Coffeeshopbeleid gemeente Gorinchem 2023

1.1 Algemeen

Dit coffeeshopbeleid wordt hierna aangeduid als het 'Coffeeshopbeleid gemeente Gorinchem 2023' en vervangt het vorige beleidsstuk uit 2012. Directe aanleiding hiervoor zijn de diverse wijzigingen in de wet- en regelgeving de afgelopen jaren ten aanzien van coffeeshops, die een aanpassing in het beleid noodzakelijk maken.

1.2 Doelstellingen van het coffeeshopbeleid gemeente Gorinchem

Dit beleidsstuk benadert de coffeeshops, en de daarmee verband houdende problematiek, uit het oogpunt van volksgezondheid, openbare orde, veiligheid en woon- en leefklimaat. Het coffeeshopbeleid van de gemeente Gorinchem heeft de onderstaande doelstellingen:

• Het beschermen van de volksgezondheid

Dat coffeeshops worden toegestaan, betekent niet dat er geen risico’s verbonden zijn aan het gebruik van cannabis. Er zijn risico's voor de lichamelijke en de geestelijke gezondheid, risico's op misbruik en verslaving en het sociaal en maatschappelijk functioneren. Door verkoop in coffeeshops te gedogen, wordt de recreatieve gebruiker een verantwoorde en beheerste omgeving geboden waar de softdrugs kunnen worden gekocht. Een omgeving waar de gebruiker ook informatie krijgt over verantwoord gebruik en waar problematisch gebruik kan worden gesignaleerd.

• Het beheersen van de overlast en onveiligheid

Het is van belang om ervoor te zorgen dat een verstoring van de openbare orde en veiligheid wordt voorkomen en onaanvaardbare overlast voor het woon-, leef- en ondernemersklimaat wordt tegengegaan. Dit kan door een gecontroleerde verkoop van cannabis. Om deze overlast en veiligheid te beheersen, wordt ingezet op kleinschalige verkooppunten voor de lokale markt.

• Het tegengaan van de (georganiseerde) criminaliteit/ondermijning

Tegelijkertijd heeft dit beleidsstuk als doel: het tegengaan van criminaliteit in de coffeeshops en het doorbreken van de rol van criminele organisaties bij de achterdeur. Door de verkoop van cannabis te reguleren en hier voorwaarden aan te verbinden, wordt de onderwereld buiten de deur van de coffeeshops gehouden. De Bibob-toetsing is ondersteunend hieraan.

1.3 Reikwijdte coffeeshopbeleid

Op grond van artikel 2:28, eerste lid, van de Algemene Plaatselijke Verordening gemeente Gorinchem (hierna: de APV) beschikken openbare inrichtingen over een exploitatievergunning. Een coffeeshop is een openbare inrichting.1

In dit beleidsstuk wordt aangegeven hoe de burgemeester, als bevoegd bestuursorgaan, toepassing geeft aan de haar toekomende bevoegdheden. Dit beleidsstuk is aan te merken als een beleidsregel in de zin van artikel 4:3 van de Algemene wet Bestuursrecht (hierna: de Awb).

Met de vaststelling van dit beleidsstuk, vervalt het coffeeshopbeleid van 2012 (Drugsbeleid 2012 Gemeente Gorinchem; Gedoog- en handhavingsbeleid op grond van artikel 13b Opiumwet en APV gemeente Gorinchem).

1.4 Evaluatie coffeeshopbeleid

Er heeft een evaluatiebijeenkomst plaatsgevonden met de coffeeshopexploitanten en de politie over het bestaande coffeeshopbeleid. Ook heeft er een bijeenkomst plaatsgevonden met omwonenden van de coffeeshops, de coffeeshopexploitanten, de politie en de gemeente. De bevindingen uit deze bijeenkomsten zijn meegewogen bij de totstandkoming van dit beleidsstuk.

2.1 Inleiding

Het Nederlands drugsbeleid richt zich op het tegengaan en reduceren van drugsgebruik, zeker voor zover dit kan leiden tot gezondheids,- en sociale schade, en op het voorkomen en verminderen van de maatschappelijke schade die aan het gebruik van, de productie van en de handel in drugs verbonden is.

2.2 Landelijke gedoogcriteria

Uitgangspunt van het Nederlands drugsbeleid is het onderscheid dat in de Opiumwet is gemaakt tussen verdovende middelen met een onaanvaardbaar risico voor de volksgezondheid (harddrugs) en andere middelen (softdrugs). Doordat softdrugs minder schadelijk zijn voor de gezondheid dan harddrugs, gelden voor softdrugs soms andere regels. Coffeeshops kunnen onder strenge voorwaarden wiet en hasj (softdrugs) verkopen, zonder dat zij hiervoor strafrechtelijk worden vervolgd. Dit is de essentie van het gedoogbeleid. Het gebruik van softdrugs is niet strafbaar gesteld. Het is daarentegen wel strafbaar om zowel soft- als harddrugs binnen of buiten Nederlands grondgebied te brengen, te telen, te bereiden, te bewerken, te verwerken, te verkopen, af te leveren, te verstrekken of te vervoeren, aanwezig te hebben of te vervaardigen (artikel 2 en 3 van de Opiumwet).

Doelen landelijk gedoogbeleid

Het landelijke gedoogbeleid is gericht op:

• •

  het beheersbaar maken en houden van het gebruik en de verkoop van softdrugs (cannabis);

• •

  het scheiden van de markten van hard- en softdrugs;

• •

  de afname van het aantal cannabisverkooppunten (kwantitatieve sanering);

• •

  een toename van het aantal bonafide ondernemingen (kwalitatieve sanering); en

• •

  een afname van het gebruik van (soft)drugs onder minderjarigen.

AHOJGI+-criteria

De verkoop van cannabis wordt enkel gedoogd in inrichtingen die in het bezit zijn van een exploitatievergunning en gedoogverklaring. Zij dienen zich ook te houden aan de gedoogcriteria uit de Aanwijzing Opiumwet, eventueel aangevuld met gemeentelijke criteria. Deze inrichtingen worden coffeeshops genoemd en zijn in hoofdzaak gericht op de verkoop van cannabisproducten. Eventuele verkoop van etenswaren, drinkwaren en rookwaren is ondergeschikt aan deze hoofdfunctie.

Coffeeshops moeten voldoen aan de zogeheten AHOJGI+-criteria die staan voor de volgende gedoogvoorwaarden:

• •

  geen affichering (A): coffeeshops mogen geen reclame maken voor hun handelswaar, anders dan een summiere aanduiding op de betreffende lokaliteit;

• •

  geen verkoop van harddrugs (H): coffeeshops mogen geen harddrugs verkopen en/of voorhanden hebben;

• •

  geen overlast (O): coffeeshops mogen geen overlast veroorzaken. Hieronder wordt in ieder geval verstaan parkeeroverlast, geluidshinder, vervuiling en voor of nabij de coffeeshop rondhangende klanten;

• •

  geen toegang en geen verkoop aan jeugdigen (J): coffeeshops mogen geen bezoekers onder de 18 jaar toelaten noch cannabis aan hen verkopen ;

• •

  geen verkoop van grote hoeveelheden (G): coffeeshops mogen niet meer dan 5 gram cannabis per persoon per dag verkopen en maximaal 500 gram cannabis in voorraad hebben. De voorraad moet in de coffeeshop aanwezig zijn;

• •

  geen toegang voor en verkoop aan niet-ingezetenen van Nederland (I): coffeeshops mogen geen toegang verlenen aan anderen dan ingezetenen van Nederland. De nationaliteit van de ingezetene is niet van belang, zolang hij ingeschreven staat in de gemeentelijke basisadministratie van een Nederlandse gemeente.

• •

  alcoholverbod (+): coffeeshops zijn altijd alcoholvrije horecagelegenheden. In een coffeeshop mag geen alcohol verkocht worden. De exploitant dient er op toe te zien dat er in de coffeeshop geen alcohol wordt genuttigd.

2.3 Gemeentelijke gedoogcriteria

De burgemeester treedt in beginsel handhavend op tegen de verkoop van softdrugs, tenzij dit in een vergunde coffeeshop gebeurt. Deze coffeeshops moeten zich houden aan de in paragraaf 2.2 genoemde AHOJGI+-criteria, aangevuld met onderstaande gemeentelijke criteria:

• •

  de coffeeshop ligt niet binnen een straal van 250 meter loopafstand van een school voor primair onderwijs, een school voor voortgezet onderwijs, een school voor middelbaar beroepsonderwijs, andere coffeeshops, jeugd- en jongereninstellingen en centra voor verslavingszorg.

  Bovenstaande geldt niet voor vergunde coffeeshops welke vóór de inwerktreding van deze beleidsregel gevestigd zijn in de gemeente Gorinchem.

• •

  geen (nieuwe) coffeeshop wordt gevestigd in een straat, dan wel een duidelijk herkenbaar afzonderlijk gedeelte daarvan, waaraan bebouwing ligt die in hoofdzaak dient voor bewoning.

  Dit criterium heeft een rechtstreekse relatie met de meest voorkomende hinder vanuit coffeeshops voor omwonenden: hinder door verkeer, parkeren en rondhangen. Bij een acceptabele vestigingslocatie wordt gedacht aan een locatie in een straat, of een bouwblok daarbinnen, waar de bebouwing op de begane grond in overwegende mate bestaat uit bedrijvigheid.

  Er wordt geen coffeeshop gevestigd als deze in directe/inpandige verbinding staat met een woning.

• •

  Om in de gemeente Gorinchem spreiding te bevorderen, ongewenste concentratie tegen te gaan en overlast te voorkomen in bepaalde gebieden, kan de burgemeester een gebied/straat of deel daarvan aanwijzen waarbinnen geen nieuwe coffeeshops gevestigd mogen worden. Daarnaast kan de burgemeester een gebied/straat of deel daarvan aanwijzen waar het wenselijk zou zijn een nieuwe coffeeshop te vestigen.

• •

  Ter voorkoming van verhoogde parkeerdruk, wordt bij de vergunningaanvraag getoetst aan de beschikbare parkeergelegenheid in de directe omgeving van de coffeeshop. Er mag geen sprake zijn van onevenredige parkeeroverlast.

2.4 Aantal coffeeshops

Als ook eerder in het coffeeshopbeleid ‘Drugsbeleid 2012 gemeente Gorinchem’ d.d. 18 december 2012 kent de gemeente Gorinchem een maximumstelsel van drie gedoogde coffeeshops. Vestiging is vooralsnog alleen toegestaan in de binnenstad (het gebied binnen de stadswallen) van de gemeente Gorinchem echter gaat er onderzocht worden of vestiging buiten de stadswallen ook tot de mogelijkheden behoort.

Als het maximum aantal toegestane coffeeshops is bereikt, worden geen nieuwe exploitatievergunningen voor coffeeshops verleend. Voor een nadere uitwerking zie bijlage 3.

In het Coffeeshopbeleid gemeente Gorinchem 2023 worden exploitatievergunningen voor nieuwe coffeeshops voor een periode van maximaal vijf jaar verstrekt. Als de houder van de exploitatievergunning bij het verstrijken van deze periode een nieuwe aanvraag voor een exploitatievergunning indient, vormt de afstandscriteria zoals genoemd in 2.3 geen weigeringsgrond. Er kunnen eventueel wel aanvullende voorwaarden worden gesteld. Als de burgemeester besluit geen nieuwe exploitatievergunning te verlenen, wordt de locatie van de betreffende (bestaande) coffeeshop niet langer beschouwd als een reeds gevestigde coffeeshop.

Dit hoofdstuk gaat over de wijze van exploitatie van coffeeshops. Eerst wordt ingegaan op vergunningverlening (paragraaf 3.1). In paragraaf 3.2 wordt uitgelegd hoe het toezicht op coffeeshops verloopt. Ten slotte bevat paragraaf 3.3 de handhavingsstrategie in geval een overtreding wordt geconstateerd.

3.1 Vergunningverlening

Een coffeeshop is een openbare inrichting in de zin van artikel 2:27 van de APV. Op grond van artikel 2:28 van de APV (exploitatie openbare inrichting), moet een coffeeshop over een exploitatievergunning beschikken. In de exploitatievergunning staan de voorschriften en beperkingen waar de exploitant zich aan dient te houden. Daarnaast zijn de artikelen 2:28a, derde lid (aanwezigheid vergunning in de inrichting), 2:28b (eisen leidinggevenden) en 2:28d (aanwezigheid leidinggevende) van de APV ook van toepassing.

In de vergunning worden aanvullende voorschriften en beperkingen opgenomen over onder andere het voorkomen van overlast voor het woon -en leefklimaat in de omgeving van de openbare inrichting, gezondheid, leefbaarheid, openingstijden, de openbare orde, verplichtingen in het kader van de Wabo, het Bouwbesluit, de Wet milieubeheer en het Activiteitenbesluit.

De volgende voorwaarden zijn in elk geval van toepassing:

• 1.

  de openingstijden van de openbare inrichting zijn van zondag tot en met donderdag van 10.00 uur tot en met 23.00 uur en vrijdag en zaterdag van 10.00 tot en met 24.00 uur;

• 2.

  de vergunninghouder en leidinggevenden moeten zich inzetten om de overlast voor de omgeving te voorkomen en zijn verplicht personen die overlast veroorzaken daarop aan te spreken en zo nodig de politie te waarschuwen;

• 3.

  aan personen die hun auto foutparkeren, met draaiende motor wachten of anderszins overlast voor het woon- en leefklimaat veroorzaken, wordt toegang tot coffeeshop geweigerd;

• 4.

  men dient zich te houden aan de AHOJGI+-criteria; en

• 5.

  bezoekers zijn verplicht hun legitimatie te tonen.

Bij overtreding van deze gedragsregels moet de toegang tot de coffeeshop door of namens de vergunninghouder worden geweigerd. De vergunninghouder ziet toe op de naleving van deze gedragsregels door zijn klanten. De verantwoordelijkheid van de vergunninghouder behelst een straal van tenminste 25 meter rondom de coffeeshop.

Een aanvraag voor een exploitatievergunning is pas ontvankelijk als deze alle nodige informatie bevat. Daarnaast dient de exploitant (schriftelijk) toestemming te hebben van de pandeigenaar voor het vestigen van een coffeeshop.

Bij de vergunningaanvraag dient een 'Verklaring inzake nakoming fiscale verplichtingen ex. Artikel 1.1.12 Leidraad invordering 2008' van de Belastingdienst te worden overgelegd. Dit geldt voor zowel de rechts- als natuurlijke persoon. De verklaring is, ten tijde van de vergunningaanvraag, niet ouder dan twee maanden. Hieruit blijkt dat de aanvrager/vergunninghouder van goed betalingsgedrag is ten aanzien van de verplichtingen bij de Belastingdienst. Als uit de verklaring blijkt dat de aanvrager/vergunninghouder verwijtbaar of nalatig heeft gehandeld in het nakomen van zijn betalingsverplichtingen, kan dit leiden tot het weigeren van de exploitatievergunning.

Om een exploitatievergunning te kunnen verlenen, dient de locatie eveneens te voldoen aan de regels van de Ruimtelijke Ordening.

3.2 Toezicht

Het toezicht op coffeeshops vindt plaats door het team Toezicht en Veiligheid van de gemeente en de politie. De controles richten zich in de eerste plaats op naleving van de gedoogcriteria: hoe groot is de voorraad cannabis in de coffeeshop, wordt er geen cannabis verkocht aan personen jonger dan 18 jaar, et cetera. Dit zijn de reguliere controles die meerdere keren per jaar plaatsvinden. Tijdens een dergelijke controle wordt de exploitatie ‘ bevroren’: aanwezige bezoekers wordt gevraagd te vertrekken en de deur wordt op slot gedaan. Van de coffeeshopexploitant wordt verwacht dat hij zich meewerkend opstelt en de toezichthouders toegang verleend tot de te onderzoeken onderdelen van het pand. Omdat tijdens een controle de bedrijfsvoering wordt stilgelegd, wordt altijd geprobeerd de controle zo spoedig mogelijk af te ronden.

Naast de reguliere controles kunnen ook andere controles worden uitgevoerd. Bijvoorbeeld observaties of een integrale controle met andere overheidspartners van de gemeente afhankelijk van het onderwerp van de controle. Ook bij deze controles wordt er altijd geprobeerd de controle zo spoedig mogelijk af te ronden.

3.3 Handhaving

Wanneer de gedoogcriteria of de APV-regels die algemeen gelden voor horecabedrijven worden overtreden, kan de burgemeester handhavend optreden. Voor de handhaving van de APV worden de handhavingsstrategieën gevolgd die zijn opgenomen in het handhavingsarrangement horeca. Voor overtreding van de gedoogcriteria wordt de handhavingsstrategie gevolgd die in deze paragraaf en in bijlage 1 is opgenomen.

Doelstelling

De doelstelling van dit handhavingsbeleid is naleving van de wet- en regelgeving door coffeeshopexploitanten. Hiermee wordt beoogd dat de beleidsuitgangspunten uit paragraaf 1.2 worden gewaarborgd:

• •

  het beschermen van de volksgezondheid;

• •

  het beheersen van de overlast en onveiligheid;

• •

  het tegengaan van de (georganiseerde) criminaliteit/ ondermijning.

Deze uitgangspunten kennen zowel een gezondheids- als een openbare ordeperspectief en zijn leidend voor de opbouw van de handhavingsstappen. Overtredingen die een direct verband hebben met deze uitgangspunten vallen in een zwaarder handhavingskader.

Lokale driehoek

De driehoekpartners hebben het handhavingsbeleid afgestemd en afspraken gemaakt over de inzet van het strafrechtelijke en bestuursrechtelijke instrumentarium, overigens met behoud van eigen verantwoordelijkheden.

Bestuurlijke handhaving

De burgemeester is verantwoordelijk voor de openbare orde en veiligheid in de gemeente. De burgemeester beschikt over de bestuurlijke middelen om de openbare orde en veiligheid te beschermen. Uitgangspunt is dat overtredingen van de gedoogcriteria in meerdere of mindere mate leiden tot aantasting van de openbare orde of het woon- en leefklimaat in of rond de inrichting. In de tabel in bijlage 1 staat beschreven op welke overtreding welke bestuurlijke maatregel volgt.

Bij de toepassing van de tabel gelden de volgende uitgangspunten:

• •

  Afwijkingsbevoegdheid

De burgemeester heeft bij de besluitvorming over te treffen maatregelen een inherente afwijkingsbevoegdheid. De stappen in de handhavingstabel gelden daarbij als uitgangspunt. Als de feiten en omstandigheden hiertoe aanleiding geven, kan de burgemeester gemotiveerd afwijken van deze uitgangspunten. Zo kan worden besloten om een stap over te slaan en niet eerst te waarschuwen, terwijl dit wel in het stappenplan is opgenomen, maar meteen tot een maatregel over te gaan.

• •

  Meerdere maatregelen (stapeling)

Feit blijft dat meerdere maatregelen kunnen worden getroffen. Bijvoorbeeld de sluiting van een coffeeshop vanwege harddrugshandel en eveneens intrekking van de exploitatievergunning omdat het vertrouwen in de ondernemer is weggevallen. Opeenstapeling van bestuurlijke maatregelen is in het bestuursrecht toegestaan. Het gaat dan wel telkens om verschillende maatregelen (sluiting en intrekking van de vergunning bijvoorbeeld).

Stapeling van sluitingstermijnen gebeurt niet. Wel kan het samengaan van overtredingen en incidenten de burgemeester doen besluiten om een handhavingstap over te slaan of een zwaardere maatregel te treffen. De burgemeester motiveert dit in het besluit expliciet.

• •

  Verjaring

Voor de handhavingstabel geldt dat een volgende stap wordt gezet in de tabel wanneer binnen een jaar na een vorig incident of vorige constatering opnieuw een incident of overtreding plaats vindt. Een incident of overtreding blijft wel vijf jaar meetellen. Vindt een incident of overtreding plaats binnen vijf jaar na het vorige incident of de vorige overtreding, maar is de vorige keer langer dan een jaar geleden, dan wordt de handhavingsstap die voor dat bedrijf en die ondernemer geldt, herhaald.

Strafrechtelijke handhaving

Overtredingen van de gedoogcriteria voor coffeeshops zijn strafbaar gesteld, waardoor naast de bestuursrechtelijke ook strafrechtelijke handhaving mogelijk is.

Het Coffeeshopbeleid gemeente Gorinchem 2023 treedt in werking op de eerste dag na de datum van bekendmaking.