheden van cliënten. De signalen komen binnen wanneer cliënten zich melden voor een uitkering, via periodieke bestandsvergelijkingen, tips van medewerkers die dit vastleggen in een proces bijzondere controle en meldingen uit de maatschappij, waaronder anonieme meldingen. Het aantal meldingen dat binnenkomt via de kliklijn wordt geregistreerd en alleen opgevolgd op basis van objectieve criteria, waarbij we willekeur uitsluiten.

Projectmatige controles

We blijven projectmatige controles uitvoeren op basis van objectieve risicofactoren die kunnen wijzen op mogelijk oneigenlijk gebruik. Deze aanpak stelt ons in staat om gegevens zorgvuldig te analyseren en potentiële risico’s vroegtijdig te signaleren, terwijl we onnodige onderzoeken voorkomen door gerichte, zorgvuldige criteria te hanteren. Bij deze werkwijze sluiten we willekeur en discriminatie uit, zodat alleen de relevante risicofactoren in overweging worden genomen, zonder dat persoonlijke kenmerken zoals afkomst, nationaliteit of etniciteit een rol spelen.

Hierbij wordt altijd rekening gehouden met de privacy van cliënten, en we houden ons strikt aan de regels van de AVG en de SUWI-wetgeving. Onze gegevensanalyse biedt slechts een startpunt voor verder onderzoek en leidt nooit automatisch tot maatregelen, zoals beëindiging van een uitkering.

We richten onze controles op de volgende, objectieve risicofactoren waarbij we telkens de menselijke maat als uitgangspunt nemen:

• 1.

  Inkomsten uit parttime werk – Bij cliënten met parttime inkomsten controleren we of alle inkomsten correct worden gemeld en of de opgegeven uren en het inkomen kloppen. We benaderen elke situatie met aandacht voor de specifieke omstandigheden van cliënten, zonder onderscheid te maken op basis van persoonlijke of demografische kenmerken.

• 2.

  Onderhoudsplicht / gezamenlijke huishouding – Wanneer een alleenstaande tijdens de bijstandsverlening een kind krijgt, onderzoeken we de situatie zorgvuldig op basis van feitelijke omstandigheden. Daarbij houden we rekening met de persoonlijke situatie en vermijden veronderstellingen over leefvormen of culturele achtergronden.

• 3.

  Vermogen in het buitenland – Aanvragers van een bijstandsuitkering worden gevraagd om alle relevante informatie omtrent hun vermogen te verstrekken, ongeacht de locatie. Deze toetsing is gericht op het verkrijgen van een volledig beeld, maar we benaderen de situatie altijd met oog voor persoonlijke omstandigheden en beoordelen elke situatie met zorg, zonder onderscheid te maken naar nationaliteit of herkomst.

• 4.

  Voorliggende voorzieningen – We controleren of cliënten gebruik maken van andere voorzieningen waarop zij recht hebben, zoals toeslagen of subsidies. Dit zorgt ervoor dat de bijstandsverlening alleen wordt ingezet wanneer dit noodzakelijk is, met aandacht voor de persoonlijke situatie en respect voor de keuzes en mogelijkheden van cliënten.

Met deze aanpak willen we de menselijke maat in onze handhavingsacties centraal stellen en zorgen voor een rechtvaardige, zorgvuldige behandeling van alle cliënten, waarbij hun privacy en persoonlijke omstandigheden in acht worden genomen.

4.4. Niet nakomen van afspraken heeft consequenties

Daadwerkelijk sanctioneren

Ons streven is altijd om overtredingen zoveel mogelijk te voorkomen, maar wanneer de regels worden overtreden, kan het noodzakelijk zijn om gepaste maatregelen te treffen. Daarbij streven wij ernaar dat elke maatregel in verhouding staat tot de situatie van cliënten, met oog voor hun persoonlijke omstandigheden en eventuele achterliggende oorzaken van het gedrag. Zo kan ons sanctiebeleid bijdragen aan een evenwichtige en rechtvaardige handhaving. Om deze reden heeft Stroomopwaarts een boetebeleid en een maatregelbeleid. Onze werkwijze berust op het principe van passende sanctionering, waarbij de menselijke maat altijd een centrale rol speelt.

Vordering bij onrechtmatig gebruik

Onrechtmatig handelen mag niet lonen en daarom treden wij adequaat op bij vastgesteld oneigenlijk gebruik of misbruik. In overeenstemming met de wettelijke verplichting worden vorderingen wegens onrechtmatig gebruik teruggevorderd. Hoewel wij in principe het volledige bedrag terugvorderen, is ons beleid gebaseerd op sociale incasso, wat betekent dat we zorgvuldig rekening houden met de persoonlijke situatie en draagkracht van cliënten. Onze aanpak zorgt ervoor dat terugbetaling realistisch en haalbaar blijft, zonder onnodige druk of verergering van de financiële situatie van cliënten. Wij kijken samen met cliënten naar oplossingen die een duurzaam herstel van de situatie bevorderen, met ruimte voor dialoog en maatwerk.

Terugdringen van boetes met behoud van rechtmatigheid

Hoewel het handhaven van regels essentieel is voor het waarborgen van rechtmatigheid, onderstrepen we in dit uitvoeringsplan het belang van maatwerk en de menselijke maat. Het opleggen van een boete is en blijft een middel en is geen doel op zich. We erkennen dat iedere situatie uniek is en dat handhaving vraagt om zorgvuldige afwegingen, waarbij rekening wordt gehouden met de persoonlijke omstandigheden van cliënten. Het strikte toepassen van regels zonder oog voor context kan leiden tot onnodige financiële druk en een grotere afstand tot de arbeidsmarkt.

In het nieuwe beleid streven we ernaar om het aantal opgelegde boetes terug te dringen, zonder concessies te doen aan de rechtmatigheid. Dit betekent dat we:

• •

  Nadrukkelijker inzetten op preventie en begeleiding om overtredingen te voorkomen.

• •

  De oorzaak van niet-naleving onderzoeken en deze meewegen in ons oordeel.

• •

  Vaker kiezen voor alternatieve interventies, zoals waarschuwingen of herstelmogelijkheden, wanneer dit passend is.

• •

  Medewerkers worden ondersteund met handvatten om maatwerkbeslissingen te nemen binnen de juridische kaders.

Deze aanpak sluit aan bij onze visie op een eerlijke en rechtvaardige handhaving, waarbij rechtmatigheid hand in hand gaat met respect en begrip voor de persoonlijke situatie van mensen. Door te investeren in een mensgerichte benadering versterken we niet alleen de effectiviteit van ons beleid, maar ook het vertrouwen in onze organisatie.

Maatregelen doelmatigheid

De verantwoordelijkheid voor het opleggen van maatregelen ligt bij de werkconsulenten, die een cruciale rol spelen in het afstemmen van regels op de individuele situatie. Het opleggen van een maatregel is een zorgvuldige afweging, waarbij wij aandacht schenken aan de menselijke maat. De werkconsulenten kijken hierbij niet alleen naar de regels, maar ook naar de achterliggende omstandigheden en mogelijkheden van cliënten, zodat elke maatregel eerlijk en effectief kan worden ingezet. Dit betekent dat onze werkconsulenten een weloverwogen oordeel vormen en maatwerk leveren, waarbij de behoeften van cliënten centraal staan.

Een menselijke benadering in sancties

Een menselijke benadering in sancties betekent dat we sancties ook als kans zien om in gesprek te gaan en verdere begeleiding te bieden. Waar mogelijk ondersteunen we cliënten bij het begrijpen van de regelgeving en helpen we om herhaling van fouten te voorkomen. Het uitgangspunt van vertrouwen, zoals beschreven in het wetsvoorstel Handhaving Sociale Zekerheid, komt op verschillende manieren terug in onze aanpak. Zo krijgen inwoners een redelijke termijn om op eigen initiatief een vergissing te herstellen. Daarnaast zullen we gebruik maken van de ruimte die we krijgen om, waar passend, af te zien van een straf bij terugvorderingen. Door te investeren in de relatie met cliënten en ruimte te bieden voor maatwerk, zorgen we voor een aanpak die zowel de rechtmatigheid als de betrokkenheid van cliënten bevordert. Zo willen we dat ons boete- en maatregelbeleid bijdraagt aan een constructieve en respectvolle handhaving van de sociale zekerheid.

De huidige Regionale Koers Handhaving wordt verlengd tot 2027. Hierdoor is ervoor gekozen het Uitvoeringsplan Handhaving ook tot 2027 te laten lopen. Tijdens het opstellen van de nieuwe Regionale Koers Handhaving en het bijbehorende uitvoeringsplan zal het Uitvoeringsplan Handhaving 2025-2026 worden geëvalueerd. Dit houdt in dat er begin 2027 verslag zal worden uitgebracht aan de gemeenteraden over de resultaten van dit uitvoeringsplan.