Nota Misbruik en Oneigenlijk Gebruik Regio Foodvalley 2023

1 Inleiding

Het Dagelijks Bestuur heeft op 07 juni 2023 de financiële verordening opgesteld. Deze verordening is gebaseerd op artikel 212 van de Gemeentewet. In artikel 12 van de financiële verordening staat de werkwijze beschreven ten aanzien van misbruik en oneigenlijk gebruik (M&O) van gemeentelijkschappelijke regelingen. Het Dagelijks Bestuur is op basis van artikel 12 van de verordening verplicht periodiek een nota op te stellen betreffende het voorkomen en bestrijden van misbruik en oneigenlijk gebruik. Het Algemeen Bestuur stelt deze nota vast.

De aard van de accountantscontrole is met ingang van 2022 gewijzigd. Naast het oordeel over de getrouwheid van de baten, lasten en balansmutaties geeft de accountant ook een oordeel over de rechtmatigheid. Dit is niet volstrekt nieuw. Ook voor 2022 werden bevindingen met betrekking tot de rechtmatigheid al door de accountant genoemd in het accountantsrapport. Wel nieuw is dat vanaf 1 januari 2024 (dus vanaf de Jaarstukken 2023) het oordeel van de accountant over rechtmatigheid expliciet tot uitdrukking komt in de tekst van de accountantsverklaring. Bovendien is met ingang van 1 januari 2024 de reikwijdte van het begrip rechtmatigheid in het kader van de accountantscontrole vergroot. De volgende criteria zijn aan het begrip rechtmatigheid toegevoegd:

• 1.

  begrotingscriterium;

• 2.

  voorwaardencriterium;

• 3.

  M&O criterium.

Het begrotingscriterium vereist dat financiële handelingen passen binnen het kader van de geautoriseerde begroting. De accountant toetst of het totaal past binnen het opgestelde en geautoriseerde programma. Het voorwaardencriterium is gericht op de nadere eisen die gesteld worden bij de uitvoering van financiële administratie. Het M&O criterium en het beleid ten aanzien van dit aspect binnen Regio Foodvalley zijn in deze nota verder uitgewerkt.

2 Omschrijving M&O

In het kader van M&O-beleid hanteert Regio Foodvalley de volgende definities:

Misbruik: opzettelijk, niet tijdig, onjuist, onvolledig verstrekken van gegevens met als doel ten onrechte overheidssubsidies of uitkeringen te verkrijgen, dan wel een te laag bedrag aan heffingen aan de overheid te betalen.

Oneigenlijk gebruik: het verkrijgen van overheidsbijdragen of te weinig betalen in overeenstemming met de regelgeving, maar in strijd met het doel van de regelgeving.

M&O gevoeligheid regelgeving: een regeling is M&O-gevoelig zodra de aanspraak op een uitkering, de verplichting om een heffing te betalen en/of de hoogte van een uitkering of heffing of het verstrekken van een vergunning of subsidie afhankelijk is van gegevens die door een derde zelf moeten worden verstrekt.

Regelgeving: onder regelgeving wordt verstaan regelingen uitgevaardigd, of nog uit te vaardigen, door de gemeente, al dan niet op basis van wetgeving van hogere wetgevers.

3 M&O beleid in Regio Foodvalley

Het M&O beleid binnen Regio Foodvalley bestaat uit de volgende onderdelen:

• 1.

  Beleidsvoorbereiding;

• 2.

  Regelgeving;

• 3.

  Voorlichting;

• 4.

  Controlebeleid;

• 5.

  Sanctiebeleid.

De verschillende onderdelen worden hieronder nader toegelicht.

3.1 Beleidsvoorbereiding

Bij de voorbereiding van nieuw beleid of wijziging van bestaand beleid speelt misbruik en oneigenlijk gebruik een belangrijke rol. Voorafgaand aan het opstellen van nieuwe/gewijzigde regelgeving is de programmamanager die de regelgeving beheert verantwoordelijk voor het uitvoeren van een risicoanalyse. Deze risicoanalyse geeft aan de hand van controleaspecten en sanctiemogelijkheden aan of de regelgeving M&O-gevoelig is. De uitgevoerde risicoanalyse wordt aan het dossier toegevoegd.

3.2 Regelgeving

Nadat de beleidsvoorbereiding is afgerond, wordt nieuwe of gewijzigde regelgeving opgesteld. Het opstellen van heldere definities, bijvoorbeeld ten aanzien van de doelgroep waarop regelgeving zich richt, is een belangrijk aspect. Het doel hierbij is heldere regelgeving, die geen ruimte laat voor meervoudige interpretatie. Naast het opstellen van heldere definities zijn de resultaten van de risicoanalyse een belangrijke input voor het opstellen van regelgeving en voor het uit te voeren controle- en sanctiebeleid.

3.3 Voorlichting

Voorafgaand aan en tijdens de uitvoering van regelgeving is er veel aandacht voor voorlichting. Deze voorlichting is zowel gericht op de medewerkers die de regelgeving moeten uitvoeren, als de potentiële gebruikers van de regelgeving. Het gaat hierbij om het verschaffen van duidelijkheid over het doel, de aard en de voorwaarden die verbonden zijn aan de regelgeving.

3.4 Controlebeleid

Het controlebeleid is uit te splitsen in verschillende soorten controles, die hieronder kort worden toegelicht.

Controles worden, waar mogelijk, zichtbaar uitgevoerd.

3.4.1. Procescontroles

Dit betreft controles die opgenomen zijn in het reguliere proces. Medewerkers in het proces voeren deze controles uit. Een voorbeeld hiervan is het controleren van adresgegevens met behulp van de GBA.

3.4.2. Interne controles

De uitvoering van het proces op basis van gemaakte afspraken is het onderwerp van controle. Deze controle, die minimaal 1x per jaar wordt uitgevoerd, vindt plaats onder verantwoordelijkheid van de proceseigenaar. De resultaten van interne controles worden gerapporteerd.

3.4.3. Verbijzonderde controles

De resultaten van de risicoanalyse kunnen aanleiding geven tot het uitvoeren van verbijzonderde controles. Medewerkers die niet betrokken zijn geweest bij de uitvoering van het proces controleren de uitvoering hierbij op enkele kritieke punten. De frequentie van verbijzonderde controles kan variëren. De resultaten van verbijzonderde controles worden gerapporteerd.

De uit te voeren verbijzonderde controles binnen een sector vormen een onderdeel van het jaarplan AO/IC.

3.4.4. Audits

Audits, onafhankelijke onderzoeken naar de uitvoering van een proces, kunnen op verschillende niveaus geïnitieerd worden. Hierbij kan het bijvoorbeeld gaan om de resultaten van interne en verbijzonderde controles. De resultaten van deze audits worden gerapporteerd.

4 Overzicht M&O-beleid binnen Regio Foodvalley

In de bijlage is per programma inzicht gegeven in de belangrijkste beleidsterreinen waarop M&O beleid van toepassing is. Het overzicht beperkt zich tot externe wetgeving en door het Algemeen Bestuur vastgestelde verordeningen.

5. Bijlage beleidsterreinen M&O