Transitieplan Omgevingsplan Haaksbergen

1.1 Aanleiding

Op 22 maart 2016 heeft de Eerste Kamer het wetsvoorstel Omgevingswet aangenomen. Na meerdere malen te zijn uitgesteld is het uitgangspunt dat de Omgevingswet op 1 januari 2024 in werking zal treden. De doelstelling van deze wet is om een veilige en gezonde fysieke leefomgeving en een goede omgevingskwaliteit te bereiken en in stand te houden.

De Omgevingswet betreft een nieuw wetstelsel voor de gehele fysieke leefomgeving waarbij 26 huidige wetten en 60 algemene maatregelen van bestuur (AMvB’s) worden vervangen door één nieuwe wet (de Omgevingswet) en in vier AMvB’s (Omgevingsbesluit, Besluit kwaliteit leefomgeving, Besluit activiteiten leefomgeving en Besluit bouwwerken leefomgeving). Het begrip fysieke leefomgeving omvat in ieder geval bouwwerken, infrastructuur, water en watersystemen, bodem, lucht, landschap, natuur, cultureel erfgoed en werelderfgoed. Doel van dit nieuwe stelsel is een inzichtelijk omgevingsrecht met snellere en betere besluitvorming waarin de leefomgeving centraal staat met ruimte voor maatwerk.

De wetgever heeft alle gemeentes verplicht om vóór inwerkingtreding van de Omgevingswet (1 januari 2024) enkele wettelijke acties te implementeren. Deze zijn nodig om bij inwerkingtreding van de Omgevingswet in staat te zijn vergunningen en meldingen te ontvangen en te verlenen. Daarnaast dient digitale informatie ontsloten en aangeboden te worden aan de landelijke voorziening.

Binnen de Omgevingswet heeft de gemeente vier kerninstrumenten tot haar beschikking: de Omgevingsvisie, het Programma, het Omgevingsplan en de Omgevingsvergunning. De Omgevingsvisie bevat het strategisch beleid voor de (middel)lange termijn, met daarin de opgaven, ambities en strategische hoofdkeuzes ten aanzien van de fysieke leefomgeving. De Programma’s bevatten de maatregelen die leiden tot de vastgelegde en gewenste kwaliteit van een onderdeel van de fysieke leefomgeving, een aspect of een gebied. In het Omgevingsplan worden functies gekoppeld aan locaties en worden regels rondom activiteiten vastgelegd.

1.2 Implementatieproces binnen de gemeente Haaksbergen

In januari 2019 heeft de gemeente Haaksbergen een start gemaakt met het implementatieproces voor de Omgevingswet. Dit implementatieproces bestaat uit drie fasen:

Fase 1 – Voorbereiding implementatie (onderzoek en opstellen vertrekdocument)

Fase 2 – Implementatieplan opstellen

Fase 3 – Implementatie in uitvoering

Fase 1 is in mei 2019 afgerond met als resultaat het ‘Vertrekdocument implementatie Omgevingswet Haaksbergen’. Dit document bevat een omschrijving van de gemeente (fysiek en organisatorisch), een omgevingsfoto (positieve en negatieve kwaliteiten), een implementatiestrategie, overzicht van de wettelijke acties en een eerste verkenning van de ambities ten aanzien van het stelsel Omgevingswet.

Vervolgens is een start gemaakt met fase 2 waarin een projectorganisatie is opgetuigd bestaande uit de volgende deelprojecten:

DP 1 Omgevingsvisie en Programma

DP 2.1 Omgevingsvergunning

DP 2.2 Omgevingsplan

DP 3 Manier van werken

DP 4 Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO)

DP 5 Organisatie en externe samenwerking

Vanwege beperkte capaciteit en beperkte financiële middelen, is in januari 2020 de ambitie naar beneden bijgesteld. Dit betekende dat enkel de focus gelegd werd op de wettelijke acties (conform de actielijst van de Vereniging van Nederlandse gemeenten (VNG)). Mede door het uitstel van de inwerkingtreding van de Omgevingswet alsmede door beperkt beschikbare capaciteit is in maart 2020 de implementatie ‘on hold’ gezet.

De gemeente Haaksbergen heeft het implementatieproces voor de Omgevingswet weer opgepakt om tijdig te voldoen aan de wettelijke acties en als gemeente voldoende voorbereid te zijn op de inwerkingtreding van de Omgevingswet op 1 januari 2024. Bij het oppakken van het implementatieproces zijn er enkele wijzigingen doorgevoerd binnen de projectorganisatie. Deze wijzigingen hebben vooral betrekking op het de onderdelen ‘manier van werken’ en ‘organisatie’. Deze punten zijn breder ondergebracht in de reorganisatie van de gemeente Haaksbergen. Voor de deelprojecten Omgevingsvisie, Omgevingsvergunning, Omgevingsplan, DSO en participatie is er weinig veranderd.

Het voorliggende document is vooral van toepassing op het deelproject Omgevingsplan.

1.3 Leeswijzer

Dit document is een beschrijving van het proces om tot een definitief Omgevingsplan te komen. Na hoofdstuk 1, waarin de inleiding beschreven wordt, gaat hoofdstuk 2 in op de definitie van het project. Hierin wordt het Omgevingsplan verder toegelicht en worden de verschillende tools en kaders beschreven. Hoofdstuk 3 beschrijft de voorbereidingsfase. Hierin wordt uitgelegd welke stappen er genomen moeten worden voorafgaand aan de inwerkingtreding van de Omgevingswet. Hoofdstuk 4 ligt toe wat er gebeurt in de transitiefase om van een ‘tijdelijk’ naar een ‘definitief’ Omgevingsplan te komen. Hoofdstuk 5 beschrijft de verschillende aspecten van het definitieve Omgevingsplan. Gezien het nog niet geheel duidelijk is hoe het definitieve Omgevingsplan eruitziet, zullen deze aspecten algemeen en voor zover bekend toegelicht worden. Tot slot gaat hoofdstuk 6 in op de verschillende beheersaspecten van het project.

Disclaimer: Dit document is opgesteld met de huidige kennis. De Omgevingswet biedt veel vrijheden, maar daar tegenover staat dat er geen duidelijk kader is. Binnen de Omgevingswet, en vooral met betrekking tot de uitvoering, is nog veel onduidelijk. Naar mate het project vordert zal er steeds meer duidelijk worden en zullen ook meer keuzes gemaakt worden. Dit kan ertoe leiden dat de inhoud van dit document op onderdelen herzien moet worden.

2.1 Het Omgevingsplan

Wanneer in 2024 de Omgevingswet in werking treedt, heeft de gemeente in formele zin automatisch al een ‘tijdelijk’ Omgevingsplan. Dat bestaat uit alle geldende ruimtelijke plannen en de regels van de zogenaamde bruidsschat (deze wordt later in dit document verder toegelicht). Naast het tijdelijke Omgevingsplan zijn de plaatselijke verordeningen van kracht.

Vanaf de inwerkingtreding op 1 januari 2024 tot en met 2032 heeft de gemeente de tijd om alle regels uit de bruidsschat, ruimtelijke plannen en plaatselijke verordeningen die van toepassing zijn op de fysieke leefomgeving te verwerken in één integraal Omgevingsplan. Het is daarom verstandig om voor de inwerkingtreding van de Omgevingswet te beginnen met het opschonen van de planvoorraad en vigerende verordeningen. De regels uit de bruidsschat, ruimtelijke plannen en plaatselijke verordeningen worden in het Omgevingsplan verwerkt volgens de voorwaarden van de nieuwe Omgevingswet en die voldoen aan de nieuwe (landelijke) standaarden.

(Afbeelding: transitie Omgevingsplan. Deze afbeelding is enigszins verouderd. De datum van inwerkingtreding en de datum van het einde van de transitiefase zijn inmiddels gewijzigd. Het principe van de afbeelding blijft hetzelfde).

De regels die in het Omgevingsplan komen te staan zijn dus niet allemaal nieuw. In het Omgevingsplan worden ze gebundeld en waar nodig op elkaar afgestemd. Het opstellen van het Omgevingsplan biedt bovendien de mogelijkheid om bestaande regels te heroverwegen: Zijn de regels nog nodig? Kan er meer ruimte worden gegeven? Of moeten ze juist strenger?

Het nieuwe Omgevingsplan is wel breder dan de huidige ruimtelijke regels. Het Omgevingsplan houdt niet alleen rekening met de regels voor de fysieke leefomgeving, maar er wordt ook rekening gehouden met het gebruik en met de mogelijk effecten van dat gebruik.

Tussentijds zijn de volgende bepalingen relevant voor de transitieperiode:

• -

  De vigerende bestemmingsplannen, wijzigingsplannen en inpassingsplannen binnen de gemeente Haaksbergen worden vanaf 1 januari 2024 van rechtswege gezien als een tijdelijk Omgevingsplan.

• -

  Gemeentelijke verordeningen blijven tot 2032 van kracht. De onderdelen hiervan die betrekking hebben op de fysieke leefomgeving moeten vóór 2032 worden geïntegreerd in het Omgevingsplan. Enkele verordeningen zijn per 1 januari 2024 automatisch onderdeel van het tijdelijke Omgevingsplan.

• -

  Bestemmingsplannen die vóór 1 januari 2024 in ontwerp in procedure zijn gegaan kunnen worden afgerond onder de oorspronkelijke wetgeving (dit wordt ook wel het ‘oude’ recht genoemd).

• -

  Na 1 januari 2024 moeten individuele initiatieven behandeld te worden volgens de eisen van de Omgevingswet.

2.2 Nieuwe onderdelen binnen het Omgevingsplan

2.3 Tools voor het opstellen van een Omgevingsplan

2.4 Kaders

2.5 Verbanden

Dit hoofdstuk richt zich op de activiteiten die plaats moeten vinden voordat de Omgevingswet in werking treedt.

3.1 Opstellen Raamwerk

In de tweede helft van 2021 heeft de gemeente Haaksbergen offertes opgevraagd van meerdere bureaus voor het opstellen van een raamwerk. Dit raamwerk heeft de vorm van een inhoudsopgave en met zoveel als mogelijk “bouwstenen” waarmee het tijdelijke Omgevingsplan volgens de nieuwe structuur van de Omgevingswet gewijzigd kan worden. Het doel van een raamwerk is om ervoor te zorgen dat toekomstige ontwikkelingen volgens een gelijke structuur binnen de nieuwe Omgevingswet uitgevoerd kunnen worden. Het raamwerk dient dus als basisdocument voor toekomstige ontwikkelingen totdat er een definitief Omgevingsplan is opgesteld. De gemeente Haaksbergen werkt samen met het stedenbouwkundige bureau BJZ.nu aan het opstellen van het raamwerk. Aanvullend op het raamwerk wordt er twee handboeken opgesteld voor de gemeente Haaksbergen. Het gaat om een intern handboek en een extern handboek. Het interne handboek is bedoeld voor de medewerkers binnen de gemeente Haaksbergen die met het Omgevingsplan moeten werken. Het externe handboek is bedoeld voor externen (onder andere planbureaus) die met het Omgevingsplan van de gemeente Haaksbergen moeten werken. Hierin wordt beschreven hoe een Omgevingsplan volgens Haaksbergse stijl eruitziet en waarom het op deze manier is opgesteld. In dit handboek wordt ook toegelicht wanneer wordt gekozen voor een Buitenplanse Omgevingsplan Activiteit (BOPA), een Tijdelijke Alternatieve Maatregel (TAM) en/of een Omgevingsplan op maat. Deze laatste drie onderwerpen worden in paragrafen 4.1.2, 4.1.3 en 4.1.4 verder toegelicht.

3.2 Analyse bruidsschat

De bruidsschat maakt onderdeel uit van het raamwerk en maakt daarnaast vanaf 1 januari 2024 (automatisch) ook onderdeel uit van het Tijdelijke Omgevingsplan. Wettelijk gezien is het op korte termijn niet noodzakelijk om de bruidsschat kritisch te analyseren. In de transitiefase zullen de bruidsschatregels op den duur wel kritisch beoordeeld en eventueel gewijzigd moeten worden. De bruidsschatregels zullen na de transitiefase namelijk niet automatisch komen te vervallen.

Een kanttekening is op zijn plaats voor wat betreft het opstellen van een Omgevingsplan op maat, wat tot een wijziging van het Omgevingsplan leidt. In dat geval kan het noodzakelijk zijn om de betreffende bruidsschatregels te analyseren zodat de bruidsschatregels gewijzigd met een lokale afweging worden opgenomen in het definitieve Omgevingsplan.

De bruidsschatanalyse moet goed afgestemd worden met de relevante ketenpartners. Ketenpartners voor de Gemeente Haaksbergenbestaan in ieder geval uit:

• -

  Rijksoverheid;

• -

  Provincie Overijssel;

• -

  Waterschap Vechtstromen;

• -

  Waterschap Rijn en IJssel;

• -

  Omgevingsdienst Twente;

• -

  Omliggende gemeenten;

• -

  GGD;

• -

  Veiligheidsregio;

• -

  Bedrijven;

• -

  Inwoners;

• -

  Adviseurs.

De bruidsschat zal niet met alle bovengenoemde ketenpartners afgestemd worden. Bij de analyse van de bruidsschat zal een afweging gemaakt worden van welke ketenpartners betrokken worden.

Bij de analyse van de bruidsschat zijn de volgende opties leidend:

• -

  Verwijder de regels die niet van toepassing zijn.

  Regels over activiteiten die niet in de gemeente Haaksbergen voorkomen, moeten verwijderd worden. Door de specifieke zorgplichten (zie paragraaf 5.3) in de bruidsschat is er altijd een vangnet voor gevallen waarin een dergelijke regel toch nodig blijkt.

• -

  Pas de regels, indien noodzakelijk, aan naar de specifieke situatie voor Haaksbergen.

  Het kan zijn dat er regels in de bruidsschat staan die in een Omgevingsplan eenvoudiger kunnen worden opgelost met het vastleggen van een regel en een werkingsgebied.

• -

  Als de regel relevant is en correct, dan kan deze gehandhaafd worden.

De bruidsschat bevat onder andere regels met betrekking tot het milieu. Deze regels, maar ook een deel van de milieuregels uit het Besluit activiteiten leefomgeving, worden kritisch besproken met de Omgevingsdienst middels de benoemde samenwerking (pilot). De uitkomst van de samenwerking zullen milieuregels zijn die we kunnen opnemen in het Omgevingsplan. Bij de samenwerking zijn de Omgevingsdienst Twente, de gemeente Almelo en de gemeente Haaksbergen betrokken. Het eerste te behandelen milieuthema is externe veiligheid.

Zoals gesteld maakt de bruidsschat onderdeel uit van het raamwerk. Het raamwerk vormt de basis voor de thema-gerichte overzet naar een definitief Omgevingsplan. Gezien de grote hoeveelheid aan (mogelijk dubbele) regels, is het aan te raden om de thematische aanpak proces zo overzichtelijk mogelijk te houden. Per behandeling van de thema’s zullen de bruidsschatregels afgestemd moeten worden met zowel de ruimtelijke regels, als de verordeningsregels (hierna toegelicht). De drie eerdergenoemde opties voor de verwerking van de regels blijven gelden als handelswijze.

3.3 Verordeningen en beleidsregels

In 1e helft van 2023 zijn de verordeningen en beleidsregels (met betrekking tot de fysieke leefomgeving) geïnventariseerd. Er is een prioriteringslijst opgesteld van de geïnventariseerde verordeningen en beleidsregels. In de prioriteringslijst staat welke regels op welke termijn in het Omgevingsplan moeten worden opgenomen, welke uitdrukkelijk niet mogen worden opgenomen en welke eventueel mee mogen in het Omgevingsplan. Bij het vaststellen van de prioritering is gekeken naar wat volgens de wet in het Omgevingsplan moet worden opgenomen en wat mag worden opgenomen. Als voorbeeld: de Algemene plaatselijke verordening (APV) bevat regels over onder andere het kappen van bomen. Omdat dit de fysieke leefomgeving wijzigt, is het wettelijk verplicht dit uiteindelijk op te nemen in het definitieve Omgevingsplan. Het kappen van een boom is een topactiviteit (zie paragraaf 4.2). Het is belangrijk dat regels over deze activiteit zo snel mogelijk worden opgenomen in het Omgevingsplan, zodat daaraan ook toepasbare regels gekoppeld kunnen worden.

In de transitiefase blijven de meeste verordeningen en beleidsregels van kracht naast het tijdelijke Omgevingsplan, onder andere de APV. Sommige verordeningen, zoals de Geurverordening Stepelerveld fase I, worden automatisch onderdeel van het tijdelijke Omgevingsplan.

De gemeente Haaksbergen is dus al begonnen met het inventariseren en analyseren van de regels uit de verordeningen met betrekking tot de fysieke leefomgeving. In de transitiefase (tot 2032) wordt daaraan verder gewerkt en worden de betreffende verordeningsregels meegenomen in de themagewijze aanpak van de opbouw van het Omgevingsplan die in paragraaf 3.1.1. is toegelicht. Aan het einde van de transitieperiode zijn alle verordeningsregels met betrekking tot de fysieke leefomgeving die in het Omgevingsplan moeten zijn opgenomen, ook daadwerkelijk opgenomen in het Omgevingsplan.

In ieder geval zullen de verordeningen met betrekking tot de fysieke leefomgeving die niet in het Omgevingsplan worden opgenomen, na de inwerkingtreding van de Omgevingswet worden opgeschoond, deels samengevoegd en waar nodig tekstueel/wetstechnisch geactualiseerd en geharmoniseerd. Het is essentieel dat Juridische Zaken bij dit onderdeel betrokken wordt.

Kortom: De betreffende verordening regels zullen themagewijs dan wel gebiedsgericht een plek moeten krijgen in het Omgevingsplan. Hierin wordt de volgende globale volgorde aangehouden:

• -

  Allereerst worden de verordeningen die regels bevatten die gebaseerd zijn op (of een sterk verband houden met thema’s in) de bruidsschat opgenomen in het Omgevingsplan. Dit om dubbele regelgeving rondom hetzelfde thema te voorkomen. Regels over bouwen en de Bouwverordening zijn hiervan voorbeelden. Dit omvat ook een groot deel van de activiteiten die betrekking hebben op zogenaamde topactiviteiten of veelgevraagde activiteiten. Hetzelfde geldt voor enkele activiteiten uit de Algemene plaatselijke verordening en de Erfgoedverordening.

• -

  Vervolgens worden gemeentebrede verordeningen behandeld. De gemeentebrede verordeningen zullen per thema geïntegreerd worden in het Omgevingsplan. Dat betekent dat, indien er meerdere thema’s in een verordening naar voren komen, de verordeningen voor wat betreft hun ‘resterende’ werkingsgebied steeds opnieuw moeten worden bijgesteld.

• -

  Tot slot worden de gebiedsgebonden verordeningen behandeld (o.a. Geurverordening Stepelerveld fase I). Deze verordeningen gelden niet voor het hele grondgebied van Haaksbergen, maar hebben een specifiek werkingsgebied. In verband met de voornamelijk thematisch gerichte aanpak, in plaats van de gebiedsgerichte, zullen per thema alle gebiedsgebonden verordeningen doorgenomen moeten worden. De gebiedsgebonden verordeningen krijgen daarin dezelfde behandeling als de gemeentebrede verordeningen.

Als ervoor wordt gekozen om een (deel van een) verordening voor wat voor reden dan ook nog niet in het Omgevingsplan op te nemen, dan is het aan te raden om toe te werken naar minder bestaande verordeningen en harmonisering van verordeningen (bijvoorbeeld begrippen of procedureregels).

Hoewel het dus nog niet mogelijk is om een gedetailleerde planning te maken voor de verwerking van de verordeningen, geeft bovenstaande wel enige houvast om een volgorde te bepalen waarin de verordeningen in het Omgevingsplan worden geborgd. Bij de transitie zal er veel aandacht besteed moeten worden aan de integraliteit van de verordeningen.

De beleidsregels die betrekking hebben op de fysieke leefomgeving zullen in eerste instantie niet gewijzigd worden. De capaciteit binnen de gemeentelijke organisatie is daar niet toereikend voor. Omdat de beleidsregels gewoon van toepassing blijven na 1 januari 2024 en in principe enkel de terminologie wijzigt, is besloten om een transponeertabel te hanteren bij de toepassing van de beleidsregels. De transponeertabel (van de VNG) helpt verwarring te voorkomen.

3.4 Ruimtelijke plannen opgeschoond

Vanaf 1 januari 2024 kunnen bestaande ruimtelijke plannen niet meer aangepast worden. Dit met uitzondering voor plannen die vóór 1 januari 2024 als ontwerp ter inzage zijn gelegd (bestemmingsplannen die bij inwerkingtreding van de Omgevingswet in procedure zijn, kunnen door gemeenten namelijk nog tot 2028 worden ingelezen via de huidige voorziening van ruimtelijkeplannen.nl. Na afronding van de planologische procedure zijn deze plannen automatisch onderdeel van het tijdelijke Omgevingsplan.) Het is daarom van belang om de bestaande planvoorraad op te schonen. Voor onze gemeente betekent dit dat plannen die niet meer geldig zijn en conceptversies moeten worden verwijderd.

Daarnaast moet voor locaties waar nog geen digitaal bestemmingsplan voor geldt én waarvoor geen ontwerp ter inzage wordt gelegd voor 1 januari 2024 het bestaande (oude) bestemmingsplan worden ontsloten via www.ruimtelijkeplannen.nl. Hiervoor is het voldoende om een PDF-document van het oude bestemmingsplan aan de locaties waar dit nog geldt te koppelen. Op deze manier wordt er voldaan aan de eis om alle plannen digitaal te ontsluiten via het DSO. Locaties waar nog geen digitaal bestemmingsplan voor geldt én waarvoor geen ontwerp ter inzage wordt gelegd voor 1 januari 2024 het bestaande (oude) bestemmingsplan worden ontsloten via www.ruimtelijkeplannen.nl worden ‘witte vlekken’ genoemd.

Er zijn meerdere witte vlekken geconstateerd in de bestemmingsplannen van Haaksbergen. Deze witte vlekken zijn op de onderstaande kaart weergegeven.

Het overgrote deel hiervan zijn zogenaamde ‘Slivers’. Dit zijn kleine stroken in het bestemmingsplan (in de praktijk vaak maar van enkele millimeters breed) waar de bestemmingsplankaarten niet goed op elkaar aansluiten. Los van deze ‘Slivers’ zijn er ca. 30 witte vlekken (waaronder Stepelerveld) waar een oplossing voor gevonden moet worden. Er wordt momenteel een potentiële oplossing besproken die het overgrote deel van de ‘Slivers’ in het buitengebied en een groot gedeelte van de witte vlekken op zal lossen.

Hiermee resteert de actie voor het verwijderen van plannen die niet meer geldig zijn. Deze actie staat gepland voor de tweede helft van 2023.

3.5 Opleiden

We zijn inmiddels gestart met opleiden van de medewerkers in de veranderingen die de Omgevingswet meebrengt. Daarvoor zijn cursussen gegeven. Het opleiden begon in eerste instantie algemeen, maar gaat steeds gerichter in op de eindsituatie waar er onder de Omgevingswet naar toe gewerkt wordt. Daarnaast wordt naar medewerkers toe gecommuniceerd over beschikbare webinars en kennissessies van de VNG.

Voor de medewerkers van het (voormalige) ruimtelijke domein zal t.z.t. ook aandacht besteed moeten worden aan de specifieke werkzaamheden tijdens de transitiefase waarin er met het tijdelijk Omgevingsplan wordt gewerkt. Dit betekent in ieder geval dat:

• -

  De relevante medewerkers met het raamwerk (waaronder de bruidsschat) kunnen werken;

• -

  De relevante medewerkers het overgangsrecht en de juridische mogelijkheden van de wet kennen en kunnen toepassen;

• -

  De relevante medewerkers het tijdelijke Omgevingsplan kunnen raadplegen in het DSO.

• -

  De relevante medewerkers tijd hebben gehad om met de nieuwe materie te kunnen oefenen (wordt later toegelicht)

Het is uiteindelijk wel belangrijk dat de hele organisatie op de hoogte is van de nieuwe manier van werken. Om de betreffende medewerkers de capaciteit te geven om zich voor te bereiden om de Omgevingswet is er in de 1e helft van 2023 een projectopdrachtformulier vastgesteld. Daarnaast zal de afdeling Communicatie intern communiceren over de Omgevingswet.

3.6 Plansoftware aangeschaft en operationeel

Inmiddels heeft de gemeente Haaksbergen de noodzakelijke plansoftware aangeschaft. Het gaat hierbij om Rx.Mission voor Vergunningverlening en Rx.Base voor Ruimtelijke Ordening. Er zijn verschillende presentaties gegeven over hoe deze programma’s werken. Momenteel wordt er volop geoefend met de programma’s.

Ten aanzien van het maken van toepasbare regels in de vorm van vragenbomen is het programma Geodan aangeschaft. Dit programma is gekoppeld aan Rx.Base en het Omgevingsloket.

3.7 Oefenen met plansoftware

Nu de benodigde plansoftware is aangeschaft, is het essentieel dat de relevante medewerkers hiermee kunnen werken. Hiervoor worden de relevante medewerkers opgeleid. Alleen informatievoorziening is hierbij niet voldoende. Het is belangrijk dat er tijd vrij wordt gemaakt voor alle relevante medewerkers om met de nieuwe software te kunnen oefenen. In eerste instantie is geoefend met het bestemmingsplan ‘Haaksbergen Dorp, partiële herziening 't Kempke en Lourdeskerk’. Dit bestemmingsplan is omgevormd tot een Omgevingsplan. Als het Omgevingsplan van Haaksbergen verder gevuld is, worden botsproeven gepland. In die botsproeven wordt het Omgevingsplan getest door VTH, RO en de juristen. Tijdens de botsproeven wordt tegelijkertijd geoefend met de plansoftware. Daarnaast is de gemeente Haaksbergen al begonnen met het oefenen van het maken van toepasbare regels in het programma Geodan.

3.8 Start laatste procedures ‘oude’ recht

Vanaf de 2e helft van 2023 moet er rekening mee gehouden worden dat nieuwe ontwikkelingen die niet in het bestemmingsplan passen, waarschijnlijk niet meer onder de oude wetgeving kunnen worden afgewikkeld. Alleen plannen waarvoor een ontwerpbestemmingsplan ter inzage is gelegd vóór 1 januari 2024 mogen worden afgehandeld met de ‘oude’ procedure. Gelet op de voorbereidingstijd die nodig is om tot een ontwerpbestemmingsplan te komen, moet er rekening mee worden gehouden dat plannen die eind 2023 worden opgestart waarschijnlijk volgens de nieuwe procedure van de Omgevingswet moeten worden afgehandeld. Het doel van het raamwerk is om zoveel mogelijk te waarborgen dat ontwikkelingen binnen de nieuwe procedure zoveel mogelijk gelijk worden behandeld.

Ongeacht het raamwerk brengt het wijzigen van het Omgevingsplan gedurende de transitiefase enig risico met zich mee. Om die reden is het aan te raden dat wijzigingen aan het Omgevingsplan zoveel mogelijk voorkomen worden zolang er nog geen definitief Omgevingsplan is. In paragraaf 4.1 wordt hier verder op ingegaan.

3.9 Planproces uitwerken

De processen voor het opstellen en wijzigen van het Omgevingsplan moeten duidelijk zijn voordat de Omgevingswet in werking is getreden. Er wordt momenteel bekeken hoe deze processen er voor de gemeente Haaksbergen uit komen te zien. Bij dit onderzoek wordt in ieder geval gekeken naar het opstellen van een intaketafel voor het beoordelen van initiatieven, het betrekken van de ketenpartners en de betrokkenheid van de gemeente Haaksbergen bij een regionale Omgevingstafel. Het planproces zal onderdeel worden van het Handboek Omgevingsplan (zowel de interne als de externe versie).

Zoals beschreven treedt op 1 januari 2024 de Omgevingswet in werking. De gemeente heeft vanaf dat moment officieel een tijdelijk Omgevingsplan. Dit tijdelijk Omgevingsplan bestaat uit:

• -

  Bestemmingsplannen;

• -

  Wijzigingsplannen;

• -

  Uitwerkingsplannen;

• -

  Beheersverordeningen;

• -

  Inpassingsplannen (Rijks en provinciale);

• -

  Chw (Crisis- en herstelwet) -bestemmingsplannen;

• -

  Chw-inpassingsplannen;

• -

  Chw-bestemmingsplannen voor ontwikkelingsgebieden;

• -

  Exploitatieplannen;

• -

  Voorbereidingsbesluiten;

• -

  Geurverordeningen;

• -

  Erfgoedverordeningen (m.b.t. archeologische monumentenzorg);

• -

  Hemelwaterverordeningen;

• -

  Omgevingsplanregels van Rijkswege (de bruidsschat).

Na de inwerkingtreding van de Omgevingswet start de transitiefase. De gemeente heeft dan tot 2032 de tijd om bestaande regels van het tijdelijk deel van het Omgevingsplan én regels uit een de relevante lokale verordeningen om te zetten naar een definitief Omgevingsplan. Tijdens de transitiefase moet het reguliere werk nog steeds uitgevoerd kunnen worden. Dat houdt in dat gelijktijdig met het opstellen van een definitief Omgevingsplan ook de planologische procedures doorlopen moeten kunnen worden om urgente gewenste ontwikkelingen mogelijk te maken. Ook het verlenen van reguliere vergunningen moet doorgaan.

In dit hoofdstuk wordt voorgesteld hoe er om gegaan kan worden met initiatieven die niet passen binnen de regels voor de fysieke leefomgeving gedurende de transitiefase.

4.1 Voorstel voor procedures in transitiefase

Tijdens de transitiefase kan er gebruik gemaakt worden van vier verschillende procedures om een urgente gewenste ontwikkeling die in strijd is met de regels voor de fysieke leefomgeving mogelijk te maken. In volgorde van (voorgestelde) voorkeur zijn dat:

• 1.

  Procedure afronden op basis van oude wetgeving op grond van het overgangsrecht (dit zal enkel van toepassing zijn voor plannen in het begin van de transitiefase);

• 2.

  Met een Omgevingsvergunning op grond van de Omgevingswet afwijken van het tijdelijke Omgevingsplan;

• 3.

  Tijdelijke Alternatieve Maatregel (TAM).

• 4.

  Het opstellen van een Omgevingsplan op maat (wijziging van het Omgevingsplan).

In de volgende paragrafen worden deze vier procedures toegelicht.

4.2 Aanpak vooral themagericht

Bij het maken van het Omgevingsplan komen bijzonder veel verschillende aspecten aan de orde. Een aantal van deze aspecten zijn nieuw ten opzichte van de huidige ruimtelijke procedures. Het is onmogelijk om al deze aspecten tegelijk te beoordelen en in één keer op te nemen in een definitief Omgevingsplan. Het overzetten naar een definitief Omgevingsplan zal daarom stapsgewijs gebeuren. Hieronder wordt de keuze voor de aanpak van het Omgevingsplan uitgelegd. Daarbij is het onvermijdelijk dat de behandeling van één aspect samenhangt met aspecten die nog niet behandeld zijn.

Er zijn over het algemeen twee strategieën (en diverse tussenvarianten) ontstaan om met het opstellen van het definitieve Omgevingsplan aan de slag te gaan. De uitersten zijn een themagerichte aanpak en een gebiedsgerichte aanpak.

Indien er gekozen wordt voor een themagerichte werkwijze, wordt voor de hele gemeente telkens één thema of beleidsveld van een regeling voorzien voor de hele gemeente. Het Informatiepunt Leefomgeving heeft de volgende thema’s opgesteld:

• -

  Afval

• -

  Asbest

• -

  Bodem

• -

  Bouw

• -

  Energiebesparing

• -

  Energietransitie

• -

  Erfgoed

• -

  Externe veiligheid

• -

  Geluid

• -

  Geur

• -

  Gezonde fysieke leefomgeving

• -

  Klimaat

• -

  Landschappelijke kwaliteit

• -

  Licht

• -

  Lucht

• -

  Maatschappelijke opgaven

• -

  Mobiliteit en parkeren

• -

  Natuur

• -

  Participatie

• -

  Ruimtelijke ontwikkelingen

• -

  Stedenbouwkundige kwaliteit

• -

  Toegankelijkheid voor personen

• -

  Trillingen

• -

  Verkeersveiligheid

• -

  Water

• -

  Windhinder

• -

  Zeer Zorgwekkende Stoffen (ZZS)

Gemeenten zijn niet verplicht om de bovenstaande lijst over te nemen en mogen zelf bepalen welke thema’s in het Omgevingsplan opgenomen worden.

Het voordeel van een thematisch gerichte aanpak is dat er een uniforme regeling ontstaat. Nadeel is dat de afweging tussen de beleidsthema’s minder zichtbaar, en dus mogelijk minder bewust, wordt gemaakt. Een ander nadeel is dat er gedurende de overgangsfase op één locatie twee regelsets gelden. Zowel regels die in het tijdelijke Omgevingsplan staan als regels die in het definitieve Omgevingsplan staan. Initiatiefnemers en vergunningverleners zullen daarom aan beide plannen moeten toetsen om te bepalen welke regels van toepassing zijn. Hierbij geldt de regel “Nieuwe regels boven oude regels en eigen regels boven bruidsschat”

Indien er gekozen wordt voor een gebiedsgerichte werkwijze, dan wordt er voor een kleiner gebied telkens een compleet Omgevingsplan opgesteld. Er is dan dus nog maar één set regels van toepassing op het gebied waarvoor het definitieve Omgevingsplan klaar is. Dit komt de integrale besluitvorming ten goede en is klantvriendelijker. Nadelen van deze keuze zijn dat het ingewikkelder en arbeidsintensiever is om direct tot de volledige regelset te komen. Bovendien moet de uniformiteit van regels extra bewaakt worden als je telkens voor een deel van het grondgebied een zelfstandige regelset uitwerkt.

Er zijn ook verschillende tussenvarianten mogelijk. De gemeente Haaksbergen kiest in eerste instantie voor een meer thematisch gerichte aanpak. De reden voor een voornamelijk thematisch gerichte aanpak is dat dit minder arbeidsintensief is dan hoofdzakelijk gebiedsgerichte aanpak. Met een voornamelijk thematische aanpak wordt ook de uniformiteit in de regels beter gewaarborgd, wat op lange termijn voordeliger zal zijn. De aanpak zal echter niet volledig thematisch gericht worden, maar meer een hybride variant. Zoals in het begin van deze paragraaf is aangegeven, is het onmogelijk om alle thema’s voor alle gebieden in één keer om te zetten naar een definitief Omgevingsplan. Er zal dus een keuze gemaakt moeten worden in de prioritering van welke thema’s als eerste opgepakt worden.

De keuze van wanneer welk thema aan bod komt is afhankelijk van meerdere factoren, zoals:

• 1.

  De thema’s die in de praktijk vaak voorkomen en waarvan qua structuur relatief eenvoudig regels kunnen worden gemaakt. Dit zijn meestal thema’s die in de verordeningen zitten. Denk bijvoorbeeld aan kapregels en uitwegregels.

• 2.

  Thema’s die belangrijk zijn in de dagelijkse praktijk. Denk aan thema’s als parkeren en geluid: dit zijn onderwerpen die bij veel initiatieven spelen.

• 3.

  Thema’s waarvan beleid in ontwikkeling is. Er wordt gekozen om gebruik te maken van ‘natuurlijke’ actualisatiemomenten. De Omgevingsvisie waaraan gewerkt wordt, is daarbij een belangrijk document.

Een verdere uitwerking van punt 1 is de mogelijkheid dat als eerste thema’s opgepakt worden die het meeste aansluiten bij de zogenaamde ‘Topactiviteiten’. Topactiviteiten zijn vijf onderwerpen waar de meeste aanvragen voor worden ingediend in het Omgevingsloket. Het DSO kenmerkt een selectie van de volgende vijf topactiviteiten (willekeurige volgorde):

• -

  Acculader in werking hebben

• -

  Ander bouwwerk bouwen, in stand houden of gebruiken

• -

  Bijbehorend bouwwerk of een uitbreiding daarvan bouwen, in stand houden of gebruiken

• -

  Boom kappen/houtopstand vellen

• -

  Bouwwerk slopen

In 2021 heeft de VNG voor alle gemeenten een analyse uitgevoerd van de meest voorkomende aanvragen per gemeente in de periode van 2016 tot en met 2020. Voor de gemeente Haaksbergen zijn dat de volgende onderwerpen:

Door als eerste de topactiviteiten op te pakken kunnen de meest voorkomende activiteiten volgens de nieuwe regels/ procedure van de Omgevingswet afgehandeld worden.

4.3 Termijn van oplevering

De transitiefase duurt uiterlijk tot en met 2032. Omdat de transitiefase in zekere (en afnemende) mate risico’s met zich meebrengt, is het aan te raden om deze fase niet langer te laten duren dan noodzakelijk. Het is alleen nog niet mogelijk om in dit stadium een indicatie te geven van een voorgestelde afrondingsdatum.

Zoals beschreven in hoofdstuk 2, moeten alle regels over de fysieke leefomgeving worden omgezet vanuit het tijdelijk deel van het Omgevingsplan en de lokale verordeningen naar een definitief Omgevingsplan. In dit hoofdstuk komen de uitgangspunten voor dat definitieve Omgevingsplan aan bod. Het is om twee redenen belangrijk om helderheid te hebben over het definitieve Omgevingsplan. Ten eerste zijn er kaders nodig voor het omzetten van de ‘oude’ regels naar het nieuwe definitieve deel van het Omgevingsplan. Ten tweede kan de gemeente gedwongen worden om een wijziging van het Omgevingsplan door te voeren voor een ontwikkellocatie nog voordat het volledige Omgevingsplan gereed is. Ook dan is een kader of richting waarin het definitieve plan zich zal ontwikkelen noodzakelijk. In dit hoofdstuk worden daarom de eerste uitgangspunten voor het definitieve Omgevingsplan vastgelegd. Daarbij is een grote disclaimer op zijn plaats. Gaandeweg worden er veel nieuwe ervaringen opgedaan. Als dit betekent dat het op enig moment verstandiger is om een eerder gemaakte keuze te wijzigen, wordt hiervoor de ruimte genomen. Bij een volgende rapportage aan de raad wordt hier dan uiteraard een toelichting op gegeven.

5.1 Andere mentaliteit: ‘Ja, mits’ of ‘Nee, tenzij’

Een van de belangrijkste uitgangspunten van de Omgevingswet is een andere houding van de overheid ten aanzien van ontwikkelingen. Vaker ‘Ja, mits’ en minder ‘Nee, tenzij’.

Dit is het tegenovergestelde van onder de huidige Wet ruimtelijke ordening. Daar is een activiteit uitsluitend toegestaan als het is opgenomen in het bestemmingsplan of de beheersverordening.

De standaard opzet van huidige bestemmingsplannen gaat uit van een ‘nee, tenzij’ mentaliteit. Gebruik of bouwen is pas toegestaan als dit volgens de regels van het bestemmingsplan mogelijk is. Zaken die niet in een bestemmingsplan zijn gereguleerd zijn daarmee verboden. Met de Omgevingswet wordt een verschuiving naar ‘ja, mits’ beoogd. Dit uitgangspunt vertaalt zich onder meer in de wetgevingskeuze dat de activiteiten die niet in het Omgevingsplan zijn gereguleerd, zijn toegestaan.

Binnen de gemeente Haaksbergen wordt al zoveel mogelijk gewerkt met een ‘ja, mits’ houding. Hier willen wij ons aan vasthouden. De gemeente staat open voor nieuwe initiatieven en is bereid daaraan mee te werken, mits aan de voorwaarden uit vastgesteld beleid wordt voldaan. Met die voorwaarden wordt de kwaliteit van de leefomgeving en daarmee een goed en gezond leefklimaat van de inwoners van de gemeente Haaksbergen geborgd.

5.2 Reikwijdte van het Omgevingsplan

De standaard uitspraak is dat regels over activiteiten die gevolgen hebben voor de fysieke leefomgeving in het Omgevingsplan komen. Dit ligt alleen iets genuanceerder. Alleen regels die gaan over het permanent en tastbaar wijzigen van de fysieke leefomgeving moeten in het Omgevingsplan mogen worden opgenomen. Voorbeelden daarvan zijn het kappen van bomen, het verleggen van kabels en leidingen of aanpassingen aanbrengen aan een monument.

Regels die een ander motief hebben dan de fysieke leefomgeving mogen niet in het Omgevingsplan worden opgenomen. Het gaat dan vooral om regels over lokale belastingen en heffingen en regels die hoofdzakelijk worden gesteld met het oog op de handhaving van de openbare orde.

Met name bij het overzetten van regels uit verordeningen (zie paragraaf 3.3) is het bovenstaande belangrijk. Er zijn regels die moeten worden overgezet en er zijn regels die juist niet mogen worden overgezet naar het Omgevingsplan. Voor een aantal regels is er een keuzemogelijkheid. Het gaat daarbij om regels over activiteiten die gevolgen kunnen hebben voor de fysieke leefomgeving, maar die de fysieke leefomgeving niet permanent en tastbaar wijzigen. Als je hierover regels wilt opstellen, moet per regel naar de aard en motief gekeken worden om te bepalen waar een regel het best thuishoort. Daarbij kunnen zich ook gevallen voordoen dat meerdere motieven spelen. Hierbij kan gedacht worden aan evenementen. Regels over evenementen hebben een hybride karakter. Ze hebben een motief vanuit de fysieke leefomgeving én de openbare orde.

5.3 Zorg-, informatie-, melding en vergunningplichten,

In het Omgevingsplan heeft de gemeente verschillende mogelijkheden voor het stellen van regels. Het type regel bepaalt in hoeverre de initiatiefnemer vrij is activiteiten uit te voeren en in hoeverre de gemeente hier invloed op wil / kan uitoefenen. De mogelijkheden zijn schematisch weergegeven in de ‘regelpiramide’ die is opgesteld door de VNG.

Bron: “Handleiding stap voor stap het Omgevingsplan ontwerpen” van de VNG.

Aan de basis van de piramide staat ‘niets regelen’. Voor onderwerpen waar de gemeente geen (aanvullende) regels wil stellen hoeft niets opgenomen te worden in het Omgevingsplan. Dit kan het geval zijn als een regel van het waterschap, de provincie of het Rijk met een rechtstreekse werking als voldoende is. De meest lichte manier van invloed uitoefenen is het opnemen van een zorgplicht. Daarmee wordt benadrukt dat bij het uitoefenen van (bepaalde) activiteiten rekening moet worden gehouden met specifieke belangen. Hoe dat in de praktijk wordt gedaan is aan de initiatiefnemer. De gemeente kan meer grip krijgen op activiteiten door te werken met algemene regels. Daarmee kan worden voorgeschreven hoe een initiatiefnemer moet handelen als deze bepaalde activiteiten wil uitvoeren. Aan deze regels kan nog een informatieplicht of meldplicht worden gekoppeld. Bij de informatieplicht informeert de initiatiefnemer de gemeente en kan de gemeente deze informatie gebruiken om de bestaande situatie te actualiseren. Bij een meldplicht heeft de gemeente nog de mogelijkheid om voorschriften aan de gemelde activiteit te koppelen. Bij een melding moet een initiatiefnemer dan ook vier weken wachten voordat daadwerkelijk gestart wordt met de activiteit.

Nog meer grip kan de gemeente verkrijgen door een vergunningplicht op te nemen. Activiteiten die hieronder vallen mogen niet worden uitgevoerd zonder dat de gemeente hiervoor een vergunning heeft verleend. Het vergunningstelsel kan zo uitgebreid worden gemaakt als de gemeente nodig acht. Het is echter wel van belang om te realiseren een aanvraag Omgevingsvergunning vrijwel altijd binnen 8 weken verleend of geweigerd moet worden.

Het meest rigide is een verbod op het uitvoeren van bepaalde activiteiten. Dit is minder definitief dan het klinkt. Met een zogenaamde buitenplanse Omgevingsplanactiviteit kan namelijk alsnog een vergunning worden verleend om af te wijken van het bestemmingsplan. Bij de afwegingen omtrent verlening of weigering van een dergelijke aanvraag speelt de Omgevingsvisie een belangrijke rol.

5.4 Afbakening van activiteiten

De Omgevingswet bepaalt dat in het Omgevingsplan regels gesteld kunnen worden over activiteiten die gevolgen kunnen hebben voor de fysieke leefomgeving. Deze regels moeten zorgen voor een evenwichtige toedeling van functies aan locaties en daarmee voor het borgen van een goede kwaliteit van de fysieke leefomgeving. Daarom is het van belang om te bepalen over welke activiteiten de gemeente regels wil stellen in het definitieve Omgevingsplan. Een nieuw aspect hierbij is dat indien een activiteit niet is gereguleerd, de activiteit is toegestaan. Er zullen dus regelmatig nieuwe activiteiten worden geconstateerd waarvoor het wenselijk is om regels op te stellen.

Het Omgevingsplan zal een ‘bibliotheek’ met activiteiten bevatten. Deze bibliotheek wordt al voor een deel gevuld door regels uit de ‘bruidsschat’. Voor de uniformiteit in regels tussen verschillende overheden, wordt zoveel mogelijk aangesloten bij de activiteiten (en hun definities) zoals die landelijk worden gehanteerd.

5.5 Omgevingswaarden

Omgevingswaarden zijn normen voor de kwaliteit die de gemeente voor (een onderdeel van) de fysieke leefomgeving wil bereiken. Deze kan de gemeente zelf formuleren, maar ze kunnen ook voortkomen uit verplichtingen van andere overheden. Als bijvoorbeeld een overschrijding van landelijk vastgestelde normen voor luchtkwaliteit of geluid dreigt, is de gemeente verplicht om hiervoor een omgevingswaarde in het Omgevingsplan op te nemen. Hierdoor ontstaat dan ook de verplichting voor gemeenten om hun bevoegdheden zo uit te oefenen dat de omgevingswaarden ook worden behaald. Daarbij kan gedacht worden aan het stellen van regels voor activiteiten, het feitelijk handelen van de gemeente, het stimuleren van bepaald gedrag van derden of het nemen van maatregelen buiten de scope van de Omgevingswet, zoals verkeersmaatregelen.

Op het moment dat een omgevingswaarde in het Omgevingsplan staat, moet de gemeente ook meten en beoordelen of de omgevingswaarde wordt behaald. Bovendien moet extra actie worden ondernomen indien de vastgestelde omgevingswaarde niet gehaald dreigt te worden. In dat geval wordt een programmatische aanpak verplicht. De hogere overheid controleert of er aan de omgevingswaarden voldaan wordt.

Of we vrijwillig omgevingswaarden willen opnemen in het Omgevingsplan is vooral afhankelijk van de doelen en ambities die in de Omgevingsvisie worden vastgesteld. In eerste instantie wordt ingeschat dat er geen vrijwillige omgevingswaarden opgenomen worden.

5.6 Monitoring

Als omgevingswaarden in een Omgevingsplan zijn vastgelegd, dan moet ook de manier van monitoren worden aangegeven. De manier van monitoring wordt ook in het Omgevingsplan geregeld. Dat betekent dat expliciet moet worden aangegeven welke variabelen worden gemonitord, met welke frequentie, met welke ruimtelijke dichtheid, en hoe rapportage en evaluatie plaatsvinden. Bij monitoring is het wettelijk verplicht om de met uitvoering belaste bestuursorgaan en de methode (berekening / wijze van meten) vast te leggen. In sommige gevallen kan het nodig zijn dat eerst bestaande situatie als 0-scenario in kaart wordt gebracht.

Zoals in paragraaf 5.5 is aangegeven, is de gemeente Haaksbergen in eerste instantie niet van plan om vrijwillig omgevingswaarden op te nemen. Het uitwerken en vastleggen van monitoring van Omgevingswaarden is daarmee niet van toepassing op het Omgevingsplan van Haaksbergen.

5.7 Delegatie

De gemeenteraad stelt uiteindelijk het Omgevingsplan vast. Net als bij bestemmingsplannen biedt de Omgevingswet de mogelijkheid om het vaststellen van delen van het Omgevingsplan te delegeren aan het college van burgemeester en wethouders. In het delegatiebesluit moet helder zijn binnen welke kaders en onder welke voorwaarden het college wijzigingen mag aanbrengen aan het Omgevingsplan. Voor het besluit tot vaststellen van een deel van het Omgevingsplan gelden verder dezelfde inhoudelijk en procesmatige voorwaarden die ook gelden voor een besluit van de gemeenteraad.

De gemeente Haaksbergen is bezig met de voorbereiding tot het vaststellen van het delegatiebesluit. Voorgesteld wordt om pas een voorstel te doen over hoe er omgegaan kan worden met het delegatiebesluit, wanneer er meer duidelijkheid is over de regels, de visie en wanneer er gewerkt kan worden met concrete voorbeelden.

6.1 Tijd

Inmiddels is de invoering van de Omgevingswet uitgesteld naar 1 januari 2024. Dit houdt in dat de gemeente Haaksbergen nog tot 1 januari 2024 heeft om de voorbereidingsfase af te ronden. Vanaf dat moment wordt er gestart met de transitiefase. Deze fase loopt formeel gezien tot en met 2032. Echter is het verstandig om de transitiefase zo spoedig mogelijk af te ronden.

6.2 Organisatie

Zoals meerdere malen in dit document is aangegeven is er een enorme capaciteitsinvestering nodig voor de inwerkingtreding van de Omgevingswet. In de 1e helft van 2023 is een projectopdrachtformulier vastgesteld. Voor de capaciteitsplanning uit het projectopdrachtformulier zie onderstaand schema/ Als disclaimer worden hierbij de volgende punten benoemd:

• -

  De ingeschatte uren gaan uit van het wettelijke minimum;

• -

  De hieronder beschreven uren zijn indicatief. Afhankelijk van voortschrijdend inzicht kunnen deze uren wijzigen.

  - Rol	Uren voor inwerkingtreding	Uren na inwerkingtreding (gemiddeld met uitgangspunt van 6 jaar)	Activiteit
  Projectleider Omgevingswet	50	50 per jaar	Afstemming tussen Omgevingsplan en rest van Omgevingswet (waaronder de Omgevingsvisie)
  Deelprojectleider Omgevingsplan	800	200 per jaar	Begeleiding Omgevingsplan en input buitengebied
  Medewerker RO	192	50 per jaar	Input vanuit bedrijventerreinen
  Medewerker RO	192	50 per jaar	Input vanuit woongebieden
  Medewerker RO	192	50 per jaar	Afstemming Toepasbare Regels en aanvullende input buitengebied
  Juridisch Medewerker	576	60 per jaar	Controle juridische houdbaarheid Omgevingsplanregels
  Medewerker GEO	300	50 per jaar	Annoteren (verwerken van regels in DSO)
  Medewerker Handhaving	300	50 per jaar	Afstemming handhaafbaarheid van regels
  Medewerker APV	300	20 per jaar	Afstemming input regels uit de APV
  Medewerker / Deelprojectleider DSO	200	50 per jaar	Inregelen digitale processen
  Medewerker MO	70	30 per jaar	Input vanuit sociaal domein
  Medewerker Milieu	100	30 per jaar	Contactpersoon ODT en afstemming milieuregels
  Medewerker Vergunningen	576	30 per jaar	Toetsing en afstemming werkbaarheid van regels
  Medewerker Vergunningen	50	10 per jaar	Testen werkbaarheid Omgevingsplan
  Medewerker Vergunningen	50	10 per jaar	Testen werkbaarheid Omgevingsplan
  Communicatiemedewerker	300	30 per jaar	Afstemming communicatie intern en extern. Afstemming
  Regelbeheerder	1.296*	1.720 per jaar	Opstellen omgevingsplanregels en tijdelijk- en nieuw deel omgevingsplan beheren (zie vacaturetekst)
  Totaal	5.544 Oorspronkelijk ingeschat: 2.444	2.490 per jaar Oorspronkelijk ingeschat: 754 per jaar

6.3 Geld

In de begroting 2023 is structureel een bedrag van € 250.000 per jaar opgenomen voor de Omgevingswet. Dit bedrag is opgenomen omdat de Omgevingswet nieuwe werkzaamheden met zich meebrengt, zoals onder andere het opstellen van het omgevingsplan. Hiervan worden extra personeelskosten betaald. Het zal moeten blijken of het bedrag van € 250.000 voldoende is of dat er extra middelen nodig zijn.

6.4 Informatie

Zoals eerder in dit document is beschreven is er nog veel onduidelijk over de Omgevingswet. Dit heeft met name betrekking op de praktische zaken. Gaandeweg wordt er echter steeds meer bekend. Niet alleen binnen de gemeente Haaksbergen, maar binnen alle overheden in Nederland. Nieuwe informatie wordt continu gepubliceerd. De informatie van verschillende bronnen zoals de VNG, Informatiepunt Leefomgeving (IPLO) en aandeslagmetdeOmgevingswet.nl zijn van essentieel belang. Ook wordt er veel informatie opgehaald bij de verschillende cursussen en opleidingen die gevolgd worden (zie paragraaf 3.5).

6.5 Kwaliteit

Zoals eerder toegelicht is er geen vast kader voor het Omgevingsplan. De kwaliteit van het plan zal vooral aankomen op de kennis en kunde van de betrokken medewerkers en partijen. Afstemming met ketenpartners, adviseurs en andere gemeenten draagt bij aan het waarborgen van deze kwaliteit. Een bijkomend voordeel van het DSO is dat de regels van andere overheden digitaal beschikbaar zijn. Bij het opstellen van de regels voor de gemeente Haaksbergen kunnen we de regels van andere overheden gebruiken als referentiekader.

6.6. Risico’s

Zoals aangegeven is zowel het voorbereiden als uiteindelijk het opstellen van een integraal Omgevingsplan zeer veel werk, waarbij daarnaast ook de reguliere werkzaamheden uitgevoerd moeten worden. Gecombineerd zorgt dit ervoor dat de beschikbare tijd voor de implementatie van het Omgevingsplan een groot zorgpunt is. De verwachting is dat (naast het opstellen van het raamwerk, en het oefenen met de nieuwe software en werkwijze) vooral het analyseren, uniformeren en opschonen van de verschillende vigerende verordeningen zeer veel tijd gaat kosten. Zoals eerder aangegeven is de ondersteuning van het team Juridische Zaken essentieel. De verwachting is dat dit niet binnen reguliere werktijd op te lossen is. Natuurlijk geldt dit niet alleen voor het team Juridische Zaken. Het inhoudelijk afstemmen, uniformeren en samenvoegen van de regels zal in samenwerking met de diverse vakdisciplines plaatsvinden.

Met betrekking tot de periode na inwerkingtreding is er in de transitieperiode tussen 2024 en 2032, afhankelijk van uiteindelijke vorm van het Omgevingsplan, een kans dat er gebieden zijn waar het Omgevingsplan al zo is aangepast dat voldaan wordt aan de eisen van de Omgevingswet en gebieden waar dit nog niet het geval is. Het is mogelijk dat er daarom sprake zal zijn van verschillende regels op verschillende gebieden.