Financiële verordening 2023

1. De raad stelt met de begroting een programma-indeling vast.

2. De raad stelt per programma vast:

• a.

  de beoogde maatschappelijke effecten;

• b.

  de wijze waarop gestreefd wordt die effecten te bereiken;

• c.

  het totaal van baten en het totaal van lasten.

3. Het BBV schrijft een aantal paragrafen verplicht voor. De raad stelt vast over welke onderwerpen hij eventueel in extra paragrafen kaders wil stellen en geïnformeerd wil worden.

4. Het college draagt zorg voor het verzamelen en vastleggen van gegevens over de maatschappelijke effecten en van de wijze waarop de maatschappelijke effecten worden bereikt, opdat de doeltreffendheid en doelmatigheid van het beleid zoals vastgesteld door de raad, kunnen worden getoetst en er verantwoording over kan worden afgelegd.

1. Bij de begroting en de jaarstukken wordt van elk programma in elk geval het totaal van baten en van lasten weergegeven en de reservemutaties.

2. In de begroting en de jaarstukken wordt een financieel overzicht opgenomen met een verdeling naar taakvelden.

3. In de begroting en de jaarstukken wordt per programma inzicht gegeven in de incidentele baten en lasten groter dan € 500.000. Deze worden voorzien van een toelichting.

4. In de begroting wordt rekening gehouden met de benodigde investeringsruimte voor vervangingsinvesteringen en benoemde uitbreidingsinvesteringen.

5. In de jaarrekening wordt inzicht gegeven in het verloop van geautoriseerde budgetten voor uitbreidingsinvesteringen.

6. In de jaarstukken legt het college verantwoording af aan de raad over de uitvoering van de begroting. In de programmaverantwoording, die is opgenomen in de jaarstukken, wordt in ieder geval ingegaan op:

• a.

  de in de begroting genoemde kengetallen en/of indicatoren;

• b.

  de realisatie van de in de begroting genoemde doelstellingen;

• c.

  de realisatie van de in de begroting genoemde prestaties;

• d.

  de gerealiseerde financiële resultaten.

1. Het college biedt voor het opstellen van de begroting aan de raad een Voorjaarsnota aan met de kaders van de begroting voor het volgende begrotingsjaar en het meerjarenperspectief. In overleg met de raad kan hiervan worden afgeweken.

2. In de begroting wordt een post onvoorzien opgenomen conform het BBV.

1. De raad autoriseert met het vaststellen van de begroting de totale baten en de totale lasten per programma en het begrote saldo van de overhead als mede het overzicht van de algemene dekkingsmiddelen, heffing VPB en de post onvoorzien.

2. De raad autoriseert met het vaststellen van de begroting budgetruimte voor vervangingsinvesteringen en investeringsruimte voor uitbreidingsinvesteringen. Concreet begroten we kapitaallasten voor vervangingsinvesteringen en een reservering kapitaallasten voor uitbreidingsinvesteringen.

3. Vervangingsinvesteringen kunnen jaarlijks binnen de daartoe begrote ruimte worden doorgevoerd na het vaststellen van de begroting. In de begroting worden de hiervoor begrote kapitaallasten opgenomen. Deze worden in de begroting jaarlijks geïndexeerd.

4. Voor uitbreidingsinvesteringen:

• a.

  > € 5 miljoen wordt vooraf aan de raad een apart investeringsbudget aangevraagd voor onderzoeks- en voorbereidingswerkzaamheden. In een later stadium (programma of ontwerpfase) wordt een voorstel voor een investeringsbudget aan de raad voorgelegd;

• b.

  > € 5 miljoen wordt tevens een externe toets uitgevoerd op het begrote budget;

• c.

  Na akkoord door de raad op een uitbreidingsinvesteringsbudget worden, bij een gefaseerde of vertraagde uitvoering, zowel de begrote reservering kapitaallasten als het investeringsbudget zelf jaarlijks geïndexeerd bij de begroting.

5. Het college draagt er zorg voor dat:

• a.

  de lasten en baten eenduidig zijn toegewezen aan de taakvelden;

• b.

  de exploitatiebudgetten en de begrote investeringsruimte passen binnen de kaders waarmee de raad in de Voorjaarsnota bedoeld in artikel 4, heeft ingestemd.

6. Het college legt voor investeringen die niet in de begroting zijn opgenomen voorafgaande aan het aangaan van de verplichtingen een voorstel voor een investeringskrediet aan de raad voor.

7. Bij een investering van € 5 miljoen en hoger informeert het college de raad ook over de impact van desbetreffende investering op de netto schuldquote.

1. In het kader van reguliere informatieplicht meldt het college in de TURAP:

• a.

  te verwachten afwijkingen groter dan € 300.000 op toegekende budgetten, op taakveldniveau;

• b.

  te verwachten afwijkingen groter dan € 300.000 op toegekende budgetten voor uitbreidingsinvesteringen;

2. In het kader van actieve informatieplicht informeert het college de raad, bij urgente zaken, middels een separaat voorstel of informatiebrief. Hiervan is sprake als er een zodanig ingrijpende afwijking is dat er niet gewacht kan worden op de Turap of Jaarrekening. Dat kan een omvangrijke financiële afwijking zijn die tevens dwingt tot bijstelling van beleid, maar ook een kleinere financiële afwijking die een politieke dimensie heeft waarvan het college de raad direct op de hoogte wil stellen. Dit geldt onder meer daar waar een onvoorziene financiële afwijking zich voordoet boven de grens van € 500.000.

3. Het college legt in de begroting (of bij uitzondering separaat) aan de raad voorstellen voor indien zij inhoudelijk bestaand beleid wil wijzigen, voorstellen wil doen voor nieuw beleid, of als bestaand beleid niet langer binnen de bestaande financiële kaders uitgevoerd kan worden, conform uitwerking in bijlage 2.

4. Het college legt bij een wijziging van bijdragen van derden in een project of investering, waarbij voor de raad sprake is van een keuzemogelijkheid, dit voor aan de raad in de begroting of tussentijds, tenzij dit lager is dan € 300.000.

1. Het college informeert de raad door middel van tenminste één tussentijdse rapportage (TURAP) over de realisatie van de begroting van het lopende boekjaar.

2. De informatievoorziening sluit aan bij de programma-indeling van de begroting.

3. De informatievoorziening gaat in op afwijkingen, zowel wat betreft de doelen, de geleverde prestaties (output), de beheersing van de risico’s als ook het saldo van de baten en lasten (input) conform artikel 6 lid 1, de beoogde toevoegingen en onttrekkingen aan reserves en de voorziene afwijkingen op toegekende budgetten voor uitbreidingsinvesteringen en grondexploitaties.

1. Het college verstrekt bij de jaarstukken een rechtmatigheidsverantwoording, conform het BBV. In de rechtmatigheidsverantwoording wordt het totaal aan afwijkingen opgenomen. Het betreft hier fouten en onduidelijkheden, ieder afzonderlijk, ten aanzien van het begrotings-, voorwaarden- en misbruik- en oneigenlijk gebruik criterium die boven de door de raad vastgestelde verantwoordingsgrens uitkomen.

2. Ontbrekende afrekeningen waarvoor aannemelijk is dat het college na afronding van de jaarstukken een onderbouwing voor de rechtmatigheid kan verstrekken, leiden niet tot een afwijking en worden niet opgenomen in de rechtmatigheidsverantwoording.

3. Overschrijdingen van de begroting inclusief de vastgestelde begrotingswijzigingen, die een van de volgende oorzaken hebben, worden niet meegenomen in het rechtmatigheidsoordeel:

• a.

  Begrotingsoverschrijdingen, op taakveldniveau, die kleiner zijn dan € 300.000;

• b.

  Begrotingsoverschrijdingen als gevolg van onvoorzienbare verplichte uitgaven;

• c.

  Begrotingsoverschrijdingen als gevolg van artikel 175 van de Gemeentewet (oproer, wanordelijk- heden, rampen of zware ongevallen of vrees daartoe);

• d.

  Begrotingsoverschrijdingen als gevolg van onvoorziene situaties binnen de kaders en limieten van artikel 6 lid 1 van deze verordening en binnen de vastgestelde beleidskaders door de raad;

• e.

  Begrotingsoverschrijdingen waarbij de hogere kosten gedekt worden door hogere opbrengsten en waarbij tussen kosten en opbrengsten een direct verband bestaat;

• f.

  Begrotingsoverschrijdingen, waarover het college reeds expliciet verantwoording heeft afgelegd;

• g.

  Begrotingsoverschrijdingen die passen binnen de vastgestelde kaderstelling van de grondexploitaties.

1. Immateriële en materiële vaste activa worden annuitair afgeschreven volgens de termijnen zoals vermeld in bijlage 1, afschrijvingsbeleid. Uitzondering hierop is onderwijshuisvesting waar we de lineaire afschrijvingsmethode hanteren.

2. Op gronden en terreinen wordt niet afgeschreven, tenzij deze deel uitmaken van een investering met maatschappelijk nut (bijvoorbeeld gronden die aangekocht worden ten behoeve van de aanleg van een weg).

3. Kosten voor het afsluiten van geldleningen worden direct ten laste van de exploitatie gebracht.

4. Een saldo voor agio of disagio wordt lineair in maximaal vijf jaar afgeschreven.

5. Investeringen tot en met een bedrag van € 50.000 worden niet geactiveerd.

6. Bijdragen van de gemeente aan activa van derden worden niet geactiveerd, tenzij de raad besluit om in een individueel geval hiervan af te wijken.

7. Bij investeringen wordt begonnen met afschrijven in het jaar volgend op de ingebruikname.

1. In de begroting en de jaarrekening vindt geen toerekening van rente over de reserves en voorzieningen aan de programma's plaats.

2. Het college biedt de raad minimaal een keer in de vier jaar een nota reserves en voorzieningen ter vaststelling aan. Deze nota behandelt in ieder geval de kaders voor:

• a.

  de vorming en besteding van reserves;

• b.

  het doel, de voeding, maximale hoogte, looptijd en vrijval van bestemmingsreserves;

• c.

  de vorming en besteding van voorzieningen.

1. Voor het bepalen van de geraamde kostprijs van rechten en heffingen, waarmee kosten in rekening worden gebracht, en van de geraamde kostprijs van goederen, werken en diensten die worden geleverd aan overheidsbedrijven en derden, wordt een extracomptabel stelsel van kostentoerekening gehanteerd. De kostprijs bestaat uit de directe kosten, de overheadkosten en de rente die toegerekend wordt aan de vaste activa.

2. Bij de directe kosten worden betrokken de bijdragen aan en onttrekkingen van voorzieningen voor de noodzakelijke vervanging van de betrokken activa en de afschrijvingskosten van de in gebruik zijnde activa. Voor de rechten en heffingen waarmee kosten in rekening worden gebracht, worden daarbij ook de compensabele belasting over de toegevoegde waarde (BTW) en de gederfde inkomsten van het kwijtscheldingsbeleid betrokken.

3. De directe loonkosten ten behoeve van het primaire proces worden op basis van tijdsbesteding toegerekend aan de producten. De overheadkosten worden onder andere in de volgende gevallen via een opslag op de directe loonkosten toegerekend aan de producten:

• a.

  Grondexploitaties;

  De opslag voor overhead wordt intracomptabel toegerekend.

• b.

  Specifieke uitkeringen, subsidies, vennootschapsbelasting, voor de kostprijs van rechten en heffingen en voor de kostprijs van goederen, werken en diensten. De opslag voor overhead wordt extracomptabel toegerekend.

4. Voor de toerekening van overheadkosten wordt uitgegaan van een opslag over de toerekenbare uren. Deze opslag wordt bepaald door de totale begrote overheadkosten te delen door de totale directe begrote uren.

5. De omslagrente wordt vastgesteld conform de voorschriften van het BBV.

6. Bij het verstrekken van een lening wordt voor de bepaling van het rentepercentage uitgegaan van een marktconform tarief.

7. In afwijking van het eerste lid worden bij vennootschapsbelastingplichtige activiteiten en grondexploitaties alleen de rentekosten voor de inzet van vreemd vermogen aan de kostprijs toegerekend. Hierbij wordt uitgegaan van het gewogen gemiddeld rentepercentage van de portefeuille leningen. Bij projectfinanciering worden de werkelijke rentekosten toegerekend.

1. Voor de levering van goederen, diensten of werken door de gemeente aan overheidsbedrijven en derden waarbij de gemeente in concurrentie met marktpartijen treedt, wordt ten minste de geraamde integrale kostprijs in rekening gebracht. Bij afwijking vanwege een publiek belang doet het college vooraf voor elk van deze activiteiten afzonderlijk een voorstel voor een raadsbesluit, waarin het publiek belang van de levering van de desbetreffende goederen, diensten of werken wordt gemotiveerd. Hierbij wordt verwezen naar het raadsbesluit van 5 juni 2014 waarin, met inachtneming van artikel 25h lid 5 en 6 van de Mededingingswet, is besloten een limitatief aantal economische activiteiten uit te zonderen van de verplichting om een integrale kostprijs in rekening te brengen.

2. Bij het verstrekken van leningen of garanties door de gemeente aan overheidsbedrijven en derden worden ten minste de geraamde integrale kosten in rekening gebracht. Bij afwijking vanwege een publiek belang doet het college vooraf een voorstel voor een raadsbesluit, waarin het publiek belang van de lening of de garantie wordt gemotiveerd.

3. Raadsbesluiten met de motivering van het publiek belang als bedoeld in de vorige leden zijn niet nodig als minder dan de integrale kostprijs in rekening wordt gebracht en sprake is van:

• a.

  het aanbieden van goederen of diensten aan andere overheden voor zover deze goederen of diensten zijn bestemd voor de uitoefening van een publiekrechtelijke taak;

• b.

  een bevoordeling van activiteiten in het kader van een bij wet opgedragen exclusief publiekrechtelijke taak;

• c.

  een bevoordeling van activiteiten in het kader van een toegekend bijzonder of uitsluitend recht waarvoor prijsvoorschriften gelden;

• d.

  een bevoordeling van sociale werkplaatsen voor zover op de activiteiten daarvan art. 5 Wet sociale werkvoorziening van toepassing is ;

• e.

  een bevoordeling van openbare scholen en openbare onderwijsinstellingen;

• f.

  een bevoordeling van publieke media-instellingen; en

• g.

  een bevoordeling die valt onder de reikwijdte van de staatssteunregels van het Werkingsverdrag van de Europese Unie en daarmee verenigbaar is.

1. Het college biedt de raad minimaal een keer in de vier jaar een nota risico management ter besluitvorming aan. Deze nota bevat het beleid en nadere regels over risicomanagement.

2. In de paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing bij de begroting en de jaarstukken neemt het college de verplichte onderdelen op grond van artikel 11 van het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten op. Ook wordt in deze paragraaf aandacht gegeven aan het vastgestelde beleid en de uitvoering daarvan.

1. Het college biedt de raad minimaal een keer in de vier jaar een strategisch assetmanagement plan (SAMP) ter besluitvorming aan. In dit plan wordt een vertaling gemaakt van de gemeentelijke ambities en doelstellingen naar prestaties en kaders voor het beheer van de openbare ruimte. Ook wordt aangegeven welke middelen hiervoor nodig zijn (met een doorkijk voor de langere termijn).

2. Het college biedt de raad minimaal een keer in de 5 jaar een Gemeentelijk Water- en Rioleringsplan aan. De raad stelt het plan vast. Dit plan geeft het kader weer voor het beoogde onderhoudsniveau, de planning van het onderhoud, de uitbreiding van de riolering en de kosten van het onderhoud.

3. Het college biedt de raad minimaal een keer in de vier jaar een Uitvoeringskader Vastgoed ter besluitvorming aan. Het kader bevat onder andere voorstellen voor het aan te houden onderhoudsniveau, het te hanteren huurprijsbeleid en het verkoopproces voor gemeentelijke gebouwen. Het college stelt op basis van dit kader jaarlijks een MeerjarenPlan Vastgoedexploitaties (MPV) op. Onderdeel daarvan is een meerjaren onderhoudsplan (MJOP) en een meerjaren investeringsplan (MIP). Dit MPV wordt ter informatie aan de raad aangeboden en dient als input voor de begroting.

1. Het college biedt de raad minimaal een keer in de vier jaar een nota verbonden partijen ter besluitvorming aan. De nota geeft kaders en richtlijnen voor de oprichting, vormgeving en de (sturings) relatie met verbonden partijen.

2. Bij de begroting en de jaarstukken neemt het college in de paragraaf verbonden partijen tenminste de verplichte onderdelen op grond van artikel 15 van het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten op. De beleidsrealisatie omtrent verbonden partijen wordt opgenomen in het bijbehorende programma waar de verbonden partij een bijdrage aan levert.

1. Het college biedt de raad jaarlijks, bij de behandeling van de begroting, een paragraaf grondbeleid aan. In deze paragraaf wordt in ieder geval ingegaan op:

• a.

  de visie op het grondbeleid in relatie tot de realisatie van de doelstellingen van de programma’s die zijn opgenomen in de gemeentelijke meerjarenbegroting; hierin komt het instrumentele karakter van het grondbeleid tot uitdrukking;

• b.

  een aanduiding van de wijze waarop de gemeente het grondbeleid uitvoert;

• c.

  een actuele prognose van de te verwachten resultaten van de totale grondexploitatie;

• d.

  een onderbouwing van de geraamde winstneming;

• e.

  beleidsuitgangspunten omtrent reserves voor grondexploitatie in relatie tot de risico’s die daaraan verbonden zijn.

2. In de paragraaf grondbeleid in het jaarverslag wordt gerapporteerd over de in de begroting aangegeven onderwerpen.

3. Jaarlijks biedt het college de raad de nota Meerjarenplan Grondexploitaties (MPG) ter besluitvorming aan. Het MPG geeft informatie over de actuele voortgang van de grondexploitaties. In het MPG wordt teruggekeken op het afgelopen jaar en vooruitgekeken naar de komende jaren. De te verwachten ontwikkelingen worden financieel vertaald. Tevens wordt een inschatting gemaakt van de risico’s.

4. Bij de TURAP biedt het college de raad een tussentijdse rapportage Grondbedrijf aan.

5. Het college draagt zorg voor een actuele nota grondbeleid die door de raad is vastgesteld. Op basis van dit beleid biedt het college de raad minimaal een keer in de vier jaar een uitvoeringskader grondbedrijf ter besluitvorming aan. Dit uitvoeringskader bevat in ieder geval nadere bepalingen voor:

• a.

  de begroting, nota MPG, tussentijdse informatievoorziening en de jaarrekening;

• b.

  de financiële organisatie van het Grondbedrijf;

• c.

  het instellen, samenvoegen, splitsen of opheffen en waardering van (sub)complexen en de inrichting van de exploitatiebegroting per (sub)complex;

• d.

  de financiering van het Grondbedrijf.

1. Deze verordening treedt in werking op 1 januari 2023 en in geval van vaststelling door de raad na deze datum werkt de verordening terug tot en met 1 januari 2023;

2. Deze verordening wordt aangehaald als: Financiële verordening gemeente Apeldoorn 2023.