Nadere regels standplaatsen gemeente Weert 2024

Ondertekening

Bijlage 1. Overzicht beschikbaarheid vaste standplaatsen.

Beschikbare dagen van vaste standplaatsen zoals bedoel in artikel 2 van deze nadere regels.

Bijlage 2 Toelichting bij de Nadere regels standplaatsen gemeente Weert 2024

Inleiding

Standplaatsen horen bij het Weertse straatbeeld. Het zorgt voor leefbaarheid en het verrijkt het aanbod van voorzieningen. Ambulante handelaren kunnen met een standplaatsvergunning op verschillende plaatsen in de gemeente hun producten aan de consument aanbieden. Er zijn verschillende plekken hiervoor aangewezen, zowel in het centrum van Weert, als in de verschillende dorpen en wijken die de gemeente rijk is. De ‘Nadere regels standplaatsen gemeente Weert 2024’ heeft een faciliterende functie en stelt voorwaarden op betreffende het verkrijgen van een standplaatsvergunning.

Hoewel er eerder al nadere regels zijn opgesteld, zorgen de Europese Dienstenrichtlijn en nationale mededingingsnormen ervoor dat de nadere regels moeten worden herzien. Met de versie 2024 van de nadere regels wordt aan de hogere wet- en regelgeving voldaan.

Motivering beperking van het aantal standplaatsen

De gemeente is verantwoordelijk voor de orde en veiligheid in de openbare ruimte en stelt zodoende voorwaarden voor het innemen van standplaatsen.

Standplaatsen in Weert hebben een positief effect op de leefbaarheid van de stad en dorpen. Zonder een duidelijke beperking in het aantal standplaatsen kan de openbare orde, veiligheid en leefbaarheid echter in het geding komen. Daarom zijn de locaties zoals beschreven in artikel 2, eerste lid, en artikel 3, eerste lid, geselecteerd als vaste standplaatsen en seizoenstandplaatsen. Hoewel ook andere locaties zijn overwogen, krijgen de geselecteerde locaties de voorkeur.

De afweging hiervoor is gemaakt op basis van de leefbaarheid van een wijk of dorp, mede in het verlengde van de Notitie wijk- en buurtwinkelstructuur gemeente Weert. Daarnaast speelt de fysieke mogelijkheid van de desbetreffende standplaats ook een rol. De kans op het veroorzaken van overlast en verkeershinder is op de aangewezen locaties het kleinst. Met de herziene nadere regels verplaatst de vaste standplaats in Leuken daarom van het kerkplein naar het Sint Jobplein en de seizoenstandplaats van de Nieuwe Markt naar de Markt. De andere standplaatsen blijven gehandhaafd.

Er is gekozen voor een maximumstelsel voor het aantal standplaatsen, omdat het onbeperkt toestaan van het innemen van standplaatsen de volgende problemen met zich mee kan brengen:

a. veroorzaken overlast

Indien er te veel belangstelling bestaat voor dezelfde locatie kan er een concentratie ontstaan van het aantal in te nemen standplaatsen. Op deze wijze kan overlast ontstaan. Het toestaan van te veel standplaatsen op dezelfde locatie kan namelijk leiden tot het verstoren van de leefbaarheid.

b. verkeershinder

Standplaatsen waar goederen of diensten te koop worden aangeboden hebben een verkeer aantrekkend karakter. Hierdoor ontstaat mogelijk een ongewenste hoeveelheid verkeersbewegingen op een locatie. Daarnaast zijn parkeerproblemen niet uit te sluiten.

c. voorkomen marktvorming

Het aantal standplaatsen per locatie is beperkt. Het loslaten van deze beperking kan leiden tot ongewenste marktvorming. Met een limiet van maximaal twee standplaatsen per locatie wordt eventuele marktvorming voorkomen.

Op basis van de bovenstaande argumenten is maar één standplaats voor de meeste locatie mogelijk. Vanwege een verminderd risico op verkeershinder en vanwege externe afspraken zijn er twee vaste standplaatsen ingericht op de locatie Leuken. Op de locaties Bassin en Stramproy is er één vaste standplaats en één seizoenstandplaats ingericht.

Naast het innemen van een vaste standplaats of seizoenstandplaats op de aangewezen locaties is het ook mogelijk om op andere locaties standplaatsen in te nemen. Dit kan alleen met een tijdelijke standplaatsvergunning. De aangevraagde locatie van een tijdelijke standplaats wordt, conform artikel 5 van deze nadere regels, door burgemeester en wethouders geweigerd dan wel verleend.

Motivering seizoenstandplaatsen

In het winterseizoen, van 01 oktober tot en met 31 januari, is het enkel toegestaan oliebollen of daaraan verwante meelproducten te verkopen op een seizoenstandplaats. Oliebollen zijn cultureel verbonden aan deze periode. De verkoop hiervan wil de gemeente faciliteren. Gelijktijdig is het belangrijk dat standplaatsen de leefbaarheid versterkt en niet verslechterd. Het kan namelijk tot verkeersproblemen leiden als standplaatsen op de verkeerde locatie komen te staan. Daarnaast kan het in het algemeen tot overlast leiden, waardoor het aantal seizoenstandplaatsen is beperkt tot de locaties aangegeven in het eerste lid van artikel 3. Voor de verkoop van oliebollen en daaraan verwante meelproducten is sprake van branchering.

In het zomerseizoen, van 01 maart tot en met 15 september, is het enkel toegestaan om seizoensgebonden consumptieproducten te verkopen op een seizoenstandplaats. Er is bewust gekozen voor een brede categorie, die de leefbaarheid van de binnenstad en Stramproy dient te verbeteren. Met deze brede categorie aan consumptieproducten die verkocht mogen worden, vindt er geen branchering plaats.

Toelichting vergunningsduur

Op basis van artikel 11 van de Europese Dienstenrichtlijn en de nationale mededingingsnorm geldt dat het niet is toegestaan om vergunningen voor onbepaalde tijd te verlenen, indien het aantal beschikbare vergunningen beperkt is. In de gemeente Weert is het aantal beschikbare standplaatsvergunningen beperkt. Hierdoor is er sprake van zogenaamde ‘schaarse vergunningen’ die niet voor onbepaalde tijd mogen worden verleend.

Voor het bepalen van een redelijke tijdsduur van de vergunning heeft een belangenafweging plaatsgevonden, waarbij hoofdzakelijk de volgende twee belangen tegen elkaar zijn afgewogen:

• •

  het belang van een ondernemer om de investeringen terug te verdienen en inkomsten te genereren;

• •

  het algemeen belang dat eenieder gelijke kansen heeft op het verkrijgen van een ‘schaarse vergunning’.

Om de terugverdientijd te bepalen, zijn de rapporten “Schaarse vergunningen op de markt” van belangenvereniging Centrale Vereniging voor de Ambulante Handel (CVAH) en “Schaarse vergunningen en terugverdientijd in de ambulante handel” van onderzoeksinstituut SEO geraadpleegd. De terugverdientijd van de investeringen voor de ambulante handel bevindt zich volgens de CVAH hoofdzakelijk in de range van 5 tot 15 jaar, met een gemiddelde van 8,7 jaar. 88% van alle ambulante handelaren heeft een afschrijvingstermijn van 10 jaar of korter. De SEO stelt dat de gemiddelde terugverdientijd voor de gedane investeringen varieert tussen de 9 en 12 jaar. De mediane terugverdientijd voor de gedane investeringen ligt lager, tussen de 5 en 7 jaar.

De tijdsduur van vaste standplaats- en seizoenstandplaatsvergunningen wordt bepaald op 10 jaar, omdat daarmee het overgrote deel van de ondernemers de investeringen kan terugverdienen. Met een dergelijke tijdsduur van een standplaatsvergunning wordt recht gedaan aan het belang dat de ondernemers hebben bij een zo lang mogelijke tijdsduur voor de vergunning. Daarnaast wordt met een tijdsduur van 10 jaar nog voldoende ruimte geboden voor andere ondernemers om op termijn voor de schaarse vergunningen in aanmerking te komen.

Toelichting inname standplaats

Vaste standplaatsen mogen worden ingenomen van zondag tot en met vrijdag. Op zaterdag is het niet toegestaan om een vaste standplaats in te nemen. De reden hiervoor heeft te maken met de leefbaarheid van de binnenstad. Op zaterdag vindt de weekmarkt in het centrum van de stad plaats. Ter bevordering van de leefbaarheid van het stadcentrum is de keuze gemaakt om dit centraal te stellen. Tijdelijke standplaatsen en seizoenstandplaatsen, m.u.v. de seizoenstandplaats op de Markt, kunnen meestal wel op iedere dag van de week worden ingenomen. Dit heeft er vooral mee te maken dat deze standplaatsen maar voor een paar dagen of voor enkele maanden per jaar mogen worden ingenomen.

De vaste standplaats in Groenenwoud is vanwege externe afspraken met de buurt en de verkeerssituatie aldaar enkel toegankelijk op de donderdag. De vaste standplaats in Stramproy is op woensdag niet beschikbaar. Op deze dag vindt op dezelfde locatie de geprivatiseerde markt van Stramproy plaats.

De seizoenstandplaats op het Stationsplein is vanwege afspraken met NS enkel beschikbaar in het winterseizoen. De seizoenstandplaats op de Markt is niet beschikbaar op de zaterdag, in verband met de weekmarkt.

In artikel 11 van deze nadere regels zijn afwijkingsgronden over de inname van een standplaats opgenomen. Een evenement, kermis of werkzaamheden hebben voorrang op het innemen van een standplaats. Wanneer een van deze drie situaties zich op de aangewezen locatie voordoet, dan kan de standplaats niet worden ingenomen. Wanneer burgemeester en wethouder een mogelijkheid zien voor een uitwijklocatie, dan zal dit worden medegedeeld aan de vergunninghouder.

Toelichting verdelingsprocedure

Het is voor geïnteresseerden in een standplaatsvergunning belangrijk dat het duidelijk is hoe zij een vergunning kunnen aanvragen. Hierbij is het recht op mededinging van belang. Aanvragers van een vaste standplaats of seizoenstandplaats hebben bij een nieuw vrijgekomen standplaats minimaal 30 dagen de tijd om een vergunning aan te vragen. De gemeente zorgt ervoor dat dit duidelijk kenbaar wordt gemaakt. Dit gebeurt in elk geval via het Gemeenteblad en de website. Hierop staat duidelijk waar, voor welke periode en voor welk soort standplaats een vergunning vrijkomt.

Iedere persoon die geïnteresseerd is in een standplaatsvergunning kan zich hiervoor inschrijven en meedoen aan de verdelingsprocedure. Hiervoor dient het vastgestelde aanvraag- en inschrijvingsformulier te worden ingevuld. Een persoon kan zich inschrijven voor meerdere standplaatsen op dezelfde of een andere dag, maar kan zich per vaste standplaats maar éénmaal inschrijven voor een specifieke dag. Hetzelfde geldt voor de seizoenstandplaats. Aangezien deze vergunning voor een heel seizoen geldt, kan er maar één inschrijvingsformulier per seizoenstandplaats per seizoen worden ingediend. Een geïnteresseerde kan zich wel inschrijven voor twee verschillende seizoenstandplaatsen in hetzelfde seizoen. Die persoon kan uiteindelijk maar één seizoenstandplaatsvergunning verleend krijgen.

Na het verstrijken van de inschrijvingsperiode wordt gekeken hoeveel aanvragen zijn binnengekomen. Als er één of geen ontvankelijke vergunningsaanvraag, ofwel een inschrijving hiervoor, is binnengekomen, wordt er niet geloot. Als er meer dan één ontvankelijke vergunningsaanvraag is binnengekomen, dan zal er geloot worden. Als er geen ontvankelijke vergunningsaanvraag is binnengekomen, blijft de standplaatsvergunning beschikbaar. Na de afronding van de verdelingsprocedure wordt de eerstvolgende ontvankelijke vergunningsaanvraag in behandeling genomen. Een vergunning wordt pas definitief verleend nadat de vergunningsaanvraag inhoudelijk is getoetst. Er kan ook een Bibob-procedure worden uitgevoerd op de vergunningsaanvrager.

Vergunningen voor seizoenstandplaatsen, eerder bekend als vaste standplaatsen voor consumptie-ijs en oliebollen, werden voorheen op basis van hoogste inschrijving per seizoen verleend. De verdelingsprocedure op basis van hoogste inschrijving komt te vervallen. Aangezien seizoenstandplaatsen voor 10 jaar worden vergund, past de verdelingsmethode op basis van hoogste inschrijving hier niet meer bij. Een bieding voor een periode van 10 jaar brengt risico’s met zich mee voor de ondernemers. Het is beter om één verdelingsprocedure te hebben voor alle standplaatsen die niet van tijdelijke aard zijn, waarbij een vast bedrag betaald moet worden. Dit zorgt voor een eerlijker en transparanter proces.

Tijdelijke standplaatsvergunningen worden, conform artikel 5 van deze nadere regels, op een andere manier verdeeld. Aangezien het hier gaat om een standplaatsvergunning van maximaal 6 dagen, wat potentieel overal mogelijk is, is de kans op een dubbele aanvraag nihil. Er is in dit geval daarom geen sprake van een schaarse vergunning. Er is echter wel een limiet van één tijdelijke standplaatsvergunning per drie maanden voor een aanvrager. Daarnaast mag eenzelfde of daaraan verwant product maar één keer per 3 maanden worden aangeboden op of nabij dezelfde locatie.

Toelichting overgangsregeling

Voorheen werden vaste standplaatsvergunningen voor onbepaalde tijd verleend. Sinds augustus 2022 zijn vaste standplaatsvergunningen voor 3 jaar verleend, wat als tussenoplossing fungeerde totdat er nieuwe nadere regels zijn vastgesteld. Beide varianten worden ambtshalve gewijzigd door vergunningen voor 10 jaar. Hiermee is het recht op mededingen hersteld met inachtneming van een voldoende terugverdientijd voor de exploitanten van een vaste standplaats. Ook de exploitanten die ervan uitgingen voor onbepaalde tijd een standplaats uit te kunnen baten hebben dankzij de overgangsregeling voldoende tijd om hun investeringen terug te verdienen en eventueel hun verdienmodel aan te passen.

De seizoenstandplaatsen werden onder de oude regels voor één seizoen verleend. Onder de nieuwe benaming krijgen deze seizoenstandplaatsen voortaan een vergunning voor 10 jaar. Er is echter geen overgangsregeling van toepassing, aangezien deze verleende vergunningen van tijdelijke aard waren. Ieder jaar werd opnieuw bepaald welke exploitant waar kwam te staan. Dit gebeurde op basis van de hoogste inschrijving. Het zou het mededingingsrecht aantasten door op basis van de meest recente hoogste inschrijving, die maar voor één seizoen geldig was, een hernieuwde vergunning van 10 jaar te verlenen. De nieuwe seizoenstandplaatsvergunningen onder de herziene nadere regels worden via de verdelingsprocedure, zoals aangegeven in artikel 6 van dit deze nadere regels, behandeld.

Toelichting overdragen vergunning

In principe kunnen standplaatsvergunningen niet worden overgedragen. Dit zou namelijk strijdig zijn met de Europese Dienstenrichtlijn. Aangezien standplaatsen vaak door familiebedrijven worden beheerd, houdt de gemeente rekening met een situatie waarbij de feitelijke standplaatsvergunninghouder niet meer in staat is om de standplaats zelf persoonlijk in te nemen. Dit is het geval indien de vergunninghouder ernstig ziek is of komt te overlijden. In deze schrijnende situatie verliest de familie niet alleen een dierbare maar ook nog eens het inkomen. De gemeente gaat in zo’n geval coulant om met de situatie.

Conform artikel 12, eerste lid, van deze nadere regels is het mogelijk dat de vergunning wordt overgedragen aan de partner of bloedverwant van de eerste graad van de vergunninghouder. Indien een familielid van de vergunninghouder hier gebruik van wil maken, dan moet hiervoor een schriftelijke aanvraag bij burgemeester en wethouders worden ingediend. Hier is drie maanden de tijd voor. Indien een vergunninghouder door ziekte tijdelijk zijn standplaats niet kan innemen, dan hoort de vergunninghouder zich, conform artikel 9 van deze nadere regels, ziek te melden.

Het overdragen van een standplaatsvergunning lijkt in beginsel haaks te staan op het uitgangspunt dat iedereen voor beschikbare vergunningen in aanmerking moet kunnen komen. De periode van de overgedragen vergunning beperkt zich echter tot dezelfde periode van de oorspronkelijke vergunningsduur. De kansen voor derden om in aanmerking te komen voor de desbetreffende standplaatsvergunning blijft daarmee gelijk.