Beleidsregels Eenmalige Energietoeslag 2023 MVS

Ondertekening

Toelichting

Op 21 september 2023 heeft de Tweede Kamer het wetsvoorstel “Wijziging van de Participatiewet in verband met het eenmalig categoriaal verstrekken van een energietoeslag aan huishoudens met een laag inkomen en het verstrekken van een eenmalige tegemoetkoming voor energiekosten aan uitwonende studenten met een aanvullende beurs in 2023” vastgesteld. Op 3 oktober 2023 deed de Eerste Kamer het wetsvoorstel als een hamerstuk af. Met dit besluit van de Staten-Generaal wordt artikel 35 Individuele en Categoriale Bijzonder Bijstand van de Participatiewet gewijzigd. Door deze wijziging wordt het gemeenten mogelijk gemaakt de eenmalige energietoeslag 2023 te verstrekken. Met deze beleidsregels legt het Dagelijks Bestuur van Stroomopwaarts namens de colleges van de gemeenten Maassluis, Vlaardingen en Schiedam vast hoe en onder welke voorwaarden zij de eenmalige energietoeslag 2023 wordt verstrekt.

Artikel 1

De eenmalige energietoeslag wordt verstrekt aan de doelgroep genoemd in artikel 2 wanneer zij op de peildatum aan de voorwaarden voldoen. De peildatum in artikel 5 en artikel 6 eerste lid is vastgesteld op 1 oktober 2023. De reden daarvoor is dat deze eerste van de maand het dichtstbij de inwerkingtreding van de wetswijziging, die de eenmalige energietoeslag 2023 mogelijk maakt, ligt.

Artikel 2

De doelgroepen worden in dit artikel nader omschreven. In afwijking van het eerste lid van dit artikel gelden in het tweede en derde lid afwijkende bedragen voor specifieke doelgroepen. De gemeente Maassluis verstrekt € 500,00 aan huishoudens ingeschreven in de BRP van deze gemeente en met een inkomen dat hoger is dan 120% en niet hoger is dan 150% van de toepasselijke bijstandsnorm. De gemeenten Vlaardingen en Schiedam verstrekken € 900,- aan studenten met een zelfstandige woning en een energiecontract op naam. Dit is een buitenwettelijke doelgroep. De colleges van B&W van de gemeenten Vlaardingen en Schiedam hebben het Dagelijks Bestuur van Stroomopwaarts de opdracht gegeven deze doelgroep op te nemen in de beleidsregels. Dit geldt ook voor jongeren tot 21 jaar met een zelfstandige woonruimte ingeschreven in de BRP van de gemeenten Vlaardingen en Schiedam. Zij ontvangen op basis van het eerste lid van dit artikel € 1.300,- als zij aan de gebruikelijke voorwaarden van de eenmalige energietoeslag voldoen en een zelfstandige woonruimte en energiecontract op naam hebben staan. Dit is op te maken uit het zesde lid onder d van dit artikel. De gemeente Maassluis heeft geen opdracht gegeven buitenwettelijke doelgroepen op te nemen in deze beleidsregels. Anders dan bij de eenmalige energietoeslag 2022 heeft de wetgever geadviseerd huishoudens wonend in een inrichting niet volledig uit te sluiten voor de eenmalige energietoeslag 2023. Huishoudens wonend in een inrichting hebben recht indien zij middels bewijsstukken kunnen aantonen dat zijzelf de energiekosten moeten voldoen. Met het uitsluiten van de kostendeler zonder energiecontract voorkomen de colleges dat er op één adres een opeenstapeling van de toeslag kan plaatsvinden. Met vermogen wordt geen rekening gehouden. Indien een persoon die uitgesloten is van het recht op de eenmalige energietoeslag meent de kosten van het levensonderhoud door de gestegen energieprijzen niet meer kunnen te dragen, kan deze persoon een beroep doen op de Individuele Bijzondere Bijstand of de Tijdelijke Beleidsregels Bijzondere Bijstand Energiekosten 2023 MVS.

Artikel 3

In deze beleidsregels wordt aangesloten bij het inkomensbegrip uit de beleidsregels voor de eenmalige energietoeslag 2022. Dit is van belang om een zo zuiver mogelijke controle door het Inlichtingenbureau zoals beschreven in artikel 5 uit te laten voeren.

Voor zelfstandigen wordt het inkomen berekend conform de regels van de Tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandig ondernemers. Het inkomen uit de onderneming of zelfstandig beroep dat in aanmerking wordt genomen voor de Tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandig ondernemers betreft de netto beloning van de zelfstandige. Hierbij gaat het om het bedrag van de omzet (factuurbedrag) minus omzetbelasting, minus zakelijke kosten en minus het forfaitair percentage van 18% als bedoeld in artikel 6 lid 2 Tozo.

Artikel 4

Huishoudens met hogere uitgaven hebben een hoger VTLB dan de bijstandsnorm en dus een hoger feitelijk besteedbaar inkomen. In de benoemde situaties is dat inkomen niet vrij te besteden, maar bedoelt voor specifieke daadwerkelijk te maken kosten. Door dit artikel wordt het inkomen in deze situaties gelijk gesteld aan de toepasselijke bijstandsnorm. Huishoudens met problematische schulden komen daarmee ondanks een hoger inkomen wel in aanmerking voor de eenmalige energietoeslag 2023. Een betalingsachterstand bij het CAK wordt niet gelijk gesteld aan de bijstandsnorm.

Artikel 5

Een ambtshalve toekenning is mogelijk als vaststaat dat het huishouden op de peildatum recht heeft. Dit hangt af van de vraag of de aanwezige gegevens voldoende zijn om vast te stellen dat zij op voorhand ook zullen voldoen aan de doelgroepomschrijving van artikel 2 en andere voorwaarden uit de Participatiewet. Voor de personen genoemd in artikel 4 is dit van toepassing.

De ambtshalve toekenning zal plaats vinden in twee delen. De eerste verstrekking wordt gedaan aan alle huishoudens die op 1 oktober 2023 Participatiewet, IOAW, IOAZ of Bbz 2004 bij Stroomopwaarts ontvangen. In deze ambtshalve verstrekking zijn ook huishoudens opgenomen die geen Participatiewet, IOAW, IOAZ of Bbz 2004 ontvangen maar wel in de twaalf maanden voorafgaand aan 1 oktober 2023 de IIT hebben toegekend gekregen. Deze toekenning wordt gedaan voor 31 oktober 2023. De tweede toekenning wordt gedaan aan de ontvangers van de eenmalige energietoeslag 2022 op aanvraag. Indien zij volgens het Inlichtingbureau voldoen aan de voorwaarden van de eenmalige energietoeslag 2023 ontvangen zij de toekenning voor 30 november 2023. Voor de controle door het Inlichtingbureau stelt Stroomopwaarts lijstwerk van alle ontvangers eenmalige energietoeslag 2022 op aanvraag op. Daaruit wordt eerst iedereen gefilterd die op 1 oktober 2023 20 jaar of jonger is. Uit het lijstwerk worden ook de studenten gefilterd. Studenten en 21-minners met een zelfstandige woonruimte en energiecontract op naam ingeschreven in de BRP van de gemeenten Vlaardingen en Schiedam moeten een aanvraag volgens het tweede lid van dit artikel doen vanwege het afwijkende bedrag in de eenmalige energietoeslag 2023 en afwijkende voorwaarden ten opzichte van de eenmalige energietoeslag 2022, namelijk het energiecontract op naam. Het lijstwerk wordt na filtering aangeboden bij het Inlichtingenbureau. Zij hebben na aanlevering uiterlijk vier weken nodig voor de beoordeling of de aangeboden huishoudens op de peildatum voldoen aan de voorwaarden van de eenmalige energietoeslag. De huishoudens met een positief advies ontvangen de ambtshalve toekenning uiterlijk 30 november 2023. Huishoudens met een negatief advies worden aangeschreven. In deze brief worden zij aangemoedigd de eenmalige energietoeslag 2023 aan te vragen indien zij van mening zijn er toch recht op te hebben.

Artikel 6

Kostendelers in artikel 5 eerste lid zijn bij Stroomopwaarts bekend. Van hen is bekend dat zij op 1 oktober 2023 een laag inkomen hadden. Zij ontvangen van Stroomopwaarts automatisch een verkort aanvraagformulier met uitleg. Kostendelers in artikel 5 tweede lid waren op 1 oktober 2023 niet of nog niet bekend bij Stroomopwaarts. Het is om deze reden niet mogelijk om een aanvraagformulier automatisch per post toe te zenden. Kostendelers met algemene bijstand op grond van de wet, IOAW en IOAZ hoeven voor de aanvraag van de energietoeslag geen inkomensgegevens aan te leveren. Deze zijn reeds bekend bij Stroomopwaarts. Voor zowel het eerste als tweede lid geldt wel dat een energiecontract op naam van de aanvrager noodzakelijk is. Met dit artikel wordt voorkomen dat op één adres met meerdere kostendelers de eenmalige energietoeslag veelvuldig wordt verstrekt. De energietoeslag 2023 kan tot en met 30 juni 2024 worden aangevraagd. Het Rijk heeft namelijk vooralsnog vastgelegd dat de energietoeslag voor 1 september 2024 moet zijn uitgekeerd.

Artikel 7

Artikel 4 en artikel 5 voorzien niet in alle huishoudens die recht hebben op de eenmalige energietoeslag 2023. Deze huishoudens kunnen vanaf 1 december 2023 een aanvraag indienen voor de eenmalige energietoeslag 2023. De aanvraag wordt digitaal ingediend bij Stroomopwaarts. Hiervoor dienen de aanvrager en eventuele partner in te loggen met hun DigiD. Indien een aanvrager niet in staat is om de aanvraag zelfstandig in te dienen, kan de Formulierenbrigade van Stroomopwaarts hierbij ondersteunen. Indien er naar het oordeel van het college bijzondere omstandigheden zijn waardoor een digitale aanvraag niet mogelijk is, kan een aanvraag schriftelijk worden ingediend. De aanvrager dient dan wel gegevens aan te leveren waarmee de identiteit, de woonsituatie en het inkomen kunnen worden vastgesteld. De eenmalige energietoeslag 2023 kan tot en met 30 juni 2024 worden aangevraagd. Het Rijk heeft namelijk vooralsnog vastgelegd dat de energietoeslag voor 1 september 2024 moet zijn uitgekeerd.

Artikel 8

Er zijn situaties denkbaar waarbij de aanvrager op de peildatum weliswaar niet voldeed aan de voorwaarden voor de energietoeslag, maar de (enige) uitsluitingsgrond slechts van korte duur was. Het college kan overwegen om in dergelijke situaties een toets op hardheid van de voorgenomen afwijzing uit te voeren. De hardheidsclausule artikel 16 van de Participatiewet voorziet hier niet in.