Subsidieregeling Oeverfonds Fryslân

Ondertekening

Bijlage I Bepalen vaarwegbelang

Het vaarwegbelang wordt bepaald op de volgende methode: op basis van de vaarwegklasse (eerste kolom) en de vaarbewegingen per jaar (tweede kolom) kan de normbreedte voor de vaarweg bepaald worden (derde kolom). Daarna dient de werkelijke breedte van de vaarweg bepaald te worden, door middel van een meting vanaf een luchtfoto van de afstand van oever tot oever.

Op grond van een vergelijking van de normbreedte met de werkelijke breedte (vierde tot en met zesde kolom) kan vervolgens bepaald worden of de oever in aanmerking komt voor subsidie op grond van de Subsidieregeling oeverfonds Fryslân omdat deze smal of te smal is ten opzichte van de normbreedte voor een dergelijke vaarweg. In dat geval is er sprake van een vaarwegbelang, waarbij alleen bij de grotere vaarwegklassen (Azm t/m Czm) en hogere intensiteiten (> 5.000 vaarbewegingen per jaar) er sprake is van hogere kosten (conform artikel 2 van deze regeling). De situaties in de groene vakken komen wel in aanmerking voor subsidie, de situaties in de grijze vakken komen niet in aanmerking voor subsidie. Het daadwerkelijke subsidiebedrag in euro’s per strekkende meter kan vervolgens door middel van de tabellen in bijlage II bepaald worden.

Bijlage II – Tabellen subsidiebedragen

In onderstaande tabellen kunnen de subsidiebedragen afgelezen worden. Bovenaan de tabellen staat de situatie waarin een tabel toepasbaar is. Van belang is daarbij of btw verrekenbaar is, dan gelden de tabellen A en B, indien btw niet verrekenbaar is dan gelden de tabellen C en D. Ook moet gekeken worden naar de totale lengte van de oeverconstructie in de subsidieaanvraag.

• A.

  Tabel voor een subsidieaanvraag voor een oeverconstructie korter dan 50 m1, btw niet-verrekenbaar

  

• B.

  Tabel voor een subsidieaanvraag voor een oeverconstructie langer dan 50 m1, btw niet-verrekenbaar

  

• C.

  Tabel voor een subsidieaanvraag voor een oeverconstructie korter dan 50 m1, btw verrekenbaar

  

• D.

  Tabel voor een subsidieaanvraag voor een oeverconstructie langer dan 50 m1, btw verrekenbaar

  

Algemene toelichting

Een oever dient vaak meerdere belangen, waaronder het in stand houden van de vaarweg (vaarwegbelang). Het vaarwegbelang is met name gebaat bij een goede oeverconstructie in die situaties waar de vaarweg (te) smal is en er relatief veel vaarbewegingen zijn.

Conform het besluit van Provinciale Staten van 20 maart 2024 is het oeverbeheer toegedeeld op grond van belang en niet op grond van eigendom. De toedeling van het oeveronderhoud is niet vrijblijvend. De Waterwet (2009) geeft een aantal uitgangspunten mee. De provincie wijst oeverbeheerders aan. Met de Waterwet komen we tot een driedeling aan oevers:

1. Oevers die primair van belang zijn voor een taak die toebehoort aan een overheid (provincie, waterschap en gemeenten)

In beginsel beheert de provincie de oevers langs de beroepsvaarwegen. Het waterschap beheert oevers langs vaarwegen met veel stroming en die belangrijk zijn voor de waterkwaliteit. De gemeenten doen dit voor openbare oevers in het bebouwde gebied. Op deze oevers is de subsidieregeling niet van toepassing.

2. Oevers die primair van belang zijn voor een droge functie (droge belang)

Deze oevers liggen langs bredere vaarwegen, waardoor de oever niet van belang is voor het in stand houden van de vaarweg. Daarom worden deze oevers beheerd door de belanghebbende op de landkant: bijvoorbeeld particuliere tuinbezitter, boer, natuurbeheerder of het waterschap als beheerder van een regionale kering. Op deze oevers is de subsidieregeling niet van toepassing.

3. Oevers die zowel het droge belang als het vaarwegbelang dienen

Er zijn ook oevers waar geen eenduidig primair belang aan te wijzen is, waarbij het vaarwegbelang in ieder geval één belang is. Daarom is er onder voorwaarden bij deze oevers een vergoeding vanuit de provincie mogelijk voor het onderhoud van de oever. Deze vergoeding is ter afdekking van het vaarwegbelang. Op deze oevers is de subsidieregeling wel van toepassing.

Voor een gedeelte (circa 340 km) van de oevers langs de Friese vaarwegen wordt om het vervangen of realiseren van oevers te stimuleren een financiële bijdrage vanuit de overheid in de vorm van een subsidie beschikbaar gesteld. Omdat in de huidige situatie niet met een dergelijke financiële bijdrage wordt gewerkt en dus onbekend is of er nut en noodzaak voor een dergelijke bijdrage is, is vooreerst afgesproken voor een periode van 3 jaren ervaring op te doen. Op basis hiervan wordt besloten of de subsidieregeling zal worden gecontinueerd. Om dit besluit goed te kunnen nemen wordt aan de aanvragers aanvullende informatie gevraagd om zo een goed beeld te krijgen van de kosten en de opgave.

Artikelsgewijze toelichting

Artikel 1 – Begripsbepalingen

• -

  droge belang: Een oever kan meerdere belangen dienen, waarbij de beslisboom conform het besluit van 20 maart 2024 van de Provinciale Staten van Fryslân voorziet in een prioritering van de mogelijke droge belangen om zo het primaire droge belang te bepalen;

• -

  primaire belang: de kaart is online te vinden op www.fryslan.frl/oeversvaarwegen;

• -

  vaarwegintensiteit: de kaart is online te vinden op www.fryslan.frl/oeversvaarwegen;

• -

  vaarwegklasse: de kaart is online te vinden op www.fryslan.frl/oeversvaarwegen.

Artikel 2 – Doel

De subsidie heeft tot doel om de oevers langs de aangewezen vaarwegen in de provincie Fryslân te laten onderhouden en daarmee de vaarwegen in de provincie in stand te houden. Daarbij gaat het enkel om het financieel tegemoet komen van partijen die willen investeren in het realiseren van een oeverconstructie met een gedeeld belang (waaronder in ieder geval het vaarwegbelang, zie artikel 3 voor een toelichting op het vaarwegbelang).

Artikel 3 – Subsidiabele activiteiten

Wateren in de provincie Fryslân hebben meerdere functies, waaronder de functie vaarweg. Welke wateren als vaarweg zijn aangewezen, is vastgelegd in de Omgevingsverordening Fryslân 2022, bijlage 7.2. Vanuit de functie vaarweg kan er in bepaalde situaties een belang zijn om de oever in stand te houden. Dit is het geval bij vaarwegen die te smal of smal zijn. Het vaarwegbelang is in die gevallen nooit het enige belang. Ook vanaf de wal/landzijde is er een (droog) belang om de oever in stand te houden. De subsidie is bedoeld als bijdrage voor de instandhouding van de oever vanuit het vaarwegbelang. Het is dus de belanghebbende op de landzijde die bij het realiseren van een oeverconstructie het vaarwegbelang meeneemt en hiervoor een subsidie ontvangt.

De normbreedte voor een categorie vaarweg is te vinden in Bijlage I van deze subsidieregeling.

Artikel 6 – Pre-toets

Om te voorkomen dat aanvragers het gehele traject van een subsidieaanvraag doorlopen met als mogelijk uitkomst ‘geen subsidie’, wordt de aanvrager verplicht de aanvraag aan de provincie voor te leggen ter toetsing. Dit is een korte toets waarmee de aanvrager duidelijkheid krijgt of de aanvraag kans van slagen heeft of niet. Dit voorkomt bijvoorbeeld dat de aanvrager zelf moet bepalen of een vaarweg wel of niet smal, dan wel te smal is.

Artikel 7 – Aanvraag

• a.

  De beschrijving van de huidige situatie is nodig om de aanvraag goed te kunnen beoordelen. Uit de beschrijving moet blijken wat de situatie is, bijv. tuin of aanlegplek, etc. De lengte van de oever is nodig om de hoogte van de subsidie te bepalen.

• c.

  Een topografische kaart is nodig voor de registratie bij de provincie voor welke (delen) van oevers subsidie is verstrekt. Dit om te borgen dat voor eenzelfde traject niet twee keer subsidie wordt aangevraagd. Dat is namelijk niet mogelijk en daarom als weigeringsgrond opgenomen in artikel 12 van de regeling.

Artikel 9 – Toetsingscriteria

• a.

  In Omgevingsverordening Fryslân 2022 bijlage 7.2 zijn de officieel aangewezen vaarwegen in de provincie Fryslân opgenomen. Overige wateren, die niet zijn aangewezen als vaarweg, komen niet in aanmerking voor een mogelijke subsidie.

• b.

  Bijlage I geeft aan onder welke condities vaarwegen voor een subsidie in aanmerking komen. De subsidie is namelijk niet van toepassing op alle vaarwegen. De overheid heeft een selectie gemaakt van welke oevers wel voor deze subsidie in aanmerking komen en welke niet. Basis voor deze selectie is de vaarwegklasse en de vaarbewegingen per jaar Subsidie is mogelijk voor:

• c.

  De werkelijke breedte van de vaarweg wordt gemeten aan de hand van de meest actuele luchtfoto die de provincie Fryslân beschikbaar heeft. Bij twijfel kan de provincie besluiten dat er een meting in het veld wordt uitgevoerd.

• d.

  Voor de aanleg van een oeverconstructie zijn in de regel vergunningen nodig zoals een omgevingsvergunning en een watervergunning. De aanvrager van de subsidie is zelf verantwoordelijk voor het aanvragen en het verkrijgen van de noodzakelijke vergunningen om de oeverconstructie te realiseren.

Artikel 10 – Subsidiehoogte

• 1.

  De subsidie betreft een vast bedrag per strekkende meter, indien dit bedrag niet hoger is dan 65% van de kosten. Dit in verband met de maximale steunintensiteit bij niet-productieve investeringen die mogelijk zijn op basis van artikel 14 van de Landbouwvrijstellingsverordening.

  Deze subsidie is afhankelijk van de volgende aspecten: de normbreedte welke is af te leiden aan de hand van vaarwegklasse en vaarbewegingen per jaar en de werkelijke breedte van de vaarweg. Door middel van de tabellen in bijlage I en II moet bekeken worden welke situatie van toepassing is om zo de subsidiehoogte per strekkende meter voor desbetreffende situatie te bepalen.

• 2.

  Vanwege de maximale steunintensiteit op grond van artikel 14 van de Landbouwvrijstellingsverordening kan een subsidie nooit hoger zijn dan € 600.000,- per project. Dit bedrag is specifiek opgenomen in de subsidieregeling, nu dit een vereiste uit de Landbouwvrijstellingsverordening is.

• 3.

  Wanneer sprake is van een aanvrager die de btw niet kan verrekenen, dan komt deze aanvraag in aanmerking voor een vast bedrag per strekkende meter waarbij rekening is gehouden met de kosten voor Btw. Daarvoor moet gekeken worden in de tabellen C en D in bijlage II , waarbij een hoger bedrag per strekkende meter is bepaald vanwege de kosten voor niet-verrekenbare Btw.

Artikel 12 – Weigeringsgronden

• e.

  Voor dezelfde oever mag niet tweemaal subsidie worden aangevraagd. De provincie houdt een registratie bij voor welke oevertrajecten subsidie is verleend. Het is wel toegestaan dat een aanvrager i.v.m. de kosten de oeverconstructie opknipt in twee of meer delen en voor deze delen in verschillende jaren subsidie aanvraagt. De subsidie is gekoppeld aan de oever/het perceel, hetgeen betekent dat bij verkoop van het perceel de nieuwe eigenaar ook geen aanspraak kan maken op subsidie voor de oevers waarvoor reeds in het verleden subsidie voor is verleend.

• f.

  Wetterskip Fryslân stelt een subsidieregeling vast voor een categorie oevers waar sprake is van (zeer) sterke stroming. Wanneer aanspraak gemaakt kan worden op een subsidie van het Wetterskip, dan is een subsidie op grond van de Subsidieregeling Oeverfonds Fryslân niet mogelijk.

• g.

  Als bijvoorbeeld de oeverconstructie voor de oude constructie geplaatst wordt (dus in het water), zal per saldo de vaarweg smaller worden. Daarom moet nieuwe oeverconstructie op de plek van de oude worden geplaatst of erachter (landinwaarts).

• i.

  De aanleg van de oeverconstructie mag niet eerder starten dan nadat de aanvraag voor subsidie is ingediend. Waarbij starten voor de toekenning van subsidie voor rekening van de aanvrager komt. De subsidieregeling geldt niet met terugwerkende kracht voor reeds aangelegde oeverconstructies.

Artikel 13 – Verplichtingen van de subsidieontvanger

In lid 1 wordt bepaald dat de aanvrager uiterlijk binnen twee jaar na het verlenen van de subsidiebeschikking de oever gerealiseerd moet hebben. Tevens wordt bepaald dat een en ander moet worden uitgevoerd conform de stukken die bij de aanvraag zijn ingediend. Met andere woorden, men kan niet subsidie aanvragen voor het een, en vervolgens het ander uitvoeren.

Lid 2 bepaalt dat, mits de aanvrager gegronde redenen kan aanvoeren, de termijn van twee jaar kan worden verlengd met maximaal 12 maanden. Voorbeelden van gegronde redenen zijn te weinig uitvoeringscapaciteit bij aannemers, leveringsproblemen van materialen.