Actualisatie Strategisch Huisvestingsplan Onderwijs

1.1 Algemeen

Inleiding

Een goed, veilig en gezond schoolgebouw is een belangrijke randvoorwaarde voor het geven van onderwijs en stimuleren van leerprestaties. Het zorgdragen voor goede onderwijshuisvesting is een gedeelde verantwoordelijkheid van schoolbesturen en de gemeente. Vanuit deze gezamenlijke verantwoordelijkheid wordt het gemeentelijk beleid op het gebied van onderwijshuisvesting in samenwerking met het onderwijsveld vormgegeven. Momenteel is dit beleid vastgelegd in twee door de gemeenteraad vastgestelde documenten:

• 1.

  de op 19 april 2021 vastgestelde Verordening voorzieningen huisvesting onderwijs Capelle aan den IJssel 2021 (raadsvoorstel 442872);

• 2.

  het op 18 december 2017 vastgestelde Strategisch huisvestingsplan onderwijs 2018 (raadsvoorstel 949689).

Ad. 1. De Verordening voorzieningen huisvesting onderwijs Capelle aan den IJssel (Huisvestingsverordening onderwijs) vertaalt de landelijke wet- en regelgeving omtrent onderwijshuisvesting naar de lokale situatie. Het is een wettelijke plicht om een dergelijke verordening vast te stellen. Deze verordening gaat niet in op individuele schoolgebouwen, trends, ontwikkelingen of bijvoorbeeld de relatie met de omgeving. Naar aanleiding van deze verordening kunnen schoolbesturen aanvragen indienen voor bijvoorbeeld sloop, nieuwbouw of uitbreiding, waarop uw college binnen vastgestelde termijnen dient te besluiten.

Ad. 2. Het Strategisch Huisvestingsplan (SHO) is een lange termijnplan dat bijdraagt aan een prettige leer- en werkomgeving voor leerlingen en werknemers, waarbij gestreefd wordt naar een goede spreiding en beperkte leegstand van onderwijsvoorzieningen. Dit plan biedt inzicht in het aantal onderwijsgebouwen in de gemeente, in het aantal te verwachten leerlingen per school, maar heeft ook een duidelijke samenhang met de gemeentelijke structuurvisie en vastgestelde gebiedsontwikkelingen.

Op verzoek van de gemeenteraad vindt een ‘update’ plaats van het SHO 2018. De voorliggende update van het SHO betreft een technische actualisatie, waarin de reeds genomen gemeentelijke besluiten rondom gebiedsontwikkelingen en financiën verwerkt zijn en waarin de geactualiseerde leerlingenprognoses en planningen zijn opgenomen. Er worden met de vaststelling van dit ‘technisch geactualiseerde’ SHO geen nieuwe, aanvullende besluiten genomen die inhoudelijke of financiële consequenties hebben. De paragrafen met ‘interventies’ zijn om deze reden niet opgenomen in deze actualisatie.

De doelstellingen en visie zijn ongewijzigd gebleven. Het streven is om eind 2021 een nieuw SHO aan de gemeenteraad voor te leggen.

1.2 Doelstellingen van het Strategisch huisvestingsplan onderwijs

Het SHO is een lange termijnplan, gebaseerd op het uitgangspunt dat goede onderwijshuisvesting in hoge mate bijdraagt aan een professionele leer- en werkomgeving voor docenten en leerlingen.

Deze actualisatie voorziet in de volgende onderwerpen:

• -

  de hoofdlijnen van relevante trends en geactualiseerde wettelijke kaders;

• -

  een eenduidig kader voor schoolbesturen en de gemeente;

• -

  inzicht in de huidige feitelijke situatie door het weergeven van:

  • •

    het aantal onderwijslocaties;

  • •

    de leeftijd en de grootte van de onderwijsgebouwen, en

• -

  de gewenste toekomstige situatie door het weergeven van:

  • •

    de te verwachten leerlingenontwikkeling;

  • •

    de te verwachten bezetting en leegstand van de onderwijsgebouwen.

De actualisatie van het SHO:

• -

  heeft een ‘doorkijk’ tot en met 2035, waar het prognoses betreft;

• -

  wordt eind 2021 geactualiseerd, dan zal een nieuw SHO aan de raad worden voorgelegd.

Het SHO is een integraal document, waarin vastgesteld beleid op meerdere gebieden, zoals bijvoorbeeld duurzaamheid en gebiedsontwikkelingen, op enkele relevante momenten wordt gekoppeld aan onderwijshuisvesting. In deze actualisatie wordt deze koppeling gelegd, echter minder uitgebreid dan in het SHO 2018. In het nieuw op te leveren SHO eind 2021 wordt een vernieuwde koppeling gemaakt.

1.3 Leeswijzer

In hoofdstuk 2 wordt de visie op onderwijshuisvesting omschreven. In hoofdstuk 3 worden de onderwijskundige uitgangspunten nader verwoord. Hoofdstuk 4 gaat in op trends en de wettelijke kaders. De te verwachten leerlingenontwikkelingen per school zijn geactualiseerd en worden omschreven in hoofdstuk 5. In hoofdstuk 6 wordt kort aandacht geschonken aan de financiën. Deze actualisatie heeft echter geen nieuwe financiële consequenties.

Een overzicht van alle scholen en door welke besturen deze scholen worden aangestuurd en aanvullende informatie over de wettelijke kaders, bovenwijkse- en niet wijkgebonden scholen en wijkkaarten zijn als bijlagen toegevoegd.

2.1 Algemeen

Op grond van de onderwijswetgeving is de gemeente gehouden om te zorgen voor adequate onderwijshuisvesting. Het begrip ‘adequaat’ behelst het zorgdragen van voldoende capaciteit, hetgeen wordt uitgewerkt in de Huisvestingsverordening onderwijs. Het begrip ‘adequaat’ omvat ook het bieden van faciliteiten van voldoende kwaliteit, maar geeft geen specifieke invulling daarvan.

Tot en met 2012 lag de nadruk vooral op het voorzien in voldoende huisvesting in iedere wijk. Er werden delen van gebouwen vernieuwd, uitgebreid en aangepast en de ontwikkeling van ‘brede scholen’ werd gestimuleerd. Bij vaststelling van het gemeentelijk onderwijshuisvestingsplan in 2012 is hier een kentering in gekomen. Het dalende aantal leerlingen en de prognoses die aangaven dat dit dalende aantal leerlingen door zou zetten waren er debet aan dat de focus meer op optimale benutting van de faciliteiten kwam te liggen. In 2012 werd de Capelse visie op onderwijshuisvesting dan ook als volgt weergegeven:

“De gemeente draagt zorg voor voldoende onderwijshuisvesting in een behoorlijke staat van onderhoud in iedere wijk. Vierkante meters in onderwijsgebouwen die niet in gebruik zijn bij het onderwijs worden effectief en efficiënt ingezet, bij voorkeur voor kindgerelateerde maatschappelijke voorzieningen. Indien dit niet mogelijk is, wordt het aantal vierkante meters omlaag gebracht.”

In relatie tot deze visie is na 2012 het aantal vierkante meters voor het onderwijs teruggebracht. Door het ondersteunen van het opstarten van Integrale Kindcentra heeft de gemeente bovendien een impuls gegeven aan het stimuleren van kindgerelateerde maatschappelijke voorzieningen in schoolgebouwen.

2.2 Visie

De gemeentelijke visie op onderwijshuisvesting zoals verwoord in het SHO 2018 luidt:

3.1 Algemeen

Naast de in hoofdstuk 2 benoemde visie worden in het SHO de door de wetgever en door de gemeente vastgestelde kaders als uitgangspunten gehanteerd. Deze actualisatie wijkt daar niet vanaf. Het betreft:

• -

  wettelijke kaders;

• -

  de Huisvestingsverordening onderwijs;

• -

  overige vastgestelde kaders, aangaande:

  • ○

    duurzaamheid;

  • ○

    gebiedsontwikkelingen;

  • ○

    Integrale Kindcentra.

Ook is rekening gehouden met de geformuleerde wensen van de schoolbesturen.

3.2 Huisvestingsverordening onderwijs

In de door de gemeenteraad vastgestelde Huisvestingsverordening onderwijs zijn de wettelijke kaders leidend. De gemeentelijke verantwoordelijkheid richt zich met name op het (gedeeltelijk) verwijderen of herbestemmen van oude, dan wel overbodige onderwijsruimte en op de realisatie (veelal nieuwbouw) van onderwijskundige ruimte. Onderhoud en renovatie van bestaande voorzieningen vallen formeel onder de verantwoordelijkheid van schoolbesturen.

Aanvragen van schoolbesturen voor nieuwe voorzieningen worden jaarlijks getoetst aan de Huisvestingsverordening Onderwijs. Nieuwbouw wordt daarbij in beginsel alleen gehonoreerd als hiervoor een aantoonbare noodzaak is. De noodzaak van vervangende bouw is aanwezig als:

• a.

  dit wordt aangetoond door een bouwkundige rapportage;

• b.

  dit het gevolg is vanwege een herschikkingsoperatie;

• c.

  dit het gevolg is van ontwikkelingen in de ruimtelijke ordening;

• d.

  er geen bruikbaar alternatief beschikbaar is of binnen afzienbare termijn komt;

• e.

  het onmogelijk is om door medegebruik een passende huisvesting voor de school te realiseren.

3.3 Overige kaders

3.3.1 Gebiedsontwikkelingen

Een aantal scholen is gesitueerd in gebieden waarvoor door de gemeenteraad gebiedsontwikkelingen zijn vastgesteld. Met de vaststelling van het SHO 2018 zijn keuzes gemaakt waarin onderwijshuisvesting en de gebiedsontwikkelingen samenvallen en/of elkaar versterken. Uitwerking hiervan is gaande.

3.3.2 Duurzaamheid

Waar er sprake is van nieuwbouw van scholen wordt, in lijn met het gemeentelijk beleid op het gebied van duurzaamheid, een stimulans gegevens aan een gezond en prettig binnenklimaat, energiezuinigheid en ‘groene schoolpleinen’. Nieuwe scholen worden in beginsel gebouwd voor een periode van (minimaal) 60 jaar en zullen duurzaam gebouwd worden. De exploitatievoordelen bij duurzaam bouwen liggen bij de gebruiker, in dit geval de schoolbesturen. Een randvoorwaarde bij nieuwbouw van scholen is dan ook dat de schoolbesturen bijdragen aan de duurzaamheid van de gebouwen, zodat dit exploitatievoordeel bereikt wordt. De gemeente moet minimaal de normvergoeding zoals die in de huisvestingsverordening onderwijs is vastgelegd vergoeden. Met deze investering moet voldaan kunnen worden aan de eisen van het bouwbesluit. Het schoolbestuur mag boven deze normen investeren in het gebouw om bijvoorbeeld een lager energieverbruik of beter binnenklimaat te realiseren. Een aanvullende investering van de schoolbesturen in dit kader is een met de schoolbesturen overeengekomen voorwaarde om in aanmerking te komen voor nieuwbouw. Per project zal dit worden afgestemd en de afspraken worden vastgelegd met de schoolbesturen. De schoolbesturen hebben ook de intentie uitgesproken een ‘plus’ te willen investeren bij nieuwbouw, zodat de scholen duurzamer kunnen worden en schoolbesturen zijn bereid bij nieuwbouw aanvullend te investeren, uiteraard binnen de wettelijke kaders.

3.3.3 Integrale Kindcentra

In het vastgestelde SHO 2018 is aangegeven dat Integrale Kindcentra waar mogelijk gerealiseerd worden, om zo meerwaarde te creëren door elkaar versterkende functies in één gebouw onder te brengen.

3.3.4 Schoolbestuurlijke wensen

Het onderwijsveld is voortdurend in ontwikkeling. De onderwijskundige eisen en wensen die vanuit het onderwijs aan huisvesting worden gesteld evolueren mee met die ontwikkelingen. De schoolbesturen hechten er om deze reden aan dat onderwijsgebouwen voldoen aan actuele onderwijskundige wensen. Aangaande onderwijshuisvesting hebben de schoolbesturen richting het SHO 2018 in gezamenlijkheid aangegeven dat er een aantal knelpunten zijn, die voorrang verdienen bij het oplossen. Dat betreft permanente huisvesting voor basisscholen De Bouwsteen, CSV, Horizon en Klim-Op locatie Roerdomplaan. Specifiek is aandacht gevraagd voor kwalitatief goede tijdelijke huisvesting tijdens de nieuwbouw. Ook de huisvesting van scholen in Fascinatio is als prioriteit geduid. Tot slot zal de Rehobothschool binnen afzienbare tijd opgeheven worden en verzocht is ook hiermee rekening te houden. Deze wensen zijn zowel in het SHO 2018, als in deze actualisatie verwerkt in hoofdstuk 5. Er is voor deze actualisatie niet naar nieuwe schoolbestuurlijke wensen gevraagd. Dit gebeurt wel in het proces naar een nieuw SHO, waar inmiddels mee gestart is.

4.1 Algemeen

In bijlage 2 van dit document wordt een uitgebreide toelichting gegeven op de wettelijke kaders. In dit hoofdstuk worden kort de hoofdlijnen van de wet- en regelgeving toegelicht. Vervolgens worden enkele trends en ontwikkelingen geduid.

4.2 SHO in wettelijk perspectief

Het wettelijk kader voor basisscholen en scholen voor voortgezet onderwijs is vastgelegd in de Wet op het primair onderwijs (WPO) en de Wet op het voortgezet onderwijs (WVO).

De landelijke wet- en regelgeving omtrent onderwijshuisvesting wordt lokaal uitgewerkt in een verordening. In Capelle is dit de door de raad vastgestelde Huisvestingsverordening onderwijs. Het is een wettelijke plicht om deze verordening vast te stellen en de schoolbesturen kunnen rechten ontlenen aan hetgeen in deze verordening is vastgelegd.

De schoolbesturen zijn inmiddels verantwoordelijk voor al het onderhoud aan schoolgebouwen. Voor de gemeente resteert nog de formele verantwoordelijkheid voor de volgende huisvestingsgerelateerde activiteiten:

• 1.

  (vervangende) nieuwbouw, inclusief terreinverwerving;

• 2.

  uitbreiding, indien van toepassing, inclusief terreinverwerving;

• 3.

  voor onderwijsdoeleinden in gebruik nemen van een bestaand gebouw, indien van toepassing, inclusief terreinverwerving;

• 4.

  het verplaatsen van tijdelijke gebouwen;

• 5.

  eerste inrichting met onderwijsleerpakket of meubilair of leer- en hulpmiddelen;

• 6.

  uitbreiding eerste inrichting met onderwijsleerpakket en meubilair of leer- en hulpmiddelen;

• 7.

  medegebruik.

Schoolbesturen kunnen aanvragen indienen bij de gemeente op basis van de Huisvestingsverordening onderwijs. Deze aanvragen worden getoetst aan de verordening en vervolgens wordt de aanvraag toegekend of afgewezen.

In een huisvestingsplan als het SHO kan nadere invulling gegeven worden aan hoe de wijze waarop de gemeentelijke rol op het gebied van onderwijshuisvesting wordt ingevuld. Maar een SHO is met nadruk niet in de onderwijswetgeving verankerd. Daardoor heeft het SHO geen wettelijke status; schoolbesturen kunnen er derhalve geen rechten aan ontlenen. Dit is bevestigd in jurisprudentie van de Raad van State (uitspraak LJN: BZ1635, Raad van State, 201205547/1/A2). De Raad van State stelt dat -in dit geval een Integraal Huisvestingsplan- en de daarin vermelde keuzes moeten worden aangemerkt als voorbereiding op een besluitvormingsprocedure. Die voorbereiding is zelf niet gericht op rechtsgevolg. Een rechtsgevolg ontstaat wanneer een schoolbestuur een huisvestingsvoorziening aanvraagt en die voorziening door burgemeester en wethouders op het programma (inwilliging) of op het overzicht (afwijzing) wordt geplaatst. Tegen dat besluit kan het schoolbestuur bezwaar en beroep aantekenen.

4.3 Trends en ontwikkelingen

4.3.1 Stabilisatie van het aantal leerlingen

Het leerlingenaantal op de Capelse basisscholen was tot voor kort dalende. Daarmee volgde de gemeente de landelijke trend. De meest recente prognoses tonen een ombuiging. Onder meer door een stijging van het aantal geboortes in de afgelopen jaren, maar ook door het toevoegen van woningbouw zal de instroom van het aantal leerlingen op basisscholen in de komende jaren naar verwachting weer enigszins stijgen.

4.3.2 Levensvatbaarheid scholen

De ‘opheffingsnorm’ voor het basisonderwijs in Capelle ligt op 196 leerlingen per school. Dit betekent dat als een school gedurende drie 1 oktobertellingen minder dan 196 leerlingen telt de school niet meer als zelfstandige school verder kan en haar bekostiging als zelfstandige school verliest (bijzonder onderwijs) of wordt opgeheven (openbaar onderwijs). Hierbij geldt dat de school als geheel bekeken wordt. Er moet dan ook niet gekeken te worden naar de leerlingen van de individuele locaties, maar de leerlingenaantallen van meerdere locaties van één school dienen bij elkaar opgeteld te worden.

Voor grotere schoolbesturen geldt dat opheffing soms voorkomen kan worden op basis van een rekenmodel dat wel geduid wordt als ‘de gemiddelde schoolgrootte’. Hierdoor kan basisschool De Wonderwind bijvoorbeeld als zelfstandige basisschool blijven bestaan, terwijl het aantal leerlingen van deze school zich onder de opheffingsnorm bevindt en volgens de prognoses ook zal blijven bevinden.

In bijlage 2 wordt hier uitgebreider op in gegaan, maar per saldo zal, volgens de huidige prognoses, alleen de Rehobothschool op middellange termijn opgeheven moeten worden. Dit is in het SHO 2018 ondervangen. De Rehobothschool zal in de loop van komend schooljaar samengevoegd worden met de Eben Haëzerschool in een nieuw gebouw, onder de naam De Olijfboom. Dit schoolgebouw wordt eind 2021 opgeleverd.

Schoolbesturen kunnen scholen en nevenvestigingen sluiten, ook als deze formeel niet gesloten hoeven te worden. Dit is in 2017 gebeurd met basisschool De Catamaran, locatie Hermitage. Het sluiten van (kleinere) onderwijslocaties kan bijvoorbeeld plaatsvinden indien schoolbesturen hier financieel of onderwijskundig aanleiding voor zien. Er zijn door schoolbesturen geen specifieke locaties benoemd die op de nominatie staan om gesloten te worden. Wel heeft het schoolbestuur BLICK aangegeven het gebouw van het IJsselcollege Praktijkonderwijs te willen verlaten. Dit is echter geen sluiting van de school. Het onderwijs wordt voortgezet aan het gebouw van het IJsselcollege aan de Pelikaanweg.

4.3.3 Integrale kindcentra

Huisvesting van meerdere functies onder één dak is een trend die inmiddels op veel meer onderwijslocaties voorkomt en ook in Capelle door de gemeente wordt gestimuleerd, onder de noemer Integrale Kindcentra (IKC’s).

In Capelle zijn door de gemeente ondersteunde IKC’s gestart rondom scholen in Schollevaar (Het Baken / De Catamaran) en Oostgaarde (Kindcentrum Ontdekrijk), maar er zijn ook scholen die de ontwikkeling naar een Integraal Kindcentrum uit eigen beweging starten. Dit is bijvoorbeeld gebeurd bijvoorbeeld in ’s Gravenland / Capelle-West rondom De Fontein, De Balans en OBS West.

In Capelle ligt de nadruk bij de vorming van IKC´s vooral op de belangen van, en aandacht voor, de kinderen. Organisaties worden gestimuleerd om dichter bij elkaar te staan en om de lijnen tussen de verschillende instellingen korter en efficiënter te laten zijn. Waar mogelijk wordt gestreefd naar fysieke versterking van samenwerkende functies. Dit betekent dat als scholen dichtbij elkaar zitten, ze verschillende ruimtes en functies kunnen delen en wellicht ruimte kunnen aanbieden die nuttig gebruikt kan worden door omwonenden. De fysieke posities van schoolgebouwen dragen zo steeds meer bij aan de samenwerking tussen organisaties in de wijk, zoals scholen, de bibliotheek, jongerenwerk, cultuurorganisaties, sportverenigingen en zorginstellingen.

4.3.4 Passend onderwijs

Het zogenaamde ‘passend onderwijs’ gaat er vanuit dat er een passende onderwijsplek geboden wordt aan alle leerlingen, ook aan leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben: Het liefst op een gewone school waar het kind extra begeleiding krijgt. En als het echt nodig is in het speciaal (basis)onderwijs. Het stimuleren van passend onderwijs is al jaren gaande: scholen hebben een zorgplicht en zoeken een passende plek voor ieder kind. Er is extra geld beschikbaar gesteld dat rechtstreeks naar de scholen gaat. Daarmee worden onder meer leraren opgeleid en beter toegerust. Er is in dit kader ook sprake van regionale samenwerkingsverbanden in het primair- en voortgezet onderwijs.

De verwachting van de Capelse schoolbesturen is dat ondanks de ontwikkeling van passend onderwijs het speciaal basisonderwijs, dat in Capelle wordt aangeboden door De Cirkel, De Balans en De Bouwsteen, zal blijven bestaan. Wel zal steeds nauwere samenwerking gezocht worden met algemene scholen voor primair onderwijs.

5.1 Algemeen

In dit hoofdstuk wordt per wijk en per school een analyse gemaakt van het aantal leerlingen, de beschikbare ruimte en de hoeveelheid benodigde capaciteit. Dit wordt in tabellen weergegeven per wijk en per school.

In de tabellen wordt ook de leegstand in schoolgebouwen weergegeven. Formeel is er sprake van leegstand als de vastgestelde capaciteit van het gebouw groter is dan de vastgestelde ruimtebehoefte. Conform de Huisvestingsverordening onderwijs wordt dit uitgedrukt in vierkante meters. In dit hoofdstuk wordt de ontwikkeling van het aantal leerlingen dat in de toekomst per wijk verwacht wordt, en het toekomstige aantal vierkante meters dat daarvoor benodigd is voor het primair onderwijs, omwille van de overzichtelijkheid vertaald, naar het ruimtebehoeftemodel dat uitgaat van aantallen leslokalen. Dit geeft per wijk in één tabel een helder overzicht van de totale te verwachten leegstand per wijk. Hierbij wordt er vanuit gegaan dat pas sprake is van leegstand, wanneer beschikbare ruimte ook niet meer aangewend wordt voor andere maatschappelijke functies. Deze weergave per lokaal is puur omwille van de overzichtelijkheid. Interventies zullen worden toegepast met in lijn met de Huisvestingsverordening onderwijs en dit betreft altijd formele interventies gerelateerd aan vierkante meters. Vanwege de aard van het voortgezet onderwijs is het niet mogelijk dit weer te geven per vierkante meters en is maatschappelijke invulling minder vanzelfsprekend, door het ontbreken van onder meer kinderopvang. Voor het voortgezet onderwijs zijn dan ook alleen de leerlingenaantallen en de daaraan gekoppelde benodigde vierkante meters weergegeven.

Per schoolgebouw is op hoofdlijnen beoordeeld:

• -

  de bouwkundige staat van het gebouw;

• -

  de levensvatbaarheid in relatie tot het aantal leerlingen;

• -

  de relatie met de stedelijke omgeving;

• -

  of een schoolgebouw voldoet aan de onderwijskundige wensen.

De beoordeling is uitgesplitst in drie ‘scores’:

Voor deze actualisatie is geen nieuwe beoordeling van de bouwkundige staat per gebouw gemaakt. De scores wijken op dit vlak alleen af van het SHO, daar waar de benodigde ingrepen zijn gedaan, bijvoorbeeld bij De Bouwsteen en de CSV. Voor het nieuwe SHO wordt van ieder gebouw een nieuwe beoordeling gemaakt.

5.2 Fascinatio

5.2.1. Algemeen

Basisscholen De Wonderwind, De Vijfster en De Ontmoeting waren ten tijde van vaststelling van het SHO 2018 alle drie gehuisvest in het MFC Fascinatio. Het ruimtekort op adequate wijze oplossen binnen de wijk Fascinatio werd als een breed gedragen prioriteit benoemd door het Capelse 'onderwijsveld'. Na vaststelling van het SHO is dit ruimtetekort opgelost doordat een tweede onderwijslocatie in de wijk is gerealiseerd aan de Fascinatioboulevard, waarin De Ontmoeting gehuisvest is. Ook De Vijfster heeft hier een aantal lokalen en het Huis van de Wijk is ook in dit gebouw gehuisvest. Met deze oplossing zijn de noodlokalen in de wijk Fascinatio inmiddels verdwenen en heeft de wijk goede en voldoende permanente huisvesting voor nu en in de komende jaren. Vanaf 2028 is het mogelijk dat de onderwijs locatie aan de Fascinatioboulevard verlaten wordt, omdat dit pand gehuurd wordt. Dit biedt flexibiliteit met het oog op de werkelijke leerlingenontwikkeling.

5.2.2 Aantallen leerlingen en lokalen

Over de gehele wijk

Uitgesplitst per school

5.2.3 Toelichting

In het SHO 2018 lag er druk op de huisvesting van de scholen in deze wijk. Dit is inmiddels opgelost. Het aantal vierkante meters onderwijshuisvesting is iets ruimer dan minimaal passend is bij het aantal leerlingen dat les heeft in de wijk. Dit tot tevredenheid van de scholen. Dankzij de ingrepen die gedaan zijn kunnen alle leerlingen die in de wijk wonen, desgewenst ook regulier basisonderwijs in de wijk volgen. Doordat de locatie aan de Fascinatioboulevard gehuurd wordt is er op termijn ook flexibiliteit om, indien nodig en wenselijk, het aantal lokalen ‘af te schalen’. Voor de blik naar de toekomst zal in het nieuwe SHO ook rekening worden gehouden met de relatie van ontwikkelingen in het Rivium. Deze ontwikkelingen kunnen mogelijk invloed hebben om de onderwijshuisvesting in de wijken Fascinatol en ’s Gravenland / Capelle-West.

5.3 ’s Gravenland / Capelle-West

5.3.1 Algemeen

In de wijken Capelle-West en ’s Gravenland zijn drie scholen gehuisvest, te weten de school voor speciaal basisonderwijs De Balans, basisschool De Fontein en basisschool OBS West. De eerste twee scholen hebben samen één locatie. OBS West heeft twee verschillende locaties. Aan de dependance van OBS West is een buurtcentrum gekoppeld.

5.3.2 Aantallen leerlingen en lokalen

Over de gehele wijk

Uitgesplitst per school

5.3.3 Toelichting

De gebouwen waarin De Balans, De Fontein en OBS West gehuisvest zijn blijven op de lange termijn eveneens in gebruik als belangrijke scholenlocatie in de wijk.

Er is inmiddels geen sprake meer van tijdelijke huisvesting in ’s Gravenland / Capelle-West, maar er wordt alleen nog gebruik gemaakt van permanente onderwijslocaties. Er is nog wel formele leegstand, maar er wordt relatief veel ruimte gebruikt voor maatschappelijke functies. Er hebben zich ten opzichte van het SHO 2018 geen nieuwe ontwikkelingen in deze omgeving voorgedaan op het gebied van onderwijshuisvesting. Bij het nieuw vast te stellen SHO wordt de afweging gemaakt of gedeeltelijke sloop van de dependance van OBS West al dan niet wenselijk is. Mogelijk zou de groen-blauwe structuur in de wijk hiermee versterkt kunnen worden.

Ook zal in het nieuwe SHO de relatie met de ontwikkelingen in de wijk Rivium gelegd worden.

5.4 Middelwatering

5.4.1 Algemeen

In Middelwatering was bij de besluitvorming rondom het SHO 2018 een vastgestelde gebiedsontwikkeling aanleiding voor aanpassingen aangaande onderwijshuisvesting. Het betreft hier de relatie tussen de onderwijsgebouwen en de Gebiedsvisie Centraal Capelle. In de Gebiedsvisie Centraal Capelle waren drie maatschappelijke clusters benoemd:

• 1.

  Alkenlaan/ Pelikaanweg;

• 2.

  Meeuwensingel;

• 3.

  Lijstersingel.

In deze drie clusters bevinden zich zes scholen voor (speciaal) basisonderwijs, te weten: De Montessorischool, de Eben Haëzerschool, De Klim-Op, De Horizon, De Bouwsteen en de Capelse Schoolvereniging (CSV).

In het SHO 2018 werd voor de wijk Middelwatering de keuze gemaakt voor:

• 1.

  verplaatsing van de CSV naar het huidige gebouw van de Eben Haëzerschool;

• 2.

  nieuwbouw van de Eben Haëzerschool, inclusief de Rehobothschool op de locatie van de ‘oude CSV’;

• 3.

  sloop van het oude gebouw van De Bouwsteen en verplaatsing van De Bouwsteen naar de wijk Schenkel;

• 4.

  realisatie van een kindgerelateerde maatschappelijke voorziening op de locatie Meeuwensingel en het realiseren van tijdelijke huisvesting voor deze scholen.

Ad. 1. Aan deze verplaatsing is uitvoering gegeven. De CSV is inmiddels gehuisvest in de ‘oude Eben Haëzerschool’, die aangepast en gedeeltelijk gerenoveerd is. De kwaliteit van onderwijshuisvesting van de CSV is hiermee aanzienlijk verbeterd.

Ad. 2. De Eben Haëzerschool is momenteel naar grote tevredenheid van het schoolbestuur en de schooldirectie tijdelijk gehuisvest in de hoogwaardige tijdelijke huisvesting aan de Lijstersingel. Over de locatie van deze tijdelijke huisvesting na oplevering van het SHO 2018. De nieuwbouw van ‘De Olijfboom’ (de nieuwe naam van Eben Haëzerschool en Rehobothschool) verloopt loopt binnen planning en budget. Het nieuwe gebouw zal naar verwachting eind 2021 opgeleverd worden en begin 2022 in gebruik worden genomen.

Ad. 3. Het oude gebouw van De Bouwsteen is gesloopt. De Bouwsteen bevindt zich nu in hoogwaardige tijdelijke huisvesting aan De Lijstersingel. Dit ook tot grote tevredenheid van deze school. Het schoolbestuur van De Bouwsteen heeft verzocht de school niet naar de wijk Schenkel te verhuizen. Met dit verzoek is ingestemd. In 2021 wordt een keuze gemaakt over de definitieve toekomstige locatie van De Bouwsteen. Hierbij wordt het ‘eigen maatschappelijk vastgoed’ van BLICK onderzocht. De voorkeur van het schoolbestuur gaat echter uit naar de locatie Lijstersingel, waarbij het permanent in gebruik nemen van de hoogwaardige tijdelijke huisvesting aan de Lijstersingel een mogelijke optie zou kunnen zijn, al bevindt de gedachtevorming hierover zich nog in een oriënterend stadium. Onder wordt gekeken naar enkele randvoorwaarden, zoals het bestemmingsplan, de keuzes op het gebied van onderwijshuisvesting, de gemeentelijke voorkeur en de invulling van de schoolbestuurlijke wens. Dit onderzoek is gaande en hierover zal uiterlijk in het nieuwe SHO meer duidelijkheid komen.

Ad. 4. Voor de scholen aan de Lijstersingel wordt een nieuwe maatschappelijke voorziening ontwikkeld op de locatie Meeuwensingel, inclusief ruimte voor een Kinderlab en een gymzaal. Hiervoor is in 2020 een intentieovereenkomst ondertekend. Deze maatschappelijke voorziening zal naar verwachting in 2025, uiterlijk in 20216 opgeleverd worden. Dit is later dan dat de planning was in het SHO 2018. De voorbereidende werkzaamheden hebben helaas langer geduurd, dan verwacht. Er ligt nu een concept plan dat het draagvlak heeft van alle in het gebied betrokken partijen.

De maatschappelijke voorziening zal echter wel later dan in het SHO 2018 gepland stond opgeleverd worden. De scholen van De Klim-Op en De Horizon, inclusief enkele lokalen van de Montessorischool zullen gedurende enkele jaren gehuisvest worden in de hoogwaardige tijdelijke huisvesting aan de Lijstersingel.

Tweede fase Comenius College

Op 15 februari 2010 is verder ingestemd met de notitie 'de ontwikkeling van twee unilocaties', waarin de nieuwbouw van het Comenius College benoemd is. De wijze waarop uitvoering wordt gegeven aan deze fase is vastgelegd in de beschikking van 17 december 2010 met kenmerk D41/182856. De eerste fase is inmiddels in gebruik genomen. Over de ontwikkeling van de tweede fase wordt naar verwachting in 2022 een definitief besluit genomen, zo is ook opgenomen in de Voorjaarsnota 2021.

Unilocatie Pelikaanweg

Recent is duidelijk geworden dat het schoolbestuur BLICK voornemens om alle sectoren van het IJsselcollege samen te voegen binnen een unilocatie in het huidige gebouw aan de Pelikaanweg. Een waarschijnlijk gevolg van deze ontwikkeling is dat BLICK het gebouw en de gronden van de onderwijslocatie aan de Wiekslag over zal dragen aan de gemeente. De gesprekken hierover en een onderzoek naar de mogelijkheden van het pand aan De Wiekslag is gaande. In het nieuwe SHO zal hier nader op in worden gegaan.

5.4.2 Aantallen leerlingen en lokalen primair onderwijs

Over de gehele wijk

Uitgesplitst per school

5.4.3. Aantal leerlingen voortgezet onderwijs

5.5 Oostgaarde

5.5.1 Algemeen

In Oostgaarde zijn basisscholen De Horizon, De Tweemaster, Kindcentrum Ontdekrijk en Pieter Bas gehuisvest. De scholen zijn goed verspreid over de wijk. De positionering van de scholen is prima geïntegreerd in de groen-blauwe structuur van de wijk. De overcapaciteit aan leslokalen in de wijk valt mee. In het SHO 2018 waren voor deze week geen interventies gepland. Er was wel een stijging van het aantal leerlingen bij De Horizon en De Pieter Bas, waardoor daar tijdelijke huisvesting is bijgeplaatst om zo ruimtetekort te voorkomen.

5.5.2 Aantallen leerlingen en lokalen

Over de gehele wijk

Uitgesplitst per school

5.5.3 Toelichting

De basisscholen in Oostgaarde zijn goed gesitueerd en de leegstand is beperkt. Wel hebben de Pieter Bas en De Horizon een relatief hoge aantrekkingskracht ten opzichte van de gebouwcapaciteit. Bij deze basisscholen staat tijdelijke huisvesting. Ontdekrijk en De Tweemaster hebben formele leegstand van lokalen.

5.6 SCHENKEL

5.6.1 Algemeen

In Schenkel zijn de basisscholen De Klim-Op, De Triangel en Groen van Prinsterer gevestigd. Daarnaast biedt Yulius er speciaal voortgezet onderwijs aan. De scholen zijn goed verspreid over de wijk. Er is onderwijskundig geen behoefte aan een structurele verandering van het aanbod.

De gebiedsontwikkeling Florabuurt is gaande, naar aanleiding waarvan de buurt onder meer een stevige positieve impuls zal krijgen en waarbinnen maatschappelijke voorzieningen, zoals scholen, een prominente rol zullen vervullen.

In het SHO 2018 was rekening gehouden met nieuwbouw van De Klim-Op en De Bouwsteen in de Florabuurt in de wijk Schenkel. Op verzoek van het schoolbestuur BLICK krijgt De Bouwsteen geen nieuwbouw in de Florabuurt. Na dit besluit is door de gemeenteraad besloten om onderwijshuisvesting in de Florabuurt te integreren in de gebiedsontwikkelingen. Naar verwachting wordt in de Florabuurt nieuwbouw gerealiseerd voor basisscholen De Triangel en de Klim-Op, locatie Bongerd. Dit gezamenlijk onder één dak met onder meer een gymzaal en overige maatschappelijke voorzieningen, zoals een Kinderlab. Definitieve besluitvorming hierover zal, naar verwachting in de tweede helft van 2021, in samenhang plaatsvinden met de besluitvorming omtrent de gebiedsontwikkeling in de Florabuurt.

In het SHO 2018 stond De Triangel nog niet benoemd als school die in aanmerking kwam voor nieuwbouw. In de meest recente planning is het de verwachting dat oplevering van de maatschappelijke voorziening waarin de scholen gehuisvest worden in 2025 of 2026 zal plaatsvinden.

De organisatie Yulius geeft in Capelle op haar onderwijslocatie De Fjord aan Poortmolen 121 les, gecombineerd met extra aandacht en zorg, aan jongeren van 16 tot 22 jaar, met psychische problemen. Yulius huurt voor deze school voor speciaal voortgezet onderwijs een gebouw op het terrein van de BAVO/RNO. De gemeente compenseert het huurbedrag voor het aantal vierkante meters onderwijs, waarop de school recht heeft (zie de tabel in paragraaf 5.6.3).

5.6.2 Aantallen leerlingen en lokalen primair onderwijs

Over de gehele wijk

Uitgesplitst per school

5.6.3. Aantallen leerlingen voortgezet onderwijs

5.7 Schollevaar

5.7.1 Algemeen

In Schollevaar zijn basisscholen De Catamaran, Het Baken, De Contrabas, De Sjalomschool, De Rehobothschool en De Cirkel gehuisvest. Daarnaast bevindt ook het Praktijkonderwijs van CVO Accent zich in Schollevaar.

De scholen zijn goed verspreid over de wijk. Er is de laatste jaren ingezet op een integrale aanpak in dit gebied. Onder meer is ingezet op de verbetering van de leefbaarheid in Schollevaar-Oost. Door een integrale aanpak kunnen kinderopvang en andere sociaalmaatschappelijke functies gecombineerd worden. Door effectief gebruik van overcapaciteit is er gestart met een Integraal Kindcentrum in Schollevaar-West en in Schollevaar-Oost is inmiddels al een aantal jaren een KinderLab aanwezig.

5.7.2 Aantallen leerlingen en lokalen primair onderwijs

Over de gehele wijk

Uitgesplitst per school

5.7.3 Aantallen leerlingen voortgezet onderwijs