Gedragscode integriteit raadsleden gemeente Dongen 2025

Goed bestuur is integer bestuur. Niet voor niets is integriteit als een van de zeven leidende beginselen opgenomen in de Nederlandse Code voor Goed Bestuur. Burgers moeten erop kunnen vertrouwen dat de overheid rechtmatig en legitiem handelt, iedereen gelijk behandelt, openheid betracht in de wijze waarop besluiten tot stand komen en zich verantwoordt naar de samenleving. Politieke ambtsdragers, waaronder raadsleden, liggen daarbij onder een vergrootglas. Zij nemen die besluiten op basis van bepaalde afwegingen. Elke politieke ambtsdrager op elk bestuurlijk niveau kan bij deze afwegingen, soms plotseling, vragen krijgen over zijn/haar integriteit. Een politieke ambtsdrager vervult immers een voorbeeldfunctie. Niet alleen voor zichzelf, maar ook voor de integriteit van de gemeentelijke organisatie als geheel. Integriteit is daarom een gezamenlijk belang dat de hele organisatie en het hele bestuur in al zijn geledingen aangaat. Niet-integer handelen, zoals belangenverstrengeling, fraude of grensoverschrijdend gedrag, werkt ondermijnend voor het vertrouwen van burgers in de democratische rechtsstaat. In de democratische rechtsstaat dient iedereen zich te houden aan de wetten en regels die op democratische wijze zijn vastgesteld. Dat geldt zeker voor raadsleden die (mede) verantwoordelijk zijn voor de totstandkoming van die wetten en regels en bij het afleggen van de eed of gelofte hebben uitgesproken getrouw te zullen zijn aan de Grondwet, de wetten te zullen nakomen en zijn/haar plichten die uit het politieke ambt voortvloeien naar eer en geweten te zullen vervullen.

Deze Gedragscode is aanvullend op de eed of gelofte en is een richtsnoer voor het handelen van individuele raadsleden met als doel hen te ondersteunen bij de invulling van hun verantwoordelijkheid voor de integriteit van het openbaar bestuur. Het rechtskarakter van de gedragscode is dat van een interne regeling. De gedragscode vormt een beoordelingskader en leidraad bij twijfel, vragen en discussies. Raadsleden moeten zich over de naleving ervan kunnen verantwoorden. De gedragscode biedt raadsleden een handvat om andere politieke ambtsdragers aan te spreken op hun gedrag en hieruit wellicht (politieke) consequenties te trekken.

Integriteit is niet alleen een kwestie van regels maar ziet ook op een respectvolle omgang met burgers, ambtenaren, externe partijen en andere politieke ambtsdragers. Raadsleden hebben een voorbeeldfunctie. Zij onthouden zich van gedragingen die de goede uitoefening of het aanzien van het ambt of het openbaar bestuur schaden. Een politiek ambt gewetensvol vervullen gebeurt in de dagelijkse praktijk en strekt zich ook uit tot de privésfeer.

Integriteit is een thema dat betekenis krijgt in het handelen. Daarom moet het handelen van raadsleden regelmatig onderwerp van gesprek zijn, juist ook onderling, en ook daarbij geeft de gedragscode ondersteuning.

1.1

Deze gedragscode geldt voor de raadsleden en burgercommissieleden. Daar waar verder in deze gedragscode raadsleden vermeld staat, dient ook burgercommissieleden gelezen te worden.

1.2

Deze gedragscode is openbaar en via internet beschikbaar.

2.1

Raadsleden mogen hun invloed en stem niet gebruiken om een persoonlijk belang veilig te stellen of het belang van een ander of van een organisatie waarbij een raadslid een persoonlijke betrokkenheid heeft.

2.2

Raadsleden dienen actief en uit zichzelf de schijn van belangenverstrengeling tegen te gaan. 

2.3

Raadsleden onthouden zich alleen van deelname aan de beraadslaging en de stemming als er sprake is van een beslissing waarbij belangenverstrengeling kan optreden.

Het kan dan gaan om de volgende situaties:

• a.

  Het betreft een kwestie waarbij het raadslid zelf een persoonlijk belang heeft;

• b.

  Het betreft een kwestie waarbij het gaat om een belang van een individu of organisatie waarbij het raadslid een substantiële betrokkenheid heeft.

2.4

Raadsleden onthouden zich bij de onder 2.3 genoemde gevallen zowel van stemming als beïnvloeding van de besluitvorming gedurende het gehele besluitvormingsproces. 

2.5

Raadsleden mogen bepaalde in artikel 15 van de Gemeentewet genoemde overeenkomsten en handelingen niet aangaan.

2.6

Het raadslid levert de griffier de informatie aan over de (neven)functies die openbaar gemaakt moeten worden bij aanvang van het raadslidmaatschap. Als gedurende het lidmaatschap nieuwe (neven)functies aanvaard worden of de omstandigheden met betrekking tot bestaande (neven)functies wijzigen, wordt de informatie die hierop betrekking heeft zo spoedig mogelijk maar uiterlijk binnen 1 week aangeleverd bij de griffier.

De informatie betreft in ieder geval:

a. de omschrijving van de (neven)functie;

b. de organisatie voor wie de (neven)functie wordt verricht;

c. of het al dan niet een (neven)functie betreft uit hoofde van het raadslidmaatschap; en

d. of de (neven)functie bezoldigd of onbezoldigd is.

2.7

De griffier van de raad draagt zorg voor een geactualiseerde openbare lijst met functies van raadsleden. Op deze lijst wordt vermeld of de werkzaamheden al dan niet bezoldigd zijn.

3.1

Raadsleden zijn open en transparant over de eigen beslissingen en de beweegredenen daarvoor. Raadsleden handelen in overeenstemming met de gemeentewet en met de Wet open overheid.

3.2

Raadsleden gaan zorgvuldig en correct om met informatie waarover zij uit hoofde van hun ambt beschikken. Ze verspreiden geen geheime of vertrouwelijk geachte informatie. Zij zorgen ervoor dat stukken met geheime gegevens veilig worden opgeborgen en dat computerbestanden beveiligd zijn.

3.3

Raadsleden houden geen informatie achter, tenzij deze geheim is of vertrouwelijk kan worden geacht en het niet geven van informatie mogelijk wordt gemaakt op grond van de Wet open overheid.

3.4

Raadsleden maken niet ten eigen bate of ten bate van derden gebruik van in de uitoefening van het ambt verkregen niet openbare informatie.

3.5

Raadsleden gaan zorgvuldig om met mondelinge en schriftelijke informatie die zij ontvangen. Zij maken die niet openbaar c.q. geven die niet door aan anderen zonder instemming van de afzender. Bij twijfel over de bedoeling van de afzender informeren zij hier eerst naar.

Geschenken

• 1.

  Raadsleden accepteren geen geschenken, faciliteiten en diensten als hun onafhankelijke positie hierdoor kan worden beïnvloed.

• 2.

  Raadsleden ontvangen geen geschenken op het woon-/huisadres.

• 3.

  Raadsleden nemen geen geschenken aan die hen uit hoofde van of vanwege hun functie worden aangeboden tenzij het gaat om een incidentele, kleine attentie met een geschatte waarde van maximaal € 50. Deze geschenken worden gemeld bij de griffier.

• 4.

  Geschenken die raadsleden uit hoofde van hun ambt ontvangen en die een geschatte waarde van meer dan € 50 vertegenwoordigen zijn, worden teruggestuurd of worden eigendom van de gemeente.

• 5.

  De griffier legt een register aan van de geschenken met een geschatte waarde van meer dan € 50. In het register is aangegeven welke bestemming de gemeente hieraan heeft gegeven. Het register is openbaar en via internet beschikbaar.

4.2 Uitnodigen

• 1.

  Een raadslid accepteert uitnodigingen voor werkbezoeken, evenementen, netwerkbijeenkomsten, lunches, diners en recepties die niet door de gemeente zijn georganiseerd en/of betaald alleen als:

• a.

  dat behoort tot de uitoefening van het raadswerk en;

• b.

  de aanwezigheid beschouwd kan worden als functioneel (protocollaire taken, formele vertegenwoordiging van de gemeente, uitnodiging met beschreven doel omtrent de wenselijkheid van de aanwezigheid) en;

• c.

  tegelijkertijd de schijn van omkoping of beïnvloeding minimaal is.

  • 1.

    Deelname aan onder 1 genoemde activiteiten die betaald worden door anderen dan de gemeente meldt een raadslid binnen één week na deelname bij de griffier. Daarbij wordt ook kenbaar gemaakt wie de kosten voor zijn rekening heeft genomen.

4.3 Buitenlandse reizen

• 1.

  Raadsleden melden bij de griffier de ondernomen buitenlandse reizen voor rekening van anderen dan de gemeente binnen één week na terugkeer in Nederland. Daarbij wordt in ieder geval het doel, de bestemming en de duur van de reis en wat daarvan de kosten waren gemeld.

• 2.

  De griffier legt hiervoor een register aan en beheert dit register. Het register is openbaar en via internet beschikbaar.

5.1

• 1.

  Raadsleden houden zich aan het beleid dat is vastgesteld voor het gebruik van gemeentelijke faciliteiten en voorzieningen van algemene aard, zoals vergaderruimtes en ICT-faciliteiten.

• 2.

  Raadsleden verantwoorden zich over hun gebruik van de voorzieningen.

5.2

Raadleden declareren geen kosten die reeds op andere wijze worden vergoed.

5.3

Raadsleden maken geen gebruik van voorzieningen en eigendommen van de gemeente ten eigen bate of ten bate van derden, tenzij hier andere afspraken over gemaakt zijn.

6.1

Raadsleden gaan correct, fatsoenlijk en respectvol met elkaar en ambtenaren, inwoners en andere externen om. Raadsleden laten geen hinderlijk, grensoverschrijdend of (seksueel) intimiderend gedrag zien zoals intimidatie, dubbelzinnige opmerkingen, handtastelijkheden, agressie, pesten en discriminatie. Dit soort gedrag, waardoor iemand zich bedreigd, beledigd, gekwetst of onveilig voelt, tolereren we als raadsleden niet.

6.2

Raadsleden vallen elkaar in de media en online niet persoonlijk aan.

6.3

Raadsleden onthouden zich in het openbaar van negatieve uitlatingen over gemeenteambtenaren, dus ook tijdens vergaderingen.

6.4

Raadsleden streven naar de hoogste kwaliteit van besluitvorming. Het is een gezamenlijke opdracht om de feiten op tafel te krijgen en deze niet te verdraaien. Raadsleden zijn eerlijk over hun overwegingen, luisteren naar elkaars argumenten en die van de leden van het college van burgemeester en wethouders en accepteren deze als bijdragen tot de zorgvuldige besluitvorming.

6.5

Raadsleden twijfelen niet in het openbaar – in de raad, de media of op de sociale media – aan elkaars integriteit of aan de integriteit van een bestuurder. Bij een vermoeden van een integriteitsschending worden de stappen uit de Procesafspraken handhaving Integriteit gemeentebestuur Dongen 2025 gevolgd.

7.1

De raad stelt de gedragscode vast voor de gemeenteraad en ziet toe op de naleving ervan.

7.2

De gemeenteraad ziet er in het bijzonder op toe dat de raad, de fracties en de individuele raadsleden de eigen gedragscode van de raad naleven. De griffier ondersteunt de raad hierbij.

7.3

Minimaal één keer per bestuursperiode evalueert het presidium de gedragscode van de raadsleden op actualiteit, functioneren en de mate waarin de regels naar behoren worden nageleefd.

7.4

Minimaal één keer per jaar staat de raad, op voorstel van de burgemeester, stil bij het onderwerp integriteit in het algemeen en de gedragscode in het bijzonder;

7.5

Indien een raadslid twijfelt aan een eigen handeling of die van een andere politieke ambtsdrager volgt het raadslid de processtappen zoals vastgelegd in de Procesafspraken handhaving integriteit gemeenteraad Dongen 2025. Deze afspraken maken onderdeel uit van deze gedragscode.