Permanente link
Naar de actuele versie van de regeling
http://lokaleregelgeving.overheid.nl/CVDR725206
Naar de door u bekeken versie
http://lokaleregelgeving.overheid.nl/CVDR725206/1
Informatiebeveiligingsbeleid De BedrijfsvoeringsPartner
Geldend van 08-10-2024 t/m heden
Intitulé
Informatiebeveiligingsbeleid De BedrijfsvoeringsPartnerDOEL
Dit Informatiebeveiligingsbeleid geeft richting aan de manier waarop binnen De BedrijfsvoeringsPartner in opdracht van de gemeenten Barendrecht, Albrandswaard en Ridderkerk wordt gezorgd voor een adequate informatiebeveiliging en de borging daarvan. Dit beleid bevat daarom uitgangspunten, de organisatie en verantwoordelijkheden ten aanzien van informatiebeveiliging.
BEREIK
Dit Informatiebeveiligingsbeleid is van toepassing op De BedrijfsvoeringsPartner en alle uit te voeren processen, organisatieonderdelen, objecten, informatiesystemen en gegevens(verzamelingen), inclusief gegevensverwerking door De BedrijfsvoeringsPartner, zowel voor de interne organisatie als voor de gemeenten Barendrecht, Albrandswaard en Ridderkerk. Het is ook van toepassing op de gegevensverwerking die bij leveranciers c.q. in de Cloud zijn of worden ondergebracht.
Dit beleid richt zich op de kaders voor informatiebeveiliging. Voor de nadere invulling daarvan worden aanvullende beleidsstukken opgesteld (zie ook relatie met andere producten).
Dit beleid zal in een per gemeente aangepaste versie ter besluitvorming worden voorgelegd aan de gemeenten Barendrecht, Albrandswaard en Ridderkerk.
DOELGROEP
Dit beleid is gericht op degenen die direct betrokken zijn bij het vaststellen en uitvoeren van het informatiebeveiligingsbeleid, zoals: Bestuur en management van De BedrijfsvoeringsPartner en de 3 gemeenten en functionarissen rond informatiebeveiliging en privacy.
Dit document geeft inzicht aan inwoners en anderen hoe er bij De BedrijfsvoeringsPartner met informatiebeveiliging wordt omgegaan.
Dit Informatiebeveiligingsbeleid is openbaar en is beschikbaar voor proceseigenaren (lijnmanagement), applicatiebeheerders, externe partijen, ketenpartners, medewerkers en andere belanghebbende(n).
VERSIE
v0.8, 16 mei 2024
VERSIEBEHEER
Het beheer van dit document berust bij de Chief Information Security Officer (CISO).
RELATIE MET ANDERE PRODUCTEN
Dit Informatiebeveiligingsbeleid heeft een relatie met:
- –
De resolutie informatieveiligheid VNG;
- –
Eenduidige Normatiek Single Information Audit (ENSIA);
- –
De volgende maatregelen uit de Baseline Informatiebeveiliging Overheid;
- o
Control: 5.1.1;
- o
Control: 5.1.2;
- o
Control: 6.1.1;
- o
Overheidsmaatregel: 5.1.1.1;
- o
Overheidsmaatregel: 5.1.2.1;
- o
Overheidsmaatregel: 6.1.1.1.
- o
- –
De Algemene verordening gegevensbescherming (Avg), die passende beveiligingsmaatregelen voor persoonsgegevens vereist (Art 5 lid 1 onder f en Art 32 lid 1) en ook aantoonbaarheid, evaluatie en aanpassing van de maatregelen (Art 24 lid 1);
- –
De Wet Politiegegevens, die passende beveiligingsmaatregelen vereist (Art 4a lid 2), die nader zijn uitgewerkt in:
- o
het Besluit Politiegegevens dat onder andere de evaluatie en actualisering van beveiligingsmaatregelen vereist; (art 6:1a)
- o
het Besluit Politiegegevens Boa’s met nadere bepalingen, onder andere omtrent autorisaties. (Art 3 lid 2)
- o
- –
Mandaatregelingen voor verlening van mandaat en volmacht aan functionarissen van De BedrijfsvoeringsPartner.
- –
Het privacybeleid.
Dit Informatiebeveiligingsbeleid heeft verder relatie met beleidsdocumenten en procedures, waarin dit beleid nader is uitgewerkt. De CISO houdt een overzicht bij van deze beleidsdocumenten, zoals bijvoorbeeld:
- 1.
Beleid personele beveiliging
- 2.
Gedragsregels/Handreiking “Veilig omgaan met informatie”
- 3.
Fysiek toegangsbeleid
- 4.
Beleid Logisch Toegangsbeleid
- 5.
Beleid mobiele apparatuur en telewerken
- 6.
Loggingbeleid
- 7.
Cryptografiebeleid
- 8.
Bedrijfscontinuïteitsplan
- 9.
Procesbeschrijvingen, zoals die voor incident- en wijzigingsbeheer, datalekken etc.
Tenslotte heeft dit informatiebeveiligingsbeleid een relatie met het Privacybeleid.
VASTSTELLING EN INWERKINGTREDING
Dit Informatiebeveiligingsbeleid wordt vastgesteld door het Bestuur van De BedrijfsvoeringsPartner en wordt na vaststelling uitgevoerd. Het Informatiebeveiligingsbeleid is vastgesteld door:
1: INLEIDING
De BedrijfsvoeringsPartner werkt met gevoelige gegevens van inwoners en medewerkers. Daarnaast verwerkt zij ook met andere gegevens waarvan de beveiliging belangrijk is voor de rechtmatige uitvoering van gemeentelijke taken. Te denken valt aan het BSN, gegevens in de BRP, gezondheidsgegevens bij Wmo en Jeugdwet, concurrentiegevoelige gegevens bij aanbestedingen en de financiële en betaaladministratie.
Onder informatiebeveiliging van De BedrijfsvoeringsPartner verstaan we de passende bescherming van vertrouwelijkheid, integriteit en beschikbaarheid (“BIV”) van informatie die door of onder verantwoordelijkheid van De BedrijfsvoeringsPartner wordt verwerkt:
- •
Vertrouwelijkheid: Dit gaat over de gevoeligheid van gegevens en de schade wanneer deze “op straat” komen te liggen of in handen van onbevoegden. Een hoge vertrouwelijkheid is bijvoorbeeld nodig voor gezondheidsgegevens in Wmo- en Jeugdwetaanvragen.
- •
Integriteit: Dit gaat over de juistheid, actualiteit en authenticiteit van gegevens en de schade wanneer gegevens onbevoegd worden gewijzigd. Een hoge integriteit is bijvoorbeeld nodig bij betalingsgegevens met een frauderisico.
- •
Beschikbaarheid: Dit gaat over de beschikbaarheid van informatie voor de bedrijfsprocessen en de schade die ontstaat wanneer een bedrijfsproces tijdelijk niet uitgevoerd kan worden. Een hoge beschikbaarheid is bijvoorbeeld nodig bij de basisregistraties.
Onder het verwerken van informatie wordt ook het verzamelen, bewaren, raadplegen, gebruiken, verstrekken en vernietigen van informatie verstaan.
Informatiebeveiliging is nodig om een goede werking van werkprocessen van de BAR-organisatie en samenwerking met andere organisaties mogelijk te maken in de maatschappelijke context waarin De BedrijfsvoeringsPartner zich beweegt.
RELATIE TUSSEN INFORMATIEBEVEILIGING EN PRIVACY
Er is nauwe samenhang tussen informatiebeveiliging en privacy. De burger heeft recht op eerbiediging en bescherming van zijn persoonlijke levenssfeer en een zorgvuldige omgang met zijn persoonsgegevens. Dit vraagt een adequate beveiliging van deze persoonsgegevens en het respecteren van de geldende privacywetgeving. Het beschermen van persoonsgegevens is het gemeenschappelijke domein waar informatiebeveiliging en privacy samenkomen.
Dit informatiebeveiligingsbeleid beschrijft hoe alle informatie van de organisatie wordt beschermd, waaronder persoonsgegevens. Het borgen van de privacyaspecten van persoonsgegevens is gevat in een afzonderlijk privacybeleid.
In de praktijk is er een nauwe samenwerking tussen informatiebeveiliging en privacy, bijvoorbeeld bij bewustwording en training van medewerkers en bij het adviseren over en beoordelen van nieuwe applicaties.
2: ROLLEN EN VERANTWOORDELIJKHEDEN
DE BEDRIJFSVOERINGSPARTNER1
Het bestuur is bestuurlijk eindverantwoordelijke voor de Informatieveiligheid & Privacy (IV&P) die door de BAR-organisatie wordt uitgevoerd voor de 3 gemeenten. Met andere woorden zij bewaakt of gemeentelijke informatiebeveiligingsdoelstellingen worden/zijn gerealiseerd door De BedrijfsvoeringsPartner. In die hoedanigheid stelt zij beleid vast, waarin wordt aangegeven hoe zij met die verantwoordelijkheid wil omgegaan.
De directeur van De BedrijfsvoeringsPartner is ambtelijk eindverantwoordelijk voor de uitvoering van het informatiebeveiligingsbeleid. De directeur geeft invulling aan die verantwoordelijkheid door het omzetten van het beleid in doelstellingen en plannen, de integratie daarvan in de processen van de organisatie, toewijzing van rollen en verantwoordelijkheden, het ter beschikking stellen van middelen, het bekendmaken van het beleid en het belang daarvan, het aansturen en ondersteunen van medewerkers bij en het toezien op uitvoering van het beleid, evaluatie en bijstelling van de aanpak van informatiebeveiliging en beheersingsmaatregelen.
Daarbij wordt de directeur ondersteund door de organisatie, namelijk door:
- –
alle medewerkers die elk verantwoordelijk zijn voor het uitvoeren van het informatiebeveiligingsbeleid als onderdeel van hun professionele verantwoordelijkheid. Om hen daarbij te ondersteunen is er een beleidsdocument “Veilig omgaan met informatie en bedrijfsmiddelen”, waarin gedragsregels staan voor medewerkers, en worden medewerkers bewust gemaakt van hun rol/bijdrage en geïnformeerd over hoe zij deze kunnen uitvoeren/leveren, zowel bij indiensttreding als op basis van regelmatige bewustwordings- en leerinterventies. Daarvoor wordt jaarlijks een programma opgesteld door de Coördinerend Privacy Officer (CPO) en de CISO;
- –
leidinggevenden/proceseigenaren die
- o
verantwoordelijk zijn voor de uitvoering van het informatiebeveiligingsbeleid en beheersmaatregelen binnen hun clusters en teams. Informatiesystemen die door meerdere organisatieonderdelen worden gebruikt vallen onder de verantwoordelijkheid van de door de directie aangewezen systeemeigenaar;
- o
zorgen voor adequate inrichting van werkprocessen en aansturing van medewerkers (1e verdedigingslinie);
- o
toezien op de naleving van het beleid en bevorderen van beveiligingsbewustzijn;
- o
onderdelen van beheersmaatregelen uitvoeren, zoals (het bevestigen van) de dataclassificatie voor processen en applicaties van de clusters en teams, het beoordelen van toegangsrechten, etc.;
- o
relevante wettelijke, statutaire, regelgevende en contractuele eisen voor hun informatiesystemen vaststellen, documenteren en actueel houden;
- o
processpecifieke borgings-/controleactiviteiten uitvoeren, vaak samenhangend met processpecifieke applicaties;
- o
processpecifieke beheersmaatregelen uitvoeren, bijvoorbeeld voortvloeiend uit wetgeving, zoals over basisregistraties, waardedocumenten (zoals reisdocumenten/rijbewijzen), DigiD en SUWI;
- o
verantwoordelijk zijn voor het nemen van maatregelen om beveiligingsincidenten binnen hun clusters en teams te voorkomen.
- o
- –
de Chief Information Security Officer (CISO), die
- o
het opstellen, de uitvoering, evaluatie en bijstelling van het beleid en de jaarlijkse verbetercycli coördineert;
- o
de implementatie, uitvoering en borging van beheersmaatregelen coördineert;
- o
rapporteert daarover en over beveiligingsincidenten aan de Stuurgroep I&P en is bevoegd rechtstreeks te verslag te doen aan de gemeentesecretaris en het bestuur;
- o
de Stuurgroep IV&P en management gevraagd en ongevraagd adviseert over informatiebeveiliging in brede zin;
- o
beveiligingsincidenten registreert in een incidentenregister en de afhandeling en evaluatie hiervan coördineert;
- o
beveiligingsbewustzijn bevordert in de gehele organisatie;
- o
coördineert de activiteiten van ISO’s ook inhoudelijk.
- o
- –
de Information Security Officer(s) (ISO’s), die:
- o
op operationeel niveau gevraagd en ongevraagd adviseert en ondersteunt bij de uitvoering van het informatiebeveiligingsbeleid en jaarplan en de implementatie en uitvoering van beheersmaatregelen, zoals het beoordelen van kwetsbaarheden, de afhandeling en evaluatie van datalekken, het bevorderen van veiligheidsbewustzijn;
- o
optreedt als coördinator ENSIA.
- o
- –
deFunctionaris Gegevensbescherming (FG), die toezicht houdt, kaders aangeeft, informeert en adviseert vanuit zijn/haar wettelijke taak conform de Avg en de Wpg en daarover rapporteert aan de Stuurgroep IV&P en bevoegd is rechtstreeks verslag te doen aan de gemeentesecretaris en het dagelijks bestuur van De BedrijfsvoeringsPartner;
- –
deCoördinerend Privacy Officer (CPO), die
- o
het opstellen, de uitvoering, evaluatie en bijstelling van het beleid en de jaarlijkse verbetercycli coördineert;
- o
de implementatie, uitvoering en borging van beheersmaatregelen coördineert;
- o
De Stuurgroep I&P en management gevraagd en ongevraagd adviseert over privacy/gegevensbescherming in brede zin;
- o
De afhandeling en evaluatie van datalekken, verzoeken van betrokkenen en van de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) coördineert;
- o
daarover en over datalekken rapporteert aan de Stuurgroep IV&P;
- o
privacybewustzijn bevordert in de gehele organisatie;
- o
de activiteiten van PO’s ook inhoudelijk coördineert.
- o
- –
Concerncontrol, die:
- o
interne audits coördineert, bijvoorbeeld: de Verbijzonderde Interne Controles (VIC) en het onderzoeksplan doelmatigheid en doeltreffendheid op basis van art. 213a van de Gemeentewet en interne audits op basis van art. 33 van de Wet Politiegegevens;
- o
externe audits coördineert, bijvoorbeeld de IT-audit in het kader van de controle van de jaarrekening en de externe audit op basis van art. 33 van de Wet Politiegegevens.
- o
- –
andere medewerkers die verantwoordelijk zijn voor specifieke onderdelen van het beleid, zoals het uitvoeren van specifieke beveiligingsmaatregelen en de bewaking daarvan. Deze specifieke taken en verantwoordelijkheden worden benoemd in de beschrijving van de beheersmaatregelen van de BIO.
Besturing door de Stuurgroep Informatieveiligheid en privacy (IV&P)
De Stuurgroep Informatieveiligheid en privacy (IV&P) geeft namens het bestuur sturing aan de uitvoering van het informatiebeveiligingsbeleid en heeft daarnaast een beleidsvoorbereidende rol. De Stuurgroep IV&P bestaat uit:
- –
Directeur De BedrijfsvoeringsPartner
- –
Teamleider Concern control
- –
Clustermanager Informatisering en automatisering (I&A)
- –
Functionaris Gegevensbescherming (FG)
- –
Coördinerend Privacy Officer (CPO)
- –
Chief Information Security Officer (CISO)
De voorzitter van de Stuurgroep IV&P, tevens directeur, gehoord de leden van de Stuurgroep:
- –
wijst de verantwoordelijkheden voor beheersmaatregelen toe aan functies binnen de organisatie;
- –
besluit over uitwerkingen van het informatiebeveiligingsbeleid in technische beleidsstukken, zoals toegangsbeleid, cryptografiebeleid, patchbeleid, etc.
- –
adviseert de directieraad over besluiten met betrekking tot de implementatie van beheersmaatregelen en acceptatie van (rest-)risico’s.
De CISO rapporteert functioneel in de Stuurgroep IV&P aan de directeur.
De CISO wordt ondersteund door:
- –
Information Security Officer(s) (ISO’s);
- –
verantwoordelijken voor beheersmaatregelen die door de Stuurgroep I&P aan hen zijn toegewezen;
- –
leidinggevenden voor de implementatie en borging binnen de clusters en teams.
Taken en verantwoordelijkheden zijn hier op hoofdlijnen beschreven en worden nader uitgewerkt in de documentatie van beheersmaatregelen, procedures etc.
3: UITGANGSPUNTEN EN KADERS
ORGANISATIEKADERS
Beleidsdocumenten en procedures
Dit Informatiebeveiligingsbeleid heeft een relatie met beleidsdocumenten en procedures, waarin dit beleid nader is uitgewerkt. De CISO houdt een overzicht bij van deze beleidsdocumenten, zoals bijvoorbeeld:
- 1.
Gedragsregels/Handreiking “Veilig omgaan met informatie”.
- 2.
Beleid Logische Toegangsbeveiliging.
- 3.
Cryptografiebeleid.
UITGANGSPUNTEN
Voor informatiebeveiliging gaat het Bestuur van De BedrijfsvoeringsPartner uit van de volgende uitgangspunten.
Naleving
Het Bestuur van De BedrijfsvoeringsPartner, de directeur, de CISO en de proceseigenaren (lijnmanagers) bevorderen de naleving van dit informatiebeveiligingsbeleid, de algehele communicatie en bewustwording (awareness) rondom informatieveiligheid.
Drie verdedigingslinies / Three lines of defense
Bij de toepassing van informatiebeveiliging staat het faciliteren van de werkprocessen van de organisatie voorop. Informatiebeveiliging dient hieraan een bijdrage te leveren door het veilig werken met informatie te faciliteren. Dat betekent dat Maatregelen zijn in balans met de te beschermen waarde of het belang zijn. Er moeten ‘doelmatige, zakelijke’ argumenten zijn om beveiligingsmaatregelen te treffen. Als er geen doelmatige argumenten zijn, worden er geen nieuwe maatregelen getroffen. Deze balans wordt gevonden op basis van een expliciete risicoafweging, d.w.z. de te nemen maatregelen voor informatieveiligheid zijn risico gedreven.
De organisatie wil aantoonbaar voldoen aan wet- en regelgeving. Het gaat daarbij met name om de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG), de Wet Politiegegevens (Wpg), wetten met betrekking tot basisregistraties, zoals de Basisregistratie Personen (BRP), de Archiefwet, maar ook om wetgeving met betrekking tot specifieke taken van de gemeente zoals de Wet Structuur Uitvoeringsorganisatie Werk en Inkomen (SUWI), de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en de Jeugdwet.
De Avg vereist in dit kader passende organisatorische en technische beveiligingsmaatregelen rekening houdend met de stand van de techniek, de kosten alsook de aard, omvang, context en de waarschijnlijkheid en ernst van risico’s (zie Avg art 32 lid 1) en ook aantoonbaarheid, evaluatie en aanpassing van de maatregelen en andere verplichtingen van de Avg (Art 5 lid 2; Art 24 lid 1).
De organisatie wil “in control” zijn, dat wil zeggen overzicht hebben en risico’s bewust nemen vanuit bestuurlijk niveau. Dit betekent dat eventuele (rest-)risico’s die niet afgedekt (kunnen) worden door beheersmaatregelen, bijvoorbeeld omdat zij niet proportioneel worden geacht, ter acceptatie worden voorgelegd aan de directieraad van de organisatie.
De organisatie past daarvoor de drie verdedigingslijnen toe vanuit Interne Controle:
- 1)
De beheersing van werkprocessen binnen de clusters en teams onder verantwoordelijkheid van de lijnmanager. Dat wil zeggen: werkprocessen op orde, passende werkinstructies en werken volgens afspraken.
- 2)
Borging/controle van beheersmaatregelen in de lijn, bijvoorbeeld door kwaliteitsfunctionarissen of teamleiders. Deze borgingsmaatregelen/controles hebben als doel vast te stellen en aan te tonen dat werkprocessen conform de afspraken verlopen en deze te evalueren en waar nodig aan te passen. Deze borging wordt voor informatiebeveiliging gecoördineerd door de CISO en uitgevoerd in de lijn op basis van een controleplan. Dit omvat ook de diverse audits vanuit ENSIA (Eenduidige Normatiek Single Information Audit).
- 3)
Interne en externe audits vanuit Concerncontrol, onder andere de Verbijzonderde Interne Controles (VIC) en controles/audits op basis van art. 213a van de Gemeentewet en art. 33 van de Wet Politiegegevens. Daaronder valt ook de evaluatie van de opzet, bestaan en werking van de 1e en de 2e verdedigingslinie.
Managementsysteem voor informatiebeveiliging (ISMS)
De BedrijfsvoeringsPartner doorloopt een plan-do-check-act cyclus voor de verbetering en beheersing van de verwerking van persoonsgegevens. Het doorlopen van deze cyclus vormt het managementsysteem voor informatiebeveiliging (ISMS). De plan-do-check-act cyclus wordt op het niveau van De BedrijfsvoeringsPartner en op het niveau van de beheersmaatregelen toegepast:
- o
Plan: inrichten en documenteren van de beheersmaatregelen en de organisatiebrede aanpak van informatiebeveiliging op basis van geldende normen, wettelijke eisen en risico’s voor de organisatie. (in termen van interne controle: de opzet, 1e verdedigingslinie)
- o
Do: aantonen van de uitvoering van beheersmaatregelen en de organisatiebrede aanpak van informatiebeveiliging. (in termen van interne controle: het bestaan, 1e verdedigingslinie)
- o
Check: de borging/controle en evaluatie van de beheersmaatregelen en de organisatiebrede aanpak van informatiebeveiliging met als criteria de volledige uitvoering van de maatregelen en de effectiviteit hiervan. Daarbij wordt ook rekening gehouden met de voortschrijdende ontwikkeling van de techniek en bedreigingen. Hieronder vallen ook interne en externe audits. (de werking, 2e en 3e verdedigingslinie)
- o
Act: het aanpassen en/of verbeteren van beheersmaatregelen en de organisatiebrede aanpak van informatiebeveiliging op basis van bovengenoemde evaluatie.
Het doorlopen van deze cyclus zorgt voor een adequate beheersing waarbij de organisatie aantoonbaar voldoet aan de BIO.
Beheersmaatregelen / Control Framework
De organisatie committeert zich aan de Baseline Informatiebeveiliging Overheid (BIO) die is vastgesteld voor alle overheidslagen. De BIO is gebaseerd op de beheersmaatregelen van de internationale norm ISO27001, die deels nader zijn uitgewerkt in overheidsmaatregelen.
Keuzes bij implementatie en aanpassing van de beheersmaatregelen, zoals die uit de BIO, zijn gebaseerd op een risicoafweging en worden proportioneel getroffen. Daarbij wordt onder andere rekening gehouden met de financiële mogelijkheden van de organisatie respectievelijk de deelnemende gemeenten. Voor de proportionele toepassing van maatregelen wordt gebruik gemaakt van een dataclassificatie. Daarmee kunnen beheersmaatregelen worden afgestemd op het risicoprofiel van de gegevens ten aanzien van de vertrouwelijkheid, integriteit en beschikbaarheid (“BIV”) van de gegevens.
De organisatie houdt een overzicht bij van de implementatie van de beheersmaatregelen uit de BIO. Wanneer gekozen wordt af te wijken van de BIO, wordt daarover besloten door de directeur van De BedrijfsvoeringsPartner.
Conform de eisen van de BIO wordt, waar van toepassing en indien mogelijk, gebruik gemaakt van de standaarden van het Forum Standaardisatie van de Nederlandse Overheid (https://www.forumstandaardisatie.nl/open-standaarden).
De organisatie werkt nauw samen met landelijke diensten voor gemeenten, zoals de Informatiebeveiligingsdienst (IBD).
Zowel in het overkoepelend (strategisch) informatiebeveiligingsbeleid en aanvullende beveiligingsbeleidsdocumenten moet ook verankering plaatsvinden naar aanvullende wet- en regelgeving of specifieke onderwerpen zoals beveiliging van Procesautomatisering (PA) en IoT.
Externe partijen
De BedrijfsvoeringsPartner verlangt dat externe partijen die gegevens in opdracht van de organisatie verwerken en ketenpartners waarmee gegevens van inwoners worden uitgewisseld aantoonbaar voldoen aan een vergelijkbaar niveau van informatiebeveiliging als De BedrijfsvoeringsPartner zelf. Het gaat daarbij bijvoorbeeld om IT-leveranciers, maar ook ketenpartners in bijvoorbeeld Wmo en Jeugdzorg, zoals zorginstellingen. Dit wordt gewaarborgd in juridische overeenkomsten, zoals verwerkersovereenkomsten.
MEDEWERKERS
Wanneer dit beleid en/of beheersmaatregelen eisen stellen aan taken en verantwoordelijkheden van medewerkers dan worden deze opgenomen in aanvullende individuele afspraken op functieniveau tussen de leidinggevende en de medewerker. Immers in de HR21 normfuncties zijn de werkzaamheden met betrekking tot informatiebeveiliging niet expliciet opgenomen. Deze specifieke werkzaamheden passen niet bij het karakter van een generieke functiebeschrijving waarin de werkzaamheden op hoofdlijnen zijn beschreven. Conflicterende taken en verantwoordelijkheden behoren hierbij te worden gescheiden.
Iedere medewerker, zowel vast als tijdelijk, intern of extern, (keten)partner of betrokkene, is verplicht waar nodig gegevens en applicaties te beschermen tegen ongeautoriseerde toegang (naleven informatiebeveiligingsbeleid), gebruik, verandering (manipulatie), openbaring, vernietiging, verlies of ongeautoriseerde overdracht. Bij (vermeende) inbreuken hierop dienen medewerkers dit te melden bij de helpdesk.
Iedere medewerker wordt geacht de gedragsregels van de organisatie te kennen en uit te dragen bij het uitoefenen van zijn of haar functie. We gaan uit van de eigen verantwoordelijkheid van medewerkers zowel vast als tijdelijk, intern of extern en overige betrokkene(n) voor hun gedrag binnen het vastgestelde beleid, de basisregels en geldende normenkaders.
4: DE AANPAK VAN INFORMATIEBEVEILIGING
JAARCYCLUS
Om de borging van het informatieveiligheidsbeleid en de daarvan afgeleide plannen te realiseren, doorloopt De BedrijfsvoeringsPartner de onderstaande Plan, Do, Check, Act (PDCA) cyclus, zowel organisatiebreed als per beheersmaatregel, resulterend in een Information Security Management System (ISMS).
Het ISMS wordt toegepast door in aansluiting bij (bestaande) bestuurs- en P&C-cycli jaarlijks:
- –
Plan: Een jaarplan met verbeterpunten op te stellen, rekening houdend met de organisatiestrategie en -doelstellingen, risico’s, regelgeving, de stand van de techniek en beschikbare middelen.
Het jaarplan voor informatiebeveiliging wordt opgesteld op basis van:
- o
evaluatie van de uitvoering en resultaten van het vorige verbeterplan;
- o
risicoanalyse t.a.v. informatiebeveiliging op basis van de separaat beschreven aanpak voor risicoanalyse die het identificeren, analyseren/beoordelen, evalueren en het nemen van maatregelen omvat;
- o
evaluatie van de implementatie van beheersmaatregelen ten opzichte van de BIO (GAP-analyse);
- o
informatiebeveiligingsincidenten;
- o
trends ten aanzien van bedreigingen, kwetsbaarheden en technologische mogelijkheden en maatschappelijke ontwikkelingen;
- o
het informatiebeveiligingsbeleid en evaluatie van de naleving daarvan;
- o
de strategie en doelstellingen van de organisatie.
- o
-
Het plan bevat meetbare doelen en een activiteitenplanning met verantwoordelijken, benodigde middelen, tijdslijnen en resultaten.
- –
Do: het jaarplan en beheersmaatregelen uit te voeren, waarbij beveiligingsmaatregelen worden ingevoerd en stapsgewijs worden verbeterd. De uitvoering van het jaarplan en de beheersmaatregelen wordt bewaakt. De CISO rapporteert daarover elk kwartaal via de Stuurgroep IV&P aan de directie. Waar nodig worden er aanvullende maatregelen genomen.
- –
Check: borgings-/controleacties uit te voeren om vast te stellen of de beheersmaatregelen volledig zijn geïmplementeerd en of zij effectief zijn. De borgings-/controle acties worden opgenomen in een controleplan, zodat alle geïmplementeerde maatregelen passend worden afgedekt. Ook de jaarlijkse controle op de technische naleving van beveiligingsnormen bij informatiesystemen, zoals kwetsbaarheidsanalyses/-scans en penetratietesten zijn onderdeel van dit controleplan. De CISO rapporteert elk kwartaal daarover en over incidenten en andere relevante gebeurtenissen via de Stuurgroep IV&P aan de directeur, vergezeld van verbetervoorstellen, waar van toepassing.
Voor geïmplementeerde onderdelen van het ISMS en geïmplementeerde beheersmaatregelen wordt bepaald of en zo ja hoe deze worden opgenomen in het auditplan van de organisatie. Jaarlijks wordt een auditplan (intern controleplan) opgesteld waarin wordt vastgelegd welke interne controles en audits in het komende jaar plaatsvinden en op welke informatiesystemen deze betrekking hebben.
Op basis van de rapportages van de CISO en audits wordt de informatieveiligheid geëvalueerd door de Stuurgroep IV&P. De voorzitter van de stuurgroep IV&P en neemt deze op basis daarvan besluiten over de verbetering van het managementsysteem en beheersingsmaatregelen. Dit mondt uit in het jaarverslag. Daarin wordt in lijn met de P&C-cyclus en ondersteund door een In Control Verklaring (ICV) gerapporteerd over het doorlopen van de beschreven PDCA-cyclus met betrekking tot informatieveiligheid. In deze rapportage worden ook andere voor informatieveiligheid en privacy relevante onderwerpen – zoals auditresultaten en de uitkomsten van interne controles – behandeld.
- –
Act: bij te sturen, te herprioriteren en/of aanvullende maatregelen te nemen of aanbevelingen te doen voor het volgende verbeterplan naar aanleiding van afwijkingen van plannen en beheersmaatregelen en andere ontwikkelingen, bijvoorbeeld in de maatschappij, wet- en regelgeving of techniek. Dit gebeurt met name in de Stuurgroep IV&P op basis van de adviezen van de CISO. Waar nodig vindt besluitvorming in de directie of op bestuurlijk niveau plaats. Daarmee zorgt de organisatie voor een continue verbetering van een passende informatiebeveiliging.
IMPLEMENTATIE OF VERNIEUWING VAN BEDRIJFSPROCESSEN
Naast deze jaarlijkse cyclus wordt bij de implementatie of vernieuwing van bedrijfsprocessen de beveiliging van informatie geborgd. Het gaat daarbij bijvoorbeeld om de implementatie van nieuwe taken, werkprocessen of nieuwe (versies van) applicaties. De CISO en CPO stellen daarvoor een proces op dat waarborgt dat nieuwe of vernieuwde bedrijfsprocessen voldoen aan het informatiebeveiligingsbeleid en dat de vereiste beheersmaatregelen daarvoor zijn geïmplementeerd. Dit proces bevat ten minste de volgende onderdelen:
- –
een dataclassificatie, waarin de eisen aan vertrouwelijkheid, integriteit en beschikbaarheid van de gegevens in het nieuwe of vernieuwde proces worden vastgesteld;
- –
een DPIA (Data Protection Impact Assessment, dan wel, Gegevensbeschermingseffectbeoordeling) wordt alleen uitgevoerd als deze verplicht is. De DPIA bestaat onder andere uit een analyse van risico’s voor betrokkenen en een onderbouwing van de rechtmatigheid van de nieuwe verwerking van persoonsgegevens;
- –
bij een hoge dataclassificatie wordt een risicoanalyse uitgevoerd, tenzij deze al in het kader van een DPIA is of wordt uitgevoerd. In een risicoanalyse worden risico’s geïdentificeerd en beoordeeld. Op basis daarvan beslist de proceseigenaar om een risico te accepteren, te beperken (te mitigeren), over te dragen (te verzekeren) of te vermijden (door de activiteit te staken);
- –
keuze van passende maatregelen om de informatiebeveiligingsrisico’s te beperken;
- –
acceptatie van eventuele restrisico’s door de directeur;
- –
bewaking van de uitvoering van de gekozen maatregelen ten aanzien van de risico’s die in de DPIA of in de risicoanalyse zijn vastgesteld.
SAMENWERKING
Specifieke informatie op het gebied van informatiebeveiliging van relevante expertisegroepen, leveranciers van hardware, software en diensten en de informatiebeveiligingsdienst voor gemeenten (IBD) wordt gebruikt om de informatiebeveiliging te verbeteren.
De organisatie heeft uitgewerkt met welke instanties contact wordt onderhouden en door wie. Dit overzicht wordt door de CISO beheerd en minimaal jaarlijks bijgewerkt.
EVALUATIE EN HERZIENING
Het Informatiebeveiligingsbeleid wordt ten minste elke drie jaar herzien op basis van:
- –
een evaluatie van het beleid;
- –
maatschappelijke ontwikkelingen en ontwikkelingen in de organisatiestrategie, wet- en regelgeving, de stand van de techniek en bedreigingen;
- –
organisatiestrategie en -doelstellingen;
- –
documentatie van de jaarlijkse verbetercycli (zie boven);
- –
terugkoppeling van belanghebbende partijen, bijvoorbeeld de gemeenteraad en de medezeggenschap;
- –
onafhankelijke beoordelingen (audits);
- –
aanbevelingen van relevante instanties, zoals toezichthouders (bijvoorbeeld de Autoriteit Persoonsgegevens), de VNG en de IBD.
5: PUBLICATIE EN WIJZIGINGEN
Dit document staat voor iedereen binnen De BedrijfsvoeringsPartner ter inzage op het intranet en wordt op aanvraag ter beschikking gesteld aan andere belanghebbenden. Dit document wordt periodiek geactualiseerd. De geactualiseerde versie wordt op het intranet gepubliceerd en de medewerkers worden daarop geattendeerd.
Ondertekening
Het Bestuur van De BedrijfsvoeringsPartner op 3 juli 2024
De secretaris,
H.T. van Bochove
de voorzitter,
M. Bianchi
BIJLAGE 1: ROLLEN EN NAMEN
Dit overzicht wordt ingevuld en bijgehouden door de CPO en de CISO en gepubliceerd op intranet. Hier is afgezien van het invullen van namen in verband met wijzigingen en de verspreiding van dit beleid.
Rol |
Naam |
Vervanger |
Directeur De BedrijfsvoeringsPartner |
|
|
Clustermanager I&A |
|
|
Teamleider Control |
|
|
Chief Information Security Officer (CISO) |
|
|
ENSIA Coördinator |
|
|
Technisch ISO (TISO) |
|
|
Information Security Officer (ISO) |
|
|
Coördinerend Privacy Officer (CPO) |
|
|
Privacy Officer |
|
|
Functionaris Gegevensbescherming (FG) |
|
|
Noot
1NB t.a.v. de rol van College van burgemeesters en wethouders bij vertaling van het beleid naar de gemeenten:
Het college van burgemeester en wethouders van elk van de deelnemende gemeenten is eindverantwoordelijk voor informatiebeveiliging binnen de gemeentelijke organisatie en legt daarover extern verantwoording af. Het college geeft richting aan het informatiebeveiligingsbeleid, bepaalt op hoofdlijnen welke informatiebeveiligingsrisico’s acceptabel zijn en welke informatiebeveiligingsrisico’s ze wil afdekken. De uitvoering van het informatiebeveiligingsbeleid is belegd bij het bestuur van de BAR-organisatie, conform de convenanten die de deelnemende gemeenten met de BAR-organisatie hebben afgesloten (zie privacybeleid bijlage 2). Daartoe is een mandaatbesluitregeling van toepassing (zie privacybeleid bijlage 3). Het college houdt toezicht op de uitvoering. Daarnaast legt het college van burgemeester en wethouders verantwoording af over de status van de informatiebeveiliging binnen de gemeente aan de landelijke toezichthouders en de gemeenteraad. Deze verantwoording bestaat in ieder geval uit een jaarlijkse zelfevaluatie (ENSIA[1]), de IT-audit in het kader van ENSIA, een verklaring van het college van burgemeester en wethouders (collegeverklaring) en een passage over informatiebeveiliging in het jaarverslag.
Ziet u een fout in deze regeling?
Bent u van mening dat de inhoud niet juist is? Neem dan contact op met de organisatie die de regelgeving heeft gepubliceerd. Deze organisatie is namelijk zelf verantwoordelijk voor de inhoud van de regelgeving. De naam van de organisatie ziet u bovenaan de regelgeving. De contactgegevens van de organisatie kunt u hier opzoeken: organisaties.overheid.nl.
Werkt de website of een link niet goed? Stuur dan een e-mail naar regelgeving@overheid.nl