Gedoogbeschikking Noodopvang voor vluchtelingen en/of asielzoekers op het USAG-terrein te Schinnen

Het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) heeft de gemeente Beekdaelen verzocht om op het voormalige USAG-terrein te Schinnen een noodopvang te mogen realiseren voor vluchtelingen en/of asielzoekers. Voor de realisatie van deze opvang is een omgevingsvergunning vereist waarvoor een procedure dient te worden doorlopen die enige tijd vergt. Deze noodopvang is echter acuut en per direct nodig. Daarom wordt bij dezen een gedoogbeschikking afgegeven om vooruitlopend op de verwachte vergunningverlening de tijdelijke huisvesting van vluchtelingen en/of asielzoekers mogelijk te maken.

Het verzoek van het COA betreft het oprichten van tijdelijke paviljoens voor de duur van één jaar waarin maximaal 450 vluchtelingen en/of asielzoekers gehuisvest zullen worden. Daarnaast zal een deel van de bestaande bebouwing in gebruik worden genomen voor ondersteunende diensten ten behoeve van de noodopvang.

Voor het voormalige USAG-terrein aan de Borgerweg 8 in Schinnen, geldt het vigerende bestemmingsplan "2e Wijziging bestemmingsplan Buitengebied Schinnen" in samenhang met het moederplan "Buitengebied Schinnen". Op de betreffende locatie gelden de volgende enkel- en dubbelbestemmingen en een gebiedsaanduiding.

Enkelbestemming Bedrijf.

Een tijdelijke opvangplek voor vluchtelingen en/of asielzoekers past niet binnen de enkelbestemming Bedrijf.

Dubbelbestemming Leiding - Gas.

Een gedeelte van het beoogde terrein ligt binnen de dubbelbestemming Leiding - Gas. Binnen deze dubbelbestemming mogen géén gebouwen worden gebouwd. Ook mogen hier uitsluitend bouwwerken, geen gebouw zijnde, worden gebouwd van geringe omvang, die noodzakelijk zijn voor de instandhouding van de leidingen. Een tijdelijke opvangplek voor vluchtelingen en/of asielzoekers past niet binnen deze dubbelbestemming.

Gebiedsaanduiding vrijwaringszone – weg 1.

Het terrein ligt tevens gedeeltelijk in en aan de Gebiedsaanduiding vrijwaringszone - weg 1. In deze zone mogen geen bouwwerken worden opgericht t.b.v. een tijdelijke opvangplek voor vluchtelingen en/of asielzoekers.

Het vigerende bestemmingsplan kent voor deze ontwikkeling geen binnenplanse afwijkingsmogelijkheden zodat er een buitenplanse afwijkingsprocedure gevolgd zal moeten worden om het gebruik van gronden en bouwwerken overeenkomstig het verzoek van het COA te kunnen toestaan.

Het is vaste jurisprudentie van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State dat het bevoegd gezag bij de overtreding van wettelijke voorschriften, in dit geval het college van burgemeester en wethouders van Beekdaelen, in beginsel verplicht is om handhavend hiertegen op te treden.

Onder bijzondere omstandigheden kan worden afgezien van handhaving en kan de strijdigheid met wet- en regelgeving tijdelijk worden gedoogd. Gedogen is – samengevat – aanvaardbaar als:

• 1.

  het gedogen beperkt is in omvang en/of tijd;

• 2.

  het gedogen expliciet bij beschikking gebeurd;

• 3.

  duidelijke voorwaarden aan het gedogen worden gesteld;

• 4.

  regelmatig wordt bezien of de situatie zodanig is dat gedogen nog gerechtvaardigd is, en of aan de voorwaarden die aan het gedogen zijn gesteld wordt voldaan.

Gedogen moet beperkt blijven tot uitzonderingssituaties:

• 1.

  overgangs- en overmachtssituaties (waaronder concreet zicht op legalisatie, bedrijfsverplaatsing, experimenteersituaties, wetswijzigingen, etc.);

• 2.

  wanneer het door de wettelijke regeling beschermde belang uiteindelijk beter gediend is door gedogen, bijvoorbeeld een milieubelang dat in een specifieke situatie gediend is met het gedogen van een overtreding;

• 3.

  zwaarwegende belangen nopen tot een gedoogsituatie;

• 4.

  handhaving in strijd is met de algemene beginselen van behoorlijk bestuur (vertrouwens- en rechtszekerheidsbeginsel).

De asielzoekerscentra in Nederland zitten overvol. Dit komt door de verhoogde instroom van vluchtelingen en met name door de komst van Afghaanse evacués. De belangrijkste reden is echter het grote woningtekort in Nederland. Hierdoor zitten momenteel ruim 11.000 statushouders (mensen met een verblijfsvergunning) in reguliere asielzoekerscentra die eigenlijk al zouden moeten zijn uitgestroomd naar woningen in gemeenten over het hele land. Het COA is druk bezig met het zoeken naar nieuwe opvanglocaties. Normaliter zijn dit trajecten die langere tijd duren. In de huidige situatie met een acute behoefte aan opvangplaatsen heeft het COA - in navolging van een oproep van de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en de Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid (Brief d.d. september 2021, Kenmerk: 2021-0000443472) - een beroep op alle gemeenten in Nederland gedaan om gedurende een bepaalde tijd aan een aantal vluchtelingen c.q. asielzoekers opvang te bieden. Zo ook aan de gemeente Beekdaelen. Op humanitaire gronden en vanuit maatschappelijk oogpunt is de gemeente Beekdaelen bereid een substantiële bijdrage te leveren aan de noodopvang van vluchtelingen en/of asielzoekers. Zowel de gemeenteraad als het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Beekdaelen hebben inmiddels nadrukkelijk de bereidheid daartoe uitgesproken.

Het algemene belang acht de gemeente Beekdaelen in dit geval zwaarder wegen dan het belang van handhaving van de in dezen relevante wet- en regelgeving. Wel hecht de gemeente Beekdaelen zeer aan het belang van de inwoners van Beekdaelen en in het bijzonder van Schinnen bij de handhaving van een goed woon en leefklimaat. Hun belangen heeft de gemeente Beekdaelen gewaarborgd in een bestuursovereenkomst met het COA met betrekking tot o.a. de samenstelling en aard van de vluchtelingen, maximum aantal, onderwijs, beveiliging en dagbesteding.

Inmiddels heeft de gemeente Beekdaelen op 26 oktober 2021 een formele aanvraag ontvangen voor een omgevingsvergunning. Deze aanvraag is in behandeling genomen. De gemeente Beekdaelen is van oordeel dat op grond van de thans bekende gegevens planologische medewerking kan worden verleend aan de vestiging van een tijdelijke noodopvang voor vluchtelingen en/of asielzoekers. De omgevingsvergunning voor het van het bestemmingsplan afwijkende gebruik kan worden verleend op grond van artikel 2.12, lid 1, sub a, onder 2⁰, van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (hierna; Wabo) in samenhang met artikel 4, sub 9 en 11, van Bijlage II van het Besluit omgevingsrecht (Bor). Daarmee bestaat, mede gezien de wettelijke beslistermijnen, binnen afzienbare tijd concreet zicht op legalisatie van de gedoogsituatie.

Naar de mening van de gemeente Beekdaelen past een tijdelijke noodopvang voor asielzoekers op het terrein van de USAG binnen een goede ruimtelijk ordening. Het terrein biedt alle ruimte en voorzieningen om een kwalitatief goede opvang te kunnen realiseren. De tijdelijke locatie van de paviljoens is gevestigd op dat deel van het terrein waar de impact van externe veiligheidsfactoren het minste is. Daarnaast is het USAG-terrein goed af te bakenen. Ook is er geen sprake van permanente bewoning, maar van een tijdelijk verblijf van maximaal een aantal maanden in steeds wisselende samenstellingen in afwachting van doorstroming naar een asielzoekerscentrum dan wel permanente opvang. Ook kan gebruik worden gemaakt van de expertise en faciliteiten van het reeds aanwezige en naburige asielzoekerscentrum in Sweikhuizen.

Gelet op het voorgaande geeft de gemeente Beekdaelen bij dezen onder voorwaarden een gedoogbeschikking af voor de periode totdat de door het COA aangevraagde omgevingsvergunning is verleend en in werking getreden.

Hierbij besluit het college van burgemeester en wethouders van Beekdaelen voor het perceel aan de Borgerweg 8 te Schinnen, plaatselijk bekend als het USAG-terrein te Schinnen, kadastraal bekend als gemeente Schinnen, sectie D, perceelnummer 4390, onder voorwaarden een gedoogbeschikking af te geven.

Deze gedoogbeschikking ziet toe op het gebruik van het USAG-terrein en de bijbehorende gebouwen voor de opvang van vluchtelingen en/of asielzoekers in de vorm van een noodopvang in strijd met de hiervoor omschreven wet- en regelgeving en meer in het bijzonder op (in ieder geval):

• a.

  Het in strijd met artikel 2.1, lid 1, onder a, van de Wabo bouwen van één of meerdere bouwwerken (paviljoens) zonder de daartoe vereiste omgevingsvergunning;

• b.

  Het in strijd met artikel 2.1, lid 1, onder c, van de Wabo gebruiken van gronden en bouwwerken in strijd met het ter plaatse vigerende bestemmingsplan zonder de daartoe vereiste omgevingsvergunning;

• c.

  Het in strijd met artikel 2.1, lid 1, onder d, van de Wabo, in gebruik nemen of gebruiken van één of meer bouwwerken met het oog op de brandveiligheid zonder de daartoe vereiste omgevingsvergunning (of gebruiksmelding).

• A.

  Deze gedoogbeschikking wordt afgegeven voor het gebruik van de gebouwen en het omliggende terrein op bovengenoemd perceel voor maximaal 450 vluchtelingen en/of asielzoekers.

• B.

  Deze gedoogbeschikking geldt voor de periode dat de aanvraag om de benodigde omgevingsvergunning in behandeling is. Dit houdt in dat de gedoogbeschikking vervalt na het in werking treden van de benodigde omgevingsvergunning dan wel de inwerkingtreding van een besluit tot weigering van die vergunning.

• C.

  De in deze ontwikkeling betrokken gebouwen en paviljoens dienen ten tijde van ingebruikname te voldoen aan alle eisen van het Bouwbesluit 2012, met name op het gebied van gezondheid, constructieve veiligheid, brandveiligheid en overige veiligheidsaspecten.

• D.

  Deze gedoogbeschikking vervalt in ieder geval indien het COA niet binnen 1 maand na dit besluit alle noodzakelijke gegevens inzake de aangevraagde omgevingsvergunning heeft ingediend.

• E.

  Deze gedoogbeschikking vervalt in ieder geval indien het COA zelf geen gebruik meer maakt, dan wel kan maken, van de gebouwen en het omliggende terrein.

• F.

  Deze gedoogbeschikking vervalt indien blijkt dat het COA de gebouwen en het omliggende terrein gebruikt in strijd met het gebruik zoals omschreven in deze gedoogbeschikking.

• G.

  Bij het vervallen van de gedoogbeschikking dient het COA (of een eventuele rechtsopvolger van het COA) het strijdige gebruik van de gebouwen en het omliggende terrein per direct te staken en de aangebrachte voorzieningen permanent te verwijderen.

• H.

  Alle risico’s, van welke aard en in welke omvang dan ook, van het gebruik van gronden en opstallen liggen bij de gebruiker, in dit geval het COA. Het college behoudt zich alle rechten voor om de voorliggende gedoogbeschikking op enig moment, indien de omstandigheden naar zijn oordeel hierom vragen, in te trekken.

Op basis van artikel 3:40 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) treedt een besluit niet in werking voordat het bekend is gemaakt. Vervolgens bepaalt artikel 3:41, lid 1, Awb dat de bekendmaking van besluiten die tot een of meer belanghebbenden zijn gericht, geschiedt door toezending of uitreiking aan hen, onder wie begrepen de aanvrager. In dit geval ligt er geen aanvraag van een partij om de opvang te gedogen zodat het gedoogbesluit ambtshalve wordt genomen. Dat betekent dat artikel 3:41, lid 2, Awb van toepassing is, inhoudende dat wanneer de bekendmaking van het besluit niet kan geschieden op de wijze als voorzien in lid 1, de bekendmaking plaatsvindt op andere geschikte wijze. Dat is in dit geval plaatsing van het gedoogbesluit in (in ieder geval) het Gemeenteblad, op www.overheid.nl en in het huis-aan-huisblad De Beekdaeler. Het voorliggende besluit treedt aldus per direct in werking op het moment van bekendmaking.

Op grond van een uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State van 24 april 2019 (ECLI:NL:RVS:2019:1356 (Bladel)) kunnen tegen een gedoogbeschikking geen rechtsmiddelen, zoals bezwaar, worden aangewend.