BELEIDSREGELS MAATWERKVOORZIENINGEN MAATSCHAPPELIJKE ONDERSTEUNING DRECHTSTEDEN

Artikel 4.1 Beoordelingskader

Het beoordelingskader voor een aanspraak op maatwerkvoorzieningen wordt bepaald door de Wet (zoals de doelgroep en de eigen verantwoordelijkheid) en de verordening (criteria waaraan de cliënt moet voldoen om in aanmerking te komen voor een (maatwerk)voorziening op grond van de Wet). Daarnaast geldt dat er sprake moet zijn van maatwerk. Bij het beoordelen van de aanspraak op iedere maatwerkvoorziening wordt in ieder geval gekeken naar:

• •

  het algemene beoordelingskader (zie artikel 4.2)

• •

  de algemene voorwaarden en weigeringsgronden (zie artikel 4.7)

Artikel 4.2 Algemene beoordelingskader

Bij het beoordelen van een aanspraak zoals bedoeld in artikel 4.1 en 4.2 van de verordening, moet worden gekeken naar:

• •

  Is de cliënt ingezetene van een van de gemeenten? (zie artikel 4.3)

• •

  Behoort de cliënt tot de doelgroep van de Wet?

• •

  Zijn er andere (eigen) mogelijkheden, zoals de eigen kracht, mantelzorger(s) of iemand uit het sociale netwerk? (zie artikel 4.4)

• •

  Is sprake van gebruikelijke hulp? (zie artikel 4.9).

• •

  Zijn er - deels - voorliggende voorzieningen beschikbaar? (zie artikel 4.5)

• •

  Zijn er - deels - algemeen gebruikelijke voorzieningen beschikbaar? (zie artikel 4.6)

• •

  Zijn er - deels - algemene voorzieningen beschikbaar? (zie artikel 3.1)

Indien de cliënt geen gebruik wenst te maken van voorliggende, algemene of algemeen gebruikelijke voorzieningen, terwijl die wel wettelijk verankerd en/of feitelijk aanwezig zijn, kan geen maatwerkvoorziening worden versterkt. Of de cliënt daadwerkelijk de betreffende algemene voorziening zal gaan gebruiken, behoort tot de eigen verantwoordelijkheid van de cliënt.

Artikel 4.3 Ingezetene

Een gemeente is voor wat betreft de hoofddoelen zelfredzaamheid en participatie alleen verantwoordelijk indien een cliënt ingezetene is van de betreffende gemeente, zo bepaalt de Wet. Dit wil zeggen dat de cliënt zijn woonplaats heeft in de gemeente; zijnde de gemeente waar de cliënt gewoonlijk verblijft en waar het centrum van diens dagelijkse sociale en economische activiteiten is gelegen. Het gaat dus om het feitelijke woon- en verblijfadres. De inschrijving in de Basisregistratie Personen (BRP) vormt een belangrijke aanwijzing, maar is niet per se doorslaggevend. Personen met de Oekraïense nationaliteit kunnen worden ingeschreven in de BRP, op aangifte van verblijf en adres bij de gemeente waar zij (tijdelijk) wonen.

Er geldt één uitzondering op het vereiste van ingezetene, namelijk voor het bezoekbaar maken (zie artikel 4.55).

Artikel 4.4 Eigen verantwoordelijkheid

De Wet is uitsluitend bedoeld om mogelijkheden te bieden door middel van voorzieningen wanneer het niet in iemands eigen vermogen ligt het probleem op te lossen. Onder de eigen verantwoordelijkheid wordt verstaan het vermogen van een cliënt om op eigen kracht problemen op te lossen, dan wel met de hulp van mantelzorgers, personen uit het sociale netwerk, gebruikelijke hulp of (elektronische) hulpmiddelen die het woongemak en de veiligheid in huis verbeteren. Oplossingen die een cliënt zelf redelijkerwijs kan realiseren op grond van zijn eigen verantwoordelijkheid, gaan vóór op de verstrekking van een maatwerkvoorziening.

Via algemene voorlichting kunnen ingezetenen worden geïnformeerd over het tijdig nemen van maatregelen, die bijdragen aan het behouden van zelfredzaamheid en participatie. Ook komt de eigen verantwoordelijkheid tijdens het gesprek met de cliënt aan de orde.

Artikel 4.5 Voorliggende voorziening

Een voorliggende voorziening is een voorziening op grond van een andere wet, die voor gaat op verstrekking van een maatwerkvoorziening, voor zover zij een passende en toereikende oplossing biedt.

Bij voorliggende voorzieningen kan onder andere gedacht worden aan:

• •

  voorzieningen op grond van de Wet langdurige zorg. Onder andere vervoer naar behandeling en/of begeleiding en het schoonhouden van de woonruimte, maken deel uit van het Volledig Pakket Thuis;

• •

  zittend ziekenvervoer op grond van de Zorgverzekeringswet;

• •

  hulpmiddelen op grond van de Zorgverzekeringswet. Het gaat dan om hulpmiddelen voor onder andere revalidatie of een specifieke beperking. Een rollator of andere eenvoudige loophulpmiddelen vallen echter niet onder de Zorgverzekeringswet.

Dit is geen uitputtende opsomming. Er moet in elke individuele situatie beoordeeld worden of de voorliggende voorziening toereikend en passend is. Is dat niet het geval, dan moet alsnog een maatwerkvoorziening worden geboden. Indien de cliënt geen gebruik wenst te maken van een voorliggende voorziening, terwijl die wel wettelijk verankerd of feitelijk aanwezig is, wordt geen maatwerkvoorziening verstrekt.

Artikel 4.6 Algemeen gebruikelijke voorziening

Er bestaat geen aanspraak op een maatwerkvoorziening indien deze tot de algemeen gebruikelijke voorzieningen behoort. In zijn uitspraak van 20 november 2019, heeft de CRvB gewezen op vaste rechtspraak, waarin is overwogen dat aan de geschiedenis van de totstandkoming van de Wmo 2015 kan worden ontleend dat het college niet gehouden is tot het verstrekken van een maatwerkvoorziening wanneer het gebruik van diensten, hulpmiddelen, woningaanpassingen of andere maatregelen die naar hun aard algemeen gebruikelijk zijn, een uitkomst bieden. De CRvB geeft aan dat een voorziening algemeen gebruikelijk is als deze:

• •

  niet specifiek bedoeld is voor personen met een beperking;

• •

  daadwerkelijk beschikbaar is;

• •

  een passende bijdrage levert aan het realiseren van zelfredzaamheid of participatie en;

• •

  financieel kan worden gedragen met een inkomen op minimumniveau.

Voorbeelden van algemeen gebruikelijke voorzieningen zijn een wasmachine of -droger, verhoogd toilet, maaltijdservice, boodschappendienst of handgrepen en wandbeugels.

Er moet altijd in het individuele geval worden bekeken of de voorziening ook voor de individuele cliënt algemeen gebruikelijk is.

Voor de beoordeling van het vierde criterium, namelijk of de voorziening financieel kan worden gedragen met een inkomen op minimumniveau, wordt aangesloten bij uitspraken van de Rechtbank Den Haag (ECLI:NL:RBDHA:2021:2084) en de Rechtbank Noord-Holland (ECLI:NL:RBNHO:2022:11646). De verstrekking van de voorziening wordt op grond van deze uitspraken beschouwd als een lening, wanneer de kosten van het hulpmiddel binnen 36 maanden kunnen worden terugbetaald, op basis van een aflossing van 5% van de van toepassing zijnde bijstandsnorm per maand. Op grond van deze objectieve norm wordt invulling gegeven aan het vierde afwegingscriterium.

Uitzondering

In individuele gevallen kan een voorziening, die op zichzelf als algemeen gebruikelijk kan worden gezien, vanwege omstandigheden aan de kant van de cliënt, toch niet als algemeen gebruikelijk worden beschouwd. Deze uitzondering kan zich voordoen indien bijvoorbeeld een nog niet afgeschreven zaak ten gevolge van een plotseling optredende beperking moet worden vervangen.

Artikel 4.7 Algemene toegangscriteria en weigeringsgronden

Bij het beoordelen van aanspraken wordt ook gekeken naar de in artikel 4.2 van de verordening opgenomen algemene toetsingscriteria en weigeringsgronden voor maatwerkvoorzieningen, alsmede de in de artikelen 4.3 tot en met 4.8 van deze verordening opgenomen specifieke criteria.

Artikel 4.8 Goedkoopst passende voorziening

Maatwerkvoorzieningen dienen naar objectieve maatstaven gemeten, zowel passend als de meest goedkope maatwerkvoorziening te zijn. Zijn er twee of meer maatwerkvoorzieningen passend, dan zal gekozen worden voor de goedkoopste maatwerkvoorziening. Indien de cliënt een duurdere voorziening wil (die eveneens passend is) komen de meerkosten van die duurdere voorziening voor rekening van de cliënt.

Artikel 4.9 Gebruikelijke hulp

Gebruikelijke hulp is ‘de normale’, dagelijkse ondersteuning die huisgenoten geacht worden aan elkaar te bieden. Hiermee wordt in de toegangsbeoordeling rekening gehouden. Het uitgangspunt is dat huisgenoten samen verantwoordelijk zijn voor het huishouden, de gezondheid, de levensstijl en de wijze waarop het huishouden wordt gevoerd. Huisgenoten nemen daarom de huishoudelijke taken over, die de cliënt zelf niet (meer) uit kan voeren: gebruikelijke hulp. Gebruikelijke hulp gaat vóór op een maatwerkvoorziening. Zie bijlage 1 voor een uitwerking van gebruikelijke hulp bij huishoudelijke ondersteuning en bijlage 2 voor een uitwerking van gebruikelijke hulp bij begeleiding.

Artikel 4.10 Vermijdbaarheid en voorzienbaarheid

De cliënt kan alleen voor een maatwerkvoorziening in aanmerking komen als de noodzaak tot ondersteuning redelijkerwijs niet vermijdbaar was en de voorziening niet voorzienbaar was. Achtergrond is dat van iedereen mag worden verwacht dat hij of zij tijdig anticipeert op ondersteuningsvragen die te voorzien zijn, hetzij rekening houdt met zijn of haar beperkingen bij keuzes die worden gemaakt. Zo moet degene die weet dat voor hem traplopen nu al lastig, maar binnen 5 jaar onmogelijk is, op tijd maatregelen nemen en op zoek gaan naar een alternatieve woning. Wachten tot het niet langer kan, gaat voorbij aan de eigen verantwoordelijkheid en kan leiden tot een afwijzing. Het verhuizen naar een woning waarvan voor de verhuizing reeds duidelijk is dat deze niet geschikt is voor de cliënt en/of zijn huisgenoten, betekent ook dat er geen aanspraak bestaat op woonvoorzieningen en -aanpassingen.

Indien er een voorziening in de woning is aangebracht, zoals een douchescherm of een bad, op een moment dat al te voorzien was dat deze voorziening in de nabije toekomst niet meer adequaat zou zijn, bestaat eveneens geen aanspraak op compensatie in de vorm van een maatwerkvoorziening in het kader van de Wet.

Voorzienbaarheid is moeilijk vast te stellen en moet derhalve goed worden onderbouwd. Van belang hierbij is wanneer en wat de cliënt had kunnen weten. Als een cliënt een aantal jaren geleden een bad heeft laten plaatsen en in de jaren daarna gezondheidsklachten heeft ontwikkeld, kan gesteld worden dat de problemen niet te voorzien waren. Daarentegen valt het ook te verdedigen dat op het moment dat de gezondheidsklachten ontstonden, cliënt al had kunnen voorzien dat er problemen met de woning zouden ontstaan en dat hij, rekening houdend met deze verwachting, nagedacht zou hebben over bijvoorbeeld verhuizen.

Bij het zogenaamde primaat van verhuizen boven het aanpassen van de bestaande woning, past echter de nodige nuancering. Er zijn meerdere factoren die in ogenschouw genomen moeten worden, zoals de beschikbaarheid van een geschikte of geschikt te maken woning, de financiële gevolgen van een verhuizing, de snelheid waarmee het probleem opgelost kan worden en de sociale omstandigheden.

Artikel 4.11 Eerder verstrekte voorziening

Een maatwerkvoorziening wordt geweigerd als deze reeds eerder is verstrekt en de normale afschrijvingsduur voor die voorziening nog niet is verstreken, tenzij de eerder verleende voorziening geheel of gedeeltelijk verloren is gegaan als gevolg van omstandigheden die niet aan de cliënt zijn toe te rekenen of tenzij de cliënt geheel of gedeeltelijk tegemoetkomt in de veroorzaakte kosten. Met de normale afschrijvingsduur wordt de economische levensduur bedoeld. Die bedraagt in het algemeen 10 jaar voor woonvoorzieningen, 7 jaar voor rolstoelen en vervoersvoorzieningen en 3 jaar voor sportrolstoelen. Dit algemene uitgangspunt laat onverlet dat in individuele situaties voor een specifieke voorziening een afwijkende economische levensduur kan worden bepaald. Deze economische levensduur betekent niet dat de cliënt na het verstrijken daarvan voor een vervangende maatwerkvoorziening in aanmerking komt.

Bij een melding voor het vervangen van een voorziening wordt eerst onderzocht of de situatie van de cliënt is veranderd. Als dat niet het geval is, wordt bepaald of de verwachte normale afschrijvingsduur al dan niet is verstreken. Indien de normale afschrijvingsduur van een eerder verleende voorziening nog niet is verstreken wordt geen nieuwe voorziening verstrekt. Indien de economische levensduur is verstreken, maar de maatwerkvoorziening nog passend is, bestaat geen aanspraak op een vervangende maatwerkvoorziening. Daarop zijn twee uitzonderingen waarin wel een nieuwe voorziening kan worden verstrekt:

• •

  de eerder verleende voorziening is geheel of gedeeltelijk verloren gegaan als gevolg van omstandigheden die niet aan de cliënt zijn toe te rekenen

• •

  de cliënt komt geheel of gedeeltelijk tegemoet in de veroorzaakte kosten.

Wanneer de medische situatie dusdanig is veranderd waardoor de voorziening niet meer passend is, kan een nieuwe voorziening worden toegekend. De afschrijvingsduur speelt in dit geval geen rol.

Artikel 4.12 Vorm: natura of persoonsgebonden budget

Voor elke maatwerkvoorziening geldt het wettelijke recht op keuzevrijheid tussen een voorziening/ondersteuning in natura of een voorziening/ondersteuning in de vorm van een persoonsgebonden budget. De bepaling van de omvang van beide verstrekkingsvormen zal hierna voor de verschillende typen voorziening/ondersteuning nader worden uitgewerkt.

Artikel 4.13 Omschrijving resultaat ‘voeren van een gestructureerd huishouden'

Onder het voeren van een gestructureerd huishouden wordt een aantal (sub)resultaten benoemd, zoals:

• -

  Een schoon en leefbaar huis

• -

  Beschikken over goederen voor primaire levensbehoeften

• -

  Beschikken over gewassen (en gestreken) kleding en linnen- en beddengoed. In die gemeenten waar een was- en strijkvoorziening in de vorm van een algemene voorziening aanwezig is, bestaat in beginsel geen aanspraak op een maatwerkvoorziening voor wassen en strijken.

• -

  Het thuis zorgen voor kinderen die tot het gezin behoren

De activiteiten die verricht kunnen worden, worden beschreven in Bijlage 1.

Artikel 4.14 Huishoudelijke ondersteuning

De maatwerkvoorziening ten behoeve van het voeren van een gestructureerd huishouden zal meestal bestaan uit huishoudelijke ondersteuning.

Als er naast daadwerkelijke praktische huishoudelijke ondersteuning ook een ondersteuningsbehoefte is op regievoering, zal hiervoor begeleiding worden ingezet. Dit kan zowel vanuit het voorliggende veld als vanuit de maatwerkvoorziening worden ingezet, afhankelijk van de zwaarte van de ondersteuningsvraag.

Artikel 4.15 Omvang en normering Huishoudelijke ondersteuning

De omvang en aard van de huishoudelijke ondersteuning wordt afgestemd op de gezinssituatie en de medische of psychosociale situatie van de cliënt.

Natura

Bij de verstrekking in natura wordt de huishoudelijke ondersteuning geïndiceerd in een of meerdere resultaten, conform afspraken in het contract met aanbieders en de met hen overeengekomen Service Level Agreements (SLA’s). Hoe het resultaat wordt bereikt en wat hiervoor van de kant van de aanbieder wordt ingezet, komen de cliënt en aanbieder samen overeen. De afspraken hierover worden vastgelegd in een ondersteuningsplan dat door beide partijen wordt ondertekend en dat bij de SDD wordt aangeleverd.

Persoonsgebonden budget

Bij het bepalen van de omvang van het persoonsgebonden budget wordt een normering gehanteerd. Dit is dezelfde (objectieve) normering die ten grondslag ligt aan de contractering van de Zorg in Natura. Het normenkader is gerelateerd aan het op basaal niveau functioneren van het huishouden dat geen ondersteuning nodig heeft. Ten slotte wordt voor het bepalen van de omvang van de te verstrekken huishoudelijke ondersteuning rekening gehouden met de levering van gebruikelijke hulp. De normering is terug te vinden in bijlage 1 van deze beleidsregels.

Artikel 4.16 Omschrijving resultaat 'Zelfredzaam zijn in het dagelijkse leven'

Bij dit resultaatgebied gaat het om het bevorderen, het behoud of het compenseren van de zelfredzaamheid van de cliënt, met als doel opname in een instelling, verwaarlozing of overlast te voorkomen.

Zelfredzaamheid wordt in de Wet gedefinieerd als het in staat zijn tot het uitvoeren van de noodzakelijke algemene dagelijkse levensverrichtingen en het voeren van een gestructureerd huishouden. Bij zelfredzaamheid gaat het erom dat iemand:

• •

  voor zichzelf kan zorgen c.q. de regie kan voeren over de zelfzorghandelingen;

• •

  het vermogen heeft tot sociaal functioneren in de dagelijkse leefsituaties, zoals thuis en in relatie met vrienden en familie;

• •

  het vermogen heeft om zelf in het structureren van zijn dag te voorzien;

• •

  zelf besluiten kan nemen en regie voeren.

Artikel 4.17 Individuele begeleiding

Steeds meer van de Drechtstedengemeenten hebben algemene voorzieningen voor (lichte vormen van) individuele begeleiding. Als dit een passende oplossing biedt voor de ondersteuningsbehoefte zal geen maatwerkvoorziening worden toegekend.

Wanneer een maatwerkvoorziening ten behoeve van het hebben van zelfregie over het dagelijkse leven toch noodzakelijk blijkt, kan deze maatwerkvoorziening bestaan uit individuele begeleiding. Er zijn afhankelijk van de gemeente vier of vijf categorieën begeleiding individueel:

• •

  Individuele begeleiding 0 (waakvlam): IB0 is niet in alle gemeenten beschikbaar.

• •

  Individuele begeleiding 1 (toezicht en stimuleren)

• •

  Individuele begeleiding 2 (aanleren en oefenen)

• •

  Individuele begeleiding 3 (helpen, overnemen en regie)

• •

  Individuele begeleiding 4 (kamertraining, intensieve woonbegeleiding, zie voorts artikel 4.20)

In bijlage 3 staat een nadere uitwerking van deze categorieën individuele begeleiding.

Begeleiding zintuiglijk gehandicapten

Over de begeleiding aan mensen met een zintuiglijke handicap (ZG) heeft de VNG landelijke afspraken gemaakt met aanbieders en deze vastgelegd in een landelijke raamovereenkomst. Deze raamovereenkomst beschrijft de rechten en plichten tussen de gemeenten en aanbieders. Binnen de kaders van deze raamovereenkomst kunnen regionale samenwerkingsverbanden van gemeenten of individuele gemeenten de ondersteuning ‘afroepen’ overeenkomstig de in de overeenkomst gestelde voorwaarden.

Artikel 4.18 Omvang en normering Individuele begeleiding

De omvang en aard van Individuele begeleiding wordt afgestemd op de situatie van de cliënt.

Natura

Bij de verstrekking in natura wordt de individuele begeleiding geïndiceerd in een of meerdere resultaatgebieden, conform afspraken in het contract met aanbieders en de met hen overeengekomen Service Level Agreements. De concrete invulling van de doelen en de manier waarop het resultaat wordt bereikt wordt door de cliënt en de aanbieder gezamenlijk vastgelegd in een ondersteuningsplan. Dit plan wordt door beide partijen ondertekend en bij de SDD aangeleverd. Bij het formuleren van de doelen wordt aangesloten bij de domeinen van de zelfredzaamheidsmatrix (ZRM) en de analyse in het onderzoeksverslag. De te bereiken resultaten op de verschillende domeinen zijn genoemd in bijlage 3.

Persoonsgebonden budget

Bij het bepalen van de omvang van het persoonsgebonden budget wordt een normering gehanteerd. Dit is dezelfde (objectieve) normering die ten grondslag ligt aan de contractering van de Zorg in Natura. Het normenkader is terug te vinden in bijlage 2 van deze beleidsregels.

Artikel 4.19 Opslag

In bijzondere situaties die een sterk ontregelend effect hebben op de cliënt en die vragen om een tijdelijke verhoogde inzet of professionaliteit van ondersteuning die de bandbreedte van het arrangement overstijgt, kan een opslag worden verstrekt. De opslag kan worden verstrekt bij individuele begeleiding 1, 2 of 3. De SDD bepaalt of een opslag wordt verstrekt.

Tijdelijke opslag op basis van omstandigheden

Een tijdelijke opslag op basis van de omstandigheden van de cliënt kan aan de orde zijn:

• 1.

  Bij de overgang van een intramurale naar een extramurale woonsituatie: de opslag wordt dan verstrekt voor de tijdelijke extra ondersteuning die nodig is bij het regelen van allerhande praktische zaken bij de overgang naar zelfstandig wonen en – nog belangrijker – het voorkomen van psychische ontregeling / terugval als gevolg van de overgang naar zelfstandig wonen. Hieronder valt ook de overgang van de kliniek naar de maatwerkvoorziening IB.

• 2.

  Bij 'life events', zoals een dreigende huisuitzetting, die tijdelijk extra begeleiding vergen die de bandbreedte overstijgt.

Op basis van gedrag

Een structurele of tijdelijke opslag op basis van het gedrag van de cliënt kan aan de orde zijn indien de cliënt ondersteuningsmijdend gedrag vertoont. Dit wil zeggen dat een klant die valt onder de doelgroep van de Wmo 2015 én voor wie ondersteuning op grond daarvan noodzakelijk is, afziet van een ondersteuningsvraag of de bestaande ondersteuning wil stopzetten. Bij het beantwoorden van de vraag welke specifieke ondersteuning in deze gevallen wenselijk is, wordt, in het kader van een bij de zwaarte van de zaak behorende integrale benadering, samenwerking gezocht met partners als het SWT of bemoeizorg.

Artikel 4.20 Individuele begeleiding 4

Individuele begeleiding 4 (IB4) is een maatwerkvoorziening met een eigen specifieke doelgroep. Voor IB4 kunnen jongeren en jongadolescenten in aanmerking komen die vanuit de Jeugdwet zeer intensieve begeleiding nodig hebben om de stap naar zelfstandigheid te maken. Bijlage 3 bevat de criteria waaraan een client die aanspraak wil maken op IB4 moet voldoen.

Artikel 4.21 Afbakening Huishoudelijke ondersteuning en begeleiding

Bij huishoudelijke ondersteuning gaat het om het overnemen van huishoudelijke taken al dan niet in combinatie met het overnemen van de organisatie van deze taken. Wanneer de cliënt deze huishoudelijke taken wel zelf kan uitvoeren, maar iemand anders moet toezien/stimuleren en de betrokken hulpverlener tijdens het uitvoeren van de huishoudelijke taken aanwezig moet zijn, dan behoort deze ondersteuning tot de huishoudelijke ondersteuning. Dit is ook aan de orde wanneer de cliënt deze huishoudelijke taken soms wel of soms niet zelf kan uitvoeren. Als de hulp bij de regie/structuur van het huishouden zich richt op het plannen, stimuleren en voorbespreken van deze huishoudelijke taken, waarna de cliënt die taken zelf uitvoert, dan kan deze hulp een aanspraak zijn op begeleiding.

Artikel 4.22 Afbakening begeleiding individueel – begeleiding groep

Of de cliënt is aangewezen op begeleiding individueel of begeleiding groep wordt bepaald door wat zorginhoudelijk het meest doelmatig is. Begeleiding groep is voorliggend op begeleiding individueel wanneer hetzelfde resultaat wordt beoogd. Wanneer de begeleiding gericht is op het daadwerkelijk bieden van dagstructuur is begeleiding groep de aangewezen vorm van begeleiding. Maar wanneer de hulpvraag gelegen is in het bijvoorbeeld een of meerdere keren per week bieden van hulp bij het doornemen van de dag- of weekstructuur en de zorgbehoefte is niet gelegen in het daadwerkelijk bieden van die dagstructuur, dan is begeleiding individueel de aangewezen vorm.

Ook als er medische contra-indicaties zijn voor begeleiding groep, kan begeleiding individueel worden geïndiceerd. Het gaat dan om personen voor wie op medische gronden een contra-indicatie geldt voor deelname aan een groep, zoals infectiegevaar of dusdanige gedragsproblemen dat het niet wenselijk is om deze persoon in een groep te plaatsen. Bij individuele gevallen is een combinatie van begeleiding groep en begeleiding individueel mogelijk.

Artikel 4.23 Omschrijving resultaat 'Het hebben van een dagstructuur'

Het bieden van dagstructuur wordt verleend in de vorm van begeleiding groep, ook wel dagbesteding genoemd. Dagbesteding betreft een professioneel begeleide, structurele dagactiviteit met een welomschreven doel waarbij de cliënt actief wordt betrokken en die hem zingeving en – waar mogelijk – perspectief op verbetering van zijn huidige situatie verleent. Dagbesteding wordt bij voorkeur niet in de woon/verblijfssituatie geboden. Daarmee wordt de mogelijkheid echter niet uitgesloten.

Artikel 4.24 Beoordelingskader Dagbesteding

Bij een aanvraag voor Dagbesteding wordt gekeken wat de best passende manier is om te komen tot dagbesteding en dagstructuur. Hierbij wordt ook onderzocht of (aangepast) werk bijvoorbeeld via Drechtwerk, Leerwerkbedrijven en regulier vrijwilligerswerk mogelijk is als alternatief voor Dagbesteding. Bovendien hebben steeds meer Drechtstedengemeenten algemene voorzieningen voor dagbesteding. Als dit een passende oplossing biedt voor de ondersteuningsbehoefte zal geen maatwerkvoorziening worden toegekend.

Artikel 4.25 Dagbesteding

De maatwerkvoorziening ten behoeve van het hebben van dagstructuur kan bestaan uit dagbesteding. Er zijn vijf categorieën dagbesteding die kunnen worden ingezet:

• •

  Dagbesteding belevingsgericht

• •

  Dagbesteding belevingsgericht intensief

• •

  Dagbesteding arbeidsmatig

• •

  Dagbesteding arbeidsmatig intensief

• •

  Dagbesteding ontwikkelingsgericht

Deze categorieën worden verder uitgewerkt in Bijlage 4.

Artikel 4.26 Bepalen categorie en omvang dagbesteding

De categorie dagbesteding wordt bepaald aan de hand van de volgende uitgangspunten:

• •

  de behoefte van de cliënt en de mantelzorger(s)

• •

  het te bereiken resultaat

• •

  de belastbaarheid en

• •

  het ontwikkelpotentieel van de cliënt

De omvang van de dagbesteding wordt vastgesteld in dagdelen. Een dagdeel staat gelijk aan drie tot vier aaneengesloten uren.

Bij dagbesteding worden naast de omvang ook resultaten geformuleerd die met de dagbesteding bereikt moeten worden. Bij het formuleren van de te bereiken resultaten wordt aangesloten bij de domeinen van de zelfredzaamheidsmatrix (ZRM). De te bereiken resultaten op de verschillende domeinen zijn genoemd in bijlage 4.

Persoonsgebonden budget

Bij het bepalen van de omvang van het persoonsgebonden budget wordt een normering gehanteerd, die gerelateerd is aan de noodzakelijke (groeps)begeleiding en de daarmee te behalen resultaten.

Vervoer

De indicatiestelling voor dagbestedingsvervoer wordt gedaan via een apart indicatiebesluit, naast het indicatiebesluit voor Dagbesteding. De cliënt komt alleen in aanmerking voor een maatwerkvoorziening voor vervoer van en naar de dagbesteding als de cliënt onvoldoende zelfredzaam is bij het vervoer. Het vervoer van en naar de dagbesteding wordt geïndiceerd en toegekend vanaf het verblijfsadres tot aan de dichtstbijzijnde passende dagbestedingslocatie. Bij het bepalen van de 'passende locatie' worden de volgende criteria meegewogen:

• -

  De inhoud en zwaarte van de ondersteuningsbehoefte

• -

  De onderliggende medische, psychische en psychosociale problematiek als ook eventuele gedragsproblematiek

• -

  Voorkeur op basis van identiteit

• -

  De beschikbaarheid van de dagbesteding op de betreffende locatie.

Artikel 4.27 Omschrijving resultaat 'Ontlasten mantelzorgers'

De Wet geeft de gemeenten de verantwoordelijkheid mantelzorgers zoveel mogelijk in staat te stellen hun taken als mantelzorger uit te voeren. De Sociale Wijkteams of gespecialiseerde mantelzorgpunten kunnen mantelzorgers verwijzen naar het lokale aanbod, dat onder andere uit informatie en advies, trainingen of ondersteuning door een vrijwilliger kan bestaan. Ook kan een mantelzorger (maar ook huisgenoten die gebruikelijke hulp leveren) door het (aan)bieden van kortdurend verblijf in een instelling worden ontlast. Dit kan in bepaalde gevallen ook worden gerealiseerd door het inzetten van begeleiding individueel of begeleiding groep.

Het zwaartepunt ligt bij kortdurend verblijf vooral bij het logeren elders, met als doel het overnemen van het permanent toezicht op de cliënt ter ontlasting van de gebruikelijke hulp of mantelzorg. Het kortdurend verblijf is dus te karakteriseren als logeren ter aanvulling op het wonen in de thuissituatie en niet als wonen in een instelling voor het grootste deel van de week. Kortdurend verblijf is bedoeld voor mensen die permanent toezicht nodig hebben.

Artikel 4.28 Kortdurend verblijf

De maatwerkvoorziening ten behoeve van het ontlasten van mantelzorgers kan bestaan uit kortdurend verblijf in een instelling. Kortdurend verblijf is dus uitsluitend bedoeld ter ontlasting van mantelzorgers. Het doel van kortdurend verblijf is dat de mantelzorger duurzaam inzetbaar blijft. De toets is dus of de mantelzorger inderdaad ontlast wordt en of het tijdelijk overnemen van de ondersteuning leidt tot duurzame inzet van de betreffende mantelzorger. Bij het beoordelen of kortdurend verblijf aan de orde is, moet onder meer worden beoordeeld of de cliënt is aangewezen op verblijf en of respijtzorg zonder verblijf een mogelijkheid is. Bovendien hebben steeds meer Drechtstedengemeenten een algemene voorziening voor Kortdurend verblijf. Als dit een passende oplossing is voor de cliënt zal geen maatwerkvoorziening worden verstrekt.

Artikel 4.29 Beoordelingskader Kortdurend verblijf

Bij het beoordelen van de aanspraak op een maatwerkvoorziening wordt gekeken naar het in artikel 4.2 van deze beleidsregels genoemde algemene beoordelingskader en de algemene voorwaarden en weigeringsgronden (zie artikel 4.7 tot en met 4.11 van deze beleidsregels).

De criteria om in aanmerking te komen voor kortdurend verblijf zijn uitgewerkt in bijlage 5.

Artikel 4.30 Omvang Kortdurend verblijf

De omvang van kortdurend verblijf bedraagt maximaal gemiddeld drie etmalen per week. Het aantal etmalen per week wordt bepaald aan de hand van het aantal etmalen dat de mantelzorger of de huisgenoot die de gebruikelijke hulp verleent, moet worden ontlast. Het aantal dagen dat de zorgaanbieder registreert, dient gelijk te zijn aan het aantal nachten dat de cliënt in de instelling verblijft.

Er bestaat de mogelijkheid om etmalen kortdurend verblijf te ‘sparen’ en deze etmalen dan tegelijkertijd in te zetten. Wel geldt dat maximaal drie keer per jaar opgespaarde etmalen mogen worden ingezet, met een maximum van 21 dagen over deze drie perioden. Bovendien geldt dat het maximaal aantal etmalen per jaar 156 (52 x 3) bedraagt.

Natura

Bij de verstrekking in natura is sprake van een integraal pakket, dus een verblijfscomponent én begeleiding. De verblijfscomponent omvat huishoudelijke verzorging, keukenpersoneel, de facilitaire dienst, dagelijkse welzijnsactiviteiten en voedings- en hotelmatige kosten.

Persoonsgebonden budget

Het persoonsgebonden budget wordt bepaald op basis van de benodigde etmalen per week. Hierbij wordt het bedrag van het persoonsgebonden budget gebaseerd op de verblijfscomponent. Indien (aanvullende) begeleiding nodig is, wordt hiervoor een aparte indicatie gesteld.

Artikel 4.31 Omschrijving resultaat 'Normaal gebruik van de woning'

Onder zelfredzaamheid valt ook ‘het voeren van een gestructureerd huishouden’. Daaronder kunnen zowel resultaten vallen die bereikt moeten worden op het huishoudelijke vlak als resultaten voor wat betreft een voor de persoon en zijn kenmerken geschikte woning. De term ‘voeren van een gestructureerd huishouden’ geeft geen duidelijkheid over het onderscheid tussen die resultaten. Wel is er één belangrijke voorwaarde voordat er gecompenseerd kan worden: er moet een woning zijn. Als er geen woning is, is het niet de taak van de gemeente om voor een woning te zorgen. Iedere cliënt dient zelf voor een woning te zorgen. Bij de keus van een woning moet uiteraard rekening worden gehouden met de eigen situatie. Dat betekent ook dat de cliënt met bestaande of bekende toekomstige beperkingen rekening moet houden.

Een geschikte woning is een woning waarvan iemand normaal gebruik kan maken. Het normale gebruik van de woning omvat de elementaire woonfuncties of te wel de activiteiten die de gemiddelde bewoner in zijn woning in elk geval verricht. Hieronder worden bij voorbeeld verstaan eten, slapen en lichaamsreiniging, het aan- en uitkleden, wassen en verschonen van een kind dat geheel afhankelijk is van zijn verzorger(s).

Het gebruiken van een hobby-, werk of recreatieruimte valt niet onder de elementaire woonfuncties.

De aard, omvang en normering van huishoudelijke ondersteuning bij het gebruik van de woning wordt beschreven in artikel 4.13 tot en met 4.15 van deze beleidsregels.

Artikel 4.32 Beoordelingskader Woningaanpassingen

De Verordening bevat een aantal specifieke weigeringsgronden ten aanzien van maatwerkvoorzieningen ter compensatie van beperkingen in het normale gebruik van de woning:

• -

  Verhuiskosten die zijn gemaakt voorafgaand aan het moment van beschikken en waarbij niet meer is na te gaan of dit de goedkoopst, passende voorziening is

  Geen maatwerkvoorziening wordt verstrekt als cliënt al verhuisd is en achteraf nog een verhuiskostenvergoeding aanvraagt. Een uitzondering hierop is wanneer de cliënt kan aantonen dat de verhuizing op grond van zijn of haar beperkingen noodzakelijk was en dat dit ook de goedkoopst, passende oplossing betrof in deze specifieke situatie.

• -

  Specifiek op mensen met beperkingen gericht woongebouw

  Geen maatwerkvoorziening wordt verstrekt indien sprake is van een maatwerkvoorziening in een woongebouw dat specifiek is gericht op mensen met beperkingen. In deze situatie mag verwacht worden dat reeds voorzieningen zijn getroffen in de gemeenschappelijke ruimten, of dat voorzieningen bij nieuwbouw of renovatie zonder noemenswaardige meerkosten kunnen worden meegenomen.

• -

  Voorzieningen in gemeenschappelijke ruimten

  Maatwerkvoorzieningen die betrekking hebben op voorzieningen in gemeenschappelijke ruimten worden niet verstrekt, tenzij het gaat om automatische deuropeners, hellingbanen en extra trapleuningen, verbrede toegangsdeuren, vlonders en een opstelplaats voor de rolstoel/scootmobiel.

• -

  Hoofdverblijf

  De cliënt moet zijn hoofdverblijf hebben in de woning ten behoeve waarvan de maatwerkvoorziening wordt aangevraagd. Een uitzondering hierop geldt voor het bezoekbaar maken (zie artikel 4.52).

• -

  Aard van in de woning gebruikte materialen of de slechte staat van onderhoud

  Indien de ondervonden problemen bij het normale gebruik van de woning voortvloeien uit de aard van in de woning gebruikte materialen of de slechte staat van onderhoud, bestaat er geen aanspraak op een maatwerkvoorziening.

Uitzonderingen

Een uitzondering geldt voor cliënten met Astma/COPD bij wie als gevolg daarvan door een medisch deskundige (bijvoorbeeld een arts of longverpleegkundige) een allergie voor huisstofmijt is vastgesteld. De woningsanering beperkt zich over het algemeen tot de woonruimten die het meeste gebruikt worden. Doorgaans betreft het dan alleen de woonkamer en/of slaapkamer. Wanneer het te vervangen artikel is afgeschreven (veelal na circa 8 jaar) wordt er geen voorziening verstrekt. Van sanering van meer woonruimten kan sprake zijn, op advies van een (kinder-)arts, bij kinderen van 1 tot 4 jaar.

Een tweede uitzondering betreft woningsaneringen in verband met rolstoelgebruik en het gebruik van een tillift. Het Dagelijks Bestuur kan onder voorwaarden en rekening houdend met de afschrijftermijn van de te vervangen vloerbedekking (veelal circa 8 jaar), tot sanering besluiten.

• -

  Niet verhuisd naar de beschikbare, meest geschikte woning, tenzij vooraf toestemming is verleend

  Maatwerkvoorzieningen die het gevolg zijn van een verhuizing naar een woning die op dat moment niet de beschikbare, meest passende woning is, komen niet voor vergoeding in aanmerking. Hieronder wordt ook verstaan maatwerkvoorzieningen die het gevolg zijn van het verhuizen vanuit een voor de cliënt geschikte woning waarvoor geen noodzaak bestaat. Een uitzondering hierop is wanneer er sprake is van een belangrijke reden voor de verhuizing, of wanneer vooraf toestemming voor de verhuizing is verleend door het Dagelijks Bestuur.

  Onder belangrijke reden kan onder andere worden verstaan: het gaan samenwonen, een huwelijk of echtscheiding en het aanvaarden van werk op een zodanige afstand dat verhuizen noodzakelijk is. De beoordeling of sprake is van een belangrijke reden is steeds afhankelijk van een weging van alle van belang zijnde feiten en omstandigheden. Er is alleen sprake van een belangrijke reden die aanleiding vormt voor toewijzing van de maatwerkvoorziening, wanneer de cliënt geen in redelijkheid van hem te vergen eigen mogelijkheden heeft om zelf voor een passende oplossing te zorgen. In deze uitzonderingssituaties mag verwacht worden dat de cliënt vooraf contact opneemt met de gemeente, zodat de gemeente mee kan bepalen wat de goedkoopst passende oplossing is.

• -

  Renovatie of aanpassing aan de eisen van de tijd

  Er bestaat geen aanspraak op een woonvoorziening indien de voorziening slechts strekt ter renovatie of ter aanpassing aan de eisen van de tijd.

Artikel 4.33 Woonvoorzieningen

Bij maatwerkvoorzieningen ten behoeve van het normale gebruik van de woning, betreft het meestal woonvoorzieningen. Wij onderscheiden in ieder geval de volgende woonvoorzieningen:

• -

  Losse woonvoorzieningen

  Dit zijn voorzieningen die niet nagelvast, dus verplaatsbaar zijn (bijvoorbeeld een toiletstoel). Deze voorzieningen zijn opgenomen in het Prijsafsprakenboek en gecontracteerd bij een beperkt aantal aannemers/leveranciers via een aanbesteding.

• -

  Woningaanpassingen

  Dit zijn bouwkundige of woontechnische woonvoorzieningen; vaak zijn het nagelvaste voorzieningen, bijvoorbeeld een douchezitje aan de muur of een ophoging van de tegels bij de voordeur.

  Iedere woonvoorziening waarvan de kosten lager zijn dan € 750,-- wordt bij verstrekking in natura in principe in eigendom geleverd. Elke woonvoorziening waarvan de kosten € 750,-- of hoger zijn, wordt in principe in bruikleen geleverd.

Bij de noodzaak voor een woonvoorziening wordt eerst beoordeeld of het resultaat "wonen in een geschikt huis", ook te bereiken is door andere oplossingen, zoals verhuizen. Is er geen andere oplossing, dan wordt beoordeeld of het veranderen van de indeling van de woning soelaas biedt. Als een inpandige aanpassing mogelijk is, zal het Dagelijks Bestuur allereerst die situatie beoordelen, voordat uitbreiding van de woning aan de orde komt.

Vervolgens wordt bepaald op basis van concrete mogelijkheden en financieel-economische argumenten of een herbruikbare losse woonunit kan worden geplaatst. Hierbij wordt rekening gehouden met een mogelijke Omgevingsvergunning.

Ten slotte beoordeelt het Dagelijks Bestuur of het resultaat wonen in een geschikt huis te bereiken is door het plaatsen van een aanbouw . In de beoordeling neemt het Dagelijks Bestuur mee of de aanbouw kan worden hergebruikt en of met herstel in de oorspronkelijke staat rekening moet worden gehouden.

Bij grotere bouwkundige aanpassingen aan de woning werkt het Dagelijks Bestuur altijd eerst met een programma van eisen, waarmee meerdere offertes kunnen worden opgevraagd.

Artikel 4.34 Afweging: aanpassen of verhuizen

Het Dagelijks Bestuur kan het primaat van verhuizen toepassen. Bij de afweging of het primaat kan worden toegepast of dat aanpassing van de huidige woning moet plaatsvinden, zullen alle relevante aspecten worden meegewogen. Die aspecten zijn de financiële consequenties van de verhuizing, de termijn waarop een woning beschikbaar komt, de argumenten pro en contra verhuizing ten aanzien van de cliënt en argumenten op basis van eventueel aanwezige mantelzorg. Aan het besluit tot toepassing van het primaat van verhuizen ligt een zeer zorgvuldige afweging van alle argumenten ten grondslag.

Artikel 4.35 Verhuizing

Een verhuizing en de kosten daarvan worden in beginsel algemeen gebruikelijk geacht. Volgens gegevens van het Planbureau voor de Leefomgeving verhuizen Nederlanders gemiddeld zeven keer in hun leven. Dat is gemiddeld (afgerond) één keer in de tien jaar. Het verhuizen behoort voor een ieder dus tot het normale leven en een ieder heeft dus enkele malen in het leven te maken met verhuiskosten. Ingezetenen met een minimuminkomen kunnen eventueel een beroep doen op bijzondere bijstand voor een tegemoetkoming in de verhuiskosten.

Artikel 4.36 Persoonsgebonden budget woonvoorziening

Bij een verstrekking als persoonsgebonden budget wordt de woonvoorziening die in natura zou zijn verstrekt als uitgangspunt genomen bij het bepalen van het bedrag, waarbij rekening wordt gehouden met de afschrijftermijn. De kosten voor de woonvoorzieningen in natura zijn in de meeste gevallen vastgelegd in het Prijsafsprakenboek. Als het Prijsafsprakenboek hierin niet voorziet, wordt een offerte opgevraagd bij de gecontracteerde aannemer of leverancier van woningvoorzieningen.

Artikel 4.37 Omschrijving resultaat 'Verplaatsen in en om de woning'

Het verplaatsen in en om de woning kan op verschillende wijzen plaatsvinden: met een rollator, lopend met krukken, met een trippelstoel, of met een rolstoel. Van deze voorzieningen valt uitsluitend de rolstoel onder de Wmo. Een rolstoel is een voorziening om het bestaande verplaatsingsprobleem in en om de woning te compenseren. Verplaatsen is in dit geval vervoer over kleine afstanden: van enkele tientallen tot maximaal enkele honderden meters. Wie op grond van beperkingen geen andere mogelijkheid heeft dan zich te verplaatsen met een rolstoel, kan een rolstoel toegekend krijgen. De resultaatverplichting daarbij bestaat uit het zich kunnen verplaatsen, al dan niet met hulp van anderen.

Het gaat om verplaatsingen die direct vanuit de woning worden gedaan. Bovendien moet het gaan om cliënten die voor het dagelijks zittend verplaatsen zijn aangewezen op een rolstoel: cliënten die een rolstoel niet dagelijks, maar incidenteel nodig hebben, komen derhalve niet in aanmerking voor een rolstoel. Daarbij valt te denken aan cliënten die de rolstoel alleen nodig hebben tijdens een dagje uit of een middagje winkelen. Voor kortdurend gebruik is het mogelijk voor maximaal 26 weken een rolstoel te lenen via de "Hulpmiddelen Uitleen" of "Thuiszorgwinkel". Dit wordt (met medische verwijzing) vaak vergoed via het Basispakket van de Zorgverzekeringswet. Voor incidenteel gebruik is het ook mogelijk voor cliënten om een rolstoel te huren via de "Thuiszorgwinkel".

Artikel 4.38 Vervoersvoorziening

Een vervoersvoorziening is een maatwerkvoorziening ten behoeve van het zich lokaal verplaatsen per vervoermiddel. Bij de vervoersvoorzieningen geldt het primaat van het collectief vervoer. Dat betekent dat eerst wordt bekeken of de cliënt in staat is gebruik te maken van het collectief vervoer. Pas indien de cliënt geen gebruik daarvan kan maken of wanneer collectief vervoer geen passende voorziening is, wordt een andere maatwerkvoorziening verstrekt. De vraag of het collectief vervoer als voorziening voldoet aan de compensatieplicht, kan slechts beantwoord worden op grond van een onderzoek naar, of inventarisatie van de beperkingen, maar ook de persoonskenmerken en vervoersbehoeften van de cliënt. Er moet een afweging worden gemaakt tussen de vervoersmogelijkheden van het collectief vervoer en de kenmerken van de cliënt, alsmede zijn beperkingen en vervoersbehoeften, rekening houdend met de vraag op welke wijze het behoud of het bevorderen van zelfredzaamheid of de deelname aan het maatschappelijk verkeer bereikt wordt.

Bij het bepalen welke individuele vervoersvoorziening voldoende compenserend is, wordt de verstrekking van andere voorzieningen mee beoordeeld en worden zo mogelijk aanvullende afspraken met de cliënt gemaakt. Als de cliënt bijvoorbeeld de beschikking heeft over een scootmobiel, kan het maximum aantal te vergoeden kilometers voor het collectief vraagafhankelijk vervoer worden verlaagd.

Indien collectief vraagafhankelijk vervoer niet of onvoldoende compenserend is voor het oplossen van het probleem, of er zijn andere redenen om af te wijken, zal het Dagelijks Bestuur compenseren met een individuele voorziening door middel van een bijdrage in de kosten van individueel vervoer, een autoaanpassing of een gesloten of open buitenwagen (scootmobiel).

Hieronder volgt een, niet limitatief, overzicht van mogelijke vervoersvoorzieningen.

Artikel 4.39 Rolstoelen

Het gaat bij de maatwerkvoorziening ten behoeve van het zich verplaatsen in en om de woning meestal om een rolstoel. Onder het begrip 'rolstoel' valt alleen een handbewogen of elektrische rolstoel en geen andere voorzieningen voor het verplaatsen binnenshuis, zoals een trippelstoel. Onder een handbewogen rolstoel kan ook een duwwandelwagen worden verstaan. Ook individuele aanpassingen, accessoires, onderhoud en reparatie aan rolstoelen en verzekering van rolstoelen vallen onder de rolstoelverstrekking, voor zover zij noodzakelijk zijn. Voor het opstellen van een Programma van Eisen wordt (indien aanwezig) gebruik gemaakt van het rapport en advies van een behandelend ergotherapeut. Dit is uitgewerkt in het landelijk Convenant Maatwerkprocedure Toegang Hulpmiddelen dat de Drechtsteden mede hebben ondertekend. De eventuele adviezen en rapporten van behandelend artsen en therapeuten worden meegenomen in het onderzoek (zoals beschreven in artikel 2.3.2 lid 4 van de wet). De uiteindelijke weging en besluitvorming met betrekking tot de noodzakelijke eisen aan het hulpmiddel is voorbehouden aan het Dagelijks Bestuur.

Het Dagelijks Bestuur verstrekt geen vergoeding voor het opladen van de accu van een elektrische rolstoel. Er zijn andere mogelijkheden om deze kosten gecompenseerd te krijgen, bijvoorbeeld via de bijzondere bijstand.

Vaak zullen aanpassingen tegelijk met de rolstoel worden gerealiseerd. Het kan echter ook voorkomen dat aanpassingen aan rolstoelen afzonderlijk van de rolstoel worden aangevraagd en worden verleend. Het Dagelijks Bestuur vergoedt de kosten van rolstoeltraining indien de (medisch) adviseur aangeeft dat hiervoor een noodzaak bestaat. Het Dagelijks Bestuur heeft met de rolstoelleveranciers afspraken gemaakt dat tijdens het leveren van een rolstoel duidelijke instructies worden gegeven over onder andere het op de juiste wijze en zorgvuldig omgaan met de rolstoel. Ook wordt een serviceboekje verstrekt. Het Dagelijks Bestuur heeft met de rolstoelleveranciers ook afspraken gemaakt over (ver-)huur van rolstoelen voor dagelijks gebruik in en om de woning.

Artikel 4.40 Persoonsgebonden budget rolstoel

Bij een verstrekking als persoonsgebonden budget wordt de rolstoel die in natura zou zijn verstrekt als uitgangspunt genomen. Hiervoor wordt bij het bepalen van het bedrag gebruik gemaakt van de catalogusprijs zoals beschreven in het landelijk Convenant meeverhuizen van individuele mobiliteitshulpmiddelen en roerende woonvoorzieningen. Dit bedrag wordt op basis van het programma van eisen berekend door onze gecontracteerde leveranciers op basis van de afspraken in het convenant.

Artikel 4.41 Omschrijving resultaat 'Lokaal verplaatsen per vervoermiddel'

Het lokaal verplaatsen per vervoermiddel is de mogelijkheid om in de eigen woon- en leefomgeving te gaan en staan waar men wil. Er wordt gesproken over lokaal verplaatsen, waarbij gedacht moet worden aan verplaatsingen in een straal tot 25 kilometer rond het hoofdverblijf. Dit is het vervoersgebied. Buiten dit gebied kan gebruik worden gemaakt van de mogelijkheden van het bovenregionale vervoer, dat Valys in opdracht van het ministerie van VWS verricht. In afstand, maar ook in systematiek sluit het Dagelijks Bestuur zo veel mogelijk aan bij het bovenregionale vervoer.

Het collectief vervoersysteem heeft prioriteit, maar op grond van jurisprudentie van de CRvB kan de keuze voor pgb niet worden geweigerd (ECLI:NL:CRVB:2019:3396). Hierbij zal altijd rekening worden gehouden met de persoonskenmerken, behoeften en mogelijkheden van de cliënt.

Er wordt geen onbeperkte kosteloze vervoermogelijkheid aangeboden. Net als personen zonder beperkingen, dient men voor het vervoer een bijdrage te betalen al dan niet in de vorm van een tarief. Ook is het aantal kilometers dat voor vergoeding in aanmerking komt, gemaximeerd op 1500 per kalenderjaar. Dit aantal kan op basis van een individuele beoordeling gemotiveerd worden uitgebreid.

Als er na het optreden van beperkingen geen sprake is van een andere situatie op vervoersgebied dan daarvoor (men heeft al 40 jaar een auto en is gewend daar alles mee te doen) is er geen noodzaak te compenseren, omdat er geen probleem is of omdat men het zelf kan oplossen. Dat kan anders zijn indien door het optreden van de beperkingen ook het inkomen daalt.

Artikel 4.42 Beoordelingskader Vervoersvoorziening

De cliënt komt in aanmerking voor een vervoersvoorziening indien hij het openbaar vervoer niet kan bereiken of gebruiken. De afstand tot het openbaar vervoer is afhankelijk van de woonsituatie van de cliënt. Kan de cliënt het openbaar vervoer bereiken, maar is het onmogelijk het openbaar vervoer te gebruiken, bijvoorbeeld omdat de cliënt niet in het openbaar vervoer kan komen, dan kan er aanleiding zijn wel een vervoersvoorziening te treffen. Er vindt altijd een individuele beoordeling plaats, waarbij wordt gekeken naar de vervoersbehoefte, de daadwerkelijke afstand tot de bushalte etc.

Artikel 4.43 Collectief vervoer

Medisch noodzakelijke begeleiding

Onder medisch noodzakelijke begeleiding wordt verstaan: hulp of begeleiding die tijdens de rit door de chauffeur niet kan worden geboden. Er moet sprake zijn van:

• •

  medische noodzaak van begeleiding onderweg. De begeleider moet kunnen ingrijpen, bijvoorbeeld bij een epilepsieaanval of een andere uiting die het gevolg is van de beperking. Bij deze groep is het noodzakelijk dat er iemand aanwezig is die kennis van zaken heeft en kan ingrijpen wanneer dat nodig is;

• •

  medische noodzaak waardoor er behoefte is aan toezicht onderweg

  De noodzaak van begeleiding tijdens de rit ligt vervat in het feit dat er een medische oorzaak is waardoor de cliënt de regie kwijt kan raken. In verband met bijvoorbeeld gedragsproblemen kan niet zonder toezicht worden gereisd, omdat extra aandacht is vereist van iemand met enig overwicht. Voorbeelden hiervan zijn psychogeriatrische ziektebeelden (bijvoorbeeld dementie) of mensen met gedragsstoornissen ten gevolge van hersenbeschadigingen.

Als medisch noodzakelijke begeleiding is geïndiceerd, kan niet zonder begeleider worden gereisd. Daarom wordt ervan uitgegaan dat wanneer iemand daarom vraagt, dit ook echt noodzakelijk is. Een medisch noodzakelijke begeleider reist gratis. Indien de medisch noodzakelijke begeleider om de cliënt te begeleiden eerst naar het adres van cliënt moet reizen en na afloop weer terug, kan aanvullend een persoonsgebonden budget worden verleend. De hoogte van deze vergoeding is geregeld in de verordening.

Sociale begeleiding

Sinds 1 januari 2011 mag er in het collectief vraagafhankelijk vervoer één begeleider per pashouder mee. Met de aanbieder(s) van het vervoerssysteem heeft het Dagelijks Bestuur eveneens afspraken gemaakt over de voorwaarden waaronder deze begeleider mee kan en het bijhouden en verrekenen van kilometers en kosten. Deze (sociale) begeleider reist tegen hetzelfde tarief als de cliënt.

Artikel 4.44 Fiets

Voor kinderen en volwassenen met een verplaatsingsbehoefte worden normale (kinder)driewielerfietsen als algemeen gebruikelijk beschouwd. Zij komen dus niet voor vergoeding in aanmerking. Alle driewielfietsen in bijzondere uitvoering voor kinderen komen in principe wel voor vergoeding in aanmerking. Bijzondere fietsen worden toegekend voor zover deze medisch noodzakelijk zijn voor verplaatsingen in de zeer directe omgeving van de woning. Bijzondere fietsen worden verstrekt in natura of in de vorm van een persoonsgebonden budget. Een bijzondere fiets is voorliggend op een scootmobiel. Het gebruik van een bijzondere fiets draagt bij aan het verbeteren van de gezondheid van de gebruiker en daarmee aan zijn of haar zelfredzaamheid (reablement). Dit kan in een verminderd beroep op voorzieningen resulteren.

Artikel 4.45 Scootmobiel

Het verstrekken van een scootmobiel is aan de orde indien wordt voldaan aan de volgende voorwaarden:

• •

  er is sprake van een substantiële vervoersbehoefte in de directe omgeving van de woning in het kader van het leven van alledag. Bijvoorbeeld binnen een straal van twee tot drie kilometer met een scootmobiel zelf boodschappen kunnen doen, familie bezoeken, deelnemen aan hobby/vrijetijdsbesteding;

• •

  het gebruik van een (aangepaste) fiets door de client is niet mogelijk.

• •

  de cliënt kan het openbaar vervoer niet bereiken;

• •

  (mogelijkheid tot) het stallen van de scootmobiel is aanwezig;

• •

  de cliënt is voornemens de scootmobiel regelmatig (gemiddeld 3 maal per week) te gaan gebruiken;

• •

  de cliënt beschikt over voldoende verkeersinzicht om op veilige en verantwoorde wijze zich met de scootmobiel in het dagelijkse verkeer te begeven. Dit dient tijdens de selectie van de scootmobiel te worden getoetst. Bij twijfel dienen vooraf (enkele) rijvaardigheidsproeven te worden gedaan voordat de scootmobiel wordt verstrekt. Indien de rijvaardigheid onvoldoende is, kunnen maximaal vijf rijlessen worden verstrekt (zie artikel 4.44) of kan worden verwezen naar een ergotherapeut. Na de rijlessen of de therapie zal de rijvaardigheid nogmaals worden beoordeeld. Alleen als de rijvaardigheid voldoende is, kan een scootmobiel worden verstrekt.

Artikel 4.46 Aankoppelfiets/handbike

Het verstrekken van een aankoppelfiets/handbike is aan de orde indien wordt voldaan aan alle volgende voorwaarden:

• •

  er is sprake van volledige of gedeeltelijke rolstoelgebondenheid en de cliënt is aangewezen op het gebruik van een (hand aangedreven) rolstoel;

• •

  er is een substantiële vervoersbehoefte in de directe omgeving van de woning in het kader van het leven van alledag. Bijvoorbeeld binnen een straal van 2 tot 3 kilometer met een handbike zelf boodschappen kunnen doen, familie bezoeken, deelnemen aan hobby of andere vrijetijdsactiviteiten;

• •

  de cliënt is voornemens de aankoppelfiets/handbike regelmatig (gemiddeld 3 maal per week) te gebruiken;

• •

  de cliënt beschikt over voldoende verkeersinzicht om op veilige en verantwoorde wijze zich met de handbike in het dagelijks verkeer te begeven. Dit dient tijdens de selectie van de handbike te worden getoetst. Bij twijfel kunnen vooraf (enkele) rijvaardigheidslessen worden gegeven alvorens de handbike wordt verstrekt (zie artikel 4.44).

Artikel 4.47 Rolstoelscooter

Het verstrekken van een rolstoelscooter (pendel) is alleen aan de orde indien blijkt dat dit noodzakelijk is en de goedkoopst passende voorziening. Daarnaast moet worden voldaan aan de voorwaarden die gelden voor een scootmobiel (zie artikel 4.40). Gelet hierop zal het in de praktijk slechts zeer zelden nodig zijn om een rolstoelscooter te verstrekken. Andere oplossingen zullen veelal goedkoper zijn.

Artikel 4.48 Gesloten buitenwagen

Het verstrekken van een gesloten buitenwagen is alleen aan de orde indien blijkt dat dit noodzakelijk is en de goedkoopst passende voorziening. Gelet hierop zal het in de praktijk slechts zeer zelden nodig zijn om een gesloten buitenwagen of een persoonsgebonden budget hiervoor te verstrekken. Andere oplossingen zullen veelal goedkoper zijn.

Artikel 4.49 Training

Een cliënt kan voor een training voor het gebruik van een scootmobiel, een aankoppelfiets/handbike, een rolstoelscooter of een gesloten buitenwagen in aanmerking komen, indien hij zonder deze voorziening onvoldoende in staat is aan het verkeer deel te nemen met een op grond van de verordening verleende individuele vervoersvoorziening. De training bestaat uit maximaal 5 lessen en wordt afgesloten met een rijvaardigheidstest.

De training voor het gebruik wordt verstrekt via één van de gecontracteerde leveranciers of in de vorm van een persoonsgebonden budget. De rijvaardigheidstest wordt afgenomen door de leverancier en/of een allround consulent. Pas nadat de rijvaardigheidstest voldoende is afgelegd, volgt verstrekking van de voorziening.

Artikel 4.50 Vergoeding vervoerskosten

Het persoonsgebonden budget voor de kosten van gebruik van een eigen auto of van een taxi of rolstoeltaxi dient ter dekking van de werkelijke kosten tot een vastgesteld maximum per jaar.

Artikel 4.51 Autoaanpassing

Een autoaanpassing is alleen aan de orde indien deze noodzakelijk is en de goedkoopst passende voorziening. Bij het bepalen of een aanpassing noodzakelijk is, wordt tevens meegewogen wat de kosten zijn die vervoer per taxi gedurende meerdere jaren met zich mee zou brengen. Wordt besloten tot aanpassing, dan zal de auto worden aangepast, dan wel zal hiervoor een persoonsgebonden budget worden verstrekt. Voor onderhoud, reparatie en verzekering van autoaanpassingen wordt een overeenkomst ‘op maat’ gesloten.

Overige kosten, zoals kosten voor het opladen van een accu, rijlessen, een autoverzekering, een gehandicaptenparkeerkaart of een gehandicaptenparkeerplaats, komen niet voor vergoeding in aanmerking.

Artikel 4.52 Vervoersbehoefte cliënt

Het Dagelijks Bestuur houdt bij het bepalen van de vervoersbehoefte rekening met de leeftijd van cliënt:

• •

  kinderen jonger dan 5 jaar hebben geen vervoersprobleem, omdat de ouders hen kunnen meenemen zonder dat een aparte voorziening hoeft te worden getroffen. Voor deze leeftijdsgroep lijken de vervoersproblemen, voor zover ze betrekking hebben op begeleiding of gesloten vervoer, niet zodanig afwijkend van de vervoersproblemen van leeftijdsgenoten dat er aanleiding is voor een individuele voorziening. Gevallen waarin deze regel onredelijk zou werken, worden individueel beoordeeld. Dit is bijvoorbeeld het geval bij kinderen jonger dan 5 jaar die vanwege de speciale wandelwagen/rolstoel niet met het gebruikelijke gezinsvervoer mee kunnen. Ook kan het in sommige gevallen noodzakelijk zijn om op basis van de beperkingen van het kind een aangepaste autostoel te verstrekken om het eigen vervoer van het gezin mogelijk te maken;

• •

  kinderen van 5 tot en met 11 jaar hebben geen zelfstandige verplaatsingsbehoefte; deze worden bijna steeds bij het verplaatsen begeleid door de ouders. Toch kan er in deze categorie al sprake zijn van wezenlijke sociale contacten, zodat dan kan worden overwogen een vervoersvergoeding tot de helft van de norm (in kilometers) toe te kennen;

• •

  kinderen van 12 tot 15 jaar hebben een enigszins ontwikkelend verplaatsingsgedrag. Er kan zo nodig een vervoersvergoeding tot 3/4 van de norm (in kilometers) worden toegekend. Voordat een vervoersvoorziening wordt toegekend moet beoordeeld worden of het kind leerbaar is om met een helpende hand zelfstandig te leren reizen met het openbaar vervoer;

• •

  kinderen vanaf 15 jaar hebben net als volwassenen een zelfstandig verplaatsingsgedrag en worden dus op dezelfde wijze als volwassen cliënten beoordeeld. Voordat een vervoersvoorziening wordt toegekend moet beoordeeld worden of het kind leerbaar is om met een helpende hand zelfstandig te leren reizen met het openbaar vervoer.

Artikel 4.53 Omschrijving resultaat 'Het actief kunnen deelnemen aan de maatschappij'

Het gaat bij het actief kunnen deelnemen aan de maatschappij om de mogelijkheid deel te nemen aan recreatieve, maatschappelijke en religieuze activiteiten, dat wil zeggen deel te kunnen nemen aan het leven van alledag. Vaak zal het inzetten van een maatwerkvoorziening zoals begeleiding of vervoersvoorziening ertoe leiden dat de cliënt in voldoende mate actief kan deelnemen aan de maatschappij.

Artikel 4.54 Sportvoorziening

Een van de maatwerkvoorzieningen die kan bijdragen aan het actief kunnen deelnemen aan de maatschappij is een sportvoorziening, zoals de sportrolstoel. Het Dagelijks Bestuur verstrekt een sportvoorziening indien is voldaan aan de volgende voorwaarden:

• •

  de cliënt beoefent aantoonbaar een bepaalde sport;

• •

  de cliënt is zonder de sportvoorziening niet in staat tot uitoefening van die sport;

• •

  er zijn geen algemene weigeringsgronden aanwezig.

Als voorliggende voorziening biedt Uniek Sporten de mogelijkheid tot het uitlenen van sporthulpmiddelen gedurende vier maanden, waarna iemand een definitieve keuze kan maken voor een bepaalde sport. Uniek Sporten biedt dan ondersteuning bij het aanvragen van het sporthulpmiddel. Uniek Sporten is actief in Alblasserdam, Dordrecht, Papendrecht, Sliedrecht en Zwijndrecht.

Artikel 4.55 Bezoekbaar maken

Indien de cliënt in een Wlz-instelling verblijft, kan het Dagelijks Bestuur bijdragen aan het bezoekbaar maken van één woning die in een van de Drechtsteden ligt. Onder het bezoekbaar maken van een woning wordt verstaan dat de cliënt de woonkamer en een toilet van die woning kan bereiken en gebruiken.

In aanvulling op het bezoekbaar maken van een woning kunnen voor een gehandicapt kind tot 18 jaar, dat in het weekeinde en/of de gebruikelijke schoolvakanties thuis verblijft, tevens de slaapverdieping en de natte cel bezoekbaar en bruikbaar (logeerbaar) worden gemaakt.