VTH Beleidsplan 2024-2028

Voor u ligt het Vergunning-, Toezicht- en Handhavingsbeleid 2024-2028 (hierna: VTH-beleidsplan) van de gemeente Voorne aan Zee. Dit VTH-beleidsplan schetst het kader waarbinnen het VTH-team van gemeente Voorne aan Zee haar taken op het gebied van vergunningverlening, toezicht en handhaving binnen het Omgevingsrecht uitvoert. Voorliggend plan is exclusief de milieutaken. De gemeente Voorne aan Zee is weliswaar het bevoegde gezag voor de milieutaken, maar deze taken zijn uitbesteed aan de DCMR. Het VTH-beleid rond de milieutaken is terug te vinden in de regionale uitvoerings- en handhavingsstrategie van de gemeenten en de provincie Zuid-Holland.

Dit beleidsplan vormt de basis voor het jaarlijks opstellen van het uitvoeringsprogramma voor de VTH-taken en bijbehorende evaluatie van voorgaande jaar.

In de context van VTH binnen gemeenten en andere overheidsinstellingen, hebben het VTH-beleidsplan en het uitvoeringsprogramma elk hun eigen rol en specifieke kenmerken. Eerst wordt beschreven hoe deze twee zich tot elkaar verhouden:

VTH Beleidsplan

Strategisch Niveau:

• •

  Het VTH-beleidsplan is een strategisch document dat de lange termijnvisie, doelstellingen en kaders vaststelt voor vergunningverlening, toezicht en handhaving.

• •

  Het legt de basis voor hoe de organisatie haar wettelijke taken en verantwoordelijkheden op dit gebied wil uitvoeren.

Beleidskaders en Prioriteiten:

• •

  Het beleid beschrijft de prioriteiten op basis van risicoanalyse, maatschappelijke vraagstukken, en politieke keuzes.

• •

  Het geeft richting aan de thema’s waarop de organisatie zich wil richten, zoals veiligheid, duurzaamheid of volksgezondheid.

Richtinggevend:

• •

  Het beleidsplan biedt een richtinggevend kader waarbinnen uitvoerende activiteiten moeten plaatsvinden.

• •

  Het bepaalt de hoofdlijnen van het beleid zonder in detail te treden over de specifieke acties.

Uitvoeringsprogramma

Operationeel Niveau:

• •

  Het uitvoeringsprogramma is een operationeel document dat gedetailleerde actieplannen bevat voor de korte termijn (meestal jaarlijks).

• •

  Het vertaalt de strategische doelstellingen van het VTH-beleidsplan naar concrete acties en maatregelen.

Concretisering van Acties:

• •

  Het programma specificeert welke activiteiten en interventies worden uitgevoerd, wanneer deze plaatsvinden, wie verantwoordelijk is, en welke middelen worden ingezet.

• •

  Het omvat planningen, taakstellingen, en een verdeling van taken en verantwoordelijkheden.

Monitoring en Evaluatie:

• •

  Het uitvoeringsprogramma bevat ook mechanismen voor monitoring en evaluatie om de voortgang en effectiviteit van de acties te beoordelen.

• •

  Het zorgt ervoor dat er bijgestuurd kan worden waar nodig, gebaseerd op resultaten en opgedane inzichten.

Relatie Tussen Beleid en Uitvoering

• •

  Afstemming: Het VTH-beleidsplan vormt de basis voor het uitvoeringsprogramma. Het beleid bepaalt de richting en prioriteiten, terwijl het uitvoeringsprogramma de praktische uitvoering daarvan vormgeeft.

• •

  Continuïteit: Het uitvoeringsprogramma is een jaarlijks terugkerend document dat continue aansluiting zoekt bij de strategische kaders van het VTH-beleidsplan.

• •

  Dynamiek: Terwijl het beleidsplan meer statisch is en meestal voor meerdere jaren geldt, is het uitvoeringsprogramma dynamisch en flexibel, aangepast aan veranderende omstandigheden en voortschrijdend inzicht.

Kortom, het VTH-beleidsplan en het uitvoeringsprogramma zijn nauw met elkaar verbonden. Het beleidsplan schetst de visie en doelen, terwijl het uitvoeringsprogramma deze vertaalt naar concrete, uitvoerbare acties op de korte termijn.

Vooruitlopend op dit beleidsplan heeft het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Voorne aan Zee op 19 december 2023 haar eerste uitvoeringsprogramma vastgesteld (bijlage 1). Na vaststelling van het beleidsplan zal er eind 2024 wederom een uitvoeringsprogramma worden aangeboden.

Per 2024 is de Omgevingswet (Ow) in werking getreden. Daarnaast is ook de Wet Kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) deels in werking getreden. Deze nieuwe wetten hebben gevolgen voor de taken en werkwijze van VTH. Het VTH-beleidsplan is daarom een dynamisch document dat kan worden aangepast indien de veranderende wet- en regelgeving hierom vraagt. Op deze manier wordt flexibel ingespeeld op de ontwikkelingen in het omgevingsrecht.

Vergunningverlening, toezicht en handhaving (VTH) zijn belangrijke instrumenten voor de overheid in relatie tot haar inwoners en bedrijven. Initiatiefnemers willen graag ideeën kunnen realiseren, terwijl omwonenden en andere belanghebbenden willen dat hun belangen worden beschermd.

Met dit VTH-beleidsplan willen wij transparant zijn over wat we doen, waarom we het doen, welke keuzes we maken bij het uitvoeren van onze VTH-taken en hoe we dit hebben georganiseerd.

Daarnaast bepaalt het Omgevingsbesluit dat het college van burgemeester en wethouders beleid vaststelt voor de uitvoerings- en handhavingstaken uit het Omgevingsrecht.

De systematiek van de “BIG8”

Dit beleid volgt de systematiek van de BIG8-cyclus uit het Omgevingsrecht. De verschillende stappen in de cyclus vormen samen het VTH-beleid en het uitvoeringsprogramma. Ook geven de stappen richting aan de systematiek van doorwerking en evaluatie. Om te laten zien dat beleid en uitvoering elkaar aanvullen zonder dat er sprake is van een hiërarchische relatie, hebben we de BIG8 gekanteld.

Op deze manier staan beleid en uitvoering naast elkaar. Deze gelijkwaardige, continu doorwerkende relatie is precies wat een correcte inrichting van de cyclus nodig heeft.

In dit VTH-beleid geven wij de BIG8-cyclus weer aan de hand van iconen. Ieder icoon staat voor een bepaalde stap uit de cyclus. Op de volgende pagina schematiseren we de stappen van de BIG8-cyclus in een leeswijzer en leggen we per icoon uit waar we in het hoofdstuk inhoudelijk op ingaan.

Figuur 1: Big8-cyclus

Deze leeswijzer heeft als doel het duidelijk maken welk onderdeel van de BIG8-cyclus wij in welk hoofdstuk van dit VTH-beleid beschrijven. De onderstreepte, dikgedrukte woorden zijn de onderdelen van de BIG8-cyclus. De iconen komen bij elk hoofdstuk terug in dit beleid en in de overige documenten van de BIG8-cyclus.

De Omgevingswet heeft een beleidscyclus die de structuur biedt om de instrumenten van de wet te ordenen. De cyclus bestaat uit vier kwadranten: beleidsontwikkeling, beleidsdoorwerking, uitvoering en terugkoppeling.

Beleidsontwikkeling staat voor visievorming en is het kwadrant rechtsboven. Hierbij is input uit het kwadrant ervoor (terugkoppeling) van VTH belangrijk. De gewenste kwaliteiten van de fysieke leefomgeving of onderdelen daarvan kunnen vervolgens juridisch vastgelegd worden in de vorm van omgevingswaarden en programma's. Dit heet de beleidsdoorwerking.

Het kwadrant linksonder in de cyclus staat voor uitvoering en gaat over de regels voor activiteiten die te vinden zijn in het Omgevingsplan. Initiatiefnemers van activiteiten en projecten kunnen via een omgevingsvergunning toestemming vragen. Het kwadrant linksboven staat voor terugkoppeling en gaat over vergunningverlening, toezicht en handhaving om naleving van algemene regels en vergunningvoorschriften te controleren. Via monitoring kunnen de effecten hiervan op de kwaliteit van de fysieke leefomgeving worden geëvalueerd en kan bepaald worden of aanpassing van de Omgevingsvisie, programma of Omgevingsplan noodzakelijk is.

VTH komt in onderstaande model terug in het kwadrant Uitvoering (linksonder) en Terugkoppeling (linksboven).

In dit beleid wordt gesteld dat er een uniforme beleidscyclus geborgd moet worden in de organisatie. Hierbij wordt de samenwerking en samenhang tussen beleid en uitvoering geïntensiveerd en wordt de rol in de terugkoppeling verstevigd. Deze doelstelling en activiteiten dragen bij aan het opstellen van een meer specifieke analyse van inzichten in toekomstig beleid.

De Omgevingsanalyse beschrijft de invloed van interne en externe factoren op de VTH-werkzaamheden. Het richt zich op de omgeving waarbinnen VTH actief is en beschrijft relevante trends, gebeurtenissen en ontwikkelingen die van invloed kunnen zijn op het werk in de komende beleidsperiode. Er wordt gestart met een terugblik op de eerdere VTH-taakuitvoering, gevolgd door een gebiedsanalyse en een beschrijving van de bestuurlijke ambities van de gemeente Voorne aan Zee voor het fysieke domein. Daarna wordt ingegaan op de impact van juridische, maatschappelijke en organisatorische ontwikkelingen op de VTH-werkzaamheden.

Terugblik

In de periode 2018-2019 is er onderzoek verricht of de gemeenten Brielle, Hellevoetsluis en Westvoorne gefuseerd konden worden en hier is in 2020 voor gestemd. Voor de gemeentelijke fusie werden drie redenen opgegeven:

• •

  Versterken van de positie van het gebied in de regio

• •

  Kwalitatief verbeteren van de dienstverlening

• •

  Versterken van financiële situatie van de gemeente.

Over de herindeling is geadviseerd door de Raad van State en in 2022 stemde de Tweede Kamer in met het wetsontwerp. In november 2022 zijn tussentijdse gemeenteraadsverkiezingen gehouden. De invoeringsdatum van de herindelingsoperatie was 1 januari 2023.

In de VTH-beleidsplannen 2021-2024 van zowel gemeente Hellevoetsluis, als gemeente Westvoorne wordt toegewerkt naar aangepaste werkwijzen en -processen voor de Ow en Wkb. Daarnaast is vanuit de eerdere beleidsplannen ingezet op verbeterde naleving, rechtsgelijkheid en draagvlak door een eenduidige aanpak op het gebied van VTH.

Gebiedsanalyse

Voorne aan Zee is een gemeente die in 2023 gefuseerd is uit de voormalige gemeenten Westvoorne, Brielle en Hellevoetsluis. Het is een groene en waterrijke oase tussen stad en delta, waarin de kust, natuur, polderlandschap en de zichtbare elementen aan de rijke geschiedenis samenkomen, die samen de cultuur vormen van de gemeente. De gemeente telde op 1 januari 2024 74.342 inwoners en grenst aan de gemeenten Rotterdam, Nissewaard en Goeree-Overflakkee.

Voorne aan Zee is gelegen op het eiland Voorne-Putten in het zuidwesten van de provincie Zuid-Holland, tussen het Haringvliet, Oostvoornse Meer, Brielse Meer en de Noordzee in.

De gemeente is trots op haar dorpskernen, ieder met hun eigen gezicht en identiteit. Ook hierin kunnen veranderingen zichtbaar worden, omdat de woningbouwopgave ook in Voorne aan Zee naar voren komt.

Het landschap is een belangrijk en herkenbaar element van Voorne aan Zee en wordt zowel door de inwoners als bezoekers erg gewaardeerd. De toeristisch recreatieve aantrekkingskracht en bereikbaarheid zijn er al, maar die kan nog verder worden vergroot.

Daarnaast heeft Voorne aan Zee een strategische ligging, zowel qua economische activiteit als voor de werkgelegenheid van de inwoners. Allereerst is er veel lokale bedrijvigheid en is de gemeente omringd door water(wegen). Ook ligt wereldhaven Rotterdam vlakbij, wat ook werkgelegenheid biedt voor inwoners van Voorne aan Zee.

Bestuurlijke ambities

In de verschillende documenten van gemeente Voorne aan Zee zijn aandachtspunten benoemd die het team VTH raken en die worden meegenomen in dit beleidsplan. Hierbij kijken we voornamelijk naar punten die impact hebben op het werk binnen team VTH. We hebben de aandachtspunten gehaald uit het meest actuele collegewerkprogramma, het uitvoeringsprogramma en meerdere werksessies met beleidsadviseurs van de gemeente Voorne aan Zee.

In het collegeprogramma 2023-2026 zijn verschillende ambities en aandachtspunten genoemd, verdeeld over acht thema’s waarin de ambities worden verwoord voor de komende jaren.

• •

  Wij streven naar een krachtig bestuur en ambtelijke organisatie, waarin we de wettelijke en niet-wettelijke taken zo goed mogelijk willen uitvoeren. Hierbij is een goede en adequate dienstverlening naar de inwoners erg belangrijk en streven we hierbij naar een persoonlijke en herkenbare benadering.

• •

  Wij willen een stevige partner zijn in de samenwerking met o.a. de provincie, de Metropoolregio Rotterdam Den Haag (MRDH), veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond (VRR), de omgevingsdienst DCMR en ook de Zuid-Hollandse delta. We willen graag meerwaarde creëren door samen te werken en mede verantwoordelijkheid dragen voor (boven)regionale uitdagingen.

• •

  Wij hebben het herkenbare landschap en de omgeving in de ambities opgenomen. De toeristische bereikbaarheid willen we verbeteren, maar ook aan het profiel van de gemeente wordt gewerkt door middel van marketing. Daarbij bewaken we de balans, want rust en ruimte zijn ook belangrijk.

• •

  Wij streven naar vitale en sociale steden, dorpen en wijken. Enerzijds proberen we de voorzieningen zoals bijvoorbeeld onderwijs, verenigingen en winkels bereikbaar en toegankelijk te houden voor al onze inwoners. Anderzijds streven we ernaar om voldoende woningen te bouwen en kijken daarbij ook naar de veranderende woningmarkt en de segmenten waar de nood het hoogst is, zoals voor starters.

• •

  Wij richten ons op de ondernemers, die de basis vormen voor een goede en vitale economie in de gemeente. Onze dienstverlening naar de ondernemers dient van een hoog niveau te zijn. Ook hebben we aandacht voor de potentiële groeisectoren in onze gemeente zijn toerisme, recreatie, persoonlijke dienstverlening, welzijn en sociaal ondernemerschap. Dit kunnen wij faciliteren met bijvoorbeeld goede digitale infrastructuur

• •

  Ook houden we ons bezig met de energieneutraliteit en duurzaamheid van onze gemeente. Daarbij wordt gewerkt aan het verduurzamen van woningen van woonbedrijf. Verder willen wij de verkoop van lokale producten stimuleren, lokaal opgewekte energie lokaal benutten en moet energie betaalbaar blijven.

• •

  Wij stimuleren de actieve samenwerking en betrokkenheid, waarbij we initiatieven van inwoners verwelkomen en faciliteren. Maar ook voor initiatieven van ondernemers, verenigingen en maatschappelijke organisaties is er ruimte. Er is een participatiebeleid ontwikkeld, waarbij een set hulpmiddelen beschikbaar wordt gesteld voor initiatieven.

• •

  Wij streven naar eigen kracht en bestaanszekerheid van onze inwoners. De herverdeling van bestaande middelen onder inwoners en de toegang tot goede welzijnsvoorzieningen vinden wij belangrijk. Wij streven naar preventie, in de vorm van tijdig signaleren van behoefte aan ondersteuning. Dit past bij de eerder genoemde herkenbare en persoonlijke aanpak.

Buiten de hoofdthema’s in het collegeprogramma is harmonisering van gemeentelijke processen en het uitstippelen van beleid om onze ambities waar te maken erg belangrijk voor onze gemeente. De recente gemeentelijke fusie betekent dat er in onze betrekkelijke nieuwe samenstelling nog veel winst te behalen is op het vlak van harmonisering.

Juridische ontwikkelingen

Sinds 1 januari 2024 is de Omgevingswet van kracht. Daarnaast is ook de Wet Kwaliteitsborging (Wkb) (deels) in werking getreden. Dit zal voor uitdagingen zorgen op het gebied van bijvoorbeeld werkprocessen en financiën.

Omgevingswet

De Omgevingswet is een moderne bundeling van diverse wetten voor de fysieke leefomgeving. De wet omvat veel oude wet- en regelgeving op gebied van bouwen, milieu, water, ruimtelijke ordening en ook natuur. Met de recente invoering van de wet is de manier van werken anders geworden. Een voorbeeld is participatie, wat in het stelsel van de Omgevingswet meer centraal is komen te staan. Ook de versimpeling, het inkorten, en het verdere digitaliseren van de processen rond vergunningverlening, toezicht en handhaving zorgen ervoor dat de komende jaren uitdagend worden.

Een belangrijke verandering van de Omgevingswet is de versteviging van de zorgplicht voor een veilige en gezonde leefomgeving. Deze zal geleidelijk worden ingevoerd en op lokaal niveau worden toegepast. Jurisprudentie zal in de komende jaren uitwijzen hoe de zorgplichten juridisch geïnterpreteerd zullen worden.

Onder de Omgevingswet vervallen vergunningen van rechtswege, wat meer gebruik van de Wet dwangsom en beroep mogelijk maakt. Als er niet binnen de beslistermijn een beslissing wordt genomen, kan de aanvrager een dwangsom eisen, waardoor er druk ontstaat om tijdig beslissingen te nemen. Om deze uitdaging aan te gaan is het VTH-team aan de slag gegaan met werkprocessen en een nieuw VTH-systeem, waarbij ook wordt geanticipeerd op de komst van het nieuwe digitaal loket voor vergunningaanvragen en meldingen, het DSO (Digitaal Stelsel Omgevingswet) genaamd. Er wordt ook gewerkt aan visie en planvorming, terwijl het team capaciteit inzet om bij te dragen aan de veranderingen en de implementatie en uitvoering van de wet soepel te laten verlopen.

Wet Kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb)

De Wkb is gericht op het verbeteren van de kwaliteit van bouwprojecten en het versterken van de positie van de bouwconsument. Met de komst van de Wkb is het toetsen van bouwplannen en het toezicht tijdens bouwprojecten in veel gevallen bij een marktpartij belegd. Dit heeft uiteraard gevolgen voor de werkvoorraad van vergunningverlening en toezicht voor de bouwactiviteit. Het verdwijnen van taken is echter niet het enige gevolg van de Wkb, er komen namelijk ook nieuwe (administratieve) taken bij in de vorm van een aantal meldingen. Het is daarom belangrijk dat er aandacht wordt besteed om de nieuwe werkprocessen verder te optimaliseren.

Gedurende de beleidsperiode van 2024-2028 wordt er extra aandacht besteed aan het monitoren van de veranderingen die de Wkb met zich meebrengt. Hiermee voor ogen hebbende om ons beleid, werkwijzen en werkafspraken aan te passen waar nodig. Het doel is om de geleidelijke transitie van publiek naar private kwaliteitscontrole kundig te faciliteren en waar nodig bij te sturen.

De Wkb is getrapt in werking getreden, waarvan de eerste trap (Gevolgklasse 1 nieuwbouw) op 1 januari 2024 is ingegaan. Op 1 januari 2025 volgt gevolgklasse 1 verbouw en na een evaluatieperiode volgt mogelijk ook gevolgklasse 2.

Lokale regelgeving harmoniseren in Voorne aan Zee

Na de recente fusie is het belangrijk dat de lokale regelgeving wordt geactualiseerd en geharmoniseerd. In de komende beleidsperiode wordt er gestreefd naar meer duidelijkheid en eensgezindheid over welke afspraken en regels er zijn en voor wie en wanneer deze gelden. Duidelijkheid en gelijkheid voorkomen misverstanden en onrust. Het is belangrijk dat er samen geleefd en gewerkt wordt op een harmonieuze manier in Voorne aan Zee.

Maatschappelijke en ruimtelijke ontwikkelingen

De gemeente staat voor grote maatschappelijke en ruimtelijke ontwikkelingen in de komende periode. Dat zijn bijvoorbeeld: klimaatverandering en klimaatadaptatie, de stikstofproblematiek en transitie van boerenbedrijven, de woningbouwopgave, veranderende arbeidsmarkt en ondermijning. Daardoor worden de VTH-werkzaamheden complexer. Dit vraagt om een integrale aanpak om deze ontwikkelingen het hoofd te bieden.

Duurzaamheidsopgave

Er zijn enkele vraagstukken, van energieneutraliteit en duurzaamheid, die de komende bestuursperiode veel aandacht krijgen. Dit vraagt om een integrale aanpak bij vergunningverlening en toezichthouden. Er zal meer kennis nodig zijn op het gebied van duurzaamheid, bouwkundige eisen en klimaatdoelstellingen. Bij vergunningaanvragen moet er gelet worden op energie- en isolatie-eisen. Zo vraagt de energielabel C-verplichting voor bedrijfspanden sinds 1 januari 2023 om actief toezicht en handhaving, wat bij de omgevingsdienst belegd is. Daarnaast wordt duurzaamheid een steeds belangrijker thema bij horeca en evenementen, bijvoorbeeld qua reductie van plastic-gebruik. Daarnaast is het belangrijk dat lokale energie ook lokaal benut wordt. Tenslotte zijn warmtenetwerken en geothermie voorbeelden van innovatieve oplossingen waar kansen liggen.

De gemeente Voorne aan Zee probeert zoveel als mogelijk te stimuleren om duurzaam handelen te bevorderen en wordt hierbij verwezen naar thans bestaande kaders voor wat betreft duurzaamheidsvereisten vraagt om een integrale aanpak bij de VTH-taken. Dit is belangrijk om de gemeente veilig en leefbaar te houden voor de huidige en toekomstige generaties. Ook onderzoekt de gemeente voortdurend mogelijkheden om (Europese) subsidies in te zetten waar het gaat om het oplossen van duurzaamheidsopgaven.

Woningbouwopgave

Een andere uitdaging is de woningbouwopgave. In gemeente Voorne aan Zee zien we een vergrote werkdruk de afgelopen jaren door onder andere de groeiende vraag naar woningen. Ook is er schaarste in de publieke ruimte.

Naast het onderzoeken van nieuwe locaties voor woningbouw, is het ook mogelijk om te kijken naar hergebruik van bestaande panden. Dit kan bijvoorbeeld door leegstaande kantoren of andersoortige gebouwen om te bouwen tot woningen. Hierbij moet wel rekening gehouden worden met regelgeving (zoals bijvoorbeeld de Huisvestingswet en parapluherziening kamerverhuur) en vergunningen. Over de uitdagingen die er bestaan voor wat betreft de woningbouw opgave vindt voortdurende (interne) afstemming plaats tussen de teams VTH en Ruimtelijke Ontwikkeling.

Ondermijning

De aanpak van ondermijnende activiteiten is een thema dat steeds belangrijker wordt voor de gemeente. In gemeente Voorne aan Zee wordt momenteel de Wet Bibob gebruikt om de integriteit van aanvragers te toetsen en misbruik van vergunningen te voorkomen. Dit houdt in dat de mogelijkheid bestaat om vergunningen te weigeren of in te trekken wanneer er een ernstig vermoeden bestaat dat de aanvrager of zijn zakelijke partners zich in het verleden hebben beziggehouden met criminele activiteiten. Verder zien we inzet vanuit VTH tegen ondermijning ook terug in meldingen en controles. Verdere uitwerking hiervan wordt verwacht in de loop van 2024.

Organisatorische ontwikkelingen

Verbeteren dienstverlening gemeente

Een van de speerpunten die ook in de ambities van het collegeprogramma staat beschreven is de dienstverlening. Wij streven ernaar om het niveau van de dienstverlening naar een hoog niveau te brengen. Daarbij zorgen we voor een uniforme werkwijze, persoonlijke en herkenbare benadering van de inwoners en heldere communicatie. Daarnaast willen we er ook voor zorgen dat het niveau van dienstverlening ook gewaarborgd wordt in de toekomst, zodat wij inwoners, organisaties en bedrijven zo adequaat mogelijk kunnen bijstaan.

Participatiebeleid

Een beleidsstuk waar in het collegeprogramma al naar wordt doorverwezen is het participatiebeleid. Dit beleid is erop gericht om alle belanghebbenden in de gemeente te betrekken en te laten participeren. Door het versterken van het samenspel tussen overheid, bedrijven, organisaties en inwoners, maar ook democratische vernieuwing en actieve betrokkenheid leidt tot een breed draagvlak en eensgezindheid in de gemeente. De participatieprocessen hebben een aantal uitgangspunten. Enkele voorbeelden hiervan zijn actieve betrokkenheid, communicatie, deskundigheid van de organisatie, duidelijkheid en efficiëntie, evaluatie, integraliteit, een tijdspad en onderling vertrouwen.

Ook is het belangrijk om maatwerk te leveren in de participatie en dat alle betrokkenen de ruimte krijgen om vanuit hun eigen invalshoek deel te nemen aan het participatieproces en daarvoor ook ruimte wordt gecreëerd door de gemeente. De rol van de gemeente hierin is het dragen van de integrale verantwoordelijkheid en het bewaken van de balans in het participatieproces. Teneinde aan de vergunningverleners handvaten te geven om participatietrajecten te toetsen zijn specifieke beleidsregels in het kader van participatie opgesteld. Daarbij geldt er bovendien een adviesrecht voor de raad en verplichte participatie onder de Omgevingswet in een aantal specifiek vastgelegde gevallen. Deze lijst is door de raad van Voorne aan Zee vastgesteld op 3 oktober 20231.

Integraliteit van werken

Het team VTH van de gemeente Voorne aan Zee is bezig om meer integraal te werken om zo tot gedragen besluiten en beleid te komen. Dit betekent meer afstemmomenten tussen teams, zowel intern als met externe ketenpartners, wat een andere werkwijze en tijdsinvestering vergt. Het werken volgens een VBI-proces (verkennen en begeleiden van initiatieven), het recent opgestelde participatiebeleid en de teamoverstijgende en opgavegerichte focus in nieuwe processen zijn voorbeelden van hoe er meer samengewerkt wordt.

Digitalisering processen

Er een nieuw VTH-zaaksysteem aangeschaft en in gebruik genomen om te voldoen aan de eisen van de Omgevingswet en de Wkb. Niet alleen vergunningverlening, maar ook toezicht en handhaving gaan van het systeem gebruik maken. Dit vraagt om tijd en aandacht bij de inrichting en implementatie, maar zal uiteindelijk tot meer efficiëntie en sturingsinformatie leiden.

Het nieuwe VTH-beleid omvat ook een nieuwe prioritering op basis van een geactualiseerde risicoanalyse. De doelstelling is om gerichter te werken en duidelijker te bepalen welke onderwerpen prioriteit hebben binnen de gemeente.

In dit hoofdstuk beschrijft het VTH-team haar missie, visie en doelstellingen voor de VTH-taken van de komende beleidsperiode. Onze missie vormt de basis voor wat wij doen en is het uitgangspunt voor onze uitvoering. Hier staan wij voor. Middels onze visie geven wij aan hoe wij als VTH invulling geven aan onze missie en wat onze rol is binnen de gemeente Voorne aan Zee.

Onze visie hebben we verder uitgewerkt in een aantal hoofddoelstellingen met daaronder weer acties om de doelstellingen te bereiken. Deze doelstellingen geven richting aan de komende beleidsperiode en stellen ons in staat om onze visie in de praktijk te brengen.

Onze missie, visie en doelstellingen zijn gebaseerd op belangrijke bestaande strategische documenten zoals het Uitvoeringsprogramma en het collegeprogramma. Bij het opstellen van het VTH-beleid is aansluiting gezocht bij de bestaande kernwaarden van de gemeente Voorne aan Zee, zoals die ook in de toekomstige Omgevingsvisie zal terugkomen. Daarnaast hebben we input opgehaald uit bestuurlijke- en ambtelijke werksessies.

Missie en Visie

Onze missie:

Onze visie:

Doelstellingen

Voor de komende beleidsperiode hebben wij verschillende doelstellingen opgesteld. Om deze doelen te bereiken, hebben we een reeks acties opgesteld die gericht zijn op het behalen van de gewenste resultaten. Onze organisatie evalueert jaarlijks de voortgang van deze acties en stelt onze koers indien nodig bij. Hierbij kijken we niet alleen naar de behaalde resultaten, maar ook naar de ontwikkelingen in de omgeving en de behoeften van onze stakeholders. Zo blijven we flexibel en kunnen we onze inspanningen optimaal afstemmen op de veranderende omstandigheden.

In totaal heeft het team VTH zes doelstellingen voor komende beleidsperiode. Vanaf de volgende pagina worden de doelstellingen één voor één geoperationaliseerd. Per doel volgt een nadere toelichting, de benodigde hoofdactiviteiten (meerjarige beleidsacties) om het doel te bereiken en ook worden de gewenste resultaten per doel concreet weergeven. De jaarlijkse acties om de doelstellingen te behalen staan uitgewerkt in het jaarlijkse uitvoeringsprogramma (UVP).

Deze doelen zijn tot stand gekomen aan de hand van een sterkte- en zwakteanalyse binnen het team en een trend- en ontwikkelanalyse. We hebben uit deze analyse de belangrijkste verbeterpunten of ontwikkelingen gehaald en daar doelen op geformuleerd.

Waarom prioriteren we?

Er zal nooit voldoende capaciteit zijn om alle VTH-taken uitputtend uit te voeren. Een VTH-beleidsplan opstellen, betekent dan ook keuzes maken en prioriteiten stellen. Dit gebeurt aan de hand van een prioriteitstelling waar een risicoanalyse aan ten grondslag ligt. Hiermee maakt het team keuzes voor de inzet van capaciteit en middelen.

Om medewerkers zo effectief mogelijk in te zetten, is door het VTH-team bepaald welke activiteiten binnen de gemeente prioriteit hebben en welke minder. Deze afweging vindt plaats door toepassing van een risicomodel. Het model biedt de mogelijkheid om op basis van een risico-inschatting en prioritering de inzet te bepalen. Deze inschatting wordt gezamenlijk gemaakt.

De inzet op activiteiten met een lage prioriteit is minder dan op activiteiten met een hoge prioriteit. Hierbij kan gedacht worden aan de diepgang van toetsing van een vergunningaanvraag of een toezichtmoment, de bezoekfrequentie van toezicht en de wijze waarop handhavingsverzoeken in behandeling worden genomen (nu doen of later inplannen).

Uitleg risicoanalyse en prioritering

Voor alle relevante activiteiten die in het kader van het Omgevingsrecht worden uitgevoerd is een risico-inschatting gemaakt. Dit risico is bepaald volgens een vaste methodiek, waarbij vier beoordelingscriteria in acht zijn genomen, te weten:

• •

  Veiligheid

• •

  Volksgezondheid

• •

  Kwaliteit van de leefomgeving

• •

  Imago

Deze criteria zijn gescoord van 0 tot 5. De score is bepaald door voor elk criterium een inschatting te maken van het effect van slecht naleefgedrag op deze criteria. Het gemiddelde van deze vier scores is het gemiddelde effect van slecht naleefgedrag. Omdat voor sommige activiteiten vaker sprake is van overtredingen en dus de kans op slecht naleefgedrag groter is, nemen we ook deze kans mee in de risicoanalyse. Activiteiten met een hogere kans krijgen een verhoging. Deze verhoging wordt toegepast op de berekende score van het gemiddelde effect van slecht naleefgedrag. De overblijvende score noemen we het gemiddelde risico van slecht naleefgedrag.

Het gemiddelde risico is gekoppeld aan de prioritering van laag tot hoog. De prioritering is sturend voor onze inzet op toezicht en handhaving, waarbij wij uitgaan van 3 scenario’s (zie tabel 1). In de tabellen op de volgende pagina zijn de categorieën met de hoogste en de laagste prioriteit opgenomen. Voor vergunningverlening en het toezicht op vergunningen zijn de kengetallen herijkt en is bij het bepalen van de kengetallen gekeken naar prioriteit, zodat deze activiteiten ook op basis van hun risicoprofiel kunnen worden geprioriteerd.

Tabel 1: Scenario's prioritair werken

Voor elk criterium wordt een inschatting gemaakt van het effect van slecht naleefgedrag op deze criteria. Het gemiddelde van de vier scores is het gemiddeld effect van slecht naleefgedrag. Voor sommige activiteiten is vaker sprake van overtredingen en dus de kans op slecht naleefgedrag groter is wordt deze kans ook meegenomen in de risicoanalyse. Categorieën met een hogere kans krijgen een verhoging in de berekening tot maximaal 30%.

Bovenstaande tabel betekent niet dat er aan overige werkzaamheden geen aandacht wordt besteed. Zoals opgenomen in het uitvoeringsprogramma 2024 richten we ons nog steeds op bouwwerken die onder gevolgklasse 1 vallen, ondanks de komst van de Wkb (privatisering). Daarbij blijven bijvoorbeeld sloop, staat van bestaande bouwwerken en de kleinere bouwwerken (airco’s, schotels, reclame, warmtepompen etc.) relatief veel aandacht en inzet vragen.

Om er als gemeente zorg voor te dragen dat het naleefgedrag onder inwoners en bedrijven verbetert en de kwaliteit van de leefomgeving verbetert, hanteert het VTH-team verschillende uitvoeringsstrategieën. Deze strategieën bevatten de belangrijkste uitgangspunten voor ons werk, geven aan hoe wij onze VTH-taken uitvoeren en hoe wij onze doelen en prioritaire werkwijze bereiken. In de figuur hieronder is de samenhang tussen de strategieën weergegeven. Ten opzichte van de vorige beleidsplannen zijn de strategieën herzien, mede door de inwerkingtreding van de Omgevingswet en de Wkb. De komende beleidsperiode gaan we de uitvoering van deze nieuwe strategieën monitoren en evalueren. Indien hiertoe aanleiding is, herzien we de strategieën.

Preventiestrategie

Hieronder volgt een nadere uitwerking van iedere uitvoeringsstrategie, door een opsomming van de belangrijkste uitgangspunten en de benodigde tekstuele toelichtingen. Waar nodig gaan we na deze uitgangspunten nader in op specifieke werkwijzen en processen die horen bij de uitvoeringsstrategie.

Eigen verantwoordelijkheid

De verantwoordelijkheid voor naleving van regels ligt in eerste instantie bij inwoners en bedrijven zelf. Door tijdige bewustwording bij inwoners en bedrijven te vergroten, zal de betrokkenheid en het draagvlak voor (spontane) naleving van wet- en regelgeving vergroten. Een voorbeeld hiervan kan bijvoorbeeld zijn dat inwoners in een vroeg stadium over ontwikkelingen en de daaraan verbonden wet- en regelgeving worden geïnformeerd door middel van een (standaard) brief.

Heldere regels

Door duidelijke en heldere regelgeving op te stellen wordt betere naleving bevorderd. Een goede informatievoorziening zorgt voor betere bekendheid met de geldende wet- en regelgeving.

Participatie en tijdige communicatie

Communicatie en voorlichting spelen een belangrijke rol in de preventiestrategie. De gemeente biedt initiatiefnemers de mogelijkheid om de haalbaarheid van hun plannen te toetsen in een vooroverleg en betrekt belanghebbenden via door middelen van het voeren van een dialoog met de omgeving. Daarnaast kan het ook zijn dat het onder een categorie valt waarbij participatie een verplicht onderdeel is. Op die manier wordt geprobeerd om onenigheid later in het proces te voorkomen.

Mediation en buurtbemiddeling

In sommige situaties kan de inzet van een onafhankelijk mediation-traject uitkomst bieden voordat er juridische wegen worden bewandeld. Daarnaast is de gemeente aangesloten bij Push, een stichting die buurtbemiddeling in kan zetten. De gemeente onderzoekt de effectiviteit van mediation en buurtbemiddeling.

Preventieve werking van sanctioneren

Door consistent handhavend op te treden, wordt verondersteld dat het vooruitzicht op sancties een afschrikwekkende werking heeft en daarmee overtredingen voorkomen kunnen worden.

Vergunningenstrategie

Met vergunningverlening wordt de basis gelegd voor een goede uitvoering door de vergunninghouder. Hierbij hanteren we de volgende uitgangspunten:

Ja, mits…

We hebben een open houding voor maatschappelijk initiatief. Initiatieven worden beoordeeld op mogelijkheden. De beoordeling gaat uit van ‘Ja, mits…’ In plaats van ‘Nee, tenzij…’. We werken naar een vergunbare aanvraag toe, ‘op voorwaarde dat’ aan wet- en regelgeving voldaan kan worden. Hiermee werken we volgens de principes van de Omgevingswet. Samen met onze inwoners, bedrijven, partners en andere teams binnen de gemeente Voorne aan Zee dragen we actief bij aan verschillende opgaven binnen onze gemeente. Met als doel ervoor te zorgen dat de (hoogwaardige) kwaliteit van de omgeving geborgd blijft en verbeterd wordt.

Duidelijkheid (communicatie)

In het contact met onze inwoners en bedrijven zijn we duidelijk en transparant over ons gevoerde beleid. De gemeente Voorne aan Zee heeft een open houding richting initiatieven. Anderzijds zijn initiatiefnemers in de eerste plaats zelf verantwoordelijk voor het (tijdig) indienen van een complete aanvraag en het creëren van draagvlak en acceptatie van de voorgenomen plannen bij belanghebbenden. We leggen zo helder en duidelijk mogelijk uit hoe procedures lopen, welke verwachtingen we hebben, wat initiatiefnemers van ons mogen verwachten en welk resultaat er bereikt zal worden.

Risico-gestuurd

De diepgang van de beoordeling van aanvragen is risico gestuurd. Afhankelijk van het ‘risico’ van de gevraagde activiteit(en) wordt de diepgang van de toetsing bepaald. Ook wordt op basis van de risicoclassificering soms voorrang verleend aan bepaalde aanvragen. Zo kan het bijvoorbeeld voorkomen dat de behandeling van aanvragen voor een evenementvergunning langer blijven liggen in het hoogseizoen van evenementen.

We hebben een externe focus

Onze focus is naar buiten gericht. Door inwoners en bedrijven te informeren, adviseren en te betrekken creëren we draagvlak en begrip. We treden actief naar buiten door vroegtijdige inzet op instrumenten als mediation en locatiebezoeken bij complexe aanvragen om vroegtijdig in contact te treden met belanghebbenden. Dit doen we waar nodig al vóór de formele vergunningaanvraag, bijvoorbeeld door de behandeling van initiatieven (omgevingsrecht) aan de intake/omgevingstafel, of door het plannen van een kennismaking indien een organisator of horecaondernemer nog niet bekend is bij de gemeente.

Wettelijk kader

De gemeente Voorne aan Zee hanteert objectieve criteria voor het beoordelen van aanvragen omgevingsvergunning en het afhandelen van meldingen. De criteria komen zowel uit wettelijke bepalingen, als uit lokale beleidsregels en verordeningen. Zie de figuur hieronder voor een opsomming van de belangrijkste wet- en regelgeving. Dit is nadrukkelijk geen uitputtende lijst.

Omgevingsrecht

Werkwijze en proces vooroverleg

Voordat een inwoner of ondernemer een vergunningaanvraag doet, kan bij de gemeente een dialoog worden aangevraagd via de intake- en/of de omgevingstafel. In deze procedure wordt gekeken of het initiatief (vanuit wet- en regelgeving bezien) wenselijk en haalbaar is. De gemeente begeleidt initiatiefnemers in dit proces. Wij gaan naast hen staan en delen onze kennis en ervaring. In het geval van complexe, grote of gevoelige bouwplannen kan de dialoog worden voortgezet in de omgevingstafel. Hierbij is gekozen om de casemanager het traject van het binnenkomen van het initiatief tot besluit op de vergunningaanvraag te behandelen. Op de website van de gemeente wordt helder beschreven wat de procedure is voorafgaand aan het aanvragen van een omgevingsvergunning.

Werkwijze en proces vergunningverlening

Na binnenkomst van de aanvraag, volgen wij standaardwerkwijzen op hoofdlijnen, die per type vergunning kunnen verschillen. De processtappen van de standaardwerkwijzen zijn vastgelegd in het VTH-zaaksysteem. Het verloop van de afhandeling van vergunningaanvragen of meldingen wordt in dit systeem bijgehouden. In het algemeen ziet dit proces voor behandeling van de vergunningaanvraag eruit zoals hieronder beschreven. Als algemene leidraad voor de toetsing van vergunningen geldt dat uit de ingediende gegevens altijd voldoende aannemelijk moet zijn dat aan de geldende regelgeving wordt voldaan.

Besluit bouwwerken leefomgeving

Vanaf 1 januari 2024 heeft het Bouwbesluit plaatsgemaakt voor het Besluit Bouwwerken Leefomgeving (Bbl) Het besluit bouwwerken leefomgeving bevat de algemeen geldende rijksregels over veiligheid, gezondheid, bruikbaarheid en duurzaamheid van bouwwerken. In het Bbl worden (delen van) verschillende regelingen samengevoegd. Grotendeels is het Bbl gebaseerd op het Bouwbesluit 2012, de Regeling Bouwbesluit 2012 en de Woningwet. Andere regels in het BBL zijn o.a. meegenomen uit besluiten met betrekking tot omgevingsrecht, milieubeheer, energieprestatie. De inwerkingtreding

Werkwijze en proces meldingen

Voor meldingen van voormalige vergunningplichten (omgevingsrecht) geldt de grondslag van het Bal en Bbl. Het kan hier gaan om bouwmeldingen, sloopmeldingen, mobiel breken van bouw- en sloopafval en de gebruiksmelding (brandveilig gebruik). In tegenstelling tot vergunningaanvragen wordt bij meldingen alleen een beoordeling op volledigheid uitgevoerd. Wanneer de melding niet volledig is, wordt deze niet in behandeling genomen. De melder wordt hiervan op de hoogte gebracht. Meldingen worden via het DSO bij de gemeente ingediend of uitbesteed aan de VRR en de DCMR. Bij de afhandeling van meldingen wordt een risico-gestuurde aanpak gehanteerd, waarbij de prioriteit wordt bepaald aan de hand van een risicoanalyse. Als er behoefte is aan inhoudelijk advies, vragen wij dit op bij onze ketenpartners.

Wkb-meldingen (bouw- en gereedmelding)

Met de inwerkingtreding van de Wkb verandert het toezicht op bouwactiviteiten. Gemeenten blijven verantwoordelijk voor het toezicht op de bestaande bouw en de bouw- en sloopveiligheid, en blijven het bevoegd gezag voor het bouwdomein. Bouwtoezicht voor gevolgklasse 1 bouwwerken wordt echter primair belegd bij private kwaliteitsborgers. Later zal dit ook gaan gelden voor gevolgklassen 2 en 3. De preventieve toetsing van het bouwplan aan de bouwregelgeving voorafgaand aan de bouw wordt vervangen door toetsing en toezicht door private kwaliteitsborgers op het bouwwerk zelf. Er zijn wel vaste momenten in het proces ingebouwd waarin de initiatiefnemer verantwoording moet afleggen aan de gemeente over de naleving van de bouwtechnische voorschriften, in de vorm van meldingen zoals de bouwactiviteit en de gereedmelding. In de basis gaan wij hiermee hetzelfde om als met de overige meldingen, door deze risico-gestuurd op te pakken. Als er lokaal gebonden risico’s zijn, dan worden deze gecontroleerd in het borgingsplan. Behandeling van deze meldingen gebeurt door onze toezichthouders. In de situatie dat er signalen of klachten bij het gemeentelijke bouwtoezicht binnenkomen over de bouwkwaliteit, het functioneren van de kwaliteitsborger of bij bijzondere lokale omstandigheden, dan kan de gemeente de bouw stilleggen en/of een controle op de bouwplaats uitvoeren.

Planologische kaders

De gemeente toetst iedere omgevingsvergunningaanvraag aan de geldende planologische kaders. Deze liggen voornamelijk vast in het (tijdelijke) omgevingsplan. Doel hiervan is om de ruimtelijke kwaliteit te beschermen en te borgen. Indien een aanvraag niet past binnen de geldende planologische kaders, dan kan in bepaalde gevallen alsnog een vergunning verleend worden, bijvoorbeeld door middel van wijzigingsbevoegdheid voor binnenplanse wijzigingen of via een buitenplanse omgevingsplanactiviteit. Zoals gezegd hanteren we hierbij de ‘ja, mits’ gedachte. Voor een objectieve toetsing maken we gebruik van het afwijkingenbeleid. Daarin worden de mogelijkheden voor het verlenen van een afwijking beschreven. Het afwijkingenbeleid voor de gemeente Voorne aan Zee wordt in de loop van 2024 verwacht.

Welstand

Plannen die voldoen aan de regels van het bestemmingsplan of waarvoor mogelijk kan worden afgeweken van die regels, worden vervolgens getoetst aan redelijke eisen van welstand, indien deze in een gebied zijn gelegen waar welstandstoetsing van toepassing is. Voor deze toets wordt gebruik gemaakt van de gemeentelijke welstandsnota betreft de nota ruimtelijke kwaliteit. en vastgestelde beeldkwaliteitsplannen234. In deze stukken staan de welstandscriteria. In 2024 wordt door de gemeente Voorne aan Zee gewerkt aan de actualisatie van de welstandnota die aansluit op de Omgevingswet. Daarnaast wordt de welstandscommissie vervangen voor een commissie ‘omgevingskwaliteit’, conform de Omgevingswet.

Scheiding van functies

Om de objectiviteit van onze werkzaamheden te waarborgen, hanteren we binnen de gemeente Voorne aan Zee een strikte scheiding tussen vergunningverlening en toezicht en handhaving. Dit houdt in dat de behandelaar van een vergunningaanvraag geen toezicht houdt op de uitvoering daarvan. Ook bij toezicht en handhaving is er een duidelijke functiescheiding. De toezichthouder die een overtreding constateert, draagt het dossier over aan een jurist voor het opleggen van sancties. We stimuleren wel de samenwerking tussen de verschillende rollen, zodat kennis voldoende wordt gedeeld en de kwaliteit van de gehele VTH-keten gewaarborgd blijft.

Samenwerking ketenpartners

Een goede samenwerking tussen de gemeente en haar partners is van groot belang voor een effectieve en efficiënte aanpak van vraagstukken in de leefomgeving. Bij sommige aanvragen hebben wij te maken met meerdere bevoegde gezagen. Door de samenwerkende partners elkaar te laten versterken, kan de kwaliteit en veiligheid van de leefomgeving verbeteren. Het bevordert kwalitatief betere adviezen, gebaseerd op gedeelde informatie en uitgangspunten. Om deze reden zoeken wij naar integrale afstemming rondom aanvragen, bijvoorbeeld door middel van de omgevingstafel. Op deze manier kunnen wij als gemeente samen met onze ketenpartners de leefomgeving op een verantwoorde wijze inrichten en beheren.

Toezichtstrategie

Hieronder volgen eerst de belangrijkste uitgangspunten voor toezicht, waarna we nader in gaan op bijbehorende werkwijzen.

Preventief en passend toezicht

Een goede en passende inzet van toezichthouders is belangrijk. Wij zijn voorstander van het uitbreiden van teams voor meer toezicht. Er is contact met inwoners, ondernemers en organisaties om de vinger aan de pols te houden. Er gaat een preventieve werking uit van de aanwezigheid en toezichthouders zijn dienstverlenend aan inwoners en bezoekers. Vanuit het VTH-team wordt gestreefd naar eenzelfde preventieve, passende en dienstverlenende benadering.

Thematisch

Ieder dorp/kern in Voorne aan Zee heeft haar eigen kenmerken en prioriteiten. Onze toezichthouders acteren in beginsel op basis van wettelijke verplichtingen (bijv. handhavingsverzoeken) of volgens prioritering zoals vastgesteld in dit beleidsplan. Indien de noodzaak daartoe is wordt er gekozen voor een thematische/projectmatige aanpak zoals ook vastgelegd in de begroting. De toezichthouders zijn vaste aanspreekpunten binnen de rayons, zijn zichtbaar in de betreffende gebieden en zijn bekend met zowel onze inwoners en bedrijven als ook met de omgeving van het betreffende gebied. Bij het houden van toezicht kunnen zij daardoor inspelen op de specifieke kenmerken en prioriteiten die op het betreffende gebied van toepassing zijn.

Integraal en/of themagericht

Onze toezichthouders voeren het toezicht zo integraal mogelijk uit. Dit betekent dat onze toezichthouders zoveel mogelijk signaleren en controleren met elkaar (ook met partners), voor elkaar (ook voor partners) of na elkaar. Daarbij hebben ze tevens een integrale signaalfunctie: ze kijken breder dan alleen de aangevraagde activiteit. Ook wordt er themagericht/projectmatig toezicht uitgevoerd.

Informatie- en risico-gestuurd

Het toezicht is informatie- en risico-gestuurd en op basis van prioriteiten. Afhankelijk van de ‘risico’s’ van de gecontroleerde activiteit(en) wordt de diepgang van het toezicht bepaald.

Naleefgedrag

Bij de uitvoering van onze VTH-taken stimuleren wij de (eigen) verantwoordelijkheid van inwoners en bedrijven. Dit doen we door bij het uitvoeren van controles in overleg te gaan en de wet- en regelgeving uit te leggen, (integraal) te adviseren en aan te geven wat wordt verwacht. Het naleefgedrag is van invloed op de controlefrequentie.

Toelichting op risico-gestuurd toezicht

Aan de hand van een risicoanalyse worden activiteiten geprioriteerd en wordt bepaald hoe het toezicht wordt uitgevoerd. Hierdoor zal de gemeente niet altijd handelend optreden bij elke klacht of verzoek of kan dit betekenen dat niet iedere vergunning leidt tot toezicht of dat de momenten waarop toezicht plaatsvindt risico-gestuurd worden bepaald. Als sprake is van een mogelijke acute situatie, dan wordt uiteraard wel actie ondernomen.

Welke soorten toezicht zijn er?

Wij hanteren de volgende toezichtvormen:

• 1.

  Toezicht op vergunningen en meldingen

  Hieronder valt toezicht op verleende omgevingsvergunningen tijdens de uitvoeringsfase. Qua diepgang van de beoordeling volgen we voor de activiteit bouwen de risicomatrix van de vereniging Bouw- en Woningtoezicht (BWT). Deze bevat een risicoanalyse en prioritering. Hieruit blijkt of toezicht nodig is en op welke momenten in het bouwproces.

• 2.

  Thematisch/projectmatig toezicht

  Als er vanuit bestuurlijke wensen of calamiteiten bepaalde thema’s, objecten en/of gebieden een hoge prioriteit krijgen en projectmatig opgepakt worden, dan werken wij dit uit in het jaarverslag en zo nodig in het uitvoeringsprogramma.

• 3.

  Toezicht o.b.v. klachten of meldingen

  Schriftelijke verzoeken om handhaving die voldoen aan het bepaalde in de Algemene Wet bestuursrecht handelen we in principe conform de hiervoor geldende regels af. Bij de afhandeling van de verzoeken om handhaving en klachten zijn de in dit beleidsplan genoemde prioriteiten in de handhaving leidend. Ook speelt het uitgangspunt dat de verantwoordelijkheid veel meer bij de inwoners en de bedrijven ligt een belangrijke rol bij de afweging van de beslissing op de klacht en het verzoek. Dit betekent dat de gemeente zich niet bij elke klacht/verzoek geroepen zal voelen om op te treden maar de verantwoordelijkheid voor het oplossen hiervan bij de burger en het bedrijf zal leggen. Waar mogelijk moedigen wij een traject via buurtbemiddeling aan. Op anonieme meldingen wordt in beginsel niet gereageerd.

• 4.

  (integraal) signaaltoezicht

  Toezicht waarbij een toezichthouder een signaal doorgeeft als de geconstateerde overtreding buiten zijn expertise valt, heet signaaltoezicht. Door deze manier van werken aan te houden beogen wij een integrale koppeling van de verschillende VTH-taken in de openbare ruimte en de bouw- en milieutaken. Signaaltoezicht is een overkoepelende vorm van toezicht en kan worden toepast bij elk van de hierboven beschreven vormen van toezicht.

Hoe wordt toezicht voorbereid?

Voordat een toezichtcontrole wordt uitgevoerd, worden altijd eerst de relevante documenten beoordeeld die bij een casus horen. Als toezicht plaatsvindt naar aanleiding van een omgevingsvergunning zijn deze documenten samengevoegd in een dossier en terug te vinden in het archief. Als een toezichtzaak nieuw binnenkomt maakt de toezichthouder dit dossier aan door alle relevante documenten te verzamelen.

Handhavingsstrategie / Sanctiestrategie

Hieronder volgen eerst de belangrijkste uitgangspunten, waarna we nader in gaan op bijbehorende werkwijzen.

We leveren maatwerk

We hebben oog voor de mens achter de overtreding. We vinden het belangrijk om op een zo constructief mogelijke en waar mogelijk informele manier in gesprek te gaan met overtreders en andere belanghebbenden. We hanteren de menselijke maat. We leveren maatwerk waar dit mogelijk en/of acceptabel is. De concrete feiten en omstandigheden zijn daarvoor bepalend. Op basis hiervan kan worden bepaald welke aanpak het beste is en welke handhavingsmaatregelen hierbij het best aansluiten. Ernstige overtredingen, waarbij de veiligheid of gezondheid in het geding is, worden echter altijd gesanctioneerd.

Handhaving is het sluitstuk

Bij verzoeken om handhaving en klachten wijzen we onze inwoners op de mogelijkheid van buurtbemiddeling. Handhaving komt pas aan de orde in die gevallen dat in het (informele) voortraject niet tot de gewenste oplossing wordt gekomen en/of de overtreder en/of belanghebbende niet bereid is om mee te werken. In de gevallen waar er geen bereidheid is tot medewerking, of de gewenste oplossing niet geboden kan worden, wordt overgegaan tot het (formele) handhavingstraject.

We werken volgens het programma

Gemeenten hebben te maken met een groot aantal handhavingstaken. Dit zorgt ervoor dat het niet mogelijk is voor gemeenten om elke handhavingstaak op hetzelfde niveau uit te voeren. De beschikbare capaciteit en middelen brengen met zich mee dat er keuzes gemaakt moeten worden, wat doen we wel en wat doen we (nu) niet? Daarom vindt handhaving programmatisch plaats. Dit houdt in dat de handhaving op grond van een risicoanalyse plaatsvindt.

Toelichting op geprioriteerd handhaven

Als bevoegd gezag is het onze taak om bij overtredingen de beginselplicht tot handhaven toe te passen, waarbij het doel is om de overtreding weg te nemen en/of herhaling in de toekomst te voorkomen. Hierbij maken wij per overtreding een gedegen afweging en hanteren wij een prioritering op basis van de risicoanalyse. Dit betekent dat wij niet overal tegelijkertijd kunnen zijn en dus een evenwichtig handhavingsbeleid moeten voeren waarbij we onze handhavingscapaciteit inzetten op zaken met de hoogste prioriteit.

Het is belangrijk om te benadrukken dat prioritering in toezicht- en handhavingstaken op basis van de risicoanalyse niet onder gedogen valt. Het is onmogelijk om alles te handhaven, dus het evenwichtige handhavingsbeleid leidt tot de inzet van onze handhavingscapaciteit op zaken met de hoogste prioriteit. In gevallen waarin wij ervoor kiezen om bepaalde overtredingen niet actief te handhaven, betekent dit niet dat wij deze overtredingen gedogen. Handhaving blijft mogelijk in gevallen waarin er bijvoorbeeld een klacht wordt ingediend of als de resultaten van een steekproef aanleiding geven tot controle van de gehele branche. Aangezien de gemeente een voorbeeldfunctie heeft naar haar inwoners en bedrijven toe, geldt deze werkwijze in het bijzonder voor overtredingen gemaakt door de eigen organisatie of medeoverheden.

Uniforme aanpak

Om uniformiteit in onze handhavingsaanpak te waarborgen, gebruiken wij de Landelijke Handhavingsstrategie Omgevingsrecht (hierna: LHSO). Deze strategie is een afwegingsinstrument voor de uitvoerders van handhaving en stelt ons in staat om de overtreding in een interventiematrix te plaatsen en passende maatregelen te nemen. Daarnaast maakt de LHSO afstemming tussen de verschillende handhavingspartners mogelijk.

Richtlijn dwangsombedragen en begunstigingstermijnen

De gemeente heeft bij het bepalen van de hoogte van de dwangsom en de begunstigingstermijn een ruime mate van beleidsvrijheid Als richtlijn wordt hiervoor het stuk van Infomil gebruikt. In het licht van rechtszekerheid en het gelijkheidsbeginsel wil de gemeente op een uniforme wijze tegen overtredingen optreden.

Door onze prioritering en uniforme aanpak van handhaving hopen wij een effectief en efficiënt toezicht te kunnen houden en bij te dragen aan een veilige en gezonde leefomgeving voor iedereen.

Toezicht op Milieutaken DCMR, grotendeels gemandateerd voor milieu.

Indien een bedrijf onder de Wet Milieubeheer valt, wordt bekeken welk type inrichting het betreft; een inrichting type A, B of C. De gemeentelijke toezichthouders controleren de type A en type B inrichtingen op basis van de geldende milieuwet- en -regelgeving. De type C bedrijven moeten een vergunning aanvragen en verkrijgen voordat zij met hun bedrijf kunnen starten. De controles op deze bedrijven worden op grond van de packagedeal uitgevoerd door toezichthouders van de DCMR.

Roulatie bij toezicht op milieutaken

Overeenkomstig het Omgevingsbesluit werkt met een transparant roulatiesysteem. Concreet gaat het om roulatie van het toezicht op die zaken waar de toezichthouder een (te) vaste handhavingsrelatie kan krijgen met een overtreder. Het gaat hierbij om grote, complexe of “dubieuze” objecten/overtreders waarbij het gevaar bestaat dat er een (te) vaste handhavingsrelatie kan ontstaan. Bij rouleren moet gedacht worden aan het wisselen van geografische gebieden, branches en/of inrichtingen onder de verschillende toezichthouders.

Gedoogstrategie

Gedogen betekent dat een instantie die de wettelijke bevoegdheid heeft om op te treden tegen een overtreding, er toch voor kiest om niet op te treden.

In beginsel handhaven

Voor de gemeente is het uitgangspunt om wel op te treden, en het gedogen van overtredingen is daarom een uitzondering. Gedogen wordt zoveel mogelijk beperkt in omvang en/of tijd

Uitzonderlijke situaties

We gedogen alleen in uitzonderlijke situaties. Zoals wanneer handhaving zou leiden tot onbillijkheid (bijvoorbeeld: overmacht, overgangssituatie, tijdelijke overtreding, experiment, disproportionaliteit, nieuwe wet- en regelgeving). Of als het belang dat beschermd moet worden duidelijk beter gediend is met gedogen (rekening houdend met andere belangen).

Zorgvuldige belangenafweging

De gemeente streeft ernaar om het gedogen zo veel mogelijk te beperken. Dit betekent dat er altijd een zorgvuldige afweging moet worden gemaakt tussen het belang van handhaving en het belang van gedogen.

Gemotiveerd en gecontroleerd

Als er toch wordt besloten om te gedogen, dan moet dit goed worden gemotiveerd en er moet controle plaatsvinden om te voorkomen dat er misbruik wordt gemaakt van deze uitzondering. De gedoogbeschikking zelf moet duidelijke en concrete voorschriften bevatten en voldoen aan de vereisten (voor het nemen) van een besluit.

In dit laatste hoofdstuk gaan we in op de uitvoering van onze VTH-taken. In jaarlijkse uitvoeringsprogramma's en jaarverslagen beschrijven we hoe we samenwerken met VTH-partners, hoe we de realisatie van onze doelen willen monitoren en bespreken we de details van de samenwerking in de regio. Eerst wordt de organisatie en de middelen behandeld, vervolgens gaan we in op de monitoring en evaluatie.

Organisatie en middelen

Financiële middelen

Om de VTH-taken vanuit het Omgevingsrecht uit te kunnen voeren en de beleidsdoelen te realiseren, zijn financiële en personele middelen nodig. Het benodigde budget is geborgd in onze programmabegroting.

Personele middelen

Het Omgevingsbesluit stelt eisen aan de kwaliteit van de uitvoering van de VTH-taken. Deze kwaliteitscriteria bestaan uit twee elementen, namelijk de procescriteria en de eisen aan de kritieke massa (kwaliteitscriteria 2.3). De procescriteria stellen eisen die er zorg voor dragen dat er een sluitende beleids- en uitvoeringscyclus ontstaat, zodat resultaatgericht gestuurd kan worden. Er worden ook eisen gesteld ten aanzien van vakmanschap voor de uitvoering van de VTH-taken. Zij beschrijven de minimale kwaliteitseisen op verschillende indicatoren. Deze indicatoren zijn opleiding, kennis, ervaring, frequentie van uitvoeren (aantal ‘vlieguren’) en menskracht. Er is hierbij onderscheid gemaakt tussen 28 verschillende deskundigheidsgebieden.

Hieronder wordt ook het formatieoverzicht van de gemeente Voorne aan Zee overgenomen, met het aantal FTE.

Kwaliteitsverordening/Verordening uitvoering en handhaving (omgevingsrecht)

Wij zijn verplicht een verordening te hebben waarin de kwaliteit van VTH-taken wordt geborgd.

Immers na inwerkingtreding van de Omgevingswet op 1 januari 2024 is de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht vervallen als grondslag voor de Model Verordening kwaliteit vergunningverlening, toezicht en handhaving omgevingsrecht. De nieuwe Model Verordening U&H vervangt vanaf de inwerkingtreding de Model Verordening VTH en heeft als grondslag de artikelen 18.20 en 18.23 van de Omgevingswet. In deze nieuwe verordening is opgenomen welke kwaliteitseisen worden gesteld op het gebied van uitvoering en handhaving en hoe deze kwaliteitseisen worden geborgd. Vaststelling van de verordening uitvoering en handhaving omgevingsrecht van Voorne aan Zee heeft plaatsgevonden op 16 november 2023.

Uitvoering proces

De werkwijzen van vergunningverlening, afhandeling van meldingen en toezicht en handhaving worden vastgelegd in de VTH-applicatie. Voor de gemeente Voorne aan Zee is dit het CLO in combinatie met het archiefsysteem e-suite. Deze werkwijzen zijn bekend gemaakt bij alle betrokken medewerkers en zijn geborgd binnen de organisatie. Nieuwe medewerkers worden ingewerkt aan de hand van deze handleiding van deze applicatie. Deze werkprocessen zijn recentelijk aangepast op basis van de Omgevingswet en de Wkb. Daarom zullen we deze de komende beleidsperiode monitoren en aanpassen op basis van getrokken lessen.

Afstemming interne en externe partners

Een goede samenwerking tussen de gemeente en haar partners is van belang. Een overzicht van deze partners is opgenomen in bijlage 2. Samenwerking levert kwalitatief sterkere adviezen op die zijn gebaseerd op gedeelde informatie en uitgangspunten en dit draagt daardoor in grote mate bij aan de klantbeleving van de dienstverlening. Deze afstemming is van wezenlijk belang voor een eenduidige, uniforme toetsing en het optreden naar buiten toe. Hiervoor zijn werkprocessen opgesteld en werkafspraken gemaakt. Afstemming en adviesmomenten zijn verwerkt in deze werkprocessen en -afspraken. Zo zorgen we ervoor dat we communiceren als ‘één overheid’. De werkprocessen en -afspraken die de organisatie aangaan worden intern vastgelegd. Deze dynamische uitwerking is een reactie van de organisatie op de bestuurlijke keuzes in dit beleidsplan.

De onderdelen van dit VTH-beleid die gaan over de strafrechtelijke handhaving hebben wij afgestemd met de politie en het Openbaar Ministerie. Waar multidisciplinaire of integrale controles niet mogelijk zijn werken wij zoveel mogelijk met signaaltoezicht. Dat houdt in dat als wij tijdens controles voor andere bevoegde gezagen relevante zaken constateren, wij hen daarover zullen informeren. Daarnaast wisselen wij onderling informatie uit. Vanuit de VRR wordt het jaarplan jaarlijks besproken. Daarnaast worden veel controles vanuit toezicht waarbij brandveiligheid een issue is ook gecombineerd. Daarnaast wordt met veel ketenpartners nauw samengewerkt. Het goed voorbeeld hierbij is het huidige proces van verkennen begeleiden initiatief. Een onderdeel hiervan is de omgevingstafel. Aan deze tafel zitten meerdere ketenpartners waaronder de VRR, DCMR het Waterschap, de GGD en de commissie ruimtelijke kwaliteit.

Bereikbaarheid

Volgens Omgevingswet artikel 13.9 lid 2 sub d van het Omgevingsbesluit moet de gemeentelijke organisatie ook buiten de gebruikelijke kantooruren bereikbaar en beschikbaar zijn voor het melden van acute klachten, het behandelen van incidenten (toezicht en handhaving). Om dit te waarborgen heeft de gemeente verschillende piketregelingen.

• 1.

  Milieu en bedrijven: meldkamer Omgevingsdienst DCMR via telefoonnummer 0888 – 333 555 (dag en nacht bereikbaar).

• 2.

  Bouwen: telefonisch via 14-0181 of mail

• 3.

  Calamiteiten: via telefoonnummer 14-0181.

Monitoring en evaluatie

Uitvoeringsprogramma

Jaarlijks wordt het VTH-beleidsplan uitgewerkt in een concreet uitvoeringsprogramma voor vergunningverlening, toezicht en handhaving. Het uitvoeringsprogramma bevat de werkvoorraad, prioriteiten, doelen, activiteiten en methoden op operationeel niveau en fungeert als actieplan voor het komende jaar. In de monitoringstool wordt vastgelegd welke acties dat jaar worden uitgevoerd om de voortgang van de doelen uit het beleidsplan over meerdere jaren te kunnen monitoren. Het uitvoeringsprogramma geeft ook aan hoe de (financiële en personele) middelen van dat jaar worden ingezet en vergelijkt deze met de beschikbare capaciteit en de werkvoorraad. Eventuele verschillen hierin worden geanalyseerd en kunnen leiden tot aanpassingen in het plan. Het uitvoeringsprogramma wordt naar de provincie (IBT) gestuurd en ter kennisname naar de gemeenteraad.

Evaluatie

Evaluatie is nodig om te beoordelen of het gevoerde beleid effectief is en of het uitvoering geeft aan de gestelde prioriteiten en doelen. Jaarlijks rapporteren wij in het jaarverslag over de uitvoering van het vastgestelde uitvoeringsprogramma. Hierbij beoordelen we minimaal of:

• •

  Voorgenomen activiteiten uit het uitvoeringsprogramma zijn uitgevoerd;

• •

  De uitvoering van deze activiteiten uit het uitvoeringsprogramma heeft bijgedragen aan de voortgang van de beleidsdoelen uit het VTH-beleidsplan;

• •

  We het VTH-beleidsplan (mede op basis van bovenstaande) eventueel moeten aanpassen.

De monitoringstool wordt gebruikt om de eerste twee punten te evalueren. De evaluatie wordt vastgelegd in een jaarverslag en gebruikt voor het uitvoeringsprogramma van het volgende jaar.

Aa het einde van de beleidsperiode, maar ook jaarlijks, wordt het VTH-beleidsplan geëvalueerd om te beoordelen of:

• •

  Vastgestelde beleidsdoelen uit het VTH-beleidsplan zijn bereikt;

• •

  De voorgenomen activiteiten zijn uitgevoerd;

• •

  Er aan de afspraken is voldaan met externe partijen.

Deze evaluatie kan de basis vormen voor nieuw op te stellen VTH-beleid. Het geeft inzicht in de bijdrage van het uitgevoerde beleid aan de gestelde visie en doelen en het naleefgedrag. De gegevens kunnen aanleiding geven om de risicoanalyse aan te passen en doelen bij te stellen.