Algemene subsidieverordening gemeente Enschede 2022

Ondertekening

Toelichting Algemene subsidieverordening 2022

Algemeen

Aanleiding

De Asv moet voor de komende jaren een duidelijk kader blijven bieden waarbinnen subsidieaanvragen worden behandeld. In zijn algemeenheid geldt dat de Asv duurzaam, gebruiksvriendelijk en efficiënt is en bovenal aansluit op de praktijk in Enschede. Deze uitgangspunten worden hieronder verder toegelicht.

Bij het opstellen van deze verordening hebben wij onder andere de model Asv van de VNG gebruikt.

Uitgangspunten Algemene subsidieverordening gemeente Enschede 2022 (Asv 2022)

Aan de Asv 2022 liggen de volgende uitgangspunten ten grondslag:

• Duurzaam en gebruiksvriendelijk

Net als met de Asv 2016 het geval was, moet de Asv 2022 voor de komende jaren weer een duidelijk kader bieden waarbinnen subsidieaanvragen worden behandeld. Een duurzame verordening betekent dat de verordening vooral algemene bepalingen bevat, zodat veel verschillende situaties eronder kunnen worden geschaard en niet frequent een wijziging van de verordening noodzakelijk is. In een bijzondere subsidieverordening worden specifieke subsidiabele activiteiten voor bepaalde beleidsterreinen, en bijbehorende bepalingen opgenomen. In deze subsidieverordeningen mag worden afgeweken van de Asv, maar uitgangspunt is dat de algemene bepalingen in de Asv voor de meeste subsidies bruikbaar zijn.

• Eenvoudig, efficiënt en helder subsidieproces

Het subsidieproces is zo eenvoudig en helder mogelijk gehouden, zodat bij de uitvoering zo min mogelijk aanleiding is voor onduidelijkheden, voor zowel de subsidie-aanvrager, het gemeentebestuur als de betrokken ambtenaren. Daarnaast bereiken we hiermee een administratieve lastenverlichting.

• Aansluitend op praktijk Enschede

Het subsidieproces zoals beschreven in de Asv 2022, sluit aan op het feitelijke besluitvormingsproces zoals dat in de gemeentelijke organisatie verloopt. Zo zijn de indienings- en beslistermijnen afgestemd op de planning- en control cyclus van de gemeente Enschede. Waar mogelijk is ook rekening gehouden met het werkproces bij de subsidieontvanger. Daarbij zijn indienings- en beslistermijnen zo kort mogelijk gehouden.

• Uitwerking in bijzondere subsidieverordeningen

De wens een duurzame verordening tot stand te brengen, betekent automatisch dat diverse bepalingen uit de Asv 2022 zo nodig verder worden uitgewerkt in bijzondere subsidieverordeningen.

Reikwijdte Algemene subsidieverordening

De Asv is van toepassing op alle subsidies, zowel wettelijke als buitenwettelijke. In het geval de door de raad vastgestelde bijzondere subsidieverordening afwijkt van de Asv, is de Asv (op die onderdelen) niet van toepassing.

Inhoud en opbouw Asv 2022

De Asv 2022 bestaat uit zeven hoofdstukken:

Hoofdstuk 1 – inleidende bepalingen

Hoofdstuk 2 – aanvraag van de subsidie

Hoofdstuk 3 – weigerings-, intrekkings- en terugvorderingsgronden

Hoofdstuk 4 – verplichtingen van de subsidieontvanger

Hoofdstuk 5 – verantwoording en vaststelling van de subsidie

Hoofdstuk 6 – aanvullende bepalingen voor structurele subsidies van € 10.000 of meer

Hoofdstuk 7 – overige bepalingen

Korte toelichting per hoofdstuk

Hoofdstuk 1, de inleidende bepalingen, omvat onder meer de begripsbepalingen, de reikwijdte van de verordening, de staatssteunregels en bepalingen waarin bevoegdheden worden toebedeeld aan het college.

In Hoofdstuk 2 zijn de bepalingen over de indiening van aanvragen voor subsidies opgenomen waaronder het gebruik van een aanvraagformulier, de in te dienen gegevens en aanvraag- en beslistermijnen.

Hoofdstuk 3 bevat, in aanvulling op de in de Awb vermelde weigeringsgronden, een aantal (facultatieve) weigeringsgronden. Indien een aanvraag aan de van toepassing zijnde vereisten uit de Awb, de Asv 2022, een eventuele bijzondere subsidieverordening voldoet wordt vervolgens beoordeeld of één van de weigeringsgronden van toepassing is.

In Hoofdstuk 4 zijn de verplichtingen opgenomen die een subsidieontvanger (kunnen) worden opgelegd. Niet-naleving van deze verplichtingen kan leiden tot het intrekken, wijzigen of lager vaststellen van de subsidie. De verplichtingen maken het mogelijk een goed zicht te krijgen of te houden op het verloop van de gesubsidieerde activiteiten en de (financiële) ontwikkelingen.

Hoofdstuk 5 gaat over de verantwoording en de vaststelling van de subsidie. Op grond van de Awb moet iedere subsidie worden vastgesteld. In dat kader wordt verantwoording afgelegd over de al dan niet verrichte activiteiten. Bij de vaststelling wordt nagegaan of, en in welke mate, de activiteiten zijn verricht en de verplichtingen zijn nagekomen. Als de activiteiten zijn uitgevoerd overeenkomstig de verlening, dan wordt de subsidie vastgesteld op het verleningsbedrag. Zijn er echter minder activiteiten uitgevoerd, dan kan de subsidie op een lager bedrag worden vastgesteld. Welk bedrag dat is hangt af van de wijze waarop de subsidie berekend wordt en hoe duidelijk de relatie is tussen de omvang van de subsidiabele activiteiten en de omvang van de subsidie. De situatie kan zich ook voordoen dat de activiteiten wel zijn verricht, maar dat niet aan de verplichtingen is voldaan die aan de subsidieverlening zijn verbonden, zoals het indienen van een aanvraag tot vaststelling van de subsidie of het verrichten van activiteiten onder deskundige begeleiding. Ook in die situatie kan de subsidie lager worden vastgesteld. De omvang van de verlaging hangt af van het belang van de verplichting. Een uitzondering voor het indienen van een aanvraag tot vaststelling na afloop van de activiteiten geldt voor subsidies tot € 10.000,-. Subsidies tot dit bedrag worden in beginsel zonder voorafgaande verlening en voorafgaand aan de activiteiten of het tijdvak waarvoor de subsidie wordt verstrekt, vastgesteld.

In Hoofdstuk 6 staan de extra bepalingen die gelden voor structurele subsidies van € 10.000 of meer. In de regel gaat het om de grotere subsidies aan professionele instellingen, waarop de gemeente meer wil toezien. Zo wordt voor deze subsidies de mogelijkheid gecreëerd toezichthouders aan te wijzen die belast worden met het toezicht op de uitvoering van de activiteiten en de naleving van de verplichtingen.

Hoofdstuk 7 bevat de gebruikelijke slotbepalingen zoals de intrekking van de bestaande subsidieverordening, een overgangsbepaling en dergelijke.

Verhouding Algemene wet bestuursrecht

Titel 4.2 van de Awb bevat specifieke bepalingen die van toepassing zijn op subsidies. De bepalingen uit de Awb gelden boven en naast de Asv 2022 en bijzondere subsidieverordeningen. Sommige bepalingen uit de Awb bieden de mogelijkheid eigen regels te stellen, andere hebben een dwingend karakter. Zo ligt de definitie van een subsidie bijvoorbeeld vast (artikel 4:21 Awb). Volgens deze bepaling wordt onder een subsidie verstaan: de aanspraak op financiële middelen, door een bestuursorgaan verstrekt met het oog op bepaalde activiteiten van de aanvrager, anders dan als betaling voor aan het bestuursorgaan geleverde goederen of diensten. Iedere financiële relatie tussen de gemeente en een burger of instelling die voldoet aan de kenmerken van de definitie, is een subsidie. Ook wanneer die relatie anders wordt genoemd, bijvoorbeeld opdracht of overeenkomst. Met andere woorden: het gaat om de inhoud, niet om “het etiket” dat erop geplakt wordt.

Ook bevat de Awb een regeling voor de situaties waarin een subsidie lager vastgesteld, ingetrokken, gewijzigd of beëindigd kan worden. Daarom zijn over deze onderwerpen, geen regels in de Asv 2022 opgenomen.

Wijzigingen ten opzichte van de Algemene subsidieverordening 2016 (Asv 2016)

Op hoofdlijnen komen de wijzigingen ten opzichte van de Asv 2016 op het volgende neer.

• 1.

  In de nieuwe verordening is de voorbeeldtekst over het Europees steunkader uit het VNG model overgenomen.

• 2.

  In de Asv 2016 stonden de beleidsterreinen genoemd waarvoor subsidie kon worden verstrekt. Deze zijn nu niet meer opgenomen. Reden hiervoor is dat.de opsomming niet veel toevoegt. Door een opsomming op te nemen bestaat het risico dat er toch activiteiten zijn die niet onder de opsomming vallen maar die we wel willen subsidiëren. We sluiten hierbij aan bij variant 2 van artikel 2 van het VNG model

• 3.

  Naar verwachting treedt op 1 januari 2023 de Wet modernisering elektronisch verkeer in werking. Op grond hiervan hebben natuurlijke personen en rechtspersonen het recht om aanvragen elektronisch in te dienen. Daarnaast behoudt de burger het recht om aanvragen op papier in te dienen. De Asv loopt alvast vooruit op de inwerkingtreding van de wet door in artikel 8 op te nemen dat aanvragen zowel elektronisch (e-formulier en e-mail) als schriftelijk ingediend kunnen worden.

• 4.

  In de Asv 2016 wordt gesproken over een spoedeisende subsidie. Omdat deze term verwarrend is, en omdat in de toelichting bij artikel 4:23 Awb de term anticipatie wordt gebruikt, gebruiken we in de Asv 2022 de term anticipatiesubsidie.

• 5.

  Het weigeren van subsidie op grond van de Wet bevordering Integriteitsbeoordelingen door het openbaar bestuur (Wet Bibob) is niet langer opgenomen in de Asv (artikel 12 lid onder sub k). Het college kan zich namelijk rechtstreeks beroepen op artikel 6 van de Wet Bibob wanneer het subsidie wil weigeren op gronden genoemd in de Wet Bibob.

• 6.

  Als de Europese Commissie tot het oordeel is gekomen dat een subsidie moet worden aangemerkt als ongeoorloofde staatssteun, moet deze subsidie met rente worden teruggevorderd. Deze verplichting tot terugvordering volgt rechtstreeks uit de in 2018 vastgestelde Wet terugvordering staatsteun. Omdat het college zich hier rechtstreeks op kan beroepen, is artikel 12 lid 3 niet langer opgenomen in de Asv.

• 7.

  In de Asv 2016 was een niet-doelgebonden verplichting opgenomen met betrekking tot de beloningsstructuur binnen een instelling. De raad van de gemeente Enschede vindt het belangrijk dat er geen ‘topinkomens’ worden betaald binnen gesubsidieerde instellingen. Uit bestendige jurisprudentie van de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State is echter gebleken dat er geen verplichtingen van dien aard verbonden mogen worden aan subsidies. Hetzelfde geldt overigens voor weigeringsgronden waarin wordt verwezen naar topinkomens. Ook daarvan heeft de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State gezegd dat deze niet geoorloofd zijn.

• 8.

  Artikel 16 over de vergoeding van vermogenswaarden is niet meer opgenomen in de Asv. Dit artikel heeft geen toegevoegde waarde omdat een rechtstreeks beroep op artikel 16 niet mogelijk is. Artikel 4:41 Awb biedt reeds de mogelijkheid om een vergoeding te vragen van met de subsidie behaald vermogensvoordeel. Hiervoor moet dan in de bijzondere subsidieverordening of in de verleningsbeschikking een dergelijke verplichting worden opgenomen.

• 9.

  Het grensbedrag voor een verplichte accountantscontrole bij de verantwoording van de subsidie in artikel 20 lid 2 is verhoogd naar € 125.000. Deze verhoging komt tegemoet aan de doelstelling van administratieve lastenverlaging. Hoewel het gaat om een minimale lastenverlaging, is het wel een eenvoudige optie. Uit eerder onderzoek is gebleken dat bij verhoging van het grensbedrag naar € 125.000 circa 26 subsidieontvangers administratieve lastenverlaging zullen ervaren. Dit is 9% van alle subsidieontvangers. Daarnaast was er nog een optie om een ander soort accountantsverklaring te eisen bij de financiële verantwoording, zoals een samenstelling of rapport van feitelijk bevindingen. Uit ervaring blijkt echter dat de andere soorten accountantsverklaringen weinig meerwaarde hebben voor de benodigde zekerheid.

Artikelsgewijze toelichting

Hoofdstuk 1 Inleidende bepalingen

Artikel 1 Begripsbepalingen

Naast een aantal algemene begrippen wordt in artikel 1 onder meer aangegeven welke subsidies worden onderscheiden:

- wettelijke subsidie (onder e);

- buitenwettelijke subsidie (onder f);

- structurele subsidie (onder g);

- eenmalige subsidie (onder h).

Er zijn verschillende manieren om subsidies te categoriseren. In deze verordening hanteren we er twee. De eerste indeling is op basis van subsidiegrondslag (wettelijke subsidies en vier soorten buitenwettelijke subsidies). De artikelen 3, 4, 10, 12 en 22 gaan uit van deze indeling.

Op onderdelen waar de al dan niet structurele aard van een subsidie belangrijker is en de grondslag minder relevant is, wordt de tweede indeling gehanteerd: eenmalige en structurele subsidies. Dit is het geval in artikel 17 en de artikelen van hoofdstuk 6. Daarbij is het belangrijk de term “eenmalig” niet te verwarren met de subsidiegrondslag “incidenteel”. Voor de bepalingen in de overige artikelen is de indeling van subsidies niet relevant.

Wettelijk - Buitenwettelijk

De Awb vereist dat subsidies worden verstrekt op grond van een wettelijk voorschrift waarin is geregeld welke activiteiten subsidiabel zijn (artikel 4:23 Awb). In Enschede zijn deze voorschriften (zoals ook al vermeld hiervoor onder Reikwijdte) opgenomen in bijzondere subsidieverordeningen. Met “wettelijke subsidie” in de Asv 2022 wordt dus een subsidie bedoeld die op grond van een bijzondere subsidieverordening wordt verstrekt.

Wordt gesproken over “buitenwettelijke subsidies” dan wordt een subsidie bedoeld die op grond van artikel 4:23 Awb, derde lid onder a (/anticipatie), b (Europese subsidies), c (begrotingspost) of d (in incidentele gevallen) wordt verstrekt. Een spoedeisende subsidie wordt ook wel een anticipatiesubsidie genoemd..

• a.

  anticipatiesubsidies: in afwachting van de totstandkoming van een wettelijk voorschrift, mag een jaar voorafgaand aan de vaststelling van dat voorschrift alvast subsidie worden verstrekt.

• b.

  Europese subsidies: subsidies op grond van een door de raad van de Europese Unie, het Europees Parlement en de Raad gezamenlijk of de Commissie van de Europese Gemeenschappen vastgesteld programma. De Asv 2022 is niet van toepassing op Europese subsidies en daarom worden ze in deze verordening buiten beschouwing gelaten.

• c.

  begrotingssubsidies: subsidies aan instellingen die met naam en toenaam in de gemeentelijke begroting worden genoemd en waarbij het bedrag is opgenomen dat zij maximaal aan subsidie kunnen ontvangen. Deze subsidies zijn met name bedoeld voor de situatie waarin er één of slechts enkele instellingen een subsidie ontvangen voor een bepaalde activiteit. De wetgever heeft willen voorkomen dat voor een enkele subsidieontvanger een verordening moet worden vastgesteld.

• d.

  incidentele subsidies: subsidies die worden verstrekt voor activiteiten waarvoor geen wettelijk voorschrift is vastgesteld en waarvoor het bestuursorgaan toch een subsidie wil verstrekken. Dergelijke subsidies zijn bedoeld voor gevallen waarin zowel het aantal subsidieontvangers als het tijdvak van subsidiëring beperkt is. Het gaat hier bijvoorbeeld om onverwachte aanvragen voor activiteiten waarvoor het gemeentebestuur geen (subsidie)beleid heeft vastgesteld, maar die het de moeite waard vindt om toch te subsidiëren. Het gaat hier om subsidies voor een periode van maximaal vier jaar.

Omdat het gewenst is ook voor deze buitenwettelijke subsidies regels vast te stellen die betrekking hebben op indienings- en beslistermijnen, de te verstrekken gegevens etc., zijn in de Asv 2022 daarover bepalingen opgenomen.

Structureel - Eenmalig

• •

  Een structurele subsidie is een subsidie voor een of meer boekjaren, verstrekt aan rechtspersonen met volledige rechtsbevoegdheid. Natuurlijke personen komen dus niet in aanmerking voor een structurele subsidie. Een structurele subsidie kan zowel wettelijk als buitenwettelijk (bijvoorbeeld op basis van de begroting) zijn. Structureel zijn zowel voortdurende activiteiten, die het gehele jaar door worden uitgevoerd, als kortstondige activiteiten die jaarlijks terugkeren. Wat betreft de laatste categorie kan worden gedacht aan de viering van Koningsdag of een jaarlijks terugkerend muziekfestival.

• •

  Een eenmalige subsidie wordt eenmalig verstrekt voor projecten, activiteiten of prestaties. Een eenmalige subsidie kan zowel wettelijk als buitenwettelijk zijn.

Onder Europees steunkader wordt in ieder geval verstaan;

• •

  de Algemene groepsvrijstellingsverordening: waarbij de categorieën steun op grond van artikel 107 en 108 van het Verdrag met de interne markt verenigbaar worden verklaard;

• •

  de Landbouw vrijstellingsverordening: waarbij bepaalde categorieën steun in de landbouw- en de bosbouwsector en in plattelandsgebieden op grond van de artikelen 107 en 108 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie met de interne markt verenigbaar worden verklaard en

• •

  de Visserij vrijstellingsverordening: waarbij bepaalde categorieën steun voor ondernemingen die actief zijn in de productie, de verwerking en de afzet van visserij- en aquacultuurproducten, op grond van de artikelen 107 en 108 van het verdrag betreffende de werking van de Europese Unie met de intern markt verenigbaar worden verklaard.

Artikel 2 Reikwijdte verordening

Zie de toelichting onder Algemeen, onder Reikwijdte.

Artikel 3 Wettelijke subsidies

De artikelen 3 en 4 regelen dat de raad bijzondere subsidieverordeningen vaststelt en dat het college beslist op wettelijke en buitenwettelijke subsidieaanvragen.

Het eerste lid van artikel 3 specificeert de onderwerpen die in de bijzondere verordening worden geregeld, maar laat ook ruimte om bepalingen over niet benoemde onderwerpen op te nemen.

Artikel 4 Buitenwettelijke subsidies

De bevoegdheid om te beslissen op aanvragen om buitenwettelijke subsidies wordt aan het college overgedragen. Daarbij is expliciet bepaald dat de in de begroting beschikbaar gestelde financiële middelen niet mogen worden overschreden. Hieronder valt dus ook de bevoegdheid tot het verstrekken van begrotingssubsidies (dat zijn immers buitenwettelijke subsidies). Hiermee wordt een bestaande situatie geformaliseerd. In de praktijk stelt de raad namelijk geen begrotingssubsidies vast maar subsidiebudgetten. Het besluit op de specifieke aanvraag wordt door het college genomen.

Artikel 4 bevat tevens een verwijzing naar het begrotingsvoorbehoud (4.34 Awb), dat door het college in acht moet worden genomen bij de verstrekking van subsidies, terwijl de betreffende begroting nog niet is vastgesteld, dan wel goedgekeurd.

Expliciet is voorts geregeld dat het college bevoegd is bij de beschikking voorwaarden aan de subsidieverlening te verbinden. Dat voorwaarden zijn toegestaan, vloeit ook al voort uit artikel 4:33 Awb.

Artikel 5

Om subsidies onder een Europees steunkader te brengen moet de subsidie op het toepasselijke steunkader worden toegesneden. Daarbij kan het nodig zijn dat er in de bijzondere subsidieverordening afgeweken wordt van de Asv, of dat deze aangevuld wordt. Het eerste lid maakt de raad daartoe bevoegd. Het tweede en derde lid zijn een uitvloeisel van de eis van de Europese Commissie dat in de bijzondere subsidieverordeningen en –beschikkingen die gebruik maken van het Europees steunkader, het toepasselijke kader expliciet wordt vermeld.

Als het sprake is van steun die valt onder een Europees steunkader, kunnen uiteraard alleen de activiteiten, doelstellingen, resultaten en kosten voor subsidie in aanmerking komen voor zover die voldoen aan de eisen en voorwaarden van het betreffende steunkader (vierde lid). Ondernemingen kunnen alleen in aanmerking komen voor subsidie als de subsidieverstrekking voldoet aan de voorwaarden van het desbetreffende steunkader (vijfde lid).

Artikel 6 Subsidieplafond

Het subsidieplafond is het bedrag dat gedurende een bepaald tijdvak ten hoogste beschikbaar is voor de verstrekking van subsidies op een bepaald terrein of voor een bepaalde activiteit. Als voor een verordening het subsidieplafond is bereikt kunnen er gedurende het lopende jaar op basis van die verordening geen subsidies meer verstrekt worden.

Door in de gemeentelijke begroting een budget te ramen voor de uitvoering van een bijzondere subsidieverordening treedt er niet automatisch een plafond in werking. Als een aanvraag voldoet aan alle vereisten die in een verordening staan terwijl het subsidiebudget inmiddels volledig is besteed en er is géén subsidieplafond vastgesteld, dan zal de aanvraag toch gehonoreerd moeten worden.

Andersom is ook waar: als een subsidieplafond lager wordt vastgesteld dan het in de begroting geraamde budget (bijvoorbeeld omdat het budget niet alleen zal worden besteed aan subsidies) én dat plafond is bereikt, dan moet een aanvraag worden afgewezen, ook als die aan alle vereisten die in een verordening staan, voldoet en ondanks dat er nog wel budget op de begroting aanwezig is.

Artikel 7 Evaluatieverslag

Voor wettelijke subsidies geldt dat tenminste vijfjaarlijks een verslag wordt gepubliceerd over de doeltreffendheid en de effecten van de subsidie in de praktijk. Bij wettelijk voorschrift kan hier van worden afgeweken. Artikel 7 bevat die afwijking en geeft aan dat geen evaluatieverslag hoeft te worden gepubliceerd, tenzij het college anders bepaalt. Deze bepaling dient met name om de administratieve lastendruk voor zowel de subsidieontvanger als voor de gemeente te verminderen.

Artikel 8 Medesubsidiënten

Het komt voor dat instellingen subsidie ontvangen van twee of meer bestuursorganen. In die gevallen kan behoefte bestaan aan een eenduidig subsidieregime en afstemming van regelgeving met of van de andere subsidiënt. Bijvoorbeeld omdat de en tegenstrijdig aan elkaar zijn of de verschillende regimes leiden tot extra lasten bij de subsidieontvanger. Om een eenduidig regime en afstemming mogelijk te maken, regelt het artikel dat het college in die gevallen kan afwijken van het bepaalde in de Asv 2022.

Hoofdstuk 2 Aanvraag van de subsidie

Artikel 9 Aanvraagformulier, gegevens, wijze van indiening

Met behulp van een aanvraagformulier wordt gestuurd op de wijze waarop de benodigde informatie en gegevens worden aangeleverd. Ook zal een aanvraagformulier vaker leiden tot het indienen van een complete aanvraag. Zowel voor de aanvrager als voor het bestuursorgaan vereenvoudigt het (verplicht te gebruiken) formulier de aanvraagprocedure.

Op het moment van inwerkingtreding van deze verordening is nog niet voor iedere subsidie een aanvraagformulier vastgesteld. Voor zover (nog) geen aanvraagformulier is vastgesteld, vermeldt het tweede lid welke gegevens moeten worden meegestuurd. Het college kan andere informatie opvragen of met minder informatie genoegen nemen (vierde lid).Een aanvraag kan zowel elektronisch als schriftelijk worden ingediend.

Artikel 10 Aanvraagtermijnen voor subsidies

Met de Asv 2022 wordt onder meer beoogd een efficiënt en helder subsidieproces te realiseren dat op zo veel mogelijk subsidies van toepassing is. Daarom zijn ook ge-uniformeerde indienings- en beslistermijnen opgenomen:

• •

  acht weken voor aanvang van de activiteiten voor zover het een wettelijke subsidie, een incidentele subsidie of anticipatiesubsidie betreft.

• •

  uiterlijk op 1 oktober van het jaar voorafgaand aan het jaar waarop de aanvraag betrekking heeft, wanneer het om een subsidie op basis van een begrotingspost gaat.

Mocht voor bepaalde wettelijke subsidies toch een andere indieningstermijn gewenst zijn, dan is de raad bevoegd dit te regelen in een bijzondere subsidieverordening. In een aantal bijzondere subsidieverordeningen is al een afwijkende termijn opgenomen. Het is echter de bedoeling zo min mogelijk gebruik te maken van deze mogelijkheid.

Artikel 11 Te laat ingediende aanvragen

Het proces zoals vastgelegd in de Asv 2022 is er op gericht een efficiënte behandeling van aanvragen te bewerkstelligen. Daarvoor is nodig dat aanvragers zich houden aan de gestelde termijnen. Zo niet, dan kan de aanvraag worden geweigerd.

Artikel 12 Beslistermijnen voor subsidieaanvragen

Voor het college geldt een beslistermijn van 13 weken (ingegeven door de Model algemene subsidieverordening van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten) na ontvangst van de aanvraag, tenzij in de bijzondere subsidieverordening een andere termijn wordt genoemd. Betreft het een begrotingssubsidie dan beslist het college uiterlijk op 31 december van het jaar waarin de aanvraag is ingediend. Is de aanvraag om een begrotingssubsidie later ingediend, maar op grond van artikel 10, tweede lid, toch in behandeling genomen, dan geldt een beslistermijn van 13 weken na indiening. Vanzelfsprekend is het streven, binnen de grenzen van het redelijke, naar een besluit vóór aanvang van de te subsidiëren activiteiten.

Voor zover een aanvraag niet compleet is, wordt de aanvrager in de gelegenheid gesteld de aanvraag aan te vullen (dit vloeit voort uit artikel 4:5 Awb). De beslistermijn wordt opgeschort vanaf de dag nadat de aanvrager is uitgenodigd de aanvraag aan te vullen tot de dag waarop de aanvraag is aangevuld of de termijn daarvoor is verstreken (artikel 4:5, eerste lid onder a Awb). Wordt de aanvraag niet of niet voldoende aangevuld, dan kan de aanvraag buiten behandeling worden gelaten. Dat besluit moet worden genomen binnen vier weken nadat de hersteltermijn ongebruikt is verlopen of de aanvraag onvoldoende is aangevuld (artikel 4:5, vierde lid Awb).

Lid 4 van artikel 12 Asv 2022 is van toepassing wanneer bij een vermoeden van staatssteun de Europese Commissie om een oordeel is gevraagd.

Hoofdstuk 3 Weigerings-, intrekkings- en terugvorderingsgronden

De redenen om een subsidie te weigeren zijn opgenomen in artikel 13 van deze verordening.

Aan de vraag of een weigeringsgrond van toepassing is, komt het college pas toe wanneer aan alle voorwaarden op grond van de Asv 2022 en eventueel een bijzondere subsidieverordening om in aanmerking te komen voor een subsidie, is voldaan. Met andere woorden: wanneer is vastgesteld dat de aanvraag een subsidiabele activiteit betreft, tijdig is ingediend en aan de overige vereisten voldoet, dan wordt daarna beoordeeld of een weigeringsgrond van toepassing is.

Artikel 13 Weigerings-, intrekkings- en terugvorderingsgronden

Naast de weigeringsgronden in de Awb (artikelen 4:25, tweede lid en artikel 4:35) zijn in de Asv 2022 aanvullende weigeringsgronden opgenomen. Deze spreken voor zich.

Weigering van een subsidie als niet is aangetoond dat subsidie noodzakelijk is voor het verrichten van de activiteiten waarvoor subsidie wordt gevraagd (lid 1, sub e) doet zich voor als de grootte van het vermogen, dan wel de eigen inkomsten, van de aanvrager dan wel de beschikbaarheid van middelen van derden daartoe aanleiding geven/geeft.

De Wet bevordering integriteitsbeoordelingen door het openbaar bestuur (Wet Bibob) voorziet in de mogelijkheid een subsidie te weigeren wanneer ernstig gevaar bestaat dat de subsidie mede zal worden gebruikt om:

• e.

  uit gepleegde strafbare feiten verkregen of te verkrijgen, op geld waardeerbare voordelen te benutten, of

• f.

  strafbare feiten te plegen.

Het college kan zich rechtstreeks beroepen op artikel 6 van de Wet Bibob een aparte weigeringsgrond hierover in de Asv is dus niet nodig.

Als de verstrekte subsidie door de Europese Commissie is aangemerkt als ongeoorloofde staatsteun, moet deze subsidie met rente worden teruggevorderd. Het college kan zich voor deze terugvordering rechtstreeks beroepen op de in 2018 in werking getreden Wet terugvordering staatssteun, Een bepaling hierover in de Asv is dus niet nodig.

Hoofdstuk 4 Verplichtingen van de subsidieontvanger

De verplichtingen die het college aan een subsidie kan verbinden, zijn divers. Daarom kunnen voor de wettelijke subsidies in de subsidieverordening specifieke verplichtingen worden opgenomen, toegesneden op de betreffende subsidiabele activiteit. Deze verplichtingen kunnen ook nog bij de subsidieverlening zelf worden opgelegd (in de verleningsbeschikking) indien in de bijzondere subsidieverordening de bevoegdheid tot het opleggen van andere doelgebonden verplichtingen (ex art 4.38 Awb) is opgenomen. Voor de buitenwettelijke subsidies geldt dat deze overige doelgebonden verplichtingen bij de subsidieverlening kunnen worden opgelegd. Daarnaast kunnen bij de subsidieverlening altijd verplichtingen worden opgenomen over de onderwerpen die in artikel 4:37 Awb worden genoemd.

Artikel 14 Meldingsplicht

Met name bij de grotere subsidies is het van belang op de hoogte te zijn van ontwikkelingen bij de subsidieontvanger die hoogstwaarschijnlijk leiden tot het niet (geheel) verrichten van de activiteiten of het niet (geheel) voldoen aan de subsidieverplichtingen. Wanneer het college op de hoogte is van dergelijke ontwikkelingen kan het tussentijds eventueel ingrijpen door afspraken te maken met de subsidieontvanger of door de subsidie (gedeeltelijk) in te trekken of te wijzigen op grond van artikel 4:48 Awb. Tussentijds ingrijpen kan voorkomen dat in het kader van de vaststelling wordt geconstateerd dat de subsidie op een lager bedrag dan verleend moet worden vastgesteld en dat het teveel aan voorschotten dat is verstrekt moet worden teruggevorderd.

Artikel 15 Doelgebonden verplichtingen ex artikel 4:38 van de wet

Het college kan naast de standaardverplichtingen zoals genoemd in artikel 4:37 Awb ook andere doelgebonden verplichtingen opleggen zoals bedoeld in artikel 4:38 Awb. Doelgebonden wil zeggen dat het verplichtingen betreft die nodig of geschikt zijn om het doel te bereiken dat met de subsidie wordt beoogd. Per subsidiabele activiteit kunnen de verplichtingen verschillen. Lid 2 van dit artikel bevat een opsomming van de belangrijkste doelgebonden verplichtingen.

Artikel 16 Niet-doelgebonden verplichtingen ex artikel 4:39 van de wet

Met niet-doelgebonden verplichtingen kan worden geprobeerd andere (beleids)doelstellingen te bereiken, dan die met de subsidieverstrekking worden beoogd. Niet-doelgebonden verplichtingen moeten wel altijd betrekking hebben op de middelen waarmee of de wijze waarop de gesubsidieerde activiteit wordt verricht.

In het oog springende niet-doelgebonden verplichtingen zijn onder meer:

- een verplichting om werkzoekenden en leerlingen in te schakelen;

- verplichtingen die duurzaamheid en de kwaliteit van het milieu bevorderen;

Hoofdstuk 5 Verantwoording en vaststelling van de subsidie

Een bestuursorgaan is verplicht een verstrekte subsidie vast te stellen. Vaststelling vindt in het algemeen plaats na verlening, maar kan ook samenvallen met de verlening (zie hiervoor art. 17).

Wanneer de subsidie eerst is verleend, vindt de vaststelling na afloop van de activiteiten plaats. De beslistermijn van artikel 23 is hierbij van toepassing. Indien de gesubsidieerde activiteiten zijn verricht en de verplichtingen nageleefd, dan wordt de subsidie vastgesteld op het bedrag dat is verleend.

Een subsidie vaststellen op een hoger bedrag dan is verleend, is niet mogelijk. De Awb biedt hiervoor geen grondslag. Lager vaststellen kan wel (artikel 4:46, tweede lid, Awb):

• •

  wanneer de activiteiten niet (allemaal) zijn verricht;

• •

  wanneer de verplichtingen niet zijn nageleefd;

• •

  wanneer onjuiste of onvolledige gegevens zijn verstrekt en de juiste of volledige gegevens zouden tot een andere beschikking zouden hebben geleid;

• •

  wanneer de subsidieverlening anderszins onjuist was en de subsidieontvanger dit wist of behoorde te weten.

Artikel 17 Verantwoording subsidies tot € 10.000

In Enschede worden de subsidies tot € 10.000,- in beginsel zonder voorafgaande verlening vastgesteld. Het college kan hiervan afwijken, bijvoorbeeld om te voorkomen dat ten behoeve van een subsidiabele activiteit twee procedures gevolgd moeten worden.

Door verlening en vaststelling te laten samenvallen, wordt bewerkstelligd dat de administratieve lastendruk voor zowel de subsidieontvanger als de gemeente wordt beperkt. Deze maatregel bevordert het efficiënter en effectiever werken, bij alle betrokken organisaties en instellingen.

Voor de een begrenzing tot subsidies tot € 10.000,- is gekozen omdat (procentueel) de meeste subsidies beneden de € 10.000,- liggen (ongeveer 60%). In geld uitgedrukt, is hier ongeveer 2% van het totaal uitgekeerde subsidiebedrag van de gemeente Enschede (op jaarbasis) mee gemoeid.

In de regel zal de vaststelling van deze subsidies voorafgaand aan of lopende de activiteiten plaatsvinden. Op het moment van vaststelling kan veelal dus nog niet worden nagegaan of de activiteiten daadwerkelijk worden uitgevoerd. De subsidies worden dus in goed vertrouwen verstrekt. Artikel 4:43 Awb maakt het echter wel mogelijk om verplichtingen aan een dergelijke vaststellingsbeschikking te verbinden. Artikel 17, vierde lid Asv 2016 geeft aan dat de ontvanger verplicht kan worden aan te tonen dat de gesubsidieerde activiteiten inderdaad conform de subsidiebeschikking hebben plaatsgevonden. Wanneer blijkt dat de activiteiten niet of slechts gedeeltelijk hebben plaatsgevonden, is de ontvanger uitleg verschuldigd en wordt aan de hand daarvan beoordeeld of het reëel is te verwachten dat de activiteiten het komende jaar wel zullen worden uitgevoerd.

Overigens is ook ná vaststelling van de subsidie terugvordering mogelijk, bijvoorbeeld als ná de vaststelling blijkt dat de activiteiten niet hebben plaatsgevonden.

Voor structurele subsidies tot € 10.000,- geldt dat bij de aanvraag voor een volgend tijdvak mede aan de hand van een korte inhoudelijke en financiële verantwoording over het voorgaande subsidiejaar wordt beoordeeld of opnieuw subsidie kan worden verstrekt. In bijzondere gevallen kan hiervan worden afgeweken.

Eventueel kan een subsidie op grond van artikel 4:35, eerste lid Awb worden geweigerd.

Artikel 18 Verantwoording van subsidies van € 10.000 of meer

Een subsidie van € 10.000,- of meer wordt na een verleningsbeschikking en na afloop van de activiteiten vastgesteld, nadat een (verplichte) aanvraag tot vaststelling is ingediend. Om te kunnen beoordelen op welk bedrag de subsidie moet worden vastgesteld, moet een inhoudelijk en financieel verslag met betrekking tot de gesubsidieerde activiteiten worden aangeleverd. Het college kan bij de subsidieverlening bepalen dat de subsidieontvanger in plaats van een financieel verslag de jaarrekening als bedoeld in artikel 361 van Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek overlegt (tweede lid).

Artikel 19 Inhoud financieel verslag structurele subsidies van € 10.000 of meer

Artikel 19 stelt eisen aan de inhoud van het financieel verslag dat wordt overgelegd wanneer het gaat om een structurele subsidie van € 10.000,- of meer én de inkomsten van de ontvanger uitsluitend bestaan uit de subsidie. De eisen worden gesteld om er voor te zorgen dat het financieel verslag zodanig inzicht biedt dat zorgvuldig kan worden beoordeeld of aanleiding bestaat de subsidie op een lager bedrag vast te stellen.

Wanneer een ontvanger weliswaar niet geheel, maar wel in overwegende mate afhankelijk is van de subsidie, kan het college besluiten dat de eisen aan het financieel verslag ook voor hem gelden (zesde lid).

Artikel 20 Accountantscontrole bij verantwoording van subsidies van € 125.000 of meer

Voor subsidies van € 125.000,- of meer dient ten behoeve van de vaststelling van de subsidie een opdracht tot onderzoek van de eindafrekening te worden verstrekt aan een accountant..

Bij subsidies van een dergelijke omvang verhouden de accountantskosten zich tot de omvang van de subsidie. Bij subsidies van € 500.000,- of meer moet daarnaast de jaarrekening zijn voorzien van een controleverklaring van de accountant.

De accountant moet onderzoeken of het financiële verslag of de jaarrekening voldoet aan de bij of krachtens de wet gestelde voorschriften en of het activiteitenverslag, voor zover hij (de accountant) dat verslag kan beoordelen, met de verantwoording verenigbaar is.

Bij bijzondere subsidieverordening of bij de subsidieverlening kan de subsidieontvanger ook nog worden verplicht de accountant de opdracht te verstrekken te onderzoeken of de aan de subsidie verbonden verplichtingen zijn nageleefd. De schriftelijke verklaring omtrent de getrouwheid van het verslag dat de accountant heeft opgesteld, wordt meegezonden met de aanvraag tot vaststelling van de subsidie.

In bijzondere gevallen kan het college instemmen met afwijking van de eis een accountantsonderzoek te laten uitvoeren. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn wanneer de hoogte van de subsidie niet afhankelijk is van een beoordeling van de prestaties.

Artikel 21 Andere wijze van verantwoorden

Behoeft geen toelichting.

Artikel 22 Termijnen voor het indienen van aanvragen tot vaststelling subsidies, na voorafgaande verlening

Behoeft geen toelichting.

Artikel 23 Beslistermijnen op aanvragen tot vaststelling subsidies

Behoeft geen toelichting.

Hoofdstuk 6 Aanvullende bepalingen voor structurele subsidies van € 10.000 of meer

Voor structurele subsidies aan rechtspersonen met volledige rechtsbevoegdheid gelden nog aanvullende bepalingen. Op dergelijke subsidies zou ook afdeling 4.2.8 Awb standaard van toepassing kunnen worden verklaard. Die afdeling heeft wel wat weg van een verordening en bevat bijvoorbeeld bepalingen over indienings- en beslistermijnen en verplichtingen. De afdeling is met name bedoeld voor de omvangrijke boekjaarsubsidies. Enschede heeft er voor gekozen afdeling 4.2.8 Awb niet standaard op structurele subsidies van toepassing te verklaren, om te voorkomen dat relatief zware bepalingen van toepassing zijn op subsidies lager dan € 10.000. Immers Enschede maakt onderscheid tussen subsidies hoger en lager dan € 10.000. Voor subsidies boven € 10.000 zijn toepasselijke bepalingen uit afdeling 4.2.8 opgenomen in de Asv.

Artikel 24 Aanvullende bepalingen

Behoeft geen toelichting

Artikel 25 Toezichthouders

Het college kan een of meer toezichthouders aanwijzen die zijn belast met het toezicht op de naleving van de subsidieverplichtingen. Dit kan wenselijk zijn wanneer een subsidieontvanger zich in het verleden niet aan de verplichtingen heeft gehouden (bijvoorbeeld: de gesubsidieerde heeft er in het verleden blijk van gegeven de bedrijfsvoering onvoldoende op orde te hebben of er bestaat twijfel over de correcte en tijdige uitvoering van de activiteiten) en de gesubsidieerde activiteiten van zwaarwegend belang zijn voor de stad.

Het inzetten van toezichthouders is een zwaar middel dat slechts in uitzonderlijke gevallen gebruikt zal worden. Het betreft toezichthouders als bedoeld in artikel 5:11 Awb: personen, bij of krachtens wettelijk voorschrift belast met het houden van toezicht op de naleving van het bepaalde bij of krachtens enig wettelijk voorschrift. Op deze toezichthouders zijn de overige artikelen van titel 5.2 Awb, de artikelen 5:12 tot en met 5:20 Awb van toepassing.

Artikel 5:14 Awb maakt het mogelijk de bevoegdheden van de toezichthouders te beperken. In het tweede lid van artikel 25 Asv 2022 is vastgelegd dat de toezichthouders geen bevoegdheid hebben om:

• •

  zaken te onderzoeken, aan opneming te onderwerpen en daarvan monsters te nemen (artikel 5:18 Awb);

• •

  vervoermiddelen te onderzoeken met betrekking waartoe hij een toezichthoudende taak heeft (artikel 5:19 Awb).

Daarmee resteren de volgende bevoegdheden:

• •

  het betreden van plaatsen (artikel 5:15 Awb);

• •

  het vorderen van inlichtingen (artikel 5:16 Awb);

• •

  het vorderen van inzage van een identiteitsbewijs (artikel 5:16a Awb);

• •

  het vorderen van zakelijke gegevens en bescheiden (artikel 5:17 Awb).

Artikel 26 Meerjarige subsidies

Met dit artikel is aansluiting gezocht bij artikel 4:67 en 4:68 van de Awb. De inhoud van het artikel spreekt voor zichzelf en behoeft geen nadere toelichting.

Artikel 27 Administratieverplichtingen

De structurele subsidies per boekjaar aan rechtspersonen met volledige rechtsbevoegdheid betreffen met name de grotere subsidies. Dus is het van belang dat de ontvangers over een goed ingerichte, duidelijke administratie beschikken. Daarom geldt voor deze subsidieontvangers standaard de verplichting zorg te dragen voor een administratie waaruit te allen tijde de voor de vaststelling van de subsidie van belang zijnde rechten en verplichtingen alsmede de betalingen en de ontvangsten kunnen worden nagegaan. De administratie en de daartoe behorende bescheiden moeten op grond van de Archiefwet gedurende zeven jaren worden bewaard.

Artikel 28 Aanvullende meldingsplicht

In aanvulling op de meldingsplicht in artikel 14 geldt dat, indien gedurende het boekjaar aanmerkelijke verschillen ontstaan of dreigen te ontstaan tussen de werkelijke uitgaven en inkomsten en de begrote uitgaven en inkomsten, de ontvanger daarvan onmiddellijk mededeling doet aan het college onder vermelding van de oorzaak. Reden hiervoor is dat het in de regel om grote bedragen gaat, waarbij het van belang is tijdig geïnformeerd te worden over afwijkingen ten opzichte van de aanvraag en verlening. Het college kan dan tussentijds ingrijpen door nadere afspraken te maken, dan wel de subsidie eventueel in te trekken of ten nadele van de ontvanger te wijzigen op grond van artikel 4:48 Awb. Wellicht ten overvloede: dit artikel is onderdeel van hoofdstuk 6 en heeft dus alleen betrekking op structurele subsidies van € 10.000 of meer.

Artikel 29 Toestemming voor het vormen van fondsen en reserveringen

Het staat op grond van artikel 4:71, eerste lid, onderdeel g van de Awb ter beoordeling van het college of het nodig of wenselijk is dat de ontvanger van een structurele subsidie van meer dan € 25.000,- per jaar, fondsen en reserveringen vormt. Daarvoor moet deze op grond van dit artikel toestemming vragen. Voorkomen moet worden dat de ontvanger subsidiegeld ongewenst oppot dan wel daarmee een vermogen opbouwt. Door de toets hierop bij het college te leggen, kan zo nodig per geval maatwerk worden toegepast.

Artikel 30 Egalisatiereserve

In Enschede geldt voor structurele subsidies aan rechtspersonen met volledige rechtsbevoegdheid niet de algemene verplichting een egalisatiereserve te vormen. Per instelling beoordeelt het college de noodzaak of wenselijkheid daarvan. Een dergelijke verplichting wordt in dat geval bij de subsidieverlening opgelegd. Een egalisatiereserve kan noodzakelijk zijn om eventuele tegenvallers op te vangen. Ook hier geldt weer: zo mogelijk en zo nodig maatwerk toepassen.

Hoofdstuk 7 Overige bepalingen

Artikel 31 Bevoorschotting

Artikel 4:53 van de Awb bepaalt dat een subsidiebedrag in gedeelten kan worden betaald mits dat bij wettelijk voorschrift is vastgelegd. Indien besloten wordt tot bevoorschotting van de subsidie, worden in de beschikking tot subsidieverlening de hoogte en de termijnen van de voorschotten bepaald.

Uiteraard vindt betaling van subsidies die worden vastgesteld zonder voorafgaande verlening in één bedrag plaats.

Artikel 32 BTW

In een enkel geval blijkt na afloop van de activiteiten dat de subsidieontvanger BTW verschuldigd is over diverse kosten. Met die BTW-kosten is dan bij de subsidieverlening geen rekening gehouden. Verzoeken om de BTW-kosten alsnog te compenseren met een subsidie, werden in het verleden en worden ook in de toekomst afgewezen. Subsidiebedragen zijn inclusief eventueel verschuldigde BTW.

Artikel 33 Intrekking Algemene subsidieverordening 2016

Gekozen is voor een nieuwe verordening en niet voor wijziging van de Algemene subsidieverordening 2016. Dit vanwege de grote hoeveelheid wijzigingen. Met de vaststelling is tevens de Asv 2016, vastgesteld op 18 april 2016, ingetrokken.

Artikel 34 Overgangsbepaling

Aanvragen om subsidie die zijn ingediend op of na de datum van inwerkingtreding van deze verordening, vallen onder de werking van de Asv 2022. Subsidies die daaraan voorafgaand zijn aangevraagd, verleend of vastgesteld, vallen onder de werking van de Asv 2016.

In een aantal bijzondere subsidieverordeningen wordt verwezen naar de Asv 2009. In lid 3 van dit artikel is geregeld dat deze verwijzing moet worden gelezen als een verwijzing naar de Asv 2016. Op deze manier wordt voorkomen dat voor sommige bijzondere subsidieverordeningen een ander (verouderd) regime blijft gelden.

Artikel 35 Inwerkingtreding

Behoeft geen toelichting.

Artikel 36 Citeertitel

Deze verordening wordt aangehaald als: ‘Algemene subsidieverordening 2022’.