Treasurystatuut gemeente Harderwijk 2023

Artikel 1: Begrippenkader

• a.

  daggeld(lening): opgenomen of uitgezette middelen voor onbepaalde tijd die dagelijks gewijzigd kunnen worden;

• b.

  deelneming: financieren van (geld beschikbaar stellen voor) een onderneming om daarmee invloed uit te kunnen oefenen in het beleid van die onderneming. De deelneming is risicodragend. Zij heeft tot doel om tot samenwerking te komen.

• c.

  derivaten: beleggingsinstrumenten die hun waarde ontlenen aan de waarde van een ander goed, zoals aandelen en olie. Het andere goed wordt ook wel de onderliggende waarde genoemd. De voornaamste soorten derivaten zijn opties, futures, swaps en forwards. Financiële derivaten worden gebruikt om risico’s te verkleinen of juist te speculeren. Dit laatste is niet toegestaan;

• d.

  deposito: geldbedrag dat aan een financiële instelling wordt toevertrouwd voor een bepaalde periode tegen een bepaalde rentevergoeding. Gedurende de afgesproken periode kan niet vrij over dat geld worden beschikt;

• e.

  duurzaam (ethisch) bankieren: een vorm van bankieren in waarbij expliciet aandacht wordt gegeven aan het milieu, de sociale gevolgen en de ethische aspecten van de investeringen en leningen. Winst is bij ethisch bankieren niet het belangrijkste criterium. Het is meer de bedoeling om te investeren in duurzame projecten en bepaalde onethische praktijken (bijvoorbeeld wapenhandel, extreme bonussen, etc.) uit te sluiten;

• f.

  EER-toezicht: toezicht binnen de Europese Economische Ruimte. De Europese Economische Ruimte (EER) werd opgericht in 1994 en heeft als doel om de EU-bepalingen inzake haar interne markt uit te breiden naar de landen van de Europese Vrijhandelsassociatie (EVA).

• g.

  financiering: het aantrekken van benodigde financiële middelen voor een periode van minimaal één jaar. Deze middelen kunnen bestaan uit zowel eigen vermogen als vreemd vermogen;

• h.

  geld- en kapitaalmarkt: de markt waarin financiële transacties plaatsvinden. Op de geldmarkt vinden transacties plaats met een looptijd korter dan twee jaar. De kapitaalmarkt is de markt waar middelen met een lange looptijd worden uitgezet en aangetrokken.

• i.

  geldstromenbeheer: al die activiteiten die nodig zijn om liquiditeiten te transfereren zowel binnen de organisatie zelf als tussen de organisatie en derden (betalingsverkeer);

• j.

  integrale (of totaal-)financiering: dit houdt in dat niet voor elke investering een afzonderlijke lening wordt afgesloten. Investeringen worden gefinancierd uit het totaal beschikbare eigen vermogen en het lang vreemd vermogen (voorzieningen en aangetrokken leningen met een looptijd langer dan 1 jaar).

• k.

  kasgeldleningen: niet verhandelbare leningen voor een vast bedrag en voor een vaste periode (van maximaal twee jaar) tegen een vooraf overeengekomen rentepercentage;

• l.

  kasgeldlimiet: de kasgeldlimiet begrenst de omvang van de korte financiering (korter dan één jaar) tot een percentage van het begrotingstotaal bij aanvang van het jaar op basis van de wet Fido. Het percentage is vastgesteld in de Uitvoeringsregeling Financiering decentrale overheden (Ufdo). Het geldend percentage voor gemeenten is 8,5%;

• m.

  koersrisico: het risico dat de financiële activa van de organisatie in waarde verminderen door negatieve koersontwikkelingen;

• n.

  krediet in rekening courant: een zakelijk krediet met een vrij opneembaar bedrag. Hiermee kan rood gestaan worden op de betaalrekening. Binnen de afgesproken limiet kan geld opgenomen en bijgestort worden wanneer dat nodig is;

• o.

  liquiditeitsplanning: een gestructureerd overzicht van de toekomstige ontvangsten en uitgaven ingedeeld naar aard en tijdseenheid;

• p.

  liquiditeitspositie: omvat het totaal van de rekening-courantsaldi, kasgeld- en daggeldleningen opgenomen (og) en uitgeleend geld (ug);

• q.

  obligatie: verhandelbaar bewijs van deelneming in een geldlening, met een vaste nominale waarde waarover een, meestal vaste, rente wordt betaald. Na verloop van de looptijd wordt de geldlening afgelost;

• r.

  onderhandse leningen: leningen waarbij de geldgever (aanbieder) en de geldnemer (vrager) rechtstreeks met elkaar onderhandelen over de voorwaarden van een krediet;

• s.

  prudent karakter: het nadrukkelijk niet toestaan van het aangaan van financiële transacties met als oogmerk om die financiële waarden te zijner tijd met winst te verkopen. Bankachtige activiteiten – het aantrekken en uitzetten van middelen met als doel het genereren van ontvangsten – zijn als gevolg van deze bepaling verboden;

• t.

  rating: een beoordeling van de kredietwaardigheid van een persoon, bedrijf of land. Een rating geeft een indicatie van het risico op non-betaling;

• u.

  renterisico: het gevaar van ongewenste veranderingen van de (financiële) resultaten van de gemeente door rentewijzigingen;

• v.

  renterisiconorm: norm voor het beheersen van de renterisico’s bij herfinanciering. De norm is een bedrag ter grootte van een percentage van het begrotingstotaal bij aanvang van het jaar op basis van de wet Fido. Het percentage is vastgesteld in de Uitvoeringsregeling Financiering decentrale overheden (Ufdo). Het geldend percentage voor gemeenten is 20%;

• w.

  rentetypische looptijd: het deel van de totale looptijd van een geldlening, waarvoor op basis van de voorwaarden van de geldlening de rente vastligt. Zo heeft een hypotheek met een totale looptijd van dertig jaar, maar waarvoor de rente voor tien jaar vastligt, een rentetypische looptijd van tien jaar.

• x.

  rentevisie: toekomstverwachting over de renteontwikkeling;

• y.

  Ruddo: de Regeling uitzettingen en derivaten decentrale overheden

• z.

  treasuryfunctie: de treasuryfunctie omvat alle activiteiten die zich richten op het besturen en beheersen van, het verantwoorden over en het toezicht houden op de financiële vermogenswaarden, de financiële stromen, de financiële posities en de hieraan verbonden risico’s.

  De treasuryfunctie bestaat uit vier deelfuncties:

  • –

    risicobeheer;

  • –

    gemeentefinanciering;

  • –

    kasbeheer;

  • –

    debiteuren- en crediteurenbeheer;

• aa.

  Ufdo: de Uitvoeringsregeling financiering decentrale overheden

• bb.

  uitzettingen: het tijdelijk toevertrouwen van liquiditeiten aan derden tegen vooraf overeengekomen condities;

• cc.

  wet Fido: de Wet Financiering decentrale overheden;

Artikel 3: Algemene uitgangspunten deelnemingen

Deelnemingen worden alleen aangegaan in het kader van de uitoefening van de publieke taak, passend binnen het gemeentelijk beleid.

Artikel 4: Algemene uitgangspunten verstrekken leningen en garanties

Met betrekking tot risicobeheer gelden de volgende algemene uitgangspunten:

• 1.

  Leningen en garanties worden uitsluitend verstrekt in het kader van de publieke taak, passend binnen het gemeentelijk beleid. Vooraf wordt onderzoek gedaan naar de financiële positie, de kredietwaardigheid en de reputatie van de betrokken partij;

• 2.

  Leningen en garanties worden niet verstrekt voor het afdekken van exploitatietekorten;

• 3.

  De gemeente verstrekt uitsluitend leningen en garanties na goedkeuring door de gemeenteraad en alleen wanneer er geen eigen waarborgfonds voor de betreffende categorie bestaat waarnaar doorverwezen kan worden;

• 4.

  Een garantie heeft de voorkeur boven een lening;

• 5.

  Bij het verstrekken van leningen en garanties in het kader van de publieke taak worden zoveel mogelijk zekerheden geëist. Voorkeur gaat daarbij uit naar zekerheidstelling in de vorm van 1e recht van hypotheek.

Artikel 7: Aantrekken van gelden

Bij het aantrekken van financieringen gelden de volgende uitgangspunten:

• 1.

  Toegestane instrumenten bij het aantrekken van financieringen zijn daggeldleningen, kasgeldleningen, krediet in rekening courant en onderhandse leningen;

• 2.

  De gemeente vraagt offertes bij minimaal twee financiële instellingen alvorens een financiering wordt aangetrokken. Deze offertes worden door de gemeente schriftelijk vastgelegd;

• 3.

  De gemeente doet alleen zaken met financiële instellingen, waarvan voor zover bekend reputatie, imago en ethisch handelen onbesproken goed zijn;

• 4.

  Gekozen wordt voor de financiële instelling, waarbij de lening de laagste lasten oplevert;

• 5.

  Als aan te trekken leningen gekoppeld kunnen worden aan investeringen met een sociaal of milieu karakter, wordt tevens een offerte gevraagd aan een financiële instelling met een ethische doelstelling. Als de offerte van laatstbedoelde instelling niet meer dan 5 basispunten (0,05%) nadeliger is, wordt de transactie gegund aan deze financiële instelling;

• 6.

  Er worden geen leningen aangegaan met het doel te anticiperen op verwachte toekomstige rentestijgingen.

Artikel 8: Relatiebeheer

De gemeente beoogt gunstige c.q. marktconforme condities voor af te nemen financiële diensten te realiseren. Hierbij gelden de volgende uitgangspunten:

• 1.

  Financiële instellingen (krediet-, beleggings-, effecteninstellingen, verzekeraars en pensioenfondsen) dienen onder Nederlands toezicht of anderszins EER-toezicht te vallen, zoals De Nederlandsche Bank en de Verzekeringskamer;

• 2.

  Tussenpersonen dienen geregistreerd te staan bij de Autoriteit Financiële Markten (AFM) en daarvan een vergunning als makelaar te hebben ontvangen.

Artikel 9: Betalingsverkeer

De gemeente beperkt de kosten van het geldstromenbeheer als volgt:

• 1.

  De gemeentelijke liquiditeiten worden zoveel mogelijk geconcentreerd bij één bank, waarbij het betalingsverkeer zoveel mogelijk elektronisch uitgevoerd wordt;

• 2.

  De liquiditeitspositie wordt afgestemd op de liquiditeitsplanning. Hierbij wordt erop toegezien dat de liquiditeitspositie voldoende is om tijdige nakoming van verplichtingen te kunnen garanderen.

Artikel 10. Uitgangspunten administratieve organisatie en interne controle

Voor de treasuryfunctie gelden de volgende algemene uitgangspunten op het gebied van administratieve organisatie en interne controle:

• 1.

  De verantwoordelijkheden en bevoegdheden van treasury-activiteiten zijn op eenduidige wijze schriftelijk vastgelegd;

• 2.

  Bevoegdheden zijn via mandaat nader schriftelijk vastgelegd;

• 3.

  Bij de uit te voeren treasury-activiteiten is functiescheiding doorgevoerd met als belangrijkste voorwaarden:

  • a.

    iedere transactie wordt door minimaal twee functionarissen geautoriseerd (het vier-ogen-principe);

  • b.

    de uitvoering en de registratie in de financiële administratie geschieden door afzonderlijke functionarissen;

  • c.

    de uitvoering en de controle geschieden door afzonderlijke functionarissen.

Artikel 11. Verantwoordelijkheden en bevoegdheden

De verantwoordelijkheden en bevoegdheden met betrekking tot de treasuryfunctie van de gemeente staan in de onderstaande tabel gedefinieerd.