Uitvoeringsprogramma Gemeente Oostzaan 2024

2.1.1 Activiteiten 2024

In deze paragraaf geven wij de belangrijkste werkzaamheden aan die wij dit jaar uitvoeren om de in het beleid genoemde doelen te realiseren.

2.1.1.1Beleidscyclus

Een programmatische en cyclische benadering van uitvoering en handhaving levert op grond van wettelijke verplichtingen de volgende beleidsproducten:

• •

  Beleid (4 jaarlijks);

• •

  Jaarevaluatie (en bijstelling) beleid en uitvoeringsprogramma (jaarlijks).

Provincie

Elk jaar beoordelen de interbestuurlijke toezichthouders van het domein Omgevingsrecht van de provincie Noord-Holland of gemeenten de uitvoering van de VTH taken zo hebben ingericht, dat deze adequaat uitgevoerd kunnen worden. De provincie heeft ten aanzien van het jaar 2023 beoordeeld dat de gemeente Oostzaan de processen op het gebied van vth omgevingsrecht voldoende zijn. Hiertoe zijn verbeterpunten opgesteld. In dit uitvoeringsprogramma zijn doelen voor de uit te voeren activiteiten geformuleerd. Voor het bereiken van deze doelen zijn de beschikbare personele middelen inzichtelijk gemaakt.

Nieuw uitvoering- en handhavingsbeleid

In 2023/2024 ontwikkelen wij nieuw beleid onder de noemer Uitvoering- en handhavingsstrategie gemeente Oostzaan 2024-2027. In dit beleid staan onder meer de doelen voor de komende beleidsperiode, de prioritering en beoogde werkzaamheden hiervoor. Deze activiteit levert een bijdrage aan het strategische doel m.b.t. Uitvoeringskwaliteit.

Rapportage en uitvoeringsprogramma

Om de doelen te behalen worden activiteiten benoemd in het uitvoeringsprogramma. Om te monitoren in hoeverre het uitvoeringsprogramma (en daarmee de beleidsmatige doelen) behaald worden en vanuit sturingsdoeleinden, maken wij een jaarevaluatie. Dit is ook conform de wettelijke verplichtingen. Met de overgang naar het nieuwe zaaksysteem en vanwege knelpunten in de techniek en capaciteit werd de aansturing belemmerd. Voor 2024 staat dan ook op het programma om de nieuwe applicatie verder in te richten, zodat de benodigde cijfers tijdig en zo mogelijk ook automatisch (tijden) gegeneerd kunnen worden. Deze activiteit levert een bijdrage aan het strategische doel m.b.t. Uitvoeringskwaliteit.

2.1.1.2Kwaliteitsborging

Voor de kwaliteit van uitvoering is de borging van een aantal processen van belang:

Werkprocessen

Registratie van werkprocessen is onder meer van belang voor de continuïteit van onze dienstverlening. Het ook daadwerkelijk werken volgens deze werkprocessen is van belang voor de uniformiteit van onze uitvoering en handhaving, dus het op gelijke wijze handelen van de verschillende medewerkers. Beiden dragen bij aan het borgen van de kwaliteit van onze dienstverlening. Het opstellen en actueel houden van deze werkprocessen is, naast dat het hier een wettelijke verplichting betreft, dan ook van belang voor de bedrijfsvoering. Daarom gaan wij actief na waar werkprocessen en protocollen nog ontbreken dan wel geactualiseerd moeten worden, zodat onze digitale omgeving met werkprocessen en protocollen actueel is en blijft. Wij screenen de werkprocessen (inclusief informatiestromen) met betrekking tot vergunningverlening en toezicht & handhaving. Waar nodig passen wij de werkprocessen, afspraken en dergelijke aan.

Kwaliteitscriteria

Het is belangrijk de kwaliteit van de uitvoering van de vergunning-, toezicht- en handhavingstaken goed te regelen. Hiervoor zijn (landelijk) de zogenaamde “kwaliteitscriteria” in het leven geroepen, met daarin per deskundigheidsgebied minimale vereisten aan o.a. opleiding(niveau), werkervaring, tijdsbesteding (frequentie) en het aantal medewerkers. Doelstelling: de kwaliteitscriteria zijn bedoeld om de uitvoering van vergunning-, toezicht- en handhavingstaken te professionaliseren en de gewenste kwaliteit (en continuïteit) in de organisatie te borgen. Wij zorgen dat we steeds een actueel overzicht hebben op de onderdelen waar we wel en niet voldoen aan de kwaliteitscriteria en nemen waar nodig actie om alsnog te kunnen voldoen. Indicator: in het jaarverslag doen we mededeling over de naleving van de kwaliteitscriteria, waarbij we aangeven waarom de kwaliteitscriteria al dan niet konden worden nageleefd en de te ondernemen acties hoe alsnog voldaan kan worden. Hiermee geven we tevens invulling aan de door de gemeenteraad vastgestelde verordening met betrekking tot de kwaliteitscriteria.

2.1.1.3Omgevingswet en Wet kwaliteitsborging

De Omgevingswet is op 1 januari 2024 inwerking getreden. Met de Omgevingswet worden 26 wetten gebundeld in één overkoepelende wet voor de fysieke leefomgeving. Doel is om de lokale overheid meer ruimte te bieden en het voor initiatiefnemers, zoals professionele ontwikkelaars en inwoners, eenvoudiger te maken om initiatieven te realiseren. Gelijktijdig met de invoering van de Omgevingswet is de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen inwerking getreden. Doel is om de bouwkwaliteit en het bouwtoezicht te verbeteren door inschakeling van private kwaliteitsborgers. Ook deze wet brengt een groot aantal wijzigingen aan in o.a. het vergunningenstelsel en het toezicht daarop.

2.1.1.4Verbeteren van de dienstverlening

In 2024 is de afdeling Leefomgeving, naast de onderdelen advies, beleid en ondersteuning, omgevingsvergunningen, RO/planologie en casemanagement, uitgebreid met APV en bijzondere wetten. De werkprocessen zijn aangepast aan de Omgevingswet. Onderdeel hiervan is een nieuwe werkwijze over het vooroverleg.

2.2.1 Reactieve inzet

De casemanagers/vergunningverleners, administratieve en juridische ondersteuners behandelen vergunningen en meldingen en verzorgen informatieverstrekking en uitleg over geldende wet- en regelgeving. Dit beslaat samen met de informatieverstrekking en advisering over (de lokale) ruimtelijke regels het gros van het werk. De uitvoeringstaken zijn dan ook grotendeels afhankelijk van externe factoren. De werkvoorraad is daardoor nauwelijks te sturen. Het aantal ontvangen aanvragen en meldingen is vooral afhankelijk van initiatieven van burgers en bedrijven. Maar bijvoorbeeld ook van de omvang, volledigheid en juistheid van aanvragen of het aantal achteraf geconstateerde overtredingen waarvoor wij alsnog een legaliserende omgevingsvergunning afgeven, kunnen een belangrijke rol spelen.

Daarnaast kunnen ontwikkelingen op lokaal, regionaal of landelijk niveau van invloed zijn. De in ontwikkeling zijnde ervaringen met betrekking tot de Omgevingswet en Wet kwaliteitsborging voor het bouwen. De verwachting is dat dit jaar het aantal aanvragen en bouwinitiatieven met de in aantocht zijnde woningbouwplannen en wijzigingen in regelgeving anders zal zijn dan in 2023.

2.2.2 Activiteiten 2024

Dit uitvoeringsprogramma haakt in op het beleid door aan te geven ‘wat we gaan doen’. In deze paragraaf geven wij de belangrijkste werkzaamheden aan die wij dit jaar uitvoeren om de in het beleid genoemde doelen te realiseren.

2.2.2.1Preventie

Om de doelen op het gebied van met name dienstverlening en uitvoeringskwaliteit in het beleid te realiseren zetten wij de preventie als volgt in:

Communicatie en voorlichting

Overtredingen kunnen vaak voorkomen worden door aan de voorzijde actief communicatie en voorlichting te geven. De doelstelling van deze activiteit is om in het voortraject zo veel mogelijk te doen om te voorkomen dat we achteraf (formeel) tot actie over moeten gaan. Hiertoe zetten we o.a. in op:

• •

  Omgevingsloket: voor burgers en ondernemers is er de mogelijkheid om informatie bij het Omgevingsloket in te winnen

• •

  Vooroverleg: wij bieden potentiële aanvragers doorlopend de mogelijkheid om een concreet plan als concept aanvraag of principeverzoek te laten toetsen aan het bestemmingsplan en/of redelijke eisen van welstand

• •

  Informatieverstrekking: wij informeren burgers en bedrijven zo veel mogelijk over geldende wet- en regelgeving, waarbij wij ook uitleg geven over de achtergronden van de regels. Dit doen wij door doorlopend op o.a. de gemeentelijke website, gemeentelijke nieuwsbrief en/of bij het Omgevingsloket informatie aan te bieden over (actuele) onderwerpen m.b.t. vergunningverlening.

Afstemming en samenwerking

De doelstelling van deze activiteit is om op uniforme wijze zorg te dragen voor een vlotte, gestroomlijnde en integrale afhandeling van dossiers. De insteek is daarbij steeds dat we in het voortraject zo veel mogelijk doen om te voorkomen dat we achteraf (formeel) tot actie over moeten gaan. Hierdoor weet een initiatiefnemer zo snel mogelijk welke mogelijkheden er zijn en wat er moet gebeuren om de benodigde toestemming te krijgen.

• -

  Voor interne afstemming en werkverdeling vindt structureel overleg plaats tussen de verschillende vergunningverleners;

• -

  Tussen de vergunningverleners en de medewerkers van ruimtelijke ordening vindt wekelijks overleg plaats, en met de medewerkers handhaving vindt dit waar nodig ad hoc plaats.;

• -

  Als een initiatief daartoe aanleiding geeft vindt in een zo vroeg mogelijk stadium afstemming plaats met andere interne disciplines zoals groen, openbare ruimte, riool, sociaal domein (o.a. maatschappelijke ondersteuning) en dergelijke én/of betrokken uitvoeringsorganisaties zoals de omgevingsdienst en veiligheidsregio;

• -

  In het kader van externe afstemming handelen wij volgens de samenwerkingsafspraken met de diverse partijen en hebben wij waar nodig aanvullend ad hoc overleg.

2.2.2.2Vergunningen

De kerntaken die bij vergunningverlening binnen de overheid uitgevoerd moeten worden, zijn:

• 1.

  Inhoudelijke input leveren voor vooroverleg en overleg met adviseurs.

• 2.

  Beoordelen aanvraag omgevingsvergunning voor het verrichten van een bepaalde activiteit (of deel van meervoudige aanvraag dat daarop betrekking heeft).

• 3.

  Beoordelen aanvraag omgevingsvergunning tijdelijke, binnenplanse vergunning of buitenplanse afwijkvergunning voor het gebruiken van gronden of bouwwerken in strijd met het omgevingsplan.

• 4.

  Beoordelen zienswijzen en bezwaren bij het verrichten van een bepaalde activiteit en/of planologische ontheffing bij gebruik gronden en bouwwerken.

• 5.

  Beoordelen melding voor het slopen, verstoren, verplaatsen of in enig opzicht wijzigen van bouwwerken.

Doelstelling van deze activiteiten is met name het borgen van duurzaamheid en het voorkomen van onveilige situaties en overtredingen, waarin ook snelheid en tijdigheid van besluitvorming een belangrijke rol speelt. Van belang hierbij is om de bezetting op orde te hebben. De overgang naar de Omgevingswet vraagt extra inzet. Als er een ernstig gevaar dreigt dat bijvoorbeeld een vergunning wordt misbruikt, kan de aanvraag worden geweigerd of de afgegeven vergunning wordt ingetrokken.

2.3.1 Reactieve inzet

De medewerkers toezicht en handhaving houden toezicht op naleving van de wet- en regelgeving. Zij dragen zorg voor het toezicht op verleende omgevingsvergunningen, behandelen onder andere verzoeken om handhaving en klachten en gaan (waar nodig) af op meldingen en signalen. Ook verzorgen zij o.a. informatieverstrekking en uitleg over geldende wet- en regelgeving. De inzet is vooral afhankelijk van enerzijds het aantal en de uitvoering van de verleende omgevingsvergunningen en anderzijds het algemene naleefgedrag van burgers, bedrijven en instanties. Het aantal, de aard en omvang van toezichtacties, geconstateerde overtredingen of het aantal klachten/ meldingen/ verzoeken om handhaving en spoedacties zijn op voorhand niet te plannen. Daarnaast speelt de complexiteit van het dossier, de politieke context en de aangewende rechtsmiddelen een grote rol. De toezicht- en handhavingstaken zijn dus voor een groot deel afhankelijk van externe factoren. De werkvoorraad is daardoor lastig te sturen. Kanttekening hierbij is dat we voor de Omgevingswet en de Wkb inschattingen maken. We hebben nog geen jaar gedraaid met deze wetten.

2.3.2 Activiteiten 2024

Dit uitvoeringsprogramma haakt in op het beleid door aan te geven ‘wat we gaan doen’. In deze paragraaf geven wij de belangrijkste werkzaamheden aan die wij dit jaar uitvoeren om de in het beleid genoemde doelen te realiseren.

2.3.2.1Toezicht

In deze paragraaf wordt in gegaan op het ‘toezicht tijdens de beheer- en/of gebruiksfase’. In het toezichttraject is toezicht- en handhaving geïntegreerd.

De kerntaken die bij toezicht tijdens de beheer- of gebruiksfase binnen de overheid uitgevoerd moeten worden zijn hieronder weergegeven, waarbij wij de volgende accenten leggen:

• 1.

  Inschakelen van specialist voor complexe situaties en beoordelen toepasbaarheid advies van specialist.

• 2.

  Bevindingen rapporteren, overtredingen melden, optreden en ambtelijke vooraankondiging maken.

• 3.

  Handhaven bij geconstateerde overtredingen, waarbij wij conform de U&H-strategie en de landelijke handhavingsstrategie werken.

• 4.

  Behandelen ongewone voorvallen, klachten, meldingen en verzoeken tot handhaving met als doelstelling het voorkomen en bestrijden van illegale (ver)bouw en gebruik van de in het omgevingsplan vastgelegde functies.

Doelstelling van deze activiteiten is met name het borgen van duurzaamheid en het voorkomen van onveilige situaties en overtredingen, waarbij vaak ook de snelheid en tijdigheid van optreden een belangrijke rol spelen. Van belang hierbij is daarom om de bezetting op orde te hebben. Daarnaast vraagt de invoering/overgang naar de Omgevingswet extra inzet.

In de U&H-strategie bijlagebundel is in hoofdstuk 9 de risicoanalyse opgenomen. De zaken met een hoge prioriteit worden direct opgepakt. De zaken met een gemiddeld of lage prioriteit worden gecoördineerd opgepakt. Dit betekent dat deze zaken op de lijst toekomstig komen te staan. In de jaarplanning is opgenomen dat in het eerste kwartaal zaken uit de lijst toekomstig worden opgepakt binnen de toezichts- en handhavingscapaciteit. Naast de benoemde doelstellingen, de risicoanalyse is ook het uitvoeringsprogramma OOV een kader bij beoordeling van prioriteit, capaciteit en middelen.

2.3.2.2Handhaving

Indien naar aanleiding van toezicht een overtreding wordt geconstateerd en inspanningen van de gemeente om de overtredingssituatie ongedaan te maken niet tot een gewenst resultaat leiden, wordt handhavend opgetreden. Medewerkers dragen zorg voor de juridische handhaving naar aanleiding van gepland toezicht, klachten en meldingen en actuele vraagstukken. Als vast onderdeel bij het behandelen van klachten, meldingen en andere vraagstukken burgers en bedrijven is het stimuleren om zelf eerst tot een oplossing te komen (stimuleren eigen verantwoordelijkheid). Medewerkers van het team Ruimtelijke Ordening & Veiligheid treden eveneens handhavend op.

De handhavings- en toezichtstaken van de boa zijn gebaseerd op wet- en regelgeving waarvoor zij zijn aangewezen. De boa richt zich op de aanpak van (jeugd)overlast, kleine ergernissen en andere feiten die de leefbaarheid aantasten binnen de openbare ruimte. De boa ziet toe op de leefbaarheid in de gemeente en handhaaft op overtredingen van bijvoorbeeld de APV, afvaldumping en parkeerovertredingen. Het behandelen en afhandelen van klachten en meldingen rond voornoemde onderwerpen behoort ook tot de taak van de boa. De boa’s werken samen met onder andere jongerenwerkers en de politie. Zij gaan in gesprek met inwoners, signaleren problemen en treden op. In 2024 zullen de boa’s weer bijdragen aan een leefbaar en veilig Oostzaan.

Op basis van gegevens van de afgelopen jaren is de verwachting dat de volgende aantallen sancties in 2024 worden opgelegd.

Tabel 9: overzicht aantal te verwachten sancties in 2024 totaal overzicht voor OVER-gemeenten