Beleidsregel van het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Oost Gelre over (pré)mantelzorg 2024

Artikel 1 Definities

In deze beleidsregels wordt verstaan onder:

• 1.

  Bewoning van de prémantelzorgwoning: de situatie waarin wordt geanticipeerd op een te verwachten zorgbehoefte waarbij de intentie is om op termijn de woning te benutten ten behoeve van een mantelzorgsituatie waardoor wel wordt voldaan aan de criteria voor huisvesting in een vergunningsvrije mantelzorgwoning. Deze intentie moet blijken uit een ondertekende intentieverklaring.

• 2.

  Hoofdwoning: bestaand gebouw waar permanente bewoning op grond van het omgevingsplan toegestaan is. Per hoofdwoning is maximaal 1 (pre)mantelzorgwoning toegestaan.

• 3.

  Huishouden: een of meer personen die in vast verband samenleven (eventueel met hun kinderen) waarbij het samenleven wordt gekenmerkt door continuïteit en een sociale relatie.

• 4.

  Huisvesting in de prémantelzorgwoning: huisvesting in een zelfstandige wooneenheid bij een hoofdwoning, van maximaal twee personen, van wie ten minste één persoon in de toekomst mantelzorg gaat ontvangen van een bewoner van de hoofdwoning.

• 5.

  Intentieverklaring: schriftelijke verklaring van de bij een vergunning voor prémantelzorg betrokken partijen waarin de intentie wordt uitgesproken dat mantelzorg verleend wordt door potentiële mantelzorgers aan potentiële mantelzorgontvangers.

• 6.

  Mantelzorg: is zorg en ondersteuning die mensen vrijwillig en onbetaald verlenen aan mensen met fysieke, verstandelijke of (sociaal)psychische beperkingen in hun familie, huishouden of anderszins sociale netwerk. Het gaat om gebruikelijke hulp, die in redelijkheid verder gaat dan mag verwacht orden van partners, ouders, kinderen of andere huisgenoten.

• 7.

  Mantelzorger: een persoon met die mantelzorg verleent aan de mantelzorgontvanger.

• 8.

  Mantelzorgontvanger: een persoon die mantelzorg ontvangt van de mantelzorger.

• 9.

  Mantelzorgwoning: zelfstandige wooneenheid binnen de bestaande bebouwing of in een woonunit waar huisvesting in verband met mantelzorg plaatsvindt, die kan worden aangemerkt als een bijbehorend bouwwerk (bij de hoofdwoning) in de zin van Bijlage II van het Besluit omgevingsrecht.

• 10.

  Mantelzorgverklaring: een door het bevoegd gezag af te geven verklaring op basis van informatie vanuit gesprekken met de aanvrager eventueel aangevuld met medische informatie dat sprake is van een mantelzorgsituatie. De mantelzorgverklaring kan afgegeven worden als aan de volgende voorwaarden wordt voldaan:

  • a.

    De inwoner, ongeacht de leeftijd, heeft langdurige beperkingen of deze beperkingen worden door een diagnose binnen afzienbare tijd verwacht. Vaak zal het gaan om een progressief verlopend ziektebeeld.

  • b.

    De mantelzorg die geboden gaat worden moet mantelzorg zijn die in nabijheid gegeven dient te worden. Het gaat dan vaak om niet planbare zorg.

  • c.

    Er is sprake van dagelijkse zorg wanneer mantelzorger regelmatig (dagelijks of bijna dagelijks) zorg verleent en zaken die nabijheid vragen.

• 11.

  Nul-tredenwoning: wooneenheid die geschikt is voor mensen met lichte lichamelijke functiebeperkingen. Uitgangspunt is dat de basisfuncties (woonkamer, keuken, douche, wc en minimaal één slaapmogelijkheid) gelijkvloers en rolstoel toe- en doorgankelijk zijn.

• 12.

  Permanente bebouwing: bebouwing waarbij geen sprake is van een (tijdelijke) woonunit.

• 13.

  Prémantelzorgwoning: zelfstandige wooneenheid binnen de bestaande bebouwing of in een woonunit, waar tijdelijke huisvesting plaatsvindt, die kan worden aangemerkt als een bijbehorend bouwwerk (bij de hoofdwoning) in de zin van bijlage I bij artikel 1.1 van het Besluit bouwwerken leefomgeving.

• 14.

  Sociale relatie: de band tussen twee of meer mensen op maatschappelijk (sociaal) gebied, zijnde een familieband in de eerste en de tweede graad. Hieronder wordt verstaan de band tussen;

  • a.

    grootouders en kleinkinderen;

  • b.

    ouders en kinderen;

  • c.

    schoonouders, schoondochter en schoonzoon;

  • d.

    (half)broers en/of (half)zussen.

• 15.

  Woonunit: een demontabele of verplaatsbare woning welke niet op een ‘vaste’ fundering geplaatst wordt, tenzij deze in bestaande bebouwing gerealiseerd wordt.

• 16.

  Zelfstandige wooneenheid (met een eigen huisnummer en voordeur): een woonruimte welke een eigen toegang heeft (eventueel via een centrale hal) en welke door één huishouden kan worden bewoond en beschikt over de wezenlijke voorzieningen zoals sanitair, kookgelegenheid en wasgelegenheid.

Artikel 3 De vergunning

• A.

  Algemeen

  • 1.

    De realisatie van de (pré)mantelzorgwoning kan op verschillende planologische manieren plaatsvinden. Het kan vergunningsvrij zijn of er moet juist wel een omgevingsvergunning voor het afwijken van het omgevingsplan aangevraagd worden. Afhankelijk van de omstandigheden van het specifieke geval kan worden beoordeeld welke route moet worden bewandeld.

  • 2.

    Na afloop van de persoonsgebonden omgevingsvergunning (als bedoeld onder de onderdelen B, eerste lid en C, eerste lid van dit artikel) dient de (pré)mantelzorgwoning binnen 6 maanden verwijderd te worden indien deze als vrijstaande unit is gerealiseerd. Is voor de (pre)mantelzorgwoning gebruik gemaakt van bestaande bebouwing dient de bewoning gestaakt te worden en teruggebracht te worden naar de vorige functie.

  • 3.

    Het gestelde in het tweede lid is niet van toepassing indien binnen 6 maanden na afloop van de persoonsgebonden omgevingsvergunning (als bedoeld onder de onderdelen B, eerste lid en C, eerste lid van dit artikel) opnieuw een aanvraag is ingediend waar positief op wordt beschikt. Bij voortzetting van een prémantelzorgwoning als mantelzorgwoning dient eveneens een nieuwe persoonsgebonden vergunning aangevraagd te worden. Het bevoegd gezag zal daarbij beoordelen of het verzoek voldoet aan de geldende eisen voor mantelzorg.

• B.

  Prémantelzorg

  • 1.

    De omgevingsvergunning voor een prémantelzorgwoning wordt in de vorm van een persoonsgebonden beschikking op naam van de (potentiële) mantelzorgontvangers verleend. Deze vergunning geldt voor de duur van 10 jaar na verlening.

  • 2.

    De vergunning voor een prémantelzorgwoning vervalt eerder dan de termijn in het eerste lid in het geval;

    • a.

      alle bewoner (s) van de prémantelzorgwoning verhuizen of komen te overlijden;

    • b.

      alle bewoners van de hoofdwoning verhuizen of komen te overlijden.

  • 3.

    De ondertekenaars van de intentieverklaring dienen binnen 1 maand na verhuizing of overlijden als bedoeld in het tweede lid hierover de gemeente te informeren.

• C.

  Mantelzorg

  • 1.

    De omgevingsvergunning voor een mantelzorgwoning wordt in de vorm van een persoonsgebonden beschikking op naam van de mantelzorgontvanger(s) verleend.

  • 2.

    De vergunning voor een mantelzorgwoning vervalt in het geval;

    • a.

      de mantelzorgontvanger(s) verhuist of komt te overlijden;

    • b.

      alle bewoners van de hoofdwoning verhuizen of komen te overlijden.

  • 3.

    De bewoner(s) van de hoofdwoning dienen binnen 1 maand na verhuizing of overlijden als bedoeld in het tweede lid hierover de gemeente te informeren.

Artikel 4 Toetsingskader

• A.

  Algemeen

  • 1.

    Er dient sprake te zijn van een sociale relatie tussen de bewoner(s) van de (pré)mantelzorgwoning en de hoofdwoning op het perceel. Dit is een voorwaarde voor het verlenen van de vergunning.

  • 2.

    De bewoners van de (pré)mantelzorgwoning worden op het adres van die woning ingeschreven in de Basis Registratie Personen (BRP) en krijgen een ‘eigen huisnummer’, gebaseerd op het huisnummer van de hoofdwoning, aangevuld door de toevoeging ‘m01’.

  • 3.

    De (pré)mantelzorgwoning wordt gerealiseerd als zelfstandige wooneenheid binnen de bestaande bebouwing of in een woonunit.

  • 4.

    Een (pré)mantelzorgwoning dient te voldoen aan de bepalingen uit het Besluit bouwwerken leefomgeving ten aanzien van permanente gebouwen en dient qua uitstraling passend te zijn in de omgeving, zulks ter beoordeling aan het bevoegd gezag.

  • 5.

    Ten aanzien van de (pré)mantelzorgwoning gelden de volgende eisen aan maatvoering en situering:

    • a.

      de oppervlakte van een (pré)mantelzorgwoning mag maximaal 100 m² bedragen met dien verstande dat bij permanente bebouwing de maximale oppervlakte zoals opgenomen in het omgevingsplan niet overschreden mag worden;

    • b.

      een (pré)mantelzorgwoning mag maximaal bestaan uit 1 bouwlaag en dient op de begane grond gesitueerd te zijn;

    • c.

      een (pré)mantelzorgwoning heeft een maximale goothoogte van 3,50 meter en een nokhoogte van 5 meter (indien niet in bestaande bebouwing gerealiseerd), conform de meet- en rekenbepalingen van het geldende (tijdelijke) omgevingsplan;

    • d.

      de maximale afstand tussen hoofdwoning en (pré)mantelzorgwoning bedraagt: 25 meter, bij uitzonderingen kan er maatwerk toegepast worden;

    • e.

      de (pré)mantelzorgwoning wordt geplaatst op minimaal 1 meter achter de voorgevelrooilijn van de bestaande hoofdwoning en op een afstand van de perceelsgrens (zijdelingse en achter) van tenminste 1 meter of, bij ramen aan de zijde van de perceelsgrenzen, minimaal 2 meter. Bij hoekpercelen of andere bijzondere situaties kan maatwerk geleverd worden;

    • f.

      de (pré)mantelzorgwoning moet worden geplaatst op de gronden die horen bij de bestaande hoofdwoning van de toekomstige zorgverlener. De (pré)mantelzorgwoning mag uitsluitend geplaatst worden op gronden waar de woonfunctie is toegestaan, al dan niet in de vorm van een bedrijfswoning.

  • 6.

    De (pré)mantelzorgwoning is levensloopbestendig in de vorm van een nul-tredenwoning en kan op basis van geringe aanpassingen geschikt worden gemaakt aan de ontstane of gewijzigde zorgbehoefte op termijn.

  • 7.

    Per hoofdwoning mag maximaal één (pré)mantelzorgwoning gerealiseerd worden.

    Er mogen geen milieubelemmeringen aanwezig zijn ten aanzien van het plaatsen van de (pré)mantelzorgwoning , alsook ten aanzien van de situering hiervan. Ook de bedrijfsvoering van omliggende bedrijven mag niet worden beperkt.

  • 8.

    Het gebruik van de (pré)mantelzorgwoning mag niet leiden tot overlast voor de openbare veiligheid, de openbare gezondheid, het woonmilieu, onevenredige afbreuk doen aan het (woon)karakter van de wijk of buurt en/of onevenredig afbreuk doen aan erfgoedwaarden, waardoor geen sprake is van een veilige fysieke leefomgeving en/of goede ruimtelijke ordening.

  • 9.

    Parkeren moet plaatsvinden op eigen terrein voor wat betreft de toegenomen parkeerbehoefte door het plaatsen van de (pré)mantelzorgwoning, tenzij aangetoond kan worden dat het niet tot een toename leidt.

  • 10.

    Hemelwater van het bouwoppervlak van de (pré)mantelzorgwoning en nieuwe verharding worden op eigen terrein geïnfiltreerd.

  • 11.

    Bij de aanvraag voor een omgevingsvergunning dient een verslag van een omgevingsgesprek gevoegd te zijn. Het doel van dit omgevingsgesprek is het informeren van de buurt over de plannen en de buurt krijgt de mogelijkheid mee te denken over verbetering van het plan. De omgevingsvergunningsaanvraag bevat een verslag met daarin de resultaten van het omgevingsgesprek. Het verslag bevat hoe er invulling is gegeven aan het omgevingsgesprek en wat hier de resultaten van zijn. Door alle deelnemers wordt aangegeven of ze akkoord zijn met het verslag.

  • 12.

    De kosten die met het realiseren/plaatsen/aanpassen van een (pré)mantelzorgwoning zijn voor initiatiefnemer zelf. Deze kosten vergoedt de gemeente uit de Wmo niet. De kosten voor het afbreken van de woning/unit na einde gebruik of na handhavend optreden worden tevens gedragen door de initiatiefnemer/vergunninghouder.

• B.

  Prémantelzorg

  • 1.

    Bewoning van de prémantelzorgwoning is toegestaan door maximaal twee personen waarvan tenminste 1 persoon de leeftijd van 67 jaar heeft bereikt. Dit is een voorwaarde voor het verlenen van de vergunning.

  • 2.

    Er is geen mantelzorgverklaring vereist – wel moet er een intentieverklaring ondertekend worden waarbij de bewoner(s) van de hoofdwoning bewust is / zijn van de toekomstige mantelzorgtaken en welwillend tegenover de uitvoering staat / staan. Uit de intentieverklaring blijkt dat de toekomstige mantelzorgers deze zorg zullen verlenen zodra en zolang dat nodig is. Daarnaast wordt deze verklaring door alle, op het moment van aanvraag, meerderjarige bewoners van de hoofdwoning ondertekend waarmee zij aangeven in te stemmen met de prémantelzorgwoning. Ook de toekomstige bewoners van de prémantelzorgwoning dienen de intentieverklaring te ondertekenen. Bij deze verklaring dient tevens de sociale relatie tussen de bewoners van de hoofdwoning en de prémantelzorgwoning aangetoond te worden.

  • 3.

    Gezien het tijdelijke karakter valt de prémantelzorgwoning niet onder de OZB heffing maar wel onder de overige gemeentelijke belastingen en heffingen die passen bij een zelfstandige woning.1

• C.

  Mantelzorg

  • 1.

    Bewoning van de mantelzorgwoning is toegestaan door maximaal twee personen waarvan tenminste 1 persoon in aanmerking komt voor mantelzorg. Dit is een voorwaarde voor het verlenen van de vergunning.

  • 2.

    Voor het verkrijgen van een vergunning is een mantelzorgverklaring vereist.

Artikel 5 Hardheidsclausule

Indien vanwege omstandigheden een strikte toepassing van het bepaalde in deze beleidsregel zou leiden tot een onbillijkheid van overwegende aard, kunnen burgemeester en wethouders afwijken van het bepaalde in deze beleidsregel.

Artikel 6 Handhaving

Ons college houdt toezicht op de naleving van de op grond van deze beleidsregel gestelde voorwaarden. Als wij constateren dat in strijd wordt gehandeld met dit beleid of dat het gebruik van de (pre)mantelzorgwoning/unit voor een ander doel dan bedoeld in dit beleid is aangewend, zullen wij handhavend optreden.

Artikel 7 Inwerkingtreding

Deze beleidsregel treedt in werking op de dag na de dag van bekendmaking.