Peilbesluit Wippolder peilgebieden 1 en 4

Ondertekening

Bijlage 1 Peilenkaart

• •

  Peilenkaart Wippolder peilgebied 1 en 4, De Rhijenhof en Martinus Nijhoffweg

  

Toelichting op het peilbesluit Wippolder peilgebied 1 en 4,De Rhijenhof en Martinus Nijhoffweg

1Inleiding

Het beheergebied van Delfland heeft een oppervlakte van ongeveer 40.000 hectare en bestaat uit circa 75 polders met circa 700 peilgebieden. Voor elk peilgebied is een waterpeil vastgelegd in een peilbesluit. Voor het gebied rondom de straten De Rhijenhof en Martinus Nijhoffstraat in Den Haag (3,0 hectare groot) wijzigt dit vastgestelde peil vanwege een zogenaamde peilbesluit met ruimtelijke ontwikkeling. Dat houdt in dat een waterpeil wordt vastgelegd voor een gebied waarbij het waterpeil is aangepast als gevolg van een ruimtelijke ontwikkeling. De waterhuishoudkundige aanpassingen bij deze ruimtelijke ontwikkeling zijn uitgevoerd. Delfland heeft voor deze waterhuishoudkundige aanpassingen meerdere vergunningen verleend en heeft de uitgevoerde situatie gecontroleerd. Delfland wil het peilbesluit actualiseren aan de nieuwe situatie.

1.1 Omschrijving situatie

Voor de Wippolder is in 2015 ‘peilbesluit Wippolder’ vastgesteld. In peilgebied 4 en 7 zijn nieuwbouwprojecten gerealiseerd. Binnen het plan Rheijenhof (vergunning 2016-009860, 22 december 2016) is er een nieuw waterpeil vergund (NAP -1,12 m) voor de peilgebieden 4 en 7, de tussenliggende grens is vervallen. In de praktijk wordt een peil gehanteerd van NAP -1,00 m. Dit peil is in de praktijk afgestemd in samenspraak met de bewoners in verband met de aanwezige beschoeiing en de diepteligging van een aanwezige duiker en niet met een nieuwe vergunning geregeld omdat de werken binnen het project al waren afgerond en de projectontwikkelaar de percelen reeds had overgedragen.

Voor gebied De Parel, in peilgebied 7, waar woningbouw heeft plaatsgevonden, is in 2020 vergunning (2020-01198, 6 november 2020) verleend voor het dempen en graven, het aanpassen van waterpeilen en een kleine omlegging van de polderkade tussen de Wippolder en de Eshofpolder.

Met de herontwikkeling van De Parel, is voor het westelijke deel van peilgebied 7 gekozen voor aansluiting op het peilgebied I (NAP -0,80 m) van de Wippolder om een zo robuust mogelijk watersysteem aan te leggen. Binnen het plan is destijds rekening gehouden met de mogelijke realisatie van de Erasmusvaart, een nieuw te graven boezemwatergang.

Doordat de huidige waterpeilen en de peilgebiedsgrenzen afwijken van het peilbesluit dient het peilbesluit geactualiseerd te worden.

1.2 Werkwijze

Als eerste is onderzocht welke (waterhuishoudkundige) wijzigingen hebben plaatsgevonden, welke werken vergund zijn en of de vergunde werkzaamheden volgens vergunning zijn uitgevoerd. Daarnaast is relevante achtergrondinformatie verzameld. Deze informatie is beschreven in de aanleiding van hoofdstuk 1 en de gebiedsbeschrijving van hoofdstuk 2.

Daarna is in hoofdstuk 3 het peil afgewogen aan de hand van de functies en belangen. Dit leidt tot een onderbouwde peilkeuze. Bij de peilenkeuze hoort een peilenkaart om de begrenzing van het peilgebied aan te geven. Deze peilenkaart is als bijlage aan de toelichting toegevoegd.

2Gebiedsbeschrijving

In de nota Peilbeheer worden de volgende functies genoemd: archeologie, glastuinbouw, grasland, bouwland en vollegrond teelt, natuur, recreatie en groene ruimte, stedelijk gebied en vaarwegbeheer. In dit hoofdstuk wordt onderzocht welke van deze functies in het gebied voorkomen. Naast deze functies wordt onderzocht welke waterhuishoudkundige en overige belangen voorkomen: bodemdaling, waterkeringen, watergangen en kunstwerken en overige waterhuishoudkundige belangen zoals oeverbescherming, waterkwaliteit en ecologie, risico op wateroverlast, risico op watertekort of droogte en objecten aan het water (duikers, beschoeiingen, bruggen, steigers). Om de waterhuishoudkundige belangen goed te kunnen meenemen in de peilafweging is de werking van het watersysteem beschreven.

2.1Gebied

De Wippolder ligt in twee gemeenten, het westelijk deel in de gemeente Westland, het oostelijk gedeelte in Den Haag. Het gebied waarover het nu gaat, ligt in de gemeente Den Haag en bestond voorheen uit twee peilgebieden, peilgebieden 4 en 7.

Het gebied ligt tussen de polderkade parallel aan de Erasmusweg (noordkant), de watergang parallel aan de Menno ter Braaklaan (westkant), de watergang parallel aan de Martinus Nijhoffweg (oostkant) en aan de zuidzijde loopt de grens via het eilandje in de brede watergang naast De Rhijenhof. Het gebied bestaat uit nieuwbouwwoningen en stedelijk groen. In het noordoostelijke deel van het peilgebied staat een appartementencomplex. De bodem in het gebied bestaat uit zand- en kleigronden en is niet zakkingsgevoelig. Het gebied heeft een redelijke tot hoge trefkans op archeologische sporen.

In het westelijke deel van peilgebied 4 was een boomgaard aanwezig. Deze boomgaard is nu niet meer aanwezig en het hele gebied is opnieuw ontwikkeld en heeft bijpassende waterhuishouding gekregen.

2.2Watersysteem

22.1Vorig peilbesluit

Voor de peilgebieden 4 en 7 is in 2015 peilbesluit ‘Wippolder’ vastgesteld. De peilen voor de peilgebieden 4 en 7 zijn vastgesteld met een vast peil van respectievelijk NAP -1,07 m en NAP -1,20 m. Dit is weergegeven in Figuur 1 en Figuur 2.

Figuur 1: Vigerende peilgebieden 4 met peil NAP -1,07 m en 7 met peil NAP -1,20 m

Figuur 2: Peilenkaart van peilbesluit Wippolder uit 2015

2.2.2Waterhuishoudkundige belangen

Aan de noordzijde van de betreffende peilgebieden ligt een polderkade. Een peilverandering kan ongewenst zijn doordat de waterkering onstabieler wordt. Een lager waterpeil kan een negatief effect op de stabiliteit van de waterkering. Daarnaast is het van belang dat een watergang naast een waterkering op peil gehouden kan worden. Wanneer een watergang droogvalt kan ook de waterkering verdrogen en dit heeft een negatief op sterkte van de kering.

Binnen peilgebied 4 is een duiker (41401113) aanwezig. Een peilverandering kan ongewenst zijn in verband met de optimale hydraulische werking van een duiker.

2.2.3Watersysteem in de praktijk

De praktijksituatie is weergegeven in Figuur 3. Het oostelijke deel van het gebied (peilgebied 4) heeft een praktijkpeil van NAP -1,00 m. Daarmee wijkt het waterpeil structureel respectievelijk 0,20 en 0,07 m af van het peilbesluit. Het westelijke deel (peilgebied 1) heeft een praktijkpeil van NAP -0,80 m. Daarmee wijkt het waterpeil structureel 0,40 m af van het peilbesluitpeil.

Peilgebied 4 wordt van water voorzien vanuit peilgebied 1, dat ten zuiden, westen en oosten van het gebied ligt, via een schotbalkstuw aan de westzijde van het eilandje nabij De Rhijenhof. Ook wordt het gebied van water voorzien via een stuw in het noordoosten van het peilgebied. De afvoer vindt plaats via drie stuwen in het noorden van het peilgebied. Ze voeren alle drie af naar de Eshofpolder, peilgebied 13. De peilschaal (WP414 9 04) bevindt zich bij de meest oostelijke stuw. De gemeten waterstanden bij deze peilschaal zijn weergegeven in Figuur 4.

Het westelijke deel staat in open verbinding met de ten westen gelegen watergang in peilgebied 1 en is in de praktijk onderdeel van peilgebied 1. Peilgebied 1 betreft het bemalen peilgebied van de Wippolder.

Figuur 3: Kaart met de praktijksituatie van de waterhuishouding

Figuur 4: meetreeks gemeten waterpeilen ter plaatse van peilschaal W414 9 04

Wijzigingen in het watersysteem

De wijzigingen die in het watersysteem hebben plaatsgevonden zijn weergegeven in Figuur 5.

Op basis van de vergunning 2016-009860 is de peilscheiding tussen de huidige peilgebieden 4 en 7 verwijderd. Afwijkend op de vergunning is een peil ingesteld in het samengevoegde peilgebied van NAP -1,00 m, in plaats van NAP -1,12 m. Dit in verband met de aanwezigheid van beschoeiingen die aangebracht waren op basis van het hogere peilbesluitpeil in peilgebied 4. Door deze wijzigingen is één peilgebied ontstaan, peilgebied 4 bestaande uit de huidige peilgebieden 4 en 7.

Vervolgens zijn op basis van vergunning 2020-01198 nog meer wijzigingen aangebracht in het watersysteem. De watergang aan de westzijde is in tweeën gedeeld (noord en zuid van de brug) en deels verplaatst. De duiker in de watergang is aan de westzijde is verwijderd. Deze watergang is deels verlegd en deels opnieuw geprofileerd en in open verbinding gebracht met peilgebied 1. Aan de noordzijde is in de westelijke watergang een duiker verwijderd en vervangen door open water. Aan de noordzijde is in de westelijke watergang een keerschot geplaatst om de peilscheiding te realiseren met het oostelijke deel. De polderkade is verlegd waardoor de peilgebiedsgrens aangepast is. Deze wijzigingen resulteren in een gewijzigde begrenzing van peilgebied 4 en peilgebied 1.

Figuur 5: Wijzigingen watersysteem

2.2.4Waterkwaliteit en ecologie

De waterkwaliteit en ecologie van het gebied worden beschreven aan de hand van de Ecologische Sleutelfactoren (lit. 4).

Ecologische Sleutelfactor 1- Productiviteit van het water

In peilgebied 1 zijn regelmatig de fosfaat en stikstofconcentraties gemeten over de periode 2019-2022. Zowel de gemeten fosfaatgehalten (gemiddeld 0,49 mg/l) en de gemeten stikstofgehalten (gemiddeld 4,41 mg/l) liggen ruim boven de normen (fosfaat: 0,3 mg/l, stikstof 1,8 mg/l). Vanaf 2022 liggen de gemeten stikstofgehalten rond de stikstofnorm.

Ecologische Sleutelfactoren 4 - habitat-geschiktheid en 5- verspreiding

Peilgebied 1 is met een vispassage verbonden met de boezem, er is één natte ecologische zone aanwezig en er zijn verschillende waterdieptes aanwezig binnen dit peilgebied. Door het toevoegen van het westelijke deel van peilgebied 4 en 7 aan peilgebied 1 neemt het leefgebied voor vis in peilgebied 1 toe.

Peilgebied 4 is onvoldoende groot om goed te functioneren als leefgebied voor vis.

3Peilafweging

In dit hoofdstuk wordt afgewogen welk waterpeil het beste is voor de voorkomende gebiedsfuncties en (waterhuishoudkundige) belangen. Daarbij wordt gekeken hoe negatieve effecten zo klein mogelijk kunnen blijven.

3.1Peilafweging

De voorgestelde peilwijzigingen zijn naar aanleiding van vergunde en al uitgevoerde projecten. In het vergunningstraject zijn de in paragraaf 2.1 en 2.2 genoemde belangen meegenomen. De veranderde waterpeilen voldoen aan de nieuwe functies van het gebied en hebben geen negatieve gevolgen voor de bestaande functies en belangen.

3.1.1Peilgebied 1

Deze peilafweging heeft betrekking op het gedeelte ten westen van de Rhijenhof van peilgebied 1 wat door de ruimtelijke ontwikkeling De Parel is gewijzigd.

Het nieuwe ingerichte gebied is afgestemd op de aangepaste waterhuishouding en het bestaande waterpeil van peilgebied 1. Door het gebied aan te sluiten op peilgebied 1 ontstaat een robuuster watersysteem en wordt de afwatering op de Eshofpolder verkleind.

De huidige situatie levert geen knelpunten op voor de al bestaande gebiedsfuncties. De koppeling geeft geen extra belasting op de bestaande berging binnen het peilgebied. De koppeling maakt het watersysteem van de Wippolder juist robuuster en draagt bij aan de ontsnippering. Peilgebied 1 is met een vispassage verbonden met de boezem. De toevoeging van dit gebied aan peilgebied 1 zorgt daarmee voor een groter leefgebied voor vissen. De binnen het plangebied te realiseren watergangen worden nieuw gegraven met een profiel dat past binnen het nieuw in te stellen peil en hebben voldoende uitwisseling met de aangrenzende wateren.

Het huidige waterpeil is gewenst want dit waterpeil sluit aan bij de nieuwe gebiedsfunctie en vormt geen probleem voor de bestaande gebiedsfuncties. Een peilwijziging heeft mogelijk effecten op de grondwaterstand. Omdat het terrein van het nieuwbouwproject De Parel geheel vrij is gemaakt van oude bebouwing, zal de peilwijziging geen nadelige effecten hebben op de aanwezige bebouwing.

Omdat het peil verhoogd wordt, zijn er geen nadelige effecten op eventuele archeologische resten in de bodem.

De polderkade tussen de Wippolder en de Eshofpolder is ter plaatse van de peilwijziging verlegd. De verlegde waterkering is aangelegd op basis van het nieuw in te stellen peil. De peilwijziging levert dus geen negatieve effecten op voor de waterkering.

3.1.2Peilgebied 4

Deze peilafweging heeft betrekking op peilgebied 4 wat door de ruimtelijke ontwikkelingen (o.a.de Rhijenhof) is gewijzigd.

Het nieuwe ingerichte gebied is afgestemd op de aangepaste waterhuishouding en de nieuwe waterpeilen. Het is niet gewenst dat het waterpeil terug naar het vigerende peil gaat vanwege de diepteligging van duiker 41401113 waardoor een lager peil tot een minder optimale hydraulische werking van de duiker zou leiden en het peil afgestemd is op de inrichting, o.a. beschoeiingen.

De huidige situatie levert geen knelpunten op voor de al bestaande gebiedsfuncties. Het peilgebied is iets groter geworden, waardoor het watersysteem iets robuuster wordt.

Het huidige waterpeil is gewenst want dit waterpeil sluit aan bij de nieuwe gebiedsfunctie en vormt geen probleem voor de bestaande gebiedsfuncties. Het gebied is volledig nieuw ingericht en het peil sluit aan bij de functie. Omdat het peil verhoogd wordt, zijn er geen nadelige effecten op eventuele archeologische resten in de bodem. Door de peilverhoging neemt de waterdiepte toe, dit heeft naar verwachting een positief effect op de waterkwaliteit door een verbetering van de zuurstofhuishouding.

Bij de vergunningverlening is beoordeeld dat de peilwijziging geen invloed heeft op de stabiliteit van de polderkade.

Bij het huidige peil is de werking van de duiker binnen het peilgebied voldoende.

3.2Peilkeuze

Het voorstel is om de peilen vast te stellen, zoals genoemd in onderstaande tabel:

Alle peilen zijn in meter ten opzichte van NAP.

Het vorige peilbesluit Wippolder voor peilgebied 4 en peilgebied 7 wordt ingetrokken.

3.3Maatregelen

Er zijn geen maatregelen nodig voor het vaststellen van het peil.

Literatuur

• 1.

  Hoogheemraadschap van Delfland, 2015, Peilbesluit Wippolder

• 2.

  Hoogheemraadschap van Delfland, juli 2017, Beleidsnota peilbeheer

• 3.

  Watervergunningen (zaaknummers: 2016-009860, 2020-011098)

• 4.

  Ecologische Sleutelfactoren, begrip van het watersysteem als basis voor beslissingen, 6 juni 2014, rapportnummer 2014-19

Woordenlijst

Bodemdaling: Het dalen van het maaiveldniveau ten opzichte van een vast referentievlak, bijvoorbeeld NAP. Bodemdaling kan veroorzaakt worden door oxidatie, inklinking, gas- en oliewinning en lange termijn geologische processen.

Ontsnippering: Het streven naar zo groot mogelijke peilgebieden en dus vermindering van het aantal peilgebieden (met afwijkend peil).

Peil: Door waterschap in peilbesluit vastgelegde waterpeil dat in een bepaald gebied moet worden gehandhaafd.

Peilbeheer: Vaststelling en handhaving van het waterpeil in oppervlaktewateren.

Peilbesluit: Besluit van het Algemeen Bestuur van een waterschap, waarin de te handhaven peilen van de oppervlaktewateren ten opzichte van het NAP, de ligging van de peilgebieden en plaats van de peilschalen zijn aangegeven. Aan de gemaakte keuze ligt een integrale afweging van belangen en beleid ten grondslag.

Peilgebied: Waterstaatkundige eenheid waarbinnen eenzelfde peil wordt gehandhaafd met behulp van gemaal, stuw of inlaat.

Praktijkpeil: Waterstand die werkelijk in een watergang aanwezig is, afgelezen van de peilschaal.

Schouwpeil: In het peilbesluit vastgesteld peil dat het referentieniveau vertegenwoordigt voor het voeren van schouw, dagelijks peilbeheer, afhandelen van vergunningen en het uitvoeren van onderhoud aan watergangen.

Vast peil: Het peilbeheer is gedurende het hele jaar gericht op een constant peil met zo min mogelijk fluctuatie.