VTH Strategie milieu 2023-2026

De Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) vraagt van de overheid een integrale benadering van vergunningverlening, toezicht en handhaving binnen de fysieke leefomgeving. Het transparant formuleren en uitvoeren van vergunningen-, toezicht- en handhavingsbeleid is daarbij een belangrijke opgave. Landelijk zijn kwaliteitscriteria ontwikkeld voor vergunningverlening, toezicht en handhaving.

Met deze kwaliteitscriteria wordt getracht de kwaliteit van de processen, de uitvoeringsorganisaties, zoals Omgevingsdienst IJmond (ODIJmond) en haar medewerkers te borgen. Met ingang van 1 juli 2016 zijn deze criteria verankerd in de Wabo.

Met het Beleidskader VTH­milieu 2023­2026 (Beleidskader) stellen de gemeenten en provincie waar ODIJmond voor werkt de meerjarige doelen en prioriteiten op het gebied van vergunning­ verlening, toezicht en handhaving milieu vast.

Met de VTH­strategie milieu 2023­2026 (Strategie) wordt vastgelegd welke strategie daarbij gehanteerd wordt. Samen vormen deze documenten het uitvoerings­ en handhavings­ beleid, zoals bedoeld in artikel 7.2 van het Besluit omgevingsrecht (Bor).

Reikwijdte

Deze Strategie ziet toe op de uitvoering van vergunningverlening, toezicht en handhaving met betrekking tot het basistakenpakket zoals bedoeld in de Wabo. En het volledige milieutakenpakket voor zover onze deelnemende gemeenten en provincie deze taken bij ODIJmond heeft neergelegd. De Strategie ziet niet toe op de uitvoering van andere VTH­taken, waaronder Alcoholwet, Algemene Plaatselijke Verordening (APV) en bouw­ en woningtoezicht.

Terugblik

De Strategie vormt de actualisatie van de (af) lopende Strategie. Deze Strategie heeft de afgelopen vier jaar naar tevredenheid en met effect zijn werking gehad voor het hele werkgebied van ODIJmond. De combinatie van verschillende ma­ nieren van toezicht, een strakke uitvoering, van de driestappenhandhaving en het uitgangspunt van een dwangsom ineens maken dat inzichtelijk en efficiënt uitvoering kan worden gegeven aan toezicht en handhaving. In de (af)lopende Strategie zijn de dwangsombedragen omhoog bijgesteld ten opzichte van het voorgaande beleid, het Handhavingsbeleid 2014 Milieudienst IJmond. Dit moe(s)t de juiste prikkel vormen voor een overtreder om de overtreding op te heffen.

Met aanscherping op een aantal vlakken biedt de (af)lopende Strategie daarmee nog steeds een goede basis voor de uitvoering van de VTH­taken voor de komende vier jaar.

Uitvoeringsprogramma

De planning van de uitvoering van VTH­taken wordt jaarlijks vastgelegd in het uitvoeringsprogramma van ODIJmond. In dit uitvoeringsprogramma, zoals bedoeld in artikel 7.3 van het Bor, worden de toezichtprioriteiten uitgewerkt. Dit gebeurt enerzijds aan de hand van de prioriteiten en lijnen die in het Beleidskader zijn geformuleerd en anderzijds aan de hand van lokale, regionale, provinciale, landelijke en bestuurlijke thema’s. De verantwoording over de uitgevoerde activiteiten doen wij via de bestuursrapportages en ons jaarverslag.

Gezamenlijke strategie vier OD’s

De vier Noord­Hollandse omgevingsdiensten (OD’s) hebben in de samenwerkingsagenda 2022­ 2024 afspraken gemaakt voor vervolgstappen om te komen tot een gezamenlijke VTH­strategie. Dit sluit aan op de belangrijkste landelijke ontwikkelingen, waaronder de inwerkingtreding van de Omgevingswet en het Interbestuurlijke Program­ ma Versterking VTH­stelsel. Uitgangspunt daar­ bij is gezamenlijk wat kan, alleen wat moet’. De komende vier jaar werken wij dit plan verder uit. Daarom is deze strategie alleen bijgewerkt op punten waar dat op dit moment noodzakelijk is.

Leeswijzer

De Strategie bestaat uit de volgende onderdelen:

Hoofdstuk 2

Vergunningverlening

Hoofdstuk 3

Toezicht

Hoofdstuk 4

Handhaving

Hoofdstuk 5

Gedogen

Hoofdstuk 6

Strategie asbest

Hoofdstuk 7

Afstemming en communicatie

Hoofdstuk 8

Klachten en handhavingsverzoeken

Onder vergunningverlening verstaat ODIJmond ook naast het verlenen van vergunningen het afhandelen van meldingen en nemen besluiten (ontheffingen, maatwerk en gelijkwaardigheid) voor activiteiten binnen het onderdeel milieu, voor inrichtingen en niet inrichtingen.

2.1 Inleiding

Slechts een beperkt aantal inrichtingen is in het kader van de Wabo en de Wet milieubeheer (Wm) nog vergunningplichtig. De bedrijven waarvoor de vergunningplicht bestaat, zijn de complexere bedrijven waarover gevoeligheid is in de omgeving, waarbij er bezwaren zijn ten aanzien van een bestemmingsplan en/of waarbij er risico’s zijn op ongevallen met grote gevolgen. Dit maakt dat deze procedure met zorgvuldigheid en aandacht doorlopen moet worden.

Activiteitenbesluit

Met het inwerking treden van het Activiteiten­ besluit (2008), zijn steeds meer activiteiten onder algemene regels ondergebracht waardoor algemene regels van toepassing zijn. Het gevolg is dat zowel vanuit het bevoegde gezag, ondernemers als van omwonende meer behoefte is aan maatwerk, gelijkwaardigheid en/of eisen voor (aanvullend) onderzoek. Deze verzoeken handelen wij af.

Enkelvoudige of meervoudige vergunningen Omgevingsvergunningen kunnen enkelvoudig of meervoudig zijn. Wanneer alleen voor het onderdeel milieu een vergunning of melding nodig is, behandelt ODIJmond deze zelfstandig. Een procedure is meervoudig wanneer naast het onderdeel milieu voor een ander onderdeel genoemd in artikel 2.1 van de Wabo, een aanvraag is ingediend. In die gevallen stelt ODIJmond samen met de betreffende gemeente of provincie Noord­Holland de vergunning op en/of er is afstemming in verband met de melding Activiteitenbesluit.

2.2 Taken vergunningverlening

Bij vergunningverlening verlenen wij aan onze deelnemende gemeenten en de provincie de volgende taken:

• •

  Beoordelen en besluit op aanvragen om een Omgevingsvergunning conform de Wabo artikel 2.1 eerste lid onder e en i.

• •

  Beoordelen meldingen Activiteitenbesluit milieubeheer, Besluit mobiel breken, Besluit lozen buiten inrichtingen, Besluit gesloten bodem­ energiesystemen.

• •

  Advisering bouwplannen, ruimtelijke ontwikkelingen.

• •

  Wettelijk adviseurschap.

2.3 Uitgangspunten bij vergunningverlening

Bij de verlening van vergunningen worden de volgende uitgangspunten gehanteerd:

• •

  Vergunningen en besluiten worden beheerd en onderhouden, waardoor ze zo actueel mogelijk zijn.

• •

  Vergunningen en besluiten zijn afgestemd op landelijke standaarden, innovaties van bedrijven, alsmede op lokaal/regionaal beleid en geldende wet­ en regelgeving.

• •

  Vergunningen en besluiten zijn duidelijk, handhaafbaar en naleefbaar.

• •

  Vergunningen en besluiten zijn zo nodig integraal, waarin verschillende aspecten en wetten op samenhangende wijze zijn opgenomen.

• •

  Afstemming, coördinatie of contact met andere afdelingen, bestuurs­ en adviesorganen of belanghebbende derden wordt gezocht.

• •

  Vergunningen en besluiten worden tijdig afgegeven en genomen, conform de wettelijk geldende termijnen.

• •

  Het reguleringsproces is voorspelbaar, transparant, juridisch juist en achteraf verifieerbaar.

• •

  Best Beschikbare Techniek (BBT) is het uit­ gangspunt bij verlening en actualisering.

• •

  Het gaat om thema’s zoals lucht (luchtkwaliteit, (grof) stof), zeer zorgwekkende stoffen (ZZS), geur, energiebesparende maatregelen en geluid.

• •

  Borgen van het wettelijk adviseurschap binnen de organisatie.

• •

  Mogelijkheden met betrekking tot de informatisering en automatisering van vergunningen, meldingen en overige producten die door de cirkel vergunningverlening worden geleverd.

2.4 Verlenen van vergunningen

2.5 Meldingen

Meldingen worden niet alleen getoetst aan de wettelijke indieningsvereisten. Naast het toetsen aan deze indieningsvereisten toetsen wij ook direct aan relevante voorschriften zoals afstand tot geurgevoelige objecten en zeer kwetsbare gebieden bij landbouwinrichtingen. Bij inrichtingen op akoestisch gezoneerde industrieterreinen wordt direct bekeken of het binnen de zone past en wordt indien wenselijk maatwerk gemaakt.

Bij opslagen gevaarlijke stoffen wordt zoveel mogelijk direct getoetst of aan de richtlijn PGS 151 wordt voldaan. Dit vraag specifieke aandacht van ODIJmond.

Voor type A activiteiten hoeft geen melding in het kader van het Ab te worden gedaan. Als er voor een type A activiteit toch een melding wordt ingediend, handelen wij die schriftelijk af.

Wanneer wij een melding ontvangen, sturen wij een ontvangstbevestiging en wij registreren de melding in ons digitale bedrijvensysteem.

2.6 Werkwijze

Wij hebben het uitgangspunt dat wij met een efficiënte en effectieve werkwijze een kwalitatief hoogwaardig product leveren. Aan de voorkant is dit klantgericht en waar mogelijk flexibel georganiseerd. Aan de achterkant zijn de processen vormgegeven. Het ‘gemeenteloket’ is voor inwoners en bedrijven dé ingang voor vraagstukken ten aanzien van het omgevingsrecht. Achter het loket bevinden zich de afzonderlijke gemeentelijke disciplines én ODIJmond voor de taken ten aanzien van milieu.

Om kwaliteit te leveren beoordelen de gemeenten, provincie Noord­Holland en ODIJmond integraal zo vroeg mogelijk plannen en initiatieven. Daarbij worden partners, adviseurs en belanghebbende derden betrokken. Dit geldt ook wanneer ODIJmond advies geeft op bouwplannen en ruimtelijke ontwikkelingen. De betreffende milieu­ aspecten zoals geluid, geur, (fijn) stof, externe veiligheid en ecologie beoordelen wij. Wij toetsen ook of het bouwplan of de ruimtelijke ontwikkeling kan worden uitgevoerd. Daarin nemen wij de milieuaspecten mee.

ODIJmond neemt deel aan gemeentelijk en/of regionaal overleg én neemt deel aan vooroverleg bij een initiatief. Het betreffende bevoegd gezag legt vast wie inzage heeft in het volledige dossier in verband met milieurisico’s in relatie tot politieke en/of maatschappelijke gevoeligheden.

Wij werken conform de geldende wetgeving zoals de Wabo en de Wm. Ook gelden de algemene beginselen van behoorlijk bestuur (Algemene wet bestuursrecht (Awb)) zoals zorgvuldigheid, het vertrouwensbeginsel en het gelijkheidsbeginsel.

Een vergunningverlener behandelt elke aanvraag of melding. Hierdoor is er voor de aanvrager of melder één aanspreekpunt. Vergunningen worden getoetst op handhaafbaarheid en naleefbaarheid.

2.7 Doorkijk Omgevingswet

Naar verwachting treedt per 1 januari 2024 de Ow in werking. Met recht kunnen wij dit één van de grootste veranderingen noemen in het bestaan van onze dienst. Deze wet vraagt een andere manier van werken. Daarom testen wij met gemeenten en provincie de inrichting en werking van het Digitale Stelsel Omgevingswet (DSO).

Dit stelsel wordt onder de Ow het loket voor het aanvragen van een vergunning en ondersteunt de samenwerking tussen de bevoegde gezagen. Ook voeren wij met gemeenten pilots uit voor het opstellen van omgevingsplannen.

Eén van de uitgangspunten van de Ow is om het begrip inrichting los te laten en voor het onderdeel milieu naar ‘milieubelastende activiteiten’ (MBA) te kijken.

ODIJmond houdt namens betrokken bestuursorganen toezicht op naleving van de milieuregelgeving, andere omgevingsrechtelijke regelgeving en daaraan ondersteunende regelgeving. Toezicht houdt in dat wij controleren of wet- en regelgeving wordt nageleefd. Dit deel heeft betrekking op het regulier toezicht. In het regulier toezicht is geregeld hoe ODIJmond omgaat met het periodiek toetsen van regelgeving voor de taakvelden waar dit noodzakelijk is.

3.1 Juridische context toezicht

Regulier toezicht is van belang om te kunnen constateren of normen ook daadwerkelijk worden nageleefd. Er is nog geen sprake van een vermoeden van een overtreding. Hierna gaan wij kort in op de belangrijkste bepalingen uit de regelgeving die hierop van toepassing zijn. En, we geven een korte samenvatting van de toezichthoudende taken waarmee onze toezichthouders belast zijn.

In hoofdstuk 5 van de Awb zijn de algemene handhavingsbepalingen te vinden. Hoofdstuk 5 van de Wabo bevat de bijzondere bepalingen met betrekking tot de handhaving. Hoofdstuk 5 van de Wabo staat als lex specialis2 ten opzichte van hoofdstuk 5 van de Awb (lex generalis3 ). Met andere woorden: de Wabo gaat vóór de Awb.

De gemeenten en provincie waarvoor ODIJmond het basistakenpakket en het milieutakenpakket uitvoert hebben aan de directeur van ODIJmond het mandaat gegeven toezichthouders in de zin van de Awb aan te wijzen die bevoegd zijn toezicht te houden op de naleving van de regelgeving die onder de betreffende takenpakketten vallen.

Een toezichthouder van ODIJmond:

• •

  Houdt toezicht op en controleert de naleving van de milieuregelgeving. Dit houdt in:

  • •

    Controleert en houdt toezicht op de naleving van milieuwetgeving.

  • •

    Neemt deel aan (integrale) overleggen.

  • •

    Voert (integrale) handhavingsacties uit.

  • •

    Draagt zorg voor een correcte administratieve vastlegging, verwerking en afhandeling. Stelt indien nodig rapportages op die als basis kunnen dienen voor een (juridisch) vervolgtraject.

  • •

    Mede­vertegenwoordigt ODIJmond bij hoorzittingen bij bezwaar­ en beroeps­ procedures.

• •

  Behandelt milieuklachten van inwoners en bedrijven/inrichtingen en roept waar nodig deskundigheid van anderen aan:

  • •

    Beoordeelt onder wiens bevoegd gezag de klacht valt.

  • •

    Voert op locatie een toezichtscontrole uit.

  • •

    Draagt zorg voor een correcte administratieve vastlegging, verwerking en afhandeling.

• •

  Vertegenwoordigt ODIJmond in geval van calamiteiten (buiten kantoortijden is daartoe een piketregeling van kracht).

3.2 Definities van toezicht

3.3 Categorieën van toezicht

Wij onderscheiden verschillende soorten controles bij toezicht. In principe kondigen wij toezicht controles altijd vooraf aan. Hier kunnen we van afwijken. Het uitgangspunt wel is altijd dat we controles zo integraal mogelijk uitvoeren. Daarbij houden we te allen tijde de verschillende, rechts­ gebieden binnen het omgevingsrecht danwel ondersteunende rechtsgebieden in het oog.

Daarmee zetten we onze capaciteit voor toe­ zichtscontroles zo efficiënt mogelijk in.

3.4 Controlefrequentie van de toezichtactiviteiten

De frequentie van de periodieke toezichtsactiviteiten is voor een deel gebaseerd op het type inrichting. Wij baseren deze frequentie ook op de uitkomst van onze analyses, die wij maken voor ons risicogestuurd toezicht, op actuele aandachtsgebieden en naar aanleiding van de wens van betrokken bestuursorganen.

3.5 Toezicht op het bereiken van kwaliteitsnormen

Wij houden toezicht op naleving van emissie­ normen bij bedrijven, zoals die gesteld zijn voor bijvoorbeeld geluid, bodem, water en lucht. Onze specialistische of generalistische toezichthouders voeren dit toezicht uit. Indien het toezicht op de norm zodanig complex is dat de specialist dit niet kan doen huren wij kennis in van een hiertoe gespecialiseerd bureau.

De generalist moet de specialist inschakelen indien de nodige kennis ten aanzien van een bepaald aspect mist. Wij weten, onder andere op basis van de landelijke kwaliteitscriteria, welke specialistische kennis wij nodig hebben.

3.6 Scheiding vergunningverlening en toezicht

Binnen ODIJmond zijn vergunningverlening en handhaving functioneel gescheiden van elkaar. Naast een cirkel vergunningen zijn er drie toe­ zichtcirkels: IJmond, Zaanstreek­Waterland en Zuid­Kennemerland. De medewerkers uit deze teams kennen hebben allemaal dezelfde functie­ omschrijving. Deze functie heet medewerker Omgevingsrecht. Dit maakt onderlinge uitwisselbaarheid mogelijk en maakt de organisatie flexibel en adaptief. Tegelijk wordt vanzelf­ sprekend scherp de hand gehouden aan de regel dat medewerkers omgevingsrecht niet de door hen opgestelde vergunningen mogen handhaven.

Uiteraard vindt overleg plaats over de te verlenen vergunningen. Nadat de vergunningverlener de ontwerpbeschikking in concept heeft opgesteld wordt deze samen met de aanvraag voorgelegd aan een van de toezichtcirkels. Daar wordt de ontwerpbeschikking getoetst op:

• •

  Handhaafbaarheid en eenduidigheid van de voorschriften.

• •

  Helderheid van de formulering van de voorschriften.

• •

  Toetsen van de voorschriften aan de huidige milieuhygiënische inzichten, onder andere de PGS4-­richtlijn, de aangewezen BBT­documenten, de Handreiking industrielawaai en Vergunningverlening, Circulaire indirecte hinder.

• •

  Relatie met andere relevante milieuwetgeving onder andere het Vuurwerkbesluit of het Besluit externe veiligheid inrichtingen.

3.7 Roulatiesysteem

Om te voorkomen dat een te nauwe band ontstaat tussen de inspecteur en de activiteit is een roulatiesysteem opgezet. Een toezichthouder voert:

• •

  Niet meer dan eenmaal een handhavingstraject uit bij een type C bedrijf. Na afloop van dit handhavingstraject hebben eerst twee andere toezichthouders een handhavingstraject bij het bedrijf doorlopen voordat deze toezichthouder opnieuw een handhavingstraject opstart.

• •

  Maximaal twee handhavingstrajecten uit bij een type B bedrijf. Na het aflopen van deze handhavingstrajecten hebben eerst twee andere toezichthouders een handhavingstraject bij het bedrijf doorlopen voordat deze toezichthouder opnieuw een handhavingstraject opstart.

We merken op dat wanneer de omstandigheden hiertoe aanleiding geven, wij hiervan gemotiveerd mogen afwijken. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn als een toezichthouder zeer specialistische kennis heeft op een vakgebied waar slechts weinigen binnen ODIJmond over beschikken.

Gezien de controlefrequentie voor een type A inrichting, bij klachten of als deze binnen een project valt, ontstaat naar verwachting geen nauwe band tussen toezichthouder en het bedrijf.

In dit hoofdstuk is de handhavingsstrategie beschreven die ODIJmond hanteert om de naleving van de (milieu)voorschriften te bevorderen. Wij werken in lijn met de Landelijke Handhavingsstrategie (LHS) en de Wabo en lopen vooruit op het inwerking treden van de Ow.

Naast de bestuursrechtelijke handhaving beschrijven wij ook de inzet van strafrechtelijke handhaving. Bij ODIJmond zijn buitengewoon opsporingsambtenaren (boa’s) in dienst die bevoegd zijn tot strafrechtelijke handhaving, ook via de Bestuurlijke strafbeschikking milieu- en keurfeiten (Bsbm).

4.1 Inleiding

Het handhavingsbeleid beoogt in de allereerste plaats de doelstellingen van het omgevingsrecht en aanverwante wetgeving te ondersteunen.

Daarnaast is de handhavingsstrategie gericht op het bewerkstelligen van algemene preventie via speciale preventie. Dit betekent dat wij bij ieder individueel geval consequent uitvoering geven aan de handhavingstaak in overeenstemming met het handhavingsbeleid.

Aan de handhavingsstrategie zijn randvoorwaarden verbonden waaronder effectiviteit en efficiency. De reactie op de overtreding dient doelgericht te zijn en evenredig aan de ernst van de inbreuk op de geschonden norm. En het is van groot belang om de bestuursrechtelijk en straf­ rechtelijke handhaving gezamenlijk in te zetten. Zo verstreken ze elkaar en wordt met de verrichte inspanningen het handhavingsresultaat groter.

4.2 Landelijke Handhavingsstrategie

Op 4 juni 2014 heeft het Bestuurlijk Omgevingsberaad5 de LHS vastgesteld. Vanaf 1 januari 2016 moeten alle overheden de LHS vaststellen en toepassen. Deze strategie moet worden toegepast op alle Wabo­overtredingen. De LHS biedt een breed toepasbaar kader voor handhaving, waaronder specifieke handhavingsstrategieën. Het doel is een eenduidig handhavend optreden door betrokken instanties bij soortgelijke overtredingen. Hierdoor ontstaat voor inwoners en bedrijven een gelijk speelveld, wordt het rechtsgevoel gerespecteerd en blijft de leefomgeving schoon, veilig en gezond. Doordat overheden, omgevingsdiensten, het openbaar ministerie (OM) en de politie op eenzelfde manier optreden ontstaat dit speelveld. Deze instanties dienen passend te interveniëren bij iedere bevinding; afhankelijk van de situatie weloverwogen kiezen voor alleen bestuursrechtelijke, bestuurs­ en strafrechtelijk of alleen straf­ rechtelijk optreden. Hierdoor sluit de LHS aan bij de sanctiestrategie, toezichtstrategie en gedoogstrategie.

Met het overnemen en invoeren van de LHS wordt aangesloten bij de landelijke kwaliteitscriteria op het gebied van vergunningverlening, toezicht en handhaving (VTH­kwaliteitscriteria) voor Wabo bevoegde overheden. Uitgangspunten daarbij zijn:

onafhankelijk en professioneel handhaven, be­trouwbaarheid, passende interventies toepassen en gezamenlijk optreden waar mogelijk.

De kern van de LHS is een interventiematrix waar­ bij de handhaver een drietal zaken weegt:

• •

  Ernst van de bevindingen (gevolgen van overtreding).

• •

  Gedrag van de overtreder.

• •

  Feiten en omstandigheden van de situatie.

Op basis van deze wegingen wordt bepaald welke interventie wordt toegepast. De zaken die in de zware segmenten terechtkomen worden eerder en anders (strenger) opgepakt dan de zaken in het midden­ en lichte segment terecht komen. Hierbij wordt uitgegaan van het principe dat handhavers zo licht mogelijk starten met interveniëren gericht op herstel en dat zij overstappen op zwaardere interventies als naleving uitblijft.

De handhaver zet de betreffende interventie(s) in de door de handhaver bepaalde termijn uitblijft pakt de handhaver door. Dit gebeurt door middel van het inzetten van een zwaardere interventie(s). In algemene zin geldt voor termijnen het volgende:

• •

  Gedragsvoorschriften dienen direct in acht genomen te worden. Hiervoor dient geen of hooguit een zeer korte termijn te worden gesteld om de overtreding te beëindigen en/of herhaling ervan te voorkomen.

• •

  In alle andere gevallen – waaronder ook plannen of voorzieningen waarvoor investeringen vereist zijn – geldt: hoe urgenter de situatie des te korter de termijn. Daarbij rekening houdend met de technische en organisatorische realiseerbaarheid in die termijn.

Interventiematrix Landelijke Handhavingsstrategie: zie volgende pagina

4.3 Bestuursrechtelijke handhaving

4.4 Strafrechtelijke handhaving

Naast het bestuursrechtelijke instrumentarium, kan wanneer daartoe geïndiceerd, ook gekozen worden voor de toepassing van een strafrechtelijk handhavingsinstrument. Een aantal toezichthouders van ODIJmond is daartoe aangewezen als boa. De strafbare feiten die een boa mag opsporen staan vermeld in de domeinenlijst en in zijn takenpakket. De verantwoordelijkheid voor de oplegging van strafrechtelijke handhavingsbeschikkingen ligt, ook met betrekking tot de Bsbm, bij het OM.

Toepassing van het strafrechtelijk instrumentarium vindt plaats in geval van ernstige en/of niet voor herstel in aanmerking komende overtredingen, waarbij de gedragsindicatie van de overtreder een grote rol speelt, conform de interventiematrix onder de LHS. De voorbereiding en oplegging van een strafrechtelijke handhavingsbeschikking vindt plaats conform de daarvoor geldende wettelijke eisen en waarborgen (waaronder de cautie).

In voorkomende gevallen dient afgezien te worden van de beginselplicht tot handhaving en kan gekozen worden voor gedogen. Uitgangspunt voor ODIJmond bij gedogen is het landelijk kader ‘Gedogen in Nederland’ (Rijksnotitie).

5.1 Aanvaardbaar gedogen

Enkel in de volgende situaties kan sprake zijn van aanvaardbaar gedogen:

• 1.

  Indien handhaving zou leiden tot aperte onbillijkheden. Dit kan met name het geval zijn in overmachtssituaties en soms ook in overgangssituaties. Voorwaarde is wel dat de andere betrokken belangen door het gedogen niet onevenredig mogen worden geschaad.

• In de praktijk kunnen zich de volgende overgangssituaties voordoen:

  • a.

    Gevallen waarin wordt gewerkt zonder vergunning omdat door omstandigheden die buiten de macht van de vergunninghouder liggen, de nieuwe vergunning niet aansluitend op de oude (aflopende) vergunning kan worden verleend.

  • b.

    Gevallen waarin door het alvast starten van een activiteit, vooruitlopend op de vergunningverlening, een bestaande situatie kan worden beëindigd, verminderd of gereguleerd. Hierbij moet aan de volgende voorwaarden zijn voldaan. Er zijn geen alternatieven voorhanden waar­ mee hetzelfde effect kan worden bereikt. De aanvrager van de vergunning treft geen verwijt ten aanzien van het tijdstip van indienen van de vergunningaanvraag. De verwachting bestaat dat positief op de vergunningaanvraag kan worden beschikt.

  • c.

    Gevallen waarin de vergunning van een bestaande activiteit door de rechter is vernietigd op formele gronden en het mogelijk is om een nieuwe vergunning te verlenen.

  • d.

    Gevallen waarin geconstateerd wordt dat het technisch onmogelijk is om bepaalde voor­ schriften – mits aanvaardbaar – aan te passen én het toegestaan is een gelijkwaardige voorziening toe te passen. Indien ambtshalve wijziging van de vergunning op korte termijn onmogelijk is, kan de overtreding in de tussenliggende tijd worden gedoogd.

  • e.

    Gevallen waarin onderzocht moet worden hoe een overtreding van bepaalde voorschriften kan worden beëindigd en waarvoor het nodig is de handeling in kwestie nog enkele malen of nog enige tijd uit te voeren.

  • f.

    Gevallen waarin overtreding plaatsvindt van regels terwijl regelgeving in voorbereiding is waarvan redelijkerwijs verwacht kan worden dat deze de eisen in de overtreden regels op korte termijn zal versoepelen. Deze gevallen worden terughoudend benaderd. Toetsing aan het evenredigheidsbeginsel zal plaatsvinden.

• 2.

  Het achterliggende belang is evident beter gediend met gedogen, te weten uitzonderingsgevallen die de wetgever niet heeft voorzien. In dergelijke situaties moeten afspraken worden gemaakt over de termijn waarbinnen en de wijze waarop de naleving zal plaatsvinden ten behoeve van het door de wettelijke norm te beschermen belang.

• 3.

  Een zwaarder wegend belang rechtvaardigt gedogen.

5.2 Voorwaarden gedogen

Gedogen is weliswaar een bevoegdheid van het college, maar zeker geen verplichting. Per geval moet aan voorgaande criteria getoetst worden. Gedogen vindt slechts plaats via een beschikking en dient zeer terughoudend te worden toegepast. Gedogen is in beginsel slechts onder de volgende voorwaarden aanvaardbaar:

• •

  In uitzonderingsgevallen.

• •

  Mits beperkt in omvang en/of tijd.

• •

  Slechts actief, uitdrukkelijk en na zorgvuldige kenbare belangenafweging.

• •

  Aan controle onderworpen.

5.3 Gedogen met beschikking

Een gedoogbeschikking wordt slechts afgegeven, indien er voldoende grond aanwezig is om te ver­ wachten dat concrete aanwijzingen bestaan dat de te gedogen activiteit op korte termijn geheel kan worden gelegaliseerd of zal worden gestaakt. Dit betekent dus dat er geen sprake mag zijn van een (voortdurende) onaanvaardbare normoverschrijding. Gedogen kan slechts als een tijdelijke overgangsregeling worden beschouwd. In een gedoogbeschikking wordt daarom een bepaalde, zo kort mogelijke en duidelijke termijn opgenomen. Het gedogen van spoedeisende­ en ernstige overtredingen van vigerende regelgeving is, bijzondere omstandigheden daargelaten, slechts mogelijk binnen de eerdergenoemde randvoorwaarden voor actief gedogen.

5.4 Niet gedogen

Er wordt in ieder geval niet gedoogd wanneer daarvoor onaanvaardbare situaties ontstaan en indien belangen van derden onevenredig worden geschaad.

5.5 Controle en handhaving

Wanneer eenmaal een gedoogbeschikking is afgegeven, wordt steeds gecontroleerd of de overwegingen die hebben geleid tot dit besluit nog actueel zijn. Ook wordt actief gecontroleerd of de gestelde voorwaarden daadwerkelijk worden nageleefd. Het niet naleven van een gedoogbeschikking leidt in beginsel tot het intrekken van dit besluit, waarna – overeenkomstig de in deze nota vastgelegde strategie – tot handhaven wordt overgegaan. Indien een derde partij na afgifte van een gedoogbeschikking een verzoek doet om handhaving, dan vindt een hernieuwde belangenafweging plaats, waarbij de belangen van deze derde opnieuw uitdrukkelijk worden meegewogen. De bij de houder van de gedoogbeschikking gewekte verwachting wordt daarbij eveneens betrokken, maar zijn niet zonder meer doorslaggevend. In elk gedoogbesluit wordt daarom een standaard clausule opgenomen dat de gedoogde op eigen risico handelt.

5.6 Relatie met het strafrecht

Het OM is niet geboden aan een gedoogbeschikking bij het nemen van een beslissing omtrent eventuele vervolging. In het gedoogbesluit wordt dan ook vermeld dat het gedogen de verantwoordelijkheid van het OM om een strafvervolging in te stellen onverlet laat. Daarnaast dient opgemerkt te worden dat de afgifte van een gedoogbeschikking ook civielrechtelijke consequenties onverlet laat van een eenmaal gepleegde overtreding.

6.1 Rol Omgevingsdienst IJmond

In de keten van verwijdering tot verwerking blijkt er sprake te zijn van illegaliteit en het niet conform de regels werken. Dit brengt risico’s met zich mee voor gezondheid en milieu. ODIJmond kan een belangrijke bijdrage leveren door (keten)toezicht op het verwijderen van asbest; van de sloopmelding tot het storten.

6.2 Besluit VTH

• •

  Uit het wettelijke takenpakket komt voort dat omgevingsdiensten de meeste asbesttaken uit­ voeren. Het toezicht op asbestsaneringen door bedrijven valt onder het basistakenpakket. Het maakt niet uit of de asbestsanering plaatsvindt in opdracht van een particulier, een bedrijf of een instelling, zoals een woningcorporatie.

• •

  Uit het wettelijk takenpakket komt voort dat het toezicht op sloopwerkzaamheden in op­ dracht van bedrijven en instellingen onder het basistakenpakket van de omgevingsdiensten vallen.

• •

  Indien een particulier opdracht geeft voor een bedrijfsmatige asbestsanering is ODIJmond bevoegd om toezicht te houden. Dit komt voort uit het basistakenpakket.

7.1 Preventie door communicatie

7.2 Handhavingscommunicatie

7.3 Wijze van informeren

7.4 Communicatiemiddelen

7.5 Naming en shaming

7.6 Social media

8.1 Klachten en meldingen

Bedrijfsmatige en andere activiteiten kunnen een uitstraling hebben op de omgeving. Die uitstraling kan door omwonenden als hinderlijk worden ervaren en in sommige gevallen ook een indicatie zijn voor een overtreding van wet­ en regelgeving. ODIJmond handelt namens het bevoegd gezag de klachten af die verband houden met de activiteiten waarop wordt toegezien.

Klachten en meldingen komen binnen bij de aan­ gestelde klachtencoördinatoren van de desbetreffende regio of bij de plaatsvervanger tijdens zijn/haar afwezigheid. Binnen 24 uur dient er gereageerd te worden op een klacht of melding door contact op te nemen met de klager/melder. Wanneer een klacht kan worden herleid naar een veroorzaker/bedrijf dan wordt direct een controle uitgevoerd. Bij constatering van een overtreding leidt dit tot een handhavingstraject.

Wanneer ODIJmond niet het bevoegd gezag voor de klacht of melding is, wordt deze doorgezet naar de betreffende instantie zoals het waterschap of een andere omgevingsdienst. Ook bestaat de mogelijkheid dat een klacht geen aanleiding geeft tot opvolging via handhaving (ongegrond is). In alle gevallen reageren wij schriftelijk, digitaal of telefonisch richting de klager.

Voor elke gemeente hebben wij een factsheet met een tabel, waar inwoners kunnen lezen voor welke melding/klacht zij waar moeten zijn.

In de praktijk blijkt dat een substantieel deel van de klachten en meldingen voortkomt uit conflicten tussen buren onderling of naburige bedrijven, maar ook door overige algemene vormen van overlast. Indien bij terugkerende meldingen of klachten na herhaling blijkt dat er geen aanleiding bestaat tot inspectie of handhavend optreden, kan de keuze worden gemaakt bepaalde klachten/ meldingen niet meer in behandeling te nemen.

8.2 Handhavingsverzoeken

Wij pakken handhavingsverzoeken volgens de wettelijke procedure op en handelen deze af. Indien een verzoek gegrond is, leidt dit tot een handhavingstraject.

Ook voor terugkerende handhavingsverzoeken, waarbij herhaaldelijk is geconstateerd dat er geen aanleiding bestaat voor handhaving en geen nieuwe feiten of omstandigheden worden aangedragen die mogelijk zouden kunnen leiden tot een ander oordeel, kan worden besloten deze niet in behandeling te nemen (naar analogie van een herhaalde aanvraag).