Nota Riolering Zoetermeer 2023 t/m 2026

Actiepunt

uitleg

planning

Kosten

Introduceren Assetmanagement

Nieuw aanleg, beheer & onderhoud, verbetering: telkens in samenhang beschouwen. Onderbouwd verstandige keuzes maken. Dat is assetmanagement. We doen al veel goed, we leggen het nog niet altijd vast.

We huren extern expertise in om ons te ondersteunen. Vanuit de Nota Riolering is hiervoor een jaarlijks budget gereserveerd.

2023 - 2026

€ 10.000 per jaar

Communicatie naar inwoners gebruik regenwater en vuilwaterriool

Integrale planning;

Afwegen relinen of vervangen

Communicatie naar inwoners over autowassen op straat en gevolgen voor watersysteem. Inwoners informeren over gebruik toilet en schoonmaakdoekjes

Onderdeel van Assetmanagement. Afgelopen periode is ingezet op relinen uit oogpunt van kostenbesparing. Vervangen ligt echter meer voor de hand als de bestrating er toch al uitgaat, huisaansluitingen worden vervangen, er een DPRA-opgave is. Wat doen we met bestaande/brekende gresleidingen? De zorg over de kwaliteit van de asbest cementleidingen speelt ook een rol. Halen deze de levensduur van 80 jaar?

2023-2024

2023-2024

Intern

intern

Wijkgerichte aanpak;

Integrale beheeropgave in beeld

We werken volgens een wijkgerechte en buurtgerichte aanpak. Dat betekent dat we de opgaven voor het openbare gebied zo veel mogelijk per wijk of buurt beschouwen. We kijken integraal naar de vervangingsopgave. Rioolvervangingen maken hier deel van uit, maar ook wegvervanging, openbare verlichting en zo voort.

We werken de verschillende onderwerpen uit op themakaarten. Deze kaarten leggen we als lagen over elkaar heen zodat een integraal beeld van de opgave ontstaat.

2022

intern

Themakaarten voor integrale aanpak

• 1.

  Rioolvervanging

• 2.

  Wegrenovatie

• 3.

  Duikers/oppervlaktewater

• 4.

  Klimaatopgave

• 5.

  Stadsvernieuwing/schaalsprong

• 6.

  KRW-maatregelen Zoetermeer

• 7.

  Vergroenen en versterken biodiversiteit

2023

intern

Controle afvoercapaciteit HWA-systeem Meerzicht

In het kader van de OAS Harnaschpolder wordt de capaciteit voor alle riolering op strengniveau berekend en gecontroleerd. We zijn vooral benieuwd naar de hydraulische capaciteit van de HWA-riolen in Meerzicht. Mogelijk is het wenselijk om de capaciteit van deze riolen te vergroten.

We kijken ook naar de aanwezige duikers.

2022

Intern

Energietransitie en riothermie

Quick scan om kansen in beeld te brengen

2023

Intern

Verkenning kansen verbeteren bovengrondse afvoer

Verkennen mogelijkheden verontreiniging vuilwaterriool

Op een aantal plaatsen kan de afstroming van water over het straatoppervlak richting het oppervlaktewater worden verbeterd. We inventariseren op welke plekken dit mogelijk is en leggen dit vast op een overzichtskaart. Deze gebruiken we als input voor de integrale wijkaanpak.

Zoetermeer heeft hoge kosten voor het reinigen van het vuilwaterriool. Door het type stelsel zonder regenwater op het vuilwatersysteem. We gaan de mogelijkheden na om de kosten voor het reinigen omlaag te brengen

2023

Intern

Voeren van klimaatgesprekken en het opstellen van een uitvoeringsagenda

Klimaat adaptieve maatregelen in beeld.

Opgaven en kansen voor klimaatadaptatie in beeld brengen. Deze bespreken in klimaatgesprekken (risicodialoog), en de uitkomsten opnemen in de uitvoeringsagenda. In de OAS Harnaschpolder worden ook zwaardere buien doorgerekend. We gaan na waar we maatregelen moeten nemen om het stedelijke gebied klimaatbestendig te maken. We kijken eveneens naar kansen die ontstaan door reeds geplande werken in de openbare ruimte.

We nemen een extern bureau in de arm om ons te ondersteunen bij de procesbegeleiding en de vertaling van de bevindingen in aanbevelingen en actieplan/uitvoeringsagenda.

2022 - 2023, 6-jaarlijks

Deels intern, extern € 25.000

Analyse grondwatermetingen

Zoetermeer heeft een grondwatermeetnet. Jaarlijks metingen bekijken en nagaan of grondwaterstand voldoet aan richtlijnen (Zorgplicht-toets)

Jaarlijks

Intern

Actualiseren stresstest

Thema’s:

Waterveiligheid

Wateroverlast

Droogte

Hitte

Extern inhuur

2025

€ 30.000

Opstellen aansluitverordening

Hemelwaterverordening of door middel van regels in het Omgevingsplan Zoetermeer

Afwegen of dit een aparte verordening wordt, of onderdeel wordt van het Omgevingsplan. Onderzoeken welke eisen we willen stellen ook vanuit het convenant Klimaatadaptief bouwen.

Extern inhuren bij bureau dat juridisch onderlegd is

2023

Intern/extern € 10.000

Watergebiedsplan Zoetermeerse Plas

In de Samenwerkingsovereenkomst “Uitvoering maatregelpakket KRW Zoetermeer” (die op dit moment in voorbereiding is) staan de verbeteringsmaatregelen voor de waterkwaliteit en ecologie van de Zoetermeerse Plas, de waterberging en doorstroming in de Nieuwe Driemanspolder en de biodiversiteit en ecologie in Zoetermeer.

intern

JAAR

GEBIED

NAAM GEMAAL

SOORT GEMAAL

MECHANISCH

ELECTRISCH

EXTRA

BOUWKUNDIG

2023

HOOFDWEGEN

CANADALAAN

RIOOLGEMAAL

X

WESTERPARK

HEUVELWEG/ HEEMTUIN VW

DRUKRIOOLGEM.

X

NOORD AA

LANGE LAND VERENIGINGEN

DRUKRIOOLGEM.

X

X

X

DORP

DORPSTRAAT 184

DRUKRIOOLGEM.

X

X

X

DORP

DORPSTRAAT 194

DRUKRIOOLGEM.

X

X

X

PALENSTEIN

VAN DER HAGENSTRAAT

TUSSENGEMAAL

X

NOORDHOVE

RUIMTEBAAN/ VEULENW.GEM #

TUSSENGEMAAL

X

ROKKEVEEN-O

SCHEGLAAN/ DEKKER

DRUKRIOOLGEM.

X

X

2024

HOOFDWEGEN

AUSTRALIEW/VAARTDR. FT.

TUNNELGEMAAL

X

170 gsm

DRUKRIOOLGEM.

X

X

LANSINGHAGE

GOUDSTRAAT

TUSSENGEMAAL

X

DORP

PILATUSDAM

DRUKRIOOLGEM.

X

X

X

PALENSTEIN

VAN DER HAGENSTRAAT

TUSSENGEMAAL

X

X

NOORDHOVE

DIJKMANSSCHANS

TUSSENGEMAAL

X

NOORDHOVE

MERKENSCHANS

TUSSENGEMAAL

X

NOORDHOVE

RUSESCHANS

TUSSENGEMAAL

X

NOORDHOVE

KEYZERPLAN

DRUKRIOOLGEM.

X

ROKKEVEEN-O

SPECTRUMSINGEL ONDERK.GR

DRUKRIOOLGEM.

X

X

X

ROKKEVEEN-W

HOUTSINGEL FT.

TUNNELGEMAAL

X

X

X

ROKKEVEEN-W

PLEIN VER.NATIES FONT.BOV.

FONTEINPOMP

X

OOSTERHEEM

Maasdamstraat TO 2a

TUSSENGEMAAL

X

X

X

OOSTERHEEM

Hofwegenstraat TO 19

TUSSENGEMAAL

X

X

OOSTERHEEM

Aleta Jacobslaan

TUNNELGEMAAL

X

X

X

2025

HOOFDWEGEN

AMERIKAWEG LOCOMOTION

DRUKRIOOLGEM.

X

HOOFDWEGEN

2E STATIONSSTRAAT/RW12 FT.

TUNNELGEMAAL

X

ROKKEHAGE

INDUSTRIEWEG/ VERB.GESCH.

DRUKRIOOLGEM.

X

WESTERPARK

HEUVELWEG/ SPEELTUIN

WATERBEH.P.

X

X

X

PALENSTEIN

RAKKERSVELD

TUSSENGEMAAL

X

X

SEGHWAERT

SALAMANDERSLOOT #

RIOOLGEMAAL

X

X

SEGHWAERT

WEIGEILIAPRK/ VISSENDR

FONTEINPOMP

X

X

X

X

ROKKEVEEN-O

GEELGROENLAAN/ LAKPAD #

TUSSENGEMAAL

X

ROKKEVEEN-W

3E STATIONSS 373 /DROPPERT

DRUKRIOOLGEM.

X

X

X

OOSTERHEEM

PUTTERSHOEKSTRAAT P1 #

TUSSENGEMAAL

X

OOSTERHEEM

Olaf Plamelaan (BRANDWEER)

DRUKRIOOLGEM.

X

X

X

OOSTERHEEM

SPORTACOM. DSO

DRUKRIOOLGEM.

X

X

2026

HOOFDWEGEN

CANADALAAN

RIOOLGEMAAL

X

230a

DRUKRIOOLGEM.

X

X

ROKKEHAGE

INDUSTRIEWEG/ VERB.GESCH.

DRUKRIOOLGEM.

X

X

WESTERPARK

HEUVELWEG PARKEERLUS

DRUKRIOOLGEM.

X

WESTERPARK

HEUVELWEG/ BOWLING

DRUKRIOOLGEM.

X

WESTERPARK

HEUVELWEG/ HEEMTUIN SW

WATERBEH.P.

X

NOORDWEST

BUYTENPARKLN/ PUINST. #

DRUKRIOOLGEM.

X

NOORDWEST

HOFLAAN, BEGRAAFPL. VW

DRUKRIOOLGEM.

X

X

X

NOORD AA

AZIEWG/ RESTAURANT AA-ZICHT

DRUKRIOOLGEM.

X

NOORD AA

LANGE LAND nr 20

DRUKRIOOLGEM.

X

X

X

PALENSTEIN

PALTELAAN 3

DRUKRIOOLGEM.

X

X

X

STADSCENTRUM

IERLANDLAAN

DRUKRIOOLGEM.

X

DE LEYENS

BROEKWEGKADE/HEKBK. #

TUSSENGEMAAL

X

MEERZICHT

SCHANSBOS

WATERBEH.POMP

X

X

X

NOORDHOVE

TON ALBERTSPLAN/AZIEWEG

DRUKRIOOLGEM.

X

NOORDHOVE

BOLSTRASCHANS

DRUKRIOOLGEM.

X

ROKKEVEEN-W

REGINAGANG #

TUSSENGEMAAL

X

ROKKEVEEN-W

KURKHOUT 100

DRUKRIOOLGEM.

X

X

X

OOSTERHEEM

Moezelstroom P2 #

TUSSENGEMAAL

X

OOSTERHEEM

Capri P4 #

TUSSENGEMAAL

X

Beleidsstuk

Toelichting

Documenten

Vastgesteld

Geldigheid

Collegebeleid 2022-2026

Coalitieakkoord ‘Samen doen wat nodig is’

Coalitieakkoord gemeente Zoetermeer 2022-2026 

2022

2026

Beheervisie 2016-2020 Samen werken aan de stad

In de 'Beheervisie openbare ruimte 2016-2020, Samen werken aan de Stad' is beschreven welke thema's belangrijk zijn bij het beheer van de openbare ruimte van Zoetermeer.

Beheervisie Openbare Ruimte Zoetermeer 2016-2020, Samen werken aan de stad

2016

2020

Riolering en water: Zoetermeer klimaatrobuust

Gemeente Zoetermeer heeft 50 jaar geleden een zeer robuust rioolstelsel laten aanleggen, waardoor in de huidige tijd nog steeds geen wateroverlast optreedt bij hevige buien. We kunnen en mogen ons niet rijk rekenen. In het laatste gemeentelijk rioleringsplan is de onderzoeksopdracht opgenomen om knelpunten in het riool- en oppervlaktewatersysteem inzichtelijk te maken.

Gemeentelijk Rioleringsplan Zoetermeer 2016-2020

2016

2020

=> Nota Riolering 2023

SOK Ons Blauwe Goud

Samenwerkingsovereenkomst uitvoering maatregelpakket KRW Zoetermeer samen met HHS van Rijnland

Ons Blauwe Goud - Ons Blauwe Goud

2021

2026

Convenant Klimaatadaptief bouwen in Zuid-Holland

Afspraken met gemeenten en bedrijven / aannemers om klimaatmaatregelen op te nemen in bouwplannen.

Klimaatadaptief bouwen - Provincie Zuid-Holland

2020

Duurzaam inkopen

Nota duurzaam inkopen

Nota duurzaam inkopen

Duurzaam en groen

Programma Duurzaam en Groen Zoetermeer

Raadsvoorste programma duurzaam en groen Zoetermeer 

Waterplan

Waterplan Zoetermeer

Waterplan zoetermeer 

2002

Afvalwater

Hemelwater en oppervlaktewater

Grondwater

Bestaand gebied (par 3.4): Uitgangspunten voor de toetsing

Paragraaf 3.4.1

Paragraaf 3.4.2

Paragraaf 3.4.3

Toetsing huidige situatie

Acties

Nieuw gebied (par 3.5): Voorschriften voor het

ontwerp

Paragraaf 3.5.1

Paragraaf 3.5.2

Paragraaf 3.5.3

Voorschriften

zie paragraaf 3.5.1 t/m 3.5.3

Definitie

Onder bestaand gebied (peildatum: 01 juli 2020) verstaan wij alle stedelijk gebied en woningen in het buitengebied inclusief de voorzieningen voor afvalwater, hemelwater, oppervlaktewater en grondwater die in het gebied aanwezig zijn die in eigendom, onderhoud en/of beheer zijn bij de gemeente. Ontwikkelingen na 1 juli 2020 zijn nog niet getoetst.

Reguliere beheertaken

De reguliere beheertaken richten zich op het in orde houden van de gemeentelijke water-voorzieningen. De beheertaken zijn nodig om blijvend aan de waterzorgplichten te voldoen. Onder het reguliere beheer valt een scala aan werkzaamheden. Onder andere het bijhouden van de beheergegevens. Reiniging, inspectie, reparatie en vervangingen­­­­ zijn nodig om de aanwezige voorzieningen in een goede staat te houden. Ook letten we er op of onze voorzieningen nog aan de richtlijnen voldoen en maken we beleidsplannen en plannen we de onderhoudswerken om onze taken effectief en efficiënt uit te voeren. Ook lopen de werkzaamheden omtrent vergunningen, rioolaansluitingen en klachtenafhandeling continu door.

In bijlage 3 zijn de reguliere beheertaken die bij de waterzorgplichten horen uitgebreid beschreven.

In orde

De reguliere beheertaken worden gestructureerd en planmatig uitgevoerd. We plegen voldoende onderhoud om het functioneren van de voorzieningen te waarborgen.

Het bijhouden van onze beheergegevens willen we graag op details verbeteren:

• ▪

  Bij gerelinede leidingen: jaartallen van relining opnemen in plaats van oorspronkelijk aanlegjaar;

Actie

• ▪

  Beheerbestand doorlopen en jaartallen aanpassen;

Stelsel-typen

Voor de inzameling en het transport van afvalwater en hemelwater liggen in de gemeente verschillende typen stelsels.

Gemengd stelsel

In enkele straten in Zoetermeer ligt een gemengd rioolstelsel. In het gemengde stelsel wordt het (huishoudelijke) afvalwater samen met het hemelwater in één stelsel onder vrijverval (gravitair) afgevoerd naar het overdrachtspunt van de zuiveringsbeheerder. Als het niet regent, bevat het rioolstelsel alleen afvalwater. Als het regent, dan stroomt het regenwater ook in het gemengde riool via regenpijpen en straatkolken.

Het hemelwater, dat in principe schoon is als het op de daken en de wegen (het verharde oppervlak) valt, raakt verontreinigd doordat het zich in het riool mengt met afvalwater.

Het gemende stelsel is een erfenis uit het verleden, toen het rioolwater nog ongezuiverd in het oppervlaktewater werd geloosd. Uit oogpunt van de bescherming van het milieu moet het afvalwater, samen met het hemelwater uit het gemengde riool, tegenwoordig naar de afvalwaterzuivering worden getransporteerd en worden gezuiverd. Het feit dat het regenwater vermengd raakt met afvalwater maakt dat er meer water moet worden gezuiverd dan noodzakelijk is. Het principe van het gemengde rioolstelsel is daarom vanuit het oogpunt van duurzaamheid en efficiëntie niet wenselijk.

Als het hard regent, raakt het gemengde rioolstelsel overvol en ontsnapt het rioolwater via de riooloverstorten naar het oppervlaktewater. Dit is vanuit milieuoogpunt niet wenselijk.

Gemengde stelsels worden dan ook niet meer aangelegd in onze gemeente. Als het gemengde riool wordt vervangen, dan wordt na het verwijderen van het versleten gemengde riool bij voorkeur een gescheiden rioolstelsel teruggelegd. Soms is het verkleinen van het vuilwaterriool nog niet mogelijk omdat er nog gemengde riolering achter zit.

Verschillende kleuren

Als we de riolering scheiden passen we verschillende kleuren toe om in de toekomst geen foutaansluitingen te krijgen.

GROEN = REGENWATER

BRUIN = AFVALWATER

In orde

Gemengde rioolstelsels worden in Zoetermeer al heel lang niet meer aangelegd. Inmiddels ligt in het overgrote deel van de stad een gescheiden rioolstelsel, zodat het hemelwater gescheiden van het afvalwater wordt ingezameld. Naar totale lengte riool berekend, is de verdeling als volgt:

0,1% gemengd riool

53% hemelwaterriool

47% vuilwaterriool

Het gemengde rioolstelsel dat nog over is, wordt langzamerhand omgebouwd tot- of vervangen door- een gescheiden stelsel. We koppelen af wanneer de kans zich voordoet.

De overstortfrequentie van het gemengde stelsel bedraagt 0 à 1 keer per jaar

Actie

Afkoppelen wanneer de kans zich voordoet

Gescheiden rioolstelsel

Het overgrote deel van de riolen in Zoetermeer is van het gescheiden stelseltype. In een gescheiden rioolstelsel wordt het afvalwater apart van het hemelwater ingezameld. Het gescheiden rioolstelsel kenmerkt zich door een ondergronds buizenstelsel dat feitelijk uit twee systemen bestaat: één voor de afvoer van afvalwater en één voor de afvoer van hemelwater.

Het afvalwaterstelsel, of DWA-stelsel (droog-weer-afvoer stelsel) ligt onder de grond en heeft buizen met kleine diameters. De afvalwaterhoeveelheid is in de regel beperkt en redelijk constant.

Het hemelwater kan zowel bovengronds via een systeem van goten en greppels als ondergronds via een buizenstelsel naar een bergingsvoorziening of het oppervlaktewater worden geleid.

Het bovengrondse systeem kent nauwelijks capaciteitsbeperkingen. Als de goten en greppels vol raken, stromen zij over en daardoor wordt het afvoerende oppervlak automatisch vergroot, zonder dat dit direct tot overlast hoeft te leiden.

Het ondergrondse systeem is beperkt in capaciteit. Bij extreme regenval raakt het riool overvol en loopt het regenwater op de laagst gelegen delen uit de leidingen op de straat. Als de openbare ruimte goed is ingericht dan leidt water-op-straat zelden of nooit tot wateroverlast.

In orde

Het gescheiden rioolsysteem voert het huishoudelijke afvalwater adequaat af. De gescheiden rioolstelsels zijn aangelegd volgens de geldende richtlijnen (zie paragraaf 2.4.2 over het hydraulisch en milieutechnisch functioneren) en de bovengrondse inrichting is zodanig dat er water op straat kan worden geborgen zonder dat dit tot overlast leidt (zie paragraaf 3.4.2. Extreme Situaties).

De capaciteit van de HWA-riolen liet op een aantal plaatsen te wensen over. Dit gold met name voor het HWA-riool in de wijk Meerzicht. In de afgelopen jaren zijn PVC-riolen in Meerzicht en betonriolen in de Valenberg vergroot om de afvoercapaciteit te vergroten.

Als de capaciteit van het HWA te klein is, ontstaat er eerder water-op-straat dan we zouden willen. Gelukkig leidt dit niet direct tot overlast. Het vergroten van de capaciteit is dan ook niet urgent.

Actie

• ▪

  Meerzicht: Interpretatie uitkomsten van OAS Harnaschpolder om te zien of de vergroting van het HWA in en om Meerzicht het gewenste effect heeft gehad. Indien nodig daarna bij rioolvervanging of herbestrating de capaciteit van het HWA-riool vergroten;

Verbeterd gescheiden stelsel

In sommige gebieden is de kans groot dat de verharding vervuild kan raken. Dit is bijvoorbeeld het geval op sommige bedrijventerreinen. Voor de zekerheid wordt het eerste deel van het regenwater naar de zuivering gepompt. Het overige regenwater gaat niet meer naar de zuivering maar wordt opgevangen in een berging of afgevoerd naar het open water. Hierdoor wordt enerzijds voorkomen dat het oppervlaktewater vervuild raakt en anderzijds dat er veel regenwater onnodig naar de zuivering verpompt wordt.

In Zoetermeer ligt ongeveer 5 km verbeterd gescheiden riolering

in orde

In de Industrieweg ligt een verbeterd gescheiden stelsel. De first flush wordt door een rioolgemaal weggepompt. In Oosterheem en op het Maximaplein ligt een HWA-stelsel met filtervoorziening/afscheider. Het regenwater loopt onder vrijverval door de filtervoorzieningen. De filters worden elk half jaar gereinigd.

geen actie

Drukriolering

In extensief bebouwde gebieden (rurale gebieden) is het aanleggen van een vrijvervalriool voor de inzameling en het transport van afvalwater vaak onevenredig duur of door de grote afstanden niet mogelijk. Daar is gekozen voor de aanleg van een rioolsysteem waarmee het afvalwater geforceerd wordt getransporteerd doormiddel van persdruk (drukriolering).

In Zoetermeer zijn ongeveer 180 woningen aangesloten op drukriolering.

Aansluiten van hemelwater op de drukriolering leidt tot problemen in het functioneren. In extensief bebouwde gebieden wordt de berging en de afvoer van hemelwater op de percelen of naastgelegen oppervlakte water zelf opgelost.

Niet in orde

De drukrioolstelsels kunnen op verschillende plekken worden verbeterd.

Bij een aantal percelen is er regenwater op het drukriool aangesloten.

Op een aantal locaties is er aantasting door H2S op de plek waar de persleiding van het drukrioolstelsel uitkomt in het vrijvervalriool of in een put. Hier zijn voorzieningen getroffen, dit is een aandachtspunt voor inspectie

actie

• ▪

  Hemelwater wordt zoveel als mogelijk van de drukriolering gehaald, waarbij we bij bedrijfsmatige lozingen de beleidsregels lozingen buitengebied hanteren 

• ▪

  De komende jaren wordt per lozingslocatie onderzoek gedaan naar de beste oplossing voor de aantastingsproblemen

• ▪

  Inspectie van aangebrachte voorzieningen in lozingspunten van het drukrioolstelstel

IBA

Een andere methode om rioolwater te zuiveren zijn IBA’s (voorzieningen voor de Individuele Behandeling van Afvalwater). De gemeenteraad heeft in het verleden gekozen om al de percelen in het buitengebied in de gemeente aan te sluiten op de drukriolering. Destijds is toegestaan dat diegene die al en IBA of helofytenfilter hadden deze mogen behouden tot het einde van de afschrijvingstermijn.

In orde

99,9 % van alle percelen aangesloten op de riolering

0,1 % is niet aangesloten, de percelen:

• •

  hebben een IBA of helofytenfilter

• •

  zijn onbewoond

• •

  hebben uitstel i.v.m. andere redenen

geen actie

Functioneren systeem

De uitgangspunten voor het functioneren van het afvalwatersysteem zijn:

Inzameling van afvalwater:

tenzij een IBA is toegestaan. Er dienen geen overtredingen te zijn van de lozingsvoorschriften conform de Wet milieubeheer (Wm).

a) in orde

99,9 % van percelen aangesloten op de riolering

0,1 % is niet aangesloten: 

• 1 pand aan de Bleiswijkseweg (IBA klasse 1, Septictank)

• 1 pand aan de Nieuwe Hoefweg (IBA klasse 1, Septictank)

• 1 pand aan de Eerste Stationsstraat (IBA klasse 3A)

• 2 panden aan de Middelweg (IBA klasse 3A)

• a)

  geen actie

Transport van afvalwater:

De DWA-stroom wordt bij voorkeur onder vrijverval afgevoerd naar het overdrachtspunt van de zuiveringsbeheerder (het hoofdrioolgemaal of het inlaatwerk van de rioolwaterzuivering). Eventueel worden tussengemalen toegepast om het afvalwater op te voeren. In extensief bebouwde gebieden wordt het afvalwater getransporteerd door een netwerk van persleidingen en pompunits (drukriolering).

Bij uitval van een gemaal is de vultijd van de riolering in DWA omstandigheden minimaal 1 etmaal. Dit geeft tijd om reparatie van het gemaal uit te voeren.

De DWA-gemalen worden uitgevoerd met een dubbele pompopstelling. De pompen zijn elkaars reserve. Dit geldt niet voor drukrioleringsunits. Deze hebben één pomp.

De inslagpeilen van de gemalen moeten onder het bodemniveau van het laagst inkomende riool liggen. Dit geldt alleen voor rioolgemalen in het gemengde rioolstelsel en in DWA-stelsels.

De ledigingstijd van het compleet gevulde stelsel mag maximaal 12 uur bedragen.

De vultijd van DWA-riolen moet minimaal 24 uur bedragen.

b) in orde

Meer dan 99 % van de percelen is op vrijverval riool aangesloten.

Ongeveer een half procent van de percelen is op drukriolering aangesloten.

c) in orde

We houden de pompstoringen in de gaten. Als er veel storingen zijn, dan gaan we na hoe we deze structureel kunnen verminderen.

d) in orde

e) in orde

f) in orde

g) in orde

We hebben hoogwatersignalering vlak voor hoofdrioolgemaal Meerzicht. Als deze hoogwater signaleert, dan schakelen alle achterliggende/aanvoerende gemalen automatisch uit. We maken daardoor optimaal gebruik van de beschikbare berging in de DWA-riolen.

b) geen actie

c) geen actie

d) geen actie

e) geen actie

f) geen actie

g) actie: koppelen van gemaal Benthuizen op het uitschakelsysteem. 

Toestand systeem

De uitgangspunten voor de kwaliteitstoestand van het afvalwatersysteem zijn:

ingrijpmaatstaven voor waterdichtheid (bij gemengd en DWA), stabiliteit of afstroming mogen niet voorkomen. De riolen waar deze tóch voorkomen, dienen nader bestudeerd te worden om zo de aard, noodzaak en urgentie van herstelmaatregelen te bepalen. Aan de hand hiervan wordt reparatie, renovatie of vervanging uitgevoerd.

In orde

Inspectie van riolen en beoordeling van de fysieke toestand gebeurt planmatig. Leidingen waarin ingrijpmaatstaven voorkomen worden altijd nader beoordeeld. De algemene kwaliteitstoestand van de rioolleidingen wordt volgens de tabel in bijlage 3 beoordeeld op basis van de inspectiegegevens. De verklaring van de lettercoderingen is te vinden in de NEN 3399 en de NEN 3398.

Opleverinspecties worden beoordeeld volgens de standaard RAW-bepalingen van het kennisplatform CROW.

Geen actie 

Vanaf 2020 geldt de Europese EN 13508-2+A1:2011.

Functioneren systeem

De uitgangspunten voor het functioneren van de hemelwaterriolering en het oppervlaktewatersysteem voor de verwerking van het hemelwater zijn verdeeld in:

Hydraulisch functioneren voldoet de afvoercapaciteit?

Milieutechnisch functioneren belast het rioolsysteem het milieu niet overmatig?

Hydraulisch functioneren

De perceeleigenaar is in principe zelf verantwoordelijk voor de berging en de afvoer van het hemelwater dat op het perceel valt. Alleen wanneer van de perceeleigenaar redelijkerwijs niet kan worden verwacht dat de berging en de afvoer op het perceel zelf worden opgelost, of wanneer er bij de realisatie van de woonwijk anders is gekozen dan mag het hemelwater direct via het oppervlaktewatersysteem worden afgevoerd of via het gemeentelijke systeem (gemengd riool of hemelwaterriool).

Al het hemelwater wordt bij voorkeur gescheiden ingezameld, bij nieuwbouw en grootschalige verbouw is dit een verplichting;

De gemengde riolering en de regenwaterriolering moet de neerslag van een regenbui die ééns in de 2 jaar voorkomt kunnen afvoeren zonder dat er water-op-straat wordt berekend. De rioolstelsels in Zoetermeer zijn ontworpen door te rekenen met 60 l/s/ha over het bruto oppervlak van het rioolgebied. Om de afvoercapaciteit van bestaande stelsels te toetsen, hanteren we bui08 en het werkelijk aangesloten verharde oppervlak.

Het oppervlaktewaterpeil moet bij bui 08 bij voorkeur onder het niveau van de drempel in de overstortputten van de gemengde rioolstelsels blijven.

a) in orde

In alle nieuwbouwplannen wordt gescheiden riolering gerealiseerd. Bestaande gemengde riolen worden systematisch omgebouwd naar gescheiden stelsel.

b) in orde

De capaciteit van de HWA-riolen en van het gemengde riool voldoet aan bui08. Bij een zwaardere bui is de verwachting dat in het HWA-riool in de wijk Meerzicht als eerste overlast gaat optreden. Hierdoor ontstaat er water-op-straat. Gelukkig leidt dit niet direct tot overlast. Het vergroten van de capaciteit is dan ook niet urgent.

c) onvoldoende bekend

a) geen actie

b) geen actie

c) actie

Met de Hoogheemraadschappen deze toetsing uitvoeren en waar nodig maatregelen treffen

Milieutechnisch functioneren

De vuiluitworp mag de doelstelling voor de oppervlaktewaterkwaliteit zo min mogelijk in gevaar brengen. De vuiluitworp uit gemengde rioolstelsels moet kleiner of gelijk zijn aan de vuiluitworp volgens de eenduidig geformuleerde CIW‑basisinspanning. De richtlijn voor de gemiddelde jaarlijkse vuiluitworp uit gemengde rioolstelsels is 50 kg CZV per hectare verhard oppervlak per jaar.

d) in orde

De vuiluitworp van de gemengde riolering is getoetst doormiddel van reeksberekeningen. Zie basisrioleringsplannen.

d) geen actie

Extreme situaties

Als het harder regent dan de regenbui waarop de hydraulische capaciteit van het (regenwater)riool berekend is, dan raakt het riool overvol en loopt het over. Dit leidt tot water-op-straat. In de regel is dit geen probleem: zodra de hevige regen stopt, ontstaat er weer ruimte in het riool en kan het water dat op straat bleef staan, alsnog worden afgevoerd. Als het extreem hard regent, dan kan er hinder of zelfs overlast ontstaan.

We maken onderscheid naar verschillende gradaties:

Waterplassen op straat

Waterplassen op straat kunnen er op duiden dat het rioolstelsel tijdelijk overbelast is.

De waterplassen kunnen ook het gevolg zijn van ongelijk liggende bestrating. Kleine waterplassen op straat zijn niet erg. De gemeente onderneemt geen actie. Als de plassen het gevolg zijn van verstopte straatkolken, dan volgt wel actie. De straatkolken worden schoongemaakt, zodat de waterafvoer hersteld wordt.

Grote plassen op straat die langer dan een uur blijven staan kunnen ook aanleiding zijn tot actie. Dit wordt door de gemeente per situatie beoordeeld.

Waterhinder

Als het waterafvoersysteem echt veel regen moet verwerken, dan kan er ook waterhinder ontstaan. We spreken van waterhinder als:

Regenwater, rioolwater of slootwater de belangrijke verkeersaders en doorgaande (ontsluitings)wegen en (fiets)tunnels gedurende meer dan twee uur blokkeert;

Regenwater, rioolwater of slootwater langer dan 4 uur hinder oplevert voor het verkeer (gemotoriseerd, fietsers en voetgangers);

Gemengd rioolwater dat langer dan 4 uur in een achterpad, plantsoen of tuin staat.

We streven ernaar om alle situaties waar waterhinder ontstaat, structureel te verhelpen. De maatregelen worden uitgevoerd als er ter plaatse ook andere ingrepen in het openbare gebied nodig zijn (bijvoorbeeld rioolvervanging of herbestrating.

Wateroverlast

Er is sprake van wateroverlast als:

Regenwater, rioolwater of slootwater via de straat huizen of gebouwen instroomt;

Regenwater, rioolwater of slootwater de belangrijkste verkeersaders, doorgaande wegen of tunnels gedurende meer dan een halve dag blokkeert;

Als er sprake is van wateroverlast die veroorzaakt wordt door water afkomstig van gemeentegrond dan onderneemt de gemeente sowieso actie. Als eerste wordt gezorgd dat het water wordt weggepompt. Vervolgens wordt beoordeeld of de wateroverlast veroorzaakt is door een calamiteit of dat de overlast het gevolg is van een structureel knelpunt in het watersysteem. Aan de hand hiervan wordt de urgentie voor het uitvoeren van maatregelen afgewogen. Urgente overlastsituaties worden aangepakt. De maatregelen om de wateroverlast terug te dringen worden zo snel mogelijk uitgevoerd. Bij niet-urgente wateroverlast worden de meldingen en incidenten vastgelegd in een digitaal logboek wateroverlast. Dit logboek wordt elke twee jaar geëvalueerd. Op basis hiervan wordt een planning voor de uitvoering van de maatregelen gemaakt.

In orde

Zie de tekst aan de linkerzijde. De gemeente handelt de verschillende situaties af volgens de beschrijving.

De stresstesten zijn uitgevoerd en in 2021 volgen de risicodialogen.

Actie

Risicodialogen uitvoeren

Aanvullende maatregelen prioriteren en inplannen

Actie

Nagaan of we in het kader van de klimaatverandering wellicht een andere toetsbui willen hanteren bij het beoordelen van water-op-straat. Bij bui08 en bui10 ontstaat er geen overlast.

Toestand systeem

Hemelwaterriolering

De beoordeling van de fysieke toestand van hemelwaterriolen is dezelfde als de toestandsbeoordeling voor de afvalwaterriolen (zie bijlage 3) behalve voor de waterdichtheid voor infiltratieriolen/-voorzieningen. Deze zijn vanzelfsprekend niet waterdicht. In hemelwaterriolering wordt eerder wortelfrezen toegepast dan het vuilwaterriool. Een waterpeil van meer dan 75% in het hemelwaterriool is geen bijzonderheid bij hogere grondwaterstanden en leidt dan ook niet direct tot acties.

In orde

Geen actie

Oppervlaktewatersysteem

De uitgangspunten voor de onderhoudstoestand van het gemeentelijk oppervlaktewater-systeem zijn:

• a)

  De watergangen zijn schoon genoeg (baggeren en maaien) om afvoer te kunnen garanderen zonder dat een overmatige opstuwing van het water optreedt.

• b)

  De watergangen hebben een profiel groter of gelijk aan het profiel volgens de legger/ het onderhoudsprofiel. Beschoeiingen voor het in stand houden van het profiel/ de oever / het talud zijn stabiel en in orde.

• c)

  De duikers in de watergangen zijn schoon om voldoende afvoer van water te kunnen garanderen.

De uitgangspunten voor de onderhoudstoestand van het oppervlaktewatersysteem van de Hoogheemraadschappen in relatie tot de gemeentelijke riolering zijn:

• d)

  Het oppervlaktewaterpeil moet bij hevige en langdurige regenval voorkeur onder het niveau van de drempel in de overstortputten van de gemengde rioolstelsels blijven.

• a)

  In orde

• b)

  In orde

• c)

  In orde

• d)

  Geen klachten

• geen actie

• Geen actie

• Geen actie

d)  actie: nadere toetsing van de kritische overstorten is wenselijk in relatie tot het meer vasthouden van oppervlakte water om verdroging tegen te gaan

Grondwater

Ontwateringsdiepte

De gewenste situatie kan worden omschreven als de situatie waarin, in het stedelijk gebied van de gemeente Zoetermeer, geen grondwateroverlast optreedt. Als richtlijn is een hoogte van de kruipruimtebodem van 0,50 m minus straatpeil gehanteerd. De kruipruimte hoort in principe droog te zijn. De grondwaterstand moet dus onder de kruipruimtebodem liggen. De werknorm is dat de (gemiddelde) grondwaterstand in het openbare gebied binnen de bebouwde kom niet langer dan 2 aaneengesloten weken 0,7 m minus straatpeil of hoger is. Voor parken geldt een afwijkende richtlijn: de grondwaterstand mag hier niet langer dan 2 aaneengesloten weken 0,50 m minus maaiveld of hoger bedragen, tenzij voor een gebied een ander ontwerp gemaakt is.

Omdat de grondwaterstanden in bestaand stedelijk gebied moeilijk zijn te beïnvloeden, kunnen de genoemde grondwaterstanden in bestaande wijken niet overal gegarandeerd worden.

Kwel

Het Hoogheemraadschap van Rijnland heeft de kwelgevoelige gebieden in kaart gebracht.

Bij werkzaamheden dieper dan 1,5 m in de grond in deze gebieden moet er bij Rijnland een vergunning worden aangevraagd en dient een opbarstberekening te worden aangeleverd.

De polders liggen lager dan de bodem van de tussenboezemwatergangen (de weteringen). Hierdoor komt ook horizontale kwel voor. Er zijn kwelsloten die deze kwelstroom ondervangen. De kwelsloten hebben een belangrijke functie in de waterhuishouding. De functie van de kwelsloten dient bij ruimtelijke ontwikkelingen behouden te blijven.

Onbekend

De gemeente heeft recent een nieuw grondwatermeetnet operationeel. De analyse van de meetgegevens moet nog worden uitgevoerd om na te gaan of voldaan wordt aan de richtlijnen.

we krijgen sporadisch klachten over grondwater (20 á 40 klachten per jaar). Deze gaan meestal over water in kruipruimten van gebouwen. Deze vallen onder de verantwoordelijkheid van de eigenaar van het gebouw. Gemeente heeft hierin géén taak. We ondersteunen/adviseren eventueel over onderzoeken en aanpak van deze waterklachten door de eigenaren zelf. In Zoetermeer wordt altijd geadviseerd om de kruipruimte door middel van zand met drainage te ontwateren omdat de oorspronkelijke bodem slecht waterdoorlatend is; indien de drainage verstopt is of ontbreekt wordt geadviseerd om dit op eigen kosten te herstellen omdat de gemeente hiervoor niet verantwoordelijk is.

actie 

Jaarlijks analyse grondwatermetingen.

Definitie

Onder nieuw gebied wordt verstaan; stadsuitbreidingen of inbreidingslocaties waarbij ook de woningen of andere gebouwen worden vervangen. Hieronder vallen niet de plannen met alleen wegvervangingen of alleen rioolvervangingen.

Stelseltypen

In nieuw gebied worden alle percelen voorzien van afvalwaterriolering. Er wordt altijd een gescheiden systeem aangelegd, waarbij het hemelwater bij voorkeur ondergronds wordt afgevoerd naar de singel, omdat in de winter een bovengronds systeem kan stagneren en zorgen voor gladheid.

Het afvalwater wordt in alle gevallen naar de afvalwaterzuivering getransporteerd. Al of niet via de bestaande afvalwaterinfrastructuur.

Het hemelwater wordt eerst conform de geldende richtlijnen (zie paragraaf 2.4.2) geborgen en daarna bij voorkeur naar het oppervlaktewater geleid. Daar wordt het geborgen of afgevoerd. Indien er geen oppervlaktewater in de buurt is wordt er een overloop naar het gemengde stelsel gemaakt.

Functioneren systeem

Bij de aanleg van nieuwe riolering in de situatie van stadsuitbreiding en inbreiding zijn richtlijnen gesteld voor het functioneren van de riolering. Deze richtlijnen zijn gelijk aan de bestaande situatie.

Aanleg riolering

Bij de aanleg van nieuwe riolering worden de volgende uitgangspunten aangehouden:

Algemeen

• •

  De richtlijn voor de minimale gronddekking op de buis is 1,3 meter;

• •

  De afstand tussen twee inspectieputten (strenglengte) is maximaal 100 meter;

• •

  De minimale diameter van de buizen die worden gebruikt is ø 250 mm voor een DWA en ø 400 mm voor een HWA;

• •

  Voor het bodemverhang van vuilwaterriolen wordt uitgegaan van 1:300 tot maximaal 1:500 bij grotere diameters en debieten;

• •

  De vuilwaterriolering wordt aangelegd in een vermaasde boomstructuur. Als er een leiding verstopt raakt, dan kan het afvalwater dan via een andere route toch worden afgevoerd;

• •

  Alle nieuw aan te leggen DW- putten zijn voorzien van een stroomprofiel, zodat de putten zo min mogelijk vervuilen;

• •

  Het lekverlies bij afpersen van nieuwe riolen mag niet groter zijn dan volgens de standaardbepalingen van de RAW-systematiek;

• •

  Het aansluiten van vuilwater (DWA en/of gemengd) op het gemeentelijke riool via een beerput /rottingsput is niet toegestaan;

• •

  Opleverinspecties worden beoordeeld volgens de standaardbepalingen van de RAW.

Afvalwaterhoeveelheid

De hoeveelheid te verwachten afvalwater is 120 liter/persoon/etmaal. De hoeveelheid huishoudelijk afvalwater wordt berekend met een gemiddelde woningbezetting van 2,5 inwoners per woning;

Als het gemaal uitvalt, dient de vultijd van het vuilwaterriool ongeveer 1 etmaal te zijn. Dit geeft tijd om het gemaal te repareren;

De ledigingsduur van het compleet gevulde riool dient maximaal ongeveer 12 uur te zijn;

De vullingsgraad van een DWA is in het ontwerp maximaal 50%.

Persleidingen en gemalen

De opjaag- en vrijverval-gemalen worden uitgevoerd met 2 pompen die elkaars reserve zijn;

Belangrijke pompen worden via twee routes aangesloten op het systeem, zodat bij onderhoud of calamiteiten toch afvoer mogelijk is;

De maximale schakelfrequentie van de pompen is 16 keer per uur;

De maximale opvoerhoogte is 30 meter waterkolom (mwk);

De persleidingen van gemeentelijke gemalen worden bij voorkeur gemaakt van HDPE.

De uitgangspunten voor het functioneren van de riolering en het oppervlaktewatersysteem voor de afvoer van het hemelwater zijn hieronder aangegeven.

Hemelwater

Bij extreme neerslag kan er op geschikte locaties mogelijk gekozen worden voor bovengrondse afvoer van hemelwater, als overstort voor het ondergrondse (HWA) stelsel;

Hemelwater wordt verzameld in een waterberging met een overloop naar bij voorkeur het oppervlaktewater;

Waar nodig wordt het hemelwater eerst via een filterende voorziening geleid;

De minimale diameter van de leidingen is ø 400 mm;

HWA-riolen worden zonder bodemverhang aangelegd (de leidingen liggen waterpas), of eventueel met een gering bodemverhang van maximaal 1:500;

Waterberging in de vormgeving van een wadi heeft een maximale waterdiepte van 30 cm en de oevers bij voorkeur een hellingshoek van bij voorkeur 1:5 en minimaal 1:3. Elke wadi dient vanwege de bodemopbouw in Zoetermeer te zijn voorzien van een drainagesysteem dat afwatert op het hemelwaterriool of op open water.

Elke wadi en/of het voorliggende hemelwaterriool is voorzien van een overloop naar bij voorkeur open water of het HWA;

Afvoercapaciteit HWA Voor het ontwerpen van nieuwe HWA-stelsels geldt dat de geometrie van het rioolstelsel zodanig moet zijn dat een regenwaterhoeveelheid van 90 l/s/ha over het bruto oppervlak van het rioolgebied kan worden afgevoerd zonder dat water-op-straat wordt berekend.

Oppervlaktewater

De watergangen en de duikers moeten een zodanige afmeting krijgen dat zij voldoende afvoer van water kunnen garanderen zonder dat een overmatige opstuwing van het water optreedt. Uiteraard mag de peilstijging in het nieuwe gebied niet leiden tot problemen in bestaande gebieden;

Het oppervlaktewaterpeil mag niet boven het straatpeil komen bij een neerslagsituatie van T=100+10%. Uiteraard mag de peilstijging in het nieuwe gebied niet leiden tot problemen in bestaande gebieden.

Ruimtelijke inrichting

In het algemeen geldt dat water een mede-ordenend principe is bij het inrichten van de (openbare) ruimte. Het doel is om te komen tot een klimaatbestendig watersysteem.

Waterberging in nieuwbouwplannen

Binnen de gemeente gelden de regels van 3 verschillende hoogheemraadschappen. Welk van de regels moet worden toegepast is afhankelijk van in welk beheergebied het nieuwbouwplan ligt.

Hoogheemraadschap van Rijnland

Voor nieuwbouwplannen geldt dat 15% van het bruto oppervlak van het plangebied moet worden gereserveerd voor (oppervlakte)waterberging. Met Rijnland houden we gezamenlijk een Berging Rekening-Courant (BRC) bij. In totaal hebben we ongeveer 9000 m2 credit. Deze BRC wordt toegewezen per peilvak, de gemeente kan dit inzetten bij gebiedsontwikkelingen. De BRC is niet uitwisselbaar tussen peilvakken onderling.

Voor het ontwerpen van oppervlaktewater binnen het beheergebied van het Hoogheemraadschap van Rijnland verwijzen we naar de volgende link:

https://www.rijnland.net/regels/downloads-keur-en-uitvoeringsregels-2020/uitvoeringsregels-keur-2020-1

Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard

Ook met HHSK houden we gezamenlijk een BRC bij. In totaal hebben we hier ongeveer 45.500 m2 credit. Net als bij Rijnland wordt de BRC toegewezen per peilvak, en kan de gemeente deze inzetten bij gebiedsontwikkelingen. De BRC is niet uitwisselbaar tussen peilvakken onderling.

Hoogheemraadschap van Delfland

Voor het gedeelte van de gemeente dat onder het Hoogheemraadschap van Delfland valt, is er geen BRC van toepassing.

Goede inrichting voorkomt wateroverlast

Met het slim inrichten van de openbare ruimte kan worden voorkomen dat de woningen onderlopen. In de gemeente Zoetermeer worden de volgende voorwaarden aangehouden:

• •

  De drooglegging van het te ontwikkelen terrein bedraagt voor de wegen tussen de 1,80 m en 2,00 m en voor de bebouwingen 2,00 – 2,20 m boven het oppervlaktewaterpeil in openbaar gebied;

• •

  Het bouwpeil ligt minimaal op 0,2 m boven het straatpeil. Hierdoor ontstaat er ruimte voor waterberging op straat tijdens extreme neerslag.

Water kan ook worden geborgen op plaatsen waar hinder tot een minimum wordt beperkt. Als voorbeelden worden genoemd:

• •

  Het aanbrengen van stoepranden, zodat een bergingsmogelijkheid ontstaat voor regenwater op de straat tussen de stoepen;

• •

  Het inrichten van speelvelden en pleinen als tijdelijke bergingslocatie.

• •

  Het inrichten van groenstroken en parken als tijdelijke waterberging.

• •

  Waterpartijen of wadi’s aanleggen met voldoende ruimte voor waterberging.

Grondwater

Bij de bestemmings- en inrichtingsfase geldt als richtlijn dat de ontwateringsdiepte minimaal 70 cm beneden maaiveld is, die maximaal twee aaneengesloten weken per jaar mag worden overschreden.

Drainage wordt niet gekoppeld aan de gemengde- of vuilwaterriolering, maar stroomt onder vrij-verval leeg in het oppervlaktewater of is aangesloten op het HWA-riool.

Samenwerking

Riooloverstorten bevinden zich op het snijvlak van riolering en het oppervlaktewater, ofwel op het grensvlak van taken en bevoegdheden van de rioolbeheerder en de waterbeheerder. Vanwege het werken op dit snijvlak is de samenwerking tussen de betrokken beheerders van belang.

Deze samenwerking is in de volgende procedures en plannen geborgd:

De Watertoetsprocedure:

Om het waterbeheer en ruimtelijke ontwikkeling beter op elkaar af te stemmen, is (op landelijk niveau) de zogenaamde ‘watertoetsprocedure’ ontwikkeld. In het kort houdt de procedure in dat een initiatiefnemer (bijvoorbeeld de gemeente Zoetermeer of een particuliere instantie) in een zo vroeg mogelijk stadium contact zoekt met de waterbeheerder (de betreffende van de drie Hoogheemraadschappen) voor overleg over het plan. Het overleg dient om af te stemmen welke plaats het water in de ruimtelijke plannen gaat innemen.

De Waterparagraaf:

De waterparagraaf maakt deel uit van het bestemmingsplan en geeft een beschrijving van het watersysteem in de toekomstige situatie (waterkwantiteit, waterkwaliteit, waterkeringen, beheer en onderhoud van watergangen). Ook wordt een beschrijving gegeven van de gevolgen van de voorgenomen ruimtelijke ontwikkeling voor het watersysteem. De inhoud van de waterparagraaf wordt afgestemd met het Hoogheemraadschap.

Het Waterhuishoudingsplan:

Het Waterhuishoudingsplan geeft het beleidskader dat vanuit de provincie wordt gesteld voor een aantal thema’s met betrekking tot water. De Hoogheemraadschappen gebruiken onder andere het provinciale kader als vertrekpunt voor het maken van strategische keuzes en werken die vervolgens uit in het Waterbeheerplan.

Het Waterplan

Ter verbetering van de waterhuishouding in Zoetermeer zijn in 2001 door gemeente in samenwerking met de Hoogheemraadschappen maatregelen vastgelegd in het “Waterplan”. Hoewel de acties uit dit plan niet meer actueel zijn, geeft het waterplan nog steeds aan de toekomstige invulling van de ruimtelijke vraagstukken.

Mechanisch deel

Pomp

Vuilwater

12

Jaar

Pomp

Schoonwater

15

Jaar

Leidingwerk

RVS

15

Jaar

Leidingwerk

Kunststof

20

Jaar

Electrisch deel

Geheel

15

Jaar

Extra voorzieningen

15

Jaar

Bouwkundige voorzieningen

45

Jaar

Wijk- en buurtgerichte aanpak

We gaan binnen de komende planperiode werken volgens een wijk- en buurtgerichte aanpak. Dat betekent dat we de opgaven voor het openbare gebied zo veel mogelijk per wijk of buurt beschouwen. We kijken integraal naar de vervangingsopgave. Rioolvervangingen maken hier deel van uit, maar ook wegvervanging, openbare verlichting en zo voort.

We werken de verschillende onderwerpen uit op themakaarten. Deze kaarten leggen we als lagen over elkaar heen zodat een integraal beeld van de opgave ontstaat. We toetsen niet alleen de vervangingsopgave, maar kijken ook naar de volgende onderwerpen:

• •

  Stadsvernieuwing

  • o

    Schaalsprong

• •

  Bereikbaarheid

  • o

    Economisch belang

  • o

    Aangenaam woon- en leefklimaat

• •

  Veiligheid & gezondheid

  • o

    Technische veiligheid

• •

  Duurzaamheid en klimaat

  • o

    Klimaat bestendigheid

  • o

    Biodiversiteit

  • o

    CO2 neutraal

  • o

    Energie(transitie)

• •

  Kosten en opbrengsten

  • o

    T.C.O. (Total Cost of Ownership; inzichtelijk maken van alle kosten gerelateerd aan de aanschaf en het gebruik gedurende de hele levenscyclus, dus investerings- en onderhoudskosten - technisch, verzorgend en vervangend, op basis van de verwachte of geschatte levensduur)

  • o

    S.R.O.I. (Social Return On Investment; meetmethodiek om (toekomstig) maatschappelijk rendement van investeringen in economische èn sociale zin meetbaar en zichtbaar te maken)

• •

  Verbeterpunten voor water

  zichtbaarheid en beleefbaarheid van water verbeteren door realiseren van bovengrondse waterafvoer en berging in greppels en wadi’s;

  sponswerking van de stad. Regenwater wordt nu vastgehouden in het oppervlaktewater, regenwaterriolen, ondergrondse zandcunetten en groengebieden. Op particulier terrein ontbreekt de mogelijkheid voor het water vasthouden meestal.

  reduceren van afvoer van regenwater via de drukriolering

  verminderen van H2S bij lozingspunt van drukriool op vrijvervalstelsel.

• •

  Wensen voor afvalwatersysteem

  • o

    afvalwatersysteem verder verduurzamen door:

    • o

      het controleren op verkeerde aansluitingen

    • o

      communicatie over juist rioolgeruik

    • o

      stimuleren van afvalwaterbesparende maatregelen

    • o

      gebruik van technisch, economisch en duurzaam verantwoorde materialen en materieel;

  • o

    klimaatbestendigheid vergroten; maatregelen volgen uit het Deltaprogramma Ruimtelijke Adaptatie.

• •

  Meekoppelkansen

  • o

    bij rioolvervangingen meeliften met (her)ontwikkeling en wegreconstructies om het rioolsysteem beter te maken en de openbare ruimte klimaatbestendig in te richten. Deze zijn integraal opgenomen in de vervangingslijst riolering zie bijlage 2.

• •

  Natuurvriendelijke oevers

  waterberging (zowel voor de taakstellingen van het Hoogheemraadschap als ook de gemeente);

  toename van ecologie en biodiversiteit;

  landschappelijke meerwaarde

• •

  Wadi ’s en greppels

  • o

    regenwaterberging;

  • o

    ecologie, biodiversiteit;

  • o

    invulling van groene stadsstructuren

  • o

    vergroten sponswerking.

Beoordelingsmaatstaven DWA

Code

Omschrijving

AE C

Verandering vorm of diameter

1

2

3

4

5

AE D

Verandering materiaal

1

2

3

4

5

geen ingrijpcriterium

AE F

Verandering lengte

1

2

3

4

5

aanpassen in rioolbeheerbestand of in inspectiebestand

BAA

Deformatie

1

5

BAB

Scheur

1

2

4

5

BAC

Breuk/Instorting

1

2

4

5

BAD

Defectief Metselwerk

1

5

BAE

Ontbrekend metselspecie

1

5

BAF

Oppervlakte schade

1

2

3

4

5

Klasse 3 alleen bij AC-leidingen

BAG

Instekende inlaat

1

3

5

BAH

Defectieve aansluiting

1

5

BAIA

Indringende afdichtingsring

1

2

3

4

5

BAIZ

Ander indringend afdichtingsmateriaal

1

2

3

4

5

geen ingrijpcriterium

BAJA

Verplaatste verbinding axiaal

1

5

geen ingrijpcriterium

BAJB

Verplaatste verbinding radiaal

1

3

5

geen ingrijpcriterium

BAJC

Hoekverdraaiing

1

5

geen ingrijpcriterium

BAK

Defectieve Lining

1

2

3

4

5

BAL

Defectieve reparatie

1

5

BAM

Lasfouten

1

5

BAN

Poreuze buis

1

5

BAO

Grond zichtbaar door defect

1

5

BAP

Holle ruimte zichtbaar door defect

1

5

BB A

Wortels

1

2

3

4

5

BB B

Aangehechte afzetting

1

2

3

4

5

BB C

Bezonken afzetting

1

2

3

4

5

BB D

Binnendringen van grond

1

2

3

4

5

BB E

Andere obstakels

1

2

3

4

5

BB F

Infiltratie

1

2

3

4

5

BB G

Exfiltratie

1

5

BB H

Ongedierte

1

5

geen ingrijpcriterium

BD A

BD B

Extra put, niet op tekening

1

5

algemene opmerking

BD C

Camera loopt vast op uitsteeksel

1

5

inspectie afgebroken

BD D

Waterdiepte

1

2

3

4

5

BD E

Vloeistofstroom in de binnenkomende buis

1

5

BD F

Atmosfeer in leiding

% gas of concentratie ppm

BD G

Verlies van beeld

BE X

Gerepareerd

1

2

3

4

5

Nagaan of actie nodig is. Fysieke kwaliteit van de rioolleiding beoordelen aan de hand van inspectiebeelden

Beoordelingsmaatstaven HWA

Code

Omschrijving

AE C

Verandering vorm of diameter

1

2

3

4

5

AE D

Verandering materiaal

1

2

3

4

5

geen ingrijpcriterium

AE F

Verandering lengte

1

2

3

4

5

aanpassen in rioolbeheerbestand of in inspectiebestand

BAA

Deformatie

1

5

BAB

Scheur

1

2

4

5

BAC

Breuk/Instorting

1

2

4

5

BAD

Defectief Metselwerk

1

5

BAE

Ontbrekend metselspecie

1

5

BAF

Oppervlakte schade

1

2

3

4

5

BAG

Instekende inlaat

1

3

5

BAH

Defectieve aansluiting

1

5

BAIA

Indringende afdichtingsring

1

2

3

4

5

BAIZ

Ander indringend afdichtingsmateriaal

1

2

3

4

5

geen ingrijpcriterium

BAJA

Verplaatste verbinding axiaal

1

5

geen ingrijpcriterium

BAJB

Verplaatste verbinding radiaal

1

3

5

geen ingrijpcriterium

BAJC

Hoekverdraaiing

1

5

geen ingrijpcriterium

BAK

Defectieve Lining

1

2

3

4

5

BAL

Defectieve reparatie

1

5

BAM

Lasfouten

1

5

BAN

Poreuze buis

1

5

bij drainage geen ingrijpcriterium

BAO

Grond zichtbaar door defect

1

5

BAP

Holle ruimte zichtbaar door defect

1

5

BB A

Wortels

1

2

3

4

5

BB B

Aangehechte afzetting

1

2

3

4

5

BB C

Bezonken afzetting

1

2

3

4

5

BB D

Binnendringen van grond

1

2

3

4

5

BB E

Andere obstakels

1

2

3

4

5

BB F

Infiltratie

1

2

3

4

5

BB G

Exfiltratie

1

5

BB H

Ongedierte

1

5

geen ingrijpcriterium

BD A

BD B

Extra put, niet op tekening

1

5

algemene opmerking

BD C

Camera loopt vast op uitsteeksel

1

5

inspectie afgebroken

BD D

Waterdiepte

1

2

3

4

5

geen ingrijpcriterium

BD E

Vloeistofstroom in de binnenkomende buis

1

5

BD F

Atmosfeer in leiding

% gas of concentratie ppm

BD G

Verlies van beeld

BE X

Gerepareerd

1

2

3

4

5

Nagaan of actie nodig is. Fysieke kwaliteit van de rioolleiding beoordelen aan de hand van inspectiebeelden

Woningbouwprognose 2021 e.v.

jaar

netto toevoeging

netto toevoeging prognose

gemiddelde netto toevoeging per jaar

gemiddelde netto toevoeging per jaar in planperiode

2020

185

2021

1.216

2022

765

2023

2.165

2024

2025

2026

593

267

200

868

2027

2028-2035

75

700

Afvalwaterprognose Zoetermeer

Actueel (2020)

Prognose 2025

Prognose 2035

Inwoners

en Woningen

aantal inwoners

[-]

128850.00

143997.00

157220.00

gemiddelde woonbezetting

[inw/won]

2.29

2.20

2.20

aantal woningen

[-]

56246.10

65418.00

71398.00

Droogweerafvoer

(biologisch)

huishoudens

[i.e. 150g O2]

150325.00

167996.50

183423.33

o.b.v. heffinggegevens

bedrijven (incl. recreatie)

[v.e. 150g O2]

51573.94

47515.12

47515.12

totaal

[i.e. 150g O2]

201898.94

215511.62

230938.45

Droogweerafvoer

(hydraulisch)

huishoudens

[m³/h]

1546.20

1727.96

1886.64

bedrijven (incl. recreatie)

[m³/h]

878.70

947.70

947.70

totaal

[m³/h]

2424.90

2675.66

2834.34

Aangesloten verhard

oppervlak

woningen

[ha]

32.55

32.55

32.55

[m²/won]

bedrijven

[ha]

109.20

29.20

29.20

totaal

[ha]

141.75

61.75

61.75

Pomp-overcapaciteit

norm gemengd

[mm/h]

0.70

0.70

0.70

norm vgs

[mm/h]

0.30

0.30

0.30

woningen

[m³/h]

162.45

162.45

162.45

bedrijven

[m³/h]

335.60

335.60

335.60

totaal

[m³/h]

498.05

498.05

498.05

Totale capaciteit

Hydraulisch benodigd

[m³/h]

2922.95

3173.71

3332.39

Biologisch benodigd

[i.e. 150g O2]

201898.94

215511.62

230938.45

Onderwerp: RE: Concept Programma Water

Van:

Verzonden: dinsdag 22 december 2020 10:55

Aan:

CC:

Onderwerp: RE: Concept Programma Water

Beste collega’s,

Bijgaand mijn opmerkingen op het programma water Zoetermeer en de bijlagen.

Algemeen vind ik het goed leesbaar ..

Ik heb me hierbij beperkt tot de waterketen, omdat Delfland slechts een zeer klein deel van het

Zoetemeerse oppervlaktewater beheert. Ik heb vertrouwen in de collega’s van Rijnland en Schieland en

de Krimpenerwaard dat zij daar meer aandacht aan besteden en sluit me graag bij hun aanvullingen aan.

Succes met de verdere verwerking. Ik zie graag de finale versie voordat deze door het bestuur is

vastgesteld.

Hartelijke groet,

Van:

Verzonden: dinsdag 8 december 2020 13:12

Aan

Onderwerp: Concept Programma Water

Beste Carlo,

Wij zijn bezig met het opstellen van een nieuw GRP in een andere vorm. Om aan te sluiten bij de Omgevingswet is

de vorm en inhoud anders dan een traditioneel GRP en noemen wij het nu “Programma Water”. Uiteraard hebben

alle zorgplichten ook hun plek gekregen.

Het concept is nu zover om te delen. Graag wil ik jouw vragen om het document te beoordelen. De definitieve versie

delen wij uiteraard ook met jullie, maar in kader van de samenwerking willen wij deze versie nu al met jullie te delen

zodat er nog input mogelijk is.

Aan de financiële paragraaf wordt nu hard gewerkt. Graag hoor ik wanneer wij een reactie terug kunnen

verwachten.

Met vriendelijke groet,

Gemeente Zoetermeer

2

Programmamanager Openbare Ruimte, afdeling Stadsbeheer

Bezoekadres: Engelandlaan 502, 2711 DV Zoetermeer

Postadres: Postbus 15, 2700 AA Zoetermeer

Werkzaam maandag t/m donderdag

www.zoetermeer.nl ¦ www.facebook.com/gemeentezoetermeer ¦ www.twitter.com/gemzoetermeer

Meer weten over Delfland?

Abonneer u op de elektronische nieuwsbrief via www.hhdelfland.nl.

Delfland besteedt grote zorg aan de totstandkoming en verstrekking van de informatie in deze e-mail en eventuele bijlagen. Gebruik van

deze informatie door anderen dan de geadresseerde is toegestaan onder de voorwaarde dat u de bron vermeldt. Indien uit de aanhef of

de inhoud blijkt dat dit bericht niet voor u is bedoeld, verzoeken wij u de afzender hierover te informeren, het bericht te verwijderen en

de inhoud niet te gebruiken of openbaar te maken. Voor onze algemene voorwaarden en diensten verwijzen wij u naar onze website

www.hhdelfland.nl.

Denk aan het milieu, print deze e-mail alleen als het nodig is

Onderwerp: RE: Concept Programma Water

Van: "

Datum: 15 januari 2021 om 17:46:16 CET

Aan: "

Kopie: ".

Onderwerp: RE: Concept Programma Water

Beste Jeroen,

Wij zouden nog reageren op jullie programma Water. We zijn erg blij met de ambitie van het plan, en de consistentie met de stresstest. Doordat het plan echter hoog-over is, is het lastig voor ons te bepalen hoe de uitwerking van de ambities er uit gaat zien. Er worden bijvoorbeeld geen toetsingscriteria genoemd. We zouden daarom graag betrokken blijven bij het opstellen van de themakaarten en concrete plannen. Het makkelijkst is om dit via Anne Witteveen te doen. Zij kan eea dan verder uitzetten binnen HHSK.

Een algemene opmerking is dat op een aantal punten gesproken wordt over de waterschappen. Op bijv. blz. 11 boven het plaatje gaat dit mis (Rijnland wordt 2 keer

genoemd). Ik zou alle vermeldingen van waterschappen nog even nalopen, om te controleren dat duidelijk is om welk waterschap het gaat.

In het document staan een paar puntjes die wat vragen oproepen, die waarschijnlijk snel beantwoord kunnen worden:

- Er wordt gesproken over een probleem bij overstorten na droogte. Is dit iets wat daadwerkelijk is opgetreden in het verleden, of is dit een theoretisch probleem?

De tekst hierover leest alsof het een erg urgent probleem is, wat opvallend is gezien het geringe aantal overstorten in Zoetermeer.

- Er wordt gesproken over een controle van de afvoercapaciteit van HWA-gemalen. Wat wordt hier precies mee bedoeld? Gaat dit ook over het gemaal Meerzicht. De

opmerking op blz 9 dat verkleinen van pompovercapaciteit geen gevolgen heeft voor overstortvolume moet worden aangepast. We zijn nu bezig met onderzoeken of dat inderdaad het geval is.

- Wat betreft riothermie is het belangrijk ook rekening te houden met minimaal benodigde temperaturen op de zuivering. Heeft Delfland hier eisen voor?

- Wat betreft het verwijderen van hormonen en medicijnen: wordt hiermee aan de voorkant, of bij de zuivering bedoeld?

- Voor warmte-koude-opslag is het van belang aan de voorkant goed af te stemmen waar spoelwater heen gaat. Hoe ziet de gemeente dit?

- Hoe serieus zijn jullie als het over nieuwe sanitatie gaat, en waar gaat het dan om?

Tenslotte, omdat het programma als GRP dient, en dat (nog net) verplicht is, mis ik een aantal zaken. Daardoor is het lastig er iets definitiefs over te zeggen. Ik zou daarom

graag nog de afgeronde bijlagen lezen, voordat ik officieel reageer op dit programma (ik ga er voor het gemak van uit dat jullie een brief van ons verwachten). Volgens mij

kunnen in de bijlagen vrij makkelijk de volgende zaken nog verwerkt worden:

- Een kaart met de locaties van de 3 overstorten (nodig, om niet in het vergunningencircuit te geraken).

- Een volledige prognose voor het afvalwateraanbod. Als het mogelijk is onderscheiden naar wijk, zodat de drie waterschappen weten waar ze aan toe

zijn.

- Een overzicht van de rioleringsmaatregelen, inclusief planning, kosten en eventuele verdeling hiervan. Ik kan me voorstellen dat een aantal van jullie

maatregelen (bijv. afkoppelen, poc) ook oog hebben voor de kostenverdeelsleutels.

Ik hoop dat je hiermee verder kunt en ontvang graag de definitieve versie van in ieder

geval de bijlagen.

Vriendelijke groet,

Anke

Van:

Verzonden: maandag 7 december 2020 10:34

Aan:

CC

Onderwerp: Concept Programma Water

Beste Anke,

Wij zijn bezig met het opstellen van een nieuw GRP in een andere vorm. Om aan te sluiten bij de

Omgevingswet is de vorm en inhoud anders dan een traditioneel GRP en noemen wij het nu

“Programma Water”. Uiteraard hebben alle zorgplichten ook hun plek gekregen.

Het concept is nu zover om te delen. Graag wil ik jouw vragen om het document te beoordelen. De

definitieve versie delen wij uiteraard ook met jullie, maar in kader van de samenwerking willen wij

deze versie nu al met jullie te delen zodat er nog input mogelijk is.

Aan de financiële paragraaf wordt nu hard gewerkt. Graag hoor ik wanneer wij een reactie terug

kunnen verwachten.

Met vriendelijke groet,

Gemeente Zoetermeer

Programmamanager Openbare Ruimte, afdeling Stadsbeheer

Bezoekadres: Engelandlaan 502, 2711 DV Zoetermeer

Postadres: Postbus 15, 2700 AA Zoetermeer

Werkzaam maandag t/m donderdag

www.zoetermeer.nl ¦ www.facebook.com/gemeentezoetermeer ¦

www.twitter.com/gemzoetermeer

Onderwerp: RE: reactie op 1ste concept Programma Water

Van:

Verzonden: vrijdag 8 januari 2021 12:26

Aan:

>

Onderwerp: reactie op 1ste concept Programma Water

Beste Jeroen,

Hierbij zend ik je namens mijn collega onze opmerkingen m.b.t. jullie 1ste concept van het Programma Water van 18 november 2020. Mijn naam is ik ben de nieuwe rioleur binnen HH Rijnland en daarmee directe collega van Saskia. Mijn werkgebied behelst het Groene Hart, Leidschendam-Voorburg, Krimpenerwaard en Zoetermeer. Zodoende ben ik aangetakt door Saskia bij de beoordeling van jullie 1ste concept Programma Water. Met belangrijke input van mijn collega’s heb ik deze opmerkingen kunnen opstellen. Ik zou graag een afspraak met je inplannen waarin we onze opmerkingen samen nog even kunnen doorspreken en tegelijk ook nader kennis kunnen maken.

Met vriendelijke groet,

Adviseur Waterketen

Vergunningverlening en Handhaving

071-306 3904

Lars.Mandjes@rijnland.net

woensdag roostervrije dag

Hoogheemraadschap van Rijnland

Archimedesweg 1, 2333 CM Leiden

Postbus 156, 2300 AD Leiden

www.rijnland.net

Opmerkingen dd. 08-01-2021 op GWP Zoetermeer, 1ste concept van 18 nov ’20

opsteller:, Hoogheemraadschap van Rijnland

opmerkingen zijn tot stand gekomen met belangrijke input van mijn collega’s

p7 meekoppelkansen verzilveren, integrale en wijkgerichte aanpak, komt regelmatig terug in dit GWP. heel goed!

p7 1ste alinea staat dat er voldoende fte is. Is opvolging van ervaren (riool-)medewerkers die met pensioen gaan voldoende geregeld?

p7 tekstueel: beheer ipv ‘bezit’?

p7 onder aansluitpercentage: laatste punt.. uitstel vanwege andere redenen, welke redenen en hoeveel in getal? En lozen deze percelen dan ongerioleerd of helemaal niet?

P7 laatste alinea; wat betreft Iba’s: duidelijk aangeven tot waar de gemeente de zorgplicht voor afvalwater op zich neemt (als er niets over aangegeven wordt, reikt de zorgplicht tot de

gemeentegrenzen. De zorgplicht wordt dan ingevuld met gemeentelijke Iba’s. Geef je als gemeente duidelijk aan in je grp/waterplan in welke gebieden de particulier zelf moet zorgen voor zijn afvalwaterzorg, dan beperk je het aantal gemeentelijke Iba’s en legt de gemeente het beheer ervan in particuliere handen).

P8 99,9% van de vrijvervalrioolstelsels in de gemeente is gescheiden, dat is ook mooi, maar is er ook

inzicht in de hoeveelheid foutaansluitingen?

Omschrijving staafdiagram onderaan p8 ontbreekt.

P9 eerste par.: 2x Delfland, terwijl HH Rijnland niet wordt genoemd!

P9 laatste alinea, par 2.1:

Onderhoud

Rijnland is de beheerder van het water voor wat betreft de waterkwaliteit, het waterpeil en water aan- en afvoer. Het onderhoud van watergangen bestaat uit het dagelijks onderhoud en het groot onderhoud (het baggerwerk). Bij Rijnland is er geen sprake van A-watergangen maar is er sprake van primaire watergangen en overige watergangen. Het onderhoud van het primaire water ligt bij Rijnland. Het onderhoud van het overige water ligt bij de gemeente. Er loopt een discussie over de status van primair water van watergangen. Deze periode moet dus die discussie plaatsvinden. De gemeente gebruikt vaak de term beheer i.p.v. onderhoud, dit is een belangrijk onderscheid! Beheer is geen onderhoud!

p9 2.2 droogte tegengaan door water in de ondergrond vast te houden=top

Duikers:

p9 2.2. als aanvullende opmerking op de opgave om de afvoercapaciteit van het HWA-riolen (hiermee worden toch de duikers bedoeld?) in kaart te brengen: Zoetermeer heeft genoeg bergingscapaciteit in het oppervlaktewater, maar kan de hemelwaterriolering het er ook naartoe krijgen? Ook met de geplande inbreidingen? Of lukt dat via maaiveld zonder problemen te krijgen? Wellicht reden tot urgentie voor het openmaken van een aantal duikers in de gemeente die de afvoercapaciteit beperken en vooral de bedrijfszekerheid daarvan.

p10 klimaat adaptieve inrichting (en ook 4.2.1) Met de uitbreiding van Zoetermeer vanaf de zestiger jaren is het regenwater afgekoppeld en met het vele oppervlaktewater en de parken is de stad toen al klimaatbestendig ingericht Opmerking: Hier wordt gesuggereerd dat er geen sprake is van een risico. Gebleken is dat door het groot aantal duikers wel degelijk sprake is van een risico voor bepaalde objecten in de stad. Zie ook de klimaatatlas van Rijnland. De duikers kunnen bij extreme neerslag eenvoudig verstopt raken of worden geblokkeerd door materiaal dat voor de roosters blijft hangen. Ook vanwege het feit dat de stroomrichting in de stad wordt omgedraaid om de belasting van de Zoetermeerse plas met nutriënten

te verminderen zullen bepaalde duikers moeten worden vergroot.

In 4.2.1 wordt niet ingegaan op de risicodialoog die er gevoerd zal gaan worden op basis van de klimaatstresstest. Aanpak van duikers zou ook onder 2.4 klimaatverandering en DPRA genoemd moeten worden.

p12 Zoetermeer wil een inhaalslag maken op het gebied van wonen; 10.000 woningen erbij in 10-15jaar! Voornamelijk inbreidingslocaties.

p12 Het Hoogheemraadschap van Rijnland eist dat 15% van het bruto oppervlak van de ontwikkeling wordt gereserveerd voor oppervlaktewater. Dit klopt niet. Er moet bij uitbreiding van verharding gecompenseerd worden door het graven van water met een oppervlak van 15 % van de toegevoegde verharding. Compensatie voor nieuwe verharding kan in sommige gevallen ook worden uitgevoerd door een alternatieve maatregel te treffen. Dit is niet afhankelijk van de omvang van het gebied. In het verleden was dit wel het geval.

p16 wederom wordt hier aangegeven dat het systeem goed op orde is; duikers vormen hierop een extra aandachtspunt. Daar waar mogelijk zijn open watergangen betrouwbaarder voor de afvoercapaciteit. Ook is het in het geval van duikers van belang dat er vrije hoogte boven het peil aanwezig is om ophoping van kroos te voorkomen ter voorkoming van verstikking van het water.

p18 stimuleren ontstening particulier terrein en vergroenen schoolpleinen = top

p21 Bij kwel is het van belang te vermelden dat de kwel hoge concentraties nutriënten bevat die daardoor in het oppervlaktewater komen en leiden tot meer algengroei, een slecht doorzicht en daardoor tot een matige ecologie in het oppervlaktewater. Om de kwaliteit te borgen moet relatief veel worden doorgespoeld.

p22 Daarnaast onderzoekt de gemeente samen met het hoogheemraadschap waar er mogelijkheden zijn om lange duikers in de stad open te maken, waardoor er meer oppervlaktewater ontstaat. Hierdoor ontstaan er ook alternatieve routes voor de verversing van het water. Dit komt de waterkwaliteit ten goede.

Opmerking: in het kader van het watergebiedsplan/KRW wordt dit inderdaad onderzocht. In de SSA is

daarnaast het volgende afgesproken:

1. Er is een gezamenlijke afspraak gemaakt om ervoor te zorgen dat het gemeentelijk onderhoud van duikers qua planning samenvalt met het baggeren van watergangen.

2. Bij vervanging van lange duikers wordt gestreefd naar het realiseren van open water. Daar waar het niet mogelijk is om een duiker te vervangen door open water wordt gestreefd naar het realiseren van duikers met voldoende lucht (open ruimte boven het water in de duiker). Ook wordt afgewogen of een duiker kan worden uitgevoerd met een ecologisch voorziening om migratie van kleine zoogdieren mogelijk te maken.

p26 In paragraaf 6.3 wordt gesproken over foutieve lozingen. Waarschijnlijk wordt hier verwezen naar foute aansluitingen bijvoorbeeld een lozing vanuit een schuurtje in de tuin op het schoonwaterriool. Er ligt hier een relatie met recreatie maar uiteraard ook met ecologie als beschreven in 5.3 (natuur en biodiversiteit). Naast het beperken van foutieve lozingen zou ook gedacht kunnen worden aan het opsporen daarvan bijvoorbeeld om de verspreiding van bioresistente bacteriën in oppervlaktewater te verminderen.

In 6.3. is ook de hengelsport genoemd. In de SSA hebben wij opgenomen dat Rijnland en Zoetermeer de KRW-doelen voor vis en het gemeentelijk visbeleid nader met elkaar zullen afstemmen. Dit hangt ook samen met 5.3

p28 In 7.2 wordt gesproken over het goed omgaan met de riolering. Naast het wegspoelen van verfresten, vet, medicijnen en toiletdoekjes die niet in het riool thuis horen is in de SSA aandacht gevraagd voor make up waarin microplastics zijn verwerkt. Hierover willen wij nog graag nader overleg voeren samen met Delfland.

Overall: de afspraken in de SSA dienen goed in dit plan te worden opgenomen.

Opmerkingen Bijlagen:

P4 capaciteit HWA Harnaschpolder/Meerzicht die gecontroleerd/doorgerekend wordt; liggen hier ook de (te) lange duikers? (bij Zoetermeer onder de categorie rioolstelsel ingedeeld)

P5 opstellen van een aansluitverordening danwel onderdeel omgevingsplan in 2022; geldt 50 mm berging particulieren alleen voor nieuwbouw of ook voor bestaande bouw? -groene daken ipv bergingseis….is dat wel gelijkwaardig? Misschien beter groene daken inzetten om bergingseis in te vullen?

P9 tekstueel: ‘en’ de zuivering (awzi’s)

Par 2.1 gehanteerde methode is de DoFeMaMe-methode, echter staat in de alinea eronder dat hiervan wordt afgeweken vanwege de bredere kijk op het watersysteem.. tegenstrijdigheid.

par 2.3 check afwijkende toetsing.

P13 in kolom toetsing en onder stelsel-typen: gemengd stelsel wordt langzaam omgebouwd; wil dit zeggen dat de bestaande buis in gebruik blijft als onderdeel van het gescheiden stelsel?

P14 toepassen van verschillende kleuren buizen om foutaansluitingen te voorkomen is ook heel goed!

P15 Iba’s: er is gekozen voor drukriolering, aanleg van nieuwe Iba’s is dus niet het beleid. Ook goede keuze!

P20 punt d) in principe wil je helemaal geen oppervlaktewater dat via de overstortdrempel het rioolstelsel inloopt! Dus niet ‘bij voorkeur’. Er staat hier wel nadere toetsing voor ingepland, dat is goed! P29 meekoppelkansen (integrale aanpak) benutten is heel goed.

P31 hierop staat dat er niet met een calamiteitenplan wordt gewerkt. Van mijn collega begreep ik dat er in het verleden aggregaten paraat stonden om ingezet te worden bij een calamiteit. Deze aggregaten zijn tegenwoordig gekoppeld aan bepaalde assets, waardoor ze niet zomaar vrij ingezet kunnen worden bij een calamiteit. Is de gemeente Zoetermeer zich hiervan bewust?

P33 uitv.prog. DPRA: verbeterpunten voor het hydraulisch functioneren van de riolering: worden hierin ook de (te) lange duikers betrokken?

P33 opstellen nieuwe aansluitverordening: komt hier ook het buitengebied ter sprake en wat de procedure is bij Iba’s; wie plaatst en beheert de Iba? Of is dit in Zoetermeer niet van toepassing?

P33 opstellen nieuwe hemelwaterverordening: 50 mm berging particulieren, is dat alleen voor nieuwbouw of ook voor bestaande bouw? En groene daken ipv bergingseis….is dat wel gelijkwaardig? Misschien beter groene daken stimuleren om bergingseis in te vullen? Of iets met een subsidieregeling optuigen ter stimulering voor bestaande woningen. Gemeente Leiden en Den Bosch hebben goede voorbeelden van hoe een afkoppelverordening eruit zou kunnen zien; wellicht een idee om daar gebruik van te maken. 4

P34 1 hoofdgemaal dat onderhouden wordt door Delfland (Awtg Rokkeveenseweg?). Waarom wordt Awtg Meerzicht van Rijnland niet genoemd (en eventueel noodgemaal Oostergo)? Optimalisatie van AWTG Rijnland in combinatie met finetunen gemeentelijke gemalen zou top zijn.

Einde opmerkingen.

We maken de openbare ruimte klimaatbestendig

We richten de openbare ruimte zo in dat we geen hittestress, droogtestress of wateroverlast creëren. En we zorgen ervoor dat we op plekken waar dit wel het geval is deze overlast laten afnemen. Vooral water en groen levert hieraan een grote bijdrage.

Waterberging Nieuwe DriemansPolder tussen Zoetermeer en Den Haag.

Het Hoogheemraadschap van Rijnland heeft een nieuwe waterberging tussen de gemeentes Den Haag, Leidschendam-Voorburg en Zoetermeer ontwikkeld. Deze berging is nodig om de veiligheid in deze regio te waarborgen. Wanneer er teveel water in het gebied komt, door bijvoorbeeld hevige regenval in combinatie met hoge waterstanden, kan de waterberging in werking worden gezet. Momenteel is de verwachting dat deze situatie zich slechts één keer in de zeven jaar voor doet.

Wanneer er geen inzet van de waterberging nodig is, doet het uitstekend dienst als natuur- en recreatiegebied.

Met de aanleg van de piekberging in de Nieuwe Driemanspolder verbetert de waterveiligheid in het hele Rijnlandse werkgebied en worden specifiek een aantal regionale knelpunten in het watersysteem rondom Zoetermeer en Den Haag aangepakt.

Aangroei

Verzameling van organismen die zich op de buiswand hebben vastgehecht of in slierten aan de buiswand hangen

Aansluitvergunning

Vergunning op grond van de aansluitverordening en de Wvo die wordt afgegeven door het zuiveringsschap voor de aansluiting op de rioolwaterzuiveringsinstallatie (RWZI)

Aantasting

Een wijziging van de structuur van de buiswand als gevolg van (bio)chemische of mechanische processen

Afkoppelen

Het actief scheiden van vuilwater en regenwater met als doel om het regenwater niet meer naar de RWZI te transporteren

Afvalwater

Alle water waarvan de houder zich met het oog op de verwijdering daarvan ontdoet, voornemens is zich te ontdoen of zich moet ontdoen (opmerking: hieronder wordt dus ook afvloeiend regenwater begrepen)

Afvoerend oppervlak

Het naar de riolering afwaterende oppervlak

Afzetting

Aankoeken van slib, vet en kalk op de buiswand; tevens afzetting van bodemmateriaal anders dan zand ter plaatse van een buisverbinding of scheur

Basisinspanning

Term die de waterkwaliteitsbeheerders gebruiken voor het aanduiden van de inspanningen die elke gemeente moet uitvoeren of uitgevoerd hebben om de vuiluitworp uit de riolering tot een bepaald niveau te reduceren

Basisrioleringsplan

Document (tekening + toelichting en berekeningen) met de huidige situatie van de riolering en de uit te voeren verbeteringsmaatregelen

Beheer

Zie rioleringsbeheer

Bemalingsgebied

Een rioleringsgebied waaruit het afvalwater door een gemaal wordt verwijderd

Beoordelen

het toetsen van een parameter aan de bijbehorende maatstaf en het geven van een oordeel over de uitkomsten van de toetsing

Bergbezinkvoorziening

Reservoir voor de tijdelijke opslag van afvalwater waarin tevens slibafzetting plaatsvindt met een voorziening om het slib te kunnen verwijderen en waaruit overstorten kunnen plaatsvinden

Berging

De inhoud van de riolering uitgedrukt in m3 of mm

Bergingsverlies

De vermindering van berging door permanente vulling in de riolering als gevolg van verzakkingen

Beslisboom aan- en afkoppelen verhard oppervlak

Hulpmiddel voor gemeenten en particulieren om verantwoorde beslissingen te nemen bij het aan- en afkoppelen van verhard oppervlak op wijk- en straatniveau

Classificatie

De indeling van toestandsaspecten in klassen

Controleren

Controle, toezicht houden op (bijvoorbeeld op de naleving van voorschriften, op het beheer van een zaak, op de werking van een machine

Droogweerafvoer (dwa)

De hoeveelheid afvalwater die per tijdseenheid in een droogweersituatie via het rioolstelsel wordt afgevoerd

dwa-rioolstelsel

Zie vuilwaterrioolstelsel

Emissiespoor

Onderdeel van het tweesporenbeleid van waterkwaliteitsbeheerders gericht op het tot een bepaald niveau terugbrengen van de emissies (vuiluitworp) uit een rioolstelsel, ongeacht de werkelijke waterkwaliteit

Externe overstort

Rioolput voorzien van een overstortdrempel die loost buiten het in beschouwing genomen rioolstelsel, meestal op oppervlaktewater

Gemengd rioolstelsel

Rioolstelsel, waarbij afvalwater inclusief ingezamelde neerslag door 1 leidingstelsel wordt getransporteerd

Gescheiden rioolstelsel

Rioolstelsel, waarbij afvalwater exclusief neerslag door een leidingstelsel wordt getransporteerd en neerslag door een afzonderlijk leidingstelsel rechtstreeks naar oppervlaktewater wordt afgevoerd

Hydraulisch

Waarbij van de leer van de praktische toepassing van waterbeweging gebruik wordt gemaakt

Hydraulische berekening

Het door rekenen bepalen van het hydraulisch functioneren van een rioolstelsel

Infiltratieriool/ IT-riool

Rioolbuis die ontworpen en aangelegd is om hemelwater in de bodem te brengen, waarna het in de bodem kan infiltreren

Ingrijpmaatstaf

Grenstoestand waarbij ingrijpen in de actuele toestand noodzakelijk is en waarbij maatregelen moeten worden opgesteld

Inspectie

Het waarnemen, herkennen en beschrijven van de toestand

Maatstaf

Grenswaarde (getalsmatig) op basis waarvan geconcludeerd wordt of aan een functionele eis wordt voldaan

Onderhoud

Herstel van het oorspronkelijke functioneren, waarbij de toestand van objecten ongewijzigd gehandhaafd wordt

Onderzoek

Het verzamelen, ordenen, analyseren en verwerken van gegevens, zodanig dat informatie kan worden afgeleid over de toestand en het functioneren van de buitenriolering

overstorting

De lozing van afvalwater via een overstortdrempel naar oppervlaktewater

Overstortput

Rioolput voorzien van een overstortdrempel

Randvoorziening

Vloeistofdichte voorziening als onderdeel van het rioolstelsel die als doel heeft de lozing van vuil uit het rioolstelsel op oppervlaktewater te verminderen

Regenwaterriool

Riool alleen bestemd voor de inzameling en het transport van neerslag

Regenwaterrioolstelsel

Rioolstelsel alleen bestemd voor de inzameling en het transport van neerslag

Renovatie

Herstel van het oorspronkelijke functioneren, waarbij een ingrijpende toestandswijziging wordt doorgevoerd; evenaren technische staat van nieuwaanleg

Reparatie

Herstel van het oorspronkelijke functioneren, waarbij een beperkte toestandswijziging wordt doorgevoerd

Riolering

Het samenstel van riolen, rioolputten en bijbehorende voorzieningen voor de inzameling en het transport van afvalwater

Rioleringsbeheer

Zorg voor het functioneren van de buitenriolering

Riool

Samenstel van buizen tussen twee putten bestemd voor de inzameling en/of het transport van afvalwater

Rioolput

Constructie toegang gevend tot het rioolstelsel (te herkennen aan gietijzeren deksels in de weg)

Rioolwaterzuiveringsinrichting

Het totaal van de grond, gebouwen en apparatuur voor de zuivering van afvalwater (RWZI)

Rwa riool/ rwa rioolstelsel

Zie regenwaterrioolstelsel

Verbeterd gescheiden rioolstelsel

Gescheiden rioolstelsel met voorzieningen waardoor de neerslag slechts bij wat grotere regenbuien naar oppervlaktewater wordt afgevoerd. Het meest vervuilde deel van de neerslag wordt 'geborgen' in de riolering en naar de zuivering afgevoerd.

Verbeteren

Het aanpassen van het oorspronkelijke functioneren

Vervangen

Herstel van het oorspronkelijke functioneren, waarbij het bestaande object wordt verwijderd en een nieuw gelijkwaardig object wordt teruggeplaatst

Visuele inspectie

Het op directe wijze dan wel op indirecte wijze via optische hulpmiddelen inspecteren van de toestand

Vrijverval riool

Riool waardoor afvalwater door middel van de zwaartekracht wordt getransporteerd

Vuilemissie

Zie vuiluitworp

Vuiluitworp

Het totaal aan stoffen (niet zijnde water) geloosd uit een rioolstelsel op het oppervlaktewater via overstorten. Hierbij kan gedacht worden aan biologisch afbreekbare stoffen die bij afbraak in het water zuurstof verbruiken (BZV), aan stikstof en fosfaten en aan zware metalen

Vuilwaterriool

Riool alleen bestemd voor de inzameling en het transport van huishoudelijk en bedrijfsafvalwater, niet zijnde neerslag

Vuilwaterrioolstelsel

Rioolstelsel voor de inzameling en het transport van huishoudelijk en bedrijfsafvalwater, niet zijnde neerslag

Waarschuwingsmaatstaf

Grenstoestand waarbij de actuele toestand discutabel is en nader onderzoek nodig is

Wadi

Systeem voor hemelwater berging en afvoer door infiltratie en/of drainage

Waterkwaliteitsdoelstelling

Doelstelling voor de kwaliteit van een oppervlaktewater nodig om dat water een bepaalde functie te kunnen laten vervullen

Water op straat

Het optreden van waterstanden boven maaiveldniveau

Wateroverlast

Het optreden van waterstanden boven maaiveldniveau waarbij hinder of schade wordt ondervonden

Wortel ingroei

De wortels van bomen of planten, die door voegen, scheuren of via gebouw- of kolkaansluitingen het riool zijn ingegroeid

Zandinloop

Het intreden van zand via buisverbindingen of scheuren

Afsluitende laag

Laag in de bodem die zo wordt genoemd vanwege zijn eigenschap dat hij grondwater slecht doorlaat

DINO

Digitale Informatie Nederlandse Ondergrond, een direct benaderbare databank voor grondwatergegevens in beheer bij TNO Grondwater en Geo-Energie in Delft

Doorlatendheid

Het vermogen van de grond om water en/of lucht door te laten

Drainage

De afvoer van water over en door de grond en door het waterlopenstelsel

Drooglegging

De afstand tussen het oppervlaktewaterpeil en het maaiveld

Freatisch grondwater

Het grondwater in de bovenste bodemlaag, dat (indirect) in contact staat met de atmosfeer. De freatische grondwaterstand is een andere term voor grondwaterspiegel

Geohydrologie

De leer van de grondwaterstroming en de -dynamiek in samenhang met de structuur en de opbouw van de ondergrond.

GHG

Gemiddeld hoogste grondwaterstand. Dit is het gemiddelde van de drie hoogste grondwaterstanden van de afgelopen 8 jaren, gebaseerd op maandelijkse metingen.

Grondwater

Water beneden het grondoppervlak, meestal beperkt tot het water beneden de Grondwaterspiegel

Grondwaterisohypse

Hoogtelijn voor de grondwaterstand of voor de stijghoogte van het grondwater. Een grondwater isohypsenkaart geeft met lijnen (isohypsen) punten aan met gelijke stijghoogte. De kaart geeft onder andere informatie over de stromingsrichting van het grondwater

Grondwateronderlast

Problemen die zich voordoen als gevolg van lage grondwaterstanden. Bijvoorbeeld aantasting van houten funderingen als gevolg van droogstand

Grondwateroverlast

Wateroverlast door hoge grondwaterstanden. Bijvoorbeeld plasvorming op binnenterreinen of vocht in kruipruimten

Infiltratie

Intreding van water in de bodem, sponswerking van de bodem

Kruipruimte

Ruimte onder de begane grond vloer in gebruik voor het bereiken van leidingen voor inspectie, onderhoud of reparatie, en voor ventilatie van de vloer en eventuele houten constructiedelen onder de woning

Kwel

Het uittreden van grondwater

Ontwatering

De afvoer van water uit percelen over en door de grond en eventueel door drains, kleine sloten en greppels naar een stelsel van grote waterlopen, met als functie afwatering

Ontwateringsdiepte

De afstand tussen de hoogste grondwaterstand tussen twee ontwateringsmiddelen (sloot, drain) en het maaiveld.

Onverzadigde zone

Deel van de grond boven de grondwaterspiegel, waarin de bodemporiën zowel water als lucht bevatten. De verzadigde zone is het deel waar de poriën geheel gevuld zijn met water.

Opbolling

Het maximale hoogteverschil tussen de grondwaterspiegel en de waterstand in de drainagebuizen en/of watergangen

Peilbuis

Algemene term voor een buis of soortgelijke constructie met een kleine diameter waarin een grondwaterstand c.q. stijghoogte kan worden gemeten

REGIS

Regionaal Geohydrologisch Informatiesysteem, een interactief informatiesysteem dat beschikt over voor het waterbeheer relevante en actuele gegevens. REGIS wordt beheerd door TNO.

Stijghoogte

Hoogte boven een referentievlak tot waar het water in een peilbuis stijgt. Deze stijghoogte is afhankelijk van de druk van het grondwater ter plaatse van de opening onder in de peilbuis.

Wadi

Voorziening voor de opvang, berging en afvoer van neerslag. In een komvormige greppel kan het regenwater infiltreren. Vervolgens kan infiltratie naar het grondwater plaatsvinden of afvoer via een drain.

Zetting

Bodemdaling als gevolg van inklinking, van krimp, door de bouw van kunstwerken, het ophogen van de grond of het aanbrengen van andere materialen.