Openstellingsbesluit uitvoering projecten LEADER Rivierenland 2024

Ondertekening

Toelichting

I Algemeen Deel

LEADER is een onderdeel van het GLB. LEADER is de afkorting voor Liaison Entre Actions de Développement de l’Économie Rurale. GLB is de afkorting voor het Europese Gemeenschappelijk Landbouwbeleid. Het Nationaal Strategisch Plan (NSP) is de Nederlandse invulling van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB). Nederland heeft op 30 september 2022 haar Nederlands Nationaal Strategisch Plan GLB 2023-2027 bij de Europese Commissie ingediend. Dit NSP is op 13 december 2022 door de Commissie goedgekeurd. De Verordening Europese landbouwsubsidies 2023-2027 provincie Gelderland vormt de basis voor het verstrekken van NSP-subsidies door de provincie Gelderland. Deze verordening is ook de grondslag voor dit openstellingsbesluit.

LEADER is een verplichte interventie in het GLB-NSP 2023-2027 en wordt gekenmerkt door een bottom-up werkwijze, waarin Lokale Actiegroepen (LAG's) zich organiseren en vanuit een gebiedsproces een Lokale Ontwikkelingsstrategie (LOS) voor hun gebied opstellen. Een strategie draagt bij aan doelen op het gebied van klimaat, milieu, biodiversiteit en sociaal economische ontwikkeling. Uiteindelijk is een door GS goedgekeurde LOS een voorwaarde om als gebied subsidie te krijgen voor de uitvoering van LEADER-projecten onder het GLB-NSP.

Op grond van dit openstellingsbesluit kan subsidie worden verstrekt ten behoeve van uitvoering van projecten in het kader van de LOS.

Dit openstellingsbesluit is voorbereid door de Lokale Actiegroep (hierna: LAG). In een LEADER-gebied leidt de LAG de plaatselijke ontwikkeling van het plattelandsgebied. Een LAG doet dit aan de hand van hun LOS. Hierin staan selectiecriteria, waarmee projecten worden beoordeeld om in aanmerking te komen voor een LEADER-subsidie. Bij het opstellen van de strategie en specifiek de daarbij behorende sterke zwakte analyse (SWOT) is niet gebleken dat de positie van vrouwen of de deelname van vrouwen een aandachtspunt is binnen het gebied. Daarom is het niet als behoefte opgenomen in de strategie. De LOS van LEADER Rivierenland is te raadplegen op de website www.leaderrivierenland.nl. De LAG beoordeelt de ingediende subsidieaanvragen. De beoordeling van de LAG wordt gegeven op basis van het beoordelingsformulier dat als bijlage in de LOS is opgenomen.

Subsidie kan worden aangevraagd via het portal van Stimulus, waarna Stimulus de ontvankelijkheidstoets uitvoert en de documenten aanlevert bij de LAG. De LAG is verantwoordelijk voor de inhoudelijke beoordeling en geeft een score voor de mate waarin aanvragen binnen de LOS passen. Ook stellen zij de subsidiehoogte vast. De LAG levert hiervoor een gemotiveerde onderbouwing. Zodra duidelijk is welke aanvragen subsidieverlening kunnen krijgen stuurt de LAG deze naar Stimulus voor de conformiteitstoets.

Uitvoering door Stimulus

Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) is aangewezen als betaalorgaan en is verantwoordelijk voor het beheer en de controle van de uitgaven uit het ELFPO (Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling) en ELGF (Europees Landbouw Garantiefonds). Met uitzondering van het verrichten van betalingen kan het betaalorgaan de uitvoering van de overige taken overdragen aan een zogenoemde Delegated Body. In Nederland zijn Stimulus en Samenwerkingsverband Noord Nederland (SNN) door RVO gecertificeerd om de GLB-NSP interventies uit te voeren. De werkzaamheden van de Delegated Body’s worden vervolgens op basis van steekproeven door RVO gecontroleerd.

De provincie Gelderland heeft ervoor gekozen om de uitvoering van het GLB-NSP 2023-2027 neer te leggen bij Stimulus. Stimulus is een subsidieafdeling van de provincie Noord-Brabant gericht op de uitvoering van Europese subsidieprogramma’s.

Juridisch kader

Ter uitvoering van diverse Europese verordeningen is door de minister van de LNV de Regeling uitvoering NSP GLB 2023–2027 opgesteld. Deze regeling vormt samen met de verschillende Europese verordeningen de grondslag voor de Verordening Europese Landbouwsubsidies 2023-2027 provincie Gelderland. Artikel 1.2 van die Verordening schrijft voor dat Gedeputeerde Staten een openstellingsbesluit kunnen vaststellen. Dit openstellingsbesluit geeft hieraan uitvoering. Dit openstellingsbesluit moet dan ook worden gelezen in samenhang met die Verordening. Meer concreet betekent dit dat de artikelen over nationale cofinanciering, weigeringsgronden, aanvraagvereisten, subsidie-arrangementen, subsidiabele kosten, niet-subsidiabele kosten, staatssteun, verdelingswijze, verplichtingen, bevoorschotting, wijzigingsverzoeken en gegevensverstrekking hier onverkort van toepassing zijn, tenzij daar in dit openstellingsbesluit van wordt afgeweken of hiervoor in dit openstellingsbesluit nadere regels worden gesteld, voor zover de Verordening dat toestaat.

Staatssteun

Binnen LEADER worden uiteenlopende activiteiten subsidiabel gesteld. Er kunnen activiteiten tussen zitten die niet vallen binnen de werkingssfeer van artikel 42 VWEU, dat wil zeggen activiteiten die niet gericht zijn op de primaire productie van landbouwproducten of de handel in landbouwproducten. In zo’n geval ontbreekt een kader om geoorloofd staatssteun te verlenen.

Om te spreken van staatssteun moet aan alle onderstaande criteria worden voldaan:

• a.

  er is sprake van een steunmaatregel die een voordeel verschaft, in welke vorm dan ook;

• b.

  dit voordeel wordt direct of indirect bekostigd uit overheidsmiddelen;

• c.

  hierdoor worden één of meer specifieke ondernemingen begunstigd;

• d.

  dit vervalst de mededinging of dreigt dat te doen; en

• e.

  hierdoor kan de handel tussen de Europese lidstaten ongunstig worden beïnvloed.

Als er sprake is van staatssteun en artikel 42 VWEU is niet van toepassing, kan steun alleen worden verstrekt in overeenstemming met de De-minimisverordening. Op grond hiervan kan de totale overheidssteun maximaal € 300.000 over een periode van drie jaren bedragen.

II Artikelsgewijze toelichting

Artikel 1 Begripsomschrijvingen

Het LEADER-gebied Rivierenland bestaat uit het buitengebied en de woonkernen met minder dan 30.000 inwoners. Omdat de bebouwde kom van Tiel meer 30.000 inwoners omvat, wordt dit door LEADER formeel niet meer gezien als ‘plattelandsgebied’ en komen projecten die plaatsvinden binnen de bebouwde kom van Tiel in principe niet in aanmerking voor LEADER-subsidie. Een uitzondering hierop is mogelijk als een initiatief in de bebouwde kom van Tiel ten goede komt aan het platteland en bijdraagt aan de verbinding van stad en platteland.

Artikel 2 Subsidiabele activiteiten

Artikel 2 schrijft voor dat subsidie kan worden verstrekt voor de activiteiten als bedoeld in artikel 2.7.3 van de Verordening. Dit houdt in dat subsidie kan worden verstrekt voor het uitvoeren van projecten die zijn geselecteerd door de LAG.

Artikel 3 Aanvrager

In aanvulling op artikel 2.7.4 van de Verordening wordt de aanvraagcategorie natuurlijke personen beperkt tot ondernemingen zonder rechtspersoonlijkheid.

Artikel 4 De aanvraag

Een aanvrager dient een cofinancieringsverklaring bij zijn aanvraag te voegen waaruit blijkt dat de gemeente of het waterschap 23% van de totale subsidie voor zijn rekening neemt. Deze verklaring ontvangt de aanvrager via Regio Rivierenland, de penvoerder van de LAG.

Artikel 5 Subsidiabele kosten

In aanvulling op de kosten die in artikel 1.8 van de Verordening voor subsidie in aanmerking komen, zijn ook de kosten voor het voorbereiden, opstellen of indienen van de aanvraag en legeskosten subsidiabel Deze kosten kunnen respectievelijk op grond van artikel 2.7.6, tweede en derde lid en artikel 1.10, onder e van de Verordening (onder voorwaarden) subsidiabel worden gesteld.

Bij kosten voor het voorbereiden, opstellen of indienen van de aanvraag betreft het algemene kosten die noodzakelijkerwijs worden gemaakt om het projectplan en de begroting te ontwikkelen. Zo kan bijvoorbeeld een bestek worden opgesteld om een onderbouwing te kunnen leveren voor de begroting.

Onder deze kosten vallen die voor adviezen op het gebied van duurzaamheid en die voor haalbaarheidsstudies. Deze kosten dienen samen te hangen met de vraag of het project te realiseren is en die noodzakelijk zijn voor het opstellen van de aanvraag. Ook vallen hieronder kosten voor grond- en andere onderzoeken die samenhangen met een vergunningprocedure, en de bijbehorende leges.

Het gaat bij deze voorbereidende werkzaamheden nadrukkelijk niet om de uitvoering van de activiteiten waarvoor subsidie wordt gevraagd, maar om de voorbereiding daarvan.

Voor zover noodzakelijk en adequaat in relatie tot het doel van de subsidie komt ook de inzet van vrijwilligers voor € 22,00 per uur voor subsidie in aanmerking. De inzet van vrijwilligers is subsidiabel indien de werkelijke arbeidstijd gecontroleerd kan worden. Artikel 1.8, onder c, van de Verordening is van toepassing. Dit artikelonderdeel verwijst naar de criteria genoemd in artikel 67, eerste lid, van Verordening (EU) 2021/1060. Kort samengevat betekent dit, voor zover hier van belang, dat de overheidssteun die aan de concrete actie is betaald, inclusief bijdragen in natura, niet hoger is dan het totale bedrag aan subsidiabele uitgaven, exclusief bijdragen in natura, aan het einde van de concrete actie.

Artikel 6 Berekening subsidiabele kosten

De subsidiabele kosten worden berekend op de wijzen als bedoeld in artikel 1.9 van de Verordening. Deze wijzen zijn: a) berekening van de subsidiabele kosten zonder vereenvoudigde kostenoptie, als bedoeld in artikel 1.9a van de Verordening, b) berekening van de subsidiabele kosten met vereenvoudigde kostenoptie voor arbeidskosten, als bedoeld in artikel 1.9b van de Verordening, en c) berekening van de met vereenvoudigde kostenoptie voor overige kosten, als bedoeld in artikel 1.9c van de Verordening.

In artikel 6 is bepaald dat de uurtarieven zoals genoemd in de artikelen 1.9a eerste lid onder b en 1.9c eerste lid onder b niet toegepast kunnen worden. De reden hiervan is dat deze tarieven nog niet zijn goedgekeurd door de Auditdienst van het Rijk (ADR).

Artikel 7 Hoogte van de subsidie

Ingevolge artikel 2.7.7 van de Verordening is de hoogte van de subsidie gebaseerd op de door Gedeputeerde Staten goedgekeurde LOS, waarbij rekening wordt gehouden met eventueel van toepassing zijnde staatssteunbepalingen op grond van de staatssteunregels. De subsidie wordt niet verleend als deze minder bedraagt dan de vermelde minimale subsidie van € 20.000.

Artikel 1.7, vijfde lid van de Verordening geeft de mogelijkheid dat arrangement 2 ook van toepassing kan zijn op subsidies tot € 25.000.

Onder ‘de subsidie’ wordt verstaan: de combinatie van ELFPO, provinciale en gemeentelijke- en waterschapsmiddelen (in de verhouding 67-10-23%). Gezamenlijk is dit maximaal 50% van de projectkosten met een maximum van € 100.000.

Artikel 9 Selectie van aanvragen

Artikel 9 van dit openstellingsbesluit betreft de wijze van selectie van aanvragen. In dit artikel is geregeld dat de LAG LEADER Rivierenland de aanvragen beoordeelt aan de hand van de selectiecriteria in paragraaf 7.3 en bijlage 2 van de LOS LEADER Rivierenland. Een aanvraag dient minimaal 37 punten te scoren.

De aanvragen worden op volgorde van binnenkomst door de LAG beoordeeld, de aanvraag dient compleet te zijn ingediend via de portal van Stimulus.

Artikel 10 Verplichtingen

Artikel 1.15 van de Verordening bevat een aantal algemene verplichtingen voor de subsidieontvanger. In aanvulling hierop regelt artikel 10 dat het project waarvoor subsidie is verleend binnen 3 jaar na dagtekening van de verleningsbeschikking dient te zijn afgerond, of indien dat eerder is, uiterlijk op 31 december 2028, tenzij in de beschikking anders is bepaald.