Beleid Maatschappelijk Verantwoord Inkopen gemeente Bladel (geactualiseerd 2022), eerste wijziging

Dit is een toekomstige tekst! Geldend vanaf 01-01-2026

Intitulé

Beleid Maatschappelijk Verantwoord Inkopen gemeente Bladel (geactualiseerd 2022), eerste wijziging

Inleiding

Het beleid Maatschappelijk Verantwoord Inkopen is vastgesteld door het college van de gemeente Bladel op 3 september 2013. Per 1 januari 2018 is de beleidsnotitie Social Return Zuidoost Brabant vastgesteld. Deze notitie is in mei 2022 geactualiseerd. In hoofdstuk 4 is deze beleidsnotitie opgenomen. De gemeente spant zich continu in voor een (verdere) professionalisering van de inkoop- en aanbestedingspraktijk waarbij ook oog is voor duurzaam en sociaal inkopen.

Omdat Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) in totaliteit meer behelst, en verder reikt dan de inkoop- en aanbesteding, wordt ervoor gekozen te spreken over maatschappelijk verantwoord inkopen.

In dit beleid wordt de processen inzichtelijk en transparant gemaakt door de doelstellingen, uitgangspunten en kaders te schetsen waarbinnen maatschappelijk verantwoord inkopen in de gemeente plaatsvindt. De gemeente leeft daarbij een aantal centrale doelstellingen na (zie verder hoofdstuk 2). Aangezien inkoop plaatsvindt in een dynamische omgeving, dient de gemeente continu bezig te zijn met het doorvoeren van verbeteringen in de inkoopprocessen. De gemeentelijke doelstellingen zijn hierbij leidend. Dit beleid sluit zoveel mogelijk aan op het algemene beleid van de gemeente.

Dit beleid betreft de gebieden

  • Duurzaam inkopen;

  • Social return (on investment);

  • Midden- en kleinbedrijf (MKB).

In de bijlagen zijn de stukken m.b.t. de implementatie en organisatie van Social Return Zuidoost Brabant opgenomen.

1. Definities

In dit inkoopbeleid wordt verstaan onder:

Contractant

De in de overeenkomst genoemde wederpartij van de gemeente.

Diensten

Diensten als bedoeld in artikel 1.1 Aanbestedingswet.

Duurzaamheid

Een strategie of productiemethode die de natuurlijke hulpbronnen of grondstoffen niet uitput.

Gemeente

De gemeente Bladel, zetelend Markt 21 te Bladel.

Inkoop

(Rechts)handelingen van de gemeente gericht op de verwerving van werken, leveringen of diensten en die een of meerdere facturen van een ondernemer met betrekking tot bedoelde werken, leveringen of diensten tot gevolg hebben.

Leveringen

Leveringen als bedoeld in artikel 1.1 Aanbestedingswet.

MKB

Midden- en kleinbedrijf. Volgens de Europese Commissie betreft het ondernemingen tot 250 werknemers, met een omzet < 50 mln euro en een balanstotaal < 43 mln euro.

Offerte

Een aanbod in de zin van het Burgerlijk Wetboek.

Offerteaanvraag

Een enkelvoudige of meervoudige aanvraag van de gemeente voor te verrichten prestaties of een (Europese) aanbesteding conform de (gewijzigde) Aanbestedingswet en de Europese aanbestedingsrichtlijnen 2014/23/EU, 2014/24/EU en 2014/25/EU.

Opdracht

Een schriftelijke overeenkomst onder bezwarende titel voor werken, leveringen of diensten of een raamovereenkomst.

Ondernemer

Een ‘aannemer’, een ‘leverancier’ of een ‘dienstverlener’.

Social return

Social return of SROI (Social return on investment) bij aanbestedingen is primair bedoeld om personen met een afstand tot de arbeidsmarkt meer kansen te geven op werk of ontwikkelingsmogelijkheden. Overheden zoals gemeenten vragen bij overheidsopdrachten (inkopen en aanbestedingen) aan hun leveranciers/opdrachtnemers om deze personen een (ontwikkel)kans te geven binnen hun eigen organisatie zolang zij een overheidsopdracht van de gemeente uitvoeren. Social return wordt meestal opgenomen in de vorm van een contracteis en is dan niet vrijblijvend, anders gezegd: de opdrachtgever verplicht de opdrachtnemer om een bepaald deel van de aanneem/opdrachtsom te besteden aan de inzet van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt binnen de opdracht. Het begrip Social return lijkt een containerbegrip door de diversiteit van gebruikte toepassingsvormen en definities door diverse overheden.

Werken

Werken als bedoeld in artikel 1.1 Aanbestedingswet.

2. Gemeentelijke doelstellingen

De gemeente wil met dit beleid voor maatschappelijk verantwoord inkopen de volgende doelstellingen realiseren:

  • a.

    Duurzaam maatschappelijke verantwoord inkopen

    Naast de financiële aspecten van inkoop wordt er ook rekening gehouden met de maatschappelijke gevolgen, zoals mens en milieu.

  • b.

    Sociaal maatschappelijke verantwoord inkopen

    Naast de financiële aspecten van inkoop wordt er ook rekening gehouden met de maatschappelijke gevolgen, zoals mogelijkheden voor social return.

  • c.

    Oog voor het (regionaal) MKB

    Naast de financiële aspecten van inkoop wordt er ook rekening gehouden met de maatschappelijke gevolgen voor het lokale midden- en kleinbedrijf.

Met deze doelen heeft de gemeente oog voor de navolgende gewenste effecten:

  • 1.

    Het stimuleren van de regionale economie;

  • 2.

    Het bevorderen van de samenwerking met partnerorganisaties, zoals het (gemeentelijke) SW-bedrijf;

  • 3.

    Het stimuleren van deelname van inwoners van de gemeente aan de arbeidsmarkt c.q. arbeidsparticipatie;

  • 4.

    Het stimuleren van marktwerking en het voorkomen van afhankelijkheid van ondernemers.

Om deze doelstellingen te realiseren zijn de juridische, ethische, ideële, economische en organisatorische uitgangspunten vastgelegd in dit beleid. Deze uitgangspunten zijn in de volgende hoofdstukken uitgewerkt.

Dit beleid maatschappelijk verantwoord inkopen sluit geheel aan op het inkoopbeleid van de gemeente.

3. Duurzaam inkopen

3.1 Doel van duurzaam inkopen

De gemeente heeft een voorbeeldfunctie in het maatschappelijk verkeer. De gemeente streeft er naar om in 2015 100% duurzaam in te kopen. Duurzaam inkopen is het meenemen van sociale en milieuaspecten in het inkoopproces. Dit komt onder andere tot uitdrukking door het volgende:

  • Bij inkooptrajecten wordt een inkoopstrategie opgesteld waarin mogelijke duurzame oplossingen worden onderzocht. In elk geval worden minimaal de door AgentschapNL opgestelde duurzaamheidscriteria meegenomen.

  • De gemeente kiest ervoor om digitaal in te kopen (E-procurement, elektronisch aanbesteden en “catalog services” ).

3.2 Duurzaamheidscriteria Agentschap NL

Met betrekking tot een aantal ‘productgroepen’ zijn door AgentschapNL zogenaamde ‘duurzaamheidscriteria’ opgesteld. Het CROW (nationaal kennisplatform voor infrastructuur, verkeer, vervoer en openbare ruimte) heeft bijvoorbeeld de duurzaamheidscriteria die betrekking hebben op de GWW-sector geschikt gemaakt voor toepassing in RAW-bestekken door middel van het opstellen van de ‘RAW-Catalogus Bepalingen – Duurzaam Inkopen’.

3.3 Duurzaam op een maatschappelijk verantwoorde wijze

Bij de sociale eisen en wensen die aan ondernemers gesteld worden binnen de kaders van het duurzaam inkopen ligt de focus veelal op het realiseren van goede arbeidsomstandigheden voor (productie)medewerkers, vaak in verre landen, aan het eind (of eigenlijk: het begin) van een lange keten van toeleveranciers.

Werken, leveringen en/of diensten die onder niet aanvaardbare arbeidsomstandigheden (zoals kinderarbeid, dwangarbeid, discriminatie van werknemers, niet-betaling van leefbaar loon) tot stand komen of zijn gekomen worden geweerd.

3.4 Manifest Professioneel Duurzaam Inkopen

Eind mei 2012 heeft de staatsecretaris van Infrastructuur en Milieu, de heer Atsma, gevraagd om de nieuwe visie op duurzaam inkopen te onderschrijven en het “Manifest Professioneel Duurzaam Inkopen” te ondertekenen.

Met ondertekening van het manifest verklaart de gemeente dat zij:

  • de ambitie heeft om bij al haar inkopen te streven naar professioneel duurzaam inkopen;

  • de ambitie heeft om in principe altijd bij de inkoop de centraal vastgestelde duurzaamheidseisen op milieuterrein en de sociale voorwaarden toe te passen en daarnaast de aanvullende centraal vastgestelde duurzaamheidwensen op milieugebied een zwaar gewicht te geven;

  • in haar (bedrijfsvoerings-) jaarverslag zal rapporteren over concrete resultaten van duurzaam inkopen en de realisatie van haar duurzaamheidambities;

  • desgevraagd zal meewerken aan de Monitor Duurzaam Inkopen van het Ministerie van I&M;

  • good practices en ervaringen met duurzaam inkopen zal terugkoppelen aan PIANOo;

  • er mee instemt dat zij wordt opgenomen op een lijst van organisaties die dit Manifest hebben ondertekend, te vinden op de website van PIANOo.

De gemeente Bladel heeft besloten om het manifest vooralsnog niet te ondertekenen.

3.5 (Duurzame) Innovatie

De gemeente moedigt – daar waar mogelijk – innovatiegericht inkopen (en aanbesteden) aan. Bij innovatiegericht Inkopen wordt gezocht naar een innovatieve oplossing of laat de gemeente ruimte aan de ondernemer om een innovatieve oplossing aan te bieden. Het kan bijvoorbeeld gaan om een volledig nieuwe oplossing, maar ook om de verdere ontwikkeling van de eigenschappen van een bestaand product. Uiteraard moet de voorgestelde oplossing ook duurzaam zijn.

3.6 Inkoopstrategie

In de uitgebreide inkoopstrategie is voor duurzaam inkopen een aparte paragraaf opgenomen. Hierin worden keuzes gemotiveerd.

4. Social Return

Voor wat betreft social return is de geldende versie van het ‘Beleid social return en Uitvoeringsvoorwaarden voor arbeidsmarktregio Zuidoost Brabant’ van toepassing.

5. MKB

5.1 De gemeente heeft oog voor het midden- en kleinbedrijf (MKB).

Uitgangspunt is dat alle ondernemers gelijke kansen moeten krijgen. De gemeente houdt echter bij haar inkoop de mogelijkheden voor het midden- en kleinbedrijf in het oog. Dit doet de gemeente door gebruik te maken van percelen in aanbestedingen, het toestaan en stimuleren van het aangaan van combinaties en onderaanneming, het verminderen van de lasten en het voorkomen van het hanteren van onnodig zware selectie- en gunningscriteria.

5.2 De gemeente heeft oog voor het regionale midden- en kleinbedrijf (MKB).

In gevallen waar een enkelvoudig onderhandse offerteaanvraag en/of een meervoudig onderhandse offerteaanvraag volgens de geldende wet- en regelgeving is toegestaan, wordt rekening worden gehouden met de regionale economie en regionale ondernemers.

Local sourcing wordt bezien vanuit de regionale gedachte Zuidoost-Brabant, Bizob- of SRE-gebied. Het combineren van economische en de sociale voordelen pleit meer voor regionaal sourcen dan louter lokaal sourcen.

In gevallen van een meervoudig onderhandse aanbesteding wordt onderzocht welke regionale ondernemers geschikt zijn voor de opdracht. Bij openbare aanbestedingen wordt met de formulering van de geschiktheidscriteria rekening gehouden met regionale ondernemers.

Discriminatie moet daarbij worden voorkomen en de gemeente moet niet onnodig nationale, Europese of mondiale kansen laten liggen. ‘Local sourcing’ kan bijdragen aan de doelmatigheid van de inkoop.

5.3 Inkoopstrategie

De uitgebreide inkoopstrategie geeft gelegenheid om verantwoording voor keuzes te motiveren.

6. Organisatorische uitgangspunten MVI

Inkoopproces

afbeelding binnen de regeling

Het inkoopproces bestaat uit verschillende fasen, startend vanaf het voortraject en eindigend met de nazorg.

stap

fase inkoop proces

toelichting

1

Voortraject

  • Bepalen van de inkoopbehoefte

  • Onderzoek naar de aanwezigheid van een bestaande raamovereenkomst

  • Bepalen waarde van de opdracht of raamovereenkomst

  • Marktonderzoek, marktanalyse en marktconsultatie

  • Onderzoek naar toepassing MVI: duurzaam inkopen, social return en MKB

  • Aanmaken inkoopdossier

  • Opstellen inkoopstrategie

2

Specificeren

  • Opstellen offerteaanvraag

  • Toevoeging (MVI) voorwaarden aan aanbestedingsdocumenten

  • Opstellen overige aanbestedingsdocumenten

3

Selecteren

  • Eventuele voorselectie geïnteresseerde ondernemers

  • Bekendmaking opdracht via verzenden van de offerteaanvraag, de website en/of TenderNed of Negometrix

  • Offertes evalueren inclusief MVI uitgangspunten

  • Gunning aan winnende ondernemer

  • Informeren afgewezen ondernemers

4

Contracteren

  • Tekenen (raam) overeenkomst met (winnende) contractant

  • Registreren getekende overeenkomst

  • Inkoopdossier completeren en ter archivering aanbieden

5

Bestellen

  • Uitvoeren van de opdracht

  • Eventueel met het doen van bestellingen

6

Bewaken

  • Bewaking budget en check op facturen

  • Controle van de uitvoering van de opdracht inclusief MVI

  • Overleg met de opdrachtnemer

7

Nazorg

  • Evaluatie inkoopproces

Ondertekening