Gemeente Heerlen - HANDHAVINGSBELEID EXPERIMENT GESLOTEN COFFEESHOPKETEN HEERLEN

Inleiding

In Nederland wordt het ‘experiment gesloten coffeeshopketen’ uitgevoerd. Dit experiment moet duidelijk maken of gereguleerde productie, distributie, en verkoop van hennep en hasjiesj mogelijk is. Ook wordt de kwaliteit van deze hennep en hasjiesj gecontroleerd. Uit het experiment moet blijken wat de effecten zijn op gebieden als criminaliteit, veiligheid en volksgezondheid. De verkoop van deze gereguleerde softdrugsproducten vindt plaats in de coffeeshops in de bij wet aangewezen tien gemeenten. Waaronder de gemeente Heerlen.

Om gereguleerd hennep en hasjiesj aan coffeeshops te kunnen leveren, is wet- en regelgeving opgesteld:

Wet experiment gesloten coffeeshopketen (hierna: de Wet)

Besluit experiment gesloten coffeeshopketen (hierna: het Besluit)

Regeling experiment gesloten coffeeshopketen (hierna: de Regeling)

Coffeeshopbeleid Heerlen 2024

Het betreft een landelijk experiment waarin voor de duur van het experiment wordt afgeweken van de bestaande wet- en regelgeving (met name de Opiumwet). Dit betekent bijvoorbeeld dat waar het gaat om de teelt en levering of aanvoer van de hennep en de verkoop daarvan in coffeeshops strafrechtelijke vervolging is uitgesloten, uitsluitend en voor zover die handelingen worden verricht in het kader van het experiment en overeenkomstig de eisen die daaraan bij of krachtens deze wet worden gesteld. Het verbod in artikel 3 van de Opiumwet ten aanzien van voormelde handelingen (telen, afleveren en verkopen) en de andere handelingen die in de onderdelen B en C van dat artikel zijn opgesomd, wordt gedurende het experiment dus buiten toepassing verklaard. Dit geldt vanzelfsprekend alleen voor zover betrokkenen (telers, vervoerders en coffeeshophouders) zich houden aan de eisen die aan die handelingen bij of krachtens deze wet zijn gesteld. Het experiment is tijdelijk (4 jaar). Na het experiment wordt teruggekeerd naar de situatie van voor het experiment. Tenzij de wetgever op basis van de uitkomsten van het experiment anders besluit in een nieuwe wet.

De burgemeester is op grond van artikel 10 van de Wet experiment gesloten coffeeshop bevoegd tot het opleggen van bestuursrechtelijke maatregelen om toe te zien op de naleving van de wet- en (lokale) regelgeving.

Om de coffeeshophouders duidelijkheid te geven welke maatregel per soort overtreding getroffen wordt is dit sanctiebeleid vastgesteld.

Besluit

De burgemeester besluit vast te stellen de volgende beleidsregels:

Artikel 1: Handhavingsarrangement

De burgemeester handelt in het kader van zijn bevoegdheid tot het treffen van herstelsancties overeenkomstig onderstaande handhavingsmatrices.

Reguliere (gedoog)criteria

Specifieke criteria verbonden aan het Experiment gesloten coffeeshopketen

Artikel 2: Begunstigingstermijn

In beginsel wordt een begunstigingstermijn van 72 uren aangehouden, gerekend vanaf de bekendmaking van de last onder bestuursdwang strekkende tot sluiting van de woning/het lokaal, waarbinnen belanghebbende(n) zelf in de gelegenheid worden gesteld om te voldoen aan de last onder bestuursdwang.

Indien de effectuering van het sluitingsbevel is opgeschort in verband met een bij de (voorzieningenrechter van de) rechtbank Limburg aanhangig gemaakte procedure, geldt in beginsel een begunstigingstermijn van ten minste 24 uren gerekend vanaf het moment van bekendmaking van de uitspraak van (de voorzieningenrechter van) de rechtbank.

In spoedeisende gevallen kan een kortere begunstigingstermijn worden toegepast.

Artikel 3: Ontheffingen sluitingsbevel

De burgemeester kan aan belanghebbende een tijdelijke ontheffing verlenen om het gesloten lokaal te betreden. Dit wordt enkel in zeer dringende c.q. uitzonderlijke gevallen toegelaten.

Artikel 4: Afwijkingsbevoegdheid

De burgemeester heeft bij de besluitvorming over te treffen maatregelen een inherente afwijkingsbevoegdheid. De stappen in onderhavig handhavingsbeleid gelden echter als strikt uitgangspunt. Enkel als de feiten en omstandigheden hiertoe overtuigend aanleiding geven kan hiervan worden afgeweken.

Artikel 5: Verjaringstermijn bestuurlijke maatregelen

Voor het handhavingsarrangement geldt dat de volgende stap wordt gezet als binnen 24 maanden na het bekendmaken van de waarschuwing of einde van de opgelegde sluitingsperiode opnieuw een overtreding plaatsvindt.

Artikel 6: Inwerkingtreding

Deze beleidsregels treden in werking op 17 juni 2024.

Artikel 7: Overgangsbepaling

Voor coffeeshops waarbij een overtreding van de gedoogcriteria is geconstateerd vóór de inwerkingtreding van onderhavig sanctiebeleid worden de maatregelen getroffen zoals opgenomen in het Damoclesbeleid Heerlen zoals die gold op 16 juni 2024.

Artikel 8: Citeertitel

Dit handhavingsbeleid kan worden aangehaald als ‘Handhavingsbeleid Experiment gesloten coffeeshopketen Heerlen’.

Aldus besloten door de burgemeester van Heerlen op 30 mei 2024,

de burgemeester van Heerlen,

drs. R. Wever

ALGEMENE TOELICHTING

Zwaarte maatregelen

De duur van de bestuursrechtelijke maatregelen (de sancties) staan in redelijke verhouding tot het geschonden belang. Daar waar mogelijk wordt in het matrices gestart met een schriftelijke waarschuwing. Als het gaat om een overtreding waar de coffeeshophouder financieel gewin heeft wordt veelal gekozen voor een (stevige) last onder dwangsom om het economisch voordeel van de overtreding teniet te doen. Er zijn echter ook diverse wettelijke bepalingen waarvan de naleving van zulk zwaarwegend belang is, bijvoorbeeld het verkopen van niet-gereguleerde softdrugs, dat niet kan worden volstaan met een waarschuwing of dwangsom. De coffeeshop wordt dan met toepassing van bestuursdwang gesloten voor een bepaalde periode. Toepassing van bestuursdwang is in deze gevallen een krachtiger en effectiever middel is dan het opleggen van een last onder dwangsom.

Relatie met het Damoclesbeleid Heerlen

Voorafgaand, en na afloop, van het Experiment gesloten coffeeshopketen gelden de wet- en regelgeving uit de Opiumwet alsmede de Aanwijzing Opiumwet ter zake het onder voorwaarden gedogen van de verkoop van softdrugs in coffeeshops. In het Damoclesbeleid Heerlen zijn onder de paragraaf coffeeshops de bestuursrechtelijke maatregelen opgenomen die getroffen worden in het geval er overtredingen worden geconstateerd. In de periode dat de wet- en regelgeving ter zake het Experiment van kracht is geldt deze paragraaf uit het Damoclesbeleid niet. De paragraaf ‘coffeeshops’ in het Damoclesbeleid treedt (tijdelijk) buiten werking en daarvoor in de plaats treedt onderhavig handhavingsbeleid. Op het moment dat het Experiment (eventueel vroegtijdig) stopt, treedt de paragraaf in het Damoclesbeleid van rechtswege opnieuw in werking.

Relatie tussen overtredingen en de reguliere horeca-exploitatievergunning

Een coffeeshop beschikt over een reguliere alcoholvrije horeca-exploitatievergunning (onbepaalde tijd). Met hierbij de aantekening ‘coffeeshop’ waar onder voorwaarden de verkoop van softdrugs is toegestaan. Deze voorwaarden tezamen zijn de (impliciete) gedoogverklaring (bepaalde tijd verleend, 10 jaar).

Naast bovengenoemde bestuursrechtelijke maatregelen kunnen overtredingen ook gevolgen hebben voor de horeca-exploitatievergunning en/of de (impliciete) gedoogverklaring van een coffeeshop. Zo kan bijvoorbeeld een forse overschrijding van de maximaal toegestane handelsvoorraad leiden tot het oordeel dat de exploitant niet langer voldoet aan de eis van niet in enig opzicht van slecht levensgedrag mogen zijn. Dit is een grond om de horeca-exploitatie vergunning op grond van APV Heerlen in te trekken.

Bij enkele soorten overtreding wordt er geen of een te zwak verband gezien met de eis levensgedrag en wordt enkel overgegaan tot het intrekken van de (impliciete) gedoogverklaring. In die gevallen mag de horeca-inrichting wel voor het publiek geopend blijven maar verandert de aard van de inrichting wel. Van coffeeshop naar een reguliere alcoholvrije horeca-inrichting zoals bijvoorbeeld een brasserie of lunchroom.

ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING

Artikel 1 – Handhavingsarrangement

In het Bestuurlijke Overleg tussen de ministers van Justitie en Veiligheid alsmede Volksgezondheid, Welzijn en Sport en de burgemeesters van de deelnemende gemeenten aan het Experiment gesloten coffeeshopketen is in januari 2021 een Modelsanctiebeleid vastgesteld. Dit model kwam tot stand na overleg tussen de deelnemende gemeenten om tot een zoveel als mogelijk gezamenlijk gedragen handhavingsregime bij overtredingen. Waarbij nadrukkelijk opgemerkt dient te worden dat het vaststellen van het model op geen enkele wijze de lokale bevoegdheid van de individuele burgemeester raakt. Zij mogen naar eigen inzicht, en de lokale situatie, afwijken bij het vaststellen van het lokale sanctiebeleid.

Heerlen heeft zoveel als mogelijk aangesloten bij voorgenoemd modelbeleid. Op onderdelen is er wel afgeweken daar waar ten opzichte van de lokale situatie een maatregel te zwak of juist te zwaar werd geacht.

Bij de start van het Experiment gesloten coffeeshopketen zijn er ook veel nieuwe soorten overtredingen bijgekomen. Bijvoorbeeld het niet mogen wijzigen van de door de teler aangeleverde verpakkingen, het verplicht moeten werken met de Track & Trace-systeem en de invoering van een weekvoorraad in plaats van de 500 gram. Het is voor de coffeeshophouder wennen en experimenteren waardoor onbedoeld fouten gemaakt kunnen worden. Fouten en onvolkomenheden die juridisch gezien als overtreding aangemerkt moeten worden. Daar staat tegenover dat ook de gemeente in de praktijk ervaring moet opdoen in toezicht houden op, en handhaven van, de nieuwe wet- en regelgeving. Dit tezamen maakt dat, met name in de beginperiode, in alle redelijkheid en evenredigheid omgegaan wordt met geconstateerde overtredingen. Verwacht wordt dat een goed gesprek over hoe en waarom een fout/overtreding werd begaan een positiever effect op de toekomstige naleving heeft dan meteen terug te grijpen op zware maatregelen. Hiervan is geen sprake indien het overtredingen betreft die zeer ernstig zijn en/of bewust begaan worden. In die gevallen wordt wel daadkrachtig en stevig ingegrepen.

Artikel 2 - Begunstigingstermijn (en effectuering sluitingsbevel)

Er wordt een redelijke termijn gegund aan belanghebbenden om de benodigde maatregelen te nemen om aan de last onder bestuursdwang te voldoen. De termijn wordt mede redelijk geacht nu in de praktijk een zorgvuldige voorbereidingsprocedure in acht wordt genomen die enkele weken in beslag neemt. Deze tijd kan reeds door belanghebbenden benut worden juridisch advies in te winnen maar ook alvast maatregelen te nemen omtrent bijvoorbeeld naar de teler terug laten brengen van aanwezige voorraad.

Om een zo volledig mogelijke zekerheid tot naleving van het sluitingsbevel te creëren wordt de last van gemeentewege uitgevoerd. Met behulp van een slotenspecialist worden alle noodzakelijke toegangssloten vervangen waarbij de sleutels in bewaring worden genomen door de gemeente. Na afloop van de sluitingsperiode ontvangt belanghebbende de sleutels retour tegen vertoning van een rechtsgeldig identiteitsbewijs en ondertekening van het overdrachtsdocument.

Bij aanvang van de sluitingsperiode wordt een verkort sluitingsbevel aan het aangebracht. Dit bevel mag niet afgenomen, beschadigd, onleesbaar gemaakt of aan het zicht onttrokken worden.

Artikel 3 – ontheffingen sluitingsbevel

Een ontheffing om een gesloten lokaal te betreden wordt slechts bij hoge uitzondering verleend aan belanghebbenden waaronder te verstaan de pandeigenaar en/of huurder. Een verzoek hiertoe dient door een belanghebbende tijdig en schriftelijk ingediend te worden en voorzien te zijn van verifieerbare redenen. Een ontheffing wordt schriftelijk verleend. Het pand mag daarna enkel bij aanwezigheid van een toezichthouder of buitengewoon opsporingsambtenaar van het Interventieteam Heerlen betreden worden.

Ontheffingen worden derhalve alleen verleend als er dringende redenen zijn, zoals strikt noodzakelijke reparaties of onderhoud om te voorkomen dat er (verdere) schade aan het pand ontstaat. Het ophalen van post of persoonlijke spullen vallen niet onder deze dringende redenen.