VTH-Beleid fysieke leefomgeving Oldenzaal

1.1 Kaders voor vergunningverlening toezicht en handhaving.

1.2 Bevorderen van de naleving is keuze maken

De gemeente heeft de taak om de fysieke leefomgeving veilig, gezond, aantrekkelijk en duurzaam te houden. Om dit te realiseren zijn wetten opgesteld waaraan gebruikers van de leefomgeving zich dienen te houden. De belangrijkste daarvan zijn de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo), de Woningwet, de Monumentenwet, de Wet op de ruimtelijke ordening (Wro), de Drank- en Horecawet en de op deze wetten gebaseerde Algemene Maatregelen van Bestuur zoals het Activiteitenbesluit milieubeheer, het Bouwbesluit 2012 en Besluit brandveilig gebruik en basishulpverlening overige plaatsen. Daarnaast heeft de gemeente eigen beleidskaders die regels geven over hoe de leefomgeving wel en niet mag worden gebruikt. Het beleid van de gemeente is onder andere vastgelegd in de Algemene Plaatselijke Verordening (APV), de bouwverordening, de bestemmingsplannen, structuurvisie, het welstandsbeleid, Erfgoedverordening en het milieubeleid.

De regels die in deze wetten en beleidsdocumenten zijn vastgelegd richten zich op de gebruikers van de leefomgeving. Zij worden geacht al deze regels na te leven. Dit gaat niet altijd vanzelf. Regels zijn soms onbekend, te complex om direct te begrijpen of vragen investeringen van betrokkene om na te volgen. Van de gemeenten wordt daarom verwacht dat zij, als (mede)uitvoerder van de wetten en makers van het beleid een inspanning leveren om naleving van de regels te stimuleren. De gemeente kan echter nooit alles vooraf toetsen of controleren en zo alle risico’s van niet-naleving neutraliseren. Dat kost te veel tijd en geld. Ook de overlast die toezicht en handhaving voor de gebruikers oplevert stelt grenzen aan de wijze waarop en de mate waarin naleving wordt gestimuleerd. De gemeente moet dus keuzes maken met betrekking tot hoe men de beschikbare mensen en middelen het beste denkt te kunnen inzetten.

Keuzes maken houdt in dat men de risico’s van niet-naleving tegen elkaar afweegt en vervolgens bepaalt welke risico’s meer en minder aanvaardbaar zijn. Op basis hiervan kunnen prioriteiten worden gesteld die bij vergunningverlening, het toezicht en handhaving door de gemeentelijke organisatie worden gehanteerd. Welke mate van risico’s aanvaardbaar zijn en daarmee welke prioriteiten worden gesteld is een bestuurlijke keuze. In dit beleidsplan zijn voor de komende beleidsperiode deze keuzes vastgelegd. De keuzes die zijn gemaakt geven een prioriteit aan de rechtmatigheid en richten zich vervolgens op de mate van impact van de niet-naleving.

1.4 Afbakening beleidsplan

Dit beleidsplan gaat in principe over alle VTH-taken met betrekking tot de fysieke leefomgeving die volgens de wet en het gemeentelijke beleid aan de gemeente zijn opgedragen. Zoals eerder gesteld gaan de uitgangspunten die met dit beleidsplan worden vastgesteld niet over aan welke regels gebruikers van leefomgeving zich dienen te houden, maar over de prioriteiten die de gemeente stelt bij het uitvoeren van de vergunningverlening, het toezicht en de handhaving en hoe deze prioriteiten tot stand komen. Het VTH-beleid is daarmee alleen kader stellend voor de gemeente Oldenzaal zelf als bevoegd gezag. Daarnaast kent de gemeente ook ambities om, zonder terug te vallen op dwingende regels, haar inwoners te stimuleren de kwaliteit van de leefomgeving te verbeteren. Deze stimulatie richt zich vooral op het ‘verder gaan dan de normen waaraan wordt getoetst’. Deze uitwerking van de beleidsdoelstelling en de ambities hierin worden onderbouwd in het uitvoeringsprogramma.

In dit hoofdstuk worden de missie en visie van de gemeente Oldenzaal beschreven die leidend zijn voor het VTH-beleid. Een goed VTH-beleid begint met besef van de vraagstukken die we met het beleid willen sturen. De risico’s die de veiligheid, leefbaarheid en duurzaamheid van de Oldenzaalse leefomgeving bedreigen vormen de kern van deze uitdaging waarvoor de gemeente als uitvoerder van het VTH-beleid staat.

2.1 Gebiedsbeschrijving en probleemanalyse

Oldenzaal is een unieke Twentse gemeente. Binnen de gemeente Oldenzaal kennen we één kern, de stad Oldenzaal.

Het gemeentelijk profiel van Oldenzaal per 1 januari 2018 ziet er, globaal, als volgt uit

De gemeente kan worden onderverdeeld in een aantal type gebieden, die ieder hun eigen kenmerken hebben, te weten:

• 1.

  Historisch compact stadscentrum (wonen, winkels, horeca, markt en evenementen);

• 2.

  Schil (gebied tussen stadscentrum, Rondweg, spoorlijn en de Haerstraat, met diverse functies);

• 3.

  Woonwijken (Zuid Berghuizen, De Thij, De Essen en De Graven Es);

• 4.

  Diverse oude en nieuwe bedrijventerreinen en

• 5.

  Stadsrandgebied c.q. buitengebied (relatief gering van omvang; eind 2009 is het bestemmingsplan Buitengebied in werking getreden).

Een analyse op basis van het profiel van de gemeente is opgenomen in bijlage 2. Een globaal overzicht van de door de gemeente onderscheiden VTH-taken fysieke leefomgeving is opgenomen in bijlage 3. Deze worden jaarlijks op actualiteit gescreend bij het opstellen van het uitvoeringsprogramma.

De veelzijdigheid van Oldenzaal vraagt een passend VTH-beleid. De Oldenzaalse aanpak laat zich goed omschrijven als een combinatie van een gebiedsgerichte en een persoonsgerichte aanpak waarbij rekening wordt houdend met, voor de gebiedsgerichte aanpak, de type gebieden en bijbehorende kenmerken die Oldenzaal uniek maken. Binnen de persoonsgerichte aanpak ligt de nadruk meer op het individu als ook de verschillende doelgroepen. In het uitvoeringsprogramma wordt dit uitgewerkt en in de risicoanalyse verwerkt.

2.2 Beleid in Oldenzaal

Hieronder staan de missie en visie beschreven ten aanzien van de VTH-taken die door de gemeente zelf worden uitgevoerd. Daarbij wordt aangesloten bij het VTH-beleid Twente.

Missie

Met het vaststellen van dit beleid willen we de volgende missie uitwerken:

Een veilige, gezonde en duurzame leefomgeving.

Visie

In de gemeente Oldenzaal wordt er gewerkt aan optimale bescherming en duurzame benutting van de fysieke leefomgeving; veilig wonen, werken en leven. Kwaliteit staat centraal in ons werken. Professionele medewerkers maken hierbij het verschil. Ze zijn deskundig, weten wat er speelt en zijn uitstekend bereikbaar en benaderbaar. We werken continu aan de verbetering van de dienstverlening, waarbij we aansluiten bij de dienstverleningsprincipes van de Omgevingswet (snel, persoonlijk, betrokken, eenvoudig, relevant, transparant en consistent).

Naast de onder 1.1.2 genoemde uitgangspunten is ons beleid gebaseerd op het volgende:

• •

  er is vertrouwen in de burgers, bedrijven en instellingen van Oldenzaal;

• •

  de gemeente wil graag meedenken met de wensen en behoeften van burgers en ondernemers. Het credo is “ja, mits” in plaats van “nee, tenzij”;

• •

  bij vergunningverlening ligt de nadruk op veiligheid en gezondheid;

• •

  toezicht en handhaving dient op professionele wijze te worden uitgevoerd met beperking van toezichtdruk;

• •

  toezicht en handhaving geschiedt op basis van duidelijke prioriteiten met nadruk op veiligheid en gezondheid;

• •

  vergunningverlening, toezicht en handhaving dragen bij aan klantgerichtheid en transparantie en leiden tot een goed product;

• •

  vergunningverlening en toezicht en handhaving gebeurt slim en samen.

De gemeente beseft dat vergunningverlening, toezicht en handhaven iets is dat als onprettig kan worden ervaren. De aanvraag van een vergunning is niet vrijblijvend, controles zorgen soms voor overlast en handhaving wordt al ongewenst ervaren. De gemeente voert deze activiteiten uit omdat zij haar inwoners, instellingen en bedrijven een veilige, gezonde en duurzame leef-, woon, en werkomgeving wil bieden. Het is echter onmogelijk om in onze samenleving alle risico’s uit te sluiten. Het absoluut voorkomen van risico’s door vergunningverlening of toezicht en handhaving is dus niet voor 100% mogelijk. Er zullen prioriteiten moeten worden gesteld.

2.3 Risicoanalyse

Bij de keuzes die worden gemaakt en de prioriteiten die worden gesteld staat de inschatting van het risico voor de leefomgeving centraal. Risico is daarbij de kans dat niet-naleving tot ongewenste effecten leidt en schade voor de leefomgeving oplevert (kans x effect). Hoe groter de kans op niet-naleving en schade voor de leefomgeving hoe meer de gemeente zal sturen op naleving.

Om de risico’s te kunnen inschatten wordt ambtelijk jaarlijks een risicoanalyse uitgevoerd, in ieder geval voor toezicht en handhaving. De risicoanalyse vormt de basis voor het jaarlijkse uitvoeringsprogramma. Voor de jaarlijkse risicoanalyse wordt gebruik gemaakt van een risicoanalysemodel dat transparant is en zo mogelijk aansluit op hetgeen in de regio wordt toegepast. Per taakveld worden de wettelijke taken door de teams in beeld gebracht. Vervolgens wordt per taak het negatieve effect bepaald. Het negatieve effect dat het niet uitvoeren van een taak kan hebben, is bepaald aan de hand van de aspecten:

• •

  Fysieke veiligheid en gezondheid

• •

  Hinder/leefbaarheid

Er is gekozen voor alleen deze aspecten omdat deze het beste aansluiten bij de visie en deze het meest objectief zijn.

De keuze voor deze aanpak van de VTH-taken betekent tevens:

• •

  Niet alles wordt getoetst en/of gecontroleerd. Incidenten kunnen zich voordoen, mogelijk juist op die terreinen en onderdelen die minder prioriteit hebben gekregen op basis van het VTH-beleid. Dit kan betekenen dat correctie achteraf nodig blijkt en hiervoor meer tijdsinvestering nodig is.

• •

  Partijen die zich aan de regels houden worden positief beloond en krijgen minder aandacht

• •

  Niet over elke geconstateerde overtreding wordt naleving afgedwongen ook al heeft Oldenzaal in beginsel een handhavingsplicht. Structurele evaluatie geeft hierover inzicht en kan tevens aanleiding zijn tot bijstellen van de prioriteiten.

De gegevens van de risicoanalyse worden elk jaar gebruikt bij het opstellen van het uitvoeringsprogramma. In het uitvoeringsprogramma worden voor het betreffende jaar de prioriteiten bepaald. Voor wat betreft de milieutaken in ODT verband wordt de risicoanalyse geactualiseerd. Aansluitend daarop wordt ook de risicoanalyse voor de achterblijvende gemeentelijke taken geactualiseerd en vóór 1 januari 2021 ingevoerd.

Steeds meer zal deze systematiek ook doorontwikkeld kunnen worden voor het onderdeel vergunningen (toetsingsniveau afhankelijk van risico’s). Binnen het jaarlijkse uitvoeringsprogramma kan dit uitgewerkt worden.

2.4 Sturen op naleving

Oldenzaal ziet het beheersen van de risico’s die de leefomgeving bedreigen als gedragssturing. Er wordt geprobeerd het gedrag van gebruikers van de fysieke leefomgeving te beïnvloeden zodat zij zich aan de verschillende geldende regels houden. Binnen het VTH-beleid staan diverse instrumenten ter beschikking om gedrag te beïnvloeden en naleving af te dwingen. De in te zetten instrumenten zijn daarbij breder dan alleen vergunningverlening, de controles en de juridische dwangmiddelen die kunnen worden ingezet in het geval een overtreding wordt geconstateerd. Ook bij het opstellen van regels en de voorlichting daarover liggen kansen om de gebruikers van de leefomgeving het gewenste gedrag te laten vertonen. Een schematisch overzicht van mogelijke instrumenten waarmee Oldenzaal werkt is weergegeven in het volgende figuur:

De volgende uitgangspunten zijn hierover vastgesteld:

• •

  Oldenzaal gaat ervan uit dat het overgrote deel van de gebruikers van de leefomgeving uit zichzelf bereid is de verschillende normen na te leven. De benadering van de doelgroep is daarom gebaseerd op het vertrouwen in hun goede bedoelingen. Niet-naleving wordt daarbij in eerste instantie gezien als een gevolg van onbekendheid met de regels en/of obstakels bij naleving.

• •

  Daar waar mogelijk wordt gebruik gemaakt van instrumenten en middelen die recht doen aan de goede bedoelingen van de doelgroep, zoals voorlichting.

• •

  Alleen bij bewuste niet-naleving zal de gemeente de haar ter beschikking staande juridische sanctiemiddelen inzetten om het gewenste naleefgedrag af te dwingen.

• •

  Oldenzaal neemt de gebruikers en hun bedoelingen serieus, maar verwacht ook een eigen verantwoordelijkheid. Daarbij geldt dat hoe professioneler de gebruiker is hoe meer er wordt verwacht van zijn eigen professionaliteit en verantwoordelijkheid voor de naleving van de regels, hoe strikter Oldenzaal zal optreden bij het toetsen aan deze regels.

• •

  De gemeente geeft de voorkeur aan een pragmatische aanpak boven een principiële aanpak: De mate waarin risico’s aanvaardbaar zijn is belangrijker dan het principiële van de regels.

2.5 Streefniveaus naleefgedrag

Wil de gemeente de capaciteit voor vergunningverlening, toezicht en handhaving zo effectief en efficiënt mogelijk inzetten, dan is het van belang dat het risico niveau van niet-naleving dat de gemeente durft en kan accepteren bekend is. Een middel daarbij is het bepalen van streefniveaus, voor de verschillende categorieën. Welk niveau wil Oldenzaal bereiken met de vergunningverlening, toezicht en handhaving en op welk niveau moet het naleefgedrag van gebruikers van de fysieke leefomgeving zich bevinden. De benoeming en monitoring van deze streefniveaus is juist bedoeld om de VTH inspanningen beter te kunnen richten op de beheersing van de risico’s die daar binnen Oldenzaal het meest om vragen. Binnen het jaarlijkse uitvoeringsprogramma wordt dit uitgewerkt.

2.6 Regionale samenwerking

De gemeente Oldenzaal werkt niet alleen aan een veilige en gezonde leefomgeving. Een deel van de werkzaamheden wordt uitgevoerd door de Omgevingsdienst Twente (ODT), de Veiligheidsregio Twente en het Waterschap Vechtstromen. Deze samenwerkingen zijn veelal gebaseerd op een opdrachtgever-, opdrachtnemer- relatie. Uitvoeringspartners hebben ook eigen wettelijke bevoegdheden en taken. Samenwerking bestaat bij die taken onder andere uit het voor elkaar uitvoeren van een ‘signaaltoezicht’. Door regelmatig overleg en afstemming op bestuurlijk en ambtelijk niveau bouwt Oldenzaal voortdurend aan de relatie en onderlinge verbanden met deze partners. Afspraken over procedures en verantwoordelijkheden wordt zo nodig vastgelegd in (dienstverlening) overeenkomsten. In overleg met de uitvoeringspartners worden dan jaarlijkse werkprogramma’s opgesteld, zodat Oldenzaal ook hier kan sturen op prioriteiten. De gemeente moet, mede door wetgeving, stijgende kwaliteitseisen en strakkere financiële kaders steeds meer regionaal samenwerken bij de uitvoering van de VTH-taken. Dit betekent dan ook dat de autonomie van de gemeente om zelf het VTH-beleid te bepalen de komende jaren naar verwachting verder zal afnemen.

2.7 Verordening kwaliteit VTH

De Verordening kwaliteit VTH omgevingsrecht geeft uitvoering aan de wettelijke opdracht om regels te stellen voor de kwaliteit van de uitvoering en handhaving van de VTH-taken op het gebied van de Wabo. De gemeenteraad heeft deze verordening op 19 december 2016 vastgesteld.

In de verordening is een verplichting opgenomen om voor wat betreft de zogenaamde basistaken (die door de ODT moeten worden uitgevoerd) te voldoen aan de kwaliteitscriteria 2.1 van KPMG. Voor wat betreft de overige Wabo-taken (“betrokken wetten”), geldt “alleen” een zorgplicht met de kwaliteitscriteria als principe uitgangspunt. Het gaat daarbij om het principe van “comply or explain” (pas toe of leg uit) waarbij afwijkingen worden gemotiveerd. Daarover vindt horizontale verantwoording plaats aan de raad en interbestuurlijk toezicht van de provincie op afstand. Over de kwaliteit van vergunningverlening, toezicht en handhaving van de APV-taken die niet Wabo-gerelateerd zijn en de bijzondere wetten zegt de verordening niets. Ook in die gevallen wordt aansluiting gezocht bij de doelen uit de verordening en vindt verantwoording plaats aan de raad door middel van het uitvoeringsprogramma en het jaarverslag.

Op basis van de Verordening moeten zowel voor de vergunningverlening, toezicht en uitvoering van de basistaken als de betrokken wetten doelen worden uitgewerkt op de navolgende onderwerpen:

• •

  Uitvoeringskwaliteit

• •

  Dienstverlening

• •

  Financiën.

Zoals onder 2.6.2 al is vermeld, is dit uitgewerkt in het VTH-beleid Twente voor wat betreft de taken die door de ODT worden uitgevoerd.

Voor de taken die bij de gemeente blijven vindt de uitwerking van deze doelen plaats in hoofdstuk 3.

2.8 Omgevingswet

De Omgevingswet is in juli 2015 aangenomen door de Tweede Kamer en de verwachting is dat de wet in 2021 in werking treedt. Deze wet is niet alleen nieuw maar betekent ook een cultuurverandering en een andere manier van werken.

De Omgevingswet integreert een groot aantal wetten en AMvB’s in het fysieke domein om zo meer integraal te kunnen werken, kosten te reduceren en procedures te bekorten of overbodig te maken. De Omgevingswet is een zogenaamde ‘Kaderwet’, wat betekent dat veel zaken nog uitgewerkt moeten worden in besluiten (AMvB’s). De verwachting is dat door het vergunningsvrij maken van veel activiteiten de toezicht- en handhavingslast zal toenemen.

In dit hoofdstuk staat het algemene doel van VTH en worden de doelen volgens de vastgestelde Verordening kwaliteit VTH omgevingsrecht beschreven en uitgewerkt. Een nadere uitwerking en aanscherping van taken vindt plaats in het uitvoeringsprogramma.

3.1 VTH doelstelling

De algemene VTH-doelstelling sluit aan bij het VTH-beleid Twente en het maatschappelijk doel van de Omgevingswet en luidt als volgt:

“Het verlenen van vergunningen, het houden van toezicht op de naleving en het handhaven van regels om, met het oog op duurzame ontwikkeling, gericht op het in onderlinge samenhang:

Bereiken en in stand houden van een veilige en gezonde fysieke leefomgeving en een goede omgevingskwaliteit, en het doelmatig beheren, gebruiken en ontwikkelen van de fysieke leefomgeving ter vervulling van maatschappelijke functies.”

Dit algemene doel wordt, overeenkomstig de Verordening kwaliteit VTH omgevingsrecht, nader uitgewerkt voor de volgende onderdelen:

• •

  de uitvoeringskwaliteit van diensten en producten;

• •

  de dienstverlening en

• •

  de financiën.

Ook hiervoor wordt zoveel mogelijk aansluiting gezocht bij het VTH-beleid Twente.

Het in hoofdstuk 3 beschreven doel van het VTH-beleid houdt in: “Bereiken en in stand houden van een veilige en gezonde fysieke leefomgeving en een goede omgevingskwaliteit, en het doelmatig beheren, gebruiken en ontwikkelen van de fysieke leefomgeving ter vervulling van maatschappelijke functies”. Het bereiken en in stand houden hiervan is niet vanzelfsprekend. De gemeente Oldenzaal gaat uit van vertrouwen en rekent in eerste instantie op de eigen verantwoordelijkheid van inwoners, bedrijven en instellingen. In praktijk is dit echter niet altijd voldoende. Oldenzaal is van mening dat voorkomen beter is dan genezen.

Dit hoofdstuk beschrijft de strategieën voor vergunningen, toezicht en handhaving. De wettelijke grondslagen van een nieuw stelsel voor vergunningen, toezicht en handhaving zijn vastgelegd in hoofdstuk 5 van de Wabo. De preventiestrategie is een overkoepelende strategie en vormt samen met de overige strategieën het kader voor het gezamenlijke VTH-beleid.

4.1 Preventiestrategie

Bij preventie gaat het om het voorkomen van aantasting van de leefomgeving of ontstaan van risico’s door het geven van voorlichting, zorgdragen voor een heldere communicatie over de kaders waar inwoners, bedrijven en instellingen zich aan moeten houden.

Veel schade aan de fysieke leefomgeving kan worden voorkomen door het vroegtijdig helder te maken welke kaders en regels er gelden. Dit vereist een goede en gerichte voorlichting en communicatie richting inwoners, bedrijven en instellingen en, in algemene zin, belanghebbenden. Het vroegtijdig betrekken en waar mogelijk samenwerken met partners is belangrijk. Het vraagt een integrale behandeling van aanvragen, overtredingen, klachten en overige maatschappelijke vraagstukken en daarbij ook nog oog te hebben voor de preventieve werking van beleidsmaatregelen op andere beleidsvelden dan waar de aanvraag, klacht, overtreding of vraag betrekking op heeft.

Expliciet wordt ingezet op preventie vanuit een goede voorlichting, communicatie en overleg. Uitgangspunt daarbij is dat de meeste initiatiefnemers en aanvragers bereid zijn te voldoen aan de gestelde regels en kaders. Oldenzaal houdt er rekening mee dat naleefgedrag wordt beïnvloed door de volgende factoren:

In de contacten over VTH-aangelegenheden staat een klantgerichte, pragmatische en oplossingsgerichte benadering van initiatiefnemers en aanvragers centraal. Daarbij geldt als beperking: voor zover dat binnen de gestelde wettelijke en gemeentelijke kaders mogelijk is. Uitgangspunt is een klantvriendelijke en klantgerichte benadering waarbij binnen de vigerende kaders steeds gezocht wordt naar een passende oplossing. Daarbij is ook aandacht voor mogelijke bemiddeling (mediation).

4.2 Vergunningen

In het omgevingsrecht wordt onder vergunningverlening verstaan het beoordelen en toetsen van aanvragen aan de geldende wet, en regelgeving. Uiteindelijk moet dit resulteren in een kwalitatief goed besluit, eventueel onder voorwaarden en met voorschriften, binnen de hiervoor geldende procedure tijd.

4.3 Toezicht

Onder toezicht wordt verstaan de uitvoering van controles en het, naar aanleiding van een klacht of melding, beoordelen of een handeling of zaak voldoet aan de daaraan gestelde eisen. Toezicht is bedoeld om te zorgen dat regels worden nageleefd zonder inzet van verdere handhavingsmiddelen; anders gezegd: onder toezicht wordt verstaan het controleren of en in hoeverre wettelijke bepalingen worden nageleefd.

Er zijn twee hoofdvormen van toezicht te onderscheiden, namelijk preventief toezicht en repressief toezicht.

• •

  Preventief toezicht is het controleren van wettelijke bepalingen zonder dat daartoe een aanleiding bestaat in de vorm van concrete aanwijzingen voor niet-naleving.

• •

  Repressief toezicht is gebaseerd op aanwijzingen van niet-naleving van gestelde regels.

Daarnaast omvat het toezicht een breed scala aan activiteiten, bij preventief toezicht zal dat vaak worden uitgevoerd in de rol van voorlichting, meedenken en adviseren, bij repressief toezicht worden deze rollen uitgebreid met controleren.

Toezicht heeft dus een preventieve werking, zorgt ervoor dat regels beter worden nageleefd en is nodig voor het opsporen van overtredingen. We benadrukken daarbij dat elke controle een momentopname is en het risico bestaat dat niet alles wordt gecontroleerd of geconstateerd.

4.4 Naleving, handhaving(sanctie) en gedogen

De gemeente moet een nalevingsstrategie vaststellen. Hierin worden de noodzakelijke afspraken opgenomen over de manier waarop we vorm geven aan de handhaving. Om hieraan een goede uitvoering te geven wordt (opnieuw8) aangesloten bij de Landelijke Handhavingsstrategie (LHS). De LHS is een beleidskader voor de bestuursrechtelijk en strafrechtelijk handhaving. Het doel van deze strategie is uitvoering geven aan de beginselplicht tot handhaven, passend optreden bij overtredingen, in vergelijkbare situaties verglijkbare keuzes maken en interventies kiezen en toepassen op eenduidige wijze. Door het implementeren van de LHS betekent dat de handhavende instanties in Nederland op eenzelfde manier optreden bij geconstateerde overtredingen op het gebied van de Wabo.

5.1 Algemeen

Als inwoners, instellingen en bedrijven weten waaraan zijn moeten voldoen en ook weten wat de gemeente van hen verwacht, dan kunnen veel misverstanden bij voorbaat worden vermeden.

Kortom, voor een goede uitvoering van het VTH-beleid en het daaruit voortvloeiende jaarlijkse uitvoeringsprogramma is een goede uitvoeringsorganisatie onontbeerlijk. Dit betekent dat de gemeente bij de inrichting van haar organisatie rekening moet houden en voorwaarden moet scheppen om een goede borging van een effectieve en efficiënte uitvoering mogelijk te maken en tevens kan voldoen aan de eisen zoals gesteld in de kwaliteitscriteria 2.1.

Om deze kwaliteit te borgen worden voor een goede uitvoering de volgende instrumenten ingezet:

• •

  Communicatie en voorlichting

• •

  Samenwerken met andere organisaties

• •

  Monitoring en registratie

• •

  Verslaglegging

5.2 Communicatie en voorlichting

Het coalitie akkoord gaat uit van een grote verantwoordelijkheid van inwoners, bedrijven en instellingen. In de ambitie van het college komt dit ook naar voren waarbij zij de intentie uitspreken en iedereen uitnodigen om samen te werken aan de ontwikkeling van de stad in al haar facetten. Om initiatieven en ideeën de ruimte te geven moet de gemeente Odenzaal het lef hebben om los te laten.

Dit duidt op het streven naar spontane naleving van regels en daarmee het bewerkstelligen van gewenst gedrag. Om dit te bewerkstellingen zullen de communicatie en voorlichting een vooruitgeschoven rol moeten krijgen. Vaak is onwetendheid en onbekendheid met de regels de oorzaak van niet naleving van die regels.

Kennis van wet- en regelgeving is belangrijk als er geen ‘persoonlijk belang’ is om regels vanzelf na te leven. Een goed naleefgedrag kan dan vaak alleen worden bereikt als men op de hoogte is van deze wet- en regelgeving maar ook het belang daarvan onderschrijft. Dit is ook van belang voor de legitimiteit oftewel ‘bestaansrecht’ van de overheid en draagt bij aan de geloopwaardigheid daarvan.

Daarbij is het van belang, dat communicatie op de juiste moment plaatsvindt en aansluit bij de doelgroep. Ook moet een afweging worden gemaakt wanneer welke communicatiemiddelen het beste kunnen worden ingezet. Buiten de formele communicatie momenten, voortvloeiend uit de Algemene wet bestuursrecht, wordt daar waar mogelijk ook gecommuniceerd op de volgende momenten:

• •

  Bij het vaststellen van nieuwe wet en regelgeving;

• •

  Bij het vaststellen van jaarprogramma’s en/of jaarverslagen

• •

  Bij afgifte of weigeren van een vergunning

• •

  Bij uitvoering van toezicht

Waar mogelijk en gewenst vindt gerichte doelgroep-communicatie plaats

5.3 Samenwerken met andere organisaties

In het kader van efficiëntie, klantvriendelijkheid en wet en regelgeving zal steeds meer samen worden gewerkt met andere handhavende instanties die actief zijn op het grondgebied van de gemeente.

Daarbij kan de samenwerking inhouden:

• •

  Samen controleren

• •

  Afstemmen controles

• •

  Uitwisselen informatie

• •

  Signaalfunctie

In de uitvoering van VTH-taken dient samenwerking met andere organisaties binnen de bestaande mogelijkheden een duidelijke plaats te krijgen. Dit wordt uitgewerkt in het uitvoeringsprogramma.

5.4 Monitoring en registratie

In algemene zin is het moeilijk om de effectiviteit van inspanningen meetbaar te maken. Dit geldt, in deze context, even zeer voor het meetbaar maken van de effectiviteit van handhavingsinspanningen, maar ook de effectiviteit van voorlichting en communicatie. Om toch na te kunnen gaan of de beleidsdoelen en de hieruit voortvloeiende werkzaamheden zijn uitgevoerd en deze inspanningen zijn gehaald is het belangrijk dat er monitoring en registratie plaatsvindt. Onder monitoring wordt verstaan: het systematisch verzamelen, analyseren, gebruiken en communiceren van informatie over de voortgang van een project of activiteit. De betekenis van registratie spreekt voor zich. Getallen zeggen op zich niet zoveel over de effectiviteit van de inspanningen, maar ze maken het proces wel inzichtelijk.

Daarnaast worden niet enkel de individuele cijfers beoordeeld, maar vooral de verhoudingen tussen deze cijfers en de ontwikkelingen over een lange periode geven een beeld en een uitkomst. In het jaarverslag worden de gemaakte keuzes vanuit het uitvoeringsprogramma (cijfermatig) toegelicht en worden de resultaten van het afgelopen jaar vastgelegd. Voor de monitoring en registratie wordt gebruik gemaakt van de beschikbare geautomatiseerde systemen.

5.5 Verslaglegging

In het jaarverslag wordt het jaarprogramma zoals vastgelegd in het uitvoeringsprogramma geëvalueerd en wordt verantwoording afgelegd over de uitvoering van het VTH-beleid. Naast de inhoudelijke verslaglegging geeft het jaarverslag ook een beoordeling van de organisatie en worden nieuwe ontwikkelingen benoemd die aanleiding kunnen geven tot het bijstellen van het VTH-beleid. De ontwikkelingen waarbij aan moeten worden gedacht zijn bijvoorbeeld wijzigingen in wet- en regelgeving, wijzigingen van taken, bestuurlijke- en ambtelijke visies en ambities. Het jaarslag wordt ter informatie aan de gemeenteraad aangeboden en opgestuurd naar de provincie in het kader van interbestuurlijk toezicht.