Beleidsnota Huisvesting arbeidsmigranten Gemeente Waadhoeke 2024

Doel van dit beleid:

• 1.

  Het voorzien in goede en voldoende huisvesting voor de huidige en toekomstige groep arbeidsmigranten.

• 2.

  Het waarborgen van vitale en leefbare dorpen en wijken voor reguliere bewoners en arbeidsmigranten, bijvoorbeeld door de huisvesting van arbeidsmigranten te spreiden.

• 3.

  Het realiseren van een positief investeringsklimaat voor werkgevers en aanbieders van huisvesting.

In deze nota hanteren we de volgende begrippen:

• •

  Arbeidsmigrant: economisch actieve international, met een inkomen tot € 35.000,- per jaar, die in Nederland arbeid in loondienst verricht. Hiermee wordt onderscheid gemaakt met de groep kenniswerkers c.q. expats, die zich met een gemiddeld hoger inkomen richten op een ander segment van de woningmarkt. Dit is dezelfde definitie die het Expertisecentrum Flexwonen hanteert.

• •

  Overige doelgroepen: groepen mensen die (vaak met spoed) een huis zoeken waarbij de huisvestingsvraag overeenkomt met die van arbeidsmigranten. Hierbij kan gedacht worden aan statushouders, uitstroom GGZ, etc.

• •

  Short-stay(kort verblijf): verblijf tot 1 jaar, meestal seizoenswerk.

• •

  Mid-stay (middellang verblijf): verblijf tussen 1 tot 3 jaar. Deze doelgroep is bijna niet aanwezig in Waadhoeke. Daar waar in dit advies gesproken wordt over long-stay worden ook eventuele mid-stay arbeidsmigranten bedoeld. De huisvestingsbehoefte en mogelijkheden tot integratie komen voor de doelgroepen mid-stay en long-stay grotendeels overeen.

• •

  Long-stay (lang verblijf): verblijf langer dan 3 jaar of permanente vestiging.

• •

  Circulaire migrant: short-stay arbeidsmigranten die jaarlijks terugkeren, het liefste naar dezelfde woonplaats en werkgever.

• •

  Woning: een complex van ruimten, uitsluitend bedoeld voor de huisvesting van één afzonderlijk huishouden.

• •

  Huishouden: wanneer aan alle onderstaande criteria wordt voldaan, is er sprake van een huishouden:

  • –

    er is sprake van continuïteit in de samenstelling van de personen in het huishouden;

  • –

    de personen wonen voor onbepaalde tijd ‘samen’;

  • –

    er is sprake van een affectieve of familiaire band;

  • –

    een affectieve band houdt in een gevoels- of emotionele band tussen personen;

  • –

    familiaire band houdt in familie in de eerste of tweede lijn;

  • –

    de leden van het huishouden hebben hetzelfde hoofdverblijf;

  • –

    ook in het land van herkomst hebben de leden hetzelfde hoofdverblijf;

  • –

    men maakt gebruik van dezelfde gemeenschappelijke voorzieningen;

  • –

    men maakt gebruik van een gezamenlijke toegang tot de woning.

• •

  Kamergewijze verhuur: het bedrijfsmatig (nacht)verblijf aanbieden aan kamerhuurders die niet één huishouden vormen.

• •

  Maatwerklocatie in de bebouwde kom: een locatie voor huisvesting van maximaal 50 arbeidsmigranten binnen de bebouwde kom (maximaal 50 arbeidsmigranten in een gebouw).

• •

  Maatwerklocatie buiten de bebouwde kom: een locatie voor huisvesting van arbeidsmigranten buiten de bebouwde kom, met een maximum van 150 arbeidsmigranten per locatie, met een maximum van 50 arbeidsmigranten per gebouw en/of kleinere wooneenheden op een gescheiden deel van het terrein.

3.1 Huisvesting algemeen

Vormen van huisvesting afhankelijk van type arbeidsmigrant

Landelijk blijkt dat de verschillende verblijfsperioden van arbeidsmigranten voor een belangrijk deel de gewenste vormen van huisvesting bepalen.

Bij short-stay vinden werknemers binnen zekere grenzen het delen van voorzieningen zoals een keuken, woonkamer of badkamer geen probleem.

Bij mid-stay worden hogere eisen gesteld aan privacy, het hebben van een eigen kamer of aan het delen van een keuken of sanitaire voorzieningen.

Bij long-stay vinden mensen vaak hun eigen weg op de woningmarkt. Daarbij is privacy en een fijne woonomgeving nóg belangrijker.

Kwaliteit

Het zogenoemde SNF-keurmerk bepaalt de norm voor het huisvesten van arbeidsmigranten. SNF staat voor Stichting Normering Flexwonen. De SNF-norm kent de onderdelen ruimte en privacy, sanitair, veiligheid, hygiëne, voorzieningen, informatievoorziening, brandveiligheid en goed werkgeverschap. Ieder onderdeel bestaat uit een aantal specifieke eisen waaraan de huisvesting moet voldoen. Huisvestingslocaties worden periodiek gecontroleerd. De SNF-norm is opgenomen in paragraaf 3.5 bij de algemene voorwaarden voor het verkrijgen van een vergunning.

3.2 Locaties

3.3 Huisvesting door woningcorporaties

De taak van woningcorporaties is vastgelegd in de Woningwet. Dit is het bouwen, beheren en verhuren van woonruimte met een betaalbare huur voor doelgroepen die dit zelf niet kunnen organiseren. Dit betekent dat ook arbeidsmigranten gehuisvest kunnen worden door woningcorporaties.

3.4 Leefbaarheid

Integratie van short-stay arbeidsmigranten lijkt niet haalbaar. Vanuit deze groep arbeidsmigranten is weinig behoefte tot contact met de omwonenden. Zij draaien lange dagen, doen fysiek zwaar werk en na een dag werken is er weinig energie over om sociale of sportieve activiteiten te ondernemen. Ook voor het leren van de Nederlandse taal is de verblijfsduur te kort.

Bij de arbeidsmigranten die zich hier permanent vestigen of zich voor langere tijd huisvesten in de gemeente Waadhoeke worden geacht te investeren in taal en integratie. Langdurige vestiging in dorpen en wijken wordt gezien als een kans. Het aanbod om wegwijs te worden in de gemeente Waadhoeke moet zo laagdrempelig mogelijk georganiseerd worden. Ook werkgevers, uitzendorganisaties, huisvesters en bewoners dragen een verantwoordelijkheid voor de leefbaarheid van de dorpen.

3.5 Voorwaarden voor huisvesting

Om een goed woon- en leefklimaat voor zowel reguliere bewoners als arbeidsmigranten te waarborgen heeft de gemeente besloten vooralsnog geen nieuwe vergunningen kamergewijze verhuur te verlenen en een onderzoek uit te voeren naar de effecten van beperking kamergewijze verhuur op alle doelgroepen.

In het geval van maatwerklocaties moet aan alle onderstaande voorwaarden worden voldaan om een vergunning te krijgen.

Algemene voorwaarden

• •

  De SNF-norm is de minimale kwaliteitseis van huisvesting waaraan moet worden voldaan bij vergunningverlening.

• •

  De eigenaar zorgt voor periodieke kwaliteitscontrole van de huisvesting. Dit betreft niet enkel de binnenkant van de accommodatie, maar ook de buitenkant (tuin, parkeerplaats, afval).

• •

  De eigenaar zorgt voor een vast aanspreekpunt voor omwonenden en dorpsbelangenorganisatie of wijkraad met een telefoonnummer dat 24/7 bereikbaar is bij calamiteiten (afspraken over beheer en toezicht kunnen onderdeel van de vergunning worden gemaakt).

• •

  Maatwerklocaties binnen de bebouwde kom: tot maximaal 50 arbeidsmigranten in een gebouw.

• •

  Maatwerklocaties buiten de bebouwde kom: maximaal aantal van 150 short-stay arbeidsmigranten per locatie, met een maximum van 50 arbeidsmigranten per gebouw en/of kleinere wooneenheden op een gescheiden deel van het terrein.

• •

  Arbeidsmigranten moeten beschikken over eigen voorzieningen (toilet, badkamer en evt. keuken) per appartement (max. 4 personen).

• •

  Bij iedere vergunning voor huisvesting van short-stay arbeidsmigranten wordt een convenant getekend (zie hierna).

• •

  Bij de besluitvorming omtrent de vergunningaanvraag wordt het advies van belanghebbenden meegewogen.

• •

  Bij elke accommodatie wordt voldaan aan de een goede ruimtelijke ordening inclusief de parkeernorm.

Bij iedere vergunning voor huisvesting van short-stay arbeidsmigranten wordt een convenant getekend ter voorkoming van uitbuiting van arbeidsmigranten, de zorg voor goede huisvesting (SNF-keurmerk), voor een goede prijs en worden de werknemers die huren geregistreerd door de werkgever. Het regelen van goede, voldoende en gespreide huisvesting is een gedeelde verantwoordelijkheid. Het is daarom van belang om de te maken afspraken niet enkel in gemeentelijk instrumentarium te verankeren, maar ook met aanbieders van huisvesting, werkgevers en uitzendorganisaties prestatieafspraken te maken.

4.1 SNF-inhuur register

Stichting Normering Flexwonen (SNF) kent twee normen: de ‘reguliere’ norm voor huisvesting van arbeidsmigranten en de norm voor het SNF-inhuurregister. Een organisatie die zelf geen huisvesting beheert, maar alle huisvesting ten behoeve van arbeidsmigranten inhuurt bij SNF-goedgekeurde ondernemingen kan zich aanmelden voor het SNF-inhuurregister. De organisatie dient dan te voldoen aan de eisen voor het SNF-inhuurregister en jaarlijks aan te tonen dat voor alle arbeidsmigranten huisvesting wordt gerealiseerd bij SNF-goedgekeurde partijen. De reguliere SNF-norm voor accommodaties maakt onderdeel uit van de geadviseerde algemene voorwaarden om een vergunning te krijgen van de gemeente.

4.2 Wervings- en huisvestingsbeleid

Het is aan werkgevers, uitzendorganisaties en huisvesters om zoveel mogelijk arbeidsmigranten met een lange(re) verblijfsduur in dorpen en wijken te huisvesten (maatwerklocaties) en bij te dragen aan de verplaatsing van huisvesting van short-stay buiten de kernen. De werkgevers en uitzendorganisaties moeten ook bijdragen door in te zetten op de werving van met name long-stay arbeidsmigranten. Dit kan mogelijk door andere vormen van werkgelegenheid naar de gemeente Waadhoeke proberen te krijgen, slimme combinaties te maken tussen verschillende bedrijfstakken en/of opleidingsmogelijkheden aan te bieden waardoor mensen in het winterseizoen ander werkaanbod kunnen accepteren.

4.3 Leefbaarheid

Het samen leefbaar houden van dorpen en wijken is een verantwoordelijkheid van alle partijen. Deze verantwoordelijkheid wordt vastgelegd in het convenant. Dorpsbewoners kunnen bijvoorbeeld bijdragen door arbeidsmigranten wegwijs te maken als ‘buddy’. Werkgevers kunnen werktijd beschikbaar stellen voor het volgen van een taalcursus. De aanbieder van huisvesting kan ook letten op de uitstraling van het erf. De jobcoach van de uitzendorganisatie kan het eerste contact leggen tussen arbeidsmigrant en de rechtstreekse buren. Dit totale netwerk in dorpen en wijken is inzetbaar en moet benut worden om tot een prettige woonomgeving voor zowel reguliere bewoners als arbeidsmigranten te komen.

Door deze intentie en gezamenlijke verantwoordelijkheid in het convenant op te nemen, kunnen partijen elkaar hierop blijvend aanspreken. Daarbij is het van belang om periodiek contact met elkaar te hebben, ook als er (nog) niks aan de hand is. De vorm waarin dit gebeurt kan en zal verschillen per dorp of wijk, maar in het convenant kan afgesproken worden dat de gemeente het initiatief neemt om per kern waar huisvesting plaatsvindt dit overleg te faciliteren.

4.4 Registratie

De gemeente kan BRP-controles uitvoeren om te kijken of tijdelijke werknemers zich inderdaad registreren, maar hiervoor is inzicht nodig in de verblijfsadressen. De aangesloten partijen zullen de hiervoor benodigde gegevens aanleveren bij de gemeente binnen de kaders van de privacyregelgeving.

5.1 Registratie

Inzicht in de verblijfplaats van arbeidsmigranten is belangrijk in het geval van calamiteiten. Ook vergroten de inkomsten van de gemeente uit het Gemeentefonds vanuit het Rijk door inschrijving in de BRP.

Inschrijving arbeidsmigranten BRP:

• •

  In de BRP van hun werknemers vanaf een verblijf langer dan 4 maanden.

• •

  Werkgevers worden actief benaderd om medewerkers zich in te laten schrijven vanaf het moment dat zij in Nederland aankomen. Indien arbeidsmigranten korter dan 4 maanden verblijven in Nederland, kunnen zij zich inschrijven als niet-ingezetene bij een RNI-loket. Dit kan bijvoorbeeld in Leeuwarden.

• •

  De inschrijving wordt actief gefaciliteerd door inschrijfmomenten te organiseren op de locaties van de werkgevers.

• •

  Afspraken worden gemaakt met werkgevers en uitzendorganisaties over hoe omgegaan wordt met uitschrijving uit de BRP. Soms stopt een dienstverband abrupt en schrijft een arbeidsmigrant zich niet uit. De gemeente kan ambtshalve uitschrijven, maar daarvoor is een signaal nodig van de uitzendorganisatie of werkgever om vervuiling van de BRP te voorkomen.

• •

  Aanbieders van logies zijn verplicht te voldoen aan de wettelijke eisen van registratie en het bijhouden van een nachtregister. Dit ook met oog op mogelijke calamiteiten.

5.2 Vergunningen

Vooralsnog worden er geen nieuwe vergunningen kamergewijze verhuur verleend en zal er een onderzoek worden uitgevoerd naar de effecten van beperking kamergewijze verhuur op alle doelgroepen.

Handhaving voorkomt uitwassen en stimuleert kwalitatieve, professionele huisvesting. De gemeente heeft hiervoor, in de vorm van een coördinator huisvesting arbeidsmigranten, een duidelijk aanspreekpunt voor alle betrokkenen en belanghebbenden.

Voor het intensiveren van toezicht op alle woonvormen die vergund zijn zetten we voldoende capaciteit in. Ook het handhavend optreden op niet vergunde situaties of overlastsituaties moet steeds direct kunnen worden opgepakt.

Door het realiseren van voldoende capaciteit wordt er voor gezorgd dat de gemeente adequaat kan optreden in situaties waar sprake is van strijd met het beleid en/of van overlast. De gemeente zorgt hiermee ook voor directe en korte lijnen tussen de dorpen en wijken en daarmee voor voldoende communicatie.

Bestaande initiatieven met vergunning

Bestaande initiatieven waarvoor al een vergunning is afgegeven, worden aangeschreven dat na het verlopen van de huidige periode van de vergunning deze niet verlengd zal worden.

Bestaande initiatieven zonder vergunning

Een bestaand initiatief zonder vergunning kan een vergunning aanvragen, mits het een aanvraag betreft voor een maatwerklocatie en mits voldaan kan worden aan de gestelde voorwaarden in paragraaf 3.5. Indien de huisvestingssituatie niet voldoet geldt het reguliere handhavingsregime van de gemeente.