Bomenbeleidsplan Zoeterwoude 2024

Het voorliggende Bomenbeleidsplan geeft aan hoe de gemeente Zoeterwoude wil omgaan met haar bomen. Door in te zetten op een samenhangend beleid, investeert de gemeente in haar groene karakter. Het Bomenbeleidsplan omvat inrichting en ontwerp, beheer en onderhoud, bescherming, regelgeving en communicatie.

Dit Bomenbeleidsplan is zowel bestemd voor inwoners als voor de gemeente, maar ook voor alle andere belanghebbenden bij de bomen in Zoeterwoude.

1.1 KADERS UIT WET- EN REGELGEVING

Om tot een goed Bomenbeleidsplan te komen, moet rekening worden gehouden met de diverse wettelijke kaders en beleidskaders, zowel nationaal, regionaal als eigen gemeentelijke kaders. Belangrijk hierbij is te vermelden dat op 1 januari 2024 de Omgevingswet in werking treedt. Alle bestaande wetten voor de openbare ruimte, waaronder de Wet natuurbescherming, worden hierin opgenomen. De kaders uit deze wetten zijn nog steeds van toepassing.

De gemeentelijke regels rond bomen zijn in een aparte Bomenverordening vastgelegd. De bomenregels gaan in 2024 over naar het omgevingsplan.

1.2 BELANG VAN BOMEN

Bomen vertegenwoordigen, als groen inrichtingselement, een grote waarde voor de leefomgeving. Bomen zijn belangrijke herkenningspunten, bijvoorbeeld omdat ze een specifieke groei- of snoeivorm hebben of omdat ze van een bijzondere soort zijn. Bomen markeren bijzondere plekken. Ze vertellen de geschiedenis van het dorp of benadrukken de cultuurhistorische waarde van een locatie. Bomen maken van de gemeente Zoeterwoude een fijne plek om te wonen, werken en recreëren.

Groen is gezond. Mensen voelen zich zowel geestelijk als lichamelijk beter in een groene leefomgeving. Een groene omgeving met veel bomen nodigt uit om erop uit te gaan of voor kinderen om buiten te spelen. Uit onderzoek blijkt dat gezondheidsklachten met 0,15 procent dalen voor elke 10 procent meer groen in de omgeving.

Bomen zorgen daarnaast voor verkoeling op warme dagen, bieden schaduw als de zon fel schijnt, helpen bij een goede afvoer van regenwater, en dragen zo bij aan het klimaatbestendiger maken van de leefomgeving. Ook weerkaatsen en verstrooien ze geluidsgolven en helpen bij het filteren van (fijn)stof uit de lucht.

Iedere boom heeft een verhaal. En juist oude bomen vertellen het verhaal van vroeger. Over het ontstaan van het landschap, de gebruiken en het leven van toen. Oude en monumentale bomen zijn een erfenis van de generaties voor ons. Bijvoorbeeld de leilinden. Veel leilinden zijn oorspronkelijk geplant als zonnescherm. Ook aan het vee werd gedacht, de bomen langs de weilanden zorgden voor schaduw.

Economisch gezien hebben bomen een positieve invloed. Kijk je vanuit je woning uit op groen? Dan zorgt dit voor een waardevermeerdering van je woning van zo’n 7 procent. Helemaal goed is het als dit groen al ontwikkeld is en dus niet pas is aangeplant. Groen gaat vandalisme tegen en zorgt voor saamhorigheidsgevoel. Het verhoogt ook het veiligheidsgevoel. De verkeerssnelheid van weggebruikers neemt af op een weg waar bomen in een laan zijn geplant. Deze manier van planten, laanbeplanting, geeft een besloten gevoel. Weggebruikers nemen er minder risico. Een groep bomen aan het eind van een kale, rechte weg zorgt ervoor dat de weggebruiker eerder afremt en de kruising of bocht met een lagere snelheid nadert.

Niet alleen voor mensen zijn bomen van onschatbare waarde. Vogels, vleermuizen, vlinders en andere dieren en insecten schuilen en nestelen in de bomen. Gemeente Zoeterwoude werkt daarom met omringende gemeenten Leiderdorp, Leiden, Zoetermeer en Alphen aan den Rijn aan bijvriendelijk groenbeheer onder de noemer Groene Cirkel Bijenlandschap.

Tussen het buitengebied en bebouwing fungeren bomen als ‘groene stapstenen’ waarlangs planten en dieren zich kunnen verplaatsen en verspreiden. Ook dienen ze als oriëntatiepunt op de route van slaapplaats naar foerageergebied. Kortom: bomen halen de natuur het dorp in.

De gemeente Zoeterwoude is doordrongen van het belang van haar bomen voor de groene, openbare ruimte, zowel binnen als buiten de bebouwde kom. En ze wil de bomen daarom graag behouden, verbeteren en versterken.

1.3 VISIE OP BOMEN

De hoofdthema’s voor gemeente Zoeterwoude zijn de verbinding met het landschap, de biodiversiteit, en de boomstructuren als dragers van het groen.

De doorlopende boomstructuren zijn belangrijk voor de ruimtelijke en stedenbouwkundige ruggengraat van Zoeterwoude. Ook hebben de bomen een belangrijke esthetische en ecologische functie, als visuele en natuurlijke verbinding tussen de woonkernen en het omringende veenweidelandschap. Daarmee dragen deze bomen bij aan de biodiversiteit. Deze kan verder vergroot worden door in te zetten op meer diversiteit in boomsoorten en cultivars, voor zover het landschap en de groeiplaatsmogelijkheden dit toelaten.

Gemeente Zoeterwoude zet in op een degelijk bomenbestand met gezonde bomen, als drager van de groene hoofdstructuur.

De gemeente telt 9.443 inwoners (op 1 januari 2023, bron: CBS) en heeft een oppervlakte van 21,96 km² (waarvan 1,07 km² water). De gemeente beslaat diverse woonkernen, waarvan Zoeterwoude-Dorp en Zoeterwoude-Rijndijk de grootste zijn.

Het landschap van Zoeterwoude betreft een veenweidegebied, een zeer karakteristiek, puur Nederlands landschapstype. Het is ontstaan in de Middeleeuwen bij het ontginnen van veen. Tot het moment dat zich strandwallen gevormd hadden langs de kunst, vonden zeekleiafzettingen plaats op het veen. Vervolgens kon zich een zeekleivegetatie ontwikkelen waardoor het zogeheten veenmoeras ontstond van soms wel 7 meter dik. Bij riviertjes ontstonden moerasbossen met de eerste vestigingen op de oeverwallen langs veenstromen. Dorpen die in deze gebieden ontstonden, kregen soms een naam met ‘woude’. De naam Zoeterwoude geeft de oorsprong van het gebied dan ook aan als moerasbos bij een rivier. De bodem bestaat voornamelijk uit zeeklei op veen. De variatie in bodemgesteldheid en het zoutgehalte van het water zorgen voor de karakteristieke floristische samenstelling. De natuurwaarde van het landelijk gebied betreft vooral de rijkdom aan weidevogels en de specifieke flora en fauna.

Zoeterwoude is ontstaan vanuit zowel de diverse woonkernen die zich vormden op de ontginningsassen als de bewoning langs de dijk van de Oude Rijn. Langs de Oude Rijn werd rond 40 na Chr. een reeks forten van het Romeinse leger gerealiseerd. Onder andere bij het huidige Katwijk, Valkenburg, Leiderdorp, Leiden en Zwammerdam. Om deze forten met elkaar te verbinden, werd er op de zuidelijke oever van de Oude Rijn een weg aangelegd. Langs deze as ontstond langzaam bewoning.

De gemeente bestaat uit drie oude, afzonderlijke bewoningskernen, te weten Zoeterwoude-Dorp, Zuidbuurt en Zoeterwoude-Rijndijk. Het oude dorpscentrum van Zoeterwoude ontleent zijn waarde aan de kleinschalige, historische kern. De openbare ruimte in het centrum is beperkt, evenals de hoeveelheid groen. De verschillende kernen worden met elkaar verbonden door lange structuurlijnen, veelal met knotwilgen. Het grondwater staat hoog (0,5 tot 1,0 meter onder maaiveld) en het van oorsprong venige land verzakt vrij snel.

Zoeterwoude-Dorp is aanvankelijk uitgebreid in zuidelijke richting met de vooroorlogse woningbouw van Dorp Zuid uit de (in stedenbouwkundig opzicht) karakteristieke periode van de klassieke uitbreidingen. Kenmerkend zijn de kleine buurtjes met weer elk hun eigen karakter. In westelijke richting is achtereenvolgens uitgebreid met Westwout, de Vogelweide en de Bloemenweide.

Zuidbuurt is in dezelfde periode in oostelijke richting uitgebreid met Zonnegaarde, en Zoeterwoude-Rijndijk met het woongebied ‘De Goede Herder’, bedrijventerrein ‘De Grote Polder’ en de nieuwste wijk ‘Verde Vista’. Deze wijken kunnen aangeduid worden als moderne uitbreidingen. Kenmerkend voor deze uitbreidingen is een opzet met veel ruimte en rust. Bewoners beschikken veelal over voor- en achtertuinen. Het beeld van de openbare ruimte wordt bepaald door groen. Karakteristiek voor de gemeente zijn de diverse kaasboerderijen en de woon-en-leefgemeenschap voor mensen met een verstandelijke handicap.

2.1 WIJKINDELING

Zoeterwoude is voor de organisatie van het beheer ingedeeld in 15 wijken. De kaart geeft de schematische wijkindeling aan.

Westwout

Westwout is gebouwd in de jaren 1960-1970. De wijk is opgezet met een duidelijke rechtlijnige verkaveling. De rand aan de westzijde van de wijk is een robuuste groenstrook met fiets- en wandelpad (Balkenpad). Samen met de Ambachtsherenweg en de Dirk van Santhorstweg vormt dit de groene hoofdstructuur.

Er is weinig openbaar groen aanwezig en dus relatief weinig bomen. Het weinige groen in de wijk wordt gecompenseerd door de grote tuinen bij de woningen.

Vogelweide

Vogelweide is een wijk uit 1970-1980, een zogenaamde bloemkoolwijk met veel slingerende straten en hofjes. In de wijk staan veel bomen van de 1e en 2e grootte (1e grootte zijn bomen met een eindhoogte van meer dan 15m, 2e grootte bomen worden 8-15m, 3e grootte bomen blijven kleiner dan 8m). Door de smalle straten staan deze bomen vaak dicht bij gevels. Ze veroorzaken nu veel overlast door schaduw en de kronen die over balkons hangen of tegen de gevels schuren. De waterpartijen in de wijk zijn de plaatsen waar ook robuuster groen aanwezig is.

Bloemenweide

De Bloemweide is gebouwd in 1980-1990 en bevat weinig openbaar groen. De robuuste groenstroken met bomen bevinden zich aan de west- en oostzijde van de wijk. Kenmerkend zijn de knotwilgen langs enkele sloten midden in de wijk.

Dorp-centrum

De uitstraling van het groen is in dit gedeelte van het dorp een belangrijk visitekaartje. Er zijn weinig echte boomstructuren aanwezig. Wel heeft het centrum grote groenstroken waar enkele oude bomen staan.

Dorp-Noord, Dorp-Zuid en Blankaartpark

In deze wijken is weinig ruimte voor bomen en groen. De aanwezige bomen staan in trottoirs en/of grote groenstroken. Bij renovatie van de buitenruimte in deze gebieden is het belangrijk om te zorgen voor ondergrondse groeiplaatsinrichting voor de bomen.

Zuidbuurt

De Zuidbuurt heeft geen boomstructuur, dit heeft te maken met de beperkte beschikbare ruimte. Bomen staan voornamelijk in groenstroken en hofjes. Door bomen in de voortuinen van de woningen heeft de Zuidbuurt wel een groene uitstraling.

Westeinde, Weipoort en Gelderswoude

In het buitengebied worden de boomstructuren voornamelijk bepaald door de knotwilgen langs de wegen. Het Weddepad heeft de duidelijkste boomstructuur met de populieren en essen langs de weg. De Weipoortseweg heeft een boomstructuur bestaande uit wilgen, essen en elzen.

De bomen komen wel onder druk te staan in het buitengebied door het verbreden van de wegen. De bermen worden steeds smaller en dat betekent dat de groeiomstandigheden voor de bomen verslechteren.

Meerburg

De nieuwe wijk Verde Vista is zo goed als gereed. De boomstructuur wordt gekenmerkt door de bijvriendelijke linden langs de Stadhouderslaan (in het kader van ‘Zoeterwoude zoemt’) en de aansluitingen op de zijstraten met kleinere bomen.

De Goede Herder

Bomen staan voornamelijk in de hofjes. In de smalle straten zijn geen bomen aanwezig. Wel staan er bomen op de hoeken van straten omdat daar de ruimte wel aanwezig is. Bijzondere bomen staan hier nog in de oude parochietuin. Deze bomen staan ook opgenomen in de 'lijst waardevolle gemeentelijke bomen’.

Hoge Rijndijk

De Hoge Rijndijk is na de renovatie qua groen een visitekaartje geworden voor Zoeterwoude. Naast de prachtige vakken met vaste planten wordt de Hoge Rijndijk aangekleed met een diverse bomenstructuur.

Rijnegom en Hoge Rijndijk oost

De duidelijke bomenstructuren in deze wijken liggen voornamelijk langs de Nassaulaan, Oranjelaan en de Hoge Rijndijk. De overige straten zijn vrij smal en waar mogelijk staan hier (kleinere) bomen.

Oosthoek

Langs de hoge Rijndijk is een hoofdstructuur van platanen aanwezig. De bomen staan tussen het fietspad en de weg. De berm waarin ze staan is heel smal waardoor er geregeld overlast is van opdrukkende wortels. Dit zal een groter probleem worden in de toekomst als er geen maatregelen worden genomen.

Industriegebied Barrepolder (Heineken)

Het gehele terrein is in eigendom van Heineken. Het terrein heeft veel groen met daarin diverse bomen.

Industriegebied Grote Polder

De groenstructuur wordt hier bepaald door de bomenstructuur van voornamelijk essen in het midden van de Industrieweg. Rondom de Grote Polder is een parkachtig wandelgebied waar verschillende bomen staan die bijdragen aan het groene karakter en de structuur van het industrieterrein de Grote Polder.

2.2 HET BOMENBESTAND

Gemeente Zoeterwoude ziet het belang van haar bomen als dragers van de groene, openbare ruimte (zowel binnen als buiten de bebouwde kom) en wil deze graag behouden, verbeteren en versterken. De gemeente streeft naar behoud van haar huidige 0,54 boom per inwoner, voor zover dit de kwaliteit van de bomen niet in gevaar brengt.

Het landelijke gemiddelde is 0,5 boom per inwoner, waarbij de bomen in bosplantsoenvakken en private bomen overigens niet worden meegerekend. Antea Group brengt jaarlijks een ‘benchmark beheer openbare ruimte‘ uit, waarbij voor allerlei gemeentelijke gegevens (aantal inwoners, woningen, bomen, et cetera) een benchmark (gewogen gemiddelde) wordt berekend. Zo kunnen gemeenten zich onderling vergelijken.

Ter vergelijking: in de gemeenten Lisse, Noordwijkerhout en Weesp staat 0,4 boom per inwoner. Gemeente Zuidplas heeft 0,5 boom per inwoner en gemeente Leiderdorp telt er 0,6.

3.1 AMBITIE

Alle bomen in gemeente Zoeterwoude hebben waarde, maar ze zijn niet allemaal even waardevol. Door bomen in te delen in verschillende beleidsstatussen maakt de gemeente keuzes in de mate van aandacht en bescherming die elke boom krijgt. Zo kent elke status zijn eigen prioritering in inrichtingseisen, beheerintensiteit en beschermwaarde.

3.2 BELEIDSSTATUS BOMEN

Wat de precieze criteria en de randvoorwaarden per beleidsstatus zijn, is terug te vinden in bijlage B ‘Criteria boomstatus’.

3.3 BEBOUWINGSCONTOUR HOUTKAP

Onder de Omgevingswet wordt in de bescherming van bomen onderscheid gemaakt tussen bomen binnen en buiten de bebouwingscontour houtkap. Voorheen werd gesproken over binnen en buiten de bebouwde kom, waarbij de grens bepaald werd aan de hand van de Wegenverkeerswet. Buiten de bebouwingscontour houtkap gelden de rijksregels. Het toepassingsbereik van de rijksregels beperkt zich tot bomen in rijen van 20 of meer en houtopstanden van 10 are of meer. Voor bomen op erven en tuinen buiten de bebouwingscontour houtkap gelden de rijksregels niet.

De bomenregels zoals deze door de gemeente Zoeterwoude zijn opgesteld voor bomen binnen de bebouwingscontour houtkap gelden buiten de bebouwingscontour houtkap voor;

• •

  Bomen in rijen van minder dan 20 stuks.

3.4 VERGUNNING VOOR KAP VAN BOMEN

Voor de kap van bomen kan het zijn dat een omgevingsvergunning verplicht is. Voor waardevolle bomen en herplant-bomen is dit altijd het geval.

In een bomenstructuur is een omgevingsvergunning verplicht voor bomen met een stamdiameter van minimaal 25 cm.

De aanvraag omgevingsvergunning moet voorzien zijn van een goede onderbouwing voor de kap. De argumenten voor aanvraag tot kap worden afgewogen tegen de criteria van de betreffende beleidsstatus. Aan het afgeven van de kapvergunning is een plicht voor herplant gekoppeld. Kapaanvragen en kapvergunningen voor bomen die vallen binnen de omgevingsvergunning, activiteit kappen, worden gepubliceerd bij het gemeentenieuws.

Een vergunning zal, ongeacht de beleidsstatus van de boom, altijd verleend worden in het geval:

• •

  De boom een gevaar vormt voor de omgeving (de boom is instabiel);

• •

  Het een zieke boom is die een direct gevaar vormt voor de gezondheid van andere bomen;

• •

  De toekomstverwachting voor de boom minder dan 10 jaar is;

• •

  De conditie onomkeerbaar slecht is;

• •

  De boom dermate beschadigd is dat de overlevingskansen onvoldoende zijn;

De situatie kan soms zo dringend zijn (acuut gevaar) dat de boom direct (zonder vergunning) gekapt moet worden (noodkap). De velling wordt achteraf in het plaatselijk weekblad gepubliceerd. Door een deskundige medewerker van de gemeente wordt van tevoren vastgesteld dat de kap noodzakelijk is.

Onder acuut gevaar wordt verstaan:

• •

  Instabiliteit als gevolg van bliksem-, storm- of aanrijschade, waardoor de boom een gevaar kan opleveren;

• •

  Aantasting door een ziekte die zich makkelijk verspreidt en dodelijk is voor de boom, zoals iepziekte;

• •

  Ernstige schadedreiging aan gebouwen, ondergrondse infrastructuur of verkeer.

Zoals in paragraaf 5.4 wordt beschreven worden alle bomen in Zoeterwoude cyclisch gecontroleerd. Bij deze inspectie wordt bekeken of bomen gebreken hebben. Indien bij de controle wordt geadviseerd de boom te vellen, dan is geen omgevingsvergunning nodig.

3.5 HERPLANT

Iedere gemeentelijke boom is geregistreerd, waardoor soort, kenmerken en exacte plaats bekend zijn. Gemeente Zoeterwoude heeft dus inzicht in welke boom met welke vorm waar staat. Bij herplant gaat de voorkeur uit naar aanplant op dezelfde locatie van een (op termijn) vergelijkbare boom. Hierbij moet rekening worden gehouden met leeftijd, boomsoort en stamdiameter van de verwijderde boom. Bij aanvraag van de omgevingsvergunning is een compensatieplan een verplicht onderdeel. In dit plan is opgenomen hoe wordt omgegaan met de herplant.

Als de locatie dit toelaat, geldt het uitgangspunt dat een vergelijkbare boom wordt aangeplant zodat op termijn een vergelijkbaar eindbeeld kan worden bereikt. Echter kan ook blijken dat de huidige groeiplaatsomstandigheden niet toereikend zijn om een (vergelijkbare) boom terug te planten. Dan zullen andere keuzes gemaakt moeten worden, waarbij mogelijk een andere locatie voor een nieuwe boom gezocht moet worden. De gemeente behoudt het voorrecht te bepalen welke herplant gepast is.

Van herplant is bij het kappen van een structuurboom niet altijd direct sprake. Een kleine jonge boom past qua beeld niet in een volgroeide structuur, en heeft door grote concurrentiedruk van de omringende bomen minder kans om zich goed te ontwikkelen. In dit geval wordt per situatie bepaald. Het uitstellen van herplant binnen een structuur is een optie, bijvoorbeeld tot een bepaald uitvalpercentage bereikt is, of omdat binnen bepaalde tijd herinrichting van die locatie plaatsvindt en op dat moment alle elementen in de openbare ruimte tegelijkertijd aangepakt kunnen worden.

Bij herplant wordt de nieuwe locatie bepaald via de volgende mogelijkheden (in afnemende volgorde van belang):

Herplantladder

Gemeente Zoeterwoude wil graag eenzelfde aantal bomen behouden als dat ze nu beheert (0,54 boom per inwoner), voor zover de kwaliteit van de bomen op orde is en blijft.

Vervanging van bomen kan op verschillende manieren. Het één op één herplanten met dezelfde boomsoort is de meest voor de hand liggende optie. Herplant uitstellen tot een later moment is ook mogelijk. Bijvoorbeeld als eerst een herinrichtingsproject moet plaatsvinden, of in het geval 1 boom uit een rij wegvalt wachten tot meerdere zijn uitgevallen en deze tegelijkertijd vervangen.

In sommige gevallen kan worden gekozen om ter plaatse minder bomen aan te planten vanwege het ontbreken van voldoende (boven- en/of ondergrondse) groeiruimte. De keuze valt dan voor kwalitatieve herplant: minder bomen met betere ontwikkelingsmogelijkheden.

Bij herplant van bomen houdt gemeente Zoeterwoude rekening met de volgende kosten:

• •

  Aankoop en levering van de boom;

• •

  Het opnemen van bestrating, het graven en voorbereiden van plantgaten, het daadwerkelijk planten van de boom en het herstel van de bestrating;

• •

  De nazorg bij de boom voor een maximale duur van 3 jaar;

• •

  En: De voorbereiding van de nieuw te planten boom.

Op elke herplant geldt een herplantgarantie. Dit betekent dat bomen die nieuw zijn aangeplant (ter vervanging of op een nieuwe locatie) maar niet aanslaan, binnen een bepaalde termijn opnieuw vervangen moeten worden.

3.6 FINANCIËLE WAARDE VAN BOMEN

Bomen hebben een belangrijke waarde voor het algemeen welbevinden, gezondheid en sociale cohesie. Daarnaast vertegenwoordigen bomen ook een bepaalde financiële waarde, die vooral van belang is voor bijzonder waardevolle bomen en bij schadegevallen.

De Nederlandse Vereniging van Taxateurs van Bomen (NVTB) hanteert een eigen methode om de financiële waarde van bomen te bepalen, de NVTB-methode. De huidige situatie en het actuele prijsniveau zijn hierbij belangrijk. Het is van belang om de waarde van bomen te bepalen in de hierna beschreven situaties.

Bij schade aan één of meerdere bomen

Na constatering van de schade door werkzaamheden, verkeer of andere oorzaken, kan de gemeente vragen om een taxatierapport of daar zelf rechtstreeks opdracht voor geven als de veroorzaker bekend is. Met de NVTB-methode berekent de boomtaxateur wat de financiële waardevermindering is van de boom door de schade. Deze schade kan in rekening gebracht worden bij de veroorzaker;

Als herplant volgens de herplantladder niet mogelijk is

Van de te verwijderen boom wordt, via de NVTB-methode, de waarde bepaald. De opdrachtgever betaalt de berekende totale boomwaarde aan de gemeente, die dit bedrag borgt in het herplantfonds. Met de financiën die dit oplevert, plant de gemeente nieuwe bomen aan op geschikte locaties binnen de gemeente.

4.1 AMBITIE

Bij de inrichting van de openbare ruimte met bomen gelden de normen en voorschriften zoals vermeld in het Handboek Bomen van het Norminstituut Bomen.

Dit is een zorgvuldige bundeling van gestandaardiseerde procedures, normen en kwaliteitseisen die betrekking hebben op de uitvoering van werkzaamheden in, rond en met bomen.

Gemeente Zoeterwoude is licentiehouder en is ervoor verantwoordelijk dat ieder die in opdracht van de gemeente (advies)werk aan of rond bomen uitvoert, handelt volgens het Handboek Bomen.

Daarnaast geldt het Programma van Eisen van gemeente Zoeterwoude.

4.2 RUIMTE VOOR BOMEN

Om zich goed te kunnen ontwikkelen heeft een boom zowel boven- als ondergronds voldoende groeiruimte nodig.

4.3 BOMEN IN HERINRICHTING

Bij nieuwbouw of reconstructie kan blijken dat bepaalde bomen niet meer passen binnen de nieuwe opbouw van de structuur. Tegelijkertijd is een (her)inrichtingsproject ook een goed moment om versterkende maatregelen aan de bomenstructuur uit te voeren, en waar gewenst de structuur aan te vullen of uit te breiden.

Bij herinrichtingswerkzaamheden is vervanging van dergelijke bomen, gezien de beoogde omlooptijd die redelijk synchroon loopt met andere (inrichtings)elementen in de openbare ruimte, meestal de beste optie. Alleen als bomen naar verwachting nog een omlooptermijn mee kunnen, kan overwogen worden extra inspanningen te doen om de betreffende bomen te behouden.

Een herinrichting vormt een gelegenheid waarbij ontoereikende groeiplaatsen kunnen worden verbeterd. Daarnaast kan de soortkeuze opnieuw worden overwogen, zodat boom en groeiplaats optimaal op elkaar worden afgestemd. Hierbij wordt gebruik gemaakt van Boommonitor Online, een rekeninstrument behorende bij het Handboek Bomen.

4.4 WERKEN BIJ BOMEN

Als ruimtelijke ontwikkelingen zijn voorzien waarbij bomen betrokken zijn, moet er een QuickScan worden uitgevoerd, als voorbereiding op een Bomen Effect Analyse (BEA). Deze QuickScan (beschreven in het Handboek Bomen 2022, hoofdstuk 16, Bomen Effect Analyse) beoordeelt in hoeverre de ruimtelijke ontwikkeling invloed heeft op de bestaande bomen.

4.5 KABELS EN LEIDINGEN

De randvoorwaarden voor graafwerkzaamheden en andere bodembewerkingen zijn terug te lezen in het Handboek Bomen 2022, hoofdstuk 2, Werken rond bomen. Gemeente Zoeterwoude zal hier bij graafwerkzaamheden altijd aan toetsen om mogelijke gevaren van het graafwerk voor bomen in de directe omgeving te bepalen.

Een harde randvoorwaarde is dat wortels met een diameter van meer dan 5 centimeter1 bij graafwerkzaamheden niet beschadigd mogen worden. Beschadiging hiervan heeft namelijk direct gevolgen voor de stabiliteit (en dus de veiligheid) en de conditie van bomen.

Als het onvermijdelijk is om in een zone met dikke beworteling ontgravings-werkzaamheden uit te voeren, moet dit ofwel handmatig ofwel via de ‘zuigmethode’ (het machinaal wegzuigen van de grond tussen de beworteling) worden uitgevoerd. De grootst mogelijke voorzichtigheid moet in acht worden genomen.

De gemeente overlegt vooraf met (nuts)bedrijven over de bestaande en toekomstige ligging van tracés bij nieuw aan te leggen kabels en leidingen. Bij nieuwbouwlocaties wordt een speciale zone aangewezen voor alle kabels en leidingen. Ze worden zo veel mogelijk geclusterd, waardoor de ondergrondse groeiruimte voor bomen toeneemt en toekomstige werkzaamheden beter uit te voeren zijn.

Bedrijven die grondwerkzaamheden verrichten, moeten zich houden aan de algemene regelgeving van de gemeente Zoeterwoude bij het vellen en/of beschadigen van bomen. In voorkomende gevallen wil de gemeente vaker gebruik maken van het recht om de schade aan bomen door werkzaamheden te verhalen op de veroorzaker.

Toezicht op de uitvoering van werkzaamheden bij bomen door een gemeentelijke toezichthouder is noodzakelijk om te kunnen aantonen wanneer er schade is toegebracht. De gemeente zet in op het vooraf schouwen van de staat van bomen bij werkzaamheden (een ‘nulmeting’) en het bij oplevering nogmaals uitvoeren van een boominspectie. Voorafgaand aan alle werkzaamheden in en om bomen legt de gemeente in het werkbestek concreet vast dat tegenover een schade een boete staat (boeteclausule). Ontstaat er toch onduidelijkheid en mogelijk discussie over de mate van de schade en de hoogte van de boete, dan wordt een taxateur van de NVTB ingeschakeld.

4.6 BESCHERMING TIJDENS WERKZAAMHEDEN

Bomen kunnen ernstig te lijden hebben van werkzaamheden zoals maaien, graven, bouwen, ophogen, bronbemaling en het tijdelijk stallen van materieel en/of bouwmaterialen binnen de kroonprojectie. Het is niet ongebruikelijk dat pas na enige tijd, soms jaren, de gevolgen van (bouw)werkzaamheden bij de boom zichtbaar worden. Uitvoerders van civiele constructies missen vaak de kennis en het bewustzijn van de effecten die hun handelingen op bomen kunnen hebben. Het is dan ook noodzakelijk dat de gemeente Zoeterwoude in de voorbereidende fase al aangeeft hoe bomen bij werkzaamheden beschermd moeten worden. Gemeente Zoeterwoude hanteert de bepalingen uit het Handboek Bomen 2022, hoofdstuk 2, Werken rond bomen, als basisvoorwaarden. Standaard wordt dit ook meegezonden bij een omgevingsvergunning.

5.1 AMBITIE

Alle gemeentelijke bomen zijn opgenomen in de gemeentelijke bomenregistratie. Hierin staan boomsoort, leeftijd en locatie (x- en y coördinaten) van de boom en worden de conditie van de boom en eventuele maatregelen bijgehouden. De juiste boom op de juiste plaats is hierbij het uitgangspunt.

Een deel van het gemeentelijke bomenbestand voldoet nog niet aan dit uitgangspunt. Hier zal dan ook de komende jaren meer aandacht voor zijn.

Elke boom, met elke status, verdient passende aandacht in tijd en geld en wordt in stand gehouden met kwalitatief goed, efficiënt en effectief cyclisch onderhoud. Voor elke situatie en elk beheervraagstuk wordt gezocht naar de meest duurzame oplossing, passende bij de functievervulling en met oog op de toekomst. Daarbij is de balans met de beschikbare financiële middelen altijd van belang.

Gemeente Zoeterwoude is licentiehouder van het Handboek Bomen van het Norminstituut Bomen. Daarmee zijn de in dit Handboek vastgelegde kwaliteitseisen voor inspectie en onderhoud van toepassing, tenzij specifiek anders wordt vermeld.

Alle inspecties en werkzaamheden aan bomen worden uitgevoerd door aantoonbaar vakbekwame mensen.

5.2 ONTWIKKELING BOMENBESTAND

De huidige samenstelling van het bomenbestand van gemeente Zoeterwoude is ontstaan door diverse keuzes en handelingen in het verleden. De boomkeuze is niet altijd bepaald op basis van beheertechnische overwegingen. Niet alle boomsoorten kunnen zich goed handhaven in de omgeving van Zoeterwoude, waar de ondergrond gevormd is door veenweidegebied. De keuze in geschikte boomsoorten en -groottes is daardoor beperkt, wat ook te zien is in de huidige soortendiversiteit (hoofdstuk 2). Groeiplaatsen en locaties passen daardoor soms niet bij de gekozen boomsoorten en -groottes. Dit vindt zijn weerslag op de conditie en/of beheerbaarheid van deze bomen.

Niet alle beheerknelpunten zijn op korte termijn op te lossen met efficiënter en kwaliteitsgericht onderhoud. Zo zijn er locaties waar bomen vaak in de knel komen met de overige elementen in de openbare ruimte, zoals wegen en gebouwen. Bij geplande renovaties of herinrichting vanuit andere disciplines zal ook naar de bomen gekeken moeten worden, en kan mogelijk de keuze gemaakt worden om bomen waar geen goede groeiplaats voor te realiseren is, te verwijderen of waar mogelijk te vervangen door een boom die beter past. In een aantal gevallen is de gemaakte keuze voor boomsoort weliswaar niet optimaal maar wel de enige mogelijkheid om op die locatie toch bomen te planten. In die gevallen zal gemeente Zoeterwoude afwijken van de richtlijnen voor passende groeiplaatsen, ten gunste van doorlopende boomstructuren die passen in het landschap.

Gemeente Zoeterwoude accepteert dat haar bomenbestand niet op korte termijn volledig op orde zal zijn en dat op een aantal locaties enig maatwerk op beheergebied noodzakelijk zal blijven.

5.3 DIFFERENTIATIE BOMENBESTAND

Gemeente Zoeterwoude heeft haar bomen ingedeeld in drie categorieën. Hoewel elke boom van elke categorie belangrijk is voor de groene leefomgeving van de gemeente, kan aan de hand van de toegekende beleidscategorie met bijbehorende beoogde omlooptijd bepaald worden welke mate van inspanning (onderhoudsmaatregelen, bescherming), ook financieel gezien, passend is.

Waardevolle bomen zijn zodanig belangrijk voor de gehele gemeente, dat bij benodigde beheermaatregelen aan de boom, of bij werkzaamheden in de directe invloedssfeer, meer moeite gedaan zal worden om de boom in stand te houden. De investeringsbereidheid voor instandhouding is relatief hoog. Dit uit zich in extra inspanningen op gebied van onderzoek en monitoring, en het accepteren van een bepaalde mate van overlast, waarbij gezocht wordt naar passende maatregelen gericht op instandhouding. Bij herinrichtingsprojecten wordt ingezet op bescherming en waar mogelijk groeiplaatsverbetering van de boom.

Bij structuurbomen draait het vooral om het behoud van een goed functionerende structuur (lijn of vlak), waarbij kan worden bepaald dat minder vitale bomen moeten wijken als dit de structuur als geheel ten goede komt.

Overige bomen dienen vooral ter verfraaiing en vergroening van de leefomgeving. Bomen die niet (meer) aan deze functie voldoen, kunnen relatief makkelijk vervangen worden door beter functionerende en daarmee duurzamere exemplaren. Indien in een straat meerdere bomen tegelijkertijd vervangen worden (bijvoorbeeld bij herinrichting), dan is er de mogelijkheid om bewoners een keuze te laten maken voor de terug te planten boomsoorten, binnen de door de gemeente daarvoor aangegeven kaders.

5.4 CYCLISCH ONDERHOUD

Het onderhoud van het gemeentelijke bomenbestand is gericht op een gezonde, veilige en duurzame instandhouding van de bomen. Daarbij is preventief (proactief) beheer en monitoring van belang (door registratie van aantastingen bij een boomveiligheidscontrole en onderhoudsinventarisatie).

Voor alle (boom)eigenaren in Nederland geldt de zogenaamde ‘zorgplicht’, conform het Burgerlijk Wetboek (Boek 6, artikel 162). Volgens de wet behoort iedere eigenaar voldoende zorg aan zijn eigendommen te besteden, zodat anderen daarvan geen overmatige overlast of schade ondervinden. Leidt het nalaten van voldoende zorg tot (letsel)schade, dan kan de eigenaar voor deze schade aansprakelijk worden gehouden.

Voor boomeigenaren en -beheerders is het dan ook van belang dat ze hun bomen periodiek op veiligheidsaspecten (laten) controleren, noodzakelijke maatregelen uitvoeren, en dit alles afdoende registreren.

Gemeente Zoeterwoude inspecteert en onderhoudt de meeste van haar bomen in een cyclus van drie jaar. Daarnaast worden knotbomen elke twee jaar nagelopen en geknot. Jonge aanplant krijgt intensievere begeleidingssnoei om de groei goed te kunnen sturen.

Het inspecteren en onderhouden gebeurt volgens een vast stappenplan van inventariseren, besluiten op maatregelen, voorbereiden van selecties en uitvoeren van het onderhoud. Het uitgangspunt is een bomenbestand waarbij 75 procent van de bomen kwalitatief goed moet zijn, dat wil zeggen met voldoende conditie en zonder snoeiachterstanden. Hiermee wordt tegelijkertijd ook voldaan aan de zorgplicht voor een veilig bomenbestand.

Bomen met een verminderde conditie zullen in eerste instantie voornamelijk een achterblijvende groei laten zien, maar nog wel voldoen aan de gewenste beeldkwaliteit. Echter zullen dergelijke bomen op de iets langere termijn (afhankelijk van de soort en locatie) ook bevattelijker worden voor allerlei groeiafwijkingen, ziekten en aantastingen, en daardoor een steeds groter wordend risico voor de veiligheid van de omgeving gaan vormen. Preventieve ingrepen zullen daarom noodzakelijk zijn.

Het beheer van de gemeentelijke bomen in Zoeterwoude is eenduidig en gericht op het bij het beschermingsniveau vastgelegde beoogde eindbeeld (op basis van ambitieleeftijd). Beheermaatregelen bestaan uit logische stappen om tot dit beoogde eindbeeld te komen, zijn realistisch en niet tegenstrijdig. Gemeente Zoeterwoude maakt hiervoor gebruik van de richtlijnen en voorschriften uit het Handboek Bomen. Omdat een deel van het bomenbestand nog niet zal voldoen aan de bij beleid vastgelegde passende groeiplaatsinrichting, zullen daar de komende jaren nog beheerknelpunten te verwachten zijn, waar aanvullende maatregelen nodig zijn.

De gemeente wil het complete bomenbestand goed in beeld hebben, waarbij niet alleen de kwantiteit bekend is, maar ook de conditie en de toekomstverwachting. Deze kennis is nodig om goed onderbouwde beheerafwegingen te kunnen maken. Hiervoor zet de gemeente in op een goede, volledige registratie van haar bomenbestand.

Met heldere, eenduidige en toegankelijke informatie en communicatie maakt de gemeente aan haar inwoners duidelijk waarom bepaalde beheermaatregelen wel of niet genomen worden. De gemeente wil haar bewoners duidelijke informatie bieden over boom gerelateerde zaken die voor bewoners van belang kunnen zijn, om zo veel mogelijk vragen en meldingen al aan de voorkant te kunnen beantwoorden.

Het gemeentelijke bomenbeheer is gekoppeld aan een beschikbaar budget, dat niet onuitputtelijk is. Met het beschikbare budget moet dan ook zorgvuldig omgegaan worden. Door het benodigde onderhoud goed te plannen en diverse werkzaamheden en werkgangen te combineren is het mogelijk om kosten te besparen. Door het tijdig uitvoeren van snoei en het vervangen van slecht functionerende bomen zal het bomenbestand verbeteren en tegen minder kosten te beheren zijn.

5.5 ZIEKTEN EN AANTASTINGEN

Ziekten en aantastingen bedreigen het duurzaam voortbestaan van bomen. Binnen het gemeentelijke bomenbestand komen diverse ziekten en aantastingen voor. Sommige daarvan, zoals iepziekte, kastanjebloedingsziekte en essentaksterfte, zijn soortspecifiek. Op basis van de veelvoorkomende boomsoorten binnen de gemeente is het voorkomen en de mogelijke verspreiding van deze ziekten en aantastingen redelijk voorspelbaar en kan daar met aanvullende maatregelen en extra benodigd budget rekening mee gehouden worden. Per ziekte of aantasting zullen de daarmee gepaard gaande risico’s beoordeeld moeten worden, zowel voor de boom (mechanische problemen en daarmee veiligheid) als voor het bomenbestand (verspreiding).

In het algemeen kan gesteld worden dat bomen met een verminderde conditie vatbaarder zijn voor diverse ziekten en aantastingen. Wat hun conditie doet verslechteren, is vaak niet direct duidelijk. Een nader onderzoek naar de afwijkingen van de boom of bomen is dan noodzakelijk. Wanneer hiervoor de interne kennis ontbreekt, schakelt gemeente Zoeterwoude externe deskundigheid in om een aanvullend onderzoek te verrichten. Afhankelijk van de impact van de betreffende ziekte of aantasting zal bepaald worden wat passende maatregelen zijn, mede afhankelijk van het beschermingsniveau van de aangetaste boom of bomenstructuur.

Bij waardevolle solitaire bomen zal gekeken worden of de boom met extra ingrepen nog enige tijd te behouden is. Bij boomstructuren zal gekeken worden naar de toekomstverwachting van de structuur als geheel. In sommige gevallen zal het nodig zijn de soortkeuze te herzien. Bij de overige bomen zal vooral de veiligheid en beheerbaarheid (beheeringrepen afgewogen tegen de kosten daarvan) de toekomst van de aangetaste boom bepalen.

5.6 LAST VAN BOMEN

Bomen dragen bij aan een prettige groene leefomgeving en kunnen de leefbaarheid en luchtkwaliteit positief beïnvloeden. Soms veroorzaken bomen echter overlast. Hieronder wordt verstaan ‘hinder op een onacceptabel niveau’. De overlast die bomen geven, is altijd subjectief: bomen doen wat ze behoren te doen. Bladval, vruchtvorming en -verspreiding, het bieden van schaduw en het laten vallen van dode takken zijn zaken die onlosmakelijk bij bomen horen. Inwoners kunnen dit soort zaken echter als overlast ervaren.

Wat hierbij onacceptabel is, verschilt per persoon. Gemeente Zoeterwoude wil zo duidelijk mogelijk beschrijven wat zij verstaat onder onacceptabele overlast. Een overzicht van mogelijke vormen van overlast is terug te vinden in Bijlage D ‘Overlast’. Als er, na vakkundig onderzoek, sprake blijkt te zijn van onoverkomelijke overlast, dan is dat mogelijk reden om een omgevings¬vergunning aan te vragen voor kap.

Veel overlast van bomen kan worden voorkomen door vooraf weloverwogen beheerkeuzes te maken: waar planten we een boom? Welke boomsoort planten we? Juist over deze zaken zijn in het verleden soms niet de juiste keuzes gemaakt. Hierdoor staan op dit moment in de gemeente Zoeterwoude bomen die ongewenste effecten geven als (zware) schaduwwerking, (zware) uitzichtsderving, bestratingsopdruk, insectenoverlast, vallende bladeren en takken, of vruchtval.

Bomen hebben een emotionele waarde. Ze zijn medebepalend voor het straatbeeld. Zo heeft iedereen wel een favoriete boom en zijn er zelfs inwoners die ‘hun’ boom tot op de wortels toe herkennen. Zoals eerder te lezen in het bomenbeleidsplan heeft de geestelijke en lichamelijke gezondheid baat bij een groene leefomgeving en zijn bomen ook favoriete plekken voor insecten en vogels om in te wonen. Daarnaast dragen bomen bij aan het tegengaan van hittestress en helpen ze bij waterberging. Eigenlijk valt wel te stellen dat de maatschappij niet zonder bomen kan. En daarom is het zo belangrijk om over bomen te communiceren én om de inwoners en andere belanghebbenden te betrekken bij het groen in de openbare ruimte.

Met duidelijke, begrijpelijke en eenduidige communicatie betrekt gemeente Zoeterwoude haar inwoners en andere belanghebbenden bij het gemeentelijke bomenbeheer.

Duidelijke, begrijpelijke en eenduidige communicatie bevat altijd het antwoord op de volgende vragen:

• •

  Wat gaat er gebeuren?

• •

  Wanneer vindt het plaats?

• •

  Om welke bomen gaat het?

• •

  Wat zijn de gevolgen voor de bewoners en eventueel aanwezige bedrijven?

Een belangrijk uitgangspunt is dat de communicatie vragen en/of onduidelijkheden van belanghebbenden voor moet zijn, proactief communiceren dus. Ook moet de informatie voor iedereen hetzelfde zijn. En communicatie vindt niet plaats zonder goed overleg met de afdeling Communicatie binnen gemeente Zoeterwoude.

Bij uitzonderlijke situaties zoals een groot (her)inrichtingsplan is het advies om een communicatieplan op te stellen. In dit plan kan specifiek ingegaan worden op de communicatiebehoefte van het betreffende project.

6.1 ONDERWERPEN EN SITUATIES

Het is van belang om weerstand van inwoners en andere belanghebbenden voor te zijn en alle betrokkenen voldoende te informeren. Het doel is dat alle betrokkenen zich (mede) eigenaar van het onderwerp of de situatie voelen. Hierna wordt omschreven welke onderwerpen en situaties het communiceren waard zijn én waarom.

6.2 BESCHIKBARE MIDDELEN

Met het inzetten van een passende combinatie van social media, gemeentelijke middelen, de pers en persoonlijke benadering is het bereik onder de betrokkenen het grootst. In veel gevallen wordt de communicatie naar bewoners afgestemd met het Team Communicatie.

De volgende middelen zijn binnen gemeente Zoeterwoude beschikbaar:

Social media

• •

  Facebook

• •

  Twitter

Gemeentelijke middelen

• •

  Gemeentelijke website

• •

  Ongeadresseerde brieven

• •

  Geadresseerde brieven

Pers

• •

  Lokale krant

• •

  Lokale omroep (met eigen website)

Persoonlijke benadering

• •

  Gemeentelijke bijeenkomsten

Qua communicatie is er een verschil te maken tussen nice to know en need to know. De eerste categorie, nice tot know, is interessant om te weten maar niet noodzakelijk. Kijkend naar de geschetste onderwerpen en situaties, eerder in dit hoofdstuk, kan het hier gaan om het delen van informatie over waardevolle bomen, opvolging van eerdere communicatie of het delen van bijzondere situaties. Vaak helpt dergelijke informatie bij het creëren van draagvlak. De tweede categorie, need to know, bevat informatie die voor de betrokkenen noodzakelijk is om te weten. Bijvoorbeeld geplande werkzaamheden rondom bomen maar ook het delen van tussentijdse resultaten.

Kijkend naar de beschikbare middelen zijn de social media het meest geschikt voor de categorie nice to know. Denk hierbij aan mooie afbeeldingen en korte video’s. Maar ook stellingen en de oproep voor deelname aan een enquête zijn geschikte onderwerpen voor de social media. Vaak wordt dergelijke berichtgeving ook opgepikt door de lokale pers en omroep.

Voor de need to know-communicatie is vaak meer tekst en uitleg nodig. De gemeentelijke middelen en de pers lenen zich hier goed voor. Net als de persoonlijke benadering, om zo nog meer betrokkenheid te generen.

6.3 DOELGROEP

Inwoners

Bij bomen met het label “overig” is communicatie naar inwoners in de buurt gewenst. Denk aan straat- en buurtbewoners op de betreffende locatie. Gaat de communicatie over waardevolle bomen of structuurbomen dan gaat het alle inwoners van de gemeente aan.

Politiek

Het college van burgemeester en wethouders, gemeenteraad en het bestuur, maar ook de medewerkers werkzaam bij de gemeente.

Beleid kan pas worden gerealiseerd als daarvoor de juiste instrumenten worden ingezet en de betrokken medewerkers van de gemeente weten hoe te handelen. Hoe te zorgen voor deze informatieborging? Te denken valt aan interne informatiebijeenkomsten, presentaties maar ook schriftelijke communicatie. Iedereen binnen de gemeente die maar iets te maken heeft met bomen óf er mee te maken kan krijgen, wordt continu op de hoogte gehouden van nieuwe ontwikkelingen op het gebied van beleid en beheer rondom bomen.

6.4 COMMUNICATIEPLAN

Bij uitzonderlijke situaties zoals een groot (her)inrichtingsplan is het advies om een communicatieplan op te stellen. Elk communicatieplan bevat de volgende elementen:

• •

  Wat is de doelgroep?

• •

  Wat is het doel van het communicatieplan? Uiteraard SMART geformuleerd.

• •

  Wat wil je communiceren, wat is de boodschap?

• •

  Probleemanalyse

• •

  Beschikbare communicatiemiddelen per doelgroep

• •

  Planning

• •

  Plan van aanpak – taken en rolverdeling

6.5 PARTICIPATIE

Met de stem van haar inwoners draagt de gemeente Zoeterwoude haar ambitie gemeentebreed uit. Inwoners denken daarom in bepaalde gevallen mee bij de inrichting van de (groene) openbare ruimte.

Inwoners en andere belanghebbenden van gemeente Zoeterwoude kunnen, binnen de door de gemeente vastgestelde kaders, meedenken in projecten in de openbare ruimte waarbij bomen betrokken zijn. De focus voor participatie ligt bij de nabije leefomgeving, bij projecten met bomen die direct van invloed zijn op het welbevinden van de burger.

De meeste participatie heeft betrekking op overige bomen en het beheer daarvan. Deze bomen staan voornamelijk in de woonwijken. Hier is de omlooptijd het kortst, waardoor er vaak op relatief korte termijn veranderingen kunnen worden doorgevoerd.

Bij projecten met bomen kunnen belanghebbenden meedenken over gewenste boomsoorten en plantlocaties. Het ervaren van overlast door bomen wordt, doordat burgers zelf (mee)beslissen over ‘hun’ bomen, daarmee verminderd.

Op welke wijze de participatie vorm krijgt, is per project verschillend en wordt dus ook per project bepaald. Mogelijke vormen zijn: inspraakavonden, schriftelijke inspraak, opzetten van een (tijdelijke) klankbordgroep, opzetten van wijkteams die zelf aan het werk gaan.

Gemeente Zoeterwoude wil daar waar mogelijk haar inwoners ruimte bieden om stukjes groen zelf te beheren. Dit kunnen ook boomspiegels (het stukje grond om een boom heen) zijn. Hier geeft de gemeente richtlijnen voor met wat wel en niet kan.

De bomen zelf dienen altijd onderhouden te worden door vakmensen, en vallen daarom buiten het zelfbeheer.

6.6 FINANCIËN

Voor het verzorgend beheer en structurele beheerzaken wordt, op basis van een beheerplan, een totaal benodigd budget opgesteld. In dit budget zijn onvoorziene omstandigheden en ontwikkelprojecten niet opgenomen. Deze krijgen een apart budget.

Prioritering van budget gaat op basis van de statuscategorieën. Bij bomen zonder beleidsstatus zijn de meest kostenbesparende maatregelen het meest logisch om eerst te overwegen, terwijl voor een waardevolle boom in bijvoorbeeld het centrum meer investeringsmogelijkheden zijn.

In sommige ontwikkelprojecten (zoals Bloemenweide Noord) worden bomen, hun groeiplaatsen en eventuele nazorg gefinancierd vanuit de projectgelden, en belasten daarmee niet het dagelijks beheerbudget. In de bomenparagraaf in ontwerpplannen wordt het benodigde budget voor de bomen apart benoemd.

6.7 BELEIDSINSTRUMENTEN EN MONITORING

Jaarlijks wordt geëvalueerd op welke punten de uitvoering van het beleid wringt. Zo kan er op tijd worden bijgestuurd, met werkwijzen of instrumenten of door de inzet en instructie van mensen of juist een combinatie daarvan.

Elke drie jaar wordt gerapporteerd over het gehele bomenbestand van gemeente Zoeterwoude. Daarmee wordt gemonitord hoeveel bomen er absoluut gezien staan, hoe deze verdeeld zijn over de statuscategorieën en hoe het gesteld is met de kwaliteit van de bomen. Door te vergelijken met de voorgaande rapportages en de nulmeting (2017) wordt de ontwikkeling over de jaren inzichtelijk.

Bijlage A: Regionaal beleid en regelgeving

Bijlage B: Criteria boomstatus

Bijlage C: Gemeentelijke boom/groenstructuur

Bijlage D: Overlast

Bijlage E: Lijst waardevolle gemeentelijke bomen