Beleidsregel Optimalisatie Afvalbakken 2023

Inhoud

- Inleiding

- Richtlijnen voor materiaal en kleur

- Richtlijnen beheer en onderhoud en aparte voorzieningen

- Algemene plaatsingsrichtlijnen

- Plaatsingscriteria

• 1.

  Algemeen

• 2.

  Detailhandel en horeca

• 3.

  Voorzieningen Verkeer en vervoer

• 4.

  Speelvoorzieningen

• 5.

  Ontspanning en recreatie

  6. Op deze plekken géén afvalbak

Inleiding

De gemeente Rucphen streeft naar een openbare ruimte die verzorgd en netjes is. De beleving van de openbare ruimte wordt mede bepaald door de aanwezigheid van zwerfafval.

Afvalbakken vormen een belangrijke preventieve maatregel in het voorkomen van zwerfafval, doordat gebruikers van de openbare ruimte afval in een afvalbak kunnen deponeren.

Een belangrijk doel van de afvalbakken vormt daarmee het bieden van service voor de gebruikers van de openbare ruimte, toeristen en passanten in gemeente Rucphen. Met de afvalbak kan men zich ontdoen van afval dat onderweg 'overbodig' wordt, zoals (eet)verpakkingen en flesjes. Hiermee wordt dit afval op een centrale plek verzameld, waardoor vervuiling van de omgeving wordt voorkomen.

Een efficiënt afvalbakkenbestand bestaat uit afvalbakken op de meest logische locaties waar deze een toegevoegde waarde hebben. Het toetsen van het huidige afvalbakkenbestand op efficiëntie geeft inzicht in de verbeterslagen, met een mogelijke besparing op kosten en impact op het milieu als voornaamste resultaat. Om dit te kunnen realiseren, zijn criteria en richtlijnen vereist voor de plaatsing van afvalbakken in de openbare ruimte.

In dit document vindt u praktische richtlijnen voor het toepassen van afvalbakken in de gemeente Rucphen.

Omschrijving

In de Toekomstvisie Puur Rucphen 2030 wordt ingezet op kwaliteitsverbetering van de openbare ruimte. Het ‘Programma van Eisen’ geldt voor iedere partij die initiatief neemt tot ontwikkeling van de openbare ruimte omtrent de inzet van afvalbakken, al dan niet op initiatief van de gemeente. Hieronder worden de richtlijnen voor de te hanteren type en kleur voor de afvalbakken beschreven.

Type afvalbak 

Kleuren

Omschrijving

Voor een efficiënt, werkzaam en beheersbaar areaal afvalbakken is het essentieel om afspraken over beheer en onderhoud vast te leggen. Dit zorgt voor een effectief beheer en onderhoud en bevorderd het gebruik van de afvalbakken voor de gebruiker. Hiernaast draagt een efficiënt beheer en onderhoud tevens bij aan de duurzaamheid en de levensduur van het materiaal. De technische staat van de afvalbakken worden beoordeeld aan de hand van de volgende onderwerpen: beplakking, bekladding, graffiti, bevuiling, deuken en gaten alsmede de scheefstand van de afvalbak.

Criteria en voorwaarden

De onderstaande criteria en voorwaarden dragen bij aan een efficiënt beheer van de afvalbakken. Hieronder verstaan wij zowel de technische staat als de lediging van de afvalbak.

Plaatsing

• 1.

  Bij de plaatsing van nieuwe afvalbakken wordt de locatie, plaatsingsdatum en plaatsingsreden geregistreerd.

Verplaatsingen of verwijderingen worden in het afvalbakkenbestand verwerkt, inclusief de redenen.

• 2.

  Een vrije doorgang rondom de afvalbak, met voldoende werkruimte voor lediging en onderhoud.

• 3.

  Goed bereikbare locaties zodat ten behoeve van de lediging het voertuig kort bij de afvalbak kan worden gereden.

Beheer en onderhoud

• 1.

  Toepassen van uniforme typen en kleur van afvalbakken, voor snelle levertijd bij vervanging.

• 2.

  Vernielde afvalbakken worden tot 2 maal toe binnen 1 week vervangen. Bij de derde keer wordt de afvalbak verwijderd.

• 3.

  Alle afvalbakken in de gemeente worden rondom de jaarwisseling afgesloten om vernieling te voorkomen.

Lediging

• 1.

  Een afstemming tussen de capaciteit van de afvalbakken en ledigingsfrequentie, waarbij reistijd voor lediging en capaciteit op de locatie tegen elkaar zijn afgewogen.

• 2.

  De lediging van de afvalbakken gebeurt volgens een vaste frequentie, op basis van de ervaringen uit de praktijk. In principe worden afvalbakken geledigd bij een maximale vullingsgraad van 80%.

Reiniging

• 1.

  De afvalbakken worden tweemaandelijks gereinigd met een warmwaterspuit. De reiniging gebeurt minimaal in het voorjaar en voor de zomerperiode.

Tegengaan misbruik

• 1.

  Om misbruik door dump van (huishoudelijk) afval tegen te gaan worden op de afvalbakken openingverkleiners aangebracht.

Omschrijving

Naast het areaal van de gemeente zijn er ook nog aparte voorzieningen mogelijk om afval in te zamelen. De ondernemers in de gemeente die potentieel zwerfafval verkopen (etenswaren, verpakkingen, dranken et cetera) zijn verantwoordelijk voor het treffen van eigen voorzieningen. Officieel zijn ondernemers verplicht om 25 meter rondom de onderneming schoon te houden. De gemeente kiest echter een positieve insteek voor het aanmoedigen van eigen verantwoordelijkheid, motiveren en faciliteren in plaats van bestraffen.

Het doel van een aparte afvalbak is de bezoekers de mogelijkheid te bieden om afval als verpakkingsmateriaal, eet- en drinkverpakkingen kwijt te kunnen bij de onderneming waar ze dit gekocht hebben. Hiermee stimuleren we de ondernemers hun verantwoordelijkheid te nemen om bij te dragen aan een schone omgeving.

Materialen

Inleiding

Een afvalbak is niet op elke plek noodzakelijk. Elke extra geplaatste afvalbak brengt kosten met zich mee (aanschaf, lediging en onderhoud). Om te borgen dat de gemeente structureel werkt aan een efficiënt afvalbakkenbestand zijn plaatsingscriteria nodig. Deze plaatsingscriteria zijn per locatietype beschreven. Ze borgen een optimale uitvoering met betrekking tot plaatsing en verwijdering van afvalbakken, maar dragen ook bij aan uniformiteit.

Locatietype

In deze notitie zijn algemene en voor specifieke locatietypes plaatsingscriteria voor afvalbakken geformuleerd. Tevens is aangegeven waar -in principe- geen afvalbakken worden geplaatst.

• 1.

  1. Algemeen

• 2.

  2. Detailhandel en horeca

• 3.

  3. Voorzieningen verkeer en vervoer

• 4.

  4. Speelvoorzieningen

• 5.

  5. Ontspanning en recreatie

• 6.

  6. Op deze plekken géén afvalbak

Daarnaast worden per locatietype een omschrijving, criteria en adviezen vermeld.

Foto’s die illustreren waar de locatie van de afvalbak optimaal is of niet voldoet aan de criteria.

Criteria / Advies

Criteria voor plaatsing

Op de volgende pagina's worden de plaatsingscriteria beschreven. Daarmee wordt duidelijk waar afvalbakken op de juiste manier geplaatst kunnen worden en hoeveel afvalbakken er, gezien de aard van de locatie, wenselijk zijn. De criteria beargumenteren de urgentie van de aanwezigheid van een afvalbak. De criteria zijn een richtlijn en bieden houvast in discussie over plaatsing van afvalbakken en aanpassing van het bestand afvalbakken.

Advies

Per locatietype wordt een advies geformuleerd.

Omschrijving

Voor de plaatsing van afvalbakken, ongeacht de type locatie, zijn enkele algemene richtlijnen belangrijk om het gebruik ervan te stimuleren en bevorderen. Deze richtlijnen gelden bij de plaatsing en evaluatie van alle afvalbakken in de gemeente. Een afvalbak moet op ca. 25-50 meter afstand zichtbaar en binnen 15 meter bereikbaar zijn voordat bezoekers de afvalbak zien en kunnen bereiken. Hiernaast is het gebruikersgemak binnen 1-3 meter essentieel voor het bevorderen van het gebruik van de afvalbak.

Criteria en advies

Plaatsingscriteria

• 1.

  Afvalbak is goed te bereiken en staat in het zicht (dus niet tussen fietsenrek, achter muur of andere obstakels).

• 2.

  Opening afvalbak is richting de looproute, of er wordt gekozen voor een type afvalbak met een opening aan twee of meerdere zijden.

• 3.

  Het effect van één afvalbak wordt vergroot door deze te plaatsen op kruispunten/ hoeken. Zo valt de bak vanuit twee toegangswegen op.

• 4.

  Plaatsing van afvalbakken is alleen verantwoord als de plaats binnen de locatietypen valt en er een duidelijke reden is voor de noodzaak van een afvalbak, zoals veel zwerfafval aanwezig.

• 5.

  Wanneer een verzoek om een afvalbak buiten de locatietypen wordt ingediend maak dan afspraken over de lediging en schoonhouden van de afvalbak met bijv., de wijkvereniging (adoptie-afvalbak').

Advies

Omschrijving locatie

Het gaat om een locatie die ligt binnen (buurt)winkel- en/of horecagebied met detailhandel(s), grotendeels aanwezig binnen een dorpshart. De locatie moet een duidelijk aanwijsbaar winkelgebied zijn.

Typering gebruikersOp deze locatie zijn de gebruikers grotendeels bezoekers, voornamelijk winkelend publiek of horecabezoekers. Daarnaast gaat het om een groep die woonachtig is in het gebied en de locatie dus kent. Op dit type locatie zijn mensen door de dynamiek van het gebied snel afgeleid en mogelijk is een aantal bezoekers wellicht niet bekend op deze locatie.

Door het plaatsen van een afvalbak bieden we de bezoekers de mogelijkheid om afval als verpakkingsmateriaal, eet- en drinkverpakkingen kwijt te kunnen. Men wil hier snel van af en is niet bereid dit afval mee te nemen naar huis. De mate van vervuiling kent sterke pieken. De pieken komen vooral voor in het weekend en op momenten met veel bezoekers met goed weer, op feestdagen e.d.

Ondernemers plaatsen zoveel mogelijk  Hier staan twee afvalbakken in een winkelgebied en rond eigen voorzieningen.  een bushalte te dicht op elkaar met weinig meerwaarde

Criteria en advies

Plaatsingscriteria

• 1.

  Afvalbakken binnen een winkelgebied plaatsen om de 50 meter.

• 2.

  Plaats afvalbakken bij of in directe nabijheid van verkooppunten van eten en drinken (meer dan 25 meter). Binnen de 25 meter heeft de ondernemer de verantwoordelijkheid om de directe omgeving schoon te houden.

• 3.

  De afvalbakken in eigendom van de gemeente dienen de kern te dekken. Aanvullende maatregelen worden afgestemd met ondernemers.

• 4.

  Bij scholen, buurthuizen, sportclubs, kerken et cetera wordt in principe geen afvalbak geplaatst. Deze behoren zelf een afvalbak te faciliteren.

Advies

Omschrijving locatie

Het gaat om een locatie waar sprake is van een opstap of overstapplaats van een openbaar vervoergelegenheid. Denk hierbij aan bushaltes binnen de bebouwde kom maar ook aan fietsroutes (routenetwerk).

Typering gebruikerDe locatie wordt gekenmerkt door veel forensen of lokalen die onderweg zijn. Onder deze bezoekers bevindt zich een mix van bekende en onbekende bezoekers. Gebruikers zijn vaak gehaast en afgeleid. Op het fietsroutenetwerk zijn de fietsers niet op zoek naar een afvalbak, maar moeten hun afval kwijt.

Vaak is het overstappunt ook het punt waar men zich van het afval ontdoet (overstappunt = afvalpunt). Bezoekers en reizigers de mogelijkheid bieden het afval van de reis tijdens het overstappen of tijdens het wachten kwijt te kunnen met zo min mogelijk moeite.

Opvallend is dat op deze locatie m.n. aangebroken verpakkingen van etenswaren/ drank niet worden meegenomen op de reis. Hier wil men snel van af.

Plaats bij bushaltes binnen de bebouwde kom een afvalbak

Criteria en advies

Plaatsingscriteria

• 1.

  Bij elke bushalte minimaal één afvalbak.

• 2.

  Afvalbakken langs gebruikelijke looproutes plaatsen om de 100 meter. Bijv. looproutes naar scholen.

• 3.

  Afvalbak is goed te bereiken en staat in het zicht (dus niet tussen fietsenrek, achter muurtjes of verstopt achter andere obstakels).

• 4.

  Opening afvalbak is richting de looproute.

Advies

Omschrijving locatie

Het gaat om een locatie met een speelvoorziening voor kinderen in de leeftijdscategorie 6 t/m 12 jaar en 12 t/m 18 jaar. Deze laatste doelgroep betreft de jeugd die naar de middelbare school gaan. We bieden de bezoeker de mogelijkheid ter plaatse het afval kwijt te kunnen.

Typering gebruikers Het overgrote deel van de gebruikers is bekend met de locatie en komt hier met regelmaat. Vaak komen ze uit de buurt/ wijk. Het betreffen vooral ouders met kinderen en jeugd van middelbare scholen. De laatst genoemde gebruikers zijn snel afgeleid en zijn sneller geneigd afval in de openbare ruimte achter te laten. De vervuiling is het grootst in de avonden indien de speelplek door de jeugd als hangplek wordt gebruikt. Zij zijn doorgaans niet bereid hun afval mee naar huis te nemen.

Bij deze grote speelplek voor kinderen en

mogelijk hangplek voor jongeren is een

afvalbak gewenst.

Criteria en advies

Plaatsingscriteria

• 1.

  Een afvalbak en zitbank plaatsen bij speelplekken bestemd voor leeftijdscategorie 6 t/m 12 jaar en 12 t/m 18 jaar.

• 2.

  Afvalbak plaatsen bij bankje.

• 3.

  Afhankelijk van de grootte en de gemiddelde gebruikersdruk van de speelplek meer dan één afvalbak plaatsen. Bij slechts 1 of 2 speeltoestellen is een afvalbak niet direct noodzakelijk. Beheerders maken hierbij een afweging per speelplek in combinatie met andere relevante factoren voor de noodzaak van een afvalbak.

Advies

Omschrijving locatie

De locatie ligt in een park of op openbare recreatieplek. Mensen komen hier voornamelijk voor ontspanning. De gebruiksdruk is het hoogst bij zonnig weer in het voorjaar en in de zomer. Groenstroken en/of uitlaatplekken voor de hond vallen niet onder dit locatietype.

Typering gebruikers De locatie wordt gekenmerkt door bezoekers die op de plek tijdelijk verblijven. Over het algemeen zijn op deze plekken geen verkooppunten van potentieel afval aanwezig. Hooguit tijdelijke verkooppunten, zoals een ijscoman. Het publiek is wisselend qua leeftijd. Ook de frequentie van het bezoek is wisselend. In principe geldt: afval wat men zelf mee brengt, hoort men zelf mee naar huis te nemen.

De bezoekers willen over het algemeen niet te ver lopen om hun afval kwijt te kunnen. Afval betreft vooral eet- en drinkverpakkingen. Met name dit ‘vuil’ afval wil men kwijt in een afvalbak.

Er is sprake van sterke pieken qua vervuiling, vooral op zonnige dagen en avonden in het hoogseizoen.

Bij een picknickset is een afvalbak gewenst

Criteria en advies

Plaatsingscriteria

• 1.

  Indien sprake is van parkeerterrein, dan één afvalbak bij de ingang van park/recreatieterrein.

• 2.

  Een afvalbak is niet vereist bij elke bank. Bij een clustering van banken is een afvalbak wenselijk (één afvalbak binnen straal van 20 meter). Een afvalbak bij zitbanken mits er op deze plaats een speelvoorziening is, de locatie veel bezoekers trekt en er geen afvalbak binnen acceptabele loopafstand is.

Advies

Hondenpoep-afvalbakken

Eigenaren van honden zijn conform artikel 2:58 van de Algemene plaatselijke verordening van de Gemeenten Rucphen verplicht ervoor te zorgen dat de hond zich niet ontlast op de openbare weg. Ze zijn tevens verplicht om de uitwerpselen middels een plastic of papieren zakje op te ruimen indien de hond zich ontlast op de openbare weg. De gemeente plaatst op eigen initiatief geen hondenpoep-afvalbakken. Onze inwoners kunnen echter een verzoek bij de gemeente indienen voor het plaatsen van een hondenpoep-afvalbak. Onze inwoners zijn ook zelf verantwoordelijk voor de lediging van deze bakken. De gemeente zorgt, na goedkeuring van het initiatief, voor de plaatsing van de hondenpoep-afvalbakken, hondenpoepzakjes en dispensers. Beslissingen op initiatieven worden genomen aan de hand van deze beleidsregel en het beschikbare budget dat hiervoor is gereserveerd. Hierover worden tussen inwoners/initiatiefnemers en de gemeente afspraken gemaakt. De afvalzakken kunnen, op dit moment, op drie locaties in grotere afvalbakken worden gedeponeerd. De betreffende locaties zijn:

• 1.

  1 afvalbak aan de Schijfse Vaarkant in Rucphen

• 2.

  2 afvalbakken aan de Kromwaarde in Sprundel

• 3.

  1 afvalbak bij de begraafplaats in Sprundel

De afvalbak aan de Schijfse Vaarkant en de twee afvalbakken aan de Kromwaarde worden samen met het restafval geledigd.

De afvalbak in Sprundel wordt middels een aparte inzamelroute geledigd.

Initiatieven voor het plaatsen van een hondenpoep-afvalbak kunnen worden ingediend door een mail te sturen naar: gemeente@rucphen.nl.

Voorbeeld van een hondenpoep afvalbak

Criteria en advies

Plaatsingscriteria

Beslissingen om, na een verzoek hierom, een hondenpoep-afvalbak te laten plaatsen worden genomen aan de hand van onderstaande criteria:

• 1.

  Er zijn meerdere klachten binnengekomen over hondenpoep;

• 2.

  De beoogde plaats voor een hondenpoep-afvalbak bevindt zich buiten de bebouwde kom, immers binnen de bebouwde kom moet de eigenaar conform 2:58 van de AVP de ontlasting opruimen.

Advies

Omschrijving locatie

Op verschillende locaties is de aanwezigheid van een afvalbak geen vereiste. In onderstaand overzicht is de argumentatie weergeven voor het niet plaatsen van een afvalbak en de uitzonderingen hierop (‘tenzij’-regel).