Bomenbeleidsplan

Bomen dragen bij aan een aantrekkelijke en groene leefomgeving en zijn daarmee van

grote waarde voor de gemeente Hilvarenbeek. De levensduur en hun imposante

verschijning maken het van algemeen belang goed bomenbeleid te formuleren.

Het in stand houden van bomen is een taak van de gemeente Hilvarenbeek. Een

belangrijke basis voor het beheer van het bomenbestand is een degelijk beleid voor

zowel gemeentelijke als particuliere bomen.

Door waardevolle bomen en boomstructuren aan te wijzen vereenvoudigt de procedure

rondom het al dan niet verstrekken van kapvergunningen. De daadwerkelijke

bescherming van waardevolle bomen komt daarmee binnen bereik.

Om de kapaanvragen efficiënter en effectiever te laten verlopen gaat de gemeente

werken met een ‘waardevolle bomenlijst’ die alle waardevolle bomen in Hilvarenbeek

omvat, zowel particulier als gemeentelijke bomen. De beleidsnotitie omschrijft wanneer

een boom in aanmerking komt voor een plaats op de waardevolle bomenlijst. Deze lijst

wordt elke vijf jaar herzien en opnieuw vastgesteld door het gemeentebestuur.

De gemeente komt particulieren tegemoet van wie bomen in de waardevolle bomenlijst

komen door de VTA (‘Visual Tree Assessment’)-inspectie over te nemen.

Voor het kappen van waardevolle bomen is te allen tijde een kapvergunning nodig. Deze

wordt alleen bij zwaarwegende argumenten verleend en gaat standaard gepaard met

een herplantverplichting. Alle overige gemeentelijke bomen zijn vergunningplichtig.

In de Algemeen Plaatselijke Verordening gemeente Hilvarenbeek 2014 (APV 2014) wordt

de omschrijving van een boom gegeven:

“een houtachtig, opgaand gewas, zowel levend als afgestorven, met een dwarsdoorsnede

van de stam van minimaal 20 centimeter op 1,3 meter hoogte boven het maaiveld. In

geval van meerstammigheid geldt de omtrek van de dikste stam. In afwijking van het

hiervoor gestelde kan de dwarsdoorsnede kleiner zijn dan 20 cm op 1,3 meter boven het

maaiveld, indien sprake is van een houtopstand in het kader van een herplant of

instandhoudingsplicht als bedoeld in artikel 14:11f “

De openbare ruimte is dynamisch. Van tijd tot tijd vinden er veranderingen plaats door

herinrichting van wegen, renovaties, nieuwbouw etc. Bomen hebben een relatief lange

levenscyclus en kunnen daardoor een obstakel vormen in een snel veranderende omgeving.

Daarom lijkt het soms de beste optie om de boom te vervangen. Maar er zijn voldoende

redenen voor het behoud van volwassen bomen.

De boom vervult namelijk zijn functie optimaal in de volwassen fase. Daarnaast zijn de

kosten voor een volwassen boom wat betreft onderhoud en aanplant het meest efficiënt.

Een boom moet, ook in een bebouwde omgeving, vijftig tot tachtig jaar oud kunnen worden.

Uitgangspunt van het bomenbeleid is dan ook om bomen op een kostenefficiënte wijze hun

volwassen status te laten bereiken.

Zorgplicht

De gemeente Hilvarenbeek is verantwoordelijk en aansprakelijk voor de veiligheid van de

bomen waar de gemeente eigenaar van is. Van de particuliere bomen die zijn

aangemerkt als ‘waardevol’ verzorgt de gemeente de VTA. De eigenaar van een boom is

en blijft zelf verantwoordelijk. Zowel de particuliere als gemeentelijke waardevolle

bomen zijn opgenomen in de lijst waardevolle bomen. De gemeente heeft voor al

gemeentelijke bomen een zorgplicht, zoals vastgelegd in de 6:162 lid 2 BW. Deze

zorgplicht houdt in dat de eigenaar – de gemeente of een particuliere eigenaar – in

beginsel niet aansprakelijk is voor de schade veroorzaakt door bomen, behalve als wordt

aangetoond dat de boomeigenaar nalatig is geweest in het uitvoeren van zijn

zorgplichten.

Er zijn drie vormen van zorgplicht. De Algemene zorgplicht bestaat eruit dat er in ieder

geval sprake moet zijn van regulier en regelmatig onderhoud, alsmede uitwendige

controle op gebreken van de boom. Afhankelijk van leeftijd, omvang en groeiplaats

hebben we het dan over vijfjaarlijkse tot jaarlijkse controles.

Wanneer de boom op een plaats staat waarbij te voorzien is dat er bij omvallen of

afbreken van takken aanzienlijke schade kan ontstaan is er sprake van verhoogde

zorgplicht. Voorbeelden zijn bomen langs autosnelwegen, drukke pleinen of straten,

zoals de grote eiken langs de Diessenseweg, de lindebomen langs de Vrijthof en de

acacia’s in de Acacialaan.

De derde vorm is de onderzoeksplicht. Als aan een boom een gebrek wordt

geconstateerd, dan is nader onderzoek nodig. Bijvoorbeeld als er grote holten in de

boom zitten of een schimmel zich uit in de vorm van een zwam. Ook als de

boomeigenaar weet dat bij een bepaald type boom een ziekte heerst, bijvoorbeeld de

kastanjebloedingsziekte, kan nader onderzoek nodig zijn.

De zorgplicht verplicht de gemeente Hilvarenbeek om de bomen te (laten) onderhouden

en periodiek te (laten) controleren op mogelijke gebreken en deze te registreren. De

frequentie van onderhoud staat niet omschreven in de zorgplicht.

De gemeente Hilvarenbeek hanteert een verdeling als omschreven in de VTA (zie 6.2).

Het is alleen verplicht om de geconstateerde gebreken die uit de periodieke controle

naar voren zijn gekomen weg te nemen door middel van onderhoud. Dit als doel om de

risico’s te minimaliseren en de kans op (letsel)schade te voorkomen. De zorgplicht is

alleen maar van toepassing op bomen.

VTA-inspectie

VTA of Visual Tree Assessment is een methode om de veiligheid van bomen te

onderzoeken. Volgens deze methode kunnen interne gebreken ontdekt worden aan de

hand van signalen aan de buitenkant van de boom. Een boomveiligheidscontroleur voert

een visuele inspectie uit. Hierbij wordt gelet op onder andere de aanwezigheid van

schimmels, groeigedrag, zichtbare rottingen en holten, oude en nieuwe wonden, etc. Als

er geen uitwendige tekens zijn van potentiële gebreken, dan beperkt het onderzoek zich

tot deze fase. De resultaten worden vastgelegd in een beheerssysteem.

Vooruitlopend op de VTA heeft de eigen dienst alle bomen geïnventariseerd. Daarvoor

hebben we alle bomen ondergebracht bij Digitree. Digitree is een universeel

inventarisatietool voor zowel boominspecties als -inventarisaties. Tot 2013 waren de

boomgegevens opgenomen in MI2 groen. Ondertussen zijn alle bomen geregistreerd in

het systeem van Digitree. Vanuit dit systeem kan de gemeente ook voldoen aan de

zorgplicht.

Met behulp van de nu uitgevoerde inventarisatie worden de bomen in verschillende

categorieën onderverdeeld en op basis daarvan wordt de frequentie voor de VTA

bepaald. De frequentie is afhankelijk van onder andere de groeiplaats, gebruiksdruk,

grootte en conditie van de boom.

Dit levert de volgende verdeling op:

Als er echter uitwendige tekens zijn van gebreken, dan is er sprake van een verhoogde

gevaarzetting en dienen de bomen vaker gecontroleerd te worden. Locaties met een

verhoogd risico zijn onder andere belangrijke verkeerswegen of wijkontsluitingswegen,

winkelcentra, bejaardenwoningen en speeltuinen.

De controle wordt dan op basis van onderstaande tabel uitgevoerd.

Daarnaast kunnen bomen aangemerkt worden als attentieboom of risicoboom.

Attentiebomen zijn bomen met een zichtbaar gebrek, dat echter op dat moment nog

geen aanleiding geeft voor een verhoogd risico. Voorbeelden zijn een verminderde

vitaliteit, stamschades en dergelijke. Dit kan echter op korte termijn veranderen

waardoor voortaan jaarlijks controle moet plaatsvinden.

Risicobomen hebben een zichtbaar gebrek met een verhoogd risico. Bijvoorbeeld

afgebroken of afgestorven takken, holten en of zwamaantastingen. Afhankelijk van het

gebrek zal er op korte danwel langere termijn vervolgactie noodzakelijk zijn.

Als uit de VTA afwijkingen bij bomen wordt geconstateerd is de gemeente verplicht deze

bomen nader te laten onderzoeken of moet de gemeente gerichte maatregelen nemen

om het geconstateerde gevaar weg te nemen. Voor het nader onderzoek wordt een

gespecialiseerd bedrijf ingeschakeld.

Snoeien

Bomen worden aangeplant om aan een bepaald eindbeeld te gaan voldoen.

Kort na het aanplanten start het snoeien. Dit is steeds bedoeld om de gewenste takvrije

stamlengte te bereiken. De takvrije stamlengte is afhankelijk van de minimaal vereiste

doorrijhoogte. Takken die in de doorrijdbare ruimte hangen geven kans op

(letsel)schade). De vereiste doorrijhoogte verschilt per type weg:

• Autowegen 4,6 m

• Overige wegen en straten 4,2 m

• Voet en fietspaden 2,5 m

De vereiste doorrijhoogte is niet gelijk aan de gewenste takvrije stamlengte. Er moet

rekening worden gehouden dat takken op latere leeftijd gaan doorbuigen. De mate van

doorbuigen verschilt tussen boomsoorten. Straat- en laanbomen krijgen daarom meestal

een takvrije stamlengte van 5 tot 8 m.

Om de gewenste takvrije stamlengte te bereiken is een regelmatige snoei gewenst van

de tijdelijke kroon, zodat de boom naar een veilige, blijvende kroon wordt geholpen. In

de periode tussen aanplant en volwasfase dienen regelmatig takken uit de tijdelijke

kroon verwijderd te worden om de boom op te kronen tot een blijvende kroon met

voldoende takvrije stam.

Wanneer te laat wordt begonnen met snoeien zijn de takken in de tijdelijke kroon reeds

dik en geven grote wonden na snoei. Grote wonden kan een boom moeilijk overgroeien,

zijn ontsierend en verminderen de stevigheid van de stam met als gevolg meer kans op

stambreuk.

We onderscheiden diverse vormen van snoei. In bijlage 5 worden de meest

voorkomende kort besproken.

Een belangrijk onderdeel van de bescherming van het bomenbestand is een degelijk

kapbeleid voor zowel de gemeentelijke als particuliere bomen. De gemeente

Hilvarenbeek heeft voor de bescherming en instandhouding van het bestaande

boombestand het kapbeleid opgenomen in de APV (Algemeen Plaatselijke Verordening

gemeente Hilvarenbeek 2010). Afdeling 3 gaat over het bewaren van houtopstanden.

Een kapaanvraag die binnenkomt wordt beoordeeld door de gemeente aan de hand van

een checklist. Een vergunning kan geweigerd worden op basis van redenen aangegeven

in de APV onder artikel 4:11c.

Afhankelijk van de interpretatie van de beoordeling wordt een kapvergunning wel of niet

afgegeven. Daardoor is er veel ruimte voor discussie en bezwaar. De beoordeling van de

kapaanvragen kan objectiever.

Nu is voor alle bomen met een stamdiameter van meer dan 20 cm een kapvergunning

noodzakelijk. Daar is veel tijd mee gemoeid. Het beschermen van waardevolle bomen

komt hierdoor in de knel. Met het aanwijzen van waardevolle bomen en boomstructuren

wordt de kapverordening vereenvoudigd en kan meer aandacht gaan naar de

bescherming van de waardevolle bomen.

Alle bomen die niet op de waardevolle bomenlijst zijn opgenomen zijn in principe

kapvergunningsvrij. Dit betekent dat voor bomen die op de lijst staan een kapvergunning

moet worden aangevraagd. Gemeentelijke bomen zijn altijd vergunningplichtig. Bij

verlening zal altijd een herplant opgelegd worden. Bomen die in dit kader herplant

worden, zijn ook vergunningplichtig.

Waardevolle bomen

Particuliere bomen kunnen worden opgenomen in de op te stellen waardevolle

bomenlijst. Deze bomen krijgen zo extra bescherming. Om te bepalen of een boom

waardevol is of niet zijn criteria gehanteerd. Deze houden rekening met herkomst, vorm,

grootte, levensverwachting, zeldzaamheid, ecologie, cultuurhistorie, relatie met de

omgeving en de zichtbaarheid.

Voor particuliere bomen zijn twee hoofd- en zes sub-criteria vastgesteld. Om als

particuliere boom aangemerkt te worden als waardevolle boom moet aan de beide

hoofdcriteria en minimaal een sub-criterium voldaan worden.

De hoofdcriteria waaraan voldaan moet worden zijn:

1. de boom moet een goede conditie hebben en dus een lange levensverwachting en;

2. de boom moet zich op zijn of haar standplaats volledig kunnen ontwikkelen.

De sub-criteria zijn:

1. de boom moet karakteristiek zijn in relatie tot zijn standplaats;

2. de boom moet beeldbepalend zijn voor zijn omgeving;

3. de boom is bijzonder vanwege uiterlijk, omvang of hoogte;

4. de boom maakt deel uit van de ecologische infrastructuur of ecologisch waardevol

gebied;

5. de boom heeft cultuurhistorische waarde;

6. de boom heeft een monumentaal karakter.

Inwoners zelf kunnen ook bomen aandragen voor de waardevolle bomenlijst. In dat

geval zal worden getoetst aan de vastgestelde criteria.

Voor het opstellen van een waardevolle bomenlijst is het noodzakelijk dat criteria zijn

vastgelegd. Ten einde discussie te voorkomen moeten deze criteria helder en duidelijk

zijn. Alle bomen worden op basis van deze criteria beoordeeld. Per criterium is een

klasse-indeling gemaakt. Per klasse worden punten toegekend. Dit zijn landelijk gangbare

criteria.

Herkomst

Oude, van oorsprong inheemse soorten (zoals gewone es of zomereik of zwarte els)

vertegenwoordigen zowel landschappelijk als ecologisch een hogere waarde dan soorten

die niet van oorsprong in Nederland voorkomen.

Duurzaamheid

Duurzame boomsoorten (als beuk, paardenkastanje, en linde) krijgen een hogere

waardering dan niet duurzame boomsoorten (als populier, sierkers, berk en wilg).

Een duurzame boomsoort is herkenbaar aan zijn lange levensduur. Het zijn soorten die

traag groeien en daardoor pas over een lange termijn hun uiteindelijke, vaak

kenmerkende vorm krijgen. Doordat de bomen zo’n lange levensduur hebben zijn ze

vaak bepalend voor het beeld omdat ze al generaties lang in het straatbeeld staan.

Leeftijd

Naast de herkomst bepaalt de leeftijd van een boom de relatie met de omgeving. Hoe

ouder de boom hoe meer de boom een markeringspunt is voor die plek. De

verschijningsvorm van de boom wordt naarmate de boom ouder wordt ook imposanter

en karakteristieker. Daarom krijgen bomen naarmate ze ouder worden meer punten

toebedeeld. Uitzonderingen op de regel zijn gedenk/herdenkingsbomen. Deze worden

apart beoordeeld.

Vorm

Bomen kunnen in allerlei vormen worden gesnoeid. In de gemeente Hilvarenbeek komen

ook diverse lei- en knotbomen voor. Vrij uitgroeiende bomen zijn en worden helemaal

niet gesnoeid en kunnen dan ook uitgroeien tot de natuurlijke habitus. In een bebouwde

omgeving komen deze echter nagenoeg niet voor.

Boomgrootte

De visuele waarde van een boom wordt voornamelijk bepaald door de omvang van de

stam en de kroon. Bomen die groter worden dan 15 meter zijn bomen van de eerste

grootte. Als de boom tussen de 10 en 15 meter hoog wordt is deze van de tweede

grootte. Kleiner dan 10 meter dan spreken we van een boom van de derde grootte.

Levensverwachting

Alleen voor bomen die nog een voldoende levensverwachting hebben is het zinvol deze

te beschermen via de bomenlijst. De levensverwachting wordt bepaald door de actuele

conditie en de standplaatsfactoren. Om de beoordeling praktisch te houden is enkel

aangegeven of de levensverwachting van de boom nog minimaal 10 jaar is.

Zeldzaamheid

Soorten die in Nederland zeldzaam zijn hebben een grotere betekenis dan algemeen

voorkomende bomen. De aanduiding van zeldzaamheid in de Nederlandse Dendrologie

(‘Boomkunde’) is voor de beoordeling van het voorkomen in Nederland bepalend. De

Nederlandse Dendrologie is een geïllustreerde handleiding bij het bepalen van de in

Nederland voorkomende soorten en variëteiten van gekweekte houtgewassen.

Ecologie

In principe vertegenwoordigt elke boom in onze cultuuromgeving een ecologische

waarde. Een boom kan ook een rol spelen voor andere organismen. Er is voor gekozen

om de bomen te beoordelen op visueel waarneembare kenmerken zoals holten, nesten,

etc. Bij waarneming van deze kenmerken is er sprake van een ecologische functie.

Cultuurhistorie

Bomen kunnen een duidelijk cultuurhistorisch onderdeel vormen met de omgeving, zoals

bijvoorbeeld oude beeldbepalende bomen op begraafplaatsen en of kerkterreinen. Ook

gedenkbomen of de geboden linde zijn van cultuurhistorische waarde.

Relatie met de omgeving

Bomen kunnen een relatie hebben met de omgeving waardoor ze onlosmakelijk met een

bepaald element zijn verbonden. Bijvoorbeeld knotbomen langs een watergang, of

bomen die een begraafplaats markeren of de bomen nabij de sluis te Haghorst.

Zichtbaarheid

Het behouden van waardevolle bomen is met name gericht op het behouden van

beeldbepalende en dus zichtbare bomen.

(tabel)

Maximaal zijn er 31 punten te behalen. Om in aanmerking te komen voor de waardevolle

bomenlijst moet een boom minimaal 15 punten behalen.

Om het groene karakter van de gemeente Hilvarenbeek in de toekomst te waarborgen

staan ook toekomstige waardevolle bomen op een lijst. De zogenaamde B-lijst bevat de

bomen met een score tussen de 13 en de 15 punten. Ook hiervoor dient een

kapvergunning aangevraagd te worden.

Bescherming waardevolle bomen

Om de waardevolle bomenlijst te gaan gebruiken moet deze allereerst vastgesteld

worden door de het college. Daarna is het van belang dat de bomenlijst actueel blijft.

Nadat het bomenbeleidsplan door de gemeenteraad, maar voordat de waardevolle

bomenlijst door het college is vastgesteld, worden de burgers geïnformeerd over de

verandering.

Dit kan door een informatief artikel in de plaatselijke Hilverbode en via de gemeentelijke

website. Ook worden de stukken ter inzage gelegd op het gemeentehuis. Daarna kan de

waardevolle bomenlijst worden opgesteld aan de hand van de criteria opgenomen in het

beleidsplan. De bewoners met een waardevolle boom worden aangeschreven. Om

burgers en met name de eigenaren van waardevolle bomen de gelegenheid te geven te

reageren op de waardevolle bomenlijst vindt een inspraakprocedure plaats over de

ontwerplijst. Bewoners kunnen bezwaar maken, zowel tegen het plaatsen op de lijst als

tegen het niet plaatsen op de lijst. De beoordeling vindt plaats aan de hand van de

opgestelde criteria. Na de bezwarenprocedure zal de definitieve lijst in een

Raadsinformatiebrief worden gedeeld met de gemeenteraad.

De waardevolle bomenlijst is onderhevig aan veranderingen (nieuwe aanplant van

herdenkingsbomen, afsterven van oude bomen, calamiteiten, illegale kap en dergelijke).

Om te voorkomen dat bij elke wijziging de lijst opnieuw moet worden vastgesteld door

het college is het beter een herbeoordeling te doen om de 5 jaar.

Hierbij worden de volgende stappen doorlopen:

 alle bomen op de waardevolle bomenlijst worden beoordeeld;

 bomen die de burgers opgegeven hebben als waardevol worden beoordeeld;

 na deze beoordeling worden eigenaren van nieuwe waardevolle bomen

aangeschreven en worden deze gepubliceerd zodat burgers bezwaar kunnen maken.

De uiteindelijke lijst wordt daarna opnieuw door het college vastgesteld en ter

kennisname aan de raad gebracht.

Als vorm van dienstverlening biedt de gemeente aan de VTA-inspectie van alle

waardevolle bomen uit te voeren. Dit ontslaat de particulier echter niet van zijn/haar

zorgplicht. De boomeigenaar blijft te allen tijde verantwoordelijk voor zijn/haar bomen.

Het opnemen van waardevolle bomen aan de hand van de criteria leidt tot een goed

onderbouwde bomenlijst, waarbij kritisch en objectief bepaald is of een boom waardevol

is. Voor het kappen van deze bomen is een kapvergunning nodig. Deze vergunning zal

alleen bij zwaarwegende argumenten worden verleend. Argumenten als schade door

wortelopdruk, beperkte toetreding van licht, allergische reactie door stuifmeel, overlast

door blad-/vruchtval, ingroei van wortels in de riolering, vochtprobleem of het ontstaan

van zaailingen zijn in beginsel onvoldoende. Alleen wanneer de onveilige situatie of de

schade niet door uitvoering van andere maatregelen kan worden verbeterd wordt de

afweging gemaakt toch een kapvergunning af te geven.

De zwaarwegende redenen zijn veiligheid, schade en vitaliteit en ziekten. Een combinatie

van diverse factoren waardoor het woongenot wordt aangetast kan ook een reden zijn

voor het afgeven van een kapvergunning.

Veiligheid

Wanneer een waardevolle boom een onveilige situatie veroorzaakt, moet allereerst de

vraag worden gesteld of het de boom is die zorgt voor de onveilige situatie of dat er

sprake is van een calamiteit?

Gevaarlijke situaties zijn situaties waarbij de veiligheid van omwonenden of passanten in

het gedrang komt of kan gaan komen. In deze situaties is het altijd noodzakelijk door de

gemeentelijke boomveiligheidscontroleur nader onderzoek te laten doen of de onveilige

situatie wel door de boom wordt veroorzaakt. Afhankelijk van dit onderzoek kunnen

maatregelen getroffen worden om de onveilige situatie op te heffen. Dit kunnen zowel

bovengrondse als ondergrondse maatregelen zijn. Wanneer maatregelen geen oplossing

bieden of onmogelijk zijn, is kap de laatste optie.

Een calamiteit die levensbedreigende situaties of situaties waarbij ongevallen kunnen

ontstaan kan aanleiding zijn voor directe kap. Dit om de veiligheid van omwonenden of

passanten te waarborgen. Voorbeelden van calamiteiten zijn blikseminslag en

stormschade.

Schade

Wanneer een waardevolle boom ernstige schade aan bijvoorbeeld een gebouw aanricht,

kan dit in enkele gevallen leiden tot een kapvergunning. Bij elke kapaanvraag moet

herleid worden of het schadegeval daadwerkelijk veroorzaakt wordt door de

waardevolle boom. Voorbeelden van schadegevallen zijn ingroei van wortels in de

fundering, waardoor scheuren en of verzakkingen ontstaan. Als maatregelen zoals

wortelsnoei en wortelscherm geen oplossing bieden of wanneer meer schade wordt

aangericht aan de boom of het gebouw is het verwijderen van de boom de laatste optie.

Vitaliteit en ziekten

Plantenziekten kunnen leiden tot afgifte van een kapvergunning voor waardevolle

bomen. Vooral bij besmettelijke ziekten is het vaak verplicht een aangetaste boom te

verwijderen om verdere besmetting te voorkomen. Bij elke kapaanvraag die te herleiden

is naar een plantenziekte is het noodzakelijk dat een boomdeskundige vaststelt of er

daadwerkelijk sprake is van een ziekte die het verlenen van een kapvergunning

noodzakelijk maakt.

Herplant

Een kapvergunning zal niet meer zo vaak worden verleend. Als het voorkomt gaat het in

alle gevallen om een waardevolle boom of een in potentie waardevolle boom. Een

herplantverplichting wordt daarom standaard opgelegd bij het afgeven van een

kapvergunning. De wijze waarop de herplant wordt uitgevoerd wordt in overleg met de

aanvrager bepaald door de groenbeheerder van de gemeente Hilvarenbeek. Hij/zij

bepaalt aan de hand van het voorgeschreven beleid de soortkeuze, locatie en maat van

de terug te planten bomen en zorgt er daarbij voor dat de nieuwe aanplant past binnen

de gemeentelijke (groen)visie. Er wordt herplant opgelegd van bomen met een minimale

maat van 18-20 cm stamomtrek.

In dit bomenbeleid zijn tal van regels en verplichtingen opgenomen om het

bomenbestand voor de toekomst te behouden. Het gaat hierbij om regels en

voorschriften voor boomeigenaren en regels en voorschriften voor derden. Wanneer

geen is op naleving van de opgestelde regels is de kans groot dat de regelgeving

vervaagt en van naleving nauwelijks meer sprake is. Handhaving is dan ook een

belangrijk onderdeel van de gemeentelijke taak.

herplantverplichting

Een herplantverplichting als onderdeel van de kapvergunning behoudt het karakter

van de locatie. De wijze waarop de herplantplicht wordt uitgevoerd is flexibel. De

soortkeuze, locatie en maat wordt bepaald door de gemeente. Deze herplant dient te

passen binnen de gemeentelijke (groen)visie.

kappen zonder vergunning.

Voor bomen op de waardevolle bomenlijst wordt in principe geen kapvergunning

verleend. Wanneer een waardevolle boom is gekapt zonder vergunning is dit illegale

kap. De gemeente zal bij illegale kap sancties opleggen. Van een financiële

compensatie voor illegaal gekapte bomen kan een preventieve werking uitgaan.

Wanneer de boom wel gekapt wordt, moet vooraf de geldelijke waarde bekend zijn.

Daarvan is namelijk de compensatie afhankelijk.

De geldelijke waarde, ook wel vervangingswaarde genoemd, wordt berekend

volgens de rekenmethode NVTB (Nederlandse Vereniging van Taxateurs van Bomen).

De hoogte van de boomwaarde wordt berekend uit de kosten die gemaakt moeten

worden om de betrokken boom op dezelfde locatie te vervangen. Bij grote c.q.

oudere bomen zal de waarde bestaan uit de kosten van het herplanten en de kosten

van het beheer en onderhoud tot de betreffende boom op gelijkwaardige wijze de

functie vervult van de oude boom.

Het opleggen van een financiële compensatie is echter alleen juridisch afgedekt als

het compensatiebedrag gestort wordt in een bomenfonds. Hiervoor zal binnen de

begroting een aparte post worden opgenomen.

Dit bomenfonds mag uitsluitend gebruikt worden voor aanplant van nieuwe (niet

geplande) houtopstanden (zie bomen en wet).

Bij illegale kap geldt tevens dat naast de financiële compensatie ook een

herplantplicht wordt opgelegd voor de gekapte boom.

Naast illegale kap heeft de gemeente ook te maken met schadegevallen rondom

bomen. Niet alleen door autoverkeer, maar ook door vervolgschade als gevolg van

bouwactiviteiten kunnen schades aan de boom ontstaan. De gemeente draait in dit

geval vaak op voor de herstelkosten. Ook blijft de gemeente aansprakelijk voor

vervolgschade door bijvoorbeeld dood hout. In dergelijke gevallen wordt ook de

NVTB gehanteerd om de schade te bepalen en te kunnen verhalen. Het schadebedrag

wordt dan, minus de herstelkosten, in het bomenfonds gestort.

opzet schadeverhaling.

Schadebepaling en taxatie van bomen vereist kennis en ervaring. In geval van een

geschil kan de gemeente voor een rechtbank haar motivatie dienen uit te leggen.

Taxateurs die zijn geregistreerd bij de NVTB worden geacht vakbekwaam te zijn en

kunnen als experts optreden bij geschillen.

Binnen de gemeente Hilvarenbeek ontbreekt deze expertise. Om die reden dienen

taxaties te worden uitgevoerd door een geregistreerd lid van de NVTB, waardoor de

gemeente is gewaarborgd van vakbekwame mensen die werken volgens de laatste

richtlijnen. Zowel de opname als de rapportage kan door een dergelijke taxateur

worden verzorgd.