Verordening participatie en uitdaagrecht gemeente Rijswijk 2024

1. Deze verordening heeft als doel de kwaliteit van lokale democratische processen te vergroten, de relatie tussen gemeente en inwoners te versterken en helderheid te scheppen over proces en rolverdeling.

2. Het college van burgemeester en wethouders van gemeente Rijswijk neemt elk jaar een participatieparagraaf op in de begroting waarin de speerpunten voor participatie in het komend jaar benoemd worden.

1. Inwonersparticipatie en inspraak, overheidsparticipatie en de overname van uitvoering wordt niet verleend:

• a.

  ten aanzien van ondergeschikte herzieningen van een eerder vastgesteld beleidsvoornemen;

• b.

  indien participatie of uitdaagrecht bij of krachtens wettelijk voorschrift is uitgesloten;

• c.

  indien sprake is van uitvoering van hogere regelgeving, waarbij het bestuursorgaan geen of nauwelijks beslissingsruimte heeft;

• d.

  inzake de begroting, de tarieven voor gemeentelijke dienstverlening en belastingen bedoeld in hoofdstuk XV van de Gemeentewet;

• e.

  indien de uitvoering van een beleidsvoornemen dermate spoedeisend is, dat participatie of uitdaagrecht niet kan worden afgewacht;

• f.

  indien het belang van participatie of uitdaagrecht niet opweegt tegen het belang van de verantwoordelijkheid van de gemeente voor kwetsbare groepen in de samenleving.

1. Inwoners en lokaal belanghebbenden kunnen participeren in de voorbereiding, uitvoering, doorontwikkeling en evaluatie van gemeentelijk beleid en gemeentelijke kaders.

2. Elk bestuursorgaan besluit ten aanzien van zijn eigen bevoegdheden of participatie wordt toegepast. Participatie wordt toegepast wanneer het bestuursorgaan verwacht dat er mensen zijn die in aanzienlijke mate geraakt zullen worden door het betreffende beleid of besluit en er ruimte is voor invloed op de te maken keuzes.

3. Participatie wordt altijd toegepast als de wet daartoe verplicht.

4. Participatie wordt eveneens toegepast wanneer te verwachten is dat betrokken bewoners of experts over relevante ervaringskennis of inzichten beschikken die bruikbaar zijn bij de ontwikkeling, uitvoering en evaluatie van het beleid of besluit.

5. Indien er geen ruimte voor invloed is, worden belanghebbenden in ieder geval vroegtijdig geïnformeerd.

6. Buiten hetgeen de wet verplicht aan inspraak, kan elk bestuursorgaan besluiten een beleidsvoornemen aan inspraak te onderwerpen.

7. Inspraak wordt verleend aan ingezetenen en belanghebbenden.

1. Overheidsparticipatie kan toegepast worden indien naar het oordeel van het bestuursorgaan het publieksinitiatief bijdraagt aan de doelstellingen van het gemeentelijk beleid, en/of anderszins een positieve maatschappelijke bijdrage levert aan de lokale samenleving.

2. Uitgangspunt is een oplossingsgerichte en constructieve benadering van deze initiatieven en het bieden van helderheid over mogelijkheden en randvoorwaarden.

3. De gemeenteraad kan jaarlijks, naast subsidies vanuit Loket Stadskracht, een budget ter beschikking stellen voor ideeën en initiatieven uit de samenleving.

4. Het bestuursorgaan kan afzien van overheidsparticipatie aan publieksinitiatieven als er redenen zijn om aan te nemen dat:

• a.

  er sprake is van onvoldoende draagvlak voor het initiatief bij omwonenden, belanghebbenden of de betrokken inwoners.

• b.

  het initiatief naar het oordeel van het college van burgemeester en wethouders op financiële, juridische of praktische gronden niet haalbaar is.

• c.

  het een onderwerp betreft waartegen een bezwaar- of beroepsprocedure in de zin van hoofdstuk 7 van de Algemene wet bestuursrecht loopt of onderwerpen waarover de burgerlijke rechter is gevraagd een oordeel uit te spreken;

• d.

  een onderwerp dat overwegend het privébelang van de indiener dient. Het bestuursorgaan informeert de indieners van het publieksinitiatief over het besluit om wel of niet overheidsparticipatie toe te passen.

1. Elk bestuursorgaan besluit ten aanzien van zijn eigen gemeentelijke taken of hierop uitdaagrecht wordt toegepast.

2. Het bestuursorgaan wijst ingezetenen en lokale maatschappelijke partijen actief op het van toepassing zijn van het uitdaagrecht.

3. De overname van de uitvoering van de volgende taken is niet mogelijk:

• a.

  als het een lopend uitvoeringstraject of ondergeschikte herzieningen daarvan betreft;

• b.

  als het taken betreft waarvan de uitvoering door een ander dan het gemeentebestuur met het bij of krachtens de wet in strijd is.

• c.

  als de opdrachtwaarde boven de Europese drempelwaarde uitkomt.

1. Inwoners kunnen de gemeente Rijswijk vragen een raadgevend referendum te houden. De uitslag van het referendum geldt als advies. De gemeente Rijswijk is niet verplicht om de uitslag te volgen.

2. Rijswijk beschikt over een referendumverordening. De procedure zoals daar beschreven wordt gevolgd voor een raadgevend referendum.

1. Bij de start van elk beleid/gemeentelijk initiatief stelt het bestuursorgaan vast of participatie of inspraak aan de orde is en beargumenteert die keuze. Indien participatie van toepassing is, dan stelt het bestuursorgaan de volgende onderdelen vast in een startdocument:

• a.

  doel van participatie

• b.

  kaders voor participatie

• c.

  ambitieniveau participatie

  • 1.

    informeren

  • 2.

    raadplegen

  • 3.

    adviseren

  • 4.

    co-produceren

  • 5.

    (mee)beslissen

• of een combinatie van deze niveaus;

• d.

  analyse van doelgroepen/belanghebbenden in relatie tot het doel van het beleid of initiatief

• e.

  participatiemiddel(en)

• f.

  fasen participatieproces

• g.

  wijze van evaluatie van het participatieproces

2. Het bestuursorgaan maakt voor de start van het participatietraject het voornemen tot inwonersparticipatie bekend op een voor dat traject geschikte wijze.

3. Inspraak vindt plaats overeenkomstig afdeling 3:4 van de Algemene wet bestuursrecht.

4. In afwijking van het derde lid kan het bestuursorgaan een andere inspraakprocedure vaststellen.

5. Het college van burgemeester en wethouders kan voor specifieke beleidsterreinen nadere regelingen treffen.

6. Indien omstandigheden het noodzakelijk maken om gedurende het participatieproces de kaders of proces als bedoeld in het eerste lid aan te passen, draagt het betrokken bestuursorgaan er zorg voor dat dit onverwijld wordt bekendgemaakt aan betrokkenen.

7. Ter afronding van de inwonersparticipatie of de inspraak maakt het bestuursorgaan in principe een eindverslag op.

• a.

  Het eindverslag bevat in ieder geval:

  • I.

    een overzicht van de gevolgde participatie- of inspraakprocedure op hoofdlijnen;

  • II.

    indien van toepassing een weergave op hoofdlijnen van de inbreng die tijdens het participatieproces naar voren is gebracht;

  • III.

    indien van toepassing een weergave van zienswijzen die mondeling of schriftelijk naar voren zijn gebracht;

  • IV.

    een reactie op de inbreng bedoeld in onderdeel II dan wel III, waarbij wordt aangegeven hoe de gemeente de inbreng heeft benut bij de uitwerking van het beleidsvoorstel of uitvoeringsplan;

  • V.

    een reflectie of de doelen van het participatieplan zijn bereikt en wat hier wel en niet aan heeft bijgedragen.

• b.

  Het bestuursorgaan maakt het eindverslag tijdig en op de gebruikelijke wijze openbaar. Deelnemers van het participatieproces worden hierover actief op de hoogte gebracht.

• c.

  Het college van burgemeester en wethouders brengt het eindverslag ter kennis van de gemeenteraad indien het participatie bij een raadsvoorstel betreft.

1. Initiatiefnemers dienen een aanvraag in bij het bestuursorgaan, welke in ieder geval de volgende onderdelen omvat:

• a.

  doel van het initiatief

• b.

  gewenste ondersteuning van het bestuursorgaan

• c.

  doelgroepen/belanghebbenden

• d.

  participatiemiddel(en)

• e.

  fasen participatieproces

• f.

  wijze van evaluatie van het participatieproces

2. Het bestuursorgaan informeert de indiener van het publieksinitiatief over het besluit om wel of niet overheidsparticipatie toe te passen.

3. Als het initiatief wordt goedgekeurd, voorziet het bestuursorgaan de initiatiefnemer van gepaste ondersteuning.

4. Ter afronding van de overheidsparticipatie maakt het bestuursorgaan, in samenwerking met de initiatiefnemer, een eindverslag op.

• a.

  Het eindverslag bevat in ieder geval:

  • I.

    een overzicht van de gevolgde participatieprocedure op hoofdlijnen;

  • II.

    een weergave op hoofdlijnen van de manier waarop het bestuursorgaan ondersteuning heeft verricht;

  • III.

    een reflectie of de doelen van het participatieplan zijn bereikt en wat hier wel en niet aan heeft bijgedragen.

• b.

  Het bestuursorgaan maakt het eindverslag tijdig en op de gebruikelijke wijze openbaar. Deelnemers van het participatieproces worden hierover actief op de hoogte gebracht.

1. Een verzoek met betrekking tot het uitdaagrecht wordt bij het bestuursorgaan ingediend en omvat in ieder geval de volgende onderdelen:

• a.

  omschrijving van de gemeentelijke taak die de verzoeker wil overnemen;

• b.

  uitleg waarom of hoe de verzoeker deze taak beter en goedkoper kan uitvoeren;

• c.

  duidelijkheid over de betrokkenheid, kennis of ervaring van de verzoeker;

• d.

  indicatie van het draagvlak onder belanghebbende ingezetenen, uitgewerkt in een participatieplan zoals beschreven in artikel 8 lid 1;

• e.

  indicatie van de kosten die aan de uitvoering van de taak verbonden zijn;

• f.

  omschrijving van de manier waarop de verzoeker met de gemeente wil samenwerken of ondersteuning nodig heeft;

• g.

  inzicht in hoe de kwaliteit en de uitvoering van de taak op de langere termijn kan worden gewaarborgd.

2. Het bestuursorgaan beslist binnen zes weken op het verzoek, in lijn met de Algemene wet bestuursrecht.

3. Als het verzoek wordt ingewilligd, voorziet het bestuursorgaan de verzoeker van gepaste ondersteuning.

4. Het bestuursorgaan maakt met de verzoekers afspraken over het proces, het resultaat, het budget en de looptijd.

1. Het bestuursorgaan maakt voorafgaand aan de start van het participatieproces bekend op welke wijze de gemeente zal omgaan met de uitkomsten van het participatieproces en op welke wijze de besluitvorming zal plaatsvinden en kiest daarbij uit de volgende mogelijkheden:

• a.

  Het bestuursorgaan neemt kennis van de uitkomsten van het participatietraject en zal nader afwegen of en in welke mate deze kunnen worden meegenomen in de politieke besluitvorming.

• b.

  Het bestuursorgaan beschouwt de adviezen en conclusies uit het participatietraject als een zwaarwegend uitgangspunt bij politieke besluitvorming.

• c.

  Het bestuursorgaan neemt de adviezen en conclusies uit het participatietraject over mits deze passen binnen de vooraf gestelde inhoudelijke, financiële en procedurele kaders.

2. Het bestuursorgaan kan van de op grond van lid 1 gemaakte keuze afwijken, bijvoorbeeld omdat het participatietraject sterk uiteenlopende visies opleverde, omdat betrokken belangen onvoldoende zijn meegewogen of omdat de participatie leidde tot nieuwe ideeën en inzichten die op gespannen voet staan met de vooraf gestelde kaders. De afwijking van de uit hoofde van het eerste lid gemaakte keuze wordt expliciet gemotiveerd en gecommuniceerd aan de deelnemers aan het participatietraject.

1. Vanaf het tijdstip van inwerkingtreding van de Omgevingswet vindt participatie over omgevingsplannen en omgevingsvergunningen plaats overeenkomstig het bepaalde bij en krachtens de Omgevingswet.

2. De gemeenteraad stelt vast voor welke gevallen die in strijd zijn met het omgevingsplan participatie verplicht is. Conform de door de gemeenteraad genomen besluiten in het kader van het vanaf januari 2024 geldende Rijswijkse Omgevingsplan geldt de participatieverplichting bij alle buitenplanse omgevingsplanactiviteiten. Dit geldt tevens voor alle afwijkingen die vallen binnen de ‘kruimelregeling’ zoals vermeld in het Rijswijkse Omgevingsplan.

3. Het bestuursorgaan stelt een “handreiking participatie voor initiatieven Omgevingswet” beschikbaar voor participatie bij initiatieven die effect hebben op de fysieke leefomgeving.

4. Het verslag van het participatieproces en bijbehorende uitkomst maakt onderdeel uit van de aanvraag om omgevingsvergunning of aanvraag om wijziging van het omgevingsplan.

1. De uitvoering van deze verordening wordt één keer per jaar geëvalueerd. Het college van burgemeester en wethouders zendt hiertoe aan de gemeenteraad een participatieverslag over de doeltreffendheid en de effecten van de verordening in de praktijk. De jaarrekening (zoals beschreven in artikel 2 lid 3) kan hiervoor het middel zijn.

2. Dit verslag beschrijft de wijze waarop participatieprocessen zijn georganiseerd, de rolinvulling door raad en college, de kosten, het resultaat van de participatie en de belangrijkste ervaringen. Het verslag bevat tevens informatie over bewonersinitiatieven, toegekende budgetten en over de werking van het uitdaagrecht.

3. Om het inwonersparticipatiebeleid op effectiviteit te kunnen monitoren, wordt elk participatietraject standaard na afloop geëvalueerd.