Oplaadpuntenbeleid gemeente Loon op Zand

Elektrisch vervoer (hierna EV) kent in Nederland een sterke groei. De gemeente Loon op Zand ervaart deze groei onder andere doordat zij steeds meer verzoeken ontvangt voor het plaatsen van oplaadpunten voor elektrische voertuigen in de openbare ruimte. De gemeente Loon op Zand wil deze verzoeken adequaat kunnen beantwoorden. Daarvoor heeft zij voorliggend oplaadpuntenbeleid opgesteld.

Het doel van het oplaadpuntenbeleid is het bieden van duidelijkheid voor e-rijders1 over de mogelijkheden om elektrische voertuigen in de openbare ruimte op te laden. Hiervoor legt de gemeente Loon op Zand in het oplaadpuntenbeleid haar uitgangspunten, kaders en activiteiten voor oplaadpunten in de openbare ruimte vast.

Het oplaadpuntenbeleid is tot stand gekomen na een inhoudelijke verkenning naar de ontwikkeling van EV en de gemeentelijke rol daarin. Deze verkenning is uitgevoerd in samenwerking met zeven andere gemeenten in de regio. Het resultaat van deze verkenning is op basis van de voorkeursrol en uitgangspunten van de gemeente Loon op Zand vertaald in dit oplaadpuntenbeleid.

De opbouw van het beleidsdocument is als volgt:

• •

  De context van EV en de ontwikkeling van oplaadpunten in de openbare ruimte in het bijzonder is toegelicht in hoofdstuk 2.

• •

  De wijze waarop de gemeente Loon op Zand invulling geeft aan haar wens om EV te stimuleren door oplaadpunten te faciliteren volgt in hoofdstuk 3.

• •

  Het uitvoeren van het beleid en de daarbij behorende activiteiten staan in hoofdstuk 4.

2.1 De elektrische aandrijving onderscheidt een elektrisch voertuig

EV heeft als kenmerk dat de aandrijving van het voertuig plaatsvindt via een elektromotor. In dit beleidsdocument worden onder elektrische voertuigen alle voertuigen verstaan die kunnen opladen via het elektriciteitsnet en de energie in een accu opslaan2. Daartoe behoren drie typen voertuigen:

• •

  Volledig elektrisch aangedreven voertuigen, zoals de Nissan Leaf, Tesla Model S en Renault Zoë.

• •

  Voertuigen met een elektrische aandrijving en een kleine verbrandingsmotor (range extender) die de accu tijdens het rijden bij laadt, zoals de Opel Ampèra en BWM i3.

• •

  Plug-in hybrides met zowel een elektro- als verbrandingsmotor, zoals de Toyota Prius plug-in en Volvo V60 plug-in hybride.

De elektrische aandrijving zorgt voor een aantal specifieke kenmerken van een elektrisch voertuig, zoals:

• •

  Volledig elektrisch aangedreven voertuigen stoten bij het rijden geen vervuilende stoffen zoals CO2, NOx en fijnstof uit. De totale uitstoot is afhankelijk van de energiebron voor het opladen van de accu. Bij het gebruik van energie uit hernieuwbare bronnen (zoals zon, wind en water) is de totale uitstoot nihil. Voor voertuigen met een range extender en een plug-in hybride geldt dit ook, tenzij zij rijden op de met een fossiele brandstof aangedreven hulpmotor.

• •

  De aanschafkosten voor een elektrisch voertuig zijn hoog door de hoge kosten van de accu’s. Elektrische voertuigen hebben lage gebruikskosten door beperkte onderhoud- en brandstofkosten. Daarnaast zijn er op dit moment diverse belastingvoordelen voor elektrische voertuigen.

• •

  De actieradius voor het volledig elektrisch rijden is, afhankelijk van het model, (nu nog) beperkt tot gemiddeld 200 km. Voertuigen met een range extender en plug-in hybrides hebben een actieradius tussen 500 en 900 km.

• •

  De gemiddelde laadtijd voor het volledig laden van de accu van een elektrisch voertuig is 6 tot 8 uur.

2.2 EV kent in Nederland een snelle groei

Het aantal elektrische voertuigen kent in Nederland een autonome groei. Begin 2013 reden er in Nederland 7.410 elektrische voertuigen. Dat aantal is gegroeid naar 30.211 eind december 2013. Een deel van deze groei volgt uit de fiscale voordelen die tot eind 2013 van toepassing zijn. Zo is sinds januari 2014 de bijtelling gewijzigd voor zakelijke rijders van een niet volledig elektrisch voertuig van 0% naar 7% en voor volledig elektrische voertuigen van 0% naar 4%. Ondanks de stijging van dit bijtellingspercentage, is het aantal elektrische voertuigen inmiddels verder gestegen tot 35.715 eind april 20143.

De verwachting is dat de komende jaren deze groei doorzet. Vrijwel alle autofabrikanten zijn of komen met elektrische modellen op de markt. Ook neemt de actieradius van elektrische voertuigen steeds meer toe. Dat maakt ze (nog) aantrekkelijker voor gebruik. Gezien deze EV ontwikkelingen lijkt de Rijksambitie voor 200.000 elektrische voertuigen in 2020 reëel4.

2.3 Behoefte aan oplaadpunten in de openbare ruimte betrekt de gemeente

Elektrische voertuigen laden op via het elektriciteitsnet. Voor een volledig elektrisch voertuig is dat noodzakelijk: zij moeten laden om te kunnen rijden. Voor elektrische voertuigen met een range extender of een plug-in hybride is het opladen wenselijk. Daarmee hoeft de in het voertuig aanwezige (hulp)motor minder gebruikt te worden en worden de voordelen van het elektrisch rijden benut.

Voor e-rijders geldt doorgaans dat zij willen ‘laden als ze stil staan’. Ofwel, elk moment dat een elektrisch voertuig stilstaat wordt benut om de accu op te laden. Hiervoor wordt veelal gebruik gemaakt van ‘normaal opladen5’, zoals thuislaadpunten en de oplaadpunten in de openbare ruimte van Stichting e-laad. Daarnaast groeit het aantal snellaadpunten6 in Nederland. De snelladers worden vooral gebruikt voor opladen op locaties met een korte verblijfsduur. Snelladers zijn (op dit moment) geen alternatief voor normale laadpunten in de openbare ruimte7.

Voor e-rijders die op eigen terrein8 kunnen parkeren en opladen is het mogelijk om tegen relatief beperkte kosten een oplaadpunt te realiseren. Zij kunnen zelfstandig en zonder betrokkenheid van de gemeente in hun behoefte voor opladen voorzien. E-rijders die niet op eigen terrein kunnen parkeren zijn voor het opladen aangewezen op een oplossing in de openbare ruimte. De gemeente is als eigenaar en beheerder van de openbare ruimte direct betrokken als een e-rijder gaat opladen in de openbare ruimte.

De oplaadmogelijkheden in de openbare ruimte zijn beperkt. De e-rijder kan kiezen tussen een ‘eigen oplossing’ en een door de gemeente gefaciliteerde oplossing zoals de oplaadpunten van Stichting e-laad. Op het moment dat er oplaadpunten in de openbare ruimte zijn wil dat niet zeggen dat een e-rijder daar gebruik van maakt. Factoren zoals de beschikbaarheid, locatie en kosten voor het opladen zijn daarin bepalend . Het oplaadpuntenbeleid van de gemeente is sterk bepalend voor de oplossingen die een e-rijder heeft.

2.4 Beschikbare oplossingen voor opladen van elektrische voertuigen

Voor oplaadpunten in de openbare ruimte geldt anno juni 2014 dat de kosten om de oplaadpunten te realiseren en te exploiteren hoger zijn dan de inkomsten die ontstaan uit het gebruik9. Hierdoor vindt er op dit moment alleen realisatie van oplaadpunten in de openbare ruimte plaats als daarvoor publieke middelen beschikbaar zijn. Voorbeelden hiervan zijn:

• •

  Stichting e-laad, een samenwerking van de Nederlandse netbeheerders, heeft ‘om niet’ oplaadpunten in de openbare ruimte geplaatst. Zij realiseerde zowel oplaadpunten op strategische locaties (bijvoorbeeld bij winkelcentra) en op aanvraag van e-rijders. Zo zijn er ook in Loon op Zand oplaadpunten in de openbare ruimte geplaatst. Stichting e-laad neemt echter vanaf het najaar 2012 geen nieuwe aanvragen meer in behandeling. Stichting e-laad verzorgt in elk geval tot eind 2014 de exploitatie van de door haar geplaatste oplaadpunten10.

• •

  De gemeenten Amsterdam, Rotterdam, Utrecht en Den Haag willen EV stimuleren en e-rijders voorzien van oplaadpunten in de openbare ruimte. Zij hebben via een aanbesteding een infraprovider geselecteerd die de oplaadpunten in de openbare ruimte plaatst en exploiteert. De partijen ontvangen hiervoor een vergoeding van de gemeente.

• •

  De provincie Noord-Brabant wil EV stimuleren en investeert hiervoor in oplaadpunten in de openbare ruimte. In 2013 is zij gestart met de realisatie van oplaadpunten in de B5-gemeenten11. Vanaf 2014 gaat zij ook met de overige gemeenten in Noord-Brabant samenwerken om oplaadpunten te realiseren12.

Een belangrijk onderdeel van oplaadpunten in de openbare ruimte is de bruikbaarheid van deze oplaadpunten voor alle e-rijders. Hiervoor is in Nederland een marktmodel vastgelegd. Het marktmodel zorgt er voor dat alle oplaadpunten interoperabel zijn waardoor alle laadpunten beschikken over dezelfde stekkers en een uniform betaalsysteem9. Hierdoor kunnen e-rijders met alle typen elektrische auto’s bij de oplaadpunten voor normaal opladen in de openbare ruimte in Nederland terecht.

3.1 Behoefte aan oplaadpunten in de openbare ruimte in Loon op Zand

De gemeente Loon op Zand wil inspelen op de toenemende behoefte aan oplaadpunten in de openbare ruimte. Deze behoefte is op basis van de volgende uitgangspunten gekwantificeerd:

• •

  Het aantal elektrische voertuigen dat rijdt in Nederland en Loon op Zand13.

• •

  De verwachting dat in Nederland circa 30 tot 40 procent van de e-rijders is aangewezen op een oplaadpunt in de openbare ruimte. In Noord-Brabant ligt dit percentage lager, doordat er in Noord-Brabant ten opzichte van het landelijke gemiddelde meer huishoudens beschikken over een eigen parkeergelegenheid14.

Onderstaande tabel geeft een indicatie van de behoefte aan oplaadpunten in de openbare ruimte tot en met 2020 in Loon op Zand.

* De indicatie komt tot stand op basis van het Brabantse gemiddelde van het aantal huishoudens dat op eigen terrein kan parkeren. Naar verwachting beschikken in de gemeente Loon op Zand meer huishoudens over een eigen parkeergelegenheid dan het Brabantse gemiddelde. De behoefte aan oplaadpunten in de openbare ruimte is daardoor waarschijnlijk (in beperkt mate) lager dan deze indicatie aangeeft.

** De gemeente Loon op Zand heeft op dit moment 4 openstaande verzoeken van e-rijders voor een oplaadpunt in de openbare ruimte. De praktijkervaring leert dat niet alle e-rijders die niet op eigen terrein kunnen opladen zich bij de gemeente melden.

In Loon op Zand staan op dit moment drie oplaadpunten van Stichting e-laad. Deze staan op de Huygenstraat 73 (achter de bibliotheek van Kaatsheuvel), het Weteringplein 1 in Loon op Zand en de Poolsestraat 5 in Kaatsheuvel.

3.2 EV stimuleren door oplaadpunten te faciliteren

De gemeente Loon op Zand erkent een toenemende behoefte aan oplaadpunten in de openbare ruimte. Het huidige aantal oplaadpunten van Stichting e-laad dekt deze behoefte niet. De gemeente Loon op Zand wil EV stimuleren, door oplaadpunten in de openbare ruimte te faciliteren. Het oplaadpuntenbeleid bevat de uitwerking van deze faciliterende rol. Het oplaadpuntenbeleid richt zich alleen op het normaal opladen van elektrische voertuigen in de openbare ruimte in de gemeente Loon op Zand. Hieronder worden alle elektrische voertuigen die kunnen opladen via het elektriciteitsnet verstaan.

Voor het faciliteren van oplaadpunten in de openbare ruimte stelt de gemeente Loon op Zand de volgende uitgangspunten:

• •

  E-rijders die niet kunnen parkeren en opladen op eigen terrein dienen gebruik te maken van een oplaadpunt in de openbare ruimte. De gemeente staat alleen opladen van elektrische voertuigen toe via oplaadpunten die daarvoor bedoeld zijn. Dat betekent dat andere oplossingen niet zijn toegestaan. De gemeente zal hierop handhaven.

• •

  De gemeente Loon op Zand is bereid om investeringen te doen voor het realiseren van oplaadpunten in de openbare ruimte in de vorm van middelen om het parkeervak aan te passen (indien nodig) en capaciteit om de aanvraag af te handelen.

• •

  Voor het realiseren van de oplaadpunten in de openbare ruimte wil de gemeente Loon op Zand samenwerken met publieke en/of private aanbieders van oplaadpunten. Met deze partijen sluit de gemeente Loon op Zand samenwerkingsovereenkomsten. Hierbij stelt de gemeente Loon op Zand zo min mogelijk kaders. De gemeente Loon op Zand staat oplaadpunten van verschillende aanbieders toe.

• •

  Voor e-rijders geldt dat zij behoefte hebben aan duidelijkheid van de gemeente over oplaadpunten in de openbare ruimte. Om hierin te voorzien communiceert de gemeente Loon op Zand over (de uitvoering van) het oplaadpuntenbeleid.

3.3 Het opladen van elektrische voertuigen voor inwoners van Loon op Zand

De gemeente Loon op Zand gaat als volgt om met het aanvragen voor oplaadpunten in de openbare ruimte (zie ook het schema hiernaast):

• 1.

  E-rijders die kunnen parkeren op eigen terrein komen niet in aanmerking voor een oplaadpunt in de openbare ruimte. Zij zijn zelf verantwoordelijk voor het realiseren van een oplaadpunt op eigen terrein.

Een e-rijder die niet op eigen terrein kan parkeren kan een aanvraag voor een oplaadpunt indienen bij de gemeente. De gemeente gaat hier als volgt mee om:

• 2.

  Indien de gemeente een samenwerking heeft met een publieke en/of private aanbieder (bijvoorbeeld vanuit de samenwerking met de Provincie Noord-Brabant) realiseert de gemeente in samenwerking met deze partij een oplaadpunt in de openbare ruimte.

• 3.

  Indien de gemeente geen samenwerking heeft of vanuit de samenwerking zijn er geen oplaadpunten beschikbaar dan vindt er geen realisatie van een oplaadpunt in de openbare ruimte plaats. E-rijders zijn op dat moment aangewezen op bestaande oplaadpunten in de openbare ruimte.

Ad 1. Opladen op eigen terrein met een privaat laadpunt

E-rijders die kunnen parkeren op eigen terrein komen niet in aanmerking voor een oplaadpunt in de openbare ruimte. Onder eigen terrein verstaat de gemeente Loon op Zand de beschikbaarheid over een parkeergelegenheid zoals een oprit, garagebox of private parkeerplekken bij appartementen en private parkeerplekken bij bedrijven(terreinen). Onder eigen terrein verstaat de gemeente ook een parkeerplaats op het terrein van een Vereniging van Eigenaren waarbij de aanvrager lid is van deze vereniging, parkeerplaatsen op terrein van een verhuurder waarvoor de aanvrager (en tevens huurder) een vergunning heeft. Dit kan een particuliere verhuurder zijn of een woningbouwvereniging.

Er is een diverse groep van aanbieders voor oplaadpunten op eigen terrein. De gemeente onderneemt voor het opladen op eigen terrein geen aanvullende activiteiten.

Ad 2. Opladen in de openbare ruimte via een oplaadpunt dat de gemeente faciliteert

De gemeente Loon op Zand staat open voor samenwerking met aanbieders om oplaadpunten in de openbare ruimte te realiseren. Indien de gemeente een samenwerking heeft met een aanbieder dan realiseert de gemeente een oplaadpunt in de openbare ruimte conform de gestelde kaders15.

Ad 3. De e-rijder dient op te laden bij bestaande oplaadpunten in de openbare ruimte

Op het moment dat de gemeente Loon op Zand geen samenwerking heeft met een aanbieder van oplaadpunten, of vanuit die samenwerking zijn (tijdelijk) geen oplaadpunten voorhanden dan realiseert de gemeente geen oplaadpunt in de openbare ruimte. De e-rijder is dan aangewezen op de bestaande oplaadpunten in de openbare ruimte. Om duidelijkheid voor e-rijders te bieden communiceert de gemeente Loon op Zand actief over de stand van zaken van een dergelijke samenwerking en de beschikbaarheid van oplaadpunten.

De gemeente staat alleen opladen van elektrische voertuigen toe via oplaadpunten die daarvoor bedoeld zijn. Dat betekent dat andere oplossingen niet zijn toegestaan. De gemeente kan hierop op handhaven. Hiermee worden situaties bedoeld zoals:

• 1.

  Laden via ‘kabels over de weg’. Hierbij plaatst de e-rijder op eigen terrein een oplaadpunt en legt vervolgens een kabel over de openbare weg tussen het oplaadpunt en het elektrisch voertuig.

• 2.

  Het laden via een ‘verlengde private huisaansluiting’. Hierbij plaatst de e-rijder zelfstandig een oplaadpunt in de openbare ruimte die op een bestaande elektriciteitsaansluiting, van bijvoorbeeld een woning, is aangesloten.

• 3.

  Het op eigen initiatief en op eigen kosten plaatsen van een oplaadpunt in de openbare ruimte.

Wanneer het aantal oplaadpunten in de openbare ruimte niet voldoende is voor de behoefte hieraan, communiceert de gemeente over welke vormen van laden de gemeente in een dergelijke situatie (tijdelijk) toestaat.

3.4 Het opladen van elektrische voertuigen voor bezoekers van Loon op Zand

De gemeente Loon op Zand wil bezoekers van de gemeente de mogelijkheid bieden voor het opladen van hun elektrische voertuigen in de openbare ruimte. Daarom spant de gemeente Loon op Zand zich in om de bestaande oplaadpunten van Stichting E-Laad te continueren. Daarnaast staat de gemeente open voor initiatieven voor het plaatsen van laadpunten op semi-openbare locaties, die ter beschikking worden gesteld aan bezoekers.

4.1Samenwerken met publieke en private initiatieven voor oplaadpunten in de openbare ruimte

De gemeente Loon op Zand faciliteert samenwerking met publieke en/of private aanbieders van oplaadpunten in de openbare ruimte. Om in de behoefte van e-rijders in Loon op Zand te voorzien zoekt de gemeente Loon op Zand deze samenwerking proactief. De gemeente Loon op Zand zet hiervoor in op:

• 1.

  Het continueren van de samenwerking met Stichting e-laad voor het behoud van de bestaande oplaadpunten in de openbare ruimte.

• 2.

  Samenwerken met de provincie Noord-Brabant om oplaadpunten in de openbare ruimte te realiseren.

• 3.

  Openstaan voor samenwerking met andere aanbieders van oplaadpunten in de openbare ruimte.

Ad 1. Het continueren van de samenwerking met Stichting e-laad

Op dit moment werkt de gemeente Loon op Zand samen met Stichting e-laad. De huidige samenwerkingsovereenkomst loopt eind 2014 af. In de loop van 2014 wordt duidelijk hoe Stichting e-laad wil om gaan met de reeds geplaatste oplaadpunten. De gemeente Loon op Zand streeft er naar deze overeenkomst te verlengen waardoor de oplaadpunten langer beschikbaar blijven.

Ad 2. Samenwerken met de provincie Noord-Brabant

Voor de korte termijn (2014) richt de gemeente Loon op Zand zich op een samenwerking met de provincie Noord-Brabant. Deze eerste stap sluit een samenwerking met andere initiatieven niet uit. De provincie Noord-Brabant start in 2014 met een aanbesteding voor oplaadpunten in de openbare ruimte. Hiermee komen oplaadpunten voor in de openbare ruimte beschikbaar voor Brabantse gemeenten. Om hierbij aan te sluiten zorgt de gemeente Loon op Zand voor:

• •

  Het sluiten van een samenwerkingsovereenkomst met de provincie Noord-Brabant. Deze samenwerkingsovereenkomst dient te voldoen aan het oplaadpuntenbeleid.

• •

  De gemeente Loon op Zand voert de activiteiten uit die volgen uit de samenwerkingsovereenkomst met de provincie Noord-Brabant. Mogelijke voorbeelden daarvan zijn het verwerken van aanvragen en het nemen van verkeersbesluiten voor het reserveren van parkeerplekken bij oplaadpunten voor het opladen van elektrische voertuigen.

Ad 3. Aangaan van samenwerking met andere aanbieders voor oplaadpunten in de openbare ruimte

De gemeente Loon op Zand staat open voor initiatieven van publieke en private aanbieders van oplaadpunten in de openbare ruimte voor algemeen gebruik.

4.2 Actief communiceren over het oplaadpuntenbeleid

Door actief communiceren raken e-rijders bekend met de mogelijkheden voor het opladen van elektrische voertuigen in de gemeente Loon op Zand. Tevens zorgt de gemeente Loon op Zand voor het beantwoorden van vragen van e-rijders. Hiervoor besteedt de gemeente aandacht aan:

• •

  Het via de website van de gemeente, lokale media, autodealers in de gemeente Loon op Zand en/of informatiefolders informeren over het oplaadpuntenbeleid van de gemeente Loon op Zand. Een belangrijk onderdeel in de communicatie is het geven van inzicht in de stand van zaken van de uitvoering van het oplaadpuntenbeleid. Dat betekent dat de gemeente informeert over de beschikbaarheid van oplaadpunten vanuit de samenwerking met publieke en private initiatieven. Door hierover actief te communiceren weten e-rijders wat ze van de gemeente kunnen verwachten.

• •

  Het aanwijzen van één EV contactpersoon bij de gemeente. Deze beantwoordt de vragen van e-rijders en verwerkt de aanvragen voor oplaadpunten. Deze contactpersoon treedt op als het gemeentelijk EV loket.

4.3 Handhaven van het oplaadpuntenbeleid

De gemeente Loon op Zand handhaaft het oplaadpuntenbeleid. Dat betekent dat zij toeziet er onder andere op toeziet dat parkeerplekken bij oplaadpunten alleen worden gebruikt voor het opladen van elektrische voertuigen.

4.4 Evalueren en ontwikkelen van het oplaadpuntenbeleid

EV kent een snelle ontwikkeling. Dat geldt ook voor de ontwikkeling van oplaadoplossingen voor in de openbare ruimte. Het oplaadpuntenbeleid is daardoor een momentopname ten aanzien van de behoefte voor opladen in de openbare ruimte en de oplossingen die daarvoor beschikbaar zijn.

Om er voor te zorgen dat het oplaadpuntenbeleid actueel blijft evalueert de gemeente Loon op Zand in samenwerking met de samenwerkende gemeenten in de Hart van Brabant-regio het beleid jaarlijks op ten minste de volgende punten:

• •

  Ontwikkeling EV en behoefte aan oplaadpunten in de openbare ruimte.

• •

  Beschikbaarheid van oplossingen voor opladen in de openbare ruimte.