Protocol (mogelijke) integriteitsschendingen door leden van Provinciale Staten of leden van Gedeputeerde Staten Provincie Limburg 2021

Reikwijdte protocol

Dit protocol moet mede worden bezien in het kader van de wijziging van art. 175 van de Provinciewet. De wijziging betreft een uitbreiding van dit artikel met een zorgplicht van de Commissaris van de Koning ten aanzien van het bevorderen van de ambtelijke en bestuurlijke integriteit binnen de provincie.

Indien collega-bestuurders, ambtenaren, organisaties, bedrijven of burgers een redelijk vermoeden hebben van schending van bestuurlijke integriteit door een lid van Provinciale Staten of een lid van Gedeputeerde Staten kunnen zij zich melden bij de provincie Limburg.

Definities

• •

  Adviseur Integriteit: de door het Presidium aangestelde extern adviseur met specifieke kennis en ervaring op het gebied van integriteit;

• •

  Commissie Integriteitsbevordering: een commissie die de kennis over integriteit binnen Provinciale Staten ontwikkelt en mede de integriteit van leden van Provinciale Staten bevordert door het organiseren van bijeenkomsten en workshops op basis van het opstellen en/of bijstellen van een jaarprogramma ;

• •

  Integriteitsdriehoek: een overlegplatform tussen Commissaris van de Koning (CdK), Statengriffier en de Adviseur Integriteit. In de Integriteitsdriehoek worden integriteitsmeldingen gewogen en beoordeeld;

• •

  Integriteitsschending: een gedraging van een lid van Provinciale Staten of een lid van Gedeputeerde Staten, die in strijd is met het handelen als ‘goed volksvertegenwoordiger’ of ‘goed bestuurder”. Het kan gaan om handelingen in strijd met de Gedragscode, geschreven of ongeschreven regels, maar ook om feiten die wettelijk strafbaar zijn,

• •

  Klankbord: een mee- en tegendenker van een lid van Provinciale Staten,;

• •

  Melding: het afgeven van een in behandeling te nemen, als zodanig bedoeld, signaal over een (mogelijke) integriteitschending.

Klankbord bij Integriteitsvraagstukken1

Leden van Provinciale Staten streven er actief naar conform art. 1.5. van de Gedragscode bestuurlijke integriteit voor leden van Provinciale Staten provincie Limburg 2020 (hierna te noemen: de gedragscode) binnen twee weken een klankbord op te zoeken nadat zij geconfronteerd worden met (eigen) integriteitsvraagstukken.

Dit klankbord kan men vinden bij de CdK, de Statengriffier, Extern Adviseur Integriteit, iemand binnen de eigen partij of fractie, etc. De klankbordfunctie behelst eveneens de mogelijkheid om bij vraagstukken betreffende een mogelijke (schijn van) belangenverstrengeling, de Statengriffier en/of de extern adviseur integriteit te laten toetsen waar eventueel spanningsvelden kunnen ontstaan inzake het voorgelegde vraagstuk en hierin een advies uit te laten brengen. Dit advies biedt handvatten voor leden van Provinciale Staten om transparant en zorgvuldig handelen te kunnen waarborgen en zo (een schijn van) belangenverstrengeling zoveel mogelijk te voorkomen.

Leden van Gedeputeerde Staten zoeken op gelijke wijze actief een klankbord op, waarbij tevens gebruik kan worden gemaakt van de Vertrouwenspersoon Integriteit voor Bestuurders (VIB), actief namens de Stuurgroep Integriteit Limburg.

Commissie Integriteitsbevordering

Commissie bestaande uit ten minste 5 en maximaal 7 Statenleden met als doel gezamenlijk en resultaatgericht bijeenkomsten en workshops te organiseren, conform een vast te stellen jaarprogramma, ter bevordering van de kennis over integriteit binnen Provinciale Staten en mede ter bevordering van de integriteit van leden van Provinciale Staten.

Het jaarprogramma wordt jaarlijks opgesteld door de Commissie Integriteitsbevordering op basis van actualiteit, eigen inbreng en het herhaaldelijk ophalen van input bij de leden van Provinciale Staten. Dit programma kan indien nodig bijgesteld worden door de Commissie Integriteitsbevordering.

Statenleden beschouwen deelname aan de door de Commissie Integriteitsbevordering georganiseerde bijeenkomsten en workshops als een verplichting ter bevordering van het eigen integriteitsbewustzijn. In beginsel hebben deze georganiseerde bijeenkomsten en workshops een besloten karakter en zijn deze enkel toegankelijk voor Statenleden, tenzij anders aangegeven door de Commissie Integriteitsbevordering

Voorbereidende bijeenkomsten van de Commissie zijn in beginsel besloten.

De Commissie Integriteitsbevordering kan door het Presidium dan wel de CdK om advies worden gevraagd ter zake de ontwikkeling dan wel (mogelijke) aanpassingen van de Gedragscodes.

Het Presidium stelt de samenstelling van de Commissie Integriteitsbevordering vast.

Signalering en melding (mogelijke) integriteitsschendingen

Melding na signaal

Een (mogelijke) integriteitsschending door een lid van Provinciale Staten of een lid van Gedeputeerde Staten kan gesignaleerd worden door collega-bestuurders, ambtenaren, organisaties, bedrijven of burgers, die hier melding van kunnen doen bij een door het Presidium hiervoor aangestelde Adviseur Integriteit of de CdK. Een melding hoeft niet noodzakelijkerwijs te gaan over een vaststaand feit. Er kan ook sprake zijn van een vermoeden. Indien de persoon in kwestie een melding doet, moet het echter wel om een op redelijke gronden gebaseerd vermoeden gaan, gebaseerd op eigen kennis of eigen waarneming. Alleen dan worden de meldingen door de Adviseur Integriteit in behandeling genomen.

Een melder kan aangeven anoniem te willen blijven. Leden van Provinciale Staten en leden van Gedeputeerde Staten zijn niet wettelijk verplicht om een integriteitsschending door een lid van Provinciale Staten of een lid van Gedeputeerde Staten te melden.

Op grond van artikel 162 van het Wetboek van Strafvordering zijn leden van Provinciale Staten, leden van Gedeputeerde Staten en ambtenaren alleen verplicht om (bij de politie) aangifte te doen van (ambts)misdrijven.

Bij twijfel of sprake is van een (ambts)misdrijf, kan een lid van Provinciale Staten of lid van Gedeputeerde Staten (of ambtenaar) in een vertrouwelijk gesprek advies inwinnen bij de Rijksrecherche.

Meldpunt

De ontvangst van integriteitsmeldingen loopt primair via de Adviseur Integriteit. Hij is het (vertrouwelijke) meldpunt voor alle signalen van (mogelijke) integriteitsschendingen door leden van Provinciale Staten of leden van Gedeputeerde Staten. De Adviseur Integriteit bevestigt binnen een week (schriftelijk/per e-mail) de ontvangst van het signaal aan de melder. Deze adviseur is iemand met kennis van en ervaring met integriteitsonderzoeken, niet zijnde een bureau dat onderzoek gaat doen naar integriteitsmeldingen in de Provincie Limburg. De Adviseur Integriteit houdt na een melding strakke regie op het administratieve proces en zorgt in alle fases voor verslaglegging.

Duiding en beoordeling melding

Beoordeling integriteitsmeldingen

De Adviseur Integriteit doet t.a.v. de melding een voortoets, Deze voorbereiding dient als basis voor bespreking van de integriteitsmeldingen in de Integriteitsdriehoek. In de Integriteitsdriehoek worden de meldingen gewogen en beoordeeld. De melder wordt binnen 2 weken na beoordeling in de Integriteitsdriehoek telefonisch of schriftelijk / per e-mail door de Adviseur Integriteit geïnformeerd over het resultaat van de beoordeling.

Het oordeel van de integriteitsdriehoek is geen besluit zoals bedoeld in art. 1:3 van de Algemene wet Bestuursrecht. Hiertegen kan derhalve geen bezwaar of beroep worden ingesteld.

Een integriteitsmelding wordt getoetst aan de wet- en regelgeving en de gedragscodes op:

• •

  de aard van het feit;

• •

  de ontvankelijkheid van de melding;

• •

  de ernst van de zaak;

• •

  de valideerbaarheid van feiten en omstandigheden;

• •

  de positie of persoon van de bron en de persoon van het lid van Provinciale Staten of lid van Gedeputeerde Staten in kwestie;

• •

  de geloofwaardigheid/waarschijnlijkheid van signalen;

• •

  de spoedeisendheid/actualiteit van de melding.

De beoordeling kan leiden tot de volgende conclusies:

• 1.

  het betreft geen integriteitskwestie. De Adviseur Integriteit neemt binnen 2 weken na beoordeling van de melding in de integriteitsdriehoek contact op met de melder.

• 2.

  het betreft geen integriteitsschending. De Adviseur Integriteit neemt binnen 2 weken na beoordeling van de melding in de integriteitsdriehoek contact op met de melder .

• 3.

  er dreigt een schending. Wanneer er geen sprake is van schending, maar bv. een schending door een lid van Provinciale Staten of lid van Gedeputeerde Staten dreigt, dan wordt geen onderzoek naar de melding verricht, maar zal de Adviseur Integriteit binnen 2 weken na beoordeling van de melding in de integriteitsdriehoek contact opnemen met het betreffende lid van Provinciale Staten of lid van Gedeputeerde Staten (vertrouwelijk) en de melder.

• 4.

  er zijn onvoldoende aanwijzingen voor een integriteitsschending. Als er onvoldoende aanwijzingen zijn om te constateren dat er sprake is van een integriteitsschending, neemt de Adviseur Integriteit binnen 3 weken na beoordeling van de melding in de integriteitsdriehoek (vertrouwelijk) hierover contact op met de melder en het betrokken lid van Provinciale Staten of lid van Gedeputeerde Staten;

• 5.

  er is aanvullende informatie nodig. Als er niet genoeg informatie is om de melding te kunnen beoordelen is er vooronderzoek nodig. Dit vooronderzoek start in opdracht van de CdK binnen 3 weken na beoordeling van de melding in de integriteitsdriehoek. Binnen 3 weken na beoordeling van de melding in de integriteitsdriehoek (vertrouwelijk) neemt de Adviseur Integriteit hierover contact op met de melder en het betrokken lid van Provinciale Staten of lid van Gedeputeerde Staten.

• 6.

  er is een redelijk vermoeden van een strafbaar feit. Indien er (tevens) een redelijk vermoeden van een strafbaar feit bestaat, wordt door of namens de de CdK binnen 2 weken na beoordeling van de melding in de Integriteitsdriehoek aangifte gedaan bij het OM. Na overleg met de Officier van Justitie worden alle beschikbare gegevens binnen 2 weken door of namens de CdK ter beschikking gesteld aan Justitie. Na aangifte bepaalt de Officier van Justitie of nader onderzoek nodig is.

• Overheden mogen de resultaten van het onderzoek na verkrijging van de Officier van Justitie, gebruiken om het eigen onderzoek af te ronden. Een bestuursrechtelijk en strafrechtelijk onderzoek sluiten elkaar niet uit. Wel moet zoveel mogelijk voorkomen worden dat de onderzoekers onnodig in elkaars vaarwater komen of dat betrokkenen dubbel belast worden. Aan het strafrechtelijk onderzoek wordt veelal voorrang gegeven.

• 7.

  er is een feitenonderzoek naar (mogelijke) integriteitsschendingen noodzakelijk omdat er een redelijk vermoeden is van een integriteitsschending. Dit onderzoek is nodig om te beoordelen of meldingen op waarheidsvinding en derhalve redelijke gronden berusten. Indien de CdK voornemens is een feitenonderzoek in te stellen, stelt de Extern Adviseur Integriteit een concept onderzoeksvoorstel op hetgeen in overleg met de integriteitsdriehoek uiteindelijk wordt vastgesteld. De CdK geeft vervolgens in beginsel binnen twee weken na beoordeling van de melding opdracht tot het instellen van een feitenonderzoek, tenzij omstandigheden maken dat dit niet haalbaar is, verleent de CdK opdracht binnen een redelijke termijn. Binnen 3 weken na beoordeling van de melding neemt de Adviseur Integriteit hierover contact op met de melder en het betrokken lid van Provinciale Staten of lid van Gedeputeerde Staten. Of het naast hogere bestuursniveau eveneens al geconsulteerd moet worden zal afhangen van de situatie, Dit staat los van de verantwoordelijkheden die de CdK in deze heeft als Rijksorgaan.

Voorbereiding onderzoek

Onderzoeksvoorstel

Indien de CdK voornemens is een feitenonderzoek in te stellen stelt hij in overleg met de Integriteitsdriehoek binnen 2 weken een onderzoeksvoorstel op.

Opdrachtformulering

Het onderzoeksvoorstel bevat afhankelijk van de zaak de volgende elementen (niet limitatief):

• •

  aanleiding;

• •

  afbakening opdracht;

• •

  gewenst resultaat opdracht;

• •

  omgang met tussentijdse wijzigingen;

• •

  onderzoeksvragen;

• •

  onderzoeksmethoden;

• •

  wijze verslaglegging van onderzoekshandelingen;

• •

  voor het onderzoek noodzakelijke kennis;

• •

  onderzoeksplanning, -capaciteit, -kosten (o.b.v. offerte aanvragen);

• •

  budget;

• •

  lijst met mogelijke onderzoeker(s);

• •

  voorkeur voor interne en/of externe onderzoeker(s);

• •

  rolverdeling opdrachtgever en opdrachtnemer;

• •

  inbreng en beperkingen onderzoekers;

• •

  rechten en plichten onderzoekers;

• •

  interne en externe communicatie over de voortgang en vervolgstappen;

• •

  wijze van rapportage (al dan niet inclusief conclusies en aanbevelingen aan Provinciale Staten);

• •

  procedure hoor en wederhoor;

• •

  wijze beschikbaarstelling en openbaar making van de rapportage en mogelijkheid van het stellen van vragen.

Opdrachtverstrekking

De CdK verleent in beginsel binnen 2 weken, tenzij omstandigheden maken dat dit niet haalbaar is, binnen een redelijke termijn na beoordeling van de melding schriftelijke opdracht aan de onderzoeker(s) en laat hiervoor een financiële verplichting vastleggen. Onderzoek kan verricht worden door de Zuidelijke Rekenkamer of een extern adviesbureau/externe adviseurs, niet zijnde de externe Adviseur Integriteit.

Kennisgeving

Uit zorgvuldigheid draagt de Integriteitsdriehoek er zorg voor dat de kring van behandelaars van de melding zo klein mogelijk blijft.

De CdK stelt ,voor zover de feiten dit toelaten, de melder en het betrokken lid van Provinciale Staten of betrokken lid van Gedeputeerde Staten binnen 2 weken van het onderzoeksvoorstel vertrouwelijk op de hoogte van de aanvang van het onderzoek.

Het is primair aan het lid van Provinciale Staten om de functie als lid van Provinciale Staten, al dan niet tijdelijk, niet uit te oefenen of neer te leggen.

Het is primair aan een lid van Gedeputeerde Staten om zijn functie-uitoefening tijdens een integriteitsonderzoek te beoordelen.

Uitvoering onderzoek

Waarborgen voortgang onderzoek

Na de beslissing over het verrichten van onderzoeken, bewaakt de CdK de voortgang van het onderzoeksproces. De CdK is eindverantwoordelijk voor de wijze waarop (tijd, kwaliteit en budget) het onderzoek plaatsvindt.

Tot het moment van openbaarmaking van het onderzoeksrapport wordt geheimhouding opgelegd op alles wat te maken heeft met het onderzoek. De CdK kan, in (wettelijk) bepaalde gevallen Provinciale Staten voorstellen een lid van Provinciale Staten gedurende het onderzoek te schorsen. Ook kan hij het lid van Provinciale Staten tijdens het onderzoek de toegang tot bepaalde ruimtes ontzeggen dan wel bepaalde ruimtes af schermen.

Ten aanzien van een lid van Gedeputeerde Staten kunnen geen nadere voorstellen tot het nemen van maatregelen gedaan worden.

Rapportage

In de rapportage wordt door de onderzoekers verantwoord op welke wijze zij stapsgewijs hun onderzoek hebben verricht.

Voordat de onderzoekers de rapportage aanbieden aan de opdrachtgever, geven zij binnen een week na afronding van het onderzoeksrapport het lid van Provinciale Staten of het lid van Gedeputeerde Staten, waar onderzoek naar is verricht, in het kader van hoor en wederhoor de gelegenheid kennis te nemen van het rapport inclusief de bijlagen. Dit gebeurt door hem uit te nodigen om het rapport te komen inzien. Er wordt geen kopie van het onderzoeksrapport verstrekt. Het toepassen van hoor en wederhoor is een wezenlijk onderdeel van de afronding van het onderzoek.

Indien dit lid van Provinciale Staten of lid van Gedeputeerde Staten op- en aanmerkingen heeft, dienen deze schriftelijk te worden vastgelegd en binnen een week als een addendum opgenomen te worden in de definitieve onderzoeksrapportage.

De onderzoekers onthouden zich (in het rapport en daarbuiten) van eigen opvattingen inzake (de consequenties van) de beoordeling van de al dan niet aan de orde zijnde integriteitsschending.

Het is de taak van Provinciale Staten om zich op basis van de onderzoeksgegevens een oordeel te vormen van de feiten.

Communicatie

Communicatie over de voortgang van het onderzoek geschiedt, onder verantwoordelijkheid van de CdK.

Afronding onderzoek

Bespreking rapportage

De onderzoekers bieden binnen een week nadat het eventuele verslag voor hoor en wederhoor aan het eindrapport is toegevoegd, het eindrapport aan de CdK aan De CdK biedt het rapport aan aan het Presidium, die kan besluiten het rapport (voorzien van een Statenvoorstel) te agenderen voor de Statenvergadering.

Nazorg

De Integriteitsdriehoek plant na deze Statenvergadering een evaluatiegesprek in met het lid van Provinciale Staten of Gedeputeerde Staten, waar onderzoek naar is verricht.

Inwerkingtreding en citeertitel

• 1.

  Dit protocol treedt na vaststelling gelijktijdig met bekendmaking van de geactualiseerde Verordening van Provinciale Staten van de Provincie Limburg bevattende het reglement van orde van Provinciale Staten van Limburg 2021 in werking.

• 2.

  het Protocol (mogelijke) integriteitsschendingen door leden van Provinciale Staten of leden Gedeputeerde Staten Provincie Limburg 2020 vervalt bij de inwerkingtreding van dit protocol.

• 3.

  Dit protocol wordt aangehaald als “Protocol (mogelijke) integriteitsschendingen door leden van Provinciale Staten of leden Gedeputeerde Staten Provincie Limburg 2021”.